meuk soort
pacificatie
De „andere oorlog" moet
ook gewonnen worden
Griezels in Rijssen
door klokkenspook
750 militairen
weigeren eten
Uit de Haagse hof geplukt
PTT-er
't niet
vond
leuk:
„Ik wil nog
met vakantie"
s
DINSDAG 4 JULI 1967
SAIGON De „andere oorlog"
het hoofdonderwerp van ge
sprek tussen de Amerikaanse en
de Vietnamese leiders, die in fe
bruari 1966 in Honoloeloe een
topconferentie hielden is in
vroegere dagen ook wel pacifica
tie of plattelandsontwikkeling ge
noemd.
Tegenwoordig heet hij, letter
lijk vertaald althans, revolutio
naire ontwikkeling. Het is een
term, die nogal communistisch
aandoet, maar daarvoor slaat hij
in de binnenlanden misschien
juist aan. Jarenlang heeft de agra
rische bevolking de ene Vietcong-
golf na de andere over zich heen
laten slaan. Zij koos voor de vei
ligste zijde. Deze lag heel vaak aan
de kant, die terreur uitoefende.
Met hun nog maar pas begonnen
R(evolutionary) Develop
ment)-plannen hebben Washington
en Saigon eigenlijk erkend dat de
pacificatiepogingen van de afgelo
pen jaren als mislukt moeten wor
den beschouwd.
Dit hoge woord komt er natuur
lijk nooit officieel uit, maar de fei
ten bewijzen 't toch wel. Na het
wegtrekken van de Amerikaanse of
Zuidvietnamese troepen kon van in
woners van dorpen, die op de Viet
cong veroverd waren, geen enkele
constructieve bijdrage worden ver
wacht.
De mensen bleven terecht be
ducht voor hun veiligheid. Ook al
vestigde zich dan een dapper pacifi
catieteam in de plaats één Ame
rikaanse adviseur bijvoorbeeld en
enkele vertegenwoordigers van het
districtsapparaat de commu
nisten bewezen steeds weer hun
greep op de streek terug te kunnen
winnen.
Een Amerikaan met heel veel er
varing op het gebied van de pacifi
catie sloeg de spijker precies op de
kop, toen hij zei:
IS iet neutraal
„De rijstboeren in het achterland
hebben echt nog nooit van premier
Ky gehoord. Saigon als hoofdstad,
als centrum van het landelijke ad-
BLERICK Naar schatting 750 mili
tairen hebben gisteren geweigerd naar
de eetzaal van de Frederik Hendrik-
kazerne te gaan. omdat de kwaliteit van
I de maaltijden hun niet aanstond. Het
I menu was: aardappelen, verse spitskool,
i bal gehakt, havermoutpap, aardbeien. De
soldaten gingen de stad in om aan auto
matieken hun honger te stillen. De com
mandant. die onlangs het compagnies-
gewys naar de eetzaal marcheren af
schafte. heeft heeft dit bij wijze van
straf weer ingesteld.
De actie moet goed zijn georganiseerd,
aldus de commandant, die de nodige
voorbereidingen vermoedde. Midden vo
rige week was er al over de actie onder
de militairen gesproken. De boycot van
de keuken moest kennelijk gisteren een
feit worden.
Aan het eten mankeert niets, zo zei
de luitenant-kolonel H. J. Bleekers, de
kazernecommandant, verder. Hij ver
moedt wat stemmingmakerij om in het
nieuws te kunnen komen. Nimmer heeft
hij ook maar één klacht over het eten
n
•l#i
De wijzers van de klok blijven kuren vertonen
UURWERK NA UURWERK LEGT HET LOODJE
De wekelijkse uitbetaling.
ministratieve apparaat, is slechts
een vaag begrip voor hen. De onvei
ligheid in het Zuid-Vietnam van
vandaag is tenminste voor een deel
te wijten aan al datgene wat we in
het verleden hebben nagelaten te
doen.
We hebben er geen flauwe notie
van gehad hoe belangrijk de rol
van de bevolking wel is in een
vuile oorlog als deze. De mensen
van het platteland hebben we veel
al voor neutraal versleten. Ze ston
den naar onze mening tussen de
Vietcong en de regering van
Zuid-Vietnam in.
Dit is een totaal verkeerd beeld
geweest. De waarheid is dat het
volk niet neutraal kan zijn. Als het
niet achter Saigon staat, is het door
de voortdurende infiltraties wel ge
dwongen de Vietcong te steunen."
„We kunnen de ene oorlog niet
winnen zonder de andere", staat in
de Verklaring van Honoloeloe.
„Maar de oorlog voor de harten
van de bevolking is meer dan al
leen maar militaire tactiek. Het is
een moreel principe. We moeten er.
al vechtende, naar streven een wa
re sociale revolutie tot stand te
brengen."
Het burgerapparaat, dat de ge
vaarlijke nazorg in de zogenaamde
gepacificeerde gebieden bedreef, la
thans opgeheven. De „andere oor
log", de revolutionaire ontwikke
ling, is ook onder de militaire top
geplaatst. Dit moest ook wel, want
de strijd voor de steun van de al
tijd tussen hoop en vrees heen en
weer geslingerde plattelandsbevol
king wordt ook al met het wapen
in de hand bedreven.
Het centrum van' de R(evolutiona-
ry) D(evelopment) is Vung Tau, dat
zo'n 90 kilometer ten zuiden van
Saigon is gelegen. Daar staat een
kaderschool, die in totaal 40.000
RD-teamleden zal moeten afleveren.
Enkele duizenden hebben hun oplei
ding reeds beëindigd, en zijn hun
moeilijke pionierswerk in de dor
pen en de gehuchten begonnen.
RD-team
Een RD-team bestaat uit 59 gewa
pende leden, die ieder een eigen
specialiteit hebben. De een is admi
nistratief geschoold, de ander kan
instrueren op het gebied van de
huizenbouw, dat van de irrigatie of
dat van de wegenaanleg, weer een
ander is wapendeskundige enzo
voorts. De volgende vijf doeleinden
worden in gezamenlijk overleg na
gestreefd:
1. Het vestigen en waarborgen van
mocratisch zelfbestuur.
4. Het ontwikkelen van een econo
mische, politieke en sociale
structuur volgens bestaande as
piraties en met behulp van tech
nisch advies, geld en materialen.
5. Het bewapenen en militair af
richten der mannen om hen in
staat te stellen de gemeenschap,
waartoe ze behoren, te verdedi
gen.
Het laatste is een patroon, dat
sterk aan de Israëlische kibboetsj
herinnert. Er zijn trouwens nog
meer overeenkomsten. Van elk
dorp met de omringende gehuchten
wil men een zelfverzorgende en
vaak op coöperatieve leest geschoei
de economische eenheid maken.
Volksmilitie
De veiligheid in wijder verband
wordt door eenheden van de
volksmilitie gewaarborgd. Deze be
horen tot de zogenaamde Popular
Forces, die 150.000 leden telt, en tot
de zogenaamde Regional Forces,
waarbij 110.000 manschappen die-
Het zijn strijdkrachten, die reeds
jaren op het platteland opereren,
en die meer Vietcong hebben uitge
roeid dan alle Amerikaanse en an
dere Zuidvietnamese eenheden teza-
Van de van dorp naar dorp trek
kende RD-teams wordt verwachl
dat ze hun werkterrein pas verla
ten als er vaste grondslagen zijr
gelegd. Dit betekent tenminste dat
er een school moet staan eer
stokpaardje van de Amerikanen'
ook al kan het nog maander
duren voordat er een onderwijzer
of onderwijzeres arriveert.
De diepere achtergrond van het
RD-werk is „nation building". Op
het door terreur geteisterde platte
land moet men zich bewust worden
van de macht van en de te bieden
veiligheid door de staat. Men wil
van de dorpelingen in de eerste
plaats Zuldvietnamezen maken. Pas
Een pacificatiecollonne op
weg naar het werk.
in tweede instantie mogen ze zich
zelf als Boeddhisten, Cao Dai-isten,
katholieken of Hoa Hoa-isten klas-
sificeren, als noordelijken of zuide
lijken, of als montagnards, Chine
zen, Annamieten of Tonkinezen.
Het RD-projekt slokt honderden
miljoenen" dollars op, die via hulp
kanalen uit de Verenigde Staten
toevloeien. Speciale RD-teams be
moeien zich nog met oorlogswedu
wen en -wezen, met oorlogsinvali
den en met nietsbezitters of ouden
van dagen.
Ontwikkelingsweg
Alle krachtsinspanningen en of
fers van de Amerikanen ten spijt
kan de grootste deceptie straks wel
eens zijn dat de Zuidvietnamezen,
op een bekende kern van
„die-hards" na, er het bijltje bij
neerleggen.
Men is de broederstrijd meer dan
moe. Niet Washington, maar Hanoi
met zijn verwerpelijke pressiemid
delen vaart hier wel bij.
De ontwikkelingsweg, die thans
definitief gekozen is, is een moei
lijke en een lange. Hoewel Washing
ton en Saigon er enthousiast over
zijn, moeten de resultaten nog blij
ken. De modeldorpen, die door de
bevoegde voorlichtingsinstanties als
daverende successen worden toege
juicht, zijn zeker niet representa-
Een van de hinderpalen is die
van de indifferentie. Een andere
slaat zeker op het feit, dat men van
de kant van de pacificeerders niets
te vrezen heeft, maar van die van
de Vietcong zoveel te meer. Een
derde hinderpaal is weer de tradi
ties, die doorbroken moeten wor
den zoals feodalisme en grootgrond
bezit, zomede onderworpenheid aan
mandarijn-achtige lokale figuren.
Hoe efficiënt, hoe betrouwbaar
ook. is tenslotte de volksmilitie of
de Zuidvietnamese legermacht, die
over de veiligheid in ruimer ver
band moet waken?
Er zijn overlopers. Er zijn zuide
lijken, die niet op de noordelijken
willen schieten .omdat ze voor de
laatsten een diepe bewondering
hebben.
BETONNEN RAND
BEZWEEK: 3 DODEN
CORFOE Drie personen zijn ge
dood en 35 anderen gewond toen een
betonnen rand bezweek onder een jui
chende menigte, die gisteren koning
Konstantijn van Griekenland op he*
vliegveld van Corfoe verwelkomde.
De koning brak zijn inspectie van
een erewacht af en nam deel aan red-
dingswerkzaamheden teneinde gewon
den uit het puin te bevrijden.
(Van een onzer verslaggevers)
RIJSSBN (Ov.) In de woning van de familie Seppen-
woolde te Rijssen huist een klokkenspook. Op de meest onver
wachte momenten worden de wijzers van de in het huis aan
wezige klokken kromgetrokken, dan weer lopen de klokken
plotseling een paar uur terug.
Mevrouw Seppenwoolde, een groot aantal klokken aangeboden gekre-
Flakkeese van huis uit, raakte particulieren maar
dermate verontrust door net vooraj van bedrijven, die daarmee
mystieke verschijnsel, dat ze be- hoopten aan te tonen, dat hun klokken
sloot de feiten aan de grote klok zelfs tegen de geheime krachten van
tr i jj.* spoken bestand zouden zijn. Helaas zul
te hangen. Het gevolg was dat dg betrokken fabrikanten er nooit
het verhaal zich als een lopend reciame mee kunnen maken, want tot
vuurtje door het land verspreid- dusver heeft elke klok het tegen het
de en dat zich de afgelopen da- mystieke geweld moeten afleggen.
-Q,,,1TC<r:„ -„p Mevrouw Seppenwoolde heeft ook al
gen honderden nieuwsgierige geprobeerd verband te leggen tussen
toeristen voor de raampjes van be^ verschijnsel en de ziekte van haar
de propere -
verdrongen.
eengezinswoning zevenjarige zoon Erik, de gedeeltelijke
invaliditeit van haar man, een voortdu
rend jankende hond en een kanarie, die
Ook hebben zich inmiddels verschei- alsmaar uit zijn kooitje wil.
dene deskundigen met het geval be
moeid, zowel van het T.N.O. als van de
PTT. Een journalist heeft zelf een ver
zegelde wekker op de schoorsteenman
tel geplaatst en ook die is reeds
de belevenissen van haar gezin zijn
verschenen.
Mevrouw Seppenwoolde heeft al
vaker in haar leven met bijzon
dere zaken te maken gehad, ver
telde ze. In de donkere januari
dagen van 1953 verwachtte ze
haar ouders die op Flakkee
wonen op bezoek. Ze trof geen
enkele voorbereiding voor het be
zoek, en ze vertelde iedereen, die
het maar horen wilde: „Dat hoeft
niet, want er gebeurt iets, waar
door mijn ouders niet kunnen ko
men". Haar voorspelling kwam
uit. Haar ouders werden door het
water verrast en kwamen niet.
Ook nu is mevrouw Seppenwool
de eerder geneigd te geloven in
„bijzondere tekenen" dan in een
eenvoudige technische verklaring.
aantal uren achtergebleven.
Hoewel het klokkenspook nog elke
dag voor nieuwe raadsels zorgt en me
vrouw Seppenwoolde inmiddels ook de
reputatie heeft gekregen van paranor
maal begaafde omdat ze in 1953 de
watersnoodramp'van Zeeland
ben voorspeld, verwachten deskundigen
het spook eerstdaags te kunnen vangen.
Men vermoedt dat de wonderbaar
lijke verschijnselen worden veroor
zaakt door de aanwezigheid van een
magnetisch- of electrisch veld, moge
lijkerwijs veroorzaakt door de tv-zen-
der van Markelo.
Verkreukelde wijzers
Mevrouw Seppenwoolde hoopt vurig
dat ze zo spoedig mogelijk van het klok
kenspook zal worden verlost. Onder de
indruk van de griezels en wat opgewon
den door het vele bezoek, zegt
bezig te zijn geweest met een andere
woning. „We zouden hier liever blijven,
maar je hebt geen rust of duur meer."
Ter verduidelijking stort ze een hand
vol verkreukelde wijzers van allerlei
soorten klokken op tafel. Nadat men
enige tijd geleden de afwijking consta
teerde, heeft de heer Seppenwoolde een
Tot dusver zijn er maar weinig
ensen getuige geweest van de destruc
tieve krachten van het spook. De heer
Seppenwoolde zegt wel, dat „die
die" erbij waren op het moment, dat de
klokken weigerden verder te gaan en
dat de punten van de wijzers ombogen,
Heel de lange lieve Laan van
Meerdervoort, die zo'n vijftienhon
derd huisnummers telt, afgereisd.
En onderweg minstens een twintig
tal huizen te huur, te koop of net
verkocht zien staan.
Alles leeg te aanvaarden.
Er waren kapitale panden by
met een sousterrain en de kamers
voor de booien onder het dak. Een
winkelpand, kantoorpanden (aan de
Koninginnegracht helemaal te kust
en te keur) en „normale" huizen.
Gewoon met een vestibule, een
gang en een trap en nog een zol
der. Tenslotte wat wij in het Haag
je „herenhuizen" noemen, die wel
in een rijtje mogen staan, maar dan
een voor- en een achtertuin en een
groene gemeentestrook langs zich
hebben.
Terwyl ik daar liep, buste en
tramde (kun je allemaal doen op
die route) zat de raad te redekave
len over de nieuwe „doorstromings
regeling". De bedoeling is, dat in
krimpende gezinnen van grote naar
kleine woningen doorstromen en
dat welvaartsgenieters, die nog hui
zen in het pand, dat zij ten tijde
van hun schaarse beurs betrokken
naar iets duurders gaan uitzien. De
gemeente spijkert dan het een en
ander financieel bij.
Voor de zoveelste keer me ge
lukkig geprezen geen raadslid te
zijn, want hoe kom je er achter
wat je wel en wat je niet moei
doen?
Het papieren doorstromingsplan
leek me heel mooi. En logisch. Wat
moeten twee mensen in zo'n groot
huis? De kinderen uitgevlogen
Waarom moet een dikke verdie
ner voor een schijntje wonen, ter
wijl zovelen geen start kunnen ma
ken. omdat de beschikbare huur-
flats allemaal op het luxe genre
zyn berekend?
Doorstromen, allemaal
Maar als ik op weg naar de
raadzaal langs al die lege huizen
was gekomen, dan was de twijfe'
toch gaan knagen.
Waarom zijn de vorige bewoners
jebleven. waarom gingen ze weg?
Zijn dat allemaal opgedoekte
huishoudens? In onze grijze stad
wonen veel opa's en oma's, die de
strijd tegen trappen en gangen en
kamers, die allemaal schoon moe
ten en 's winters warm gehouden
moeten worden, opgeven. En al
doorstroomden vóór de gemeente
ging stimuleren. Maar nu staan hun
huizen er renteloos en leeg. Of
onverkocht.
Niemand met wal duizendjes op
de bank en een flink inkomen be
hoeft huisloos te zijn in Den Haag.
Maar er zijn er teveel zonder die
duizendjes en met een bescheiden
inkomen of met duizendjes en an
dere wensen dan een groot huis.
Misschien is dat nog het meest
.rieste van de zaak. De stadsmens
wenst efficiënte woonruimte. Geen
overtolligheid. Die mag er alleen
buiten zijn. In het tweede huis, het
opgekalefaterde boerderijtje.
De stadshuisvrouw wil een model
keuken en geen buitenboel. Trou
wens als ze in haar caravan de va
kanties en de weekeinden beleeft,
heeft ze buitenboel en hulpkeuken
genoeg.
De torenflats kruipen vol. de hui-
'.en met beneden en boven, voor
?n achter druppelen leeg.
Het doorstromen is toch niet zo
ïenvoudig
Maar het meeste medelijden houd
.k met die opa's en die oma's, die
het laatste bolwerk waren van de
goede oude tijd. De tijd dat kinde
ren en kleinkinderen als een in
vasie de vakanties kwamen vullen.
De tijd, dat ieder huis een logeer
kamer had, die altijd klaar stond.
En een kelder om de inmaak in te
metten en een zolder om appels op
e rijen.
Hun grote echte huizen zullen
vel duplex- en triplexhuizen wor-
ien en namaakflatjes met een mi
niatuur cuisinette, een baadhok en
een eethoek. Geen centimeter te
groot dan hoognodig is.
Doorstromen theorie en prak
tijk
maar bij navraag blijkt dat deze getui
gen op het kritieke ogenblik net even
weg waren.
Horlogemaker G. van Veen uit Rijs
sen heeft gisteren (maandag) de klok,
die als eerste de vreemde verschijnse
len vertoonde, weer op de schoorsteen
mantel geplaatst, maar nu geheel verze
geld. „Nu zullen we eens zien", zegt de
heer Van Veen krijgshaftig, alsof hij
van plan is een persoonlijke overwin
ning te behalen op het spook.
Ook bodemdeskundigen uit Wagenin-
gen waren dezer dagen van plan te
komen om te zien in hoeverre de aan
wezigheid van leemlagen in combinatie
met stralingen van de tv-zender te Mar
kelo iets met het geval te maken
kunnen hebben.
Een onderzoek van de PTT heeft
overigens nog maar weinig opgeleverd, i
Een ambtenaar, die kwam kijken, ver
trouwde het zaakje zelf overigens niet.
„Ik wil liever ook nog met vakantie",
zei hij en verhuisde snel van een stoel
bij de schoorsteenmantel, waarop de
klokken staan, naar een andere hoek
van de kamer.
Tegenstand
UET nieuwe uitstel van de stem-
ming in de Algemene Vergade
ring van de VN duidt er op, dat nog
voor geen enkele resolutie een meer
derheid van tweederden werd ge
vonden.
Ook die van de niet-gebonden lan
den, waarin zonder meer terugtrek
king van de Israëlische troepen
wordt geëist, kon het nog niet zo
ver brengen.
Uit de gebeurtenissen van de afge
lopen dagen valt op te maken, dat
men achter de schermen tot het uiter
ste wil gaan om deze resolutie aan
vaard te krijgen.
Nadat Frankrijk had laten weten,
het voorstel te steunen, was de kans
op aanvaarding groter geworden,
omdat de Franssprekende Afrikaan
se landen vaak het voorbeeld van
Parijs volgen.
De Franse stap is echter niet van
doorslaggevende betekenis geweest.
Bijkbaar zijn er ten minste 40 lan
den, die geen heil zien in de eenzij
dige strekking van de resolutie.
Terecht, omdat zij de problemen van
het Nabije Oosten niet dichter bij
een vreedzame oplossing brengt,
maar integendeel een dergelijke re
geling onmogelijk maakt.
Zolang de Arabische leiders hun
plan, de staat Israël te vernietigen,
niet hebben opgegeven, kan van een
terugkeer naar de toestand van voor
het uitbreken van de oorlog geen
sprake zijn.
Ontvoering
Een functionaris van het plaatselijke
electriciteitsbedrijf maakte electrisch
geleide wijzers na. Na een poosje trok
ken ook die krom. Anderen kwamen
met wichelroeden en kompassen en ook
die sloegen driftig uit als ze in de
buurt van de schoorsteenmantel kwa
men.
De eerste, die mogelijk verband tus
sen de aanwezigheid van de op acht
kilometer afstand staande straalzender
en het spook heeft gelegd, was de heer
G. Elsinga, secretaris van de landelijke
Bond van Chr. Woningbouwvereni
gingen. Hij hoorde het verhaal door de
telefoon van de secretaris van de Rijs-
sense woningbouwvereniging „De Goe
de Woning". Op het ogenblik wordt
hard gewerkt om de theorie van de
heer Elsinga op zijn houdbaarheid te
testen.
Inmiddels wordt de familie
overstelpt met blijken van meeleven.
Leden van een sekte menen, dat het
om tekenen gaat, die op het einde der
wereld wijzen.
Een evangelist wil. dat het gezin Sep
penwoolde zich met hem in verbinding
zal stellen teneinde bekeerd te worden.
Een bedrijf bood een klok zonder wij
zers aan. Een dame uit Alkmaar raadde
aan de klokken tegen een andere muur
te zetten.
Mevrouw Seppenwoolde bewaart alle
reacties zorgvuldig. Ook verzamelt ze
verwoed alle krante-artikelen, die over
[NE ontvoering van de Kongolese
oud-premier Moise Tsjombe
heeft de Algerijnse regering voor
een moeilijke beslissing geplaatst.
Moeilijk, omdat Tsjombe een poli
tiek probleem is.
Als Algerije zich aan de internatio
nale gebruiken houdt, kan het de
oud-premier niet aan Kongo uitle
veren. Al was het alleen, omdat
Tsjombe een politieke vluchteling
is.
Maar zelfs al was hij een gewone
misdadiger, dan zou uitlevering nog
heel moeilijk zijn. Algerije en Kon
go onderhouden geen diplomatieke
betrekkingen. Er is dus ook geen
uitleveringsverdrag.
Daar komt bij, dat Spanje, waarmee
Algerije zeer goede relaties onder
houdt, zich verantwoordelijk weet
voor de veiligheid van de politieke
banneling.
Tsjombe werd in Kongo ter dood
veroordeeld (bij verstek) vanwege
zijn politieke verleden, waarin de
afscheiding van Katanga een grote
rol speelde. Het vonnis werd uitge
sproken door een militaire recht
bank.
De werkelijke reden van zijn ver
oordeling was echter, dat hij als po
liticus van formaat een bedreiging
vormde voor het wankele militaire
bewind van generaal Moboetoe, die
zich na een staatsgreep tot president
uitriep.
