SER: controle op fusies
en massale ontslagen
Tweede Kamer akkoord
met olie- en gasmaatregel
Terugkerende toeristen:
ISRAËL TOONT
ZELFVERTROUWEN
Ook vakbonden krijgen
recht van enquête
Israëliërs staan pal
achter hun regering
Onrust in Brussel door
anonieme dreigementen
Kopersstaking
aardappelen
gevraagd
Vannacht ratelen de
wekkers weer
Vakbeweging in ons
land is niet rijk
Alleen PvdA, PSP en CPN tegen
80 TEGEN
61 O 1 KiVlMJlliN ïe"mln"°tr,dr"mec.,"""'",0rPen'
IHEUWELEIDSECOURANT
7
VRIJDAG 26 MEI I96T
De eerste Israëlische „vluchteling etj es" zijn in ons land, aangekomen.
Gisteren arriveerden zij op Schiphol: David (anderhalf) en Ankala
(tweeënhalf) Meier. Hun moeder had hen naar haar ouders in ons land
gestuurd in verband met de dreigende situatie in het Midden-Oosten.
Grootvader wachtte hen op
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIPHOL Kennelijk aange
stoken door het zelfvertrouwen en
de kalmte van de bedreigde Israë
liërs kwam gistermiddag om kwart
voor vier een allerminst uit het
lood geslagen groep vakantiegan
gers met een KLM-lijntoestel aan
uit Tel Aviv. Bij de begroeting in
de aankomsthal leek bij de familie
leden wèl een zekere spanning te
zijn gebroken.
De Israël-reizigers hadden hun acht
tien dagen durende vakantie niet hal
verwege of bij het begin afgebroken,
in tegenstelling tot groepen buiten
landse toeristen. Tot de laatste dag wa
ren lij gebleven. Niemand wilde eer
der naar huis terug.
Mobilisatie-sfeer
Hun indrukken. De heer F. van We
zel: „Vrijdag waren we nog in de
buurt van Gaza. We zagen toen al
Israëlische tanks oprukken in de
woestijn. In de straten van Tel Aviv
was het de laatste dagen stiller dan
gewoonlijk; wel zag je mensen op
straat van minuut tot minuut het
nieuws volgen via draagbare radio's.
M'n vrouw is 's nachts een paar
keer wakker geworden van het ver
trek van mannen naar het leger. Een
Israëliër heeft me verteld dat de mobi
lisatie bestaat uit drie fasen, en dat de
laatste nog niet is ingegaan.
De stemming is niet opgewekt, maar
er is geen paniek. De mensen vertrou
wen op het leger. Het is een fan
tastisch volk."
Mevrouw C. Chalij-Haarmaker uit
Bilthoven vertelt dat de jongemensen
uit het straatbeeld verdwijnen, omdat
ze worden opgeroepen door het leger.
„Ook in ons hotel was maar weinig
personeel. Bij het vertrek vanmorgen
moesten we zelf de koffers dragen."
Ze had in de kranten gelezen, dat
er wordt gehamsterd en dat het mi
nisterie van economische zaken en
heeft doorgewerkt om de groothandel
weer te laten bevoorraden.
Bewonderenswaardig
De heer J. v. d. Sluis uit Oss zegt:
„Het is bewonderenswaardig dat de
mensen geen angst tonen, en zoveel
vertrouwen hebben, vooral in hun le
ger. De crisis lijkt meer dan het is,
zeggen ze."
„Wij merkten dat de toestand
gespannen werd omdat onze buschauf
feur werd opgeroepen", vertelt de lieer
G. J. J. A. Delfgauw uit Oegstgeest.
„Binnen een paar dagen wisselden we
zelfs vijf maal van chauffeur, omdat
de een na de ander in dienst moest.
Verder waren er de bekende tonelen
van gevorderde taxi's en het staken
van autobusdiensten. Maar de bevol
king blijft hulpvaardig en vriendelijk,
toch een wat gedrukte
Voorzorg
Onder de passagiers die gistermid
dag uit Israël terugkwamen, bevonden
zich ook de eerste „vluchtelingetjes".
Het waren de tweeëneenhalf jaar ou
de David en zijn broertje Elkana van
anderhalf, die door hun grootvader, de
heer F. Raszewsky, directeur van een
Amsterdamse confectiefabriek, op
Schiphol werden afgehaald.
De dochter van de heer Raszewsky,
woonachtig en gehuwd in Israël, gaf
haar beide zoontjes gisteren uit voor
zorg voor mogelijk gevaar op het
laatste ogenblik mee aan haar vrien
din, mejuffrouw M. Maijer, die naar
Nederland terug ging.
Met het toestel kwam ook aan me
vrouw Van der Rest uit Den Haag, die
volgens haar in de hal wachtende fami
lieleden plotseling naar Nederland is
gekomen, met het oog op de gespannen
situatie. Haar man is employé van de
KLM in Tel Aviv.
Is zij in opdracht van de KLM met
haar kind uit Israël vertrokken? Ze
weigert te antwóorden. „Geen commen-
(Van onze sociaal-economische redactie)
DEN HAAG Het bedrijfsleven georganiseerd in de Sociaal-
Economische Raad is voorstander van het invoeren van een wet
telijk enquêterecht, waarvan ook de werknemersorganisaties ge
bruik kunnen maken. Volgens het SER-advies, dat vandaag aan de
minister van justitie is uitgebracht, kan in de toekomst een cen
trale organisatie van werknemers, welke meent dat bij een bepaalde
onderneming sprake is van wanbeleid of wantoestanden langs ge
rechtelijke weg een onderzoek (enquête) en passende maatregelen
eisen.
De SER neemt hiermee in grote lij
nen de voorstellen over, die de
staatscommissie Verdam Inzake het
enquêterecht aan de regering heeft
gedaan.
De raad stemt in met de inschakeling
van een gespecialiseerde, centrale
rechter, namelijk de Onderne
mingskamer bij het Gerechtshof te
Amsterdam, om uitspraak te doen
in gevallen van verzoeken om
enquête en het treffen van voorzie
ningen in de ondernemingen.
Vakcentrale s
De verzoeken van een enquête moe
ten vantevoren schriftelijk hun be
zwaren tegen het beleid aan direc
tie en commissarissen kenbaar ma
ken. Wordt aan de bezwaren niet of
onvoldoende tegëmoetgekomen dan
volgt de aanvrage van een en
quête en begint de Ondernemings
kamer een onderzoeke, dat het
wanbeleid of de wantoestanden al
of niet moet aantonen.
De vakcentrales kunnen hier initiatie
ven ontwikkelen, maar zij moeten
daarbij gesteund worden door aan
gesloten vakorganisaties, die werk
nemers werkzaam in de betrokken
onderneming tot haar leden kunnen
rekenen. De vakcentrales kunnen
alleen een verzoek tot enquête
indienen, gehoord de ondernemings
raad. De vakorganisaties krijgen
zo formeel de plaats, die zij in de
praktijk in feite innemen. Voor
organisaties, die niet aangesloten
zijn be een vakcentrale (categorale
organisaties), staat de mogelijk
heid open, zich tot de procureur-
generaal te wenden, die evenals
de centrale organisaties en de aan
deelhouders, een klacht bij de J
kamer kan indienen.
Scherp wijzen de werkgeversvertegen
woordigers in de SER een onder
zoek af bij buitenlandse vestigingen
van Nederlandse ondernemingen.
De vakbeweging wenst dit recht
echter gehandhaafd te zien voor uit
zonderlijke gevallen.
Het verslag van een enquête wordt
ter inzage gelegd bij de griffie van
de Ondernemingskamer. Recht op
inzage hebben de vennootschap,
haar bestuurders en commissarissen
en degenen, die om een enquête
hebben gevraagd. De kamer kan
het verslag ook aan anderen en
zelfs aan iedereen ter inzage geven.
In sommige gevallen zou het aanbeve
ling verdienen slechts een gedeelte
van het verslag aan derden ken
baar te maken met het oog op gede
tailleerde bedrijfsgegevens, die uit
concurrentie-overwegingen zo mm
mogelijk naar buiten moeten ko
men. Op schending van geheimhou
dingsplicht zou in de wet een
strafsanctie gesteld moeten worden.
de commissarissen, van de vergade
ring van aandeelhouders of van
enig ander orgaan van de ven
nootschap. Hiervan zijn niet uitge
zonderd zaken als massaal ontslag,
fusie, sluiting, sanering enz. Ook
kan de rechter overgaan tot
schorsing en ontslag van bestuur
ders of commissarissen, tot tijde
lijke afwijking van de akte van op
richting of ontbinding van de ven
nootschap.
De raad gaat er mee akkoord, dat bij
de bevoegdheid tot vernietiging van
besluiten van een vennootschap
voorziohtig moet worden gehandeld.
De uitspraak van de rechter zou
ook een bevel kunnen inhouden tot
het treffen van een nadere regeling
binnen een bepaalde termijn. Mocht
de venootschap niet aan dit bevel
voldoen dan verbeurt zij een bij
beschikking vast te stellen
dwangsom of is ingrijpen van de
Ondernemingskamer alsnog moge
lijk.
De werkgevers wijzen hierbij het aan
tasten van de beleidsvrijheid van
de ondernemer door de Onderne
mingskamer radicaal af. Het be
hoort niet tot de taak van de rech
ter een onderneming te besturen.
De rechter moet zich beperken tot
de controle-achteraf. Lichtere voor
zieningen dan in geval van wanbe
leid of wantoestanden behoren niet
tot de bevoegdheid van. de kamer.
Een of enkele onjuiste of ongeluk
kig uitgevallen besluiten leveren
zonder meer nog geen „wan
toestand" op.
Tegen zeer ernstige toestanden moet
de rechter optreden met zeer rigou-
Wiesenthal
geen dossier
Kielmansegg
MAASTRICHT Nazi-jager ir. Si
mon Wiesenthal heeft gisteren gezegc'
geen dossier te hebben van Afcent-be-
velhebber, de Duitse generaal von Kiel
mansegg. In een toespraak op het con
gres van de Nederlandse Vereniging
van ex-politieke gevangenen te
Maastricht, zei Wiesenthal de Duitse
generaal slechts te kennen uit de pers.
Hij verklaarde voorts dat de huidige
Duitse jeugd niet slecht is. Wiesenthal
betoogde dat men deze jeugd vertrou
wen moet schenken omdat anders het
zelfde klimaat zou worden geschapen
dat voor de Eerste en Tweede Wereld
oorlog heerste.
Hij is voorts er vast van overtuigd
dat Hitiers rechterhand Bormann, nog
in leven is. De president van Paraguay
A. Stroessner, die van Duitse afkomst
is, houdt Bormann de hand boven het
hoofd, aldus Wiesenthal.
reuze maatregelen. Bij minder
ernstige toestanden, die echter voor
bepaalde werknemers ernstig na
deel meebrengen, zal het burgerlijk
recht voldoende uitkomst bieden, al
dus dit deel van de raad.
De raad kondigt op korte termijn de
adviezen aan de regering aan over
de hoofdstukken in het rapport-Ver
dam, inzake ondernemingsraden en
de structuurwijziging van de N.V.
Vernietiging
De bevoegdheden van de Onderne
mingskamer strekken bijzonder ver.
Indien wantoestanden of wanbeleid
is bebleken dan kan de rechter
voorzieningen treffen in de vorm
van schorsing of vernietiging van
een besluit van de bestuurders, van
EILAT IS NE EEN SPOOKSTAD
Warenhuizen werden ontruimd
BRUSSEL De Belgische hoofdstad
is gisteren geplaagd door een serie mel
dingen over bomaanslagen op de wa
renhuizen Nopri, La bourse en de stu
dio's van de Belgische radio en tele-
De Nopri werd tegen twaalf uur
overhaast ontruimd, nadat een
koopster bij een kassa een kaartje had
gevonden met de waarschuwing, dat
er een bom in het pand was geplaatst.
Een half uur later liet men het nabij
gelegen warenhuis. La bourse ontrui
men en om twee uur volgde een ev
atie van de meeste studio's van de
BRT, elders in de stad, eveneens
een anonieme waarschuwing.
Er zijn ook arrestaties verricht: een
jongeman die vuilnisemmers in brand
stak en één die een fles benzine bij
zich had.
Het parket in Brussel heeft voorts
een dertigtal huiszoekingen gedaan ii
bureaus van een „comité voor de vrij
heid der volkeren" en bij leiders ei
leden van deze organisatie.
Op basis van de jongste gegevens
EI LAT/JERUZALEM - Pc 13.000
inwoners tellende vakantie- en
havenstad Eilat, de enige haven
die Israël toegang verschaft tot de
Rode Zee, ziet er uit als een spook-
stad. Woensdag is een laatste groep
van 20 toeristen aangekomen. De
zes dagelijkse vluchten naar Tel
Aviv zijn voortdurend volgeboekt.
Geen schip is aangekomen of vertrok
ken sinds president Nasser de blok
kade van de Straat van Iran, die
175 km naar het Zuiden ligt, heeft
bekendgemaakt.
Voedselvoorziening
Israël heeft gisteren de particuliere
autobezitters ingeschakeld om de
voedselvoorziening op gang te hou
den. De autobezitters werden woens
dag per aangetekende brief opge-
Vr ij williger.s
Israëliërs uit alle lagen van de bevol
king hebben zich achter de regering
geschaard. De regering zegt dat zij
wordt bestormd door vrijwilligers,
onder wie studenten, huisvrouwen
en gepensioneerden, die voor defen
sie willen werken.
Vijftig tieners hebben zich gemeld bij
het hoofdpostkantoor van Jeruzalem
om te helpen bij het sorteren van de
post. Een man bood zijn drie bloed
honden aan voor de actieve dienst.
Hij zei dat de dieren op 100 meter
afstand infiltranten ruiken.
Op de vliegvelden is het nog stikvol.
Alle toestellen naar het Westen zijn
volgeboekt. De buitenlandse loeris
ten blijven het land verlaten op ad-
"ies van hun regeringen.
Nationale eenheid
roepen zich in Jeruzalem te melden Gisteravond werd in Jeruzalem verno
inlijving in een noodtransport-
Na het inteniseve hamsteren van de
laatste dagen rijden overal vracht
wagens heen en weer.
David Golan, directeur-generaal van
het ministerie van hndel en nijver
heid, heeft gezegd dat er voorraden1
kabinet van nationale
eenheid in voorbereiding is. Negen-
dertig Israëlische Joden en Arabie
ren hebben gisteren een petitie aan
de paus gestuurd en aaji de leiders
van de grote mogendheden „opdat
hun stemmen gehoord worden ter-
wille van de vrede".
CONSUMENTENORGAAN:
DEN HAAG Zet de komende we
ken rijst, macaroni, spaghetti en an
dere meelspijzen op het menu, nu
aardappelen zo onrustbarend duur ge
worden zijn.
Aldus een advies van het Consu
menten Contact Orgaan. Het mee.nt,
dat het teruglopen van de vraag naar
aardappelen de prijs zal drukken. De
prijsstijging is volgens het CCO niet
alleen een gevolg van de voorraadkos-
ten en de grote export, maar ook van
speculaties in de handel.
beeft de directie van Innovation de vol
gende balans van de ramp gepubli
ceerd: totaal aantal doden en ver
misten 357, t.w. onder het personeel:
62 vermisten, 9 doden geborgen en 31
gevallen die nog nagegaan worden; on
der de bezoekers: 250 vermisten en 5
geborgen doden.
Eerst thans blijkt dat zich onder de
slachtoffers ook drie Nederlanders be
vinden. Volgens het Nederlandse con
sulaat in Brussel zijn dat: de 77-jarige
mevrouw De Bruijn uit Roosendaal,
de heer Hilhorst en mevrouw Eerd-
mans, beiden woonachtig in Brussel.
Morgenochtend in alle vroegte zullen weer tienduizenden, misschien
honderdduizenden wekkers het Nederlandse leger van sportvissers
wakker maken, dat zich dan in een mum van tijd gereed maakt om de
jaarlijkse grote aanval op de onderwaterfamilie Vis te beginnen.
Dagenlang al heeft dat machtige leger naar schatting zeshonderd
duizend sportvissers in totaal) een sterk verminderde belangstelling
getoond voor de gewone dingen van het dagelijkse leven. Vannacht
gaat het hengelseizoen weer open, dat is vijf dagen eerder dan normaal
en bovendien op de vrije zaterdag!
En dan moet alles klaar zijn. Dan mag aan het vistuig niets meer
mankeren. Dan moet het gerei, tot in de puntjes verzorgd, gereed staan
om zonder verder omzien meegegraaid te kunnen worden voor de
vroege tocht naar de stille waterkanten.
Nog slechts enkele uren nu en het is met de rust van de familie Vis,
van welk soort, slag of kaliber ook, weer voor lange lijd gedaan
IN STAKINGSKAS NKV f 7 MLN.
(Van onze soc.-econ. redactie)
DEN HAAG De Nederland
se vakbeweging is niet r\jk. Het
Nederlands Katholiek Vakver
bond, dat ongeveer 400.000 leden
van aangesloten bonden telt (een
derde van het totaal aantal ge
organiseerde werknemers) heeft
gemeenschappelijke stakings
kas van 7 miljoen. De 24 aange
sloten bonden hebben samen nog
en reserve vn ƒ40 miljoen.
Dat de Nederlandse vakbeweging
niet zo rijk is als sommige vakver
bonden in het buitenland, Is een ge
volg van het feit, dat de Neder
landse vakbeweging zich nooit heeft
gedragen als een beroepsmatige on
dernemer, die zelfstandig zaken doet
Naar het oordeel van de heer J. van
Dorp, penningmeester van het NKV,
valt ook voor de toekomst geen rijk
dom te verwachten.
Hoewel het georganiseerd zijn voor
de werknemers nog van groot belang
is, wordt de noodzaak minder sterk
gevoeld. Welsiwaar stijgt het ledental-
nominaal nog wel, maar procentueel
gelet op de bevolkingsgroei is er een
stilstand. De stijgingen, die zich voor
doen zijn incidentele oplevingen ten ge
volge van actuele problemen.
Was voor de oorlog 2 pet van het
loon een normale contributie, thans is
het gemiddelde niet veel meer dan 1'
pet Bij het NKV is op dit moment de
gemiddelde contributie niet meer dan
1,20 per week.
Zuiniger
Dc 24 NKV-vakbonden, die er op
het ogenblik nog afzonderlijke hoofd
kantoren, ledenadministraties, boekhou
dingen enz. np na houden, overwegen
thans de werkzaamheden meer te gaan
samenvoegen.
Hongerstaking niet
vóór Hoge Raad
DEN HAAG De hongerstaking
van de „Werkgroep honger" zal van
morgenochtend acht uur tot zondag
avond zes uur worden gehouden op de
Lange Vijverberg in Den Haag. De
werkgroep wilde de demonstratie, een.
solidariteitsactie met slachtoffers van
de hongersnood, houden op de trappen
van het gebouw van de Hoge Raad,
maar hiervoor kreeg ze geen toestem-
Een Arabisch lid van het Israëlische
parlement, Elias Nakhmeh, heeft
een beroep gedaan op de Arabische
bevolking van Israël de staat t.e hel
pen verdedigen.
Actie Nes Am min
Nes Ammim, de Nederlandse afdeling
van de „Internationale Christelijke
Nederzettingen in Israël" is een actie
begonnen onder het motto „vrede
voor Isi'aël".
^■s Ammim wil handtekeningen ver
zamelen en een bedrag dat door de i
regering van, Israël mag worden be-
steed voor een „vredelievend doel".
Voor dit doel heeft de stichting j
(Noordsingel 11 in Rotterdam) het i
gironummer 55556 open gesteld. I
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De regeling van de
voorwaarden voor de opsporing en
winning van olie en aardgas in „onze"
Noordzee heeft gisteren in de Tweede
Kamer met 80-37 stemmen de eind
streep gehaald. De PvdA, PSP en CPN
waren tegen.
De PvdA heeft tot het laatst gepro
beerd te zorgen dat de staat een grote
re vinger in de pap zou krijgen. De
heer Oele diende twee motoes in. Eén
is verworpen en de tweede is aange
houden.
De eerste motie verzocht de regering
om straks niet ineens voor het hele
Nederlandse deel van het continen
tale plat opsporingsvergunning te
verlenen, maar ten hoogste voor de
helft. De bedoeling was duidelijk: de
staat zou voor het tweede deel bete-
-e voorwaarden kunnen bedingen.
Maar minister De Block (economi
sche zaken) en de Kamermeerder
heid meenden, dat de helft van de
bodemschatten niet voor onbepaal
de tijd onaangeroerd mag blijven
liggen. Dan zou de waarde dalen.
Ichterdeu
r
De tweede motie-Oele behelsde
'net verzoek de NV Staatsmijnen in
beginsel in staat te stellen om in alle
'asen aan onderzoek en winning op
'iet Nederlandse plat deel te nemen.
De KVP-er Nelissen noemde de mo
tie een poging om het systeem van
de algemene maatregel van bestuur
te doorbreken en via een achterdeur
de staatsdeelneming naar binnen te
halen. Zo dachten ook minister Dei
len alle vergunninghouders (dus niet
alleen de binnenlandse, maar ook de
OPT Hr I T I in If "11 /TTT^TVr buitenlandse) aan vennootschapsbelas-
Het ligt in de bedoeling hiervoor zo
snel mogelijk een wijziging van de
wet op de vennootschapsbelasting in te
dienen Kan dat niet tijdig z'n beslag
krijgen, dan zal ten behoeve van de
Nederlandse ondernemingen de ven
nootschapsbelasting tijdelijk worden
gereduceerd.
De Kamer, die woensdag tegen de
bevoordeling van de buitenlandse on
dernemingen bezwaar had gemaakt,
toonde zich erkentelijk voor deze toe
zegging.
Waarde goudvondst in
Groningen valt tegen
GRONINGEN De waarde van de
in Groningen gevonden gouden mun
ten valt tegen. Dit is de conclusie van
dr. H. E. van Gelder, directeur van het
Koninklijk kabinet voor munten en
penningen, die de gouden munten
heeft onderzocht.
Block en de Kamermeerderheid er
Deze tweede motie-Oele zou zeker
zijn verworpen als mr. Imkamp van
D'66 niet het denkbeeld had geopperd
om de beslissing uit te stellen tot de
behandeling van het wetsontwerp be
treffende de kapitaalvoorziening
de Staatsmijnen (omzetting van
desbetreffende rijksbegroting in een
aandelenkapitaal). Ter toelichting
op zijn suggesties zei mr. Imkamp,
dat de gedachte van de motie: geen
discriminatie van de Staatsmijnen ten
opzichte van de binnen- en buiten
landse oliemaatschappijen, zijn fractie
wel aanspreekt, 't Was kennelijk de
bedoeling van D'66 om de vorige
maand opgebloeide vrijage met de
PvdA niet al te abrupt af te breken
Spoed
Minister De Block noemde het jaar
de uiterste termijn om met de
ontginning van onze Noordzee een be
gin te maken Uitstel met weer een I De goudvondsten werden vlak voor
jaar van de exploratie heeft verlra- j Pinksteren gedaan door B. Noorman,
zijn buurman J Kok en een kleinzoon
ging van de exploitatie tot gevolg
dat betekent dat de contante waarde
van de bodemschatten daalt en de lage
re inkomsten later binnenvloeien. Als
voor 1968 de helft van het plat wordt
uitgegeven, levert dat de staat al een
30 miljoen aan bonus op.
Om discriminatie te voorkomen zul-
laatste. Het waren er in totaal
Dr. Van Gelder constateerde dat de
munten (19 20 karaats goud) dateer
den van 1395 tot 1425. De handelswaar
de wordt getaxeerd op ƒ100,- tot 200
per munt
