Geboortenbeperking zet
vooral in steden door
Buiten medeweten getrouwd
WEER VERTROUWEN
IN INDONESIË
Soeharto duldt
geen verzet
Strauss doet weer
van zich spreken
OVER SNEL PIJNSTILLEN
9 DE PIL MEDE VAN INVLOED
Hederlaag
Jonge garde
Flipper redt
drenkeling
Bezoek
schenk^^iS
Uw collega's noemen u
bedachtzaam. Bij krant, boek of T.V.
rookt u graag een pijp.
De avond vindt u een plezierig stukje
van de dag. Zijn we er dus
vèr naast als 1
denken dat u
Coopvaett
rookt?
Verkeerde werd
vergiftigd
AKTUEEL
9
ZATERDAG 25 FEBRUARI 1967
(Van een onzer redacteuren
DEN HAAG Recente cijfers, met name uit de grote steden, maken duidelijk dat de
verandering in mentaliteit met betrekking tot de gezinsgrootte in ons land al duidelijker
begint door te werken. Het toenemende gebruik van middelen ter beperking van geboorten,
onder meer van de pil, moet daarmee in verband staan.
Het jaar 1965 blijkt In de grote steden het keerpunt te zijn. In dit en het daarop volgend jaar nam in
Amsterdam, Den Haag en Rotterdam het aantal geboorten per duizend inwoners met ruim twee af.
Dat betekent in die steden gezamenlijk ongeveer 4500 geboorten minder.
J^oewel de uitslag nog niet defini
tief Is moet worden aangeno
men, dat de Indische Congrespartij
een grote nederlaag heeft geleden
en mogelijk zelfs haar meerderheid
In het parlement heeft verspeeld.
Dat de partij niet ongeschonden uit
de verkiezingsstrijd tevoorschijn zou
komen, werd algemeen aangeno
men. Na het overlijden van Nehroe
had zij al ontbindingsverschijnselen
vertoond.
Het gezag van de centrale regering
te New Delhi werd systematisch
ondermijnd en dat van de deelstaten
werd steeds groter. Ook mevrouw
Gandhi dochter van Nehroe
kon daar geen verandering in bren
gen.
Overal in het land ontstonden groe-
peringen, die afzonderlijk aan de
I verkiezingen deelnamen. Alles wees
er op, dat de Congrespartij en daar
mee India zelf in een crisis-situatie
verkeerden.
De uitslag van de verkiezingen laat
zien, dat de toestand ernstiger is
dan werd gevreesd. Talrijke Indiërs
keerden zich niet alleen van de Con
grespartij af, maar ook van som
mige van haar leiders.
Mevrouw Gandhi slaagde er in,
haar zetel in het parlement te be
houden. Maar zelfs Kamaraj, de
eens zo machtige voorzitter van de
partij, werd verslagen.
TJet is nog te vroeg voor een ver-
antwoorde analyse van de ver-
Na de piek in 1946 bewoog het aan-
l tal geboorten per duizend inwoners in
1 genoemde steden zich tussen de 16 en
17. Daarna was de ontwikkeling voor
Amsterdam in 1964: 16,8, in 1965: 15,3,
in 1966: 14,4, voor Rotterdam respectie
velijk: 17,0, 15,8 en 14,8 en voor Den
Haag 15,2, 14,6. 13,3, waarbij bedacht
moet worden dat de laatste gemeente
de meest verouderde bevolking van de
drie heeft, omdat zij geen uitbreidings
mogelijkheden meer kent.
Deze opvallende daling heeft om te
beginnen gevolgen in de kraamverzor-
ging. Was er tot voor betrekkelijk kort
nog sprake van een tekort aan kraam
verzorgsters in deze steden, dat is nu
niet meer het geval. Zonder werving
kan men gemakkelijk aan de benodig
de krachten voor de opleiding komen.
Hier en daar heeft men de opleiding
zelfs stopgezet, omdat men anders
vreest een overschot te krijgen.
Geen werk meer
In Den Haag is het zelfs zo, dat men
een aantal meisjes in opleiding heeft
geadviseerd een andere loopbaan te
kiezen door over te stappen naar de
gezinsverzorging, waar men nog wel
met tekorten kampt. Dit is overigens
niet alléén het gevolg van minder ge
boorten, maar ook een uitvloeisel van
de recente, regeling waarbij voor
kraamverzorging minder wordt uitbe
taald, dan voorheen het geval was.
Een toenemend aantal gezinnen voor
ziet zich daardoor nu van kraamverzor
ging in eigen beheer: een vrouwe
lijk^) familielid of kennis, die in de
befaamde eerste dagen komt helpen.
De verminderende geboorten, waar
van overigens nog niet in het gehele
land sprake is, maar de steden geven
toch wel een duidelijke aanwijzing dat
het landelijk die richting uitgaat, heb
ben te maken met gewijzigde inzichten
over de gezinsgrootte die zich baan
breken. Vooral ook onder het confessio
nele deel van ons volk. De andere
zienswijzen van kerken zijn hier uiter
aard mede van invloed. De steeds beT
tere middelèn ter voorkoming van
zwangerschap komen bij de effectue
ring te hulp.
kiezingsuitslagen en de gevolgen,
die zij voor de politieke samenleving
in India zal hebben.
Talrijke problemen hebben een rol
gespeeld, zoals de talenkwestie, het
verzet tegen hét slach'tèn van heili
ge koeien en de militante houding
van het hindoeïsme.
Wat de Congrespartij bereft lijkt er
echter ook sprake van verwijdering Jg prOCCnt
tussen generaties. De nederlaag van
van de gevestigde politieke leiders Gescha( word, dat ons land 25o.o00
kan een aanwijzing zijn. tot 300.000 vrouwen ovulatieremmers
Nehroe heeft in de laatste jaren van pj^ gebruiken, een aantal, dat nog
zijn premierschap nog getracht, zijn I regelmatjg büjft toenemen. Dat wil
partij te vernieuwen. Hij droeg zijn •-*
vie uit Amsterdam in de drie grote
steden instelde. Ruim vijftig procent
van de ondervraagden achtte een echt
paar met twee kinderen het ideale ge
zin en 25 procent een echtpaar met
drie kinderen.
Dat de heden begonnen ontwikkeling
zich zal voortzetten lijkt duidelijk. En
evenzeer, dat deze voor Nederland nog
al spectaculaire uitkomsten geheel oi
gedeeltelijk een streep kunnen beteke
nen door in het nabije verleden nog
uitgesproken verwachtingen. Met alle
consequenties voorzieningen op lan
ge termijn bijvoorbeeld van dien.
Vandaar, dat de rijksplanologische
dienst in Den Haag thans een studiea
nalyse naar aanleiding van deze en an
dere cijfers onderhanden heeft. Ook
bij de afdeling bevolking van het Cen-
traal Bureau voor de Statistiek is een
onderzoek gaande, waarover binnen en
kele maanden, naar verwacht wordt,
meer kan worden gezegd. Tenslotte is
er een sociologische peiling in Utrecht
gaande op universitair niveau, in sa
menwerking met de stichting Zuiver
Wetenschappelijk Onderzoek.
WENEN De avonturen met tele-
visieheld „Flipper" kunnen ook in wer
kelijkheid gebeuren. Het Bulgaarse
persbureau BTA meldt, dat een ma
troos, die van de vrachtboot Phoenix1
was gevallen, zijn leven heeft te dan
ken aan een dolfijn.
Terwijl de drenkeling zich boven wa
ter hield, dook naast hem een dolfijn
op, die met een bijna menseljk geluid
zijn soortgenoten riep. De dieren vorm
den een kring om de zeeman en weer
den net zo lang de aanvallende roofvis
sen af tot de man aan boord van zijn
schip was gehesen.
naaste medewerkers op, zich aan
deze taak te wijden.
Na zijn dood is er van dit verjon
gingsproces weinig terecht gekomen.
De oude generatie hield de teugels
in handen. De strijd om de macht
duurde voort tot aan de verkiezin-
Het behoeft niet te verbazen, dat het
vooral de jonge kiezers zijn geweest,
die tot de nederlaag van de partij en
de oude garde hebben bijgedragen.
zeggen dat tien tot vijftien procent
van de daarvoor in aanmerking komen
de vrouwen de pil gebruikt. Uitslui-
TTet bezoek, dat premier Wilson
en minister Brown maandag
aan Den Haag brengen, heeft wei
nig politieke betekenis. Enkele
maanden geleden werd het al vast
gesteld. En nu is het dan zo ver.
Er gebeurde in die maanden heel
wat. De Briten bezochten op hun
reis door de EEG-landen Rome,
Straatsburg, Parijs, Brussel en
Bonn. Voor Luxemburg bleef geen
tijd over.
Onderwerp van gesprek was even
tuele toetreding van Engeland tot
de EEG. Te Parijs werden Wil
son en Brown bepaald niet met
open armen ontvangen.
Te Bonn bleek, dat West-Duitsland
er geen halskwestie van zal maken,
als Frankrijk meent, dat de Brit
ten nog niet rijp zijn voor toelating.
Dat Den Haag bijna de laatste pleis
terplaats van Wilson en Brown is,
hoeft niet noodzakelijk te worden
toegeschreven aan de geringe in
vloed, die Nederland zou hebben.
Ons land heeft toelating van Enge
land altijd beschouwd als een van
de voornaamste voorwaarden voor
het welslagen van de Europese sa
menwerking.
De bespreking van maandag zal dan
ook niet meer zijn dan een uitwis
seling van gedachten en gegevens
over een zaak, waarover in Parijs
wordt beslist.
AMSTERDAM Aan het slot van jaar
de tweedaagse conferentie over bij
stand aan Indonesië is vrijdag als
verwach tins uitgesproken dat liet In-
dustrie-apparaat van dat land (nu
voor slechts dertig procent benut)
nog dit jaar tot zeventig procent zal
zijn op te voeren en misschien wel
over twee of drie jaar op enigszins
normale basis is terug te brengen.
De intergouvernementele bijeen
komst in het Amstel Hotel werd bij
gewoond door delegaties uit Australië,
België. Frankrijk, West-Duitsland, In
donesië, Italië. Japan, Nederland,
Engeland en de Verenigde Staten.
Waarnemers waren aanwezig uit
Oostenrijk, Canada, Nieuw-Zeeland.
Noorwegen en Zwitserland, alsmede
missies van het Internationaal Mone
tair Fonds (IMF), de Wereldbank, het
ontwikkelingsprogramma der Ver
enigde Naties, de organisatie voor
economische samenwerking en ont
wikkeling en de Aziatische Ontwikke
lingsbank.
De groep, die het Indonesische te
kort aan buitenlandse valuta voor dit
schat op tweehonderd miljoen
dollar, is tot overeenstemming geko
men over de noodzaak van nieuwe
hulpverlening op zo gemakkelijk mo
gelijke voorwaarden.
Snel dient bijstand te worden ver
leend in de vorm van overeenkomsten
die Indonesië verzekeren van gesta
dige toevoer van importgoederen.
In de volgorde van prioriteiten voor
de hulpverlening staat de voedsel
voorziening voorop. Daarna volgen:
versterking van de infrastructuur, sti
mulering van de produktie, bevorde
ring van export en verstrekking van
kleding.
De besprekingen in Amsterdam zijn
constructief en instructief geweest,
mede dank zij de goede inbreng van
de Indonesische delegatie, gesteund
door toelichtingen van het IMF en de
Wereldbank Besloten is. dat de groep
nog vóór de zomer opnieuw bijeen
zal komen om een overzicht te krij
gen van de vorderingen en de pres
taties krachtens het Indonesische sta
bilisatieprogramma.
tend op medische indicatie, zoals men
weet.
De grote aanwas, zo menen deskundi
gen, komt vooral van een nieuwe laag
in de bevolking, die overwegend van
rooms-katholieken en gereformeerden
huize is. Het zou anderzijds onjuist
zijn het teruglopende aantal geboorten
alléén op rekening van de pil
plaatsen. Oudere anti-conceptionele
middelen, blijken eveneens in toene
mende mate te worden gebruikt. De
31/2 miljoen per jaar van vlak na de
oorlog zijn in 1966, blijkens een publi-
katie in Gezond Gezin van de Prot
Stichting tot Verantwoorde Gezinsvor
ming, verviervoudigd tot 14 1/2 mil
joen.
Twee tot drie
De andere inzichten over de
zinsgrootte bleken onlangs ook uit een
onderzoek dat het researchbureau Ogil-
Wegens hoogverraad
PAPANDREOE JR.
VOOR RECHTER?
ATHENE De Griekse regering
heeft het parlement gevraagd, de on
schendbaarheid op te heffen van An
dreas Papandreoe. Hij moet terecht
staan wegens hoogverraad.
De zoon van de vroegere premier
George Papandreoe was betrokken bij
de geheime militaire organisatie As-
pida. Deze streefde naar afzetting van
koning Konstantijn en het vestigen van
een nasseristisch regiem.
Er is een meerderheid van twee
derden nodig om de parlementaire on
schendbaarheid te kunnen opheffen.
Betwijfeld wordt, of die meerderheid
bijeengebracht kan worden.
1.25
SINGAPORE/DJAKARTA Indo-
nesië's sterke man generaal Soeharto
heeft via een voorgelezen radio
boodschap gewaarschuwd, dat streng
zal worden opgetreden tegen degenen
die de machtsoverdracht willen nege
ren.
ii de verklaring, mede ondertekend
door de bevelhebbers van de drie
strijdmachtonderdelen en het hoofd
van de politie, wordt met nadruk
gesteld dat de overdracht „alle gezag
en verantwoordelijkheid inhoudt."
Achmad Sjaihoe, de voorzitter
van het parlement, heeft volgens Ra
dio Djakarta gezegd, dat Soekarno's
ambt van president niet langer
bestaat
Leden van de Nationalistische Partij
Indonesië in het parlement, hebben
unaniem goedkeuring gehecht aan de
resolutie, waarin op het ontslag van
Soekarno wordt aangedrongen. Dezfe
partij die de president altijd heeft
gesteund, begint over het gehele land
uiteen te vallen. De positie van Soekar
no wordt hierdoor nog sneller onder
graven.
Terwijl de politieke oorlog voort
duurt, heeft een sleutelfiguur in de
Beruchte misdadiger
in Boston ontsnapt
BRIDGEWATER Albert Desalvo,
die zichzelf de wurger van Boston
noemt, is gisteren uit een psychia
trische inrichting ontsnapt.
Desalvo heeft bekend in een periode
van anderhalf jaar dertien vrouwen te
hebben aangerand en daarna te heb
ben vermoord. In januari is hij tot
levenslang veroordeeld wegens gewa
pende roof-overvallen.
In afwachting van de uitspraak in
hoger beroep was de beruchte misdadi
ger in een psychiatrische inrichting ge
plaatst
Sensatie in Amerika: de 35-jari
ge tot de elektrische stoel ver
oordeelde Martin Tajra, wenste
alsnog in het huwelijk te treden.
Hier staat hij met zijn jonge
vrouw Betty Beatty (27), omge
ven door de ambtenaar, de
geestelijke en een getuige in de
gevangeniskapel van Chicago.
AMSTERDAM Vier jaar gevangenis
straf met aftrek van het voorarrest en
terbeschikkingstelling van de regering
heeft de officier van justitie bij de Am
sterdamse rechtbank gisteren geëist tegen
de 54-jarige arbeider H. J. U. uit Heerlen.
Verdachte had in de nacht van 1 op
2 september een poging gedaan de 56-
jarige Amsterdamse vrouw M. B. in haar
woning van het leven te beroven.
communistische machtsgreep, de te
recht 1 staande ex-generaal Soepardjo,
verklaard dat de communisten het
plan hadden Soekarno desnoods met
geweld te dwingen en hem tot symbo
lisch president te maken.
Geëmotioneerd riep Soepardjo tegen
zijn rechters: „Ik zal Soekarno tot
mijn dood verdedigen."
Soepardjo valt op door zijn zelfbe
wuste en vrijmoedige manier van op
treden. Van vrees voor een waarschijn
lijke doodstraf is bij hem niets te
bespeuren. Hij verwierf hierdoor al
enige sympathie op de publieke trlbu-
M.
Soepardjo werd echter uitgejouwd
toen hij verklaarde: „De raad van ge
neraals is nu aan de macht, terwijl de
wettige ministers in de gevangenis zit
ten". Overste Soegiri, voorzitter van
het tribunaal beet hem wit van woede
toe: „Ga niet te ver."
MUENCHEN Na dagenlang ont
kennen heeft de 26-jarige Wilhelm Lei-
nauer Toegegeven, in overleg met de
24-jarige Christel Müller aan de echt
genoot van deze vrouw een fles met
door blauwzuur vergiftigde jenever te
hebben gestuurd.
Niet de man, maar diens vriend, de
23-jarige Albert Blumoser werd het
slachtoffer, nadat de argeloze Müller
voor hem een glaasje had ingeschon
ken.
Leinauer, die reeds verscheidene ma
len gepoogd heeft zijn eigen vrouw te
doden, had op een briefje bij de fles
geschreven: „Groeten uit de Paltz,
maar... alleen drinken en geniet er
van".
FRANKFORT De 26-jarige Ursu
la Kablau is wegens medeplichtigheid
aan de moord op haar zevenjarig doch
tertje Beate tot twaalf jaar gevangenis
straf veroordeeld. Haar man, die kort
na het misdrijf in mei 1965 de hand
aan zichzelf sloeg, zou een fatale in
vloed op haar hebben gehad.
Pijnstillen dient niet alleen grondig maar ook snel te geschieden- Reuma
tische pijnen, spit, griep, hoofdpijn, menstruatiepijnen verdwijnen snel
met Togal, Neem ze in huis. Bij apoth. en drog. TOGAL 0.95; 2.40; 8.88.
FRANKFORT Volgens gemeenteambtenaren zou dezer da
gen een vrijgezel uit Wiesbaden in Frankfort in het huwelijk zijn
getreden. Maar de man zelf wist van niets en kon dat ook gemak
kelijk bewijzen.
De oplossing was spoedig gevonden toen de vrijgezel zich herinnerde
dat een onbekende hem zijn gerolde portefeuille (waarin al zijn iden
titeitspapieren) had teruggestuurd met de mededeling, een nieuw leven
te ziin begonnen.
Dat laatste klopte wel, alleen deed de man het met behulp van de pa
pieren van de vrijgezl. Hij wist er zelfs op te trouwen. Zijn jonge vrouw
zit echter nu met het probleem, dat haar man een oplichter is en dat zij
de naam van de haar onbekende vrijgezel draagt.
T"VOOR een samenloop van omstandigheden is
West-Duitsland opnieuw in opspraak ge- j
bracht. Vooral de minister van financiën, Franz
Joseph Strauss, moet het ontgelden. Men ver
denkt hem er van, aan te sturen op het vertrek
van de Britse en Amerikaanse troepen. De Bonds
republiek zou dan voor haar verdediging moeten
terugvallen op een Europese kernmacht.
Strauss staat bekend als een ambitieus politicus. Hy
heeft ook grote invloed in de Duitse politieke arena,
getuige zijn terugkeer als minister, ondanks zijn rol in
de onverkwikkelijke Spiegel-affaire.
Toen Erhard nog kanselier was, veroorzaakte Strauss
al grote moeilijkheden met zijn „gaullistische" denk- STRAUSS
beelden. Nu hij minister is geworden en de Frans-
Duitse samenwerking nieuw leven werd ingeblazen, tracht hy rechtstreeks
invloed uit te oefenen.
Als minister van financiën heeft Strauss stap-
Mappcil pen ondernomen, die uitgelegd kunnen worden
als een poging, Engeland te dwingen zyn troe
pen uit de Bondsrepubliek terug te trekken. Tegelijkertijd tracht hij het
overleg te doorkruisen, dat in Genève wordt gevoerd over een verdrag dat
het verspreiden van kernwapens verbiedt. De minister wil de weg openhou
den voor een Europese kernmarkt, waarvoor Frankrijk de middelen levert
Strauss houdt het oog op de toekomst gericht. Hy beseft dat een groeiende
toenadering tussen Amerika en Rusland zal leiden tot bestendiging van de
bestaande situatie in Europa. Dat betekent: een permanent maken van de
verdeling van Duitsland, een streven naar het stichten van een kernwapen-
vrije zone in Europa, waarvan behalve de beide Duitslanden ook de Oost-
europese landen deel moeten uitmaken en een mogelijk uiteenvallen van de
Navo.
Een dergelijke ontwikkeling wil Strauss voor
komen door nauwe samenwerking met Frank- d© Gailll©
rijk. De Gaulle, die kort geleden nog de gastheer
van ex-kanselier Adenauer was, verzekerde zijn oude vriend, dat ook Frank-
ryk tegen het zgn. non-proliferatie-verdrag is gekant, dat thans in Genève
wordt uitgewerkt. Als de belangen van Frankrijk er mee gediend zyn, zal
de Franse president zich uiteraard niet verzetten tegen oprichting van een
Europese kernmacht.
De poging van Strauss, aan te sturen op het vertrek van de Britse en later
ook de Amerikaanse troepen heeft nog een reden. Het is een publiek geheim,
dat veel Duitsers de aanwezigheid van vreemde troepen in hun land een
doorn in het oog is. Hetgeen bijna 22 jaar na de capitulatie en ongeveer 18
jaar nadat de Bondsrepubliek ontstond, begrypelyk is. Temeer omdat overal
wordt aangenomen, dat de situatie in Europa totaal is veranderd, nu er van
een Russisch gevaar geen sprake meer is.
_T Strauss vreest mogelijk niet ten onrechte
Nationalisme dat de neo-nazi's zullen profiteren van een
sterke opleving van nationalistische gevoelens.
Het is echter de vraag, of het kabinet van kanselier Kiesinger bereid Is een
oplossing wil zoeken in de door Strauss gewenste richting.
Met name de socialisten willen een minder drastisch optreden. Strauss
kreeg dan ook opdracht naar middelen om te zien die een vergelijk over de
legering van Britse en Amerikaanse troepen mogelijk maken. Maandag wor
den de besprekingen over dit onderwerp te Londen hervat.
Komt het niet tot een akkoord, dan moet gerekend worden met een dras
tische beperking van de omvang van de Britse en later ook Amerikaanse
strijdkrachten in West-Duitsland.
