Golden Fiction
„Ik zoek geen
politieke carrière"
Steekhoudend
Albeda: iedere christen
moet radicaal zijn
Humphrey
weer thuis
AKTUEEL
Uit de Haagse hof geplukt
Mao van minderheid
naar meerderheid
DINSDAG 11 APRIL 190?
IR. WILLEM FREDERIK SCHUT:
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG Toen bekend werd dat ir. Willem
Frederik Schut (46) die zondagavond forma
teur De Jong het ja-woord had gegeven en minister
van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening was
geworden zeiden zijn vrienden en hij heeft die
in vrijwel heel het land „Kijk, dat is nu net
iets voor hem. Hij zou als hoofd van dat departe
ment best eens the right man on the right place
kunnen blijken te zijn".
Zij doelden daarbij in de eerste plaats op zijn akti-
viteiten van meer dan twintig jaar als directeur van
het (planologisch) Instituut „Stad en Landschap van
Zuid-Holland" te Rotterdam dat hij naar het oordeel
van deskundigen voortreffelijk en met veel verve heeft
geleid, en in welke functie hij heeft bewezen een man
met visie te zijn, die zijn idealisme hi praktische banen
weet te leiden.
Vakman
Maar zij hadden ook het oog op zijn kwaliteiten als
mens, op zijn persoon. Hij is een beminnelijk man met
een groot gevoel voor humor, beslist iemand op wie te
bouwen valt, een vakman tot in de toppen van zijn vin
gers, geenzisn zo star, dat hij niet bereid zou zijn kennis
te nemen van denkbeelden van anderen en die op hun
bruikbaarheid te onderzoeken, ook al stroken ze niet
met de zijne.
Hij had in Rotterdam, wat men noemt, een goede
baan. In kringen van Zuidhollandse gemeentebesturen
werd hij hogelijk gewaardeerd. Hij voelde zich door
nog allerlei andere bezigheden een gelukkig mens.
Waarom dan heeft hij dit alles opgegeven voor een
post, die in de jaren na de oorlog door allerlei om
standigheden het middelpunt is geweest van veel kri-
triek? Een minister van volkshuisvesting en ruimte
lijke ordening wordt immers van alle kanten op de
vingers gekeken. Het is niet zo gauw goed wat hij
doet.
Niet afschuiven
Ir. SCHUT
de schouders er onder zetten...
zijn vrienden vullen aan: „Hij
is de gedachte toegedaan, dat ie
mand die op een bepaald vakge
bied geschiktheid heeft, niet al
tijd werkzaamheden kan afschui
ven op de schouders van politici".
Ze zeggen: „Het past helemaal bij
zijn anti-revolutionair-zijn uit te
gaan van het standpunt, dat kri
tiek op de meest verantwoorde
lijke politici zeer gemakkelijk te
geven is, als je niet bereid bent
zelf ook eens je schouders onder
het oplossen van problemen te zet
ten.
Hoe kun je wat constructiefs
verwachten is zijn gedachten-
gang als mensen, die zeggen het
te weten aan de kant blijven
staan?"
Het departement is hem niet
vreemd. Door zijn werk als di
recteur van Stad en Landschap
heeft hij zich op dezelfde gebieden
bewogen als door het departe
ment worden bestreken. Als ste-
debouwkundige heeft hij zich ook
beziggehouden met woningbouw,
met grondprijzen, met allerlei
..stunts" en heeft hij de grote op
komst van het bouwen in „stro
men" meegemaakt
Taak
Ziet hij problemen in zijn nieuwe
werkkring. Hij vertelde: „In de
eerste plaats is er de problema
tiek van de coördinatie op plano
logisch gebied. Daarnaast de pro
blematiek van de uitvoering. Hoe
ga je werken? Volgens een vast
patroon, een vast model, of wil
je enige soepelheid betrachten?
Bij een vast patroon ben je
grotendeels gebonden aan vaste
lijnen, bij soepelheid gooi je dat
feitelijk allemaal over boord. De
taak zal worden antwoord te vin
den op de vraag: „Welke lijnen
stippel je uit en hoe blijf je daar
binnen toch nog soepel. Dit zie ik
als een taak van de overheid".
Ir. W G Schut is het terrein nog
een tikkeltje aan het verkennen.
Hij waagt zich niet aan voorspel
lingen. Van een ding is hij echter
vast overtuigd.
„Dit departement gaat een goe
de toekomst tegemoet door de wel
vaart en door de plaats, die ons
land in Europa inneemt. Ik denk
dan bijvoorbeeld aan de geweldige
ontwikkeling van de havens. Dit
departement kan de problematiek,
die daarmee verband houdt, hel
der eh doorzichtig maken. En die
kant trekt me bijzonder aan".
Positief
TIET lijkt erop, dat de landen van
de EEG (Europese economische
gemeenschap) wat positiever staan
tegenover de problemen, die op korte
termijn om oplossing vragen.
Frankrijk toont zich voor het eerst
sinds lange tijd bereid, medewerking
te verlenen. Vorige week werd nog
verwacht, dat het zelfs geen minister
zou zenden naar de ministers-bijeen
komst te Brussel.
West-Duitsland ontwikkelde bij
monde van minister Brandt opbou
wende ideeën met betrekking tot uit
breiding van de samenwerking tus
sen de zes landen, in het bijzonder
op politiek terrein.
De Beneluxgroep ontplooide activi
teiten, die kunnen leiden tot het
wegnemen van bezwaren tegen on
derdelen van het non-proliferatie
verdrag (tegen verspreiding van
kernwapens).
Blijkbaar is een punt aangebroken,
waarop de belangen van de leden-
staten weer parallel gaan lopen, ook
al blijft er onderscheid in benade
ring van de aan de orde zijnde pro
blemen.
Initiatief
'TOE te juichen valt het initiatief
van de Beneluxgroep, al was het
alleen maar omdat het kan leiden tot
vergroting van de samenwerking der
drie landen, die in Europa een be
langrijke rol kunnen spelen.
Het compromis, dat de Benelux nu
gaat uitwerken, kan tot gevolg heb
ben, dat de in het non-proliferatie
verdrag voorziene controle ook aan
vaardbaar wordt voor West-Duits
land en Italië.
Wordt dit compromis aanvaard, dan
zijn alle beletselen nog niet wegge
nomen. In dat geval blijft de vraag,
of de Russen akkoord zullen gaan
met de uitleg, die de Euratomlanden
aan de controle-bepaling geven.
Dat is echter een ander probleem.
Het is van groot belang, dat de lan
den van de Europese gemeenschap
niet op zuiver juridische en tech
nische gronden het verdrag naast
zich neerleggen.
Perspectief
Synode (2)
n ons blad van zaterdag 8 april
bben wij in deze rubriek een brief
genomen van de heer S. P. Mac-
ver de generale synode van de
Kerken (vrijgemaakt). Het
jkt, dat de heer Mackloet niet de
3 doeling had deze brief als „ingezon-
n" te zien opgenomen. Hij schrijft
is o.m. het volgende:
De brief achtte ik niet voor publica-
bestemd, omdat die onvoldoende
as gemotiveerd en vooral ook om-
t die veel te fel was. Nu achteraf
erken ik ook, dat ik de brief
-^Jfs niet in deze vorm aan u had
r<jeI >eten schrijven, ook al zou ze niet
)do< publiceerd zijn.
In een onbewaakt ogenblik heb ik
ij als reactie op de laatste gebeurte-
V' 5 ter synode niet beheerst, en daar-
*f uiee onchristelÜk gehandeld. Ik vraag
f j iereen, die dit aangaat, orn verge*
ng. Het is ook één van mijn zonden
lakfe ik voor mijn Heer en Heiland be-
sloffi-
Berghuis-Biesheuvel
(slot)
Dr. Berghuis heeft als voorzitter
■it, n de ARP nu voor de tweede maal
rust en de eenheid verstoord. Ik
cht dat een voorzitter van een par-
I de taak had steeds naar buiten de
'Pk' nheid te demonstreren.
Onderlinge verdeelheid predikt men
Oeg van daken, maar behandelt
i en binnenskamers. Onze tegenstan-
las-irs zitten te wachten op tekenen
n do'n verdeeldheid, om die dan uit te
;ie iten.
Tonge P. van Heemst
Hariuiers-provo's (4)
)g De marinemannen verdienen een
vifek verlof met doorbetaling van sol-
i i voor hun kordaat optreden.
:il aalwijk J. van Leest
ïïariuiers-provo's (5)
Wat hebben wij geweldig flinke ke-
;on! U bij de marine, jongens met durf.
in optreden was goed bedoeld,
lU! aar helaas niet te tolereren,
er Wat anderen nalieten hebben zij ge-
Tel ian. Ik ben bereid degenen, die daar-
»r gestraft zijn, een volle dag va-
oiintie bij me thuis aan te bieden,
di it reisgeld wordt door mij betaald.
jjn adres is bij deze krant bekend.
j en Haag W. van Alphen
Ifdriiiirrx-proro's (6)
Ik wilde hulde brengen aan de ge-
hun gsgetrouwen uit Den Helder. Want
v j hebben, als militairen, de kat de
„.ï.fel aangebonden. Amsterdam is een
evaarlijke mallemolen geworden in
'ze samenleving, vooral nu de „ker-
ajj 'lisbaas" de „molenaar" heeft wegge
ld inden,
idi to™
(Van onze soc.-econ. redactie)
ROTTERDAM De christen
heeft als roeping zich altijd kri
tisch op te stellen tegenover de
politieke en economische structu
ren van de maatschappij, waarin
hij leeft.
Namen als Anti-Revolutionaire Par
tij en Christelijk-Historische Unie zijn
teveel tijdgebonden en daarom minder
gelukkig.
Op het gebied van het bedrijfsleven
is de bijbel teveel gebruikt als sanctie
eigen doen en laten ten aanzien
gezag en eigendom. Beide begrip
pen zijn geen scheppingsordinantie,
maar stukjes roeping,, welke de
christen (evenals het gehele leven)
mag en moet aanwenden ten dienste
in de naaste.
Prof. dr. W. Albeda, hoogleraar voor
sociaal-economisch beleid aan de Eco
nomische Hogeschool te Rotterdam,
verdedigde gistermiddag deze opvattin
gen tijdens een lunchbijeenkomst van
de afdeling Rotterdam van het Ver
bond van Protestants-Christelijke
Werkgevers in hotel Atlanta.
Hij is vrij in de luchtkoerst langs vogels
en wolken een piloot vliegt en vliegt naar
steeds weer andere steden, die hem helder
voor ogen staan: New York, Buenos Aires,
Karachi. Kan kiezen uit tientallen sigaretten.
Rookt Golden Fiction.
EEN LAURENS PRODUKT
Voor rokers met een eigen stijl
Radicaal
de bestaande verhoudingen goedpra
ten.
Als zulke ideologieën merkte hij
aan, het principe van het particulier
initiatief, het zichzelf sanctionerend ge
zag, de klassentegenstellingen tussen
werkgever en werknemer (om het on
verantwoord gedrag van de werkne
mer goed te praten), het winstmotief,
recht op arbeid, medezeggenschap,
mondigheid enz. Allemaal zaken, die
losgemaakt van het centrale thema
van de dienst aan de naaste, verwerpe
lijk zijn. In navolging van de Duitse
theoloog Bonhoeffer wilde prof. Albeda
in elke medemens Christus zien in het
masker van de naaste.
Van de kerk verwachtte hij, dat zij
de leden ook in de week bij het werk
niet loslaat. De kerk kan begeleiden,
vragen stellen en soms een duidelijk
„nee" laten horen. De ethisch-relevan-
te zaken moeten uit de ingewikkeld
heid van het werkelijke leven uitge-
peld en aan het Evangelie getoetst wor
den.
Anderzijds zullen de kerkleden zelf
de kerk in het bedrijfs- en politieke
leven dienen te presenteren. Dit is niet
alleen een christendom van vrome
woorden, maar het bewijzen van het
geloof door daden.
yERBLIJDEND is ook het opti
misme, waarmee de laatste fase
van de besprekingen in het kader
van de zgn. Kennedyronde tege
moet worden gezien. Een akkoord
lijkt niet langer onmogelijk.
Er moeten nog heel wat moeilijkhe
den worden overwonnen, voordat
een belangrijk deel van de tarief
muren in de wereld gesloopt kan
worden. Wat de EEG betreft is er
perspectief.
Het is vooral Frankrijk, dat deze
nieuwe en nogal onverwachte ont
wikkeling heeft mogelijk gemaakt.
Nog kort geleden hield men dit in
EEG-kringen niet voor mogelijk.
Niettemin zullen de onderhandelin
gen ln Genève, die de Kennedyronde
tot een succes moeten maken, moei
zaam en keihard zijn. Het nieuwe
optimisme binnen de EEG kan echter
bevrijdend werken.
B. van de Griendt
Een christelijke partij, die een mid
den-positie wil innemen, noemde hij
een verwerpelijke zaak, omdat de
christelijke politiek een radicale koers
behoort te kiezen ten aanzien van de
bestaande orde. Prof. Albeda was het
eens met de stellingname van de heer
Berghuis binnen de A.R.P.
De overheid zou prioriteit moeten
verlenen aan haar taak tegenover de
ontwikkelingslanden en bereid moeten
zijn tot herziening van de arbeidsver
deling in de wereld. Ook de overheid
moet zorgen voor een economie, die
dienstbaar is aan de mens. Aan be
lastingverlaging zou prof. Albeda geen
voorrang willen verlenen boven zaken
als verkeersvoorzieningen, huisvesting,
ontwikkelingslanden, waarmee de me
demens gediend wordt.
Ieder mens zal op zijn plaats zijn
functie in dienst moeten stellen van
zijn naaste.
De christen heeft tot plicht de
bestaande orde te aanvaarden (einord-
nen). maar zich daarin onmiddellijk
kritisch op te stellen. Onze maatschap-
pij-orde is altijd een gemaakte, een
bedachte en niet een door God gege
ven orde. Ook de particuliere onderne
ming is een menselijke fantasie. Overi
gens wilde de heer Albeda niet bewe
ren. dat het relativeren van de dingen
nu ook onmiddellijk het overboord zet
ten Inhoudt.
De kerk kan het economisch leven
niet bevoogden, omdat zij niet deskun
dig is. maar zij zal wel meer moeten
ontluisteren dan sanctioneren. Het eco
nomisch leven is vol ideologieën, die
ons makkelijk liggen, zo meende prof.
Albeda. Het zijn veelal theorieën, die
VS op 26 april
voor „rechtbank"
PARIJS Het „tribunaal ter berech
ting van oorlogsmisdaden" zal tussen
26 april en 6 mei in Parijs de Ameri
kaanse doelstellingen en het optreden
in Vietnam behandelen.
Het tribunaal, waartoe de vredes
stichting van de pacifist Bertrand Rus
sell (94) het initiatief heeft genomen,
zal getuigenverklaringen van indivi
duele personen en van groepen horen,
die ter plaatse een onderzoek hebben
ingesteld.
In het tribunaal zitten ook
Franse schrijver Jean-Paul Sartre en
de schrijfster Simone de Beauvoir.
„Goede vrienden
in Europa
WASHINGTON
Vice-president
Humphrey is er
van overtuigd dat
Amerika's vrien
den in Europa
goede vrienden van
de VS zullen blij
ven. Hij heeft alle
reden om optimis-
tiscn te zijn.
Hubert Hum
phrey zei dit gis
teren bij zijn te
rugkeer in Wa
shington waar hem
een grootse ont
vangst werd be
reid door presi
dent Johnson.
De vice-presi
dent werd op het terrein van het Witte
Huls met kanonschoten begroet. Voor
aanstaande congresleden en andere top
functionarissen waren aanwezig.
President Johnson zei onder mei.
hebt de leiders van de bevriende lan
den te kennen gegeven dat Amerika nog
steeds de dochter is van Europa.
In Parijs heeft de Amerikaanse am
bassadeur mondeling bij het Franse mi
nisterie van buitenlandse zaken gepro
testeerd tegen de anti-Amerikaanse in
cidenten tijdens het bezoek van Hum
phrey. Betogers hadden bij deze gelegen
heid de vlag van de Amerikaanse kerk
verbrand en twee Amerikaanse mari
niers een pak slaag gegeven. De politie
was niet tussenbeide gekomen.
OOST-BERLIJN De ambassa
deurs van China en de VS hebben in
Warschau de verzekering gegeven dat
hun landen elkaar niet zouden aanval
len. Het gezaghebbende Oostduitse
blad Einheit heeft dit gisteren gemeld
in een artikel.
DOOR
De lente heeft over Den Haag
gestreken met wat slordige vegen.
Geel over dp Vijverberg en een
spoortje rood in de Zeestraat, wazig
groen aan de parkranden en wat
paars-blauw van scilla en wilde
hyacintjes, waar tuinmanshanden
nooit meer komen.
Dat is heerlijk, die iente, al staan
de bankjes nog leeg. Je wil dan
meteen gaan doordromen over de
zomer en de zon en de warmte en
de lichtvoetigheid van de vrijheid.
En hoe het goede Den Haag, het
gulle Scheveningen, dan de vreem
deling weer welkom zullen heten..
Die gedachte schokt je tot de wer
kelijkheid terug. Net als wanneer
je in een vrolijke droom te hard
lacht. Knap, kapot, wakker in het
donker en de droom kun je je met
geen mogelijkheden meer herinne-
bloemde pleinen en straten kan de
realiteit verdoezelen.
De werkelijkheid, die elke vreem
deling beleven moet voor hij of zij
in het dromenland is aangekomen.
De puinhoop van Den Haag aan
het Spui. toevoersweg naar het hart
der residentie. Hele en halve afge
broken huizen, stinkende graafgan-
gen, hellende schuttingen.
Puin
Of er een vernietigende oorlog ge
woed heeft en we te moe zijn ge
weest wat orde te herscheppen Of
we een stadsdeel hebben afgeschre
ven en wachten tot alles door de
tijd vermold en weggevaagd zal
zijn. Misschien komen er dan flin
ker vingers, die de papieren plan
nen in steen en staal omzetten.
De lente zelfs kan hier niets op
knappen, niet opfleuren.
Tel het op de vingers na, nog
hooguit een maand en het vakan
tieseizoen is begonnen. De fleurige
folders zullen leugenblaadjes lijken,
ken.
Puin aan het Spui, puin rond de
Groenmarkt, puin bij de Groot Her-
toginnelaan, puin op het Buiten
hof..., bouwketen op het Lange Voor
hout.
Opgeruimd staat netjes hebben
we moeizaam de burgerij inge
pompt en de brave burgers met de
reinigingsdienst hebben echt en eer
lijk geprobeerd het moeilijke leven
te beteren. Maar tegen het gruis, de
afgebikte stenen, de beplakte schut
tingen is geen strijd met vuilnisbak
ken en straatvegers mogelijk. Daar
zouden snelwerkende bulldozers en
wonderbouwers voor nodig zijn.
We zitten in het puin, de stank
en wachtende plannen net zo klem
als een konijn in een strik.
Wat zal die zee blauw, dat strand
blank en de zon stralend moeten
zijn om de grauwheid van onze
stad te overtroeven!
HET ECHTPAAR LIOE
(Van een onzer redacteuren)
VOORDAT Mao Tse-toeng er
in slaagde, opnieuw een
meerderheid te veroveren in het
Politburo van de Chinese com
munistische partij verdedigde hij
steeds het recht van de minder
heid, de wil van de meerderheid
in twijfel te trekken en er geen
gehoor aan te geven.
Mao maakte toen deel uit van de
minderheid en president Lioe Sjao-
tsji leidde de meerderheid. Het
merkwaardige is echter, dat Mao
nooit rekening heeft gehouden met
de rechten van de minderheid, toen
hij zelf nog de lakens uitdeelde.
Nog opvallender is dat hij zich
ook niet aan die rechten zal storen,
als hij eenmaal de macht van Lioe
en diens aanhang definitief heeft
gebroken. Hij is niet van plan in
praktijk te brengen wat hij slechts
uit taktische overwegingen heeft
verdedigd.
Uit een artikel in het door Mao
gecontroleerde Volksdagblad te Pe
king blijkt de aard van de tegen
stelling tussen Mao en Lioe duidelijk.
De kop is veelzeggend: „Begraaf
de slavenmentaliteit van China's
Croesjtsjef" (met wie Lioe wordt
bedoeld).
Het blad citeert uit een in 1939
verschenen boek van Lioe (de be
langrijkste partij theoreticus in China). De titel luidt „Hoe men een goede
communist wordt".
In zijn boek eiste Lioe absolute gehoorzaamheid aan het gezag. Dat is al
weer 28 jaar geleden.
Lioe was toen een van de trouwe medewerkers van Mao, de onbetwist»
leider van de communistische partij. Het zou toen nog tien jaar duren,
voordat deze partij de macht in China kon overnemen.
Dat de communisten de overwinning behaalden was voor een belang
rijk deel te danken aan de eis van totale gehoorzaamheid, die in het boek
van Lioe werd gesteld.
Zolang Mao het zelf was, naar wie moest worden geluisterd, waren er
geen problemen. Na 1959 werden de rollen echter verwisseld.
Lioe wist de meerderheid van de partijleiding te overtuigen van de
onjuistheid van Mao's avontuurlijke politiek. En tot voor kort behoorde de
vroegere „grote leider" tot de minderheid.
Sindsdien zegt Mao, dat partijen slechts een vorm
Anders van organisatie zijn om de politieke doeleinden van
een zekere klasse te verwezenlijken.
Daarom wilde hij de organisatie ondergeschikt maken aan de politieke lijn.
Lioe blijft daar tegenover stellen, dat het organisatorische beginsel voor
alles gaat. De politieke lijn moet ondergeschikt zijn aan de organisato
rische lijn.
Hij eist blinde, absolute gehoorzaamheid aan de organisatie.
Mao wilde zich er niet bij neerleggen dat de minderheid, die gelijk
heeft, de meerderheid moet gehoorzamen die ongelijk heeft; dat het onder
geschikte, hoewel juist, moet bukken voor het hogere, dat onjuist is; en
dat het individu absoluut moet gehoorzamen aan de organisatie, die fout is.
Hij noemt dit „een contra-revolutionaire discipline, opgelegd door partij-
persoon no. 1, die het gezag heeft (Lioe) en die de kapitalistische weg
volgt om zijn reactionair bewind te kunnen handhaven", aldus het Pekings
Volksdagblad.
Mao richt zich vooral tegen de passage uit het boek van Lioe, waarin
gezegd wordt: „Men moét gehoorzamen, zelfs als de meerderheid of de leiders
van het centrale comité het feitelijk fout hebben en men moet de verkeerde
orders eerst uitvoeren".
Toen Lioe deze woorden schreef was hij de ondergeschikte van Mao en
legde hij dus ook zichzelf enorme beperkingen op.
Geheel anders zou het zijn geweest, als Lioe zijn boek na 1959 (toen
hij zelf aan de macht kwam) zou hebben geschreven.
Bij Mao echter komt de aap nu al uit de mouw,
enkele dagen nadat hij de leiding heeft overgenomen. Dra&i
Onvoorwaardelijk moet de juiste leiding worden
aanvaard van het centrale comité, welks voorzitter Mao is.
Krachtig moet men rich verzetten tegen verkeerde leiding, die ingaat
tegen de gedachten van Mao en diens revolutionaire lijn.
De noodzaak om de rechten van de minnerheid te verdedigen bestaat
voor Mao blijkbaar niet meer. Hij is op zijn oude uitgangspunt dat van
Lioe teruggekeerd.
