POSTMA GRAAFT TOT BIJ
CHINEZEN
Goed voorbereid
op ministersambt
Beroemde spelers gaan
om Strindberg heen
(r
«RAIFFEISENBANK
Jaar geëist in
moordzaak-
Binnenhof
Boze regisseur trekt
film terug in Cannes
4^»
Verplichte
bloedproef
bepleit
JUEUWE
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 3 MEI 1967
Boerenarbeider werd
enthousiast archeoloog
bekende archeologen in contact. „In
de krant stond eens, dat de terpen-
vereniging een excursie zou maken.
Ik heb de krant om het adres van
de secretaris van die vereniging ge
vraagd en hem heb ik gevraagd, of
ik mee mocht. Dat kon.
OPDRACHTEN
RIJSWIJK „Zal ik maar stoppen? Ik zit bijna bij
Chinezen. En met die lui lieb ik niks op". Pieter Postma (54),
landarbeider in Rijswijk Delftweg 52), is de vriend van alle
archeologen van professie. Als hij maar even vrij kan krijgen van
zijn boer", de heer Rijlaarsdam, is de heer Postma bij een archeo
logisch bodemonderzoek bezig de spade op z'n vaardige ivijze te
hanteren, dat zelfs ervaren grondwerkers jaloers op hem zijn.
Bovendien, en dat is belang
rijk: Postma heeft verstand van
archeologie. Hij steekt niet zó
maar een schop in de grond.
Hjj weet wat hjj kan verwach
ten. B(j discussies over het op
te graven object doet Pieter
Postma beslist geen waardeloze
duit in het zakje.
Het is beslist niet verwonderlijk,
als Nederlandse en ook wel Duitse
hoogleraren in de archeologie of
geschiedenis te horen spreken over
hun „vriend Postma". In de jaren,
dat Postma zich uit pure liefhebberij
met onze Nederlandse archeologie be
zig houdt, heeft hij tot in de hoogste
wetenschappelijke kringen waarde
ring en vele vrienden gekregen.
RAZENDSNEL
Graag maakt men van de diensten
van Postma gebruik, want hij is, zo
als gezegd, een deskundig graver. De
laatste tijd komt het nogal eens
voor, dat Postma wordt gevraagd
met zijn spade op een opgravingster
rein te komen. Dan wordt in een
razendsnel tempo de bodem van
Zuid-Holland omgewoeld.
Zelfs zo snel. dat lang niet alle
archeologisch belangrijke plaatsen
kunnen worden bestudeerd. Vaak, al
te vaak, moet worden volstaan met
een noodopgraving. Dat is het ter
rein van Postma. Van te voren weet
hij, wat de bedoeling van de opgra
vingscampagne is; wat men denkt te
vinden.
Postma pakt zijn spade en in een
mum van tijd ziet men dan boven
het maaiveld alleen nog maar zijn
haardos of zijn pet én regelmatig
een schep aarde naar boven vliegen.
Onvermoeibaar als hij is, werkt hij
efficiënter dan een bulldozer.
In de diepe kuil kan men hem dan
horen vragen: „moet ik nog door
gaan? Er zit hier niets. Ik zit nu
bijna bij de Chinezen".
Postma woont eerst sinds 1962 met
vrouw en dochter in Rijswijk. Hij
werd geboren en groeide op in hel
Friese dorpje Pingjum, dat hij ver
liet voor de toekomst van zijn nu
15-jarige dochter (tweede klas
MMS). Zijn hele leven heeft hij op
de boerderij gewerkt.
Tijdens die excursie kwam ik in
contact met prof. Waterbolk te Gro
ningen, met dr. W. van Es (thans
directeur van de Rijksdienst
het Oudheidkundig Bodemonder
zoek) en de heer Elzinga."
Met deze laatste Fries-Groningse
archeoloog kreeg Postma heel veel te
maken. Van hem kreeg Postma op
drachten in zijn eigen omgeving en
met hem werkte hij veel samen.
Postma liet het niet bij graven.
Hij kocht lectuur en begon te lezen.
Hij beschikt over een bibliotheek,
waarop menig amateur-ardheoloog
jaloers kan zijn. Al gauw werd hij
lid van de terpenvereniging. Dat is
hij nu nog.
Daarnaast is hij lid van de Archeo
logische Werkgemeenschap Neder
land. Postma kan men ook steeds
ontmoeten op lezingen, die door de EENVOUD
DEN HAAG Ondanks het feit dat!
terdachte al ter beschikking van de
regering is gesteld en een lange straf
dan ook geen betekenis heeft, eiste de
Haagse officier van justitie gisteren te
gen de 39-jarige Jan B. een gevange
nisstraf van een jaar. B. gaf toe in
januari op het Binnenhof zijn 56-jari-1
ge kameraad Gerard van S. „te heb
ben kunnen wurgen".
Beide mannen hadden op de avond
van 27 januari stevig gedronken. Ge
rard was „stapelzat", zoals rechtbank
president mr. Van Hattum opmerkte.
In zijn bloed werd 3,4 procent alcohol
aangetroffen. Zo'n hoeveelheid was
mr. Van Hattum nog nooit eerder te
gengekomen in zijn rechtbankpraktijk.
Na ruzie over het geld dat betaald
moest worden, wurgde Jan zijn mak
ker bij de fontein op het Binnenhof.
Toen Gerard door zijn knieën zakte,
sleepte Jan hem een eindje weg. Hij
liep van het Binnenhof af, maar keer
de terug om nog een paar zakdoeken
de sjaal te knopen. Jan was bang
dat Gerard niet dood zou zijn en hem
m kunnen verraden.
Verdachte zei zich niets meer vj
feiten te herinneren. De officier van
justitie, mr. Van 't Veer, merkte op
dat B. een gevaarlijke neiging kent om
mensen te wurgen. Een dag of twaalf
tevoren was een andere makker van
Jan net niet door hem vermoord.
B. was eind vorig jaar met proefver
lof gezonden. Er zou een psychiatrisch
rapport over hem worden uitgebracht
uit te maken of hij in het tehuis
het Leger des Heils in Den Haag
Raadsman mr. De Reiger meende
dat de opzet om te moorden niet aan
wezig was. Bovendien vond hij dat B.
r meteen naar een inrichting kan
waar men
I véél meer
doet
dan sparen.
De Raiffeisenbank
doet alle bankzaken,
ook reisdeviezen.
Gemakkelijk voor u
spaarbank en alle bankzaken
AWN worden
leert nog steeds. Toen hij in 1962 in
Rijswijk kwam, liet hij zijn hobby
niet achter in Friesland.
Integendeel. Hij was amper ver
huisd toen hij de polder in trok.
Hier en daar vond hij wat aarde
werk, dat hij niet thuis kon brengen.
Postma zou Postma niet zijn, als hij
geen contact- had gezocht met archeo
logen, die ter plaatse bekend zijn.
Zij konden hem vertellen, dat hij
Romeins aardewerk in zijn handen
had. Dat aardewerk had hij in
Friesland nooit gevonden.
Het duurde niet lang, of hij vond
in archeologisch opzicht een zeer be
langrijk terrein. Dit terrein wacht
nu op een grote opgravingscampag-
naar ne grijze oudheid. Dan gaat er
bij hem soms een lampje branden,
Postma- is een eenvoudig man ge- dat bij dan, thuisgekomen, met boe-
bleven, ondanks de vele lof die hem ken en andere publicaties tracht te
vaak wordt toegezwaaid. „De hoogge-" verklaper
leerde heren moeten dit nog maar
eens verder uitzoeken," zegt hij.
Daarmee is ook dit onderwerp afge-
Wie hem kent, moet niet gek opkij
ken, als hij op een zogenaamde cor
respondentendag van de Rijksdienst
voor het Oudheidkundig Bodemon
derzoek in Amersfoort, tot diep in
de nacht met een hoogleraar op
diens kamer zit te bomen. Daarbij
legt zijn mening veel gewicht in de
schaal
Onder het melken van een groot
aantal kc-eien, 's morgens vroeg en 's
avonds laat, dwalen zijn gedachten
CANNES Rond de film Ulysses van
de Amerikaanse filmproducent en re
gisseur Joseph Strick is een rel ont
staan. Toen het werk zaterdagmiddag
en publiek werd vertoond ver
lieten honderd mensen uit protest de
zaal. Er werd geklaagd over de ruwe
taal. De meerderheid aanvaardde het
werk echter wel.
Toen de gala-vertoning enige uren
later begon, merkte Striek dat ongeveer
twintig ondertitels waren verminkt. Vol-
zijn bewering was dit gebeurd in
inwerking met functionarissen uit
Cannes. Onmiddellijk nadat Strick de
verminkingen zag, rende hij naar de
projectiekamer, waar hij met geweld
werd uitgegooid. Daarop stormde hij de
zaal in en kreet „Stop de film!"
Favre le Bret, de man die voor de
verminkingen verantwoordelijk
„Ik zag de film in Londen en vond haar
erg goed en liet de tekst vertalen. Ik
besefte dat bepaalde uitdrukkingen te
gewaagd waren en liet deze vervangen
door euphemTsmën iri dé Franse onder
titeling.
Strick heeft dit echter niet genomen.
Hij eiste dat Le Bret in het openbaar
zün verontschuldigingen zou aanbieden.
Op deze eis van Strick Is de jury niet
ingegaan en op grond daarvan heeft de
directeur van het festlvel Favre le Bret
medegedeeld, dat hfi bereid was de film
zijn oorspronkelijke vorm aan de jury
de pers te vertonen. Publieke ver-
toning kon hij niet toestaan zonder daar
onder de knie. Het eenvoudige lloe gemachtigd te zijn door de raad van
petje van Postma zou eigenlijk El'
een hoed moeten zijn. Maar richten heeft Strick nu zijn film terug-
daar is Pieter Postma de man
niet naar.
Toch doet hij de volgende dag
weer even enthousiast mee met
het onderzoek naar de funda
menten van een middeleeuws
kasteel ergens in het Westland.
Vanuit Friesland kende hij dit
werk niet. Hier had hij het snel
i Le Bret verklaart echter dat hem over
de officiële terugtrekking nog niets be-
BEGIN
Al op de lagere school van Ping
jum kreeg hij belangstelling voor
geschiedenis en archeologie. Bij Ping
jum was men bezig een grote terp af
te graven. „Op de vrije woensdag
en zaterdagmiddagen gingen we
daar naar toe. We vonden scherven
en stenen, maar nooit, iets wat heel
was. Vooral met de koeieschedels en
de horens vermaakten we ons. Die
zetten we op en speelden dan Bata-
viertje."
Toen Pieter Postma van school
kwam, ging hij naar de boer. Hij
trof het, want de boerderij waar hij
werkte, was op drie terpen gebouwd.
Twee van deze terpen lagen in het
bouwland, de derde in het weiland.
Bij het inkuilen van de wintervoor
raad aardappelen, kwamen wel eens
scherven naar boven, die door Post
ma werden verzameld.
In die tijd begon hij er ook iets te
lezen over archeologie. „Dat begon
gewoon met de krant. Daar stonden
toen verslagen in van een opgra
vingscampagne van prof. Van Giffen
In Drenthe."
Postma kwam eerst veel later met
d'Inzeo winnaar
springconcours
AFKOMST FRIEZEN
Postma heeft zich zo ontwikkeld,
dat de kenners van de geschiedenis
van het Friese volk zich geducht ach
ter het oor beginnen te krabben, als
hij begint met zijn theorie over de
vraag, waar de Friezen nu toch wel
vandaan komen.
Algemeen werd aangenomen en
ook Postma deed dat dat de Frie
zen vanuit het Duitse kustgebied
naar het centrum van het Friese ge
bied. Westergo, zijn gekomen.
Toen Postma in Rijswijk en omge
ving begon met zijn archeologisch
speurwerk, deed hij enkele ontdek
kingen, die hem nu de theorie doen
verkondigen, dat de Friezen wel
^ens uit het zuiden via het kustge
bied, en vanaf de Drenthse hoogvlak
te naar Westergo zijn gekomen.
Als hij daarover gaat praten
wordt er een kaart tevoorschijn ge
haald. Hij zet dan uiteen, dat zijn
zienswijze te verdedigen is. omdat
de toenmalige Zuiderzee nog niet
bestond. Postma basseert zijn theorie
zuiver en alleen op archeologische
vondsten, die hij naast elkaar zet.
Het komt heel eenvoudig hier op
neer: zijn vondsten en die van ande
ren in Rijswijk en verre omgeving
komen overeen met vondsten in de
Friese terpen.
De scherven, die in het westen
zijn gevonden, worden echter enkele
honderden jaren ouder gedateerd,
dan dezelfde scherven, die in de
Friese terpen uit de boden zijn geko
men. Daarbij baseert hij zich op
Friese overleveringen en sagen
waarin wordt verteld, dat de bewo
ners door het opdringende watei
het zuider
ROME De Italiaan Piero d'Inzeo
heeft dinsdag tijdens het CHIO in Ro
me met Navaretle het springconcours
om de Grote Prijs van Rome gewon
nen. Na barrage eindigde de Ameri
kaanse Amazone Katy Kusner met! vanuit het noorden
„Untouchable" als tweede. zijn verdreven. Deze overleveringer
Van de 32 deelnemers waren d'Inzeo hebben een kern van waarheid, al.1
en Kusner de enigen, die het parcours men weet. dat de huidige eilander
foutloos aflegden. In de barrage was nagenoeg aan het vasteland hebber
de Italiaanse legerkapitein bijna zevenvastgezeten en door een watervloe-
seconden sneller dan de Amerikaanse.1 geworden zijn wat ze zijn.
hier moet een ITHO komen
vanaf: f 69.
VENTILATOREN
(Van onze parlementsredactie)
i"^EN HAAG De opvolger van mr.
t-J Biesheuvel op het ministerie van
andbouw, ir. Petrus Josephus (Pierre)
-■ardinois, vat z'n nieuwe waardigheid
logal lakoniek op. Of de overgang van
.iet Binnenhof naar het reuzepand aan
STEEKHOUDEND
de le Van der Boschstraat groot
voor hem is geweest? „Ach nee.
een van de weinige verschillen
is, dat je het hier soms gemak
keiijker hebt. Er staat altijd eer
auto voor je klaar en je korr
geen personeel te kort"
Het ontbreekt deze 42-jarige zooi
van een Limburgse graanhandelaar
niet aan zelfvertrouwen. ,,Ik ken he:
vak. 'k Ben er technisch, politiek
en internationaal in thuis. Nou ja
van de visserij weet ik eigenlijk z<
goed als niets. Daar ga ik me vol
gende week in verdiepen. M'n amb
tenaren zullen me dan over allerlc
visserijproblemen doorzagen. Eei
soort indoortraining."
Tot voor kort was ir. Pierre Lardi
nois voor het grote publiek eei
volslagen onbekende. Maar ook ir
de Tweede Kamer, waarvan hij se
dert september 1963 deel uitmaakte
trok hij niet overmatig de aan-
daoht. Men kende 'm daar als eer
"an de vele agrarische deskundi
gen, wier geheimtaal de parlemen-
'aire journalisten naar de koffieka-
ier pleegt te verdrijven.
Begin dit jaai kwam ir. Lardinoi:
chter plotseling uit de mist van de
inonimiteit tevoorschijn toen df
^VP-leiding hem een plaatsje gal
n haar lijsttrekkerskwartet voor di
/erkiezingen (Schmelzer, Klompp
'an der Ploeg. Lardinois).
Als no. 1 van de Brabantsi
CVP-lijst stortte hij zich enthousias
n de politieke strijd en al kreeg d<
jartij ook beneden de Moerdijk
■.ware klappen, de plaatselijke ver
riezingscampagne bezorgde ir. Lar
linois de reputatie van vlot en vaar
iig debater, die tijdens een straat
iebat met Pvd A-aanvoerder De
Tyl in 's-Hertogenbosch z'n mamv;
ie bleek te staan.
En nu dan ineens minister, n;
■en korte carrière als parlementa
riër en een lange loopbaan in ts
■an agrarische functies. Pierre Lar
dinois is op 13 aug. 1924 te Noor
beek in Limburg geboren. Hij be-
zooht de HBS te Rolduc en studeer
de met twee en een half jaar onder
breking van 1942 tot 1951 aan de
Landbouwhogeschool te Wagenin-
gen. Van 1951 tot '52 was hij
idjunct-ingenieur bij de rijksland-
oouwvoorlichtingsdienst te Purme-
rend. Daarna volgde zijn benoe
ming tot ingenieur bij de rijksland-
bouwvoorlichtingsdienst te Eindho
ven. In mei 1954 werd hij rijksland-
bouwconsulent en precies zes jaar
later kreeg hij de post van land-
bouwattaché bij de Nederlands»
ambassade te Londen.
Hij verliet de ambtelijke dienst
na zijn benoeming tot Tweede-Ka
merlid voor de KVP in 1963. Nau
welijks een maand op het Binnen
hof werd hij al lid van het Euro
pese parlement en de ervaring die
hij daar de afgelopen vier jaar
heeft kunnen opdoen, zal 'm als mi
nister bij moeilijke conferenties in
'russcl goed van pas komen.
Het heen- en weergereip tussen
>en Haag, Straatsburg, Brussel en
eindhoven (z'n woonplaats, waar
lij vooriopig met vrouw eri vijf kin-
Ieren blijft) weerhield 'm er niel
•an zich ook aan allerlei organisato
:sche activiteiten te wijden
Zo werd hij in maart 1965 geko-
'.en tot voorzitter van de Noordbra-
iantse Christelijke Boerenbond
/erder was hij bestuurslid van de
katholieke Nederlandse Boeren- en
"uindersbond en van het Land
ouwschap. Als vice-president van
'e Raad van Toezicht van de Coöpe-
atieve Centrale Boerenleenbank te
'indhoven heeft hij zidh ook de no-
'ige financiële kennis van zaken
erworven.
Naast de landbouw in engere zin
eeft ook de Europese eenwording
e ontwikkelingshulp en de han-
'elspolitiek z'n belangstelling als
kamerlid gehad.
Stick is gistermiddag naar Londen ver
trokken.
Intussen ondervindt de vertoning van
deze film in vele landen grote moeilijk
heden met de keuring. In sommige lan
den is zij radicaal verboden. In Nieuw
Zeeland is zü toegelaten met de restric
tie dat de film gedraaid moet worden ln
twee theaters, één voor de heren en één
DEN HAAG In het Nederlandse
juristenblad pleit prof. dr. W. Froen-
tjes voor het invoeren van een wette
lijke bepaling waarbij het deelnemen
aan het verkeer boven een bepaald al
cohol-gehalte in het bloed strafbaar
wordt gesteld, en een verplichte bloed-
Nederland zou op deze wijze een
maatregel nemen tegen de'alcohol-ver
keersonveiligheid die in andere Euro
pese landen is ingevoerd, aldus prof.
Froentjes.
Hij meent dat door invoering van
een limiet 0,8 p.m. het aantal ongeluk
ken met jaarlijks 15.000 zou kunnen
worden verminderd, en het aantal do
delijke ongelukken met circa 300.
Betonfabriek
ontslaat 19 man
DE STEEG De directie van de
NV betonfabriek De Meteoor in De
Steeg heeft aan 19 beambten ontslag
aangezegd. Als reden wordt opgege
ven, dat door een nieuwe groepering
van werkzaamheden en functies met
minder personeel kan worden
volstaan.
Engels voetbal
LONDEN Nottingham Forest
heeft dinsdag op eigen terrein een
wedstrijd voor de eerste divisie van de
Engelse league met 20 van Man
chester City gewonnen.
Vlaams Dagboek
van een gek
DELFT Na Henk van Ulsen is er
ook een Belgische acteur die Gogol*
„Dagboek van een gek" is gaan spelen.
De gelegenheid om hiervan kennis te
nemen bestond zaterdag in het kader
van de lustrumviering van het Delttee
dispuutgezelschap „Lancet".
In sociëteit Alcuin begon een uur na
de geannonceerde tijd de voordracht
van het in ons land zo overbekend
geworden werk. Dirk Decleir, die, na
enige tijd aan de Nieuwe Comedie ver
bonden te zijn geweest en nu deel uit
maakt van de Kon. Ned. Schouwburg
in Antwerpen, noemde zijn voordracht
„Het Dagboek van een krangzinnige".
Ondanks het feit dat hem een ge
brekkige accommodatie ter beschik
king stond wist hij met zijn voor
dracht grote indruk te maken.
Natuurlijk ligt de vergelijking met
Henk van Ulsens creatie voor de hand.
We constateerden bij Decleir in het
eerste deel een anders gerichte onder
toon. Hij speelde meer op de lichte
humor die langzaam verstrakt tot bitte
re ernst Het lachwekkende van de
eenzame, getrapte ambtenaar die ver
liefd is op Son ja zonder enige hoop,
overheerste meer de langzame breuk
die tot volslagen krankzinnigheid leidt.
De felle haat tegen zijn superieuren
kwam soms wat erg volumineus de
zaal in. In vele details bleek overigens
dat Decleir tot een eigen interpretatie
in staat was, die wat oppervlakkiger
en minder van de geest uit gespeeld
werd dan Van Ulsen dit deed, maar
door talrijke verfijnde nuances in dic
tie, mimiek en plastische afwerking
grote bewondering afdwong.
In België heeft Decleir met deze
voordracht veel succes gehad. Hij ver
wierf er vorig jaar de Theatronprijs
mee nadat hij in het seizoen '65-'66 in
het Antwerpse Fakkeltheater was opge
treden.
tegen
autobuikjes
ROTTERDAM Leden van het Wie
ner Burgtheater, die het gezelschap
„Euro-Studio" vormen, zijn dinsdag
avond in de Maasstad hun korte tour
nee door ons land begonnen. Met de
vermaarde Kathe Gold en Ewald
Balser in de hoofdrollen, gaven zij een
voorstelling van „Der Vater" van Au
gust Strindbcrg.
De opvoering kenmerkte zich door
en boeiend vertoon van acteertech-
niek, maar met al dit sterrentoneel
werd toch te weinig waarneembaar ge
maakt van Strindbergs psycho-analy-
tische genialiteit en van zijn bizarre,
hoogst persoonlijke onderstromen.
In de regie van Peter Loos werd
breeduit naturalistisch gespeeld, een
aanpak die volkomen in strijd is met
het introverte karakter van deze uit
1887 daterende tragedie. De schrijver,
die zelf vaak op de grens van waanzin
leefde, construeerde niet een huis-tuin
en- keuken-ruzie, maar opende in ..De
Vader" het. zicht op de diep in zijn
geest verstrengelde complexen.
Het stuk is een exposé van eigen
martelgang. Het waandenkbeeld wordt
hier gewekt doordat Laura haar man,
de ritmeester, doet twijfelen aan zijn
vaderschap. Zij hanteert dit dodelijk
wapen om zeggenschap te behouden
over hun dochter Berta. Haat vernie
tigt een onevenwichtig mens.
Met hun speelstijl a la een veredeld
soort volkstoneel kwamen Ewald
Balser en Kathe Gold slechts tot een
buitenkantige verkenning van Strind-
berg. Hoe knap ook van techniek, in
dictie, plastiek en beweging, konden
zij niet concurreren met de indrukwek
kende, zo diep gepeilde voorstelling
die de Haagsche Comedie in het sei
zoen 1961 /'62 tot stand bracht.
Frans van der Lingen, Anny de Lan
ge en (als de voedster) Ida Wasserman
maakten het spel toen tot een psycholo
gische ervaring: nu bleven wij aankij
ken tegen een vertoning. Een uitbeel
ding die eigenlijk buiten Strindberg
heentrok en de toeschouwer meestal
onbewogen liet.
Van hedenavond tot en met maan
dag geeft „Euro Studio" voorstellingen
in Haarlem, Nijmegen. Groningen,
Enschede en Heerlen.
Ton Hydra
