ONDAGS
BUD
ZWITSERLAND ZWICHT NIET
VOOR SPAANSE ZON
Tips voor reis per trein
RK;
J*.
ZATERDAG 10 JDNI 1961
EF
Hebben landen als Zwitser
land en Oostenrijk eens
favoriet bij de pionierende
toerist, later bij steeds
groeiende groepen afge
daan? Hebben de Alpen voor
MUL(de vakantievierder hun
contaattrac^e verloren?
gheiC Als men de plaatselijke
toeristenbureaus mag geloven
?zeker niet. En zij staven hun
propaganda met cijfers, waar
open uit moet kijken dat reis"
DOOR
Dick
Ringlever
bureau-statistieken een totaal
overtrokken beeld geven.
n e' De Zwitsers zeggen dat het in-
Jmirt derdaad de zonlanden zijn, die
bij reisbureaus de hoofdschotel
vormen. Maar zij stellen ook,
dat dit niet representatief is
thoi|voor de richting van de grote
trek.
und
„In dit beeld, zeggen zij, wordt
geen rekening gehouden met het
legioen van privé-reizigers. En
dat trekt meer naar het oude
Zwitserland, dan naar de nieuwe
IJ 1 vakantiecentra." Exacter uitge-
drukt: maar 15 procent van alle
EIDÖ Zwitserland-gangers gaat per
reisbureau, voor een land als
Spanje ligt dit percentage zeker
op 80.
^Gemakzucht
te i
De reden? Zwitsers noemen
het gemakzucht van de bureaus,
ook van de Nederlandse. Zij zeg
gen: „Het is voor bureaus een
voudiger een vliegtuig te charte-
eriodi Kn en grote groepen tegelijk af
te zetten op zuidelijke stranden.
Voor andere reizen moet meer
worden georganiseerd, terwijl er
over het algemeen minder aan
wordt verdiend." Die handelwij
ze trekt het beeld volkomen
scheef.
Daar komt bij, dat cijfers die
stijgingen illustreren, er voor
Middellandse Zee-centra meer
uitspringen dan,' voor traditioneel
Zwitserland. Immers draagt
Zwitserland al sinds jaar en dag
het etiket vakantieland, in de
zonlanden kwam het toerisme
pas zo'n vijf jaar terug goed op
gang. Daardoor zijn Zwitserse o-
vernachtingscijfers (vorig jaar
1.100.000 overnachtingen alleen
al van Nederlanders) wat op de
achtergrond geraakt, ondanks de
jaarlijkse stijging.
Gezien deze basis zijn
Zwitsers al tevreden met een stij
ging van twee, drie procent per
jaar. En daarom waren zij vorig
jaar érg tevreden toen er een
vooruitgang van zeven procent
werd geregistreerd, het hoogste
percentage sinds de laatste oor-
Ongerept
„We kunnen geen blauwe he
mel veitoopen, ook geen lage ta
rieven," zegt de man van het ver
keersbureau in St. Gallen. Maar
Zwitserland heeft zijn eigen at
tracties. Slecht weer hoeft voor
de toerist geen handicap te zijn.
Wanneer hij niet kan bruinen,
zijn er andere mogelijkheden om
zich te vermaken.
Een boottrip op een van de ve
le meren bijvoorbeeld, bezoeken
aan musea, wandelingen, ver
maak in de steden. De Zwitsers,
welvarende zakenlieden, prijzen
hun attracties luide aan. En zij
beperken zich daarbij niet tot
traditionele trekpleisters: Tessin
(de omgeving van Lugano en het
Lago Maggiore), centraal Zwitser
land, het Vierwoudstedenmeer,
Bemer Oberland. Sinds kort zijn
er twee bijgekomen, die jaren
lang vergeten plaatsen
brengt de I
Eén ervan is de noordoosthoek
met St. Gallen als centrum.
Geen land van hoge bergen, de
Zwitser geeft dat direct toe.
Trouwens, over bergen spreekt
hij eerst als ze de 4.000 meter te
boven gaan. En de 2000 me
ter-bergen in de noordoost-hoek
zijn voor hem slechts heuvels, al
is de Santis, die er een dikke 500
meter bovenuit komt, zelfs in de
ze tijd van het jaar nog wel
eens met een dikke laag sneeuw
bedekt.
Maar die bergen propageren
de Zwitsers daar ook niet. Wél:
de ongereptheid, in die zin, dat
men er de toeristenlegioenen te
vergeefs zoekt.
Bad Ragaz. ten zuiden van Sar-
gans, dan even buiten beschou
wing gelaten. Want dat is voor
het grote publiek toch niet toe
gankelijk. Als men niet in staat
is 80 tot 150 gulden per dag neer
te tellen om te logeren in een
van de beide grote hotels, Quel-
lenhof en Hof Ragaz, kan men
er beter niet komen. „Die luxe
is, zegt de man van het ver
keersbureau, alleen weggelegd
voor de oude aristocratie. Niet
eens voor de nieuw-rijken, want
die zullen zich in de sfeer van
1890, die in dit Kurort hangt,
ook niet thuisvoelen."
pelen. De privé-artsen, die er
dik aan verdienen, bevelen het
graag aan en spreken over bloed
reinigende kuren.
Kuren, die men elke ochtend
gedurende een half uurtje onder
gaat. Daarna zoeken de meesten
vermoeid het bed weer op, om
rond negen uur opnieuw op te
staan voor ontbijt en de golflink,
alles in de stijl van de vorige
eeuw. Ook tijdens de avonduren.
Dan verschijnen de heren in
jacquet, de dames in lang voor
het diner om daarna voorzichtig
wat pasjes op de balvloer te zet
ten.
teeids uitzicht heeft over het Alpenland. Een kabel-
Maar sinds in 1957 de kanto
nale bank van St. Gallen het
plaatsje nieuw leven inblies en
aandelen nam in beide hotels,
zijn ze weer in vol bedrijf en
van april tot eind september vol-
bezet.
Maar dat Bad Ragaz maakt,
als gezegd, geen deel uit van
Zwitserlands toeristische propa
ganda. Waarom zou men? Wie
niet tenminste over een Merce
des 220 beschikt, hoort er niet
Maar die noordoost-hoek
bestaat niet alléén uit Bad Ra
gaz. Dat zij de doorsnee-toerist
tot troost. Wat hij er meer
vindt? Vredig natuurschoon en
niet te hoge prijzen in de eerste
plaats.
Dan nog niet door de grote toe
ristenstromen ontdekte dorpjes.
En degene, die dan persé nog
een echte berg op wil, kan zich
met een kabelbaantje naar de
2504 meter hoge top van de
Santis laten schommelen om in
het restaurant op de top een
glaasje Appenzeller-bitter of een
kop Kaffee Kirsch te gebruiken.
Verder, natuurlijk (voor een re
genachtige dag winkelen), St.
Gallen.
En wie daar is, zal zeker niet
de „Stiftsbibliothek" mogen ver
geten: de studiebibliotheek van
het in de achtste eeuw gestichte
klooster van de Benedictijner
monniken. Hij vindt er bijna
100.000 oude boeken, waaronder
zelfs handschriften uit de zesde
eeuw.
Een dagje Zürich is ook aan te
bevelen, al vraagt dat wel een
goed gevulde portemonnee.
Goedkoper blijft altijd een
trip naar Liechtenstein, al was
het alleen maar om te horen hoe
goedkoop de 20.000 inwoners van
het vorstendom er leven. In de
konditoreien aan de hoofdstraat
van Vaduz vertelt men graag
over de minimale belasting (18
procent voor particulieren, 13
procent voor de ondernemingen).
Maar ook over attracties van het
dwergstaatje voor de toerist:
veel natuurschoon.
Gezondheid ligt er om so in te duiken in het zwembad van beide luxe
hotels in Bad Ragaz: bloedreinigend water zeggen de artsendat met een
constante temperatuur al 3000 jaar lang uit de bergen stroomt.
Badplaats
Niet alleen om die typische
sfeer, die doet denken aan de
tsarentijd. Ook en vooral om het
geneeskrachtige water, dat al
3000 jaar met een constante tem
peratuur van 37 graden uit de
bergen stroomt Vandaar ook het
zwembad tussen beide hotels in.
Vroeger al. tussen 1900 en de Het baden daarin is in Bad
eerste wereldoorlog, was het een Ragaz een dagelijkse ceremonie,
geliefd vakantieoord. De rijken 's Morgens om half zes al bege-
uit Europa brachten er graag ven de (meest bejaarde) gasten
hun vrije tijd door. Enkele tien- zich in kamerjas schuifelend
tallen jaren daarna was het ver- naar het bad om zich daar in
geten gebied en moesten de ho- het warme water onder te dom-
Rijke variatie voor de vakan
tieganger in de noordoost-hoek.
Plaatselijke VWi adviseren
graag ook een bezoek aan het
Pestalozzi kinderdorp, 10 km ten
zuiden van St. Gallen, genoemd
naar de bekende Zwitserse peda
goog, die 200 jaar geleden zijn
ideëen uitdroeg.
In het dorp wordt wezen uit
alle delen van de wereld een
schoolopleiding gegeven en te
vens een ambacht geleerd. Zij
wonen er in een dertigtal
huisjes, die ook eens Neder
landse wezen hebben gehuisvest.
Thans is er een aantal Tibe
taanse kinderen ondergebracht.
Wie dat dan gezien heeft, kan
ook even een uitstapje maken
naar Wildhaus om er het huis te
zien waar Zwingli werd gebo
ren: niet veel meer dan een ou
de schuur, vlak achter de kondi-
torei Alpenblick. Of naar het Bo-
denmeer en de overbekende wa
tervallen van Schaffhausen. Het
ligt allemaal dicht binnen be
reik.
Het is deze streek van „Streu-
siedlungen", die de Zwitsers dit
jaar voor het eerst royaal in hun
propaganda naar voren brengen.
Een andere is het dal van Zi-
nal, bij Zermatt in de Walliser
Alpen. Want daar ligt het princi
pe van (nog) meer geld verdie
nen niet ten grondslag aan recla
me-acties.
In Zinal wil men de ontvol
king tegengaan. De boeren, die
er vroeger woonden, zijn de
laatste jaren in grote groepen te
gelijk naar de steden getrokken
omdat daar nu eenmaal een bete
re boterham werd geboden. En
om die uittocht te remmen, gaat
men er nu toeristen naar toe
brengen.
Niet op initiatief van de over
heid, maar op dat van een parti
culiere organisatie (SET). In
Zwitserland zou men ook moei
lijk anders kunnen verwachten.
Men is er ook trots op, dat voor
zulke projecten geen beroep
hoeft te worden gedaan op natio
nale middelen. De liberaal den
kende en handelende Zwitser
houdt overheidsbemoeiing er lie
ver buiten.
Een treffend voorbeeld daar
van is ook de nationale lucht
vaartmaatschappij Swissair, die
als enige Europese maatschappij
geheel in handen van particulie
ren is (en ook nog nooit verlie
zen heeft geboekt).
haafd (auto's zijn er verboden)
verrijst een nieuw vakantiedorp.
En die opbouw is meteen fors
aangepakt met de vestiging van
Zwitserlands grootste hotel, dat
plaats biedt aan 500 gasten.
Voor de helft is het verhuurd
aan organisaties (o.m. de Club
Méditerranée), voor de helft
staat het open voor de privé-va-
kantiegangers. Naast dat hotel
komen er een aantal chalets en
tien grote jeugdhuizen, waarvan
het eerste nu gereed is. Deze
jeugdhuizen tellen elk 80 bed
den, die alle tegelijk voor 140
gulden per nacht worden ver
huurd. Het is het Nederlandse
jeugdreisbureau Roy, dat hier
van dit seizoen de primeur heeft
gekregen.
De bouwers hebben vele mil
joenen moeten steken in dit min
of meer sociaal project Maar zij
zijn ervan overtuigd, dat ze er
op den duur weer uitkomen.
Nu al heeft het hotel een zeer
redelijke bezetting Wat overi
gens niet te verwonderen is,
want Zinal ligtmidden tussen
de wat de Zwitsers dan noemen,
echte bergen. De Matterhorn ver
nist op slechts enkele kilometers
afstand. En ook rondom is het
hooggebergte, waarop men uit
kijkt
Nieuwe bronnen
Grootste hotel
Zinal krijgt een nieuwe injec
tie. Naast het 200 zielen tellende
oude dorp, dat geheel in zijn hui
dige gedaante wordt gehand-
Voor hen die Zwitserland wil
len zien, maar die niet de drukte
wensen van de traditionale cen
tra, een aantrekkelijk va
kantie-oord. Dat wil de Zwitser
zijn buitenlandse gasten graag
voorhouden. En dat hij erin zal
siaeen zijn nieuwste attracties te
verkopen, staat wel vast Zijn
koopmansgeest is bekend.
u P0j5. $n n»euwe bronnen zal
hij efficient aanboren.
Heeft het zuiden zijn zon,
de Zwitser heeft zijn bergen,
die hem goud leveren. En die
bronnen zullen, voorspelt hij,
nooit opdrogen, ook al lijkt
de Spaanse zon daar alles
voor in het werk te stellen.
IN de reisbureau-
folders komt Het
misschien niet
zó tot uiting. Zuidelijke
Middellandse Zee-zon
lijkt midden-Europa
vakantiegebied sinds
tientallen jaren de
laatste tijd wat In de
schaduw te stellen. Elk
seizoen worden nieu
we zonreizen geof
freerd. Zuid-Spanje,
Joegoslavië, Grieken
land: het zijn de trek
pleisters voor het va
kantievierend Europa
van vandaag. Wie het
aanbod van reizen be
ziet, zou tot de con
clusie kunnen komen,
dat er naast die zon
landen verder niets
TIP voor de toerist, die per trein
gaat. Het is mogelijk een treinkaartje
te kopen tot aan de Zwitserse grens en
daar verder gebruik te maken van een
zgn. vakantiebiljet, dat 50 procent re
ductie geeft op alle treinreizen binnen
Zwitserland. Dit biljet, dat in Neder
land veTkrijgbaar is, kost 30 Fr. voor
eerste en 22 Fr. voor tweede klas en is
een maand geldig. Voorts kan men
(voor ƒ30) een regionaal abonnement
kopen, waarvoor bij een verblijf van
15 dagen 7 dagtochten kunnen worden
gemaakt. Beschikt men over een va
kantiebiljet, dan kan men op vertoon
hiervan het regionaal abonnement met
25 procent korting krijgen.
Zeilen it ook mogelijk in Zwitserland. Hier actie op het Meer van Zürich.
