BIRDS: LEVENDUITGAAN
„We
vormen
elkaar"
RUIMTE
Zitten in zwevende stoelen, dansen in
i gouden kooi - binnenkort in Amsterdam
d
HEDENESSE JAAR ZONDER WIKA TEN HA VE
M 19i
ZATERDAG 10 JUM 1967
i
J
Ideeënmaker John Rosinga Ilinks) en directeur Hans Gobes poseren aan de
Prinsengracht. Zij flankeren een van de toekomstige gastvrouwen van het
Birdscentrum, dat aan het Rembrandtsplein zal verrijzen. De figuratieve
schildering op de voorgrond vormt het embleem tan Birds.
STERDAM Je koude cola drinken, zittende aan een
levende tafel in een zwevende stoel. Dansen in een gouden
nsbi, luisteren naar muziek van grammofoonplaten, gedraaid
J"|een felgekleurde discotheeek, die de vorm heeft van een
iifielnest.
let zijn enkele mogelijkheden in „Birds", een voor Europa
'enjieel nieuw uitgaanscentrum, dat binnenkort aan het Amster-
pjnse Rembrandtsplein zijn poorten zal openen. Een wel
kende aankondiging: Birds is een nieuwe dimensie van
Üvend-uitgaan" voor jonge mensen (van 20 tot 40) die
?natief willen zijn.
koIa1s je nu uitgaat is het: een tafeltje en een stoeltje, waar je de hele
£xj>nd aan gekluisterd bent. Voor mij is dat geen gezellig avondje. Er
d8jgeen mogelijkheid tot creativiteit. In het Birds-centrum heb je dat
Jl", vindt Hans Gobes (28), directeur van de NV Project Promotion i.o.
ml de exploitatie van het centrum in handen zal hebben.
Hel belangrijkste belang van Birds is wel: Amsterdam nóg leefbaarder te
dan bet al is. Je moet niet afwachten tot je geamuseerd wordt, je moet
kif amuseren en dat is hier altijd mogelijk", zegt filmproducer John Rosinga
„gedelegeerd commissaris" van Project Promotion. Hij is tevens de man.
het idee van Birds lanceerde.
ie beide „kopstukken" van Birds huizen nu nog in het pand Prinsen-
it 739, waarin o.a. het filmbedrijf Telefund Holland (eigenaar: John
ga) is gevestigd. De mannen van de verrassende ideeën werken in een al
;koord»n verrassende omgeving. Het bejaarde gebouw wemelt van op moderne
Haag. st geschoeide trappen en trapjes, die een duizeligmakend effect uitoefenen.
n bezoek aan het toilet met bijbehorende badkuip kan daar een ris-
ite bezigheid zijn. Het hokje grenst namelijk aen een geïmproviseerde ge-
Opnamestudio. De kreet: „Hé, meneer, u had beter niet kunnen door-
en!" staat de argeloze, met de „regels van het huis" onbèkendë, bezoeker
'achten, als de filmmakers achter de heren-wc in actie zijn.
kl^nnf de" wereldstad want dat leeftijd verwacht mag worden: wat op zijn gemakkelijke bu-
IdlSAJIll is onze hoofdstad toch gewei- energiek, ondernemend. opti- reaustoel. Zijn schrijvende, teke-
dïg. De vraag was alleen: wat mistisch. Onopvallend gekleed, nende of alleen maar peinzende
Jans Gobes, vroeger perschef moet er komen? matig roker. Spreekt rustig, zon- medewerkers zetten hun bezighe-
1 de Nederlandse Bioscoop- der veel gebaren of stemverhef- den tijdens het gesprek gewoon
Jd, vorig jaar gestart met een Tijdens zijn reizen voor het fing. Een enkele maal draait hij voort
ftlic relationsbureau, sleept na maken van films bezocht Rosin-
i verwelkoming een (niet-zwe- ga diverse clubsystemen in Euro-
ide) stoel aan en steekt min- pa. Amerika, Japan. We waren
lm van wal, als hem om een het er ten slotte over eens: het
jrzicht van het project Birds moet een totaliteit worden
fevraagd. veel vormen van entertainment.
acht enigszins „verwaarloosd"
te zijn op het stuk van uitgaans
mogelijkheden. Aan concentratie
van vormen van amusement is
een behoefte.
Birds krijgt onderdak in het
zelfde gebouw als de bioscoop
Rembrandtspleintheater. Bioscoop
en club worden evenwel van el
kaar gescheiden. Miljonair Maup
Caransa is de eigenaar van het
gebouw, maar heeft geen finan
ciële vinger in de pap bij de
exploitatie van het uitgaanscen
trum.
De Birds-ruimte bestaat uit
een souterrain, een parterre-etage
en een eerste etage. De kelder
verdieping wordt ingericht als
een galerij met winkeltjes, de
espresso- en vruchtensapbar,
speelautomaten en „action-ruim-
Birds wordt geëxploiteerd als
een avond- en vroegnachtcen-
trum (van acht tot drie uur) met
als enige dag-activiteit een bui
tenterras. In de discotheek ko
men geen vaste tafels en stoelen
Voor. In plaats daarvan komt
een ..zitplastiek" van wel en niet
gestoffeerde blokken in een amfi-
theater-achtige opbouw.
De bovenetage wordt ingericht
als een rhythm and blues-club
Hans Gobes: „Dat noemen we
het soul-theater. Daar kunnen
groepen „levende muziek" ma
ken. Voor een toneelaccommoda
tie wordt eveneens gezorgd,
waardoor cabaretvoorstellingen
mogelijk zijn.
Snuifshow
Vier bekende parfummerken
zullen een permanente „snuif
show" en demonstraties in het
aanbrengen van make-up ver
zorgen. De kunstenaar Her
man Krikhaar opent daar een
modern-art-galery. Een grote,
zwarte wand zal. worden herscha
pen iri eèh neon-plastiek J
Sponsors kunnen daar hun beeld-
merk voor ter beschikking stel
len. Het is de bedoeling. Kare'
Appel met de vormgeving te be
lasten.
Geleidelijk aan krijgen de ach- ..De enige plaats waar werke-
tergrondideeën en de uiterlijke lijk iets te koop is, zal het specia-
vormen van het Birdscentrum le Bird-winkeltje zijn. Speciale
gestalte Het Nederlandse pu- Birds-stropdassen. oorbellen, -lu-
bliek in de leeftijd van twin- cifersdoosjes en dergelijke zijn
tig tot veertig jaar wordt ge- er verkrijgbaar. Daar zal ook
het eigen maandblad worden ver
kocht, waarvan het eerste exem
plaar in december van de persen
zal komen.
„Dat blad is eigenlijk geënt op
de uitgave van Playboy"! bekent
Gobes. „Toch zal er een belang
rijk verschil zijn. Vanzelfspre
kend zal de sex een voorname
plaats innemen, maar de vrouw
voor een nacht, vijfhonderd gul
den voor een weekend. De cham
pagne en de kaviaar wel inbegre
pen...
Eind juli worden de beneden
en eerste etage geopend. In sep
tember zal de boetiekgalerij be
reikbaar zijn en in december zal
de Amstelzijde ook in gebruik
worden genomen. Kosten: ruim
driekwart miljoen. Vijftig man
personeel zullen tot de „inventa
ris" behoren, twintig in het
lang geklede gastvrouwen zul
len de bezoekers hun drankjes
serveren.
Corlnne Rottschafer, de Neder
landse ex-Miss World, zal het
gastvrouwenkorps gedegen trai
nen in omgangsvormen. Boven
dien worden als gastvrouwen
verwacht mannequins en
filmsterretjes uit alle landen, die
even „overwippen."
Billijk
zal het blad ook graag willen
lezen, omdat de mode bijvoor
beeld belicht zal worden."
Ouwemannenclub
„Vindt u, dat Birds veel over
eenkomst vertoont met Playboy-
clubs?" reageert Hans Gobes la
chend op een vraag. „Dat ben ik
niet met u eens. Kijk maar eens
naar het Playboycentrum in Lon
den. Geweldig ingericht. Maar
het publiek: mannen van 40 tot
60 jaar, die hun vrouwen mee
brengen. Nee, Playboy is eigenlijk
een ouwemannenclub."
Aan de Amstelzijde van het
pand wordt, verdeeld over vier
etages, de private Bird-club inge
richt, die in december gereed zal
komen; Deze afdeling is voor de
énmensën met hun relaties.
:n bar, een restau-
-Jhproevers en vier
flats.
„Die flatjes." verklaart Gobes.
..zijn voorzien van alle comfort
Een enorm bed. Druk op de
knop: floep, de TV komt om
hoog. Belletje naar de keuken:
kaviaar en champagne arrive
ren." Het verblijf is „redelijk in
prijs" „tweehonderd gulden
Wie nu denkt, dat het bezoe
ken van het Birds-centrum een
uiterst kostbare zaak is, komt be
drogen uit. Het lidmaatschap be
draagt voor de officiële opening
10 per jaar, daarna 25. De
prijzen voor het natje en het
''-oogje ziin aan de billijke kant.
Een voorbeeld: voor een pilsje
betaalt de bezoeker een gulden.
Wie mogen lid worden? Hans
Gobes is op dit punt nogal soe
pel: „Niet alleen mensen met
stropdassen. Alle fijne mensen
ziin welkom. Mensen, die in de
ze tijd staan." Op de vraag, of
nok provo's toegang zullen heb
ben, klinkt het aarzelend: „Ach,
'k weet niet of ze in de sfeer
zullen passen, maar waarom an
ders niet?"
Hans Gobes is van het succes
van Birds overtuigd. „Natuurlijk
waren we er nooit mee begon
nen. als we niet voldoende zeker
heden hadden. Neem maar van
mij aan, dat dit centrum hèt suc
ces wordt niet alleen voor
Amsterdam, maar voor heel Ne
derland en zelfs voor heel Euro
pa. Er zijn al reacties gekomen
van ver over de grenzen. En dat
Is eigenlijk geen wonder. Bijzon
dere dingen zijn er maar zo wei
nig. Uitgaan is werkelijk een
probleem overal".
John Rosinga en ik zochten
Ir nieuwe vormen van lekker
gaan. Lekker uitgaan in
«sterdam wel te verstaan,
|nt de sfeer leent zich daartoe
Een moderne vorm van uitgaans
mogelijkheden. Het clubsysteem
is daarbij ideaal, omdat de sfeer
dan te bepalen is."
Hans Gobes is, wat van zijn
Hetze tegen
het Westen
Over het algemeen vind ik het leggen van verbanden tus-
sen de jazz en andere levensgebieden een moeilijk te ver-
Iets dergelijks beleefden we onlangs Uit de DDR kwam
een verhaal over een op handen zijnde anti-jazzhetze in de
vader DDR. Van de kunstenaars schijnen het vooral de Swingle-
singers te zijn, die het bij zetbaas Ulbricht verbruid hebben.
Hun verjazzte Bachversies kunnen het doen met het epithe
ton „apencultuur". Dat er van apen sprake was wist ik; maar
ze zaten in de mouw van Ulbricht. De plaat van de Swingle-
singers, die onlangs in de DDR van de matrijs kwam, is uit
de handel genomen. Met het (onvermijdelijke) gevolg, dat hij
nu op de zwarte markt tachtig mark opbrengt.
Ook een reeds lang van tevoren besproken toernee van The
Dutch Swing College Band (de fabriek, die zoveel apartheid
in haar koele doet) werd op korte termijn afgezegd.
De motivering kan alleen maar heel zwak en uiterst verge
zocht zijn: „Aan die zogenaamde sterren uit het Westen moe
ten bedragen worden betaald, die in geen enkele verhouding
staan tot hun prestaties, waarvoor uiteindelijk de arbeiders
moeten opdraaien, (nou ja, waarvan akte)
De hele actie druipt overigens van de Frieden-Freiheit-
Sozialismus-Wir Siegen-mentaliteit. Daar rekenden we eigen
lijk al zo'n beetje op. maar irritant wordt het pas als er kre
ten worden geslaakt als „Volkseigen" (Blut und Boden, weet
u wel).
In Duitsland lijkt me de stap van marxisme naar nationaal-
socialisme wel te nemen. Er zijn in de Duitse geschiedenis
gekkere sprongen gemaakt.
Maar geloof nu niet, dat Ulbricht c.s. zich tot de jazz uit
het Westen beperkt; ook combinaties uit Tsjechoslowakije,
Hongarije en Rusland hebben moeten ondervinden, dat con
tractbreuk in Oost-Duitsland heel gewone zaak is.
In plaats van jazz krijgt de liefhebber dan een koor te
horen dat marxistische strijdliederen zingt. Alles onder hel
mottode jazz moet weg; dat is het doel waar naar wij
streven. Ik weet het; het heeft weinig met jazz le maken,
maar dat krijg je als de politiek zich ermee gaat bemoeien.
BOB TICHELMAN.
CADZAND Cursusleidster („liever geen vor
mingsleidster, want we vormen elkaar") H. ten Have:
„De jeugd leeft nu veel bewuster dan in de jaren
vijftig; ze is kritischer en opener. Nu iets met ze te
doen is moeilijker, maar ook gemakkelijker, want ze
verdraagt geen afstand".
Zeeland. Voor de leerling-ver
pleegsters zijn algemene vor-
-ning. cultuur en politiek be
langrijke onderwerpen, ter-
vijl voor de gediplomeerden
de „beroepssituatie" en ge-
cagsvragen de aandacht
jpeisen.
Wat „vorming" betekent?
Mejuffrouw Ten Have: „Men
vormt elkaar: ik zet alleen
het terrein uit, waarbinnen
de vorming moet gebeuren."
Draaien
De 35-jarige domineesdoch
ter is sinds haar komst naar
het oecumenisch vormingscen
trum Hedenesse in 1961. een
populaire verschijning gewor
den bij de vormingscentra fre
quenterende jeugdigen.
'Le heeft, na het begin van
haar studie aan de Academie
De Horst (Driebergen) in
1952, door de jaren heen vlot
en sympathiek met het vor-
mingsbijltje leren hakken.
In september gaat ze voor
een jaar naar Israël, om
daarna weer naar Cadzand te
rug te komen. Zeeuwen, die
op Hedenesse leerden discus
siëren en nadenken over ei
gentijdse problemen nullen
haar dat jaar missen.
Oeverloos
wijls in de weekends: „ont
moetingsweekends voor jong
volwassenen") heel wat over
hoop. Onderwerpen van de af
gelopen jaren waren: creativi
teit, beeldende kunst, oecume
ne, discriminatie, de film,
man en vrouw, modern to
neel. Israël, vrijte tijd en con
tact met Vlaanderen.
Lezingen, films, excursies,
en soms oeverloze gesprek
ken. vormden belangrijke
brokken van het leven van
wika Ten Have op Hedenesse.
Ze stimuleerde, wel wat op
de achtergrond, opdat de jon
geren zich „aan elkaar zou-
dfen kunnen vormen", ly-
eeïsten en ambtenaren, cate
chisanten en bejaarden, maar
ook verpleegsters.
Haar specialisatie is het ge
ven van weekcursussen aan
verpleegsters in de provincie
Gevraagd naar de resulta
ten van haar werk, antwoordt
ze dat die moeilijk zijn te ach
terhalen. Je weet niet of het
iets bewerkstelligt, maar ik
geloof er soms erg in, zoals
bijvoorbeeld vanmorgen bij
het gesprek dat we hadden
over de ontwikkelingshulp."
„Er verandert overigens
wel iets in de samenleving
Maar het gaat enorm lang
zaam: "t is millimeterwerk,
maar dat is logisch, want de
cultuur waaruit we voortko
men was naar binnen gericht,
leefden we in ons eigen krin
getje.
Maar nu weten we dat er
ook andere kringetjes zijn;
dat we ons van ons zelf af
naar de ander toe moeten
draaien We beginnen te we
ten wie die ander is: het an
dere ras, het andere volk, de
andere sekse.
Dat dit naar de ander toe
draaien zo langzaam gebeurt
komt omdat we er vroeger
nauwelijks aan toekwamen: de
zorg voor het eigen bestaan
hield ons te veel bezig.
Overschot
Nu hebben we een surplu.1
een overschot. Er is een cate
gorie die zegt dat we rechl
hebben op dat overschot
maar ook ccn categorie, dit
vindt dat het in ontwikke
lingshulp moet worden gesto
ken.
Maar of we het ooit leren
meer gemeenschappelijk te
denken? Als je bijvoorbeeld
denkt aan de textiel: in plaats
van onze ëigen Industrie te
stimuleren, zouden we textiel
door de ontwikkelingslanden
moeten laten produceren, die
er bij uitstek geschikt voor
zijn.
Ik ben het niet in alle op
zichten eens met de provo's,
maar met de nadruk die zij
leggen op het speelse, het cre
atieve in de mtens kan ik me
wel verenigen. De mens kan
meer dan eten en werken, de
ontplooiing van de persoon-
'ijkheid is er ook nog.
In deze tijd ga je veel din
gen meer betrekkelijk zien
Ik heb bijvoorbeeld veel moei
te met de vormen en de struc-
CURSUSLEIDSTER TEN HAVE:
i paradijs
turen van de kerk. De protes
tants-christelijke nadruk op
„in zonde ontvangen en gebo-
ten" vind ik vrij negatief.
Er gebeuren ook goede din
gen, we kunnen ook wel eens
ja zeggen. Ja-zeggen is beant
woorden aan je opdracht. Elk
mens moet zich afvragen wat
z'n opdracht vandaag en mor
gen is."
Fijn land
7>! vertelt veel te hebben
geleerd van het Jodendom,
met name van de anthropolo
gic van Martin Buber. Haar
belangstelling voor Israël
heeft twee „spitsen": politiek
pn godsdienst. Ze wil daarom
in een links-socialistische en
een joods-orthodoxe kibboets
gaan werken.
In september zal ze Zeeland
met goede herinneringen ver
laten. „Het Is een fijn land,
het heeft Iets van een para
dijs: maar daarom is een
weekend in bijvoorbeeld
Amsterdam soms absoluut
noodzakelijk om te leren
beseffen dat de samenleving
nog niet helemaal ideaal is!"
