Weer van opstand en
in griekenland
Konstantijn zou
gedwongen zijn
Film vernietigd
door soldaten
loogtepunt nog niet bereikt
Koning Konstantijn
\og nimmer zo gehaat
Bij Drakensteyn lang
niet zo druk meer
Cameraman
bedreigd
196)
MAANDAG 24 APRIL 1967
aar
apl«
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
ATHENE De beer is los in Griekenland. Het sinds zaterdag
[eer te bereiken land wordt verscheurd door politiek extremisme,
ent at z'n hoogtepunt nog niet zou hebben bereikt. Door de militaire
stfup, die vrijdag plotseling plaats greep die tenminste twee
iden zou hebben geëist en die, in de grondwettelijke beteke-
|is van het woord, de afkondiging van de noodtoestand ten gevolge
id, is vooralsnog onduidelijk wat de oppositie wil doen.
nenstad Is nog even druk en lawaaie
rig. Op de grote boulevard, die het
vliegveld verbindt met het hart van
de Griekse hoofdstad, het Syntagma
tos Plein, flaneren, net zoals vroeger,
verliefde paartjes langs het onrustig
klotsende water.
jEen sfeer van verzet, van op-
jand, hangt in de lucht. Er is
chts weinig voor nodig om
BoiM kruitvat te doen ontploffen.
Ir wordt van een revolutie,
pn burgeroorlog, gesproken. In
Dl .der geval is duidelijk dat het nj r
ij het toerisme zo in trek zijnde IVl&tQJÏlOrtOSP
ind in de ernstigste crisis-
Lcieriode verkeert sinds de nog
jltijd nawerkende broederstrijd
•jan vlak na de Tweede Wereld-
lejrfog.
Ogenschijnlijk is Athene net zo
listig als in minder woelige dagen.
is restaurants en de terrasjes zijn,
g v»or de tijd van het jaar althans,
nordevol. Het verkeer in de bin-
Anders dan vrijdag, toen een uit
gaansverbod gold, en toen sa
menscholingen van meer dan vijf
personen verboden waren, ziet men
weinig militairen in de straten.
Slechts op strategische punten als
bij het parlement en de koninklijke
residentie staan zware pantserwa
gens van een verouderd type op
gesteld.
Het postkantoor, het radiostation,
de ministeries en enkele andere open
bare gebouwen worden bewaakt
door behelmde en met pistoolmitrail
leurs uitgeruste soldaten, die kenne
lijk opdracht hebben zich een beetje
uit het gezicht te houden.
Gisteren stegen er voor het eerst
in twee dagen straaljagers op van de
Griekse luchtmacht. Ze raasden zo
wel 's avonds als 's middags laag
over het centrum van Athene, kenne
lijk om de bevolking te intimideren.
Ook klonken er in de vroege morgen
uren enkele geweersöhoten, die offi
ciéél althans door niemand konden
worden thuisgebracht.
De Griekse burgers, die altijd zo
heftig over de landspolitiek konden
discussiëren, hebben een totale meta
morfose ondergaan. Tegenover bui
tenstaanders zwijgen ze als het graf.
Hun emotionele geladenheid weten
ze op een bewonderenswaardige ma
nier te verbergen. En als er gespro
ken wordt, dan doen ze dat in hoek
jes, waar nog ongestoord gefluisterd
kan worden. Vrienden en vijanden
zijn niet langer te onderscheiden. De
vrije meningsuiting is onderdrukt.
Wie kritiek heeft, of door een wille
keurige persoon als een vijand van
de staat wordt aangebracht, kan zon
der de gebruikelijke zekerheidsstel
lingen in de gevangenis worden ge
worpen.
Dictatuur
Omdat het nieuwe militaire regi
me. dat bepaalde artikelen van de
grondwet buiten werking heeft
gesteld, ondoorzichtig tewerk gaat,
zijn fictie en werkelijkheid niet te
onderkennen. Men manoeuvreert
met de bekende pressiemiddelen van
de dictatuur. De kranten, die zater
dag niet verschenen zijn, staan on
der censuur. De radiozenders wor
den voor propagandistische doelein
den gebruikt. Ook andere communi
catiemiddelen zijn ernstig gestoord.
POLITIEHONDEN IN
AMSTERDAM LOS
AMSTERDAM Tot circa half drie
in de zondagmorgen is het onrustig ge
weest in de Amsterdamse binnenstad.
De incidenten begonnen zaterdagavond
bij het Griekse consulaat, waar enkele
ruiten werden ingegooid.
Manschappen van de mobiele een
heid traden later op verscheidene
plaatsen in de stad op tegen groepen
jongelui, die de orde trachtten te
verstoren. Zowel op het Leidseplein
als bij het huis van bewaring op de
Amstelveenseweg, waar de provo Hans
Metz is gedetineerd, werden rookbom-
len gegooid.
De politie maakte bij tegenacties ge
bruik van de lange wapenstok en hon
den. Drie personen werden door hon
den gebeten. Drie ahderen werden ge
arresteerd onder meer wegens beledi
ging en wegens schreeuwen op de
openbare weg.
ENSCHEDE Ruim
.rouwen hebben zaterdag in Enschede
geprotesteerd tegen de ontslagen in de
textielindustrie. De demonstratie ge
schiedde op instigatie van het commu
nistische dagblad „De Waarheid".
Oranjebaby kom t nu spoedig
(Van een onzer verslaggevers)
LAGE VUURSCHE Vage
mededelingen uit de omgeving
van prinses Beatrix doen ver
moeden, dat de Oranjebaby nu
spoedig verwacht wordt. Ook blij
kens de aktiviteiten en opmerkin
gen van tal van functionarissen
zal de geboorte niet lang meer op
zich laten wachten.
Te meten naar de verkeersdrukte
rondom kasteel Drakensteyn neemt de
belangstelling af. Het was gisteren aan
zienlijk minder druk dan vorige zonda
gen.
Exploitanten van cafés en restau
rants klagen steen en been over het
geringe bezoek aan hun etablissemen-
(Ve,
1)
Het wemelt in Athene dan ook
van geruchten, die niet op hun J. gj-pdSt
juiste waarde te peilen zijn. De gene
raals en de kolonels, die de
staatsgreep hebben uitgevoerd, heb
ben zelfs nog niet toegegeven dat
het koningshuis, met name de 26-ja-
rige vorst Constantijn en diens door
vroegere intriges berucht geworden
moeder Frederika, achter hun doel
einden staat.
Een feit is echter dat dit wel zo is.
Dit althans nemen de Grieken als
een vaststaand gegeven aan, hoewel
ze toegeven er niet zeker van te zijn
of het staatshoofd van het eigenlijke
plan de campagne op de hoogte was
en zelfs met de datum. De suggestie
dat de koning onder dwang het de
creet uitvaardigde, dat, zij 't onder
een andere leiding, de militaire dicta
tuur van generaal Ioannis Metaxas
(1936-1941) deed herleven, wordt als
dwaasheid van de hand gewezen.
Eveneens staat vast dat honderden
politieke opponenten zijn gear
resteerd en dat er, overal in het
land, nog steeds mensen achter slot
en grendel worden gezet.
Ongeveer de helft van de socia
listische (centrumpartij) en commu
nistische parlementsleden zou hierbij
zijn. Ook enkele minder extre
mistische volksvertegenwoordigers
van de rechtsradicale ERE-partij
zouden onder arrest gesteld zijn.
Van het wettige kabinet, dat op 14
april j.l. het parlement ontbond in
afwachting van de verkiezingen van
28 mei a.s. deze zullen nu wel
niet doorgaan zijn verscheidene
leden in een gevangenis of in een
concentratiekamp terecht gekomen.
Onder hen bevinden zich in ieder
geval premier Kanellopoulos, de mi
nister van defensie Papaliguar, zome
de de minister van nationale veilig
heid Ralis.
De aartsvijanden van de koning
en de rechtse elementen in de ruim
100.000 man tellende strijdkrachten,
de 80-jarige ex-premier George Pa-
pandreou en diens zoon Andreas,
zijn respectievelijk onder huisarrest
geplaatst en in verzekerde bewaring
gesteld. Bij de grote massa van het
volk genieten beiden grote populari
teit. Vooral Papandreou junior,
wiens naam reeds jaren wordt ge
noemd in verband met het zogenaam
de Aspida-complot een samenzwe
ring van links georiënteerde officie
ren" die zich van het koningshuis wil
den ontdoen wordt wegens zijn
forse, in het openbaar gedane
uitspraken tegen Constantijn op de
handen gedragen.
JN Stockholm is zondag een
grote demonstratie tegen de
machtsovername in Griekenland
gehouden. De politieman, die hier
een bord met de tekst „Hang
Koning Constantijn" vasthoudt,
nam niet deel aan deze demon-
stratie. maar heeft dit bord hier
zojuist in beslag genomen.
De paar Grieken, die ons in ver
trouwen wilden nemen in de
beslotenheid van hun eigen huis, of
in een hoekje, waar niemand hen
kon horen vertelden dat men
reeds lang een militaire staatsgreep
had verwacht. Toch is men nog door
de coup verrast, omdat gemeend
werd dat deze aan de vooravond van
de verkiezingen zou plaats vinden.
Meegedeeld werd dat de stembus,
werd, voor 75 procent voor de cen
trumpartij (socialisten) en de con
nistische partij hebben willen
uitspreken.
De haat tegen de koning en ook
tegen koningin-moeder Frederika is
groter dan ooit tevoren. „Die lui moe
ten het land worden uitgezet", ver
klaarde een zegsman, die, als alle
zegslieden, anoniem wilde blijven.
„De koning heeft zich niet doen ken
nen als een constitutionele vorst,
maar als een partijleider. Hij heeft
onze voorzichtig opgebouwde demo
cratie verwoest. We zijn weer terug
op het punt, waar we begonnen zijn:
de niets ontziende, militaire dicta
tuur. Niemand ter wereld kan ge
dacht hebben dat dit in het vrije
Europa van de zestiger jaren nog
mogelijk was".
Waar deze thans in een onverzoen
lijk stadium gekomen zijnde strijd
tussen links (ook de middengroepen
behoren hierbij) en rechts in uit
mondt, is niet te voorspellen. In poli
tieke zin heeft de minderheid zich
met geweld van wapens van de
meerderheid meester gemaakt.
Als mogelijkheid wordt genoemd
het uiteenvallen van de strijdkrach
ten. Van de rang van majoor af zou
het korps officieren zich weliswaar
in de rechter hoek bevinden, doch
de lagere officieren en de manschap
pen zouden een veel minder radicale
instelling bezitten.
Een andere mogelijkheid is
contra-revolutie. De communistische
partij in Griekenland is goed georga
niseerd, en zou ook over de nodige
wapens beschikken. Hoewel haar lei
ders gevangen genomen zijn, wordt
met geheime cellen gewerkt, welker
methoden niet onderschat mogen
worden.
Hierbij komt nog dat zich in Bul
garije en Joegoslavië zo'n 60.000 com
munistisch opgevoede Grieken bevin
den. die tijdens de burgeroorlog als
kind werden ontvoerd.
„Wat gaat er gebeuren", zo zei een
Griek, „als deze lieden, die thans tus
sen de 20 en 30 jaar zijn, en onge
twijfeld weten hoe met wapens moet
worden omgegaan, in kleine guerril
la-eenheden ons land invaderen?"
Duidelijk is dat het nieuwe be
wind, dat zogenaamd onder leiding
staat van de 61-jarige Constantijn
Jolias tot nog toe een politiek
volledig onbekende figuur, die procu
reur-generaal van het Griekse Hoge
Gerechtshof was grote moeite
heeft met het vinden van geschikte
ministers.
Meegedeeld wera aai ae stemuub,
die voor eind mei was gepland, de frllltVOnGJ'
rechts-radicalen een verpletterende 1
nederlaag zou bezorgen. Het Griekse
volk, dat zeven miljoen zielen telt.
zou zich, naar algemeen verwacht
Behalve de initiator van de coup,
de chef-staf van het leger, generaal
Gregorios Spandikakis, die vice-pre
mier en minister van defensie gewor
den is, heeft men aanvankelijk
slechts vijf hoge officieren bereid ge
vonden een ministerspost te bezet
ten. Zaterdagavond zijn er tenslotte
nog dertien militairen en burgers bij
gekomen.
„Men durft kennelijk niet", aldus
een lid van de centrumpartij. „Reeds
vrijdag werd bekend gemaakt dat al
le leden van het nieuwe kabinet zich
nog diezelfde dag zouden presente
ren, maar vandaag, zondag, is dat
nog altijd niet gebeurd."
Een laatste vraag, die wordt
gesteld, betreft het bijeenroepen van
het parlement. Volgens de Griekse
grondwet heeft de koning het recht
onder bepaalde omstandigheden de
zittende regering naar huis te stu
ren, de macht over te nemen e
noodtoestand af te kondigen.
Een daad als deze zal echter bin
nen tien dagen door de volksverte
genwoordiging bekrachtigd moeten
worden, ook al is deze door ontbin
ding op non-actief gesteld. Betwij
feld wordt, of dit alsnog zal kunnen.
Veel parlementsleden „de helft"
zo wist iemand te vertellen zitten
in de gevangenis, terwijl de woede
van de meesten van hun collega's
geen grenzen kent.
„Het ging om een ongeoor
loofde beïnvloeding van de ver
kiezingen", zo wordt er gesteld.
„Koning Constantijn heeft bluf
poker gespeeld. Omdat hij de
uitslag van de stembus vreesde,
heeft hij met behulp van het le
ger zijn troon trachten te redden"
•volg vaD pag.
Beëdiging
Zaterdag zijn 12 nieuwe leden van
het kabinet in aanwezigheid van Kon
stantijn/ beëdigd. Volgens Associated
Press meldde radio Athene, dat de
beëdiging geschiedde door de primaat
van Griekenland, aartsbisschop Chry-
sostomos.
Naar aanleiding hiervan werd in
Athene opgemerkt, dat het feit dat
de Koning de beëdiging bijwoonde,
niet hoeft te betekenen, dat hy alle
acties van de militaire leiders goed
keurt.
Gemeld wordt, dat hij de vrijlating
wist te bewerken van de afgezette
premier Kanellopoelos en vele ande
ren, onder wie kolonel Arnaoetis, de
particuliere secretaris en vriend
Konstantijn.
Vele andere politici worden
vastgehouden. De belangrijksten zijn
vader en zoon Papandreoe. Berichten
als zou de jongste (Andreas) Papan
dreoe naar het buitenland zijn ge
vlucht, werden tegengesproken.
Generaal Patakos, de nieuwe minis
ter van binnenlandse zaken, zei dat
alle gevangen vrijgelaten worden, die
verklaren, niet in opstand te zullen!
komen.
Patakos wordt de sterke man van
het nieuwe bewind genoemd. Hij was
commandant van een tankdivisie, die
de machtsovername mogelijk maakte.
De generaal vertelde dat de arresta
ties werden verricht volgens het „plan-
Valk",dat lange tijd geleden al was
voorbereid. De arrestanten zijn com
munisten en mensen, die gevaarlijk
zijn voor de veiligheid van Grieken
land.
Tegengesproken wordt nog steeds,
dat het aantal arrestanten meer dan
8.000 bedraagt. Het Karaiskakis-stadion
van Athene wordt gebruikt als een
reusachtige gevangenis.
De gevangenen worden nu per
schip naar eilanden voor de Griekse
kust weggebracht, zoals dat ook tij
dens de burgeroorlog in de eerste na
oorlogse jaren gebeurde.
Bij terugkeer uit Athene zei KLM
gezagvoerder D. A. Breurkes uit Haar
lem op Schiphol, dat de greep naar de
macht in Griekenland een „zeer ge
moedelijke revolutie" was. Hij had het
in Nicaragua en Perzië wel anders
meegemaakt.
Ook de beroemde violist Yehudi Me-
nuhin vertelde bij aankomst te Lon
den, dat de coup een „vrij kalm ver
lopen aangelegenheid" was. Met zijn
vrouw bracht hij een vakantie van
drie weken in Griekenland door.
Het uitgaansverbod is voor een groot
deel opgeheven. Het geldt nog van 1
uur 's nachts af tot half 6 's morgens.
ten. Zij geven de journalisten en foto
grafen de schuld. Het publiek zou door
de publikaties worden afgeschrikt om
naar hun zaken te komen.
KOUD
Feit is, dat het op andere weekein
den in de buurt van Drakensteyn aan
zienlijk drukker is. De kou en de mot
regen werkten gisteren ook niet uitno
digend.
Duitse reisbureaus, die dagex
cursies naar ons land organiseren, heb
ben sinds kort ook Drakensteyn In
hun programma's opgenomen. Behalve
bij paleis Soestdijk stoppen de bus
sen nu ook bij de oprijlaan naar het
kasteeltje. De marechaussees, die bij
de hoofdpoort op wacht staan, moeten
zich de laatste dagen wel fotomodellen
voelen...
MONITOR
Bij gebrek aan betere onderwerpen
was de cameraploeg van Monitor giste
ren voor de derde achtereenvolgende
zondag in Lage Vuursche. Men wilde
een wedstrijd in touwtrekken tussen
paleisrecherche en marechaussee ener
zijds en persvertegenwoordigers ander
zijds opnemen. Paleisrecherche en ma-
recraussee lieten het echter afweten
wegens onvoldoende mankracht.
In de plaats kwam een interview
van de ex-tandartsstudent, thans free
lance tv-medewerker Hans Zoet met
enkele journalisten en fotografen. Van
zijn positie maakte hij misbruik door
een aantal verslaggevers, die een kaart
je legden, te kwalifiseren als „nega-
tievelingen".
Deze. opmerking was zijn „wraak"
op de weigering van een groepje jour
nalisten, voor de camera's te komen.
Zij achtten het voor de kijker nauwe
lijks interessant, hoe de journalisten ln
Lage Vuursche hun dag doorbrengen.
Prinses Beatrix en prins Claus ge
bruikten gistermiddag in paleis Soest
dijk de thee.
(Van onze speciale verslaggever
Link van Bruggen)
ATHENE De Nederlandse
cameraman Pim Korver is gisteren
bij het filmen van de militaire be
drijvigheid voor het Griekse parle
mentsgebouw in grote moeilijkhe
den geraakt. Hij werd met een
stengun in de rug door drie mili
tairen gearresteerd en pas weer
vrijgelaten nadat een officier zijn
opnamen vernietigd had.
Pim Korver; „ik filmde op de achter
bank van een auto, die we hadden ge
huurd. Nico Hclzenberg van d<
NCRV-televisie rubriek „Attentie" zat
achter het stuur.
Toen ik een pantserwagen met een
zich daarop bevindende soldaat achter
een brengun had opgenomen was Lei
den in last. „Een politieman floot ons
terug, maar we reden door. Drie solda
ten renden ons toen achterna en
wisten ons bij een stoplicht in te ha
len. Ze wilden mijn camera hebben,
maar ik wenste daar. zo maar geen
afstand van te doen. Met de loop van
een stengun in mijn rug ben ik toen
uit de auto gesleurd en naar het ter
rein van het parlementsgebouw overge
bracht."
Daar begon het gezeur opnieuw. Ik
hield mijn camera vast in de armen
geklemd en bleef wel een kwartier
lang tevergeefs om een officier vragen.
Eindelijk werd deze er bij gehaald. De
man besliste dat ik mijn apperatuurj
mocht behouden, maar dat mijn film
bewandelen om haar te omzeilen. Bij
na alle apparatuur die door toegesnel
de televisieploegen is meegenomen
moesten op het vliegveld van Athene
worden achtergelaten. Dit gold niet al-
ileen de NCRV en de AVRO maar ook
|de Amerikaanse NBC en CBC de
Deense televisie, etc.
Op straffe van uitwijzing is de jour
nalisten officieel te kennen gegeven
dat zij hun artikelen, telegrammen en
bandopnamen eerst aan „de bevoegde
autoriteit" moeten overleggen.
Wie deze zijn weet overigens nie
mand. Zo kon het ministerie van voor
lichting mij gister geen uitsluitsel ge
ven, geen instanties, geen namen en
geen adres konden althans worden ge
noemd.
Als motief werd opgegeven dat het
militaire bewind dat dit weekeinde
een eerst nogal hypocritische verkla
ring over de coup aflegde, het doorsei
nen van geruchten wil vermijden.
Opgedroogd
Duidelijk is echter, dat men zoals in
alle dicatuurstaten, de waarheid
vreest. Ook wil men trachten te voor
komen dat de filmopnamen van het
militaire optreden de juist op gang
uit
Ook de Grieken zelf zuchten onder
het gebrek aan goede voorlichting.
Over de radio klinkt slechts een
stem, die van de zichzelf propageren
de nieuwe machthebbers. Bij de pers
ontbreekt de gebruikelijke en zo ge
zonde gevarieerde voorlichting. Al
leen de bladen met een uitgesproken
recht radicale signatuur mogen wel
verschijnen of kranten die positief
tegenover de militaire junta staan.
Een andere informatiebron is even
eens opgedroogd. Het betreft de bui
tenlandse bladen, die voorlopig niet
geïmporteerd mogen worden. De
'aatste kranten die het land binnen
kwamen en nog steeds voor de ki-
.'ernietigd moest worden. Ik heb toen I j hangen zijn die waarin de
nog geprobeerd hem een lege filmspoel1 ^ood^van^.Adenauer met grote kop-
in de handen te drukken, maar deze' no" nav"*°
vlieger ging helaas niet op."
Zivare censuur
in Griekenland ingestelde
censuur is de zwaarste die ik ooit in
een dictatuurstaat heb meegemaakt
Men moet de meest kronkelige wegen
pen aangekondigd werd.
Geen wonder dan ook dat om de
Daily Telegraph en de New York Ti
mes. die ik zaterdag bij aankomst bij
me had bijna gevochten werd. Ik ben
ze nu kwijt, maar ik ben er van over
tuigd, dat de commentaren op de situa
tie in Griekenland die er in stonden,
nog altijd de ronde doen.
T/OOR de hekken van kasteel
Drakensteyn zong de Am
sterdamse familie Van Dijk het
liedje „Wat brengt de ooievaar
op Drakensteyn." Van dit liedje
is ook een grammofoonplaat ge
maakt, waarvan het prinselijk
paar een exemplaar is aange
boden.
Oud-ministers
onderscheiden
DEN HAAG De ministerpresident,
de heer P. J. S. de Jong, heeft in aan
wezigheid van de vice-minister-president
drs. J. A. Bakker onderscheidingen uit
gereikt aan de oud-ministers en staats
secretarissen van het kabinet-Zylstra.
Bij koninklijk besluit van 17 april 1967
zijn benoemd
lot grootkruis in de orde van Oranje-
Nassau: prof. dr. J. Zijlstra, oud-minJstér-
president, minister van algemene zaken
en oud-minister van financiën;
oud-vice-minister-president, minister
landbouw en visserij;
tot commandeur in de orde van de
Nederlandse Leeuw: mr. Th. H. Bot, oud
minister zonder portefeuille;
tot commandeur in de orde van
Oranje-Nassau: prof. dr. I. A. Diepen
horst. oud-minister van onderwijs en
wetenschappen;
tot groootkruis in de orde van Oranje-
Nassau: dr. G. M. J. Veldkamp, oud
minister van sociale zaken en volks
commandeur in de orde van
Oranje-Nassau: prof. mr. P. J. Verdam,
oud-minister van binnenlandse zaken;
tot commandeur in de orde van
Oranje-Nassau: dr. A. J. H. Bartels, oud
staatssecretaris van sociale zaken en
volksgezondheid
tot commandeur in de orde van
Oranje-Nassau: dr. J. F. G. M. de Meijer,
oud-staatssecretaris van sociale zaken en
volksgezondheid
tot ridder in de orde van de Neder
landse Leeuw: de heer G. H. J. M.
Peijnenburg, oud-staatssecretaris van
defensie:
tot commandeur in de orde van de
Nederlandse Leeuw: de heer H. Schaper,
oud-staatssecretaris van defensie.
PARIJS President De Gaulle
heeft de Franse schrijver Jean-Paul
Sartre geschreven, dat het tribu-
naal-Russel, dat „de Amerikaanse oor
logsmisdaden in Vietnam" wil beoorde
len, geen zitting op Frans gebied kan
houden.
BONN Besprekingen in Bonn
om te komen tot hervatting van de
diplomatieke betrekkingen tussen
West-Duitsland en negen Arabische
landen zijn mislukt. Het voornaamste
struikelblok was de eis, dat Bonn een
schriftelijke verklaring moet geven
over zijn politiek jegens Israël,
