Harp en
timmermanspotlood
Publiciteit schaadt
beroepingswerk
het
Gouden Poort
weer open
ZATERDAG 29 APRIL 1967
„Iedere Nederlandse calvinist zijn eigen psalmberijming!" Zou dat niet een prachtoplossing zijn? Geen geharrewar meer over
dichterlijkheid en tekstgetrouwheid. Geen disputen meer over HERE met één of twee e's. Geen discussie meer over de aard
rijkskundige namen in de psalmen. Geen gevit meer over rijm en halfrijm, afkortingen en samentrekkingen, melodisch
accent en woordenaccent. Geen onvruchtbaar gepraat meer over plechtige taal of omgangstaal. Geen angst meer voor mid
den-orthodoxe of vrijzinnige tijdbommen, listiglijk verstopt onder de berijmde tekst. Wat een verademing! Iedere calvinist
maakt een harp met eigen handen.
Ik greep het snarentuig:
'k Zong psalmen. Van 't gejuich
Weergalmden onze landen.
PSALMBERIJMING EIST GESCHOOLD DICHTERSCHAP
Muus Jarobse
Martinu» Nijhoff
Maar helaas, dit kan niet. Er zijn nu eenmaal ker
ken, en scholen niet te vergeten. Er schijnt zelfs nog
zoiets als een Nederlands volk te bestaan. Een psalm
berijming in het Nederlands is en blijft een nationaal-
kerkelijke zaak. Om ons niet weg te schamen voor
David, Asaf c.s. moet er op het gebied van het psalm
zingen toch een sprankje oecumeniciteit worden ge
toond, lees: doodgewone vanzelfsprekende eensge
zindheid en een bepaald minimum aan vertrouwen.
Anders is de kwestie van het psalmzingen weer een
van die dingen, waarin een klein volk klein kan zijn.
Er
zowat afberijmd! Jaren kunst is het strofische lied uit
geleden kreeg ik bezoek van een l0ndering geworden. Het moder-
Xr^Jl - ver.
onder zijn stap. Met zijn grote, dichter bij de psalmen in hun
nerveuze handen ontrolde hij onberijmde staat,
enorme papieren, waarop met
een timmermanspotlood psalmbe- Een berijmde psalm is een
rijmingen waren geschreven, vorm van renaissance-kunst en
Iets van oerkracht en drtft was Psalmbe rijmen is vandaag dus
in de^berijmingen gevaren. Hoe monumentenzorg.
moeilijk kon deze man verwer-
ken, dat dit enthousiaste een- restauratiewerk. Het is niet an-
manswerk het zo noodzakelijke ders, we leven zo snel dat de
kerkelijke peil niet kon halen! kerk, van huis uit al behoudend,
het niet kan bijhouden.
Absurd
Laten we eerlijk zijn: psalmbe-
rijmen is een absurde zaak.
Oosterse hartstocht, oosters pa
rallellisme worden uitgereikt op
het Procrustebed van strofen. Ge ref or meerde Kerken
maat en rijm. Is elke vertaling tooid
al een verklaring, dan is elke
berijming een homilie
Te meer reden om op te hou
den met elk geharrewar. De in
terkerkelijke berijming van het
z.g. groene boekje is herzien aan
de hand van dikke pakken kri
tiek. uitgebracht in de Neder- en de heer M. Lok hebben resp.
landse Hervormde Kerk en de ais hebraïcus en muziekkenner
- (sj-no-
Te elfder i
Overleg
In wat voor bochten moet de
berijmer zich wringen om moei-
lijk bcrijmbare woorden in hot kerktWk
eind van een regel te vermijden!
Men moet zich houden aan de tt.iwUHw»,wi.Hi
Hebreeuwse grondtekst, maar
ook aan de Nederlandse verta
ling. En ook aan de melodie,
die een Franse tekst tot ach
tergrond heeft! Maar het gemeen
telijke psalmzingen is nu een
maal een voornaam kenmerk van
de calvinistische eredienst en de
melodieën vormen een kostbaar
men door de vrijgemaakt gere- hun adviezen aandachtig is ge-
formeerden. Prof. H. J. Schilder luisterd.
Voorstellen hunnerzijds zijn
meer dan eens aanvaard. Omge-
is vrijwel vol- Mn aantal vergaderingen van de keerd hebbe„ de2e broeders ku„.
interkelijke werkcommissie bijge- ne„ constatcren, hoe 2eer In de
woond. In het rapport van de werkcommissie v00r en na
vrijgemaakte Deputaten-Psalm-
berijming kan men lezen dat,
aan het inter- hoewel zij alleen waarnemers
■erleg ook deelgeno- waren.
hun stem en naar
AMERIKAAAS KERKBLAD:
DE rubriek „beroepings
werk" is niet alleen
populair in Nederlandse
bladen maar evenzeer in
de Amerikaanse kerkelijke
pers. Iedere week gaat er
een flinke kolom ruimte
weg aan de traditionele
rubriekjes: „beroepen te"
„bedankt voor" en „aan
genomen naar".
En de speculaties of ds.
X. het beroep zal aanne
men, zijn aan de overkant
van de Oceaan niet minder
dan in Nederland. Het rei
zen en trekken van „hoor-
commissies" is daar niet zo
in trek. De afstanden ma
ken dat overigens onmoge
lijk: een hoorcommissie in
gestreefd is naar trouw aan de
grondtekst Indien er wantrou
wen geweest mocht zijn, dan is
dit, wat hen betreft, zeker wegge
nomen. Het deputatenrapport
ademt dan ook een meer waar
derende geest.
Rare dingen
de rapport blijkt ook dat de vrij- dat ik zag blinken. In Slons poor-
gemaakten bezwaar hebben te- ten doen weerklinken" (het visu-
Californië stapt niet zo
eenvoudig in een vliegtuig
om een eerwaarde heer in
het New Yorkse te gaan
beluisteren, want al is vlie
gen misschien goedkoper
dan men denkt, het is toch
ook weer niet zó goedkoop.
The Church Herald, het of
ficiële kerkblad van de Re
formed Church in America,
deelt in een recent nummer
mee, dat de rubriek „beroe
pingswerk" zal worden be
knot. De beroepjes en be
dankjes worden niet meer op
genomen. zodat „aangenomen
naar" over blijft.
De reden? Men heeft er in
de RCA de laatste tien jaar
vaak over geklaagd dat te
veel publiciteit het beroe
pingswerk maar schaadt.
Vooral kerken die nogal wat
bedankjes kregen, waren niet
Het is de zaak van één be
paalde gemeente als een pre
dikant bedankt, en daar hoeft
de hele kerk zich niet mee
bezig te houden. Als Gene
ral Motors of de Ford Com
pany sollicitanten uitnodigt
worden ook niet alle namen
voluit in de krant gezet,
waarom dus wel „beroepjes"?
redeneerde men. Laten we
nuchter zijn, en met die prak
tijk ophouden.
Hoofdredacteur H. Benes
had de rubriek liever willen
handhaven, want hij weet dat
het een goed gelezen rubriek
is, maar de redactieraad stem
de tegen, zo lezen we in The
Church Herald.
Overigens gaat het The
Church Herald goed: in 1966
kwamen er 2700 abonnees bij.
De lezerskring bedraagt nu
77.700.
Schoolschrift
(Van onze onderwijsredacteur)
Kresjes in Moskou
Team
Berijmen is voorts geen een
manswerk. Men kan respect heb
ben voor wat op dit gebied indi
vidueel is gepresteerd (een en
kele niet-theoloog heeft er zelfs
Hebreeuws voor geleerd). Maar
dit vak (want dat is het) kan al
leen in een team tot op de grond
worden cekend. Er komt een ele
ment bij van „brainstorming"
dat niet te onderschatten is.
In de derde plaats: voor dit
werk is geschoold dichterschap
vereist, met op beide woorden ge
lijke nadruk. De dilettant-berii-
mers werken, zonder het zich te
realiseren, naar het model van
poëzie dat ze in hun jeugd heb
ben leren kennen, of althans
waarmee ze vertrouwd zijn. De
echte dichter schept nieuwe mo
dellen.
Achter de meeste eenmansproe-
ven (ik zonder die van de neer
landicus Luykenaar Francken
uit) zit een verouderde poëtica
en een verouderde woorden
schat. Niet dat archaïsmen als
zodanig in psalmberijmingen
verwerpelijk zijn, integendeel,
maar de kunst is: oud en nieuw
zo te gebruiken, dat er een le
vend en gevarieerd geheel
ontstaat.
Restauratie
Eigenlijk komen alle psalmbe
rijmingen op een ongelukkig mo
ment. In de hedendaagse dicht-
gen). In ps. 2 wordt het keren de rapporteur ds. J. J. Verleur
van het getij en het ontslaan in een noot van het rapport. En
van een knellend juk in één ^et psalter-Hasper zou daarin
adem genoemd, beelden dus van
een geheel verschillend karakter. vertegenwoord,gd kunnen
In strofe 4 vindt men het woord zijn, omdat Hasper zich op het
standpunt stelt van alles of
niets.
Als buitenstaander vraagt men
zich af of de vrijgemaakte domi
nees niet mans genoeg zijn uit
het dichterpsalter die psalmen te
laten zingen, die volgens hen de
Trouwen gedurende de studie, bij ons vaak bovenal een
financieel probleem, levert in Moskou niet zoveel moeilijk
heden op. Aan de universiteit van die stad (80.000 studen
ten) trouwt zestig tot zeventig procent voor het beëindigen
van de studie. De gehuwde student krijgt dan woonruimte
toegewezen in hetzelfde gebouw waarin de ongehuwden
leven. En voor 1500 kinderen zijn er „kresjes" (zoals het
SVB-orgaan schrijft, waaraan we dit bericht ontlenen).
Bestuur van universiteit
zeker niet denigre-
spreken: daartoe weet toets
kunnen doorstaan. Een
pionier voor de vernieuwing van ik veel te goed hoe moeilijk dit vorm van libertas profetandi in
het kerklied is geweest. Het is werk is.
jammer dat hij zich op het stand
punt stelt dat men zijn berij-
ming in haar geheel moet aan- f^glQ
vaarden en dus weigert daaruit
een keus te laten doen. Het rap
port legt naast de psalmen 1 tot
25, zoals die interkerkelijk defini
tief geredigeerd zijn. eigen berij
mingen ter vergelijking. Wat
daarvan te zeggen. Ze komen
In de krant van verleden zater-
de immers zelfstandige plaatse
lijke kerk! Die twee ton kun
nen beter worden besteed. Maar
dit is een interne aangelegenheid
van de vrijgemaakte kerken, die
mijn opinie niet nodig hebben.
Op een deze maand gehouden teach-in over het confes
sionele karakter van de Nijmeegse universiteit, sprak op
uitnodiging ook prof. dr. H. Berkhof uit Leiden.
Hij betoogde dat het niet eens te zeggen is wie betere be
stuurders voor de universiteit zijn: het rijk, particuliere be
stuurders of de kerk. De ware objectiviteit kan ook gekleed
gaan in het paars. Dan moet echter de theologische faculteit
worden toegestaan de kerk te helpen vernieuwen en de
kerkbestuurders steeds met eigen ideeën voor de voeten te
lopen.
Kosten van onderwijs
de verdeeldheid tenminste
dag heeft men kunnen lezen, dat Wel hoop ik dat deboze leeuw
de vrijgemaakte synode aan de
hand van het meergenoemde rap-
niet uit boven het gemiddelde Port heeft besloten het dich- gen wjj het Eigen Geschrift Da-
van het vele dat ons in de loop terpsalter te gaan toetsen. En de vids op deze wijze:
berijmingen uit eigen kring moe
ten meteen ook worden verza
meld en bestudeerd.
de jaren onder de ogen
men is. En men komt er behalve
goede, ook rare dingen in tegen.
Zo in ps. 1 „zijn Woord ver
wensen", „zich bezinnen op" (ver
gaderjargon), „Hij wordt geban
nen uit de kring der vromen"
(riekt naar kerkelijke handelin-
Gaat het in de richting van
een keuzebundel? Dat zou geld
kosten, minstens twee ton, zegt
Ik ging de leeuw bevechten.
Ik greep hem bij zijn baard
En velde hem ter aard,
Tot eer van 's Heren knech
ten.
Dr. C. RIJNSDORP.
Wat kost het onderwijs in de plaats van uw inwoning? Dat
zullen weinigen weten. Wel is bekend dat zowel openbare als
bijzondere scholen zich moeten bedruipen van een bedrag per
leerling, dat in iedere gemeente verschillend kan zijn. Van
dat bedrag per leerling moeten leermiddelen, onderhoud van
gebouwen en meubilair, verwarming en schoonhouden van
de school betaald worden.
Nu zijn er gemeenten die minder dan zestig gulden per
leerling geven, er zijn er ook die boven de f 150 uitkomen.
Amsterdam bijvoorbeeld heeft f 156,02. Rotterdam f 134.59 en
Den Haag doet het nog voordeliger met f 125,67. Het karigst
is de kleine Noordhollandse gemeente Twisk met 46.03 en
het royaalst uit de bus komt het Zeeuwse Zuidzande met
f 172£5. Het landelijk gemiddelde ligt op f 106,20.
Informeel overleg
Gouden Poort getuige van een eeuw vereerd. Volgens een over- Om te beginnen zag men dezt
ander historisch feit. Keizer He- levering, die zeker onjuist is. zou poort aan voor de Schone Poor
raclius van het Byzantijnse rijk Helena, de moeder van keizer van de tempel, waarvan sprake
trok door de poort de stad in Konstantijn de Grote dit kruis is in Handelingen 3. Deze poon
met het „Heilige Kruis van gevonden hebben tijdens haar be- lag in werkelijkheid bij het voor-
Christus" op zijn schouders, dat de vaart naar Jeruzalem in 324. hof der vrouwen in de tempel
hij zojuist op de Perzen had ver- nadat haar in een droom de van Herodes. Verder wordt deze
overd. vindplaats was geopenbaard. poort in Handelingen genoemd
de „Hooraja" (schone). Dit werd
KrUIS Toen de Kruisvaarders in Jeru- in het Latijn verbasterd tot „au-
ixi uio zalem heersten, werd de Gouden rea" (gouden).
Poort alleen nog maar geopend
op Palmzondag en op 14 septem-
In Sint Bonaventura schrijft drs. J. Crijns: „Er is op het
ogenblik en terecht nogal wat onrust in de Neder
landse lerarenwereld. Departementale functionarissen heb
ben bepaalde opvattingen over de taak van de leraar in het
toekomstige onderwijsbestel en voeren nogal wat informeel
overleg buiten het Georganiseerd Overleg om met het
doel te vernemen wat men van de departementale plannen
denkt. Nu is het duidelijk dat op deze manier de betekenis
van het Georganiseerd Overleg gereduceerd wordt tot iets
wat het absolute nulpunt wel zeer nabij komt."
(Van onze kerkredactie)
Binnenkort zal een van de beroemdste poorten
van Jeruzalem worden heropend. Het is de grote
Gouden Poort in de oostelijke muur van de oude
stad bij het Kedrondal tegenover de Olijfberg.
Dit gebeuren wordt nog jaar
lijks door de rooms-katholieken
en orthodoxen herdacht (14 sep
tember de dag van de Kruisver-
heffing). Vergissing
Dit relikwie, dat de Perzen in
614 uit Jeruzalem geroofd had- De na
den, werd daar sinds de vierde rust op
Eeuwenlang zijn de mohamme
danen bang geweest voor de ver
vulling van de voorspellingen
aangaande de Gouden Poort. Nu
komt er door deze poort een goe
de weg, die Jeruzalem verbindt
Gouden Poort" be- met het Kedrondal en de Olijf-
dubbele vergissing, berg. Toerisme vermag veel.
School op rolletjes
in Emmen loopt het onderwijs straks letterlijk en nguur-
lijk op rolletjes. De gemeente is namelijk van plan drie ver
rijdbare schoollokalen aan te schaffen. Zo hoopt men kost
bare noodvoorzieningen te voorkomen bij scholen die te
klein zijn geworden en die lang moeten wachten op
definitieve goedkeuring van de uitbreiding.
Engel Angel'
Deze poort is bijna achthon
derd jaar dichtgemetseld ge
weest. Het wat sultan Saladin.
de man, die in 1187 de heilige
stad definitief op de Kruisvaar
ders had veroverd, die de «lul
ling van deze poort had bevolen,
bang als hij was voor een
voorspelling aangaande de Gou
den Poort.
Saladin sloot de poort, waar
door hijzelf zegevierend de stad
was binnengetrokken, omdat hij
geloof hechtte aan de voorspel
ling. dat Jeruzalem veroverd zou
worden door een christen, die op
Legende
Een andere wijdverbreide le
gende wil, dat de Vredesvorst
door deze poort zal gaan, als Hij
op de oordeelsdag in het dal van
Josafat zal richten over de vol
ken (Joël 3).
Volgens de traditie. die
waarschijnlijk wel juist is. zou
Jezus door de Gouden Poort Je
ruzalem zijn binnengekomen bij
Zijn intocht op Palmzondag.
Óp 14 september 629 was de
PAT WAS CBN GOEDE
PREEK VORIGE WEEK
Mkgenoe week
preek u< daar
ook owe
OH EE WOORDEN MOETEN
overeenstemmen
met 0n2e daden
op zo minuten
stilte
