Te weinig regen en te
grote verdamping
mee-
Economische
tegenvallers
en
Charge
voor station
a-
Thomassen: risico s,
maar geen angst
TWEE MAANDEN MET
KABINET-ZIJLSTRA
Schoenenmode jong
als het voorjaar
Nieuw proces
tegen nazi's
VRIJDAG 10 MAART 1967
(Vervolg pagina 1)
ijltempo werd met de bouw van
ostfcen stuwdamcomplex begonnen,
waarvan de afsluitingsmuur bij Afo-
takka bijna twee kilometer lang en
1vijftig meter hoog werd. De capaci-
-ileit van de eveneens uit de grond
eK|estampte hydro-elektrische centrale
tou een miljard kilowattuur per jaar
bedragen.
Rageveer tien procent hiervan zou ten
goede komen aan Paramaribo en om
geving (een verdrievoudiging van de
bestaande produktie aan energie) in
verband met de noodzakelijke in
dustrialisering.
Suralco nam tevens op zich een
hoogspanningskabel aan te leggen.
fiomede een aluinaardefabriek en een
aluminiumsmelterij te bouwen. Op
Beze wijze zou aan de wens vad Su-
dafiname tegemoet kunnen worden ge-
?n'iomen niet alleen het erts bauxiet te
Etijexporteren, maar ook het halffabrie-
kaat aluinaarde en het eindprodukt
^aluminium.
4anaf1958
't voorbereidende werkzaamheden,
waarbij een Frans en een Ameri-
^taans ingenieursbureau werden in-
geschakeld, namen ongeveer acht
paar in beslag. In 1958 werd met de
eerste fase van de plannen begon-
hen; in 1965 werd de laatste fase
afgesloten.
>or het slecht functioneren van het
300 miljoen dollar dure projekt,
j waarvan de eigendomsrechten in het
jaar 2040 aan de Surinaamse rege
ring zullen moeten worden overge
dragen, zijn de volgende hoofdoorza
ken aan te wijzen: 1. De aanwezig-
-13beid van de waterhyacintheen woe-
kerplant, die thans het hele stuw-
"Tneer bedekt. 2. Een aanzienlijk ge
ringere regenval dan was voorzien.
3. Een veel grotere verdamping dan
(aas verwacht.
(gen de voortwoekering van de wa
terhyacinth heeft de Suralco tot nog
toe alles wat mogelijk is gedaan. Per
poot en per vliegtuig is er op grote
schaal met onkruidverdelgings-
m middelen gewerkt zonder enig merk-
Iftaar succes. Men heeft overwogen
fcen bepaalde vissoort in het stuw
meer uit te zetten met het doel de
plant langzaam maar zeker weg te
Jaten vreten, doch deskundigen ver
wachten ook hier geen enkel restul-
taat van.
BROMFIETSER
OMGEKOMEN OP
ONBEWAAKTE
SOESTDIJK De 17-jarige T. W.
van der P. uit Soest is gisteravond met
zijn brommer, omstreeks half acht. op
de met automatische knipperlichten be
veiligde overweg aan de Molenstraat
tegen een trein gereden.Hij overleed]
aan zijn verwondingen.
DELDEN Het vijfjarige jongetje
M. B. A. Blanke raakte gistermiddag
onder een vrachtauto van de dienst
gemeentewerken. De chauffeur G. E.,
die achteruit reed, had zich van tevo
ren overtuigd dat de weg veilig was.
Het jongetje moet geheel links van
de weg met een fietsje hebben gere
den. Hij was op slag dood.
AMSTERDAM De 52-jarige sto
ker J. R. uit Amsterdam is gistermid
dag uit zijn auto geslingerd toen hij
op het kruispunt IJdoomlaan-Zui-
derzeeweg in Amsterdam-Noord in
botsing kwam met een tankwagen.
De man raakte onder de kantelende
wagen en was op slag dood. Het onge
luk gebeurde doordat het slachtoffer
geen voorrang verleende.
In Rijen is donderdagmiddag het
vierjarige jongetje G. de H. verdron
ken in een rioleringsput. Een buurman
paste zonder resultaat mond-op-mond
beademing toe.
De 30-jarige heer L. Koeken uit
Megen bij Oss werd bij een ongeluk
op het timmerbedrijf Van de Osse te
Oss dodelijk gewond. De man struikel
de en kwam met het hoofd op het
plaveisel terecht.
NIJMEGEN In een vijver is giste
ren de driejarige Jos Merx verdronken.
Hij is vermoedelijk spelenderwijs te
water geraakt.
Maatregelen gevaarlijke stoffen
e kort
pas in 1950 de eerste regenbak-
n het gebied van het tegen-
I^voordige stuwmeer werden ge
plaatst, is de. proefperiode voor het
meten van de neerslag veel te kort
jeweest. De dropgte van de afgelo
pen drie jaar is er in de statistieken
ilthans niet uitgekomen. De regen-
'ieva! is in feite dan ook sterk
U1pverschat.
verdamping, op zichzelf reeds groot
loor het immense wateroppervlak
ixperts beweren dat de omvang
•an het stuwmeer niet in verhou-
iing staat met de diepte, of wel de
loogte van de dammen wordt bo
vendien sterk bevorderd door de gro-
le. met water gevulde bladen van de
iiyacinth. Deze bestaan uit meerdere
lagen, wat betekent dat de zon twee
tot drie keer zoveel vat heeft op het
neer dan aanvankelijk was bere-
zouden nog meer oorzaken zijn.
vaardoor het stuwmeer niet vol
oopt. Er wordt gezegd dat de wa
terscheidingslijn niet dicht is. Het
"gesteente van de bergwanden zou po-
Wreus zijn, terwijl bosrijke randen
e-ieveneens water zouden doorlaten.
deze moeilijkheden hebben tot ge-
Talrijke bosnegerdorpjes moesten
als gevolg van het Brokopondo-
project verdwijnen. Ook dit kerk
je van de Evangelische Broeder-
gemeente werd door het langzaam
stijgende water achter de dam in
de Surinamerivier verzwolgen.
volg gehad dat de zes generatoren
van de hydro-elektrische centrale
nooit tegelijk hebben kunnen draai
en. Er is zelfs van een verslechtering
sprake. Het vorig jaar draaiden nog
vier generatoren, thans slechts twee.
Voor het 340.000 zielen tellende Surina
me, waarvan tien procent van de be
roepsbevolking werkloos is, betekent
het ten dele mislukken van het Bro-
kopondoplan een grote tegenslag. De
aluminiumproduktie was het vorig
jaar minder dan de helft dan was
voorzien (25.000 in plaats van 60 000
metrieke ton). Ook is er geen ener- j
gie voor Paramaribo en omgeving i
vrijgekomen, wat stagnatie betekent
voor de industrialisatieplannen.
De handelsbalans is niettemin voor 't|
eerst sinds jaren positief. Dit komt
mede door de verhoogde uitvoer var
aluinaarde. De Suralco heeft de ge
deeltelijke mislukking van het Bro-
kopondoplan enigszins trachten te
compenseren door de produktie in
de betreffende, nieuwe fabriek op te
voeren.
Indirect zijn er ook tegenslagen waar
neembaar. Er staan nog meer stuw-
meerplanhen op stapel, doch deze
worden thans met de grootste
zichtigheid uitgeweekt. Het grootste
is wel het Adampadaprojekt
westelijk Suriname, waar 2.000 arbei
ders met de infrastructuur bezig zijn
voor de bouw van een hydro-elek
trische centrale met tien keer zo
grote capaciteit. De geïnteresseerde
hiervoor is het Duitse Salzgitter In-
dustriebau Gesellschaft, dat zowel
met kapitaal uit de Bondsrepubliek
als uit de Verenigde Staten werkt.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM „In deze wereld
van de petrochemie worden risico's ge
nomen. Toch behoeven we niet bang te
zijn". Dit zei burgemeester YV. Thomas
sen toen de raad donderdag het
voorstel tot scherpere maatregelen in
zake laden, lossen en vervoer van ge
vaarlijke stoffen per schip besprak.
In de besprekingen werden inciden
ten als de stranding van de Anco
State, geladen met acrionlonitryl, op
de Noorderpier; de in de Botlek ver
zakte tankauto met een giftige stof
en de brandende tankauto op de
Vap Brienenoord betrokken.
Enig verschil in opvatting bleek te
bestaan. Zo drong mr. K. Staab (lib.)
aan op soepelheid en vroeg hij tijdige
waarschuwing van het bedrijfsleven
bij het ingaan der maatregelen. Maar
R. Laan jr. (soc) wilde „hard en recht
uit" handelen.
Een voorzichtig begin noemde de
cialistische woordvoerder deze stap
althans iets te doen op eigen grondge
bied. Waarom heeft de vakbeweging
niet meegedaan in de besprekingen?
wilde hij weten. In het vervolg moeten
de bonden bij dergelijke zaken worden
betrokken.
Snel werken
Burgemeester Thomassen zei grote
druk te hebben uitgeoefend om de ge
wenste wijzigingen der verordeningen
snel in voorstellen om te zetten. Het
was de bedoeling ook nieuwe bepalin
gen voor vervoer van gevaarlijke stof
fen op de weg te behandelen. Die kon
den echter niet tijdig gereed zijn.
Streng of soepel optreden? De burge
meester wilde een standpunt Innemen,
dat tussen die twee uitersten in kan
liggen. In ieder geval zal samenspel en
overleg met alle betrokkenen nodig
(Van i
economische medewerker)
Miljc
miljoi
oor het Brokopondoprojekt
gens nog wel enige hoop.
gaat miljoenen en nog eei
nen kosten. Als de Saramaccarivier
zou kunnen worden omgeleid en via
tunnels in het Bommesteinstuwmeer
zou kunnen worden gebracht, kan
volgens deskundigen nog wel het wa
terpeil worden bereikt, dat voor een
goed functioneren van de elektrici
teitscentrale bij de dam van Afobak-
ka noodzakelijk is.
ECONOMISCHE mee- en tegenvallers blijken uit statistiek
cijfers over de eerste twee maanden van 1967. Maanden
waarin het tijdelijk kabinet Zijlstra de toon aangaf, waarin
verkiezingen werden gehouden en waarin getimmerd werd aan
een nieuw kabinet.
IN- EN UITVOER
De buitenlandse handel in januari
(februari is nog niet bekend) is
paald meegevallen. De invoer steeg
met 9 pet. maar de uitvoer kon met
niet minder dan 20 pet. worden opge
voerd ten opzichte van januari 1966.
Hierdoor werd de invoer in de
eerste maand van het jaar door 88 pet.
door de uitvoer gedekt tegen 80 pet
een jaar geleden. Het invoersaldo was
hierdoor ook een stuk kleiner dan vo
rig jaar: nu ƒ288 miljoen en toen
453 miljoen
DEVIEZEN
Invloed op onze deviezenvoorraad
was nog niet te bespeuren. Eerst moe
ten de betalingen gedaan zijn en bo
vendien moeten de cijfers van de han
delsbanken over januari bekend wor
den gemaakt. Nu weten wij alleen dat
de goud- en deviezenvoorraad van de
Nederlandse Bank in januari met ƒ219
miljoen zakte tot 7.136 miljoen.
Bij de- banken zitten in vergelijking
hiermee maar weinig deviezen; eind
december 1966 hadden zij gezamenlijk
ƒ631 miljoen.
WERKLOOSHEID
De werkloosheid is een stuk hoger
geworden. De vele berichten over
ontslagen, bedrijfssluitingen en werk
tijdverkortingen hebben ons wel voorbe
reid. De ontwikkeling van de werk
loosheid van mannen blijkt uit het
staatje:
dec. 1965 45.100
dec. 1966 82.400 37.3
jan. 1966 51.900
jan. 1967 101.000 49.1
feb. 1966 53.100
feb. 1967 98.900 45.8
een seizoenverschijnsel, schakelen wij
de seizoeninvloeden uit, dan is
werkloosheid zelfs gestegen.
ORDERS
Uit de conjunctuurtest over januari
blijkt, dat zowel de binnenlandse als
de buitenlandse orders bij elkaar
genomen zijn gedaald. Van de on
derzochte bedrijven vond 30 pet de or
derontvangst dan ook klein. Zou deze
tendens zich voortzetten, dan zou dit
een ongunstige invloed op produktie
en werkgelegenheid kunnen hebben.
maakt, waarvan 56 pet hoger was dan
j een jaar ervoor. 39 pet gelijk en 5 pet
lager.
In de eerste twee maanden van 1967
daarentegen werden 49 dividenden be-1
kendgemaakt. waarvan 39 pel hoger;
was dan in 1966, 51 pet gelijk en 10 pet
lager.
BELASTING
De fiscus had geen klagen. In janua
ri althans ontving hij ƒ1.535 miljoen
aan belastingen, 27 pet. meer dan ir
januari 1966. Op zichzelf zegt dit na
tuurlijk niet zo veel. Eén maand L
voor een oordeel tekort. Maar als start
is het wel opwekkend.
Amsterdamse jongelui
houden reizigers aan
LONEN
De cijfers laten over januari nog
maar een bescheiden stijging vj
regelingslonen zien (de lonen die in de
collectieve overeenkomsten zijn vast
gesteld).
In het bouwbedrijf, voedings- e
notmiddelenindustrie. akkerbouw en
veehouderij en verkeer is er geen ver
andering van de uurlonen
gistreerd. Wel bij de metaalnijverheid
en de overheid. De stijging van d«
lonen van mannelijke handarbeiders
lag in beide gevallen tussen de 3 en 4
procent.
LEVENSONDERHOUD
Opvallend is dat de kosten van le
vensonderhoud, geregistreerd door het
prijsindexcijfer van 15 juli 1966 tot 15
januari 1967 (het laatst bekende cijfer)
onveranderd zijn gebleven. Er zijn on
derling in het pakket wel verschillen
maar het eindresultaat blijft gelijk. En
dat geldt voor de portemonnee.
Vergeleken met 15 januari 1966, dus
precies een jaar ervoor, komt er een
stijging van 3 1/4 pet. te voorschijn.
Dat is een stuk minder dan van 15
jan. 1965 tot 15 jan. 1966, want toen
werd het leven 6.9 pet duurder. In het
voorjaar plegen de prijzen aan te trek
ken. Wij zullen maar niet te vroeg
juichen.
BESPARINGEN
Er is in januari minder gespaard
dan in januari 1966. Nu werd er netto
bij alle traditionele spaarbanken te za-
men ƒ94.4 miljoen gespaard tegen toen
106,8 miljoen. Die achteruitgang vol
trok zich bij de algemene spaarbanken
de netto besparingen in januari
j van 47,7 miljoen tot 39.4 miljoen
zakten. Bij de rijkspostspaarbank ble
ven de besparingen nagenoeg gelijk (in
januari 1967 ƒ15.6 miljoen); bij de boe-
1 renleenbanken zakten zij van 43,3
miljoen tot 39,4 miljoen.
Schepen, die onder de bepalingen
voor gevaarlijke stoffen vallen, die
nen direct te worden behandeld als
dat kan, meende de heer Thomassen.
Over de vraag of zo'n schip als het
moet wachten naar een speciale
plaats moet worden gedirigeerd dan
KALFJESDRlELtm
VOORTHUIZEN Een van de
koeien van de veestapel van de heer
Vermeer te Voorthuizen heeft een
drieling tec. wereld gebracht. Twee
moesten enige dagen worden bijge
voerd met eieren en suiker om ze in
leven te houden.
Documentaire op
komst over apen
AMSTERDAM De „apenexpedi-
tie", die maandenlang in Afrika
(Guinee) het doen en laten van chim
pansees heeft onderzocht wij brach
ten daar eerder een uitvoerig artikel
over is in ons land teruggekeerd.
Dr. A. Kortland en zijn drie weten
schappelijke medewerkers, J. van
Orshoven, drs. J. C. J. van Zon en
drs. R. Pfeijffers, hebben wel drie ki
lometer filmmateriaal bjj zich. Daaruit
zal geprobeerd worden ook een docu
mentaire voor „het grote publiek" sa
men te stellen.
Doehtermij Vasco
vraagt surséance
MAASTRICHT De rechtbank te
Maastricht heeft de NV Reumkens"
bouwbedrijven een dochteronderne
ming van de Vascomij op eigen ver
zoek surseance van betaling verleend.
De bewindvoerders van Reumkens'
bouwbedrijven zijn dezelfde als die
van de Vascomij. De crediteurenverga-
dering zal op 6 april worden gehou-
wel naar ue kade. waar het later
gelost wordt zal hij de havenmeester
advies vragen.
De vakbeweging is in de zaak be
trokken, omdat een bestuurder van da
Alg. Bond van Verv oerspersoneel, het
raadslid W. J. Hulsker (soc.), in de
commissie havenbedrijven zitting
heeft.
Maar de heer Laan vond dit niet
voldoende. U vraagt toch ook advies
aan de Scheepvaart Vereniging Zuid,
wier voorzitter, de heer J. van Til
burg, ook in de commissie zit? In voor
komende gevallen zal de vakbeweging
worden ingeschakeld, beloofde de heer
Thomassen toen.
Zeg
het met
bloemen
Ir
aan tulpen en narcissen
Wegen
Spoorlijn
AMSTERDAM De politie heeft
gisteravond omstreeks half negen onge-
\eer dertig jongens en meisjes voor
het Centraal Station verdreven. De jon
gelui vielen treinreizigers lastig, en be
letten hen het station binnen te gaan.
Bij de charge, die werd uitgevoerd,
nadat de jongelui enige malen was ge
last te verdwijnen, werd gebruik ge
maakt van de gummiknuppel.
Volgens de politie pleegden zij on
tuchtige handelingen op het Stations
plein. Er werden twee minderjarige
meisjes aangehouden. Zij zullen aan
de kinderpolitie 'worden overgeleverd.
KEULEN De Westduitse lucht
vaartmaatschappij Lufthansa heeft
drie supersonische vliegtuigen van het
type Concorde besteld, welke voor
1973 zullen worden afgeleverd.
De optie op drie Amerikaanse su-i
personische toestellen blijft echter van
kracht.
DIVIDENDEN
Voor aandeelhouders, als groep ge
zien. is 1967 minder goed ingezet dan
1966. In de eerste twee maanden van
1966 werden 59 dividenden bekendge-
Een tikkeltje kinderlijk
(Van onze moderedactrice)
AMSTERDAM De schoenen
mode is eigenlijk net zo lang
als de rest van onze garderobe.
Er zijn geen damesachtige,
hooggekante pumps meer; geen
kloeke molières meer, die dege
lijkheid en nuchtere kijk op het
leven demonstreerden.
De schoenen hebben net als de jurkjes
een tikkeltje kinderlijkheid gekre
gen: lage hakjes, brede neusjes, een
smal bandje (of een paar) over de
wreef en kleurtjes uit een ouder
wetse zuurtjesstopfles.
hiel; vaak tweekleurig en in
leersoorten.
Suède en lak beide reeds bij vorige
modes favoriet, handhaven zich.
Pump
De pump heeft geen hoge hak meer (5
cm is het uiterste). De neus- en bak
vorm zijn rond of vierkant. Alle mo
dekleuren: oranje, abrikoos, violet,
geel, rood. appelgroen, vinden we in
het schoeisel.
Wie niet bij elke japon een paar schoe
nen wenst aan le schaffen (bijna
noodzakelijk indien men felle kleur
kiest) vindt gelukkig ook nuances
beige, blauw en wit.
De zomerschoenen hebben veel open
hielen, maar door het uitgebreide
bandjesspel op de wreef lijken de
schoenen iets steviger te zitten.
Ziekenfondsen boos
over regeling
voor ambtenaren
UTRECHr De Centrale bond van
onderling beheerde ziekenfondsen U
weinig gelukkig met de memorie van
antwoord op het wets-ontwerp ziekten-
kostenvoorziening ambtenaren. De fi
nanciële paragraaf is uiterst onvolledig
en zelfs niet vrij van onjuiste constate
ringen. zeggen de fondsen.
Er moet een nationale oplossing ko
men voor het bestrijden van de kosten
van de gezondheidszorg. Een afzonder
lijke regeling voor ambtenaren is dan
ook steeds minder aantrekkelijk.
In de memorie worden de uitgaven
van de ziektenkostenvoorziening voor
ambtenaren voor dit jaar geraamd op
ƒ207,50 per persoon. Bij een belast
baar ambtelijk inkomen van bijna
4,5 miljard en een premie van 5,3
procent zou dan nog een reserve van
17 miljoen overblijven. Deze raming
is volgens de CBOZ in strijd met d«
feitelijke situatie.
Het kostenbedrag ligt minstens
29 per ambtenaar hoger. Dat
komt neer op een tekort van ƒ15
miljoen, aldus de bond.
Teleurstellend vindt de bond het dat
i minister vrijwel niét is ingegaan op
de bezwaren van ziekenfondszijde. De
CBOZ vreest dat een aantal ambtena
ren met inkomen beneden de loon
grens de vrijwillige ziekenfondsverze
kering zal verlaten. Dat kan van in
vloed zijn op de financiële positie van
de fondsen en op de voor de vrijwilli
ge verzekering berekende premies.
DARMSTAD De openbare aankla
ger van Darmstad heeft gisteren mee
gedeeld dat hij 10 voormalige SS'ers in
staat van beschuldiging heeft gesteld
wegens massamoorden op Russen en
Joden, waaronder de moord op 34.000
Joden te Babi Yar bij Kiev in 1941.
De beschuldigden zouden hebben be
hoord' tot het beruchte speciale com
mando 4a welk commando naar schat
ting 80.000 mensen in bezet Rusland
heeft omgebracht De voornaamste ver
dachte is de 55-jarige ex-Hauptsturm-
führer van de SS, Kuno Callsen.
Het proces zal later dit jaar begin
nen.
Niet meer voor
melkhandelaren
UTRECHT De minister van econo
mische zaken vindt dat er geen aanlei
ding is om de marges in de melkdetail-
handel te verruimen. Hierom had het
bedrijfschap detailhandel in de melk—
zuivel produkten gevraagd.
Een rentabiliteitsonderzoek had la
ten zien dat men er in deze be
drijfstak niet zo rooskleurig voorstaat,
meende het bedrijfschap.
Volgens de minister blijkt uit het
onderzoek dat de bedrijven die alleen
bezorgen een aanmerkelijk beter econo
misch resultaat hebben geboekt dan de
bedrijven die ook een winkel aanhou
den.
Eregelden voor
kunstenaars
DEN HAAG De minister van cul
tuur, recreatie en maatschappelijk
werk heeft een bijzonder eregeld van
5.000 per jaar verleend aan de
kunstenaars: Fie Carelsen, Charlotte
Kohhler, Jacqueline Royaard-Sand-
berg. Albert van Dalsum, Cor D. van
der Lugt Melsert, Julia Ginzkey-Culp,
Alexander N. Voormolen, H. H. Kamer-
lingh Onnes, jhr. dr. W. Sandberg en
Mart Stam.
Chauffeur door eigeu
wagen overreden
BOXTEL Dc 55-jarige chauffeur
L. Baars uit Boxtel is gisteren door zijn
eigen vrachtwagen overreden en dode
lijk verongelukt. De man was onder zijn
auto de mistlampen aan het repareren.
Een passerende auto raakte een van de
apenstaande achterdeuren van de wagen.
Deze kreeg een voorwaartse druk
waardoor de motor aaansloeg. De eer
Baars, vader van vijf kinderen, kwam
onder de linkervoorwielen tereent.
V
