Afscheiding in Kameroen
bij de presbyterianen
Vrijgemaakten weg
uit Kampen?
Joodse jeugd
niet meer in
gelooft
historie
Meer contact
met anderen
is gewenst
KERKELIJKE SPANNINGEN
GROEIEN IN AFRIKA
ZATERDAG 25 FEBRUARI 1967
ICCC-LEIDERS
LAND UITGEZET
(Van onze Kerkredactie)
Een nieuw argument tegen de Wereld
raad van Kerken heeft geleid tot een
afscheiding in de Presbyteriaanse Kerk
van Kameroen. De woorden „communis
me" en „oecumenisme" lijken zo veel
op elkaar, dat er wel een verband moet
zijn. Het gevolg was, dat van de 120
afgevaardigden naar de algemene ver
gadering in Jaoendé zeven predikanten
en twaalf ouderlingen opstonden en
wegliepen, toen een voorstel aan de
orde kwam om toe te treden tot de
Wereldraad van Kerken.
Het Amerikaanse blad The Christian Beacon opdracht onmiddellijk het land belgenootschap als de Neder- ning van de afgescheiden groep
kerkredactie)
Gaat Kampen een van zijn twee theologi
sche hogescholen verliezen? In de vrijge-
gelukkig. maakte kerkelijke pers wordt de laatste tijd
meer dan eens de suggestie gedaan, de Theo
logische Hogeschool van deze kerken te ver
huizen. De geïsoleerde ligging van Kampen
in academisch opzicht geldt daarbij als voor
naamste argument.
landse zending
betrokken vertegenwoordigt, zich
van dr. Carl Mclntire meldt dat 260 ouderlingen en
predikanten de algemene vergadering verlieten en
dat zij 50.000 lidmaten vertegenwoordigden. Volgens tuig gekomen waren dat 's ype Schaaf is een Bijbelge- wil zijn, wel geholpen, maar niet
Sinds de Vrijmaking heeft Kampen twee
theologische hogescholeneen situatie, die
vooral in het begin veel aanleiding gaf tot
verwarring. Maar het is niet hierom, dat men
er in vrijgemaakte kring wel voor voelt, een
andere plaats op te zoeken.
Met name „Pater later" (pseudoniem voor
P. Jasperseheeft in het meest gézaghebben-
de weekblad der Gereformeerde Kerken
(vrijgemaakt) De Reformatie de kat de bel
aangebonden. Hij noemt Amersfoort als nieu
we plaats.
Pater later ziet vooral de noodzaak van
vooral meer contact tussen de Hogeschool en de
is bij het werk in dit Afrikaanse keert tegen de uitgave „Flam- vrijgemaakte studenten in de andere takken
Omdat zij met een privé vlieg- i^d. Dank zij het werk van ds. beaux' dat een cultureel blad van wetenschap. Dat zou heel wat gemakke-
I1E Eekomen waren dat S Vi« Srhanf ic non PRhalm. wil 7iin wol oel-inlnan maar niet. 7 tt t i t a
hjker worden, als de Hogeschool in Amers-
hetzelfde blad telde de Presbyteriaanse Kerk van nachts niet kon vertrekken, wer- nootschap gesticht dat in bijzon- uitgegeven door het lectuurcen- -
v,mBP..n ofepheiHincT cl pp hts 00 nredikan- z1^ Sedwon£en de rest van der veel talen belangrijk werk trum en het blad Semaine Ca- foort gevestigd zou zijn.
Kameroen voor de afscheiding slechts yu predikan- de nacht op het vljegveld door en ook fien lectuUrJCentrum.
*e brengen, waarna zij de volgen- De hervormde zending is voor-
Volgens een officieel rapport, ontvangen door het de ochtend naar Kenia konden al betrokken bij het theologisch
Zendingsbureau te Oegstgeest van de Nederlandse vertrekken. Daar bevond ^ch dr onderwijs van bijvoorbeeld de
Hervormde Kerk, wachtten de zeven predikanten en Jan .en ?aen ChristeUike Allian- Evan6elische Kerk, die niet door
vv,0f ^oV,af van een eigen L-nnsienjKe Ainan- soheurins is Betroffen, het oSZS uuu-^eiiueiuis, iccuo gen lopen en naar op wetenscnappenjK niveau «on-
twaalf ouderlingen tijdens de vergadering het deb de voor ©ost-Afrika Lectuur in medische Werk en de lectuurar- niet emeritaat is gegaan, scheid- den gaan discussiëren met vrijgemaakte studenten,
over aansluiting met de Wereldraad van Kerken niet het Frans van de ICCC werd in
Toen het door de voorzitter aan de orde werd ge- beambten,
steld, stonden zij op, overhandigden een memoran
dum van afscheiding en trokken zich in een reeds
eerder gehuurde zaal terug om een eigen Presbyte
riaanse Kerk te stichten.
Vertaling
L u hui, omdat zowel het Nederlands Bij- Moore, die waarschijnlijk de me-
Het rapport zegt dat de groep pen en het is moeilijk contact
van afgescheidenen bestaat uit met hen te krijgen. „„„„„„„„„„„.mum.
predikanten en ouderlingen tus-
■en de 45 en 70 jaar. Zij zijn
allen afkomstig uit afgelegen
jungle-dorpen en behoorden Het is duidelijk dat de scheu-
reeds lang tot de traditionalist!- ring plaats gevonden heeft op
•du rechtervleugel van dere aansporing van Amerikanen^\o-
rig jaar november keerde de
kerk. die sterk gekant was tegen Amerikaai,se zendeling in Kame-
veranderingen. roen L. Paul Moore de zending
van de United Presbyterian
p. Church in Amerika de rug toe
Usleootie en sioot zich aan bij de zen"
3 dingsorganisatie van Mclntires
Een algemene vergadering bij kerk.
de Presbyterianen, is identiek Een van de belangrijkste rede-
aan een synode bij de kerken nen was dat het Amerikaanse
van gereformeerde structuur, Bijbelgenootschap Zijn vertaling
maar bestaat niet uit trapsgev/ij- van het Nieuwe Testament in de
ze (via classes en particuliere sy- Boelge-taal niet voor publikatie
nodes) gekozen leden, maar uit wilde aanvaarden. Toen hij een
direct door de gemeenten geko- eigen uitgever zocht, werd
zen afgevaardigden.
merounaise, dat geheel geleid
wordt door Kameroenese predi- Onze aanstaande predikanten moeten goed we-
kanten. Dit blad zou pro-rooms- ten, wat er in andere wetenschappen omgaat,
katholiek en syncretistisch" zijn. schrijft hij. Het zou heel goed kunnen werken, en
kelen eens colleges in Amsterdam of Utrecht gin-
Deze oud-zendeling, die reeds gen lopen en daar op wetenschappelijk niveau kon-
emeritaat is gegaan, scheid- den gaan discussiëren met vrijgemaakte studenten,
zich af van de presbyteri- die ,die sterren-kunde, biologie of geologie stude-
aanse zending, omdat zij de zen- ren. Zo kunnen zij van nabij kennismaken met de
dingsraad in Kameroen had opge- moeilijkheden, die deze studierichting voor bijbel
heven en de zendelingen gedwon- getrouwe gelovigen meebrengen.
In Jaoendé werd, dank zij gen had om als medewerkers de
steun van de Nederlandse Brood autonome Kameroenese Kerk te v Pater later vreest, dat de opleiding van de Theo-
voor het Hart-actie, een uitge- dienen en onder meer omdat zij logische. Hogeschool steeds meer achterop komt bij
Het conflict in Kameroen is breid lectuurwerk opgebouwd, zich actief heeft ingezet voor de de verdere ontwikkeling van de wetenschappen,
ook voor Nederland van belang, Het opmerkelijke is dat ds. Paul fusie van de drie theologische Dat zal funest worden voor het leven van de ge-
scholen in Kameroen. meenten, want de jonge intellectuelen zullen dan
meer en meer
beslag genomen door de douane-
Lectuur
Nederland
Amersfoort heeft al meer kandidaat gestaan
voor de huisvesting van de Theologische Hoge.
De generale synode der afgescheidenen van
1849, waar het besluit genomen werd een alge
mene theologische school op te richten, deli
bereerde lang over de plaats. Sommige synode
leden vonden, dat Amsterdam de beste gelegen
heid bood om mensenkennis te krijgen.
Anderen somden de voordelen op van een
provinciestad, „waar behoorlijk omgang kon
genoten worden en toch de jongelingen meer
tegen de gevaren der grote steden zouden be
veiligd zijn; terwijl ook de minder kostbare
levenswijze van zodanige plaats aangevoerd
werd". Enkelen gaven de voorkeur aan een
dorp „wegens de meerdere eenvoudigheid".
Eindelijk werd Franeker, waar de universiteit
juist opgeheven was, aangewezen.
De synode van 1851 had echter bezwaar te
gen liet provinciaal karakter van dit stadje en
voelde toch weer meer voor Amsterdam. Bij
dit tweetal voegden zich op de synode van 1854
nog Groningen, Zwolle, Mcppel, Kampen, Arn
hem, Amersfoort en Leiden. Na drie stemmin
gen (het laatst viel Groningen af) werd Kam
pen gekozen.
Toch kwam er op de eerste curatorenverga,
dering nog een brief van de kerkeraad van Zut-
phen, die een pleidooi voerde voor deze stad.
Daarin stond onder meer:
„Kampen omringd door hooi en weilan-
den en moerassen, levert schaars produc
ten voor onderhoud op. De voornaamste
levensbehoeften voor
Kampen, als aardappelen,
granen enz. worden veelal
door de rivier of over
zee derwaarts gevoerd.
Door de plaatselijke lig
ging tot vervoer is boter
er belangrijk duurder,
groenten en vruchten zijn
er schaars, tenmiuste ver-
KAMPEN
hooi
en
moeras
die
vloed als te Zutphi
rundvlees ondervindt
prys, terwijl varkens-
Het
lykc hoogte
schapevlees door de ruime aanvoer in
Zutplien tot lager prijs te kopen is."
.Hter is er in do vorige eeuw nog vaak ge-
oken over verplaatsing van de Hogeschool
ir een universiteitsstad met dezelfde argu-
ntalie als nu. Genoemd werden vooral Am
sterdam, Leiden en Utrecht.
Zo werd op de synode van Den Bosch in
1875 een warm pleidooi gehouden voor Leiden.
Ook toen werd al gesproken over „meer uni
versele beschaving en ontwikkeling van de stu
denten". Wat de grotere „verzoeking" betreft,
de studenten moesten ze kunnen weerstaan. Zij
zouden juist een sterke prikkel ontvangen om
de waarheid trouw te blijven, als zij van nabij
vernamen, waarheen het loslaten van de bijbel
se waarheden voert,
Toen werd echter al gezegd, dat verplaatsing
van de school een „verplaatsing van ons kerke
lijk hart" zou betekenen. En het resultaat van
de besprekingen was: „De synode oordeelt, dat
de Theologische School vooralsnog te Kampen
moet blijven."
(Van een medewerker) grote gevaren heeft bloot-
TERWIJL in een groot gestaan,
van het Nieuwe Testament in de deel yan de wereld en niet Altijd, hoe groot de po-
alleen van christelijke zijde, groms ook waren, hoe hevig
de belangstelling voor het ie vervolgingen, heeft het
afdrijven.
Studenten in
Amsterdam en
Utrecht zouden
op hun beurt
heel wat ge- mtiminiiiiiiiiiiiimi
makkelijker be
paalde colleges kunnen lopen in de naar Amersfoort en er is ook
Amersfoort, om hun moeilijkhe- een vrijgemaakt lyceum,
den met de hoogleraren uit te Dat lyceum kan mogelijk van
wisselen. Hij denkt met name nut zijn bij de vooropleiding
aan ethiek (problemen rond hu- voor die studenten, die zich aan-
welijk en geslachtelijke samenle- melden met HBS- of HTS-diplo-
ving), filosofie (Sartre bijvoor- ma en eerst een protentamen
beeld) en dogmatiek (kerk, oecu- moeten afleggen,
mene, Barth). Er zijn in Amersfoort twee
Onvermijdelijk wordt dan een vrijgemaakte kerken (centrum
uitbreiding van het docenten
corps. „Ik denk mij die uitbrei
ding vooral in het dogmatisch-
ethische vlak. Want dèarop richt
onze hedendaagse pluralistische
en west), die de beschikking heb
ben over vier kerkgebouwen. Zij
tellen samen tweeduizend zielen.
Bij de Vrijmaking in 1945
maakten twee van de drie pre-
Onmiddellijk na de afschei- roenese Presbyteriaanse Kerk.
ding besloot de algemene verga
dering een poginc te onderne-
men de breuk te herstellen. Er Uit het land
scherp gekritiseerd door de alge- jodendom en de ontwikke-
vergadering van de Kame- van de staat lsraël toe-
o Prechvtpriaansp Kflrk.
werd een delegatie gezonden
naar de kapel waar de afgeschei
denen vergaderden. Daar waren
ongeveer 120 personen bijeen.
Onmiddellijk na de afschei
ding arriveerde ds. Moore samen
met de directeur van de inter-
Het is zelfs In Kameroen nog kerkelijke hulporganisatie van
niet bekend hoe groot het aantal de ICCC. ds. James Shaw, in Ka-
gemeenteleden is dat de af- meroen om contact op te nemen
gescheiden groep volgt. De af- met de afgescheiden groepering,
gescheidenen komen vooral uit De politie haalde hen in de
de afgelegen en geïsoleerde dor- nacht van hun bed en gaf hun
joodse volk een sterke levens
wil gehad, die zich onder
meer uitte in het afwijzen
van de assimilatie.
Thans is het echter bezig zich
van binnen uit te hollen. Dat is
ook een van de redenen, dat de
neemt, tonen de joodse jon
geren steeds minder interes
se.
Hun houding uit zich voor
al in een (aanpassen aan de orthodoxie een steeds rechtser
omgeving) die zo ernstig karakter krijgt. Het is een zich
°j. 6 j i«; afzetten tegen hetgeen zich mani-
wordt geacht, dat joodse lei- {esteert
ders hebben verkondigd, dat Eeuw na eeuw werden joden
nooit eerder in de geschiede- bij elkaar geworpen en voerden
nis het joodse volk aan zo fg m jgj-njj;
«jjtjjlj
||WP&jrffi3r m
Y--:
Het ziet ernaar uit dat de jonge kerken
van Afrika een tijd van spanningen tege
moet gaan. Drie oecumenische bewe
gingen roepen om hun aandacht, terwijl
zich in hun gemeenschappen fracties
beginnen af te tekenen.
De oudste oecumenische organisatie is de
Pan-Afrikaanse Conferentie van Kerken, die
nauwe contacten onderhoudt met de Wereld
raad van Kerken.
Een jaar geleden werd een „Evangelische
Alliantie" geformeerd, vooral door kerken die
ontstaan zijn uit het werk van angelsakstsche
geloofszendingen. Deze alliantie onderhoudt
nauwe betrekkingen met de National Associa
tion of Evangelicals in de Verenigde Staten.
Tot deze groep behoren kerken die tegelijker
tijd aangesloten zyn bij de Wereldraad, maar
ook kerken die huiverig staan tegenover die
oecumenische organisatie.
Dr. Carl Mclntire van de ICCC heeft nu hei
initiatief genomen om in Afrika ook ICCC-
afdelingen te stichten Zo werd in Oost-Afrika
een „Christelijke Alliantie" geformeerd, die
zich scherp wil gaan keren tegen de Nationale
Christelijke Raad van Kenia. Een van de aan
gesloten kerken is een groep van ongeveer 400
gemeenten die zich van de Anglicaanse Kerk
hebben afgescheiden.
Hoewel veel gesproken wordt over strijd te
gen dc vrijzinnigheid, kan de spanning binnen
de Afrikaanse kerken het best omschreven
worden als een verschil van mening over het
kerk-zijn in de moderne Afrikaanse samen
leving.
Terwijl een aantal jonge Afrikanen de kerk
een plaats willen geven in de nieuwe samen
levingen en haar de opdracht wil toekennen
om hun landen mee te leiden naar een nieuwe
industriële tfjd, huiveren anderen voor een
dergelijke opdracht.
Zij menen dat de kerk zich niet met politiek
moet bemoeien en alleen tot taak heeft de
boodschap van het evangelie te preken. Deze
traditionalistische groep verzet zich tegen
journalistiek werk, lectuurverspreiding be
halve van de bijbel en wat tractaatjes, en
andere voorheen onbekende takken van chris
telijk werk.
De kerken die bij de Evangelische Alliantie
zijn aangesloten, nemen vaak een tussenstand-
punt in. Zij vrezen een al te grote nadruk op
bijvoorbeeld politieke verantwoordelijkheid,
maar willen zich evenmin in een christelijk
ghetto ingraven. Zij willen vooral aandacht be
steden aan grote evangelisatieacties en lectuur-
verspreiding, waarin in de eerste plaats het
evangelie wordt verkondigd.
dodelijke vormen verdwenen. Jo
den hebben zich ingezet voor ge
lijkberechtiging, die is verkre
gen. In vrijwel alle landen staan
alle posities voor joden open.
Vervuld
Joden hebben zich ingezet en
letterlijk gevochten voor een ei
gen staat. Het is verwezenlijkt.
Daarmee schijnen alle idealen
van eeuwen te zijn vervuld. Er
schijnen op joods gebied geen
terreinen meer te zijn waarvoor
de joden kunnen strijden.
Zij zetten zich thans in voor
het socialisme en het liberalisme.
Zij ijveren voor gelijkheid van
de negers en voor hulp aan on
derontwikkelde gebieden. Maar
niet meer voor joodse taken.
Uitbreiding
cultuur haar vurigste pijlen! Zon- dikanten zich vrij: ds. B. Holwer-
der die uitbreiding voorzie ik da, die kort daarna hoogleraar
niet eens zo langzaam, maar wel te Kampen werd, en ds. E. T.
zeker, achteropkomen van onze van den Born. Een latere beken-
aanstaande predikanten en daar- de predikant, die in 1964 plotse-
mee annex: een steeds snellere ling overleed, was ds J. A. Vink.
en Intensievere doorbraak van Thans staan er ds. J. Kok, ds. J.
de moderne atheïstische we- F. Heij en ds. J. J. Arnold,
tenschap in heel ons gereformeer
de leven."
Ziet pater later vooral de nood
zaak van meer contact (met vrij
gemaakte wetenschapsbeoefc-
in andere takken van we-
ïap), het Gereformeerd Ge
zinsblad ziet juist in de nood
zaak van isolement een reden
om uit Kampen te verhuizen.
Het blad maakte onlangs mel
ding van contact tussen studen
ten van beide Kamper hogescho
len. „Een dergelijk contact ach
ten we onnodig en onwenselijk.
Het kan voor sommigen ook ge
vaarlijk zijn."
De Theologische Hogeschool
telt ruim vijftig studenten, ter-
u v t»4 wijl er daarnaast ruim veertig
tenschap). het Gereformeerd Ge- ingeschreven staan voor de doc-
Er zijn meer tekenen, dat
Amersfoort, waar in april de ge-
nerale synode bijeenkomt, bezig
is het nieuwe leerboek van de nit, dal van besluitsvormlng.
loraal studie. Het docentencorps
bestaat uit vijf hoogleraren en
vier lectoren. Vermoedelijk komt
op de aanstaande synode een
voorstel (ot uitbreiding aan de
orde.
Prof. J. Kamphuis deelde ons
desgevraagd mede, dat het idee
van paler later een vruchtbare
gedachte is, die inderdaad
bespreking waard is. Hoewel het
nog maar in het stadium van
vrije discussie is en nog lang
ularisatie
Geboorten
nappen lussei
t an de volken op het gehoutv ran
de Verenigde Naties. Joden heb
ben zich ingezet voor de opbouw
van de staat Israël. Maar nu meent
de joodse jeugd, dat alle idealen
zijn vervuld en waar moet .je dan
nog voor vechten?
•ijgemaakten te worden. In
gustus zal het vrijgemaakte dag
blad het Gereforméerd Ge
zinsblad uit Groningen naar de
ze stad verhuizen. Enkele jaren
geleden verhuisde een vrijge
maakte kweekschool uit Ensche-
•erklaarde tachtig
procent van de christenen in
God te geloven „met absolute ze-
In de joodse geschiedenis zijn kerheid." Bij de joden was dit
er tijden geweest, dat het joodse maar 39 procent,
volk, verspreid over de wereld
niet meer dan omstreeks één mil
joen mensen omvatte. Toch was
er ten gen sprake v.n. dat °°k »«™aa baart
voor verdwijning moeit worden leiders grote zorgen,
gevreesd. Thsns met ruim der- In ,ra, e geboortecijfer
tien milioen inden on de wereld voor loden 22 Per d"izend rnwo- joden die niet meer tot de gelovi-
is dit gevaar niet meer denkbeel- ners, voor niet-joden 55. Als de gen gerekend konden worden -
dj_ geboorten in de Verenigde Sta- zich nog vasthielden in joods op- ders compensatie zoeken.
Steeds meer vraagt men zich \en zicb voortzetten, zoals thans, zicht,g goj|j
was hij blij, dat deze discussie
op gang komt. Gezien de functie
van randstad-Holland, waar het
leven steeds meer geconcen
treerd wordt, zou de ver
plaatsing nuttig kunnen zijn.
joodse volk altijd grote leiders
heeft gehad die het volk konden
bezielen. Deze leiders zijn er
niet meer. De joodse leiders van
heden zijn oude mannen, die nog
hetzelfde vertellen als dertig
jaar geleden. Het gevolg is dat
jongeren en de intelligentsia zich
van het jodendom afkeren en el-
het zionisme. Voor ve-
af0svat"dé"no'odzaak*)s"s'an «n 9a" "1 tegen de eeuwwisseling ten isi dat Ideaal vervuld met de Crisis
bijzonder joods bestaan. het percentage joden van 2.9 tot oprichting van de staat Israel. v*i uu
1.6 zijn geslonken. Het kan maar weinigen bezie- „De jonge joden in Amerika
„Voor het eerst sinds de uit- Een van de vormen van assimi- len, dat joden jood moeten blij- maken zich actief in het vre-
tocht uit Egypte en de wetge- latie is het gemengde huwelijk, ven om deze staat sterk te ma- deskorps, zij zijn in de eerste
ving op de Sinaï gaat de bijl Niet alleen in Nederland is ken. Dit ook al niet omdat rijen te vinden voor de gelijkbe-
van de wijdverspreide twijfel omstreeks vijftig procent van de steeds meer zich afvragen waar- rechtiging van de negers. Het is
rond," schreef de Jerusalem huwelijken waarbij joden betrok- in de staat Israël verschilt van prachtig. M»*r zij vergeten het
Post. Deze twijfel is voor zeer ken zijn een gemengd huwelijk, de andere staten, wat er speel- jodendom," verzuchtte dezer da-
velen zelfs niet meer aanwezig. In grote joodse gemeenschappen fiek joods aan is, buiten de histo- gen Ben Goerion. Het commen-
Bij een onlangs in de Verenigde is het percentage niet veel an- rie en het overgrote deel van taar kwam van de Jerusalem
Staten gehouden opinie-onder- ders. zijn inwoners. Post „Het jodendom bevindt
zoek naar het proces van de se- De laatste strohalm waaraan Een andere tendens is dat het zich in een zware crisif."
