Ds. Landsman: Meer contac
met provinciale synodes
Spanje aanvaardt
godsdienstvrijheid
Ontvangst in synode-gebouw
Uw probleem
is het
onze....
Knappe koppen en
sterke karakters
R.K. Kerk in beraad
over reorganisatie
Oecumenische Raad
„ZEG NEEN TEGEN
DE KERNWAPE
Kerk in eb-tijmaa
met zicht op God
meer perspectief
DINSDAG 9 MEI
Een woord voor vandaag
Gods Geest openbaart Zich in Genesis 1 als een vernieuwende
Geest. In Genesis 6:3 ontmoeten we Hem weer: ,Mijn Geest
zal niet aldoor in de mens blijven." De Statenvertaler zei het.
veel suggestiever: „niet twisten met de mens".
In wezen vinden we hier een herhaling van Genesis 1. Daar
echter lag de nadruk op chaosduisternis en afgrond in de
schepping, hier op de chaos, of vernietiging van het zedelijk
leven van de mens, op de duisternis van zijn hart, op de
afgronden van zijn wezen, waaruit zulke afschrikwekkende
dingen kunnen opborrelen. Maar ook hier is de Geest er weer
als hoop.
Maar het accent ligt anders. In Genesis 1 zien we de ver
nieuwende kracht van de Geest, die onweerstandelijk Zijn
werk doet. Hier zien we dat Gods Geest niet buiten de mens
om werkt. De Geest twist met, vecht als het ware om de mens.
De Geest wil ons leven veranderen, vernieuwen, maar vraagt
ons om toestemming.
Hier klinkt niet het „Alles zal reg kom" van de Boeren, maar
de waarschuwing: „niet eeuwig". Gods Geest moet ontvangen
worden, anders laat Hij ons over aan de chaos, de duisternis,
en de afgrond, aan de dood.
Hier worden we gewaarschuwd: Pas op, een mens kan zich te
lang verzetten. Gods genade is niet oneindig. God kan Zich
terugtrekken. Hier gaat het om ons „Ja". De Geest wil slechts
komen als wij Hem willen ontvangen.
We lezen vandaag: Hebreeën 11 32-40.
echt
moederdaggeschenk
Groningen wil
Nog geen besluit
G G
tot aansluiting
bij Wereldraad
GRONINGEN De particuliere sy
node van de Gereformeerde Kerken in
de provincie Groningen heeft de
aanstaande generale synode verzocht,
om nog niet definitief tot aansluiting
bij de Wereldraad van Kerken te
besluiten. Men wil nog meer tijd heb
ben voor bezinning en bespreking van
deze kwestie in eigen kring.
Het voorstel, dat van de classis
Winschoten kwam, werd aangenomen
met een kleine meerderheid (21 tegen
17 stemmen).
Brieven die niet zijn voorzien
van naam en adres kunnen nlei
in behandeling worden genomen
Geheimhouding is verzekerd Vra
gen die niet onderling met eikaal
in verband staan moeten in af
zonderlijke brieven worden ge
steld. Per brief dient een gulden
aan postzegels te worden Ingeslo-
Vraag: Een weduwnaar wil een
tweede huwelijk sluiten. Zijn kinde
ren maken geen bezwaar mits
vaststaat dat zij in geval de man
overlijdt, geen enkele financiële ver
plichting jegens de weduwe hebben
en de weduwe generlei aanspraak
zal hebben op de ten name van de
weduwnaar staande gelden. Hoe
kan hij dit regelen?
Antwoord: De man is vrij te hu
wen met wie hij wil en de kinderen
hebben generlei recht zich daarte
gen te verzetten. Natuurlijk is het
desniettemin verstandig alles in goe
de vrede te regelen.
Dit kan in zoverre zonder be
zwaar, omdat de kinderen generlei
verpliohting hébben hun stiefmoe
der te onderhouden, wanneer hun
vader zou overlijden. Wat het geld
van vader betreft, is de zaak veel
moeilijker. Als de nalatenschap van
de eerste vrouw nog niet met de
kinderen is afgerekend, valt er veel
voor te zeggen dit voor het tweede
huwelijk te doen.
De vader kan echter zijn kinde
ren generlei zekerheid geven dat
hij zijn tweede vrouw geheel of ten
dele zal onterven, want een testa
ment is vrij en altijd herroepelijk.
Een overeenkomst in die geest be
treffende de nalatenschap is ongel
dig.
Bovendien is het behoorlijk om te
zorgen dat de vrouw na het overlij
den van de man een levensonder
houd ontvangt, tenzij zij er warm
pjes bij zit. Wel is het mogelijk de
kinderen schenkingen te doen.
Dit alles kan men het beste uit
voerig bespreken met de notaris,
die de man de meest bevredigende
regeling aan de hand kan doen.
Vraag: Graag zou ik het verschil
weten tussen het gebruik van een
gasgeyser, normaal voor huishoude
lijke gebruik geschikt, en een boiler
van 80 tot 120 liter inhoud.
Antwoord: Hier volgt een on-
kostenberekening op basis van ver
onderstelde gas- en elektriciteitsta
rieven (nachttarief).
Verwarming van 80 liter water
uitgaande van een begintempera
tuur voor leidingwater van 5 gra
den Celsius vereist 80 maal
(805) is 6000 k-calorieën. Een ku
bieke meter gas levert aan warmte
4375 k-cal. op, dus voor verwar
ming van het water heeft u 1,4
kub. meter gas nodig.
Een kWh levert aan warmte 859,2
k-cal., zodat u bij elektrische ver
warming van dezelfde hoeveelheid
6000 gedeeld door 859.2 of 6,9 kWh
nodig heeft. De kosten bij elek
trische verwarming voor 80 1. water
tot 80 gr. C. bij een tarief van 5
cent per kWh bedragen 6.9 maal 5
is 34,5 cent en bij gasverwarming
1,4 maal 18 1/2 is 26 ct. In dit op
zicht is gas dus veel voordeliger.
Bij aftapping van kleine hoeveel
heden is een gasgeyser echter kost
baarder dan een elektrische boiler.
Daarom zou het raadzaam kunnen
zijn de gasgeyser alleen voor bad-
doeleinden te gebruiken. Voorts
heeft een gasgeyser geregeld onder
houd nodig; een boiler vergt geen
ondertioud en kan langer mee.
Het voordeel van een gasgeyser
daartegenover is weer, dat u niet
bang behoeft te zijn dat op een ge
geven ogenblik het warme water op
Hervormde Kerk zoekt voor theologische stndie:
(Van i
kerkredactie)
DEN HAAG De Hervormde
Kerk richt zich dezer dagen tot
allen die eindexamen doen aan
een school voor voorbereidend
hoger onderwijs met de woorden:
Een uitdaging: theologie stude
ren. Een aanplakbiljet met deze
woorden zal worden opgehangen
in kerken, wjjkgebouwen en mid
delbare schalen. Bovendien gaat
er een moderne folder uit met
hetzelfde thema om theologische
studenten te werven.
Er is een tijd geweest dat de kerk
rustig afwachtte wie zich voor de theo
logische studie aanmeldde, zei ds O. V.
Henkei, secretaris van de commissie
voor theologisch hoger onderwijs, op
een persconferentie gisteren. Maar
omstreeks 1956 begon er een tijd aan te
breken waarin het aantal theologische
studenten verre bleef onder het beno
digde aantal.
Er was een opleving in 1964. toen
honderd studenten die studie begon
nen, maar sindsdien daalde him aantal
weer tot 93 en vorig jaar tot 86. De
kerk heeft per iaar honderd studenten
Vacatures
Pér 1 januari van dit jaar waren er
in de Hervormde Kerk 262 vacatures,
deelde ds. D. J. Vossers gisteren op
de persconferentie mede. Honderd op
één na, moeten als onvervulbaar
den beschouwd.
Hoewel er dit jaar weinig predikan
ten (27) met emeritaat gaan, omdat de
„lichting" van veertig jaar geleden be
trekkelijk klein was, verlieten er toch
door overlijden (6), eervol ontslag (18)
door overgang naar bijzondere pre
dikantsplaatsen (22) nog in totaal 73
predikanten hun gemeente.
Van bijzondere predikantsplaatsen
kwamen er 15 weer terug in de ge
meente en 29 kandidaten werden dit
afgelopen jaar beroepen, maar het be
tekent dat er weer 29 gemeenten gijge-
komen zijn die het zonder predikant
moeten stellen. En dit komend jaar ko
men er nog minder kandidaten klaar.
Bizar
De folder wil echter niet alleen uit
bezorgdheid roepen, „Zorg dat je ei
bij komt". Gebleken is dat vele jonge
ren van middelbare scholen een volko
men verkeerd beeld van het predi
kantschap in hun achterhoofd hebben,
vaak een bizar beeld dat helemaal niet
klopt met de werkelijkheid.
Ds. Landsman gaf gistermorgen eer
lijk toe dat een predikant een moeilijk
beroep heeft. Daarom gaat het er om
de mensen te vinden die er de roeping
voor hebben, en die uitzonderlijk be
kwaam zijn.
Karakters
In de folder wordt gezegd: „Voor de
theologische studie zijn nodig geestdrif
tige mensen, jonge mannen en vrou
wen, die met beide benen op de grond
staan en die bereid zijn een stuk werk
te verzetten en een stuk verantwoorde
lijkheid te dragen. Bij dit alles gaat
het om de gemeente, de kerk van mor
gen."
Maar de folder zegt ook: „De bereid
heid om de Heer in de wereld te die
nen is de voorwaarde voor de theolo
gische studie." En ds. M. A. Krop, stu
dentenpredikant in Groningen voegt er
aan toe: „Theologie vraagt de beste
koppen en de sterkste karakters."
Het komend afscheid er zal een
bekwame opvolger gevonden moeten
worden en voor die er is zal ds.
Landsman die functie wel niet neerleg
gen valt 'hem wel zwaar, erkehde
hij. Ik ben reeds in 1941 door prof. dr.
H. Kraemer in dit werk gehaald en
het heeft altijd mijn gehele liefde ge
had. Ik zal ook zeker wel blijven
schrijven.
In tegenstelling tot mededelingen die
verstrekt werden op de synode van de
vrijgemaakte Gereformeerde Kerken,
deelde ds. Landsman mede dat op 29
Van onze kerkredactie)
DEN HAAG „U moet ons maar zo'n beetje zien als Siamese
tweelingen, ook al is het voorbeeld niet erg gelukkig", zei ds. F. H.
Landsman, de nieuwe secretaris-generaal van de Hervormde Kerk
gisteren. Hij doelde op dr. R. J. Mooi de nieuwe algemene secretaris
en zich zelf. ,.Ik stel me voor een andere werkverdeling te zoeken,
dan er was toen dr. E. Emmen nog secretaris-generaal was. Uiteinde
lijk ben ik geen tweede dr. Emmen".
Terwijl dr. Emmen vooral de contac
ten met andere kerken onderhield en
heel in het bijzonder met de kerken in
het buitenland, wil ds. Landsman voor
al aandacht gaan schenken aan de bin
nenkerkelijke verhoudingen. Dit bete
kent niet dat hij geen belangstelling
zal hébben voor het oecumenisch werk
Nederland, want in de Oecume
nische Raad wil hij van 'harte meewer-
de reorganisatie van de oecu
mene in Nederland.
Sinds de oorlog is het werk in de
Hervormde Kerk sterk gedecentra
liseerd. De provinciale synodes hebben
meer gezag gekregen en er zijn al pro
vinciale synodes die een vrijgestelde
secretaris hebben.
Maar decentralisatie brengt het ge
vaar mee dat het werk uiteen gaat
groeien. Ds. Landsman ziet het als zijn
bijzondere taak in de komende zes
jaar nauwe contacten op te bouwen.
Geen bisschoppen
Denk er wel aan, waarschuwde hij
de Nederlandse kerknieuws-journalis-
ten gisteren tijdens een ontvangst in
zijn werkkamer in het synodale ge
bouw aan de Carnegielaan in Den
dat het beleid van de kerk niet
door ons wordt bepaald.
„Wij zijn geen bisschoppen. Wij zijn
functionarissen. dienaren van d<
hoogste kerkelijke vergadering. Het be
leid wordt bepaald door de generale
synode. Onze taak is om de synode
voorlichting te geven en te adviseren.
Wij mogen helpen bij de vorming van
het beleid."
Ds. Landsman deelde mede dat hij
zeer waarschijnlijk dit najaar zal aftre
den als hoofdredacteur van het blad
Hervormd Nederland. Op die wijze
kan voorkomen worden dat er voor de
buitenwereld een al te grote identifica-
tussen de leiding van de kerk
dit blad.
Cortes keurt
eerste artikel goed
Van een onzer medewerkers)
de en niet als priester te spreken (hij
is één van de twee bisschoppen die lid
ii i „a4J;«„ci zijn van de Cortes), maar riep de afge-
MADRID De Spaanse staat erkent net recht van godsdienst-
vaardigden op de wet goed te keuren.
11 1 oor de paus is aanvaard.
ook dat de paus volgens een brief
de menselijke persoonlijkheid. Maar zo i van kardinaal Cicognani de wet had
n iet met deze i goedgekeurd. Toen een algevaardigde
vriiheicl Deze principe-uitspraak is eindelijk aanvaard door de I omdat zij door de paus is aanvaard;
vrij \T 1 1 1 r< ii- .--li™. „An ««r.l Afgevaardigde Martin Sanchez-
Cortes, het Spaanse parlement. Godsdienstvrijheid moet gebaseerd i
zijn op de waardigheid
heel erg gelukkig zijn de Spaanse protestanten nog niet met uezei
vroeg of- die brief voorgelezen mocht
nffiriële iril-oraak Tekenend was naar hun mening de uitspraak i worden, antwoordde de secretaris van
Olliciele UHspraaK. leivcuenu het ministerie van justitie dat dat niet
van afgevaardigde Bias Pmar. die ronduit erkende dat de nieuwe mocht
helemaal «een godsdienstvrijheid belooft, maar alleen maar Toch waren lang niet alle afgevaar-
wet neiemaai geen j jdigden voldaan over het stuk. Een|^ Brouwer, Den Haag; J.
tolerantie garandeert.
DR. R. J. MOOI
juni de hervormde synode zich zal
uitspreken over al of niet aanvaarding
het nieuwe Dichterspsalter.
hoopte dat de gereformeerde synode,
die vandaag voor het eerst 'bijeen
beslissen zal om op dezelfde dag te
vergaderen, zodat het nieuwe ps
door beide kerken gelijktijdig zal kun-
;n worden aanvaard.
Dit jaar zullen alle 52 classes van de
Hervormde Kerk ieder een vijftien-tal
nieuwe gezangen ontvangen, met het
(Van onze kerkredactie)
DEN HAAG Ook de
Rooms Katholieke Kerk
neemt sinds zaterdag deel aan
het beraad over een nieuwe
organisatievorm voor de
Oecumenische Raad. Kardi-
waarin Gereformeerde Kerken
bijvoorbeeld niet officieel
tegenwoordigd, zijn er de laatst
jaren steeds meer interkerkelijk
organisaties gevormd buiten di
De jongste is een Interkerkelij tac;
sraad over Vredesvraagstukkei
waarin de Rooms-Katholieke Kerï reea|
J ^Eir
naai Alfrink heeft prof. dr. ^e talmde
Fiolet afgevaardigd om hem 05VraCTP" on p apT"p nrm(,°r
in het beraad te vertegen
woordigen. Daar de Gerefor
meerde Kerken ook officieel
aan het beraad deelnemen,
zijn nu alle grootste kerken
er in vertegenwoordigd.
Dit deelde ds. F. H. Landsman,
secretaris-generaal van de her
vormde synode gisteren mede tij
dens een persontvangst in het ge
bouw van de synode aan de Carne
gielaan.
Vanuit de kerken is er nog al
verzet gekomen tegen het voorstel
om een Raad van Kerken in Neder
land te vormen, die „elkaar zou
den moeten zien als verenigende
kerken." In de besprekingen is
men nu tot de conclusie gekomen'
dat de kerken dit meer aan elkaar
moeten beloven dan als een last op
elkanders schouders moeten leg
gen.
Naast de Oecumenische Raad,
verzoek die in de gemeenten van di
classis te beproeven en dan hun oor
deel over bruikbaarheid aan de gene
rale synode door te geven.
Ds. Landsman kon nog niet zegger
wanneer de hervormde synode zich za
uitspreken over de nieuwe gezangen
bundel die volgens het huidige voorste
ruim 800 liederen zal bevatten.
Over het algemeen zullen veel gezan
gen uit de proefbundel (het bekende
des vragen en de gereformeerde dc
putaten die zich om dat onderwer nédii
bekommeren, zijn vertegenwooi ehoc
digd. De remonstranten en doopj nku]
gezinden zijn ook gevraagd
Maar er zijn ook nog andere der
gelijke organen, zoals het Intel q
kerkelijk orgaan voor contact
overheidszaken, een overlegor
gaan op het gebied van maatschap 1S iè
pelijk werk, de protestantse stich
ting voor de geestelijke volksge
zondheid en dergelijke.
Ds. Landsman hoopt dat de reoi cl
ganisatie van de Oecumenisch
Raad tot gevolg zal hebben, dat ||ame
deze overlegorganen binnen
nieuwe Raad van Kerken ee ™l(
plaats kunnen krijgen, waardoo
veel meer onderling contact mogef,"
lijk zal zijn.
Het feit dat de Rooms-Kath
ke Kerk nu aan het beraad g
deelnemen kan betekenen dat dez elaa
kerk in de toekomst ook wil toetreuur:
den tot de Raad van Nederlands en
Kerken.
lit".
EN
ode boekje) kunnen worden opg ip E
len. Maar er zitten ook liederen
die niet aanslaan én geëlimin
uilen moeten worden, meende
.andsman.
Ook uit de voorgestelde bundel
en nog wel een aantal liederen i
en verdwijnen, omdat ze te mof
'.ijn om te zingen, of omdat de 1
ten niet aanslaan bij de mens va:
„Gereformeerd vredesberaad"
vraagt generale synode:
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM De gereformeerde synode heeft vandaag, de
dag waarop zij haar werkzaamheden begonnen is, een brief ont
vangen van een groep van negentien gereformeerden over het oor-
logsvraagstuk. Zij vragen onder meer, dat de synode bij de regering
zal aandringen op afstand van 'het bezitten, het beheren en het
op eigen grondgebied toelaten van kernwapens. Een verdragsher
ziening van de NAVO zou moeten worden benut, om de Nederlandse
krijgsmacht los te maken van de NAVO-kernwapenstrategie.
Spaanse protestanten wijzen er op
dat deze uitspraak alleen uitgelegd
mag worden in bet gehele kader van
de Spaanse wetgeving. die de
Rooms-Katholieke Kerk nog altijd als
de echte kerk erkent. De nieuwe wet
geldt alleen voor niet-roomse kerke
lijke gemeenschappen.
I Tijdens het debat van de vorige
1 i week werden de drie alinea's van het
Onderscheiding VOOl* eerste artikel van de nieuwe wet aan
vaard. Het débat werd gisteren voort
gezet.
In de eerste zin belooft de Spaanse
staat bovendien nog dat hij zijn
staatsburgers tegen misbruik van deze
vrijheid zal beschermen en toe zal zien
op een juiste toepassing van deze vrij
heid. In de beide volgende alinea's
wordt gezegd:
ds. Jat*, van Vessem
DEN HAAG Ds. Jac. van Vessem,
hervormd predikant, die per 1 mei met
emeritaat is gegaan, is bij KB be
noemd tot officier in de orde van
Oranje-Nassau. Ds. Van Vessem was
belast met de geestelijke verzorging
van Ambonezen en secretaris-pen
ningmeester van de ClO-commissie
voor het Ambonezenwerk.
Op Malta worden
mhil-rokjes voortaan de kerk uitge-
•tuurd. Deze waarschuwing werd onlangs
gegeven tijdens een mis in de kathedraal
yon Valetta.
„De staat garandeert het indivi
duele en openbare belijden van ie
dere godsdienst zonder beperken
de bepalingen, behalve die in het
tweede artikel worden genoemd."
En: „Het recht op godsdienstvrij
heid is gebaseerd op de rooms-ka-
tholieke leer en moet steeds in
overeenstemming zijn met het feit
dat Spanje een rooms-kathoiieke
staat is, zoals in de grondwet van
ons land wordt uitgesproken."
Het debat over deze nieuwe wetge
ving begon met een duidelijke verwij
zing naar het rooms-katholieke karak
ter van Spanje. Zelfs de progressieven,
die graag veel verder waren gegaan,
begonnen met nadrukkelijk te verkla
ren hoe goed rooms-katholiek zij wel
De voorzitter van de commissie voor
grondwetszaken, Joaquin Bau leidde
het wetsontwerp in met de woorden:
„Na een wetgeving aanvaard te heb
ben die er op gericht is de Rooms
Katholieke Kerk beter te dienen, leg
gen we u nu wetten voor die geheel in
overeenstemming zijn met de leer van
de paus." Een beetje trots voegde hij
er aan toe: „Ons land is het eerste dat
gehoorzaamt aan de leer van de paus
en haar verdedigt."
Aartsbisschop dr. Olaechea, van Va
lencia. was de eerste die aan het
woord kwam. Hij zei als afgevaardig-
_;root aantal sprekers meende dat de Dordrecht:
nieuwe wet de protestanten veel te
veel vrijheid geeft. Zo zei Adolfo Mu-
noz Alonzo: „Deze wet schept een nieu
we politieke situatie, en ik vrees dat
de volgende stap van de sectariërs zal
zijn om nog meer vrijheden te eisen,
omdat er nog steeds gediscrimineerd
wordt.''
„Het slechtste wat we zouden kun
nen doen", zei afgevaardigde Bias Pi-
nar nog. „nu de ogen van vele naties
op ons gericht zijn, is concessies te
doen. Geen mens is er slechter aan toe
dan de mensen die zichzelf tot bede
laars verlagen om de glimlach van
hun vijanden zoeken." Luid was het
geroep „Muy bien, Muy bien" (Goed
zo, goed zo).
Spaanse protestanten constateerden
teleurgesteld: „Deze wet geeft geen
godsdienstvrijheid. Hij beschermt
slechts de privileges van de Rooms Ka
tholieke Kerk. Er wordt slechts vrij
heid gegeven als die vrijheid de privi
leges niet in gevaar brengen. Gisteren
werd een begin gemaakt met de beper
kingen op de vrijheid die worden uit
gesproken in artikel twee van de nieu
we wet.
Zolang dit nog niet het geval is, wil
len de negentien een uitspraak van de
synode, dat deelname van de kerken
aan de geestelijke verzorging van de
strijdkrachten niet inhoudt, dat de ker
ken de deelname van de strijdmacht
aan de NAVO-kernwapenstrategie zou
den zien als overeenstemmend met de
wil van God.
De groep, die zich het „Gereformeer
de Vredesberaad" noemt, acht het van
groot belang, dat de kerken weten, dat
bij niet weinige leden der Gereformeer
de Kerken gewetensnood heerst ten
aanzien van de vertechniseerde totale
oorlog van vandaa'g.
Sommigen onder de negentien staan
principiële dienstweigering voor. Ande
ren staan niet afwijzend tegenover de
militaire dienst, mar willen,
gestreefd wordt naar een in dienst
gaan onder voorwaarde
„neen" tegen deelname aan voorberei
ding of uitvoering van een kernoorlog.
De groep vraagt om wettelijke rege
lingen, waardoor vervangende dienst
of dienst in internationale politiegroe-
pen kunnen worden gesteld in plaats
van de gewone militaire dienst.
Verder moet de synode stappen on
dernemen bij de regering om uitbrei
ding van de ontwikkelingshulp en van
de VN-politiegroepen.
De brief is ondertekend door dr. B.
Etten,
dr. B. de Gaay Fort-
Dr. P. G. Kunst
praeses synode
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM Dr. P. G. Kunst, ge
reformeerd predikant te Amsterdam, is
vanmorgen bij de eerste stemming met
overgrote meerderheid (50 van de 67
stemmen) gekozen tot voorzitter van de
nieuwe gereformeerde synode.
Dr. Kunst was assessor (waarnemend
voorzitter) van de vorige synode en prae
ses van de synode van Groningen (1963).
Dr. Kunst volgt ds. P. van Strien uit
Delft op, die preases van de laatste sy-
Assessor is ds. P. Viser van Tilburg.
Na twee vrije stemmingen moest geko
zen worden tussen hen en ds. E. N, van
Loo uit Sneek. Ds. Visser kreeg een
meerderheid van één stem.
Ds. Van Loo is daarna met 43 stemmen
meteen tot scriba gekozen. Tweede scri
ba werd na de tweede vrije stemming
ds. J. R. Hommes van Groningen. Beide
laatste predikanten maakten ook reeds
deel uit van de moderamina van de
twee vorige synodes.
man, Amsterdam; ds. D. de Heer, Nage-
le; dr. O. Jager, Hilversum; ds. P. Jozi-
asse (legerpredikant in lang verband),
Melick; B. van Kaam, Amsterdam; J.
C. Lodder, Enschede; ds. E. H. Nagel,
Amsterdam; drs. A. Schippers, Amster
dam; ds. N. A. Schuman, Westzaan;
drs. H. Schut, Utrecht; J. Simonse, Dor
drecht; prof. dr. ir. J. Smidt, Delft;
drs. H. R. Stroes, Rotterdam; drs. R. J.
van der Veen, Delft; drs. E. v.d. Velde,
Enschede; dr. J. J. Verdonk, Bussum;
prof. dr. J. Verkuyl, Amsterdam.
Beroepingswer
F. H. Breukelman te Simons haver tape
Dalfsen (vac. O. S. Cazemier), H. C,m
Itterzon te Rhoon; te Nieuw-Beijei
(toez.), F. van Dieren te Heusden:01,
Waddinxveen (wijkge. West; vac. .lfosl11
Cuperus), J. van de Velden te Ai r v'
foort.
Borger (toez.
(vac. A. den Hartogh), L. Blo,
Ridderkerk; voor Ruurlo, H. Brouw
Bergen op Zoom; voor Zuid-Beijer
G. J. Voortman te Dussen.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Koog aai
Hoekzema te Goenga; de benoe
van de classis Amsterdam tot pred.
bijz. opdr. (Bijlmermeer), drs. C.
Rijper te Watergraafsmeer.
Bedankt voor Leek, H. Tien te I
GEREF. KERKEN (vrijgem.)
Aangenomen naar Opende-Surhui
een, J. Geertsema te Kantens.
Blok te Dirksland; voor Waardenl
J. C. Weststrate te Meliskerke; vooi
terson 'Franklin Lakes) (New Jer le
H. Rijksen te Gouda.
GEREF. GEMEENTEN IN NED
Tweetal te Gouda, F. Mallan te
nendaal en J. Pannekoek te Terneuzi
Lutherse synode geopend
EDE Maandag is in de Lut
herse kerk in Ede de generale
kerkelijke vergadering van de
Lutherse kerk gehouden. In zijn
openingswoord sprak de president,
ds. mr. D. G. Hoevers, over de
zorgen die er in de kerk zijn en
over de twijfel waarin vele ver
keren. In het algemeen verkeert
het kerkelijk leven in een eb-tij,
maar als wij weer zicht op God
krijgen, is er weer perspectief.
Uit het verslag dat ds. G. Kroes uit
Haarlem als tweede secretaris van de
synode uitbracht, bleek, dat er op vele
terreinen van het kerkelijk leven activi
teit is. Zelfs de cijfers, onder andere van
het aantal avondmaalsvieringen, zijn ver
heugend. Het ledenaantal van de Luther
se kerk liep met enige honderden terug,
vooral door veroudering.
'VERSTROOIDEN
Ds. P. C. Roodenburg uit Amsterdam
sprak daarna over het probleem van de
verzorging van de in de verstrooiing wo
nende lutheranen. Vele lutheranen ves
tigen zich in plaatsen waar geen luclier-
se gemeente is. Verschillende nieuwe ge
meenten zijn in de loop van dit jaar ge-
alle moeilijkheden op deze wijze
lossen. Wellicht zijn streekgemeï vc
met streekpredikanten een oplossing.
de samenwerking met andere kerkei 1
het bijzonder de hervormde, doopsg
de en remonstrantse) is in dit
van groot belang.
In de middagvergadering was
deze inleiding een uitgebreide gedacl
wisseling.
's Avonds is op het luthers buitenhsa;
trum Hoekelum te Ede de synode^,
opend. Ds. mra D. G. Hoevers Is h«l
en mr. W. C. Hassold als viee-presi
als president en ds. P. H. G. C.
sticht,
op den duur kan men niet ke geestelijken.
Het curatorium
porteerde dat er vijftien studenten
schreven stonden. Uit het verslag val
diaconale raad bleek dat bijdragen
het werelddiaconaat sterk gestegen
in twee jaar zelfs
AMSTERDAM Het partijbestuur
de'PSP heeft besloten het initiatief
de afdeling Schiedam om de paui
ke zendbrief te verspreiden over)
Alle afdelingen zal worden vera
eventueel tezamen met anderen die
mening zijn dat deze encycliek alle
dacht verdient, aan de verspreiding
medewerking te verlenen.
De encycliek handelt onder i
het probleem van de ontwikkeling! i
den. De verspreiding gebeurt in sarn,
werking met een aantal rooms-kathi
