TV
Amerikanen krijgen
genoeg van reclame
RADIO
en
TV- reportages van
Milo Anstadt naar
festival van Praag
Uittocht van
de Masai
Puzzelboek
r
In «Ie greep
van de kreeft
jiySt door
11
DINSDAG 30 MEI 1967
Commentaar
VARA actief
'yERWIJL op Nederland 2 Molières
- Misantroopzijn romantische
liefdeslessen leerde in stijlvolle Franse
opvoering maar bij te goedkope ver
taling, was op Nederland 1 de VARA
bijzonder actief. In de laatste quiz-
aflevering kregen alle kandidaten,
desnoods door een tweede ronde, toch
de kans op de duizend gulden: drie
van hen haalden het, één bleef steken
maar kreeg toch vijfhonderd gulden
uitbetaald.
Piet te Nuyl kwam als hoofd van de
tv-sectie persoonlijk Theo Eerdmans
en Maud met geschenken vereren.
„Achter het nieuws" liet zich drie
maal zien. De tweede keer vertoonde
men de Franse reportage uit Vietnam;
een „wel eenzijdige, maar toch directe
en onverbloemde indruk van een wer
kelijke oorlogvoering, die niemand
wil", zoals Koos Postema zei.
Voor onze al aan zoveel oorlogs
ellende op het scherm gewende ogen
speelden zich harde, tóch niet al te
cru opgenomen strijdtaferelen af, da
terend uit september/oktober 1966.
Het vreemde leven van soldaten, die
ver van huis zonder ambitie plichtma
tig krijgsverrichtingen doen.
We kijken er tegen aan, niets-be-
grijpend, geschokt, ontredderd. Want
wij willen oorlogsberichtgeving en
daarvoor zorgt de televisie. Ditmaal
volkomen objectief, zonder commen-
Na het programma kwam de actua
liteitenrubriek terug met een gesprek
dat Hans Jacobs voerde met Evert
Reydon, die zich nu graag voordoet als
de echte NAVO-spion. De VARA spot
te lichtelijk met het boek „van James
Bond-achtige allure, met veel sex".
Reydon vermocht met zijn „onthullin
gen" niet diep te treffen.
Ook vertoonde de VARA nog een
kersverse reportage uit mobiliserend
Israël, in enkele uren tijds klaarge-
Spots vernielen
kunst op tv
Regisseur doet
NBC proces aan
(Van
radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Zeer vele Ame
rikanen, zowel kijkers als pro
grammamakers, krijgen genoeg
van de allesoverheersende reclame
in de televisieprogramma's.
Er wordt steen en been ge
klaagd, maar de oppermachtige
concerns, die de Amerikaanse tele
visie hielpen groot maken, willen
nergens van horen. Zij, en zij al
leen hebben het voortbestaan van
talloze zenders in handen, zij be
talen de hoge honoraria, zij maken
het mogelijk, dat er ongehoorde
sommen worden uitgegeven voor
tv-spektakels maar zij varen er
zelf ook wèl bij en de regering, die
kool en geit moet sparen, laat 3
nig van zich horen.
Deze week is het tot een uitbarsting
gekomen. Regisseur George Stevens,
die voor het network NBC een kunst
zinnige speelfilm „Een plaats in dt
zon" had gemaakt, zag met afgrijzen
maakt voor uitzending. Een knap stuk
werk, waarvoor de NTS-technici en
-vertalers die het hadden verricht, te
recht werden geprezen. Er was in deze
reportage een korte bijdrage van het
NCRV-team in Israël verwerkt en
vanavond zal de VARA na het KRO-
programma op Nederland 1 een nieuw
beeldverslag mogen uitzenden.
(Van
i tv-redactie)
HILVERSUM De Oosteuro-
pese reportages welke Milo An
stadt (in Polen, Hongarije en
Tsjechoslowakije) voor de VARA-
televisie heeft gemaakt, hebben
hem veel succes gebracht. De
programma's over Hongarije en
Tsjechoslowakije werden om hun
toeristische kwaliteiten door de
ANWB bekroond met een geld
prijs; die over Polen kwam niet in
aanmerking omdat het de prijs
1966 was en deze reportage in 1967
op de beeldbuis verscheen.
Verder zal de NTS een compilatie
van de drie programma's inzenden
voor het tv-festival in Praag, dat op
12 juni a.s. begint en dat bedoelt is
voor documentaires en reportages wel
ke volkeren dichter bij elkaar bren
gen.
Het eerste deel van deze montage
zal de VARA morgenavond op de
beeldbuis vertonen, het tweede deel
volgt later.
In de montage wordt een doorsnee
gegeven van de drie landen, waarbi.
aandacht wordt besteed aan het leven
van arbeidersgezinnen, de positie van
de werkende vrouw, schoolgaande
jeugd en studenten, sociale verhoudin
gen op het platteland, kerkelijke pro
blemen en aspecten van vrijheid en
Aan het festival in Praag nemen ve
le landen deel: er zijn inzendingen van
Oost- en West-Europa en uil vele an
dere werelddelen. Een internationale
jury beoordeelt de inzendingen. Voor
Nederland heeft VARA's Piet te Nuyl
zitting.
Intussen hebben de documentaire
programma's over de drie Oosteuro-
pese landen zoveel belangstelling ge
trokken, dat de VARA heeft besloten
in het volgend seizoen de serie voort
te zetten.
Zij zal Milo Anstadt (die van Poolse
afkomst is) dan laten reizen naar Joe
goslavië, Roemenië en de Sowjetunie.
Contacten hiervoor zijn al gelegd.
De VARA vertoont het eerste deel
van de montage voor Praag morgen
avond tussen 9 en 10.05 uur op Nea 2.
aan, hoe zijn geesteskind bij de uit
zending 33 maal werd onderbroken
voor het vertonen van reclamespots.
Juist op fijne hoogtepunten spron
gen er plotseling schreeuwerige recla
mes voor tandpasta, regenjassen,
frisdranken en wat niet al op het
scherm.
„Dat is vernieling van de kunst!" riep
hij woedend uit Inderdaad, van zijn
werk bleef niets over, men kon bij
al die tussengevoegde deuntjes, uit
roepen en harde muziekjes de draad
van de film niet vasthouden.
Het was een heksenketel gelijk. Maar
ja, de adverteerders, die wisten dat
„Een plaats in de zon" een heel
mooie film was. die de kijkers
beslist zouden willen zien. staken er
schatten geld in om juist bij dat
kijkspel in te breken.
Bij George Stevens liep de maat c
hij deed het network een proces
wegens het bederven van zijn werk
en vroeg ongeveer 7,5 miljoen gul
den schadevergoeding. De rechter
zal in deze netelige kwestie moeten
beslissen en dat zal niet gemakkelijk
Immers toont NBC zich van geen
kwaad bewust: het is toegestaan
gebruikelijk, elk programma lustig
voor spots te onderbreken... waarom
dan deze film niet? Neen, voor
vens staat de zaak er niet sterk
Trouwens, het is geen nieuwtje,
producers en regisseurs, van wie ho
ge arbeidskwaliteiten worden
vergd, zich snikkend van woede de
haren uittrekken, als ze hun werk
op de beeldbuis terugzien, doorspekt
met advertentiespots, die nergens op
slaan, ma3r wél de aandacht var
publiek afleiden. Ze staan machte-
Iedereen. die iets heeft te maken met
televisieprogramma's, moet er aar
loven. Hoe rijker een uitzending, hoe
duurder de reclameminuten worden
verkocht en hoe meer geld er dus in
het laatje vloeit.
Ook de grote artiesten weten ervan
mee te praten. Zij zijn er volkomen
aan gewend, dat zij in feite niet
meer doen dan kostbare spots aan
elkaar breien. Hoe groter zij zijn,
hoe exclusiever hun verschijning op
Kruiswoord-puzzel
zonder zwart
de buis, hoe harder de adverteerders
Zo heeft Doris Day er nu in toe
gestemd, een eigen televisieshow te
maken. Alles in kleuren natuurlijk.
Zij in de fraaiste japonnen, de de
cors schitterend van aankleding. Pri
ma orkest, royale entourage met
koorzang en balletten... maar ja, om
de paar minuten verdwijnt Doris
even in 't niet voor de reclame, die
in deze show maar liefst bijna
400.000 per minuut zal kosten! Ge
gadigden daarvoor?? Bij bossen!
Europa moet wel een dorado zijn voor
Amerikaanse artiesten. Te weten,
dat zij dan ononderbroken in he
beeld zijn, hun ganse presentatie ach
ter elkaar kunnen afmaken, zonder
dat er intussen druk wordt gepraat
over koffie en thee, lingeries
wasmiddelen, moet een ongekend ge
voel van waardering voor de eigen
persoon en de eigen kunst opwek-
Iets minder
Gezien de vele, vele klachten, die wor
den geuit over de toevloed van recla
me in de Amerikaanse tv-program-
ma's is er nu dan eindelijk iets uit
de bus gekomen. De veel-geplaagde
regeringscommissie voor de omroep,
FCC, heeft voorzichtig de steen
het rollen gebracht Er zijn eindeloze
onderhandelingen gevoerd en
resultaat is, dat de reclame-i
lende instantie TV Code Board heeft
voorgeschreven, dat de reclame moet
worden verminderd.
Dat wil zeggen, dat de reclametijd
10 minuten en 20 seconden per
wordt verminderd tot... 10 minuten
16 seconden. Niet om over naar huis
te schrijven dus! Programma's
een half uur, waarin 5 minuten
reclame zit en die daarvoor driemaal
werden onderbroken, mogen nu al
leen maar worden ingeleid met recla
me, tweemaal onderbroken en na
tuurlijk weer met spots besloten.
In Amerika werken talloze onder-
zoek-bureaus, die na elke uitzending
een massa kijkers opbellen en
gen, of ze hebben gekeken en
niet, waarom niet? Al deze gegevens
worden onmiddellijk verwerkt en en
kele uren na de uitzending heeft de
sponsor van het programma een ge
detailleerd rapport op zijn bureau,
waaruit hij kan lezen, hoe het door
hem betaalde en van reclame voor
ziene programma het heeft gedaan.
Bij te weinig kijkdichtheid gaat het
er onherroepelijk uit.
(Van c
e radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Voor zondag 11 juni
(Ned. 1, 6.40 uur) kondigen CVK en
IKOR uitzending aan van een docu
mentaire, gewijd aan de uittocht van
de Masai, een Oost-Afrikaanse noma
denstam, die in deplorabele toestand
en diepe verslagenheid is geraakt.
Dit programma stond genoteerd voor
uitzending op 21 mei, maar moest toen
worden uitgesteld om technische rede-
De streek die nu Kenya en Tanzania
heet, was eens het onomstreden gebied
van deze stam. welke nu teruggedron
gen is in de Ngong-heuvels van Ke
nya. Het is een volk dat vroeger alom
werd geprezen om zijn schoonheid en
strijdlust. Hiervan is. in de ongelukki
ge omstandigheden waarin het nu
leeft, niet veel meer overgebleven.
De Presbyteriaanse dominee Moses
Waveru en het districtshoofd Murero
Olelemoino spannen zich in, om de
Masai een uittocht uit hun oude stam-
gewoonten te bereiden. Zij zeggen: dit
is een zaak van geloven en doen. Een
televisiereportage van 25 minuten zal
U in de problemen inwijden.
2
3
i
5
S
7
8
9
2
J
b
6
I
8
9
Niets te dol
Horizontaal. 1. raam-muzieknoot. 2.
niet gesloten-deel van een schrijfma
chine. 3. jongensnaam-Duits dichter. 4.
biersoort-optelling-achting. 5. Lim
burgse klei-cilindervorming voor-
werp-lidwoord (Fr.) 6. rivier in Frank
rijk-bijwoord-inhoudsmaat (Afk.) 7.
landbouwwerktuig-gem. in N. Brab.
muzieknoot-water in N. Brab. 8. eenja
rig kalfrivier in Duitsland, 9. aanteke-
ning-'hoetóbalkon. Vertikaal. 1. Vierv
tig dier-niet vergezeld. 2. slotrede-ont
kenning (Eng.) 3. Myth,figuur
meisjesnaam. 4. scheik. element (afk.)
gem. in N. Brab.- schoorsteenzwart, 5.
geheel de uwe (afk. Lat)- Europeanen
- muzieknoot. 6. myth, figuur - familie
lid. 7. vlaskam - soort van kraai. 8.
stengel - juffrouw, 9. zijtak Rhone -
muzieknoot - de oudste (afk.)
listen. 21.05 Geboorteregelinj?
en de katholieke kerk. 21.30
22.40 Overweging. 224.5 Klank
beeld over België. 23.15 Con-
1 ver sum II. 298 m. AVRO:
le. 19.00 Gevarieerd platenpro-
20.05 Lledjesprogi
It AIHO
>ioit<.i:\
kerkdfenst.' 13.00 "va
•spel (dl. 3). 14.2
riant: Aktualit»
O'clock, praatje. 17.15 Lichte
heldsvoorlichting. 18.00 Con-
coursmuzlck 1967 van de Ned.
Fed. van Christelijke Muziek-
dio
kleuters. 11.00 Nieuws. 11 02
RVU Filmrevue 11.32 Cello
en plano. 11.50 Lichte giammo-
plattcland. 'l2 27 Mededelir
Daarom speculeren de tv-ondernemin-
gen steeds meer op de sensatiezucht
en de hang naar vermaak bij de kij
ker. Daarom gaat geen misdaad-zee
te hoog, is geen familieverhaal zoet
genoeg, kunnen cowboy's nooit vol
doende schieten en vechten.... het pu
bliek moet aan de buis gekluisterd
blijven en de reclame méé consume-
Trouwens... niemand ontkomt aan de
reclame. Een ernstige rede van de
president noch een plechtige gebeur
tenis in het land komt zomaar onon
derbroken op het scherm. Geen
verslag van de Veiligheidsraad, geen
staatsbezoek van buitenaf wordt ge
respecteerd. Dat zou ongehoord zijn.
Alleen en uitsluitend de zgn. educatie
ve zenders, die niets anders mogen
zijn vrij van reclame... en daarom
moet de regering aan geld zien te
komen om deze zenders in leven te
houden, want de gevraagde cursus
gelden zijn ontoereikend.
Nog is het educatieve network (NET)
reclamevrij, maar of het nog lang
zal duren, is de vraag. Er moet toch
ergens geld vandaan komen, wil
men in afgelegen streken analfabe
ten het ABC, jonge arbeiders een
technisch vak leren, en in de grote
centra de niet meer te verwerken
stroom studenten via de tv colleges
geven?
B. J. Khymens
Frans Halsema is een van het drietal artiesten, dal u
avond kunt zien en horen in een KRO-cabaret op Ned. J
politiek gesproken" heel. U ziet hem hier alvast met n
terssteek en waardevol regeringskoffertje. Zijn partners
Adèle Bloemendaal en Gerard Cox.
Regisseur en tekstschrijver Leo Akkermans heeft een
dag in het gebouw van de Tweede Kamer zitten luisteren
debatten, om er stof uit te vergaren voor satire op de ing*
kelde taaldie de politici gewoonlijk plegen te hanterei
daarover zal het vanavond voornamelijk gaan.
VANAVOND TE ZIEN
7.10 uur aflevering van Batman.
8.20 uur politiek cabaret.
9.00 uur Britse tv-serie „De wrekers".
9.50 uur Vanavond in Nieuwspoort.
N'ed. 2 VPRO
8.05 uur aflevering van Hollywood en de sterren.
8.30 uur de Franse chansonnier Michel Fontayne
8.55 uur dubieuze wapenhandel in „Onaantastbaar".
9.40 uur portret van de Amerikaanse regisseur Da
vid Meerick.
VANAVOND TE HOREN
Hiht
KRO
8.00 uur Friese uitvoering van Bruckner's Mis in f.
9.05 uur programma over de tv-documentaire Ge-
boortenregeling.
10.00 uur kunstrubriek
10.45 uur muziek uit België in de serie „Dag land!"
11.15 uur Contekst, magazine.
Hilversum II AVRO
7.00 uur Muziekmozaïek va
8.05 uur liedjesprogramma.
8.35 uur zomeramusement.
9.50 uur jazzprogramma.
10.55 uur opnamen vs
presariaat.
de concoursfinale Ned. Im-
MONTREAL In Montreal zijn
zondag een man en een vrouw gear
resteerd die 6 kilo heroine in hun kle
ren hadden verborgen. Zij kwamen uit
Parijs. De heroine vertegenwoordigt
een waarde van 4 tot 6 miljoen dollar
op de zwarte markt.
SEOEL Noordkoreaanse pa
trouilleboten hebben in het afgelopen
weekeinde bij twee incidenten vier
Zuidkoreaanse vissers gedood en vier
gewond, zo heeft de politie in Seoel
gisteren bekendgemaakt.
13
Minuten verstreken zonder dat er ook maar iets te horen
was. Toen sloeg de klok van de vlak in de buurt staande
Capucijnekerk met een, naar het Jek voorkwam, oorverdor
vend geraas twee. Vrijwel onmiddellijk daarna hoorde hij
in de verte een auto aankomen.
Da's Jan en nu beginnen dus de kalvers op het ijs te
dansen, stelde hij vast. En inderdaad: het enige vehikel, dat
het nachtleven van Rooldrecht gaande hield, bleek de wa
gen van Jan Frens te zijn. Hij kwam met een matig gange-
tje aanrijden. Net toen Jek hem in 't oog kreeg stopte de
auto. Het portierraam aan Jeks kant ging open en een
grote gele envelop viel fladderend op het asaflt van de
Oudepoortstraat. Toen schakelde Jan weer in en reed de
wagen verder. Net in de tweede versnelling ging de auto de
Dalmsteeg voorbij. Jeks zenuwen waren nu tot het uiterste
gespannen. Van het onbehagelijke gevoel van straks had
hij geen last meer nu elk ogenblik actie van hem kon
worden verwacht. Hij ging, dodelijk voorzichtig, een beetje
gemakkelijker zitten en wachtte af. Het geluid van de auto
stierf langzaam weg. In zijn verbeelding zag hij zijn vriend
de akelige nauwe straatjes van de krottenbuurt inrijden en,
veel vlugger dan Jan het in werkelijkheid zou kunnen
doen, naar de Rietstraat snellen. Misschien valt'ie midden
in al dat puin nog lelijk op z'n snufferd, dadht hij, nerveus
in zichzelf grirmekend.
Het gedeelte van de Oudepoortstraat dat hij vanuit de
harde legerstee, die het logement „De gouden os" hem bood,
kon overzien, speurde Jek met argusogen af. Maar er was
geen andere beweging te zien dan die van een handvol
schaduwen op de gevelwand, veroorzaakt door het zachtjes
slingeren in de wind van het aan draden opgehangen licht
punt. De envelop zag hij als een lichte vlek op straat liggen
en er scheen vooralsnog niets te gebeuren. Langzamerhand
verloor Jek het gevoel voor tijd. In zijn idee was het zeker
tien minuten geleden, dat Jan passeerde. Maar daar had hij
toch ook alweer geen eed op willen doen. Zijn ogen gingen
pijn doen van het ingespannen turen, zijn knieën werden
stijf en hij verwenste de kramp, die telkens in zijn rechter
kuit opkwam. Minuut na minuut ging voorbij en nog steeds
was er niets te horen, laat staan iets te zien.
Toen, juist toen Jek bezig was een van zijn beroemde
vernuftig samengestelde verwensingen te componeren, werd
zijn oor getroffen door het geluid van een bedaarde, haast
slenterende stap. Als hij het goed had kwam het van de
kant van de Waag en liep de man, die daar kennelijk op
z'n zeven gemakken aankwam, in de richting van de
Rietstraat. Jeks ogen puilden haast uit z'n hoofd, maar hij
moest nog even geduld hebben. Dat het de man was, op
wie ze loerden stond voor hem vast. Dat hij hem zou
herkennen was vers twee
Onafgebroken tuurde hij naar de hoek en bijna had
Rooldrecht een derde dode tengevolge van hartverlamming
te betreuren toen hij een monster van een hond zag
verschijnen, die kennelijk aanstalten maakte de Dalmsteeg
te gaan inspecteren. Gelukkig voor Jek en Rooldrecht be
dacht het beest zich op het laatste moment. Hij lichtte bij
wijze van groet zijn poot op om en passant het asfalt van
de Oudepoortstraat nog wat natter te maken. Terwijl het
dier dat deed kwam een gestalte de Dalmsteeg voorbij. Nog
in tegenlicht was hij Jek niet meer dan een onherkenbaar
silhouet. De figuur liep kalmweg naar de envelop waaraan
de hond stond te snuffelen. Hij kwam in het volle licht
keek eens om zich heen en raapte toen langzaam bukkend
het papier op
Op hetzelfde ogenblik voelde Jek zich alsof hij een enor
me klap op z'n hoofd kreeg. Hij moest zijn spieren, die zijn
lichaam in beweging wilden zetten naar die man toe!
met alle geestkracht in bedwang houden. Hij kon zijn ogen
niet geloven en hij snakte, ten prooi aan een mengeling van
ongeloof, verontwaardiging en een schier onbedwingbare
lust om krankzinnig te gaan lachten, naar adem. Maar nee,
hij moest zich beslist niet laten zien. Jan, die in de
Rietstraat vast en zeker ook ogen als soepborden opgezet
zou hebben, dacht er kennelijk net zo over.
De anti-climax was dan ook wel schokkendWant de
man, die de gele envelop opraapte, hem even bekeek, in de
zak stopte en toen schijnbaar in alle gemoedsrust zijn weg
vervolgde, was... collega Ceesje Beukebos. Eén van tweeën
één: of dat akelige kereltje had de grote detectives Frens en
Groot volslagen in de boot genomen, of hij had in zijn
onschuld alle moeite tevergeefs gemaakt door het midden
in de nacht in zijn hoofd te krijgen die bloedhond van 'em
een plasje te laten doen! De eerste mogelijkheid achtte Jek,
Ceesjes onvolgroeide gevoel voor humor kennend, uitgeslo
ten. Dus bleef de andere conclusie over. Het was om te
gillen van het lachen als het niet zo spijtig was van al die
verloren tijd, moeite en nachtrust
(Wordt vervolgd)
kon de verlei-
inbreker ding niet weer
staan een 22-ja-
rige vrouw die rustig naast haar echt
genoot lag te slapen een kus ten af
scheid te geven.
De vrouw dacht eerst dat de lief
kozing van haar man afkomstig was,
maar nadat zij haar ogen opsloeg zag
zij de onbekende.
De inbreker vluchtte en verdween
met een aktentas en een portemonnee
met 7,50.
SUKKELTJE
EN
BRUUNKE
32. Ze rijden langs een
klein stationnetje. ,,Eens
even bedenkenvoor mor
genochtend kan ik jullie
niet vrijlaten hé. kijk,
daar staat de goederen
trein al klaar dat is
de oplossing!"
Niemand te zien; het is al laat. Hij doet .voor
zichtig de deur open: „Een goed idee. Ik sluit
jullie in deze wagen op; morgen vinden ze jullie
at chocolade; amuseer je
maar tot morgen," grinnikt de oplichter. Hij
doet de deur op slot en rijdt vlug weg. De vriend
jes roepen niemand hoort er iets van op het
verlaten rangeerstation.
