Nieuwe leidse Gonrant
SCHMELZER FORMATEUR?
krant van
FORMAAT
TOCH NAAR KABINE MET VVD
PROGRAM NOG VAN KRACHT
Jj Biesheuvel: zelf
I ministers kiezen
Langharigen
werkloos
JAMIN
f,
■niiiiiiiU
Commentaar
„'t Winkeltje" toch
in De Doelen
BERNINA
'redacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK NATIONAAL DAGBLAD
Vrijdag 17 maart 1967 47ste jaargang
ofdkantoor Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936
Abonnementsprijzen p. w. 0,93, p. m. 3,97, p. kw. 11,90
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Na precies een week formeren heeft
jnr. Biesheuvel het bijltje er hij neergegooid. In de vroege och
tenduren tijdens het beslissende overleg met de fractievoor
zitters van KVP, VVD, ARP en CHU strandde hij in hoofd
taak op de onwil van enkele gesprekspartners om hem vrij
le laten in de keuze van de kandidaat-ministers voor zijn
cabinet.
..Klare wijn":
Bijbel heeft
eigen gezag
pagm Kernmerk
Het door Kees Neve ge
bouwde spoorwegcom
plex op het recreatieoord
Linnaeushof wordt don
derdag 23 maart geveild.
Kees Neve is daarom niet
te spreken over de hou
ding van de directie. Zie
pagina 13.
Bonanza voor
een keer op zee
pagina Radio
TV
tiener zanger esje
'obbs beleefde gisteren de gou-
i dag van haar leven. Zij trad
Eindhoven in het huwelijk
bet Harry van Hooff. haar vaste
èegeleider op de piano. In de
|routrzaal probeerde het twee-
torige bruidsmeisje Brigitte de
plechtigheid een tikkeltje te ver-
Pas op, hoor!, warschuw-
de Trea.
Mr. Biesheuvel stond op het
standpunt, dat de persóonskeuze
louter en alleen een zaak is van
de formateur. Bemoeienis hier
mee van de fracties en hun v
zitters wees hij van de hand. En
kele fractieleiders welke is niet
duidelijk, maar het zouden de he
ren Schmelzer (KVP) en Beer-
nink (CHU) zijn bleken dit
standpunt niet te kunnen aanvaar
den. Deze tegenstelling leidde
tenslotte tot de mislukking vai
formatie-Biesheuvel.
Adviezen
De ex-formateur is vanmorgen op
paleis Soestdijk door koningin Juliana
van zijn opdracht ontheven. Vermoe
delijk nog vandaag zou de Vorstin de
voorzitters van de vijf grootste Kamer
fracties consulteren. Daarna zal een
nieuwe formateur of informateur wor
den aangewezen. Het hangt uiteraard
mede van de adviezen af uit welke
partij deze zal worden gerecruteerd.
De kans is zeer groot dat het eer
KVP'er wordt: drs. Schmelzer, minis
ter Klompé of dr. Beel.
Gezien de overeenstemming tussen
de vier partijen over een regerings-
program-in-hoofdlijnen (welke o
eenstemming ook vannacht nog vol
ledig overeind is gebleven), lijkt het
weinig waarschijnlijk, dat de PvdA
in het formatiespel zal worden be
trokken. Er is geen enkel motief v
handen om de VVD aan de kant te
schuiven.
Uitgaande van wat reeds tijdens de
informaties-Zijlstra en -Beel en
formatie-Biesheuvel werd bereikt (en
dat is heel veel), zal ook de volgende
(m)formateur regelrecht streven naar
de totstandkoming van een confessio
neel-liberaal kabinet.
Zeven uur
Mr. Biesheuvel en de vier fractie
leiders hadden niet minder dan zever
uur nodig om tot de conclusie te ko
men, dat de zaak niet meer te redden
was. Een bespreking, die gisteravond
na een dag van druk fractieberaad
acht uur begon, eindigde vanmorgen
omstreeks kwart voor drie.
Een oververmoeide drs. Schmelzer
legde mede namens zijn drie collega's
de volgende verklaring af: „De forma
teur en de vier fractieleiders hebben
een openhartig gesprek gevoerd van
uit de gezindheid om tot een aanvaard
bare oplossing te komen. Desondanks
het de afgelopen uren niet gelukt
oldoende resultaat te verkrijgen. De
heer Biesheuvel zal zich morgen naai
de Koningin begeven".
Vervolgens begaven de heren
Schmelzer, Toxopeus en Beernink (de
heer Roolvink was al afgereisd, in ge
zelschap van de heer Biesheuvel
en de journalisten zich in een vraa
en antwoordspelletje, dat niet de mi
ste opheldering verschafte over
direkte oorzaak van de mislukking.
De „nacht van Barend" liet vrijwel
alles in het duister. „De heer Bies
heuvel zal u in de loop van de dag
opening van zaken geven", liet de
heer Schmelzer weten. En daarmee
kon men het doen.
TefMéefA*
ROTTERDAM ,,'t Win
keltje" van Ansje van Bran
denberg gaat toch naar het
Rotterdamse concertgebouw
De Doelen. De moeilijkhe
den, die tussen Ansje en de
grote gemeente Rotterdam
waren ontstaan, zijn opge
ruimd.
Deze conclusie mag men trek
ken uit een deftig gesteld voor
stel van B. en W. aan de raad
om voor een verdere inrich
ting van Rotterdams trots nog
eens 810.000 gulden beschikbaar
te stellen.
Een deel van dit bedrag nu is
bestemd voor het inrichten van
een cabaret-kclder voor het
echtpaar Brandenberg, dat aan
het Haringvliet in Rotterdam
een paar jaar met succes ,,'t
Winkeltje" exploiteerde.
Kort geding
Een paar weken geleden liep
het zo hoog tussen Ansje en de
gemeente Rotterdam, dat de ca-
beretière een civiele procedure
begon. Zij eiste dat de gemeen
te onmiddellijk zou beginnen
met de inrichting van haar ca
baret.. Omdat de vroegere wet
houder van kunstzaken, mejuf
frouw Zeelenberg haar had be
loofd, dat zij voor 15 november
1966 in De Doelen zou kunnen
starten.
De rechter heeft in dit kort
geding geen uitspraak gedaan.
Hij adviseerde Ansje van Bran
denberg nog even te wachten,
omdat er kennelijk iets in de
molen zat.
Nu is het officiële raadsvoor
stel er. Volgende week valt de
Het is nog een aarzelend be
gin, maar het is toch een begin.
De lente wordt zichtbaar. In de
omgeving van Baarn is reeds een
volop bloeiende vruchtboom te
Ook Convent
tegen beurs
op zondag
(Van onze soc.-econ. redactie)
DEN HAAG De openstelling van
beurzen op zondag :s onderwerp van
beraad geweest in het Convent der
Christelijk-Sociale Organisaties. Het
Convent erkent, dat op zondag niet
alle arbeid vermeden kan worden.
Maar gewone voortzetting van het
zaken doen valt naar het oordeel van
het Convent zeker niet onder onver
mijdelijke zondagsarbeid en wordt
dan ook afgewezen.
Geen uitkering
UTRECHT De Centrale Raad
Beroep heeft uitgesproken, dat werk
lozen die weigeren hun lange haar te
laten knippen als een nieuwe werk
gever dat verlangt niet meer in aan
merking mogen komen voor de werk
loosheidsuitkering. Zij dienen te wor
den beschouwd als „vrywililge werk
lozen", aldus de raad.
Deze uitspraak werd gedaan in de
behandeling van de zaak tegen eer
18-jarige werkloze hulpmonteur, die
door het arbeidsbureau was verw
naar een garagehouder, doch daar
slechts in dienst kon komen indien hij
zijn lange haren zou laten knippen
De jongeman weigerde, waarop de
bedrijfsvereniging besloot hem geen
werkloosheidsuitkering meer te ver
strekken.
De hulpmonteur ging hiertegen in
beroep. Inmiddels heeft hij overigens
tóch zijn „haardracht in overeenstem
ming gebracht met de algemeen ge
bruikelijke haardracht...
poomfondanteiljes
niet duur wel heerlijk
anders beschouwen en beleven, vraagt
het Convent de bezwaren tegen
dagsarbeid, ook al zijn ze van een
minderheid afkomstig, tolerant tege
moet te treden.
Het Convent spreekt uit, dat de
zondag de dag is waarop de ge
meente haar Heer ontmoet en rus
ten mag van haar arbeid. Wegens
dit karakter van de zondag en om
iedereen zoveel mogelijk in de ge
legenheid te stellen deze dag in
overeenstemming hiermee te bele
ven, moet naar uiterste beperking
van de zondagsarbeid worden ge
streefd.
voor ieder die 1
nu een nieuwe
■■gr —^bonnee opgeeft.
Gezellige kaars in een
Terwijl hij de lucht in
uw kamer zuivert, ver
spreidt hij een heerlijk
frisse geur.
ernjK^^^^H
Ik geef op als
nieuwe abonnee;
Ais beloning voor mijn aktiviteit
ontvang ik een 'Gouda Bouquet".
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
hokje zwart maken naiir keuze
Mislukt
T AAT nu, zo ongeveer schreven we
onlangs, de ban doorbroken
worden, als zouden bij ons aan een
gelukte kabinetsformatie altijd een
of meer mislukkingen vooraf moe
ten gaan.
Zeker, ook mislukkingen kunnen in
ons staatsbestel een functie hebben.
Ze gelden dan als te proberen mo
gelijkheden, die echter doorgeschrapt
worden, waarna uiteindelijk, soms
schoorvoetend, tot een bereikbare
oplossing besloten wordt.
Ze kunnen ook dienen tot zuivering
van de lucht. Aan een kabinetsfor
matie is immers als regel een ver
kiezing of een crisis voorafgegaan,
en dan valt er wel eens wat onder
linge wrevel weg te werken, voor
dat men de vereiste eensgezindheid
kan opbrengen.
Helaas is ook nu toch weer een po
ging mislukt. En dat terwijl de si
tuatie van het ogenblik een kabi
netsformatie - zonder - voorafgaan
de - mislukking meer dan ooit wen
selijk leek te maken.
Heeft de verkiezing al niet geleerd,
dat een toenemend aantal medebur
gers moeite heeft met het volgen
van onze inderdaad niet zelden in
gewikkelde staatkundige gebruiken?
W/AAROP het dan is afgesprongen?
Dat moet, terwijl wij dit schrij
ven, nog uit de doeken worden ge
daan. De eerste indruk is, dat er
enkele problemen zijn geweest, die,
elk voor zich al lastig, bovendien
nog extra bemoeilijkend op elkaar
hebben ingewerkt.
Een probleem schijnt al dadelijk te
zijn geweest, hoever in feite de eigen
bevoegdheid van een formateur, te
vens toekomstig minister-president,
gaat om zijn kabinet te formeren, en
welke daarbij de inspraak van de
fractie is.
Men kan duidelijk de stelling ver
dedigen, dat een formateur de vrije
hand behoort te hebben. Een ka
binet en een parlement zijn twee
zaken, en het kabinet heeft een eigen
regeertaak, die als zodanig zelfs in
de overheidssfeer ligt.
Maar zelfs in de theorie gaat dit be
toog slechts ten dele op. Regeren is
ook een kwestie van samenwerking
tussen kabinet én volksvertegen
woordiging, en dan beginnen de
vragen op te komen, hoe met name
beider bevoegdheden te verzoenen.
QNZE aanvankelijke indruk is, dat
dit een eerste probleem is dat
bij deze poging tot kabinetsformatie
niet is opgelost kunnen worden.
Dit was des te moeilijker, omdat
en dit is onze tweede voorlopige in
druk enkele fractievoorzitters dit
maal in eigen kring nog wat méér
probleempjes hadden dan reeds ge
bruikelijk moet heten. Die pro
bleempjes hangen samen met het
vraagstuk van de partijformering
als zodanig, een vraagstuk dat, zo
als men weet, in deze tijd bezig is
aan actualiteit te winnen.
Bij enkele partijen is een deel van
de achterban in beweging gekomen.
Een deel van die achterban is aan
het verhuizen geslagen, een ander
deel ziet, misschien ook daarin, re
den, van eigen aanwezigheid min of
meer klemmend te doen blijken. De
formateur heeft het zelf ervaren in
een kennelijk ook wat uit onge
duld geboren schrijven dat hem nog
dezer dagen heeft bereikt.
tJET is dus toch weer op een mis
lukking uitgelopen. Jammer ook
voor de formateur, die wij in deze
kolommen al succes hadden toege
wenst. Jammer voor de fractievoor
zitters die blijkbaar ook de verwik
kelingen niet hebben kunnen door
breken. Het is al met al bijna weer
het beeld van de klassieke onmacht
geworden.
Twee opmerkingen maken we nog.
De eerste is, dat het blijkbaar niet
is afgesprongen op de samenwer
king met de liberalen. Waar tegen
die samenwerking hier en daar be
denkingen waren gerezen, achtpn
wij het een plicht van eenvoudige
eerlijkheid, voor dat feit de aan
dacht te vragen.
In de tweede plaats: wij hebben het
gevoel, dat ditmaal veel aandacht is
geschonken aan de dusgenaamde fi-
nancieel-economisch-sociale driehoek.
Zij is stellig belangrijk. Maar wij
hopen, dat wat wij nu maar noemen
de geestelijke volksgezondheid bij
een volgende formatiepoging niet te
kort zal komen. De daar liggende
problemen kunnen in de komende
jaren nog wel zo actueel worden.
Tenslotte, wij hopen zij het nu
toch met aarzeling alsnog op een
niet al te tijdrovende formatie te
mogen rekenen.
