Profetisch protest
IVrij williger
kloet op harde
lijd rekenen
Golf
van
voor
sympathie
Israëls strijd
rs
Benzine
niet op
voorlopig
rantsoen
Ook Nederland blijft
voorlopig neutraal
Niets bekend over
Nederlanders in
Nabije Oosten
5
DINSDAG6 JUNI 196T
le Nooi
bedraj
erhoud
>ns nu t
armeljl
Hulp voor
Israël
in dt
iin vrljj
an vei
i voegi
an dezi'
:meestei
g thani
efaamdi
in 1755
Iwijken
Vronumi"
het oi
ïersteld
leid dl
te be|
JL
d
AMSTERDAM Oorlog in het Nabije Oosten
Nederlandse joodse jeugd in actie. Spontaan en direct.
S^feiid» begin vorige week al staan vrijwilligers in de rij bij
ware ret ^ureau van het Coördinatie Comité Joodse Jeugd aan
gedacjde hoofdstedelijke Gabriël Metsustraat en gisteren zijn de
iscïTvjeerste negen jongeren naar Parijs vertrokken en vandaag
gg^Jdoorgereisd naar Tel Aviv. Donderdag volgt de tweede
men proeP (van jongeren) en wanneer Israël geen andere
eiten directieven geeft, zullen er de komende weken meer
de >1Sen"
i het j
rrasser Elke dag melden zich tus-
zult u|sen de 50 en 100 jongeren.
uimte Maar lang niet allemaal zul-
uimte ilen zij straks op het vliegtuig
het O-kunnen stappen. De selectie
eiten".zowel medisch als psycho-
men fl logisch is zwaar. Bovendien
Duizenden Nederlanders betuigen
verbondenheid met Joodse volk
(Van een onzer verslaggevers)
raagd. Ik vrees, zei burgemeester Tho-
nassen, dat dit niet zal worden ge-
ROTTERDAM Op vele plaat- vraagd.
sen in ons land zijn gisteren de-
Marianne Groen: vrije wil, maar morele verplichting...
monstratieve optochten en bijeen
komsten gehouden voor Israël. In
Amsterdam liepen duizenden Am
sterdammers mee in een mars
naar het consulaat van Israël waar
bloemen en sympathieverklarin
gen werden overhandigd aan de
Israëlische consul. De stoet was
ruim twee kilometer lang.
In de Maasstad kwamen eveneens
circa duizend Rotterdammers op het
Schouwburgplein bijeen om te getui
gen van verbondenheid met Israël en
het Joodse volk. Het woord werd
gevoerd door burgemeester Thomas
sen, die de openingsplechtigheid van
de Beneluxtunnel niet bijwoonde,
gisteravond met zijn stadgenoten van
zijn medeleven met het Joodse volk te
getuigen.
De burgemeester vertelde: piloten,
die over Israël vliegen, zeggen dat zij
dat land als maar groener zien
den. Wij willen dat groen niet laten
verbranden! Nederland zal bereid zijn,
een troepenmacht aan de Verenigde
Naties te geven als dat wordt
selectie
het eeGCcepteert Israël op het ogen-
'n wortblik alleen nog joodse vrjjwil-
ligers.
Als een bom sloeg gisteren het
lieuws van de begonnen oorlog in
p het Amsterdamse bureau. .Er
ieerste een gespannen sfeer. Geen
rpaniek: alle werkzaamheden wer
den normaal voortgezet, zij -Wet
dan in verhoogd tempo.
De staf. die vrijwilligers test, is
al uitgebreid tot twaalf man en in
de nauwe gangen verdringen zich
jongeren, die maar één doel heb
ben: zo snel mogelijk te kunnen
vertrekken om te helpen in het
IS'bedreigde land.
Dat er oorlog zou komen, daarop
werd gerekend. Maar zo snel al,
had niemand verwacht. Voor de
werkers en werksters op het hoofd
kantoor was dat reden voor meer
actie. Gisteravond nog heeft de
-groep, die donderdag vertrekt, een
.1 LH spoedcursus EHBO gehad.
Gezien de weinige tijd, die men
.-I-» nog had, was het slechts een korte
III opleiding, waarmee de vrijwilli-
jers slechts de hoogstnoodzake-
nlijke kennis werd bijgebracht.
Eén van die mensen, die straks
vertrekken is 20-jarige Marianne
ins^ y Groen, secretaresse bij Bne Akiwa,
de orthodox joodse jeugdorganisa
tie, die gevestigd is in het kantoor
zo wavan het CCJj
H Na de oproep aan alle joodse
Jordaa|jeugclorganisaties meldde zij zich
p de Wspontaan. ..Ik voelde me er moreel
jgen altoe verplicht", vertelt zij in de en
kele ogenblikken, dat zij zich vrij
;kan maken. „Natuurlijk, in de
•'eerste plaats is het een -zaak van
>ra fleigen vrije wil. We zullen het ook
(niemand kwalijk nemen als hij
niet gaat, maar ik heb het gevoel,
lllC'dat ik moet gaan."
„Mijn vader begreep dat, ook al
:en berizag hij de gevaren. Hij is erg prin-
te hellcipicel orthodox, evenals onze hele
t Middfamilic. Ik kreeg direct toestem-
i was iming. Mijn moeder vond het erg,
schap 'maar wilde mij niet tegenhouden.
2trussiiZe staan achter me omdat ze be
grijpen, dat er geholpen moet wor
den. In de oorlog hebben ze zoveel
jneegemaakt, dat ze in de strijd
legen deze nieuwe bestaansbedrei-
fing alles willen geven'.
Wat ze in Israël gaat doen. weet
Marianne niet. „Dat horen we ter
plaatse. Waarschijnlijk zullen we
in een kibboets terecht komen. On
ze hulp is daar nodig. De oogst rot
weg als er niet gewerkt wordt.
Daarom hebben ze ons al gezegd,
dat we hard zullen moeten wer
ken. Elke dag tien uur, 70 uur in
de week".
m j Gevaarlijk? „Er zijn risico's.
jTPjMen heeft ons dat ook voorgehou
den. Men geeft ons geen enkele
garantie. Maar die risico's heb ik
er voor over".
■Onverwacht
band Voor Marianne is het niet de
'eerste keer, dat ze naar Israël
gaat. Vorig jaar was ze er ook: 6
schunjnaanden in Jeruzalem, 5 maanden
in een kibboets. Ze maakte een stu
diereis op kosten van het CCJJ en
zou daarna als tegenprestatie een
jaar werken op het Amsterdamse
kantoor.
de Tv* Dat ze zo snel zou terugkeren,
n wo had ze piet verwacht. „We hadden
;tgcst« niet op oorlog op korte termijn ge-
de vi rekend. Onze familie in Israël
be-
Een tweede groep staat klaar om
te vertrekken. Samen met buiten
landse vrijwilligers.
Marianne: „Men heeft het
ter georganiseerd dan in 1956.
Toen is het een chaos geworden.
Vandaar ook ditmaal de zware se
lectie".
Het CCJJ vindt dat een nood
zaak. De ervaring van de afgelo
pen week heeft wel geleerd, d?t er
onder de velen, die zich aanmel
den tientallen zijn, die geen idee
hébben van wat hen staat te wach
ten. Er zijn er bij, die er nog niet
eens met de ouders over hébben
gesproken.
De mensen moeten cr goed van
doordrongen zijn, zegt het CCJJ,
dat zij waarschijnlijk een harde
tijd krijgen. Er is zelfs een kans,
dat verscheidene niet terugkomen.
Dat moet men weten. Daarom ook
naast die medische, de psycholo
gische test. Men wil de beweegre
denen van de vrijwilligers weten.
De leeftijdsgrenzen voor deze
vrijwilligers zijn gesteld op 18 tot
35 jaar. Dat geldt dan voor de
mensen, die willen worden ingezet
in de kibboets, als verpleegster of
voor andere sociale instellingen.
Om opengevallen plaatsen van jon
ge mensen, die nu aan de fronten
vechten, in te nemen. Want het
leven moet doorgaan. Daarnaast
heeft men behoefte aan chirurgen
of gewone artsen.
briël Metsustraat is in vol bedrijf.
En ook bij de Nederlandse Zio
nisten Bond aan de hoofdstede
lijke Johannes Vermeerstraat,
staat de telefoon niet stil.
Het comité Collectieve Israël Ac
tie, dat in hetzelfde kantoor is ge
huisvest, gaat rusteloos voort geld
n te zamelen voor de uitzending
van de vrijwilligers. En voor het
zenden van hulp in andere vorm:
vooral medicamenten.
In spanning vraagt men zich af:
zal hulp nog op tijd komen? De
and is onzeker. De hele dag
wordt er in de Amsterdamse kanto
ren naar de radio geluisterd. Zul
len de vrijwilligers nog kunnen
worden aangevlogen?
Uit het Parijse hoofdkantoor
van het CCJJ zijn nog geen berich
ten binnengekomen, dat het vlieg
veld van Tel Aviv gesloten is.
Maar dat kan elk moment gebeu
ren. De omstandigheden wisselen
r tot c
De
Voorlopig gaat men door.
eerste groep is weg. Donderdag
volgt de tweede. Jonge mensen la
ten werk en thuis in de steek om
te helpen. Vastberaden omdat er
geholpen moet worden. Waarschu
wingen wijzen zij van de hand.
Op Amsterdams centraal
station zei een van hen giste
ren bij het afscheid: „wij lopen
gevaar, maar het is hetzelfde
gevaar, dat iedereen in Israël
loopt. Tegen massale bedrei
ging wordt even massaal front
gevormd.
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG In ons land is,
naar wij uit bevoegde kringen ver
nemen, een olie- en benzinevoor
raad aanwezig voor tenminste
twee maanden. Eventuele distri
butie behoeft voorshands niet te
worden gevreesd indien de olie-;
leverantie uit de Arabische lan
den mocht worden stopgezet.
De regering houdt er uiteraard rekening
mee, dat dit kan gebeuren. Daarom zijn
reeds contacten met andere landen (o.a.
in Zuid-Amerika) gelegd voor opvoe
ring van de olieleverantie, indien de
ontwikkeling in het Nabije-Oosten dat
nodig zou maken.
Met de olie- en benzinevoorraden maakt
Nederland geen uitzondering op de
meeste andere West-Europese landen,
die eveneens beschikken over hoeveel
heden, voldoende voor twee k drie
maanden.
Wel bestaat de kans dat de prijzen zullen
stijgen als de Arabische landen hun
oliekranen voor West-Europa dicht
draaien.
nog op tijd
Betogers steken
synagoge in
brand
TUNIS Anti-Isracl demonstranten I
hebben gisteren in Tunis de synagoge
in brand gestoken en verscheidene win
kels in de joodse wijk geplunderd.
geen grote woorden gebruikt. Een j ^ticht^
eigen volk verkeert in nood en on ir,ac
dan helpt men. Men onderkent ge
varen, maar negeert ze. Men weet.
'wat te wachten staat, maar men
accepteert. Vrijwillig en spontaan.
De demonstranten hebben ook brand
de Britse ambassade en rui-
>id van het gebouw van de
Amerikaanse voorlichtingsdienst. Zij
betoogden tegen de Amerikaanse en
Britse houding in de crisis in het Na
bije Oosten.
Dergelijke tegen Israël gerichte beto
gingen werden ook gehouden in Sofia
en Beiroet.
Automobilist
levend verbrand
BUURMALSEN Voor de ogen van
vele toeschouwers is gisteren de heer
R. C. Prins (23) uit Culemborg levend
verbrand nadat zijn auto na een ongc-
luk in brand vloog.
De heer Prins, pas vier dagen ge
trouwd, hing uit zijn wagen en riep
om hulp. Men kon hem niet redden.
Het dramatische ongeluk gebeurde
op de weg Buurmalsen - Culemborg.
De auto van het slachtoffer slipte en
botste eerst tegen een omheining en
daarna tegen het nabijstaande tolhuis
De wagen vloog direct in brand.
Wij zijn neutraal in ons denken. De
vraag of wij daden kunnen verrichten
is heel moeilijk te beantwoorden.
Als de grote naties een
penstilstand afdwingen met schade
voor Israël, zal de strijd blijven. M
De heer Thomassen wekte voorts op
tot het afstaan van bloed aan de tran-
fusiedienst van het Rode Kruis e
storten van gelden voor de Collectieve
Israël-Actie (giro 23434) in de overtui
ging dat nooit meer onrecht mag ko
men over de Jood, die een staat heeft
opgebouwd opdat zijn volk in vrijheid
kan leven.
Eerste spreker was F. J. Krop, voor
zitter van het genootschap Nederland-
Israël, die stelde dat de menselijke
waardigheid nu in het geding is.
de Jood nu niet wordt geholpen,
ons! De heer Krop kondigde aan, dat
de regering zal worden verzocht hon
derd miljoen gulden uit het fonds vooi
ontwikkelingslanden ter beschikking te
stellen van Israël. Beter kan dat geld
niet worden besteed, aldus dr. Krop.
Het gemeenteraadslid drs. A. J.
Lems laakte de dictatuur van Nasser,
die mensonwaardig is tegen de eigen
Egyptenaren en Arabieren. Hij ver
klaarde, dat het gaat om de vrijheid
van de gehéle wereld, en dat het hier
zeker géén rassenoorlog betreft. En
ook als het eenmaal vrede is, zal er
nodig blijven om er voor te zor
gen dat Israël zich handhaaft.
Garantie
Oud-staatssecretaris mr. M. van
der Stoel getuigde van het steeds
driester optreden van hen die in
Rusland zijn opgeleid tegen een land
waar de Arabieren in betere omstan
digheden leven dan in de Arabische
landen. Rust en vrede in het Nabije
Oosten zijn alleen gewaarborgd, aldus
mr. Van der Stoel, als Israël de garan
tie heeft, dat het niet opnieuw voor
een strijd om het bestaan komt te
Opperrabbijn L. Vorst haalde het
woord van Koningin Wilhelmina aan:
.Eenzaam maar niet alleen", dat de
situatie van Israël kenschetst en hij
karakteriseerde de sympathie hier en
elders als ontroerend. De kracht om
voort te bestaan, hoewel het telkens
voor vernietiging stond, heeft het
Joodse volk altijd gevonden in het
Boek dat het de wereld heeft gegeven,
vooral de profetieën en de psalmen.
Als voorbeeld haalde opperrabbijn
Vorst Psalm 121 aan en Psalm 91.
Geve God, aldus opperrabbijn Vorst,
dat voor elke Bedoeïen, maar evenz<
allen die getuigen, ook voor
het slotvers van deze psalm zal gel
den: ,,Met lengte van dagen zal Ik hem
verzadigen en Ik zal hem mijn heil
doen zien."
De inzameling voor de Collectieve
Israëlactie bracht bijna 8.000 op.
Bij de demonstratie in Amsterdam
deden zich enkele incidenten voor. De
politie arresteerde een vijftal betogers
die kreten aanhieven als „Nasser moor
denaar", en ook borden met deze tekst
omhoog hielden. Onderweg had de poli
tie een jeugdige tegen-demonstrant,
die het waagde „afblijven van Nas
ser" te roepen en daarom bijna werd
gemolesteerd, moeten ontzetten. Na de
betoging is een groep van een paar
honderd jongeren opgetrokken naar d«
omgeving van de Herman Heijer-
mansweg, waar zij een Egyrr.ptisch
consulaat dachten te vinden. Maar dit
consulaat is al enkele jaren geleden
opgeheven.
In Den Haag begeleidde de politie te
paard een optocht van ruim honderd
jongelui naar de ambassade van de
VAR waar een brief werd overhan
digd. Daarin werd aangedrongen op
het eerbiedigen van de rechten van
Israël en op het staken van de wrede
oorlog. Bij de Israëlische ambassade
werd eveneens een brief overhandigd
waarin werd gesproken van de sympa
thie met het Israëlische volk.
Vastendag
Het opperrabbinaat voor Nederland
heeft besloten donderdag 8 juni aan te
wijzen als boet-, bid-, en vastendag,
waarop men zich de gehele dag zal
onthouden van eten en drinken en ge
beden zal worden „om een eervolle
vrede naderbij te brengen". Het is
voor de eerste maal na de oorlog dat
het opperrabbinaat heeft besloten tot
een vastendag van dit soort.
Het geld voor de collectieve Israël-
Actie stroomt intussen binnen. De
heer I. L. Palache, directeur van de
actie, deelde gisteravond mee dat men
al 2,5 miljoen gulden definitief heeft
binnengekregen terwijl er nog toezeg
gingen lopen voor een bedrag van 5
miljoen gulden.
De Joodse gemeente in Suriname
heeft gisteren ƒ20.000 naar Israël over
gemaakt. Er is in Paramaribo een co
mité opgericht voor Israël dat tot
doel heeft na te gaan op welke wijze
Israël kan worden bijgestaan in zijn
strijd tegen de Arabieren.
5"
rbij a
g, aan
heeft er ook niets over geschreven.
Dit kwam volkomen bij verras-
Van de aanval gisterochtend,
ische~<fWerd ze telefonisch op de hoogte
gesteld door een collegaatje. „Ik
schrok en ben direct naar kantoor
gegaan. Daar was het ontzettend
druk.
DEN
/anmorgen onmiddellijk na de! te bereiken.
terugkeer van minister Luns uitEenzelfde boodschap is verzonden
Brussel bijeengekomen voor be-j naar de overige regeringen die in de
raad over de situatie in het mid- Veiligheidsraad zijn vertegenwoor-
den-Oosten. Minister Luns heeft gisteren in
Verwacht werd dat premier De Jong Brussel verklaard dat Nederland zich
vanmiddag een verklaring zou afleg- bijzonder bezorgd maakt over de ont-
gen, waaruit zou blijken dat ook Ne- wjkkeling in het Nabije Oosten
derland in navolging van de wes
telijke grote mogendheden zich
voorlopig neutraal in het conflict tus
sen de Arabische landen en Israël zal
opstellen.
Wel zou het kabinet zich waarschijn-
Want Doublemint kauwen bevor
dert de spijsvertering, 't Is heerlijk
zo'gezond. Doublemint reinigt
uw tanden en verfrist mond en
adem. Koop vandaag nog een
pakje - plezier voor twee - en
merk zelf hoe goed Doublemint
u doet.
Duizenden Amsterdammers de
monstreerden gisteravond voor
Israël en tegen de Arabische lan
den. De met spandoeken ge
tooide stoet onderweg van het
Frederiksplein naar het Israëli
sche consulaat in de Johannes
Vermeerstraat.
Hervormde predikanten van
Rotterdam vragen synode
ROTTERDAM Het ministerie van hervormde predikanten
is verontwaardigd over de oproep tot gebed voor het Midden-
Oosten van het moderamen van de hervormde synode. Daarin
wordt de unieke positie van Israël ontkend. In een telegram
vragen de predikanten om een profestisch protest te laten
horen tegen de Arabische overval.
Het protest moet gericht zijn tegen de overval van een overmacht tegen
de staat Israël die tegen alle internationale recht en tegen alle humani
teit indruist.
Tevens willen de Rotterdamse hervormde predikanten dat de hervorm
de synode de Nederlandse regering oproept volledige steun te geven
aan de staat Israël.
Bovendien moet de synode zich stellen achter de actie voor Israël waar
over wij gisteren berichtten. De predikanten willen dat alle organen
en kerkelijke gebouwen ter beschikking komen om de collecte tot een
succes te maken. De collecte is bestemd om medicamenten voor Israël
te kopen.
De leiders van de demonstratieve
optocht in de hoofdstad, georganiseerd
als sympathiebetuiging met Israël,
overhandigden aan de consul voor Is
raël bloemen bij diens ambtswoning
aan de Johannes Vermeerstraat.
DE GAULLE NIET
NAAR POLEN
PARIJS President De Gaulle
heeft zijn officiële bezoek aan Polen
deze week in verband met de toestand
in het Nabije Oosten afgelast.
De ministers van buitenlandse zaken
van Frankrijk, Italië en
West-Duitsland zijn ook in verband
met de crisis thuis gtebleven. Zij heb
ben de EEG-ministers-vergadering in
Brussel niet bijgewoond.
lijk uitspreken voor het blijven voort-;
bestaan van de staat Israël. Ook de
leveranties van militaire goederen j
aan Israël zouden worden besproken.
De regering heeft gisteren aan de
ambassadeurs van de Verenigde Sta
ten, de Sowjetunie. Engeland en
Frankrijk een boodschap overhandigd
waarin de verwachting wordt uitge
sproken dat de regeringen van deze
landen in de Veiligheidsraad zich tot
Man lag dood in woning
ALKMAAR Buren hebben giste
ren de 75-jarige heer M. C Brasser in
zijn woning dood onderaan de trao ge
vonden. /ij herinnerd°fi zich dat zij
zaterdagavond een klap hadden ge
hoord zodat vermoed wordt da' d
man. die slectit ter been is, op die da;
leven is gekomen.
(Van
redacteuren i
DEN HAAG Het is niet bekend hoe
veel Nederlanders zich bevinden in de
landen die bij het conflict in het Nabije
Oosten zijn betrokken. Met name in
Israël schijnen zich vakantiegangers op te
houden, maar over hun aantal is niets te
zeggen.
Het ministerie van buitenlandse zaken
heeft zijn ambassades opgedragen die
maatregelen te nemen, die voor de be
scherming van de Nederlanders het beste
zijn. De ambassades hebben in hun han
delen een grote mate van zelfstandig
heid. Richtlijnen daarvoor zijn al enige
tijd geleden uitgegaan.
Lijk schipper Wr 6
J aangespoeld
DEN OEVER Het stoffelijk overschot,
dat enige tijd geleden drijvende werd aan
getroffen bij de Duitse kust. is waarschijn
lijk dat van schipper S Lont van de Wie-
ringer kotter Wr 6 Pieter Albert. De
weduwe van de schipper heeft kleding
stukken en een horloge herkend als af
komstig van haar man.
Er worden pogingen gedaan om het
stoffelijk overschot over te brengen voor
nadere identificatie. De kotter, waarvan
men sinds 11 januari niets meer heeft
vernomen, had behalve schipper Lont
nog drie bemanningsleden.
40 man ontslagen
in Enschede
ENSCHEDE De N.V. Bandfabriek
en vlechterij Scholten en Van Heek te
nschede heeft 40 van de 270 werkne
mers ontslagen vanwege de afzetstag-
natie van toeleveringsartikelen voor de
confectie-industrie.
In de nacht van zondag op maan
dag zijn uit een auto, die geparkeerd
stond aan de Amstel in Amsterdam,
drie koffers gestolen met camera's, kle
ding en sieraden ter waarde van
12.790. De bena^pelde is een Japanse
cameraman.
