ZWERVEND VAN KERK
TOT KERK
95
Baarn" werd door hem
internationaal begrip
EEG houdt zich goed,
maar het kan beter
ratafrstoffen|
rmji
JOODSE MUZIEK I
LAURENSKERK
Een woord voor vandaag
Ex-pater wordt dominee
In memoriam ds. B. Richters
Uw problee
is het
onze....
DINSDAG 11 APRIL MS®
Stephanus verdedigt zich voor het Sanhedrin. Maar zijn lange
rede, opgetekend in Handelingen 7 is meer. Zij zou zelfs een
aanklacht genoemd worden. Niet ik ben ontrouw geworden
aan het geloof van onze vaderen, zegt hij, maar gij. Ge hebt
deel aan de voortdurende ontrouw die steeds opnieuw open
baar werd.
Er loopt een vaste lijn door zijn verdediging. De kern vinden
we al in het begin: „De God der heerlijkheid is verschenen
aan onze vader Abraham." Maar God is niet alleen toen ver
schenen, maar verscheen steeds meer.
Stephanus vervolgt dat de engel aan Mozes verscheen. Hij her
innert aan de woorden uit Exodus dat God neerdaalde. Hij
spreekt van het voorbeeld dat Mozes gezien heeft op de berg
Sinaï. Hij spreekt van de profeten die geprofeteerd hebben.
Maar het volk, en ook de leiders van het volk zijn steeds weer
ongehoorzaam geweest aan deze voortgaande openbaring. God
sprak en het volk wilde steeds weer niet luisteren.
En dan ineens laat God zien dat Zijn openbaring nog niet ten
einde is, maar doorgaat. Terwijl Stephanus voor zijn rechters
staat ziet hij op naar de hemel en plotseling verschijnt de Heer
aan hem. God bewijst aan wiens kant Hij staat en Zijn ver
schijning is een veroordeling van het Sanhedrin.
We lezen vandaag: Jozua 8 18-35.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Diemen (toez.): D. Dub
belman te Lijnden; te Huizen (NH. -
vac. J. Vermaas - toez.); H. A. v. Bemmel
te Oldebroek.
Aangenomen naar Scheveningen 'vac.
H. Stolk): dr. C. Bezemer te Hattem;
naar Harlingen (vac. J. M. de Vries -
toez.); W. F. Kuil te 't Woud (bij Delft).
Bedankt voor Katwijk a. Zee (8e pred.
pl.)L. Roetman te Gouda; voor Game
ren (Geld.): J. Vroegindeweij te Gouds-
GEREF. KERKEN
Beroepen te Alblasserdam (vac. A,
Stolte): H. D. Bakker te Emmeloord; te
Murmerwoude: P. v. Loo te Nieuwolda.
Bedankt voor Klazinaveen (vac. drs.
N. H. Heiner): L. J. Wolthuis te Woer-
GEREF. KERKEN (vrUgem.)
Bedankt voor 's-Gravenhage-west: H.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Deventer: D. Biesma te
Aalsmeer en H. W. Eerland te Amers-
Beroepen te Utrecht-noord: C. v. d.
Weele te Huizen (N.H.).
Bedankt voor Onstwedde: Th. Rutters
te Nijmegen.
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal te Waardenburg: J. Karens te
Nieuwerkerk (Z.) en J. C. Weststrate te
Meliskerke.
Beroepen te Amsterdam-west: P. Blok
te Dirksland.
Bedankt voor Leerdam: G. Schipaan-
boord te Apeldoorn.
DEN HAAG De heer G. M. A. Hendriksen, ex-pater Do
minicaan, ex-administrateur van een Rotterdams hotel en ex-
leraar oude talen aan enkele Haagse lycea, wordt woensdag 12
april in het bij Brussel gelegen plaatsje Denderleeuw bevestigd
als lerend ouderling van de Gereformeerde Kerk, uitgaande van
de classis Dordrecht. Binnen niet al te lange tijd hoopt hij dan tot
predikant te worden bevestigd op artikel 8 (singuliere gave).
Mag hij dan nu nog de sacra
menten niet bedienen; hjj mag
wèl prediken en met zijn predi
king hoopt hij niet alleen zijn
120 gemeenteleden bijna al
len gewezen rooms-katholieken
te bereiken, maar ook ande
ren, daar, zoals hij zegt, in Bel
gië vele katholieken zijn die
niet meer strikt leven naar de
regels van de Moederkerk, en
bun geloof niet meer belijden.
Daar valt dus werk te verzet
ten.
Het Is wonderlijk gegaan met de
heer Hendriksen. Op 11 oktober van
het jaar 1914 werd hij geboren in
het Betuwse plaatsje Herveld, waar
zijn vader hoofd was van een katho
lieke lagere school.
Als klein jongetje wilde hij dokter
worden, maar „een dokter doet
goed aan het lichaam, maar een
geestelijke doet goed aan de ziel" en
daarom veranderden zijn plannen.
Hij besloot geestelijke te worden en
koos de orde der Dominicanen, die,
met de Jezuïeten tot een we
tenschapsorde behoren en als bij
naam „de predikheren" dragen.
Op twaalfjarige leeftijd verliet
hij de warmte van het gezin en
kwam intern in het St. Dominicuscol-
lege te Neerbosch waar hij in zes
jaar het gymnasium doorliep. Daar
na deed hij intrede in de orde te
Huisse. Drie jaar lang studeerde hij
filosofie en drie jaar lang theologie.
In het jaar 1939 werd hij in Nijme
gen tot Dominicaans priester gewijd.
Klooster
In de oorlogsjaren werd hij naar
Barneveld geëvacueerd en na de oor
log ging hij naar Huisse terug, waar
hij cantor werd in het klooster.
Dat duurde een jaar en daarna vol
den drie jaren in het Dominicaner
klooster in Zwolle, waar hij dezelfde
taak vervulde. Maar naast de Grego
riaanse muziek, lag het prediken
hem na aan het hart en het wilde
wel eens gebeuren, dat de cantor op
zondag, wanneer men hem nodig
had. ergens anders een preekbeurt
vervulde.
Er werd een oplossing gezocht.
Van 1950 tot 1955 was hij kanelaan
aan de Provenierssingel te Rotter
dam, waar hij geestelijk adviseur
was van 13 vakbonden. Het was
voor hem een opluchting toen hij
werd verplaatst naar Amsterdam,
„want ik wist toen al dat ik toch uit
de orde zou treden"
In Amsterdam elng hij aan het
werk om dispensatie te krijgen we
gens „geestelijk conflict". Deze werd
hem in de geringe tijdsduur van
twee maanden verleend. Wat toen?
De heer Hendriksen was geen pater
Dominicaan meer. hij was eeen eer
waarde meer. hij was slechts meneer
Hendriksen. die een nieuwe werk
kring moest zoeken.
Werk vond hij in een hotel in Rot
terdam. waar hii administrateur
werd. Ziin woonplaats werd Den
Haag. „Dit was zulk puur materieel
werk; dat gaf neiging naar het geeste
lijke. „Deze neiging werd nog niet
daadwerkelijk omgezet maar wèl
volgde hij ds. C. Aalders' advies op
om les in oude talen aan het Haagse
Nederlands Lvreum te gaan geven
Daarbij studeerde hij oude talen
in Leiden Het Nederlands Lyceum
was echter strikt neutraal. bet
woord ..God", of „ge'onf" waren
daar shockerende woorden en toen
solliciteerde hii bij het Huvgenslv-
ceum in Voorburg, waar hii twee
Jaar aan bleef verbonden. Vandaar
ging hij naar het Chr. Lyceum aan de
Populierstraat".
Daar vond ik de zogenaamde „gelo
vige" mensen, die waar ik om lach,
maar ik vond er ook „de kinderen
Gods" en voor hen had. ik respect.
Ik ging er soms voor in de aula-
diensten, knoopte aan de dagelijkse
Bijbellezing soms een kleine preek
vast en de kinderen zeiden tegen
me: „u moet dominee worden".
Waarheen?
Inmiddels was de zwerftocht van
kerk naar kerk begonnen. De heer
Hendriksen geloofde in God en wilde
zijn geloof uitdragen en belijden.
Maar dat kan een mens niet alleen;
daar is een kerk voor nodig.
Maar welke kerk? Hij maakte ken
nis met de strengheid van de gerefor
meerd afgescheidenen en hoorde het
„halleluja" van de pinkstergemeente,
hij kwam in de gereformeerde kerk
en in de hervormde. Zeker was dat
het protestantse geloof hem aantrok.
„Toen ik weer ging geloven, merK-
te ik dat geloven vertrouwen is. Het
is niet in de eerste plaats een zaak
van het verstand. Het geloof is vaak
juist in conflict met het verstand.
Als ik zeg: dat kan niet, dan bewijst
dat vanuit het geloof niets. Lees er
Hebreeën 11:1 maar op na.
Toch ging ik het verschil tussen
de roomse en de protestantse mens
ontdekken. Volgens de roomse leer
kun je de uitverkiezing verliezen. Ze
ker, deze verlies je niet als je stipt
volgens de regels van de Kerk leeft,
maar je vraagt je toch steeds af:
„zal ik dat volhouden?"
Als je aan de roomse mens vraagt:
„Weet hij of je in de hemel komt?",
cdan zegt hij: „Ik hoop het". De pro
testant zegt: „Ik geloof, dus ik zal in
de hemel komen". Het was voor mij
een opluchting onder het wettische
van de roomse kerk uit te zijn.
zelfs heimwee gehad naar het ambt.
Toen ik mij voornam predikant te
worden, kwam ik in contact met ds.
Hegger van „in de rechte straat". Ik
liet mij inschrijven als gereformeer
de, werd daarna lid van de vrij
evangelische gemeente, maar kwam
toen weer terug bij de gereformeer
de kerk. Toen zij mij vreemd aanke
ken, zei ik: „Dat is jullie schuld. Jul
lie zijn immers zo verdeeld".
Denderleeuw
Op 8 september gaf de heer Hen
driksen getuigenis in de Haagse Wil
lemskerk, waarbij vele oud-leerlin
gen tegenwoordig waren. Veertien
dagen voor Kerst ging hij naar Den
derleeuw, waar de voorgangersplaats
na ds. Hegger al tien maanden va
cant was.
Men wilde hem graag als voorgan
ger en hij deed examen voor de
classis Dordrecht. Deze week ver
huisde hij naar Denderleeuw. In te
genstelling tot meerdere ex-roomse
priesters is hij geen fervent anti -
papist: „Voor de roomse kerk heb ik
groot respect omdat zij met zovsel
verschil van mening toch de eenheid
bewaart en dat vind ik prachtig.
Wij mogen de roomse kerk ook
niet haten en haar niet verwijten
dat zij niet met de oecumene is inge
nomen. Ook zij probeert, maar alles
heeft zijn tijd nodig.
Het is een hele lange en vreemde
weg naar Denderleeuw geweest,
waar straks naast de aloude zij
het dan nieuw vertaalde gezangen
en psalmen ook liederen van Johan
nes de Heer gaan klinken.
Het is ook een lange weg geweest
vanaf het moment dat de pater Do
minicaan voor het eerst dacht „de
paus is niet onfeilbaar", met in het
achterhoofd de gedachte aan de straf
van doodzonde.
Nu zegt hij, terwijl zijn vrouw,
met wie hij drie jaar nadat hij uit
de orde trad trouwde, instemmend
knikt en de nog zeer prille baby in
slaap sust: „Ik vind het heerlijk. Dat
muurvaste vertrouwen is iets heer
lijks in je leven.
Je krijgt het heil cadeau en
dat heeft de rooms-katholiek
niet. Daarbij is het geweldig
dat ik nu juist naar Dender
leeuw wordt gezonden, want
mijn vrouw en ik zijn graag
buiten en het is goed voor de
jongen. Zo zie je, als de Heer
eenmaal begint te zegenen, ben
je gesjochte, hoor."
(door prof. dr. H. Bergema)
BAARN Het bericht van het
overlijden van ds. B. Richters be
reikte ons terwijl wij op het punt
stonden een vergadering te openen,
waarop een vraagstuk zou worden
behandeld, waarvoor de nieuwe
situatie in Indonesië de zending
stelt en waarover ds. Richters zelf
had gerapporteerd. De notulen van
de vorige vergadering waren nog
door hem opgesteld en lagen voor
ons. Nu realiseerden unj ons dat
hij nooit meer aan onze besprekin
gen zou deelnemen.
Hoewel wij vooral de laatste weken
wel op de mogelijkheid van een spoe
dig heengaan waren voorbereid, kwam
het overlijdensbericht toch nog onver
wacht.
Een ogenblik waren onze gedachten
zo verward door ontroering en ver
driet om het grote verlies, dat onze
gereformeerde zending en deze niet
alleen geleden heeft door het ster
ven van deze pionier op het thuisfront
van de zending met zijn ongelooflijke
werkkracht en zeldzame combinatie
van zakelijk inzicht en gelovige overga
ve aan Gods leiding, dat wij ons de
vraag stelden of we de vergadering
wel zouden laten doorgaan. Maar on
middellijk daarna beseften wij dat dit
niet in overeenstemming zou zijn met
wat ds. Richters zelf zou hebben
wild.
Jarenlang heeft hij zelf geleefd en
gewerkt met de wetenschap, dat hij
een ziekte had die zijn ijzeren gestel
ondermijnde. Hij heeft gewerkt zolang
het dag was. Ook dit jaar 1967 is hij
ingegaan met een nieuwjaarspreek
over Psalm 31:16: Mijn tijden zijn
in uw hand. wetende dat ook dit jaar
het laatste van zijn leven kon zijn.
Blij geloof
Maar dit verontrustte hem niet. Inte
gendeel, het vervulde hem met een in
nerlijke vreugde waardoor hij met een
blij geloof elke dag zijn zendingstaak
verrichtte, en de talenten verdubbelde,
die de Here hem had toevertrouwd,
totdat hij werd opgeroepen tot het
bruiloftsfeest van zijn Heer. Wel heeft
hij tijdens zijn ziekte meermalen ge
hoopt dat hij nog zou herstellen.
Nauwelijks een week geleden nog
schreef hij in een rondzendbrief
de zendingsarbedders, de laatste dje hij
dicteren zou, dat zijn ziekte wel langer
duurde dan hij gedacht had, maar dat
hij hoopte binnen niet te lange tiJÖ toch
zijn werk voor de zending te kunnen
voortzetten.
Straks zit ik misschien weer naast je
aan iouw bed, zei hij lachend tegen
mij, de voorlaatste keer dat ik bij hem
Was, met een zinspeling op zijn bezoe
ken aan mij, toen ik kort geleden in
het ziekenhuis lag.
Maar niet dat ik dat hoop hoor, voeg
de hij er dadelijk aan toe, toen hij
zich realiseerde dat dit een nieuw ziek
bed voor mij zou betekenen.
Ds. Richters heeft het niet gemakke
lijk gehad als directeur van het zen
dingscentrum. De eerste jaren niet, om
dat velen in onze kerken wantrouwend
stonden tegenover de idee van een zen
dingscentrum. En toen tenslotte de aan
vankelijke tegenstand volledig over
wonnen was, werd hij acht jaar gele
den aangetast door een bloedziekte,
waarvan hij wist dat ze na een betrek
kelijk gering aantal jaren dodelijk zou
kunnen zijn.
Harrenstein
In die jaren werden de vruchten
openbaar van de leerschool die ds.
Richters indertijd als hulpprediker bij
dr. Harrenstein had doorlopen. Jaren
geleden was dr. Harrenstein
ernstige oogoperatie ongeneeslijk blind
geworden. Hij vreesde dat hij
goed zou zijn afgeschreven. Maar toen
is ds. Richters naar hem toegekomen
en heeft hem gezegd: Harry, ik zal je
helpen je werk voort te zetten.
En ds.Richters is er jarenlang ge
tuige van geweest, ook toen hij niet
langer hulpprediker was maar tot
directeur van het zendingscentrum
benoemd, noe dr. Harrenstein de
zwaarste crisis in zijn leven in het
jeloof heeft overwonnen. Dezelfde ge-
loofsblijdscbap en humor als van dr.
Harrenstein hebben ook het leven en
werken van ds. Richters gekenmerkt.
Tot de laatste dag van zijn leven
toe.
God heeft hem de genade geschon
ken dat hij niet lang heeft behoeven
te lijden en dat hij nog helder van
van zijn vrouw en kinderen en
van zijn medewerkers op het zen
dingscentrum afscheid heeft kunnen
Verder gaan
Donderdag zal ds. Richters op zijn
uitdrukkelijk verzoek in alle stilte be
graven worden na een rouwdienst in
de zendingskapel waarin hij ons zo
wijls is voorgegaan in het gebed e
Om niet
Ten tweede krijgt de reformato
rische het heil om niet aangeboden
door God; de roomse mens kan zeg
gen: „Dat beetje dat ik doe. kan ik
daar de hemel mee verdienen?" De
-oomse kerk heeft de kwitantie van
Golgotha ingeruild voor een stapel
onbetaalde rekeningen. Ik wil ook
naar België omdat men daar denkt
dat je gelooft als je doet wat de
oaus zegt. och ben ik nooit met
tegenzin geestelijke geweest: ik heb
PARIJS De Europese ge
meenschap houdt zich goed, maar cr
valt nog veel te doen. Dit is de teneur
in de vraaggesprekken, die elk van de
ministers van buitenlandse zaken van
«s landen van de EEG heeft ge
had.
Gisteren zijn deze interviews in het
kader van de viering van de tiende
verjaardag van het verdrag van Rome
door de Franse televisie uitgezonden.
De zes ministers hebben geantwoord
op twee vragen. Had het beter gekund
in de tien jaar, die de EEG nu achter
de rug heeft' en: Wat moet er nog
worden gedaan om de EEG te vervol
maken?
Het minst tevreden over de stand
van zaken in de gemeenschap bleek de
Westdultse minister van buitenlandse
zaken. Willy Brandt. Hij legde de na
druk erop dat een fusie van de drie
gezagsorganen: van de gemeenschappe
lijke markt, de kolen- en staalge
meenschap en Euratom met spoed tot
stand moet komen.
E. J. Swellengrebel
kinderverzorgster
van Oranje-baby
VVV) J
DEN HAAG - Mejuffrouw
Swellengrebel te Oosterhout is voor
een jaar benoemd tot kinderver
zorgster van het eerste kind van he
kroonprinselijk paar.
De 29-jarige Elisabeth Jacoba Swel
lengrebel heeft een jaar gewerkt in
een kliniek te Lausanne in Zwitser
land. Zij werd in het Gelderse Ooster
hout geboren, bezocht de middelbare
school in Arnhem en genoot haar ver
pleegstersopleiding in het diakonessen-
huis Bronovo te Den Haag.
Haar kraamdiploma behaalde zij in
het Luthers diakonessenhuis te Amster.
Meer kalfsvlees
voor consument
DEN HAAG Wordt de Neder
landse consument aan een vergrote
consumptie van met hormonen behan
deld kalfsvlees blootgesteld door de Ita
liaanse import-stop. Dit vraagt ir. H
Vredeling, lid van het Europese parle
ment, de EEG-i
Couve de Murville, de Franse mi
nister van buitenlandse zaken, meende
dat wat bereikt is, aanzienlijk en
geslaagd kan worden genoemd. „Ander
half jaar vooruit op de bepalingen van
het verdrag", constateerde hij. Mi
nister Fanfani van Italië sprak zich in
dezelfde geest uit.
Ook de Belgische minister Harmei
toonde zich tevreden. Om de ge
meenschap te vervolmaken zou men
naar zijn mening tot een handelsge
meenschap, een fiscale gemeenschap
en wellicht tot een monetaire eenheid
moeten komen.
Minister Luns geloofde tamelijk te
vreden te kunnen zijn. Hij zei echter te
betwijfelen of de economische politiek
voor januari 1970 gemeenschappelijk zou
worden, zoals is voorgenomen. De mo
nopolistische tendenzen op het gebied
van tabak en olie verontrusten hein.
De Luxemburgse minister Grégoire
was van mening dat het eindpunt van
de te verrichten taak voor de toekomst
nog is overgebleven.
Hij informeert ook naar het oordeel
van de executive over de mening van
de deskundige dr. J. Grashuis, die de
toevoeging van antibiotica in mengvoe
ders gevaarlijker vindt dan de toevoe
ging van oestrogen en.
Voorts vraagt ir. Vredeling of de
commissie het niet voor ongerijmd
houdt dat toediening van hormonen
aan kalveren wordt verboden, terwijl
haarwaters en huidcrèmes, die het
voor de gezondheid gevaarlijke diae-
thylstilboestrol via de huid het li
chaam laten binnendringen, wel wor
den toegelaten.
De Nederlandse afgevaardigde
vraagt ook naar het oordeel van de
commissie over de verhouding van het
o van het innemen van de anticon
ceptiepil, die grote doses oestrogenen
bevat, tot het nuttigen van met oestro
genen behandeld kalfsvlees.
Export snijbloemen
20 procent gestegen
UTRECHT Er is vorig jaar twin
tig procent meer aan snijbloemen
potplanten geëxporteerd dan in 1965,
zo blijkt uit het jaarverslag vai
Vereniging De Nederlandse bloemiste
rij-
De export steeg van 163 milji
tot 196 miljoen in 1966. De totale
veilingomzet steeg van 211 in
tot 251 miljoen in het afgelopen
jaar.
Op de jaarvergadering van de vere
niging verklaarde voorzitter dr. Verha-
ge vanmorgen, dat de aarzeling die ir
de conjuncturele ontwikkeling is opge
treden, weinig invloed heeft gehad op
de verkoop op de binnenlandse markt
en in de speciale afzetgebieden in het
buitenland.
IN CONDITIE!
Lenige lichaamsbouw
(gezondé slankheid)
de Kruiskerk in Baarn, waarin hij ge
regeld dicht voor de preekstoel zat,
toen hij zelf niet meer preken mocht.
Het zal voor ons moeilijk zijn zon
der hem verder te gaan. Wij denken
daarbij inzonderheid aan mevrouw
Richters en aan de kinderen, die hun
man en vader moeten missen. Maar
toch ook aan de stafleden en het perso
neel van het zendingscentrum en aan
vele zendingsarbeiders op
thuisfront en op de zendingsvelden
Azië, Afrika en Latijns-Amerika, die
hij allen heeft bezocht op zijn werkbe-
zoekreizen en die in hem een vaderlijk
vriend hebben verloren.
Een medewerker die als geen ander
elke dag hun noden in het gebed aan
God heeft opgedragen en die van het
zendingscentrum een service-station
heeft gemaakt, waardoor Baarn een be
grip in de zendingswereld is geworden.
Ds. Richters heeft ons in zijn maan
delijkse gebedbrieven leren danken en
bidden voor al het werk in Gods ko
ninkrijk. Wij willen ook nu, gedachtig
hem, God danken voor wat Hij
in Barend Richters geschonken
heeft en Hem bidden voor zijn gezin
voor wie zijn werk zullen moeten
overnemen en voortzetten.
Ik wil daarbij herinneren aan wat
ds. Richters zelf schreef aan het slot
van zijn rondzendbrief bij het overlij
den van dr. Harrenstein, bijna acht
jaar geleden: „We vinden veel troost
in wat Markus aan het eind van zijn
evangelie schrijft, namelijk dat de
Heer meewerkte. Merkwaardig, wij
zouden onszelf niet gauw medewerkers
van de Heer durven noemen, maar de
Christus schaamt er zich niet voor on
Zichzelf een medewerker van ons t<
noemen. Zo gaan we verder, u in Indo
nesië en wij hier op het thuisfront."
Schilders toch
niet tevreden
AMSTERDAM De schilders op
het bouwproject Banne Buiksloot te
Amsterdam bleken gistermorgen
danks berichten van zaterdag over
overeenstemming tussen Intervam
de schilders toch niet tevreden. De
gehele dag is opnieuw onderhandeld.
De moeilijkheden zouden liggen in het
verschil van meten van de te schilde
ren oppervlakte.
Sanovit© heeft een hoge
voedingswaarde maar zet
niet aan. Ideaal als conditie
voeding voor sportmensen.
Ideaal voor ieaer die "fit"
wil blijven.
Eet dagelijks
enkele Sanovietjes.
Heerlijk met alle beleg.
(Ook zoutarm overal verkrijgbaar)
Begrafenis vai;
ds. Richters
EN
BAARN Op verzoek van de ove dei
dene zal de begrafenis van ds. b
Richters in stilte geschieden. De
grafenis is donderdagmiddag om
vier op Den en Rust te Bilthoven.
Een rouwdienst gaat vooraf, die
half twee in de Kruiskerk te Bi
begint. Voorganger is ds. A. Vos,
junct-directeur van het Zending!
HET WEER IIV EI KOi
Londen geh. bew.
Amsterdam half bew
Brussel half bew.
Innsbrück
Rome
Madrid
ROTTERDAM Het Collegium
Musicum Judaicum uit Amster
dam, dat onder leiding van Chaim
Storosum verleden jaar novem
ber in de kleine Doelenzaal op
trad, heeft maandagavond in de
Laurenskerk opnieuw religieuze
muziek van het Joodse volk ge
bracht.
Werd toen deze muziek ons in
ziens te weinig vanuit een inner
lijke beleving gezongen en ge
speeld, thans hebben we geconsta
teerd dat hierin veel verbetering
is gekomen: de psalmen 23, 33, 43
92 kregen een duidelijk op de
tekst geïnspireerde vertolking
vooral de jubeltoon van psalm 33
werd voortreffelijk weergégeven,
al was de instrumentale inzet niet
helemaal zuiver.
De beurtelings extatische en tere
voordracht van de bariton Chaim Sto-
m in het Chassidische Messi-
aslied „Sug schojn Rebbenju" en de
oudste overgeleverde melodie van
psalm 43 werkte meeslepend.
Een enkele maal dreigde de krachti
ge bariton het zilveren geluld van de
sopraan Ina Druyf te overstemmen (Ro-
nl w'simchi), maar in „Hawa nagila",
waarbij de bas Cor Beek, de fluitiste
Ria Gaasterland-de Vree, de harpiste
Sylvia Veels, de cellist Wim Straesser
de organist Johan Lemckert mede
werkten, was de eenheid weer
hersteld.
Ontroerend was de door een rabbijn
vlak voor zijn gewelddadige dood door
de nazi's in 1942, gecomponeerde nig-
goen (lied zonder woorden) voor fluit
en harp.
Een speciaal woord van lof komt de
bas Cor Beek toe. die met medewer
king van fluit, viool, cello, harp en
orgel, Psalm 33 voortreffelijk weergaf.
Sinds het begin van de achttiende
eeuw is het orgel een rol gaan spelen
in de synagogale muziek. Ook hiervan
hebben wij voorbeelden gehoord, zo
wel in de begeleiding van het ensem
ble, als solistisch. Johan Lemckert
speelde op het koororgel een door
Chaim Storosum bewerkte meditatie
„Ledor wador", en dat vonden we, hoe
verdienstelijk ook gesDeeld, het zwak
ke punt van het programma.
Ook de orgelprélude, bedoeld als in
leiding voor de dienst op de Grote Ver
zoendag. was te weinig van het instru
ment uit gedacht.
Van het geheel is een zodanige wij
ding uitgegaan. dat niemand de doodse
Warffemiu.s geëerd
AMSTERDAM De Nederlandse fe
deratie van beeldende kunstenaarsvere
nigingen heeft haar oud-voorzitter, de
Rotterdamse glazenier F. Warffemius
benoemd tot erelid
Het federatiebestuur bestaat trans
uit de heren F Souwer. Haarlem -
voorzitter, A. J. Hermans. Breda - se
cretaris, R. J. Visscher. Den Haag. J.
Schuurhuis, Anloo, P. Pauwels. Hil
versum en J. H. Griensven, Eindhoven.
stilte waaronder de muziek de he
avond werd aangehoord aan het e B!in
door^ applaus durfde te verbreken, j'
als één man oprijzen van het put
bij het vertrek van de musici was
ter welsprekend genoeg.
W. P. VERHjaé
ird
Brieven die niet zijn voon
ran naam en adres kunnen »u§
In behandeling worden genon siel
Geheimhouding is verzekerd. Vtac
gen die niet onderling met elk >sh
In verband staan moeten In
zonderlljke brieven worden
steld. Per brief dient een gul 'Pe
postzegels te worden Ingen
Vraag: Iemand woont nog s
in een huis van een gewezen v
gever. Toen hij daar werkte, be
de hij nog geen huur. Maar
sindsdien wat voorgevallen
maanden geleden werd hij op s
de voet ontslagen. De werkgeveiF
de; Nu betaal je me maar 25
per week en zoek zelf maar£
andere werkgever, met
Hij heeft betaald, maar niets ge
den.
De werkgever heeft nu
dat hij eruit moet. Maar waar
hij heen? Het huis staat bij d<
meente niet geboekt als dienst
ning maar als gewoon huis. Q
Antwoord: In de eerste plai A'
het ontslag van belang. Het is
mer dat hiertegen niet tijdig
prótesteerd en een beroep op
gewestelijk arbeidsbureau
geen zin meer. Wel zal het
zaam zijn in allerlei opzichten Is
eens op dit bureau te gaan p Tr
en met de vakbond overleg te
gen, want de hele ontslagkwes nu
van belang voor de positie va u„
huurder, en misschien ook in ipeii
re ODzichten.
Het huis is vermoedelijk
werkelijke dienstwoning. Ook
de verhuurder huur aanvaar"
niet onmiddellijk werk
van uitzetting. Daar de kwesti<|ape
goede trouw van de huurder
van belang is. is de zaak var
ontslag van zo groot belang. P"
trokkene kan een advocaat
gen. maar het is het raadzaams eol
de zaak in de handen van een 'h
•Vraag: Een familie bes taai
een grootmoeder. een scl 30t
zoon-weduwnaar en vier kleink l,eri
-en. Wie zijn bij het overlijden
de grootmoeder de erfgename!
•oor welke delen?
Antwoord: De schoonzoon
niets. De vier kleinkinderen on
ïen de nalatenschap. Als zij
kinderen van de ene voorovei
dochter zijn. ontvangen zij elk
vierde.
itii
«i