Geen droomdecor voor tv-modei
ONDAGS
BLAD
Reclame
zaak
van
harde
guldens
ZATERDAG 6 MEI 1967
FELLE TV-SCHIJNWERPERS belichten het planken vier bij vier vloertje. Op een tafel
de monitor, in de hoek de cameraman. En in het midden drukgebarende 31-jarige
Christ Stuur: „ik zeg het altijd opnieuw: je bent en blijft het medium van het produkt,
of dat nu een blikje koffie-exract is of dure lingerie. Je bent niets méér
Een klap op de blonde lokken van het aankomende, nog wat schuchtere, reclame-sterretje P
„Ze moeten de werkelijkheid beseffen. De wereld van de tv-presentatrice kent nu eenmaal
geen droomdecors. Alleen harde business. En daar moeten ze langzaamaan van doordrongen
.worden."
Actie tijdens de lessen. Schijnwerperlicht voor liet model, terwijl de camera opneemt xe» regisseur Bob Crispijn vol aandacht de resultaten op de monitor.
bestudeert.
•EN oud wat vervallen pand aan Amsterdams
Groenburgwal: sinds enkele weken de wieg
voor 44 nieuwe reclame-presentatrices en -presenta
toren. De naam „Akademie voor Filmmodel" staat
er nog niet op, maar ze is wel genoegzaam bekend om
Christ Stuur (filmakademie, toneelakademie niet
afgewerkt mime-school Parijs, maker van o.m. de
film „Artis 125 jaar" en van de NCRV-tv-serie „On
derweg naar morgen"), initiatiefnemer en directeur,
handenvol werk te geven.
Zijn plan werd ingegeven door de toekomst beloof. Er zit bij-
de produktiemaatschappijen, die voorbeeld een meisje tussen, dat
voor hun tv-commercials fris na' afloop van de cursus direct
bloed voor de beeldbuis wilden, de haute couture ingaat. Ze weet
Weliswaar kunnen zij nog altijd het zelf nog niet, maar die
putten uit een arsenaal van een afspraak heb ik al voor haar ge-
slordige 260 beroeps-modellen, maakt."
maar die bleken lang niet altijd
ingesteld op het medium film en i/ i i i
bovendien: de kijkers willen ook IxQltT) DlIJVGH
wel weer eens andere gezichten
En die nieuwe gezichten plus Opleiding voor het tv-scherm,
wat daar bij hoort gaat Christ maar ook voor de „commercials"
Stuur nu over enige tijd leveren, in de bioscoop en ook voor de
Hij heeft twee verschillende speelfilm. Christ Stuur heeft het
cursussen opgesteld: één van 13 allemaal maar in een cursus ge
weken en één van 22 „voor dege- die ^2 weken laten
nen, die wat dieper willen hij en zijn docenten de cursisten
aaan." kennis maken met alles wat er
achter de schermen komt kijken
voordat dat gladde gezichtje het
100 nnnmp ninnpn Pakje wasmiddel de huiskamer
I \J\J UUIIIIICIUIIiycll of de bioscoop binnenpraat.
Ze leren er over de verhou-
in ding model-camera, de elementai-
Belangstelling re bewegingsleer, het maken van
Amsterdam v Idoen a commercials, de mime, kleding,
Meer dan honderd aanmeldingen de ta make.u en folo-s.
kwamen er binnen. Van school- belangrijkste daar-
mana^n wie «n 'goede tv-stem bii chris' »dat
was aangepraat, 4i getrouwde de mensen zich leren Smaken
vrouwen maar ook van ervaren
modellen en acteurs, die bij
Christ Stuur en zijn zeven docen
ten „bijschaving" vroegen.
Van die dikke honderd aan
meldingen zijn er ten Slotte
ruim 40 overgebleven. Dat zijn
degenen die Stuur een kans van
slagen geeft.
Niet dat ze allemaal straks
naar huis zullen gaan met de
700 gulden, die wel voor een mid
dag poseren in de studio's wor
den neergeteld. Dat is alleen
weggelegd voor de topmodellen.
Voor de Nederlandse, wel te
verstaan. De buitenlandse krij- Van hun omgeving, dat ze zich-
gen nog meer: tot 1400 gulden zeif blijven, ook in situaties van
toe. De klant kan alles krijgen spanning. Als er zo'n drie, vier
als hij maar betaalt, is het de- belichtingsmannen, een paar ca-
vies in reclameland. meramannen, een geluidsman en
De nieuwkomers zullen van on- de regisseur temidden van een
deren moeten beginnen. Christ wirwar van draden, hete lampen
Stuur: „Ze krijgen hier alleen en monitors ongeduldig en kwaad
een basisopleiding. De praktijk worden als niet alles volgens
zal moeten leren hoe zij zich ver- schema verloopt."
der ontwikkelen. En dat bepaalt „Het model, dat de studio een
natuurlijk ook de hoogte van maal heeft bereikt, moet daar te-
hun inkomen straks. Maar er gen kunnen. Het moet haar on-
zijn er bij, die ik nu al een goe- danks de hitte om haar heen
DOOR
Dick
Ringlever
even later al gauw bewijzen.
„De regisseur", voegt hij een jon
ge blonde toe, „de regisseur
heeft geen belangstelling voor
het model. Die rekent alleen
maar met het geld van de op
drachtgever, van het reclamebu
reau en met zijn eigen geld. Re
ken er- ook niet op, dat je bewon
dering krijgt, al ben je nog zo
mooi. Je wordt er ontvangen als
materiaal, dat nodig is voor het
produkt. En als je je diensten
hebt bewezen, alle close-in's, me
dium- en long-close's over je
heen hebt laten gaan, kan je
weer verdwijnen."
Met die begeerde 700 gulden?
Christ Stuur: „meestal is het
lang zo veel niet. Er wordt vaak
koud laten. Maar ook: ze moet
de opdrachten snel en foutloos
kunnen uitvoeren. Want tijd is
geld, geldt ook hier: iedere pro-
duktieminuut kost een slordige
350 gulden en daarmee wil na
tuurlijk geen regisseur over de
schreef gaan."
Oefeningen
Jezelf uitschakelen is een van
de grondbeginselen, die aanstaan
de representatrices wordt bijge
bracht. Christ Stuur's persoon
lijke mening is, dat elk model,
dat een produkt aanprijst, daar
in moet geloven. Ze moet er ach
ter staan. Al is het maar voor
een paar minuten. Anders krijg
je nooit een overtuigende recla
meboodschap."
Dat weggooien van het masker
leert hij hun met schijnbaar een
voudige oefeningen. In front van
de „klas" moet het model op de
grond gaan liggen en dan lang
zaam als een ontwakende nimf
opstaan. Een andere keer be
vindt het zich in een denkbeel
dig museum, waar even denk
beeldige schilderijen hangen.
„Hier hangt een kleintje, daar
een middelgrote, daar een
monsterwerk van een moderne
en in de hoek staat een beeld,
dat je bijzonder mooi vindt. Doe
nu maar net of je bezoeker
De cursisten proberen geïnte
resseerd te bewonderen. Maar
met- iedereen gaat dat even ge
makkelijk af. Het cameraoog en
de monitor, maar vooral de blik
ken van zwijgende mede-cursis
ten priemen die eerste lessen.
Evenals vaak het onbarmhartig
commentaar van de „klas". Een
meisje in mini-rok, tot over de
schouders hangend zwart haar,
zwaar opgemaakt, krijgt van een
cursiste aan de kant opgemerkt:
„was wel aardig, maar ze zwab
bert zo met haar heupen".
Harde business
Christ Stuur leidt zulke kri
tiek dan tactisch in goede banen.
„We kunnen die eerste tijd nog
niet hard zijn. Alles moet nog
wennen. Ze zijn hier om te le
ren. Maar straks wordt dat na
tuurlijk anders. Want het recla
mevak is nu eenmaal keiharde
business."
Praktijkman Bob Chrispijn, do
cent en een pionier onder de re
clamefilm-makers, komt dat
beknibbeld. Elk briefje van hon
derd is er weer één, redeneert
men. Die instelling leidt er nog
wel eens toe, dat men met leken
werkt. Met meisjes, wie gouden
bergen worden beloofd, èn popu
lariteit. Met 25 gulden worden ze
dan soms weer naar huis
gestuurd. Dat is natuurlijk schan
dalig. Het meisje is meteen ka
pot."
Geen bikini
Christ Stuur pretendeert zijn
modellen een all-round basis-op
leiding te geven. Dat zou in theo
rie kunnen betekenen, dat ze
overal voor kunnen worden inge
zet. In de praktijk is dat niet zo
en dat weet hij. „Je kunt voor
een vloerreinigingsmiddel geen
meisje laten komen met gepo
lijste handjes.
Dat vinden huisvrouwen een
lachertje. Het moet echt zijn.
Daarom doen interviews met ech
te huisvrouwen in de straat het
vaak zo goed.
De keuze van het model is be
langrijk. Te aantrekkelijk is
meestal niet effectief. „Je kunt
ook geen meisje in mini-bikini
een wasmiddel laten presente
ren. Dat leidt de aandacht van
het produkt af. Het model hoort
eigenlijk op de achtergrond. De
klant wil zijn produkt op het
scherm en- maakt geen reclame
voor het model".
Vreemd is dat niet als men de
bedragen kent, die met commer
cials van luttele seconden zijn
gemoeid. Voor de zendtijd moet
5000 tot 8000 gulden per 15 secon
den worden betaald. Daar ko
men de kosten voor het maken
van de film nog bij. Voor een
normaal filmpje is dat al gauw
15 a 20 mille; en als er wat tru
cage in moet, kosten ze wel een
halve ton. Ook de plaats van de
opname is prijsbepalend. Wan
neer het decor een paleis moet
zijn, is dat duurder dan wanneer
op „location" kan worden gescho-
Er komt ook nogal wat kijken
voordat men aan de samenstel
ling van een film kan beginnen.
De adverteerder moet ervoor
naar zijn reclame-bureau, geeft
in vage lijnen de opzet aan en
het bureau begint dan met het
script en de verdere uitwerking.
Op zijn beurt gaat dat bureau
dan weer naar een produktie-
maatschappij, die tenslotte de de
finitieve lijn aangeeft. Voor een
niet al te ingewikkeld filmpje is
dan nog zeker vier weken nodig.
Want het vervaardigen van
een tv-commercial vereist in
tensieve arbeid. Producers zeg
gen: evenveel als voor een lange
re documentaire. Men moet na
melijk al die gegevens comprime
ren tot enkele seconden.
In deze kermis van technische
handelingen moet het model dan
zonder veel moeite haar weg vin
den. Ze moet weten, dat zij dat
pakje shampoo voor de close-in
niet al te snel van tafel mag op
pakken omdat het anders te snel
uit het beeld zou zijn. En ze
moet aanvoelen waar ze moet
gaan staan, hoe ze moet kijken
en spreken.
Niet altijd overigens zal zij
persoonlijk naar voren komen.
Dikwijls is het alleen haar of
zijn stem. Maar daarvoor ge
bruikt men vaak ook amateurs.
Zo'n stem haalt de regisseur
vaak uit eigen relatiekring.
Soms is dat een huisvrouw, die
met haar dochtertje tussen alle
huishoudelijke bedrijvigheden
door, even aanwipt om voor 75
gulden een paar slagzinnen over
tarwebrood op de band te pra
ten. Of een jong acteur, die
graag voor zo'n snel verdiend
„schnabbeltje" naar de studio
komt.
Bevalt een model de regisseur,
dan kan het nog eens meer langs
komen. Totdat één bepaald be
drijf gaat claimen. Dan wordt
een contract opgesteld, waarin
het model bijvoorbeeld 10.000
gulden krijgt voor een reeks van
„spotjes". Aan de ene kant is
dat aantrekkelijk, aan de andere
minder. Want in die tijd mag
het model voor geen enkel ander
bedrijf optreden.
Intussen is er op het ogenblik
bij de produktiemaatschappijen
(er zijn er 25, waaronder acht
grote) een zekere stilstand inge
treden. De eerste golf van op
drachten heeft men nu gehad.
In veel gevallen werden die al
voor eind vorig jaar gegeven. Ze
waren van bedrijven, die in de
voorste linie wilden staan als de
reclame in de tv zou doorbreken.
Omdat dit langer duurde dan
men had verwacht, moesten vele
van deze filmpjes later aange
past worden.
Dit jaar zijn er nog vele bijge
komen, die samen elke week de
kleine honderd STER-minuten
ruim vullen.
Dat Nederland vergeleken met
de zeventig landen met reclame
in hun tv-programma's overi
gens nog maar bescheiden voor
ie dag komt, is duidelijk waar
neembaar wanneer men de uit-
:endingen naast elkaar zet Voor
>en deel is dat ook een kwestie
/an STER-bepalingen, die
slechts keuze bieden uit 15, 20
en 30 seconden spots (de KLM
met zijn 3 minuten commercial
kreeg per gratie wat meer, om
dat deze adverteerder min of
meer een nationaal symbool is).
Maar ook, zeggen producers,
speelt de Hollandse koop
mansgeest een niet onbelang
rijke rol. Omdat het effect niet
direct tastbaar is, vraagt men
wel eens: wat koop ik ervoor?
Begrijpelijk, want men beschikt
nu eenmaal niet over een zo'n
groot verspreidingsgebied als de
buitenlandse adverteerders (2
miljoen tv-toestellen tegen in
Duitsland bijvoorbeeld 20 mil
joen). Dat is ook de reden, waar
om de meesten het zo goedkoop
mogelijk willen doen. Zo wordt
nog veel gebruik gemaakt van
bestaande buitenlandse commer
cials: voor ruim 30 procent Tech
nisch is dat niet zo'n heksentoer.
De filmpjes worden gewoon in
het Nederlands nagesynchro
niseerd.
Populair
Voorlopig dus een stop. Bedrij
ven herhalen hun uitzendingen
en wachten nog met nieuwe op
drachten, hetgeen bij de produk
tiemaatschappijen duidelijk
merkbaar is. AI geldt dat niet
voor alle ondernemingen.
Die soepfabrikant, die een bud
get van 9 miljoen gulden uittrok
voor een jaar reclame, zal zeker
doorgaan. Maar zulke adverteer
ders zijn uitschieters.
Overigens is wél gebleken, dat
de STER-uitzendingen zich in de
afgelopen vier maanden populair
hebben gemaakt, ook bij de kin
deren, voor wie favoriete tv-figu-
ren door de reclame duidelijk
terzijde zijn gestreefd.
Een heerlijk kopjekoffie! Repetitie voor een denkbeeldige commercial.
Christ Stuur kijkt kritisch toe.
Hel is nog niet zo heel gemakkelijk een flesje sinaasappelsap goed te
presenteren. Regisseur Bob Crispijn demonstreert hoe het wel moet.
Dat is dan een compliment
aan het adres van de produktie
maatschappijen, die er in
geslaagd zijn hun boodschappen
in een aantrekkelijke vorm te
gieten. Zo, dat men er Pipo voor
op de tweede plaats schuift.
Dat zal dan wel liggen aan de
directheid, waarmee wordt ge
presenteerd. Op z'n Amerikaans,
dynamisch, indringend én hard.
Reclame is tenslotte een zaak,
waarin het om harde guldens
gaat.
