TV
Andersen-sprookje als
wijs verhaal op scherm
Xr'A&diinstofteni
RADIO
Commentaar
GROTE EN KLEINE KLAUS
Zeehondjes
mayo
'tsukses van
de gastvrouw
„Dagboek van
een gek*" op
televisie
mayo
SALADES
VRIJDAG 10 MAART 1967
De AVRO heeft ervoor gezorgd, dat
de oplettende toehoorder nu precies
I kan weten hoe het staat met het ja
en nee" over het levend villen van
zeehondenpups in de Golf van St.
Laurens, Canada. Meer niet, want de
voorzitter van het Actiecomité tot
humanisering van de zeehondenvangst
en de Groningse bonthandelaar ble
ven, elk met een handvol rapporten
het „welles en nietes" volhouden. De
eveneens in het televisieforum zitten
de bioloog dr. Van Haaften en dieren
parkdirecteur Van Hooff kwamen er
nauwelijks aan te pas.
Gespreksleider Joop van Meekren
gooide tenslotte een reddingslijntje
uit: „Als er nu een verbod is op het
levend villen van kleine seals ten
bate van de bontjassenzal dat toch
wel opgevolgd zijn". Toen kon verder
worden gepraat. Maar wij kregen
wel de indruk dat daar in de barre
winter bij 35 of 50 graden vorst op
het ijs niet altijd even secuur wordt
omgesprongen met de pasgeboren
Dit forum kwam, mèt een van die
lange en drukke Duitse stedenshows,
in de plaats van het aangekondigde
interview met Toon Hermans. Bij de
KRO ontrolde zich intussen de weinig
succesvolle Wally-show en nog eens
I zo'n heel beste Engelse reconstructie
van opzienbarende processen.
De AVRO vertoonde het spannende
I begin van een nieuwe Durbridge-
reeks, die het wel zal doen bij de
ga kijkers: wie nog geen slachtoffer is
f geworden heeft zich al flink verdacht
gemaakt. Zo valt er genoeg te puzze-
In de NTS-sportrubriek kon men al
les horen over de Ajax-tragiek in
Praag: kort na de wedstrijd heeft Her
man Kuiphof met velen gesproken
de meningen rolden als rijpe appels
over de beeldbuis. Daaruit kwam voor-
al dit vast te staan: Ajax heeft wel de
j techniek maar nog niet de ervaring
voor groot voetbal.
kfili
KANT EN KLAAR
Protest tegen
zeehondenjacht
OTTAWA De secretaris van een
Canadese vereniging voor dieren
bescherming, Da vies, wil in Canada
een miljoen handtekeningen verzame
len bij wijze van protest tegen de zee
hondenjacht, die elk jaar in de baai
van de St Laurens wordt gehouden.
De jacht i» inmiddels wéér begon
nen. Overigens zijn vijftig jagers m
het verongelukken van hun vliegtui
gen op het ijs bij de Madeleine-eilan-
den van de buitenwereld afgesloten.
Er mogen dit jaar maar 50.000 jonge
zeehonden worden gevangen. Op oude
re dieren wordt later met knuppels ei
geweren gejaagd. In totaal vielen vo
rig jaar in de zeven weken van het
jachtseizoen 170.000 dieren in de han
den van de jagers.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Het is geen kin
derprogramma, dat sprookje van
Andersen, verfilmd door de be
faamde Franse literator-regis
seur Jaques Prévert „Grote
Klaus en kleine Klaus". Van
avond laat de NCRV U deze
fijne film zien op Ned. 2 en U
kunt er een uur lang van ge
nieten.
Hans Christiaan Andersen, die in
zijn jeugd al snakte naar roem,
omdat hij een lelijk ventje was
tot wie niemand zich aange
trokken voelde, heeft zijn wijs
heden en zijn levensfilosofie aan
kinderen verteld, maar voor vol
wassenen bedoeld.
De sprookjes van Andersen zijn zo be
kend, dat het korte verhaal
waarschijnlijk wel in de herinnering
is: 't is de geschiedenis van twee
boeren in een dorpje, die allebei
Klaus heten. De ene is rijk en heeft
wel vier paarden, de andere
hij bezit slechts één mager paard
dat nog doodgaat ook. Naar hun
welstand gemeten worden ze ter on
derscheiding grote Klaus en kleine
Klaus genoemd. Maar Andersen laat
zien, hoe bezit niet tot macht en ar
moede niet tot onderdrukking be
hoeft te leiden: kleine Klaus is
slim, dat hij grote Klaus in de val
van zijn eigen hebzucht lokt en hem
dan van al zijn macht berooft.
Telkens weer duiken deze argumen
ten op in Andersen's wereldberoem
de sprookjes: de armen, door het le
ven slecht bedeelden, zijn wel naïef,
maar toch slim en goed van karak
ter. De rijken hebzuchtig, hoogmoe
dig en oneerlijk. Aan het slot var
elk verhaal verliezen de rijken, door-
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM De NCRV heeft een
belangrijk initiatief voor televisiedra
ma genomen: zij zendt op donderdag
16 maart a.s. het veelbesproken stuk
„Dagboek van een gek" op het scherm.
Na honderden theatervoorstellingen
zullen vele kijkers dit evenement,
waarin Henk van Ülsen als enige ac
teur optreedt, al hebben gezien, maar
nu zullen mijoenen op één avond het
kunnen bewonderen.
Van een der vele voorstellingen
heeft regisseur Kees van Iersel tevens
een televisieregistratie gemaakt. Nu
het stuk van het repertoire is geno
men, kan het via het scherm worden
vertoond.
Zoals u zich zult herinneren een
en ander is op de beeldbuis in de
nieuwsvoorziening goed gevolgd
heeft Henk van Ulsen deze zware rol
ook in het Engels gespeeld.
op veel gezonde
boterhammen
MEE NAAR SCHOOL
dat de armen hen te slim af zijn
geweest.
Denk maar eens aan de arme mole
naarszoon, die koning werd, de zwij
nenhoeder die de prinses trouwde,
het verguisde lelijke jonge eendje,
dat later juist een zwaan bleek te
zijn en alle trotse eenden in de scha
duw stelde.
Hoewel men hem graag voorstelt als
een zachtaardige, bescheiden kinder
vriend, de vriendelijke verteller (dat
interpreteert ook zijn standbeeld
zyn geboortestad Kopenhagen), was
Andersen in feite een emotioneel en
fel levend man, vol bittere rancunes.
Zijn poëtische geest weerhield hem
ervan, een scherpschrijver te
den. Maar toen hij niet snel genoeg
een hem adorerend lezerspubliek ver
wierf, heeft hij in bitterheid gezegd:
Kruiswttord-puzzel
zonder zwart
Horizontaal: 1. plaats in Gelder
land-mak. 2. eenmaal-water in N.
Brab.-gebod. 3. vreemde munt-deel van
Engeland. 4. zoon van Jacob-verborgen.
5. meisjesnaam-plaats in Italië. 6. zware
zoete wijn-welaan-insgelijks. 7. dwinge
land-onderaardse ruimte. 8. onbep. voor-
naamw.-lidwoord-vaarwel. 9. latwerk-het-
zelfde.
Vertikaal: 1. dapper strijder-bloem,
zangwijs-bijrivier van de Aller. 3. plaats
in Italië-houtskool 'ZN). 4. plaats in Bel-
gië-vertelling. 5. boom-wandelpark. 6.
makker-vertrouwelijk. 7. aanleg-wiel. 8.
vertegenwoordiger-en omstreken (afk)-
lidwoord .9. deel van een schip-voorzet-
sel-voorzetsel.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Horizontaal: 1. Groenlo-o.a .2. Eos-Loe-
sn. 3. serie-gene. 4. tros-neder. 5. een-
der-alt. 6. bed-one-tel. 7. Epen-agent. 8.
.-Ee-rente. 9. Tollens-el.
Vertikaal: 1. geste-Best. 2. röer-Ee-pro.
os-rondeel. 4. Elis.-do-nel .5. noen-Ena-
i. 6. lege-Regen. 7 one-dat-Ens. 8. Oe-
ï-lentfi. 9. An-er-TJl-tel.
Engeland: kleur
op drie netten
(Van o
e radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Het nieuws ove
Europese kleurentelevisie komt
snel los. Het ene land belooft dit, het
andere dat. Zo vernemen we nu uit
Londen, dat de kleurentelevisie in En
geland weliswaar in september a.s.
start op BBC II, maar dat eind 1969
op alle drie de netten, dus ook
BBC I en ITA, kleuren zullen worden
uitgezonden.
Tegen die tijd zal nl. het gehele
Britse televisienet omgebouwd zijn
van 504 op 625 (Europese norm) lijnen.
Dat zal een geweldige som geld kosten,
maar op den duur moet men er toch
aan en het bespaart de kijkers hoge
kosten, omdat zij anders een kleuren-
ontvanger moeten hebben die twee
soorten beeldsysteem kan verwerken,
plus nog eens kleuren
zwart-wit-beeld.
De ontvangst zal echter geleidelijk
mogelijk zijn, want er moeten zeer
veel steunzenders worden omgebouwd.
Geschat wordt, dat eind 1970 drievier
de van het land kleuren zal kunnen
Posthuma. NRU20.00 Uitzen
ding van de VVD. 21.00 Klare
taal, lezing. 21.15 Lichte orkest-
muz. en zangsol. (gr.). 21.35
Radlorama. 22.05 Parlementair
weekoverzicht. 22.20 Het We-
reldjeugdtoernooi zaalhandbal.
22.25 Humanistisch Verbond.
23.00 Concert: I.
OGRAMMA DRAADOMROEP
VANAVOND
Wolfgang Amadeus Mc
I. Uit „Don Giovanni" a.
verture: b. Madamlna, 11
logo questo; c. La dl darem
la mano; d. Battl, battl, o bel
Masetto; e. Deh vienl alia fi-
nestra: f. Vedria, carlno: g.
Ah pleta, Signorl miei; h. Cru-
dele! Ah no, mio benei... Non
ml dir. II. Uit „Luclo Silla"
TELEVISIE
VAWVOM)
Pipo de clown. 18 50 Journa.
STER: 18.55 Reclame. 18,
Pauze. TROS: 19 00 Mijn oc
(21 - herhallm
land progr. kanalen: 2
n.m. Zandmannetje,
i en zijn hondje, fllm-
kind. (2). 19.12 Myste-
licht. 19.55 De
Nws. 20.25 De dappere prins,
RAIMO
MORGEN
7.23 Lichte gram.n
voorpagina). 8.50 Vakantletlps
9.00 Lichte gram.muz. 9.15 Ste;
Nieuws)7 12.15 "Voor nuer/'la-
ter, lezing. 12.27 Mededelingen
t.b-v. land- en tuinbouw. 12 30
Actueel sportnieuws. i?.00
Nieuws 13.10 VARA-v.,: :a.
Franse les. VARA:
sen stilstand en bc
zing. 17.15 Lichte
17.30 Radioweekjournaal.
Hilversum n. 298 m. KRO:
7.00 Nieuws. 7.10 Het le /ende
Woord. 7.15 Stereo: Klass.
f.30 Nieuws. 7.32
kerk: Passtemu-
7.55 Overweging. 3.00
De zingende kerk: Passie.
Overw
M °Kktb (8.30-8.32 Ni<
Overheidsvoorllch' lng.
NL - ge var. faml-
17.00 Voor
i Het Leger des Heils
euws. 10.02 Operamuz
:ht muziekprogr. (ll.Oi
12.00 Nieuws. 12.0:
ariant: actualiteiten en repor
STER: 15.57
Weekjour-
siechtho-
VPRÖ: f67o"cT Beestje
dierenfilm. 16.20 Yankee, clip
per TV-film. 16.45 Kabouter
prenten 2. kinderprogramma.
België: Nederlands
Volksuniversiteit.
„Als ze niet naar me luisteren wil
len, zal ik het de kinderen wel ver
tellen en zo zullen ze het toch ho-
Zachte satire
Misschien, als hij nu had geleefd, dat
Andersen een satiricus was gewor
den, want in werkelijkheid behelzen
zijn sprookjes niet anders dan
zacht-uitgedrukte satire op het leven
en zijn onrechtvaardigheden die hij
altijd weer critiseerde.
Zijn levensfilosofie is voortgekomen
uit veel innerlijke spanningen en die
waren weer het gevolg van een har
de jeugd. In diepe armoede werd hij
grootgebracht, hij kende het lot
aalmoezen te moeten accepteren
toen hij volwassen was moest hij
nog afgedragen kleren van zijn
vrienden en toegeschoven maaltijden
Twee elementen hebben in Andersen
om de voorrang gestreden, zijn ar
tistieke begaving en zijn wrok tegen
de maatschappij. Met zijn gaven
wist hij eerst geen raad. Enige oplei
ding viel hem niet ten deel: er
geen geld voor. Met zijn zeer onaan
trekkelijk uiterlijk: te grote voeten
en handen, een scherp gezicht met
een te lange neus, nam hij de
mensen niet voor zich in en zijn
melijke kleding verschafte hem ner
gens toegang.
Hij probeerde zijn talenten als ballet
danser en als declamator... het
den mislukkingen. Eindelijk begreep
hij, dat hij kon schrijven en toen
wierp hij zich met hartstocht op zijn
Zijn ware vorm vond hij in geniaal
geschreven sprookjes. Hij wilde
roem, hij schreef zijn eigen le
vensverhaal in „Het lelijke jonge
eendje". Hij was niet tevreden, toen
hij die roem ontving tot van ver
buiten de Deense landsgrenzen.
Geniaal
Hij besefte volkomen, dat hij hoogbe
gaafd was en de wereld aan zijn
voeten had. Dat legde hij vast in
vele verhalen over hoogmoed, die tot
ongeluk leidt. Denkt u maar eens
aan de markante geschiedenis van
de arme visser, die teveel rijkdom
vroeg aan het tovervisje in de zee,
omdat zijn vrouw hem daartoe
aanspoorde.
Met deze waarschuwingen aan de
mensheid hield Andersen zichzelf me
de een spiegel voor. Hij was
„zwaan" geworden: het arme,
waarloosde en weinig beminde jonge
tje kwam tot rijkdom, faam en groot
aanzien, werd gevierd als wereldbe
kende kunstenaar. Maar zelf ging
hij, hoewel de roem hem nooit ge
noeg was, nimmer over de schreef.
Met de jaren ging de droom en de
poëzie ook zijn innerlijk meer
beïnvloeden en werd hij waarlijk de
beminnelijke kinder-verteller,
wel zijn sprookjes wel degelijk als
„volwassen literatuur" beschouwd
bleven.
Andersen stierf in zijn geboortestad
Kopenhagen in 1875, 70 jaar oud.
Nog altijd kijkt zijn „kleine zeemeer
min" uit over de haven, nog altijd
staat zijn monument, dat hem weer
geeft door luisterende kinderen om
ringd, op een ereplaats in de stad.
Deense naam
Vanavond zult u dus op Ned. 2 zijn
sprookje „Grote Klaas en kleine
Klaas" (zoals de titel eigenlijk in het
Nederlands is vertaald) zien.
De NCRV liet de twee naamgenoten
voor vanavond hun ware Deense
voornaam houden. Misschien een as
sociatie met het feit, dat het van
daag 10 maart is...?
Merkwaardig is het, dat Jacques
Prévert, die het sprookje voor film
bewerkte, zelf een zeer talentvol
kunstenaar is, wiens literaire werk
niet altijd op de juiste waarde
wordt geschat en de verdiende waar
dering ontvangt.
U moet maar eens kijken, vanavond, u
zult plezier beleven aan de uitzen
ding.
De 17-jarige Patricia Paay zal vanavond niet alleen
zingen maar zelfs gastvrouw zijn in het TROS-pro-
gramma, dat een kwartier duurt en naar haar is ge
noemd: ,J*atricia zingt". Ze zal andere beginnende
dienaren van de lichte muze voorstellen aan de kijkers:
het in België al populaire zangeresje Dea Dool, de
harpspelende Rob de Korver en de beatgroep Eddy
Nelson en The Eddysons.
Zelf wil Patricia het liefst jazznummerszingen,
maar papa Paay, die het nog te zeggen heeft over zijn
dochtertje, vindt dat ze ook commerciële liedjes op
haar repertoire moet nemen, dan komt ze er beter in.
Niemand kende Patricia, voordat de TROS haar op
het scherm liet komen en dat was een grote kans voor
haar. Alle hoop is er nu op gevestigd, dat er een pla
tenmaatschappij zal opduiken, die.haar stem goed ge
noeg vindt om er een plaatje aan te wagen.
VANAVOND TE ZIEN
Ned. I TROS en VARA
7.00 uur feuilleton „Mijn oom van Mars".
7.25 uur tekenles.
7.40 uur Patricia in een eigen show.
8.20 uur Achter het nieuws.
8.45 uur aflevering crimi-serie „Mogul".
9.35 uur Mies-en-scène.
Ned. 2 NCRV
8.05 uur Franse documentaire over Peru.
8.50 uur Franse speelfilm „Kleine Klaus en grote
Klaus".
9.55 uur actualiteiten.
VANAVOND TE HOREN
Hilve,
i VPRO en VARA
7.00 uur Ronduit.
8.05 uur discussie over reclame.
9.00 uur Radio Filharmonisch orkest concerteert. So
listen Emmy Verhey en Christiaan Bor in
Concert voor twee violen in d van Bach.
10.55 uur lichte plaatjes.
Hilve,
i II NRU
8.05 uur 9 uur politieke zendtijd voor de VVD:
verslag partijcongres.
9.15 uur lichte platen.
9.35 uur Radiorama, mini-magazine op cultureel ge-
11.00 uur Scandinavische muziek door Radio-orkes-
Hij vraagt: .Hoe wilt ge het beschilderd hebben, heer predi
kant?'
Het antwoord geeft hem opnieuw reden zich te verbazen,
doch zich tevens gevleid te voelen. Want dominee Valentijn
zegt: „Dat moet ge mij niet vragen, meester Fabritius. U
bent de schilder en ik heb u om een aangename voorstelling
gevraagd.'
Hij belooft zo spoedig mogelijk met een ontwerp te zul
len komen. Daarna is het onderhoud vlug afgelopen. Over
de prijs zijn ze het snel eens. Ze behoeven het er eigenlijk
niet over eens te worden, want de predikant noemt zelf het
bedrag. De manier waarop hij daarbij de rollen omdraait,
verrast Cadel zo, dat hij onmiddellijk toestemt, terwijl hij
zelf toch een hoger bedrag in het hoofd had. Hij is daarover
wat boos op zichzelf als hij naar huis wandelt Maar die
boosheid wijkt weldra voor de vreugde om de opdracht,
waaraan hij zo gauw als hij kan hoopt te beginnen. Hij
verlangt naar het werk en neemt zich voor er iets moois van
te maken. Want afgezien van de kwestie van de prijs fc hij
tevreden over het onderhoud en moet hij' erkennen, dat hij
bij zijn vorige bezoeken de predikant niet juist heeft beoor
deeld.
Terwijl hij nog bezig is om het ontwerp voor de pla
fondschildering op papier te zetten krijgt hij nog een paar
opdrachten. Een wijnkoper vraagt van hem een wandschilde
ring en Cornells van Ophoven, rentmeester van het
Gasthuis, wil een schilderij boven de deur in zijn woonka
mer. Carel heeft er ineens de handen vol mee. Hij zal het
alleen niet meer afkunnen en praat daarom met Egbert van
der Poel, die hem belooft naar een flink hulpje te zullen
uitzien. Reeds de volgende dag zendt hij hem een jongeman-
Het is de zoon van een Delftse kunstkoper en neef van de
schilder Leonard Bramer. Over goed een maand wordt hij
zeventien jaar en van zijn oom heeft hij al enige lessen in
de schilderkunst gehad.
De nieuwe leerling heet Johannes Vermeer. Het is een
stille, wat teruggetrokken jongen, maar hij is ijverig en
gewillig. Carel neemt hem met zich mee als hij de eerste
maal naar het huis van dominee Valentijn gaat om een begin
met de plafondschildering te maken. De grote voorkamer is
geheel ontruimd en het eerste werk is nu om er, samen met
de jongen, een stellage op te bouwen, waarop zij in de
hoogte zullen kunnen werken.
De herfstdagen zijn licht en zonnig. Dit betekent meer
arbeidsuren dan wanneer het najaar regen zou hebben ge
bracht Ze komen Carel van pas. Want hij heeft ze nodig,
's Morgens werkt hij in het huis van dominee Valentijn en
Johannes is hem daarbij behulpzaam, 's Middags doet hij
zijn andere werk: dat bij de wijnkoopman en de rentmeester
van het Gasthuis. Zijn leerling blijft dan op het atelier,
waar de verf voor de volgende dag gereed moet worden
gemaakt en ook nog andere karweitjes zijn te doen, die niet
mogen blijven liggen. Het is heerlijk zo te kunnen werken!
Carel gunt zich in het middaguur soms nauwelijks de tijd
om thuis te gaan eten. Het liefst zou hij dan maar doorwer
ken.
Er gaan dagen voorbij, dat Machteld en hij elkaar niet
zien. Als zij 's morgens komt, is hij al weg en als hij dan
thuiskomt, heeft zij de schalen met eten op tafel gereedge
zet. Dat hij- vaak een koud geworden maaltijd vindt, deert
hem niet Ook 's middags is Machteld al verdwenen als hij
terugkeert.
Als dit zo al meer dan een week heeft geduurd, treft hij
haar in het middaguur wachtend aan. Ze is al naar huls
geweest om te eten en toen ze, teruggekeerd, bemerkte dat
de tafel nog onaangeroerd stond, had ze gewacht
„Ik wilde maar eens weten of je eigenlijk nog wel
bestaat", zegt ze als ze zijn vragende blik riet
Hij probeert te schertsen. „Je ziet het ik ben er nog.
Gezond en wel."
Ze gaat op rijn scherts niet in. Haar stem trilt als ze zegt:
„Dat ik ook nog besta, had je zeker niet gedacht, hè?"
Het is duidelijk wat ze hiermee bedoelt Hij erkent het in
zichzelf dat zij gelijk heeft. Door het werk was hij haar wel
niet totaal vergeten, maar had hij haar toch lelijk verwaar
loosd. Ze staat daar voor hem en de uitdrukking in haar
ogen is niet boos, maar verdrietig. Het vervult hem met
medelijden en terwijl hij een arm om haar middel slaat en
haar naar zich toetrekt zegt hij: „Neem me niet kwalijk. Ik
heb het zo druk de laatste tijd..."
Hij zegt het als een verontschuldiging, doch weet, dat het
dit niet kan zijn. Zij echter neemt er genoegen mee. Ze
nestelt zich in zijn armen en ze vergeten alles om zich heen.
Pas als Johannes voor de tweede maal hard de klopper op
de deur heeft geslagen, laten ze elkander los...
(Wordt vervolgd
Slaap-
fietser
CHESTERFIELD
Een negentienjarige
motorrijder is vrijge
sproken van onver
antwoordelijk rijden.
Hij reed in diepe slaap verzonken
midden in de nacht tegen een auto.
Zijn moeder verklaarde dat haar
zoon dikwijls allerlei dingen in zijn
slaap uithaalde. Soms staat hij op om
met de hond een blokje om te gaan.
Beslissend was de verklaring van d«
arts die zei: ,,Ik geloof dat dit een ge
val van slaapwandelen is geweest."
De motorrijder werd vrijgesproken en
verliet als vrij man met de ogen wa
genwijd open de rechtzaal.
AIS DIE *3TÖRM NIET1
OPHOUDT, WOEDT IK.
LEVEWD 0ÊCSKAV0VJ
IK MOET WEG ZIEKl
STfc KPMEtJ.;.
RIO DE JA-
Hondetrouw neiro Een
Duitse herders
hond heeft het leven van zijn mees
teres gered toen een gebouw in het
hartje van Rio de Janeiro instortte.
Brandweerlieden troffen op de plaats
SUKKELTJE
EN
BRUUNKE
„Het gaat waaien" zegt
Stikkeltje en grijpt naar
zyn petje, maar nu waait
de zeepbel weg! „Gauw,
Bruunke, we moeten hem
pakken" roept hy zenuw
achtig.
„Ba, telkens als we hem
bijna hebben, blaast de wind hem verder!" mop
pert Stikkeltje. „Hy waait zo wel in een struik,
dan kunnen we hem grijpen!" troost Bruunke, al
hollend.
Pats! Boven in een boom. „Was hij maar tegen
