STERK D'66-DEBUUT: ZEVEN ZETELS
Kans op a.r.
groot geacht:
formateur
Biesheuvel
AR -winst: twee
CH-verlies: één
JAMIN
Catastrofe voor KVP (-8)
en PvdA (-6)
iQi
ZIJLSTRA
WIL NIET
Artsen: 't
onderste
uit de kan
Donderdag 16 febrnvi 1967 47ste jaargang
t ltW«*
r Oordis Dagblad
r "ieutre
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Haags»
Cooranf
Hoofdkantoor Leiden
Steenttraat 37
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p. w. 0,93, p. m. 3,97, p. kw. 11,90
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Splinterpartijen
op de valreep
uit de Kamer
Hoeren knanen
op zeven: VMI
non een zetel
DEN HAAG Een daverend debuut van D "66 met een entree van
zeven zetels in de Tweede Kamer; een winst van twee zetels voor de
ARP; een verlies van één zetel van de CHU en een haast catastrofaal
verlies voor de KVP van acht en voor de PvdA van zes zetels.
Dit is het zeer opvallende resultaat van de vervroegde verfcie
gen 1967 voor de Tweede Kanier na de enerverende verkiezingsstrijd
van de laatste weken. En enerverend zijn deze verkiezingen geble
ken tot op het laatste ogenblik. Want met een simpele correctie op
de officieuze einduitslag werden na middernacht twee splinterpar
tijen, de Noodraad en de CDU, die elk een zetel zouden hebben ge
haald. weer uit de Tweede Kamer weggeveegd.
Dr. Jelle Zijlstra, leider van een
demissionair kabinet, op wie van
vele zijden een beroep wordt ge
daan om zich beschikbaar te stel
len, iioor een nieuwe periode.
Maar voorlopig zegt hij geen am
bitie te hebben
DE BILT Een frontale zone drong
in de afgelopen nacht vanuit het zui
den tot onze omgeving door. Plaatse
lijk viel daarbij een weinig neerslag.
Deze frontale zone zal zich langzaam
nog verder naar het noordoosten ver
plaatsen. zodat vrij zachte en vochtige
lucht ook tot het uiterste noordoosten
van het land zal doordringen. Daar
heeft het in de afgelopen nacht nog
vier graden gevroren, terwijl in het
zuiden het kwik niet verder daalde
dart tot omstreeks nul graden.
Aan de zuidflank van een depressie
ten westen van de Britse eilanden
trekken storingen in de richting van
Spanje om vandaag scherp om te bui
gen en via Frankrijk weer naar het
noordwesten te bewegen. Een nieuwe
frontale zone zal derhalve morgei?
anuit het zuidwesten naderbij komen.
advocaatbowls
niet duur wel heerlijk
oog:
De grote rol die de jeugdige kiezers
van 21-30 jaar hebben gespeeld. De
aanhang van D'66 zou voor de helft
uit deze leeftijdsgroep bestaan, zo
dat men D'66 de partij van de jeugd
zou mogen noemen.
De grote geografische verschillen
de uitslag. De drie noordelijke pro
vincies, Utrecht en Zeeland vertoon
den een stabieler beeld vergeleken
met het zuiden en de Randstad. Hier
incasseerden de KVP en de PvdA
ook de Boerenpartij de hardste klap
pen en hier behaalden de Democra
ten '66 hun grootste triomfen.
Het gedeeltelijk op drift raken voor
al in het zuiden (na de deining om
de verklaring van de bisschop
van de rooms-katholieke
kiezers.
De trouw van de protestants-chris
telijke kiezers. Kiezers van de CHU
schoven op naar de ARP. Deze partij
profiteerde van de goede indruk die
het tussenkabinet-Zijlstra heeft ge
maakt. Wat oneerbiedig wordt hiei
gesproken van een Jelle-effect. Met
deze uitslag heeft de ARP haar ge
leidelijk verlies sinds 1956 weer goed
gemaakt.
De betrekkelijk kleine winst van de
VVD (één zetel en 0,5 pet.), ondanks
hun voortdurende en krachtige op
positie sinds de val. van het kabinel-
Marijnen in 1965.
Het blijvend grote aantal ontevreden
kiezers. De Boerenpartij won vier
zetels, maar verloor vergeleken met
de Statenverkiezingen vorig jaar 1,9
De grote onrust onder de linkse kie
zers. De PSP behield 4 zetels, maar
boekte sinds vorig jaar een verlies
van ruim 2 procent. Zodoende won
j de voortdurend voor een loonsver
hoging pleitende CPN een zetel. De
PvdA verloor aan D '66.
1 Zo heeft de nacht van Schmelzer,
i waardoor deze vervroegde verkiezin-
I gen zijn uitgeschreven, grote gevolgen
t gehad. De uitslag van de Zeeuwse ge-
welk een belangrijke rol de nieuwe
splinterpartijen hebben gêspeeld.
Zy behaalde in het totaal 7 pet. van
het totaal aantal stemmen met 4,5 pet.
als aandeel van de D '66. Een dergelijk
debuut van een nieuwe partij kent de
naoorlogse parlementaire geschiedenis
in Nederland nog niet.
Men pleegt te zeggen, dat de
Tocgde verkiezin* slembus heeft gesproken. Van
gisteren kan worden gezegd, dat
vooral de jeugd heeft gesproken.
De proefverkiezingen, die men
gisteren op de middelbare scholen
hield, waren al een voorteken van
deze echte en opwindende ver
kiezingen 1967.
WASHINGTON In opdracht van
president Johnson wordt onderzocht of
de integriteit en onafhankeljkheid
van de onderwijswereld in gevaar
wordt gebracht.
De instructie hangt samen met be
richten. dat de CIA (geheime dienst)
niet alleen de grootste Amerikaanse
studentenorganisatie, maar ook twee
internationale jeugdorganisaties finan
cieel heeft gesteund.
meente Overslag, tegen half acht be
kend, deed reeds hel ergste vermoe
den voor de KVP en PvdA.
Deze tendens is in de loop van de
avond versterkt totdat deze partijen
het dieptepunt van de einduitslag be
reikten: KVP 42 en PvdA 37 zetels.
Maar deze uitslag wijst er niet op,
dat de nacht van Schmelzer direct is
veroordeeld. Wel een positief element
in deze verkiezingen is, dat waardering
is uitgesproken in het beleid van prof.
Zylstra. Deze appreciatie kwam ook
van de zijde van de jeugdigen, die ook
een voorkeur aan de ARP zouden
hebben gègeven.
Kennedv-iniage
De KVP (verlies 5,3 pet.) zag haar i
stemmers vooral naar de PvdA en
D '66 gaan. De partij van boer Koekoek
verloor sinds vorig jaar aan D' 66,
PvdA en de VVD.
Dè winst van D '66 wordt vooral ge
weten aan de goede verkiezingscam
pagne, die men heeft gevoerd. Van
lijsttrekker Van Mierlo wordt gezegd,
dat hij erin is geslaagd in de korte tijd
dat hij met zijn partij opereerde, een
Kennedy-image op 1,e bouwen.
Hoewel het GPV het Nationaal
Evangelisch Verband achter zich
kreeg, behaalde ze geen zetelwinst
(het percentage steeg tot 0,8 pet.).
De uij de Boerenpartij getreden heer
Voogd speelde gisteren nauwelijks een
rol. Tekenend is, dat hij in zijn eigen
plaats Bergambacht slechts 26 stem
men behaalde.
De derde zetel
Van de SGP moet gezegd worden,
dat bij haar sprake is van een geleide
lijke tevggang. Behaalde men in 1963
nog 2,3 pet, in 1966 was dit 2,1 pet. en
gisteren kwam men met 2 pet. uit de
In een Kantteke
ning op pag. 2: onze
visie op de uitslag
UIT IS HET RESULTAAT
AANTAL ZETELS
PARTIJEN
1967
1963
Winst of
K.V.P.
42
50
8
26.51 pet.
31,88 pet.
5,37 pet.
P.v.d.A.
37
43
6
23,55 pet.
28,01 pet.
4,46 pet.
V.V.D.
17
16
1
10,74 pet.
10,28 pet.
-|- 0,46 pet.
A.R.P.
15
13
2
9,90 pet.
8,72 pet.
1,18 pet.
C.H.U.
12
13
1
8,15 pet.
8,57 pet.
0.42 pet.
C.P.N.
5
4
1
3,61 pet.
2,76 pet.
- 0,85 pet.
P.S.P.
4
4
2,86 pet.
3,02 pet.
0,16 pet.
S.G.P.
3
3
2,01 pet.
2,29 pet
0.28 pet.
Lijst-Voogd
0
1 (was 0)
0,07 pet.
0,07 pet.
Boerenpartij
7
2 (was 3)
4
4.77 pet.
2,12 pet.
4- 2,65 pet.
G.P.V.
1
1
0,86 pet.
0,74 pet.
0.12 pet.
Lib. Volkspartij
0
0,16 pet.
0.16 pet.
Noodraad
0
0,66 pet.
0.66 pet.
Landsbel.
0
0.26
0,26 pet.
C.D.U.
0
0,66 pet.
0,66 pet.
D. '66
7
7
4.46 pet.
4.46 pet.
Ongehuwden
0
0,63 pet.
0,63
Overige
0
0
0,14 pet.
1.61 pet.
1,47 pet.
Totaal
150
150
100 pet.
100 pet.
ZO STEMDE LEIDEN
SGP.
Lijst-Voogd
Boerenpartij
G.P.V.
Lib. Volkspartij
Noodraad
Landsbel.
Alarm
Ongchuwden
Overige
Totaal
1967
10.138
17,0 pet.
17.642
29.7 pet.
7.074
12,0 pet.
4.840
8.2 pet.
5.586
9.4 pet.
3.003
5.1 pet.
2.501
4.2 pet.
580
1,0 pet.
33
0.1 pet.
2054
3.5 pet.
0,6 pet.
4119
7.0 pet.
11.334
19,7 pet.
17.003
29.6 pet.
6.555
11.4 pet.
3.714
6.5 pet.
7 447
13 pet.
2.089
3.6 pet.
6 207
11.6 pet.
3611
6,7 pet.
5 694
10,6 pet.
2.110
3,9 pet.
2.465
Dit resultaat was nog net genoeg
)or de derde zetel. Voor de SGP was
de eindsprint na middernacht span-1'
nend. De einduitslag meldde, dat èn
de Noodraad èn de CDU een zetel had- I
den behaald ten koste van de SGP en
KVP. Enkele minuten later kwam de
correctie. Noodraad en CDU bleken
respectievelijk 400 en 600 stemmen te
kort te komen. De derde zetel van de
SGP was behouden!
De jeugd
Groot was de vreugde in het
kamp van D '66. Lijsttrekker
Van Mierlo en zijn aanhangers
klappen enthousiast in de han-
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De meeste Twee
de-Kamerfracties hebben van
daag vergaderd om zicb te be
raden over de verkiezingsuit
slag
bun voorzitters morgen en
overmorgen aan de Koningin
zullen moeten uitbrengen. In
politieke kringen overheerste
vannacht de indruk, dat de
meerderheid van de adviezen
zal gaan in de richting van de
aanwijzing van een antirevo
lutionaire kabinetsformateur.
Gedacht wordt aan de demis
sionaire premier prof. Zijlstra,
aan wiens beleid en persoonlijk
optreden men voor een zeer be
langrijk deel de toch wel op
merkelijke winst van de ARP
toeschrijft.
nvpr ilc adviezen" Hipl Pr0' z'L's!™ heef' gisteren echter lol
over «e adviezen. cne| ,u,eemanl (0€ uitdrukkelijk voor de
televisie verklaard, dat hij niet meer
voor een tweede ambtstermijn als
premier in aanmerking wil komen.
Hij heeft zichzelf daardoor in een
positie geplaatst waarin hij moeilijk
nog op zijn „nee" kan terugkomen.
ZWARE DREK
Prof. Zijlstra staat echter onder zwa
re druk van KVP, ARP en CHU, die
allen een voortzetting van het beleid
van het overgangskabinet wensen.
Blijft hij desondanks bij zijn weige
ring, dan heeft het ook geen zin hem
met een formatie-opdracht te be-
Het in beraad nemen van zo'n op
dracht hoeft niet m te sluiten dat de
betrokken formateur bij welslagen
van zijn poging ook premier zal wor-
■r het algemeen acht
Wordt prof. Zijlstra niet uitgenodigd, j
dan is er een reële kans dat de keu- j
ze zal vallen op een andere antirevo-i
lutionair, b.v. de nieuwe (vandaag
als zodanig gekozen) AR-fractielei-
der mr. Biesheuvel.
AANKNOPINGSPUNT
MET VVD
Waarom een a.r. formateur? Wel. de
winst van de ARP is eigenlijk het1
enig concrete aanknopingspunt, dat
de verkiezingsuitslag heeft opgele
verd. De KVP is weliswaar de
grootste partij gebleven, maar ver
keert na haar zware nederlaag niet
in de positie om de eerste formateur
te leveren. Dat geldt uiteraard so
wie so voor de PvdA, die trouwens
niets anders dan de oppositie schijnt
te begeren.
De VVD is weliswaar groter dan de
ARP. heeft gisteren ook gewonnen,
maar minder dan de anti's. Boven
dien: de liberalen kannen niet al
thans niet zonder meer worden
aangemerkt als voorstanders van
.-ontinuering van het beleid-Zijlstra,
.vaarvoor de drie christelijke partijs
?n (te zamen nog altijd het grootste
jlok in de Kamer) zo zijn gepor-
1 aanwijzing van een VVD-forma-
cur ligt dus niet voor de hand. En
'o is dan een situatie ontstaan, waar-
n hel initiatief lijkt te worden toe-
respeeld naar de enige belangrijke
vinnaar onder de vijf grote partij- j
de ARP
l is, als men even terugdenkt aan
Ie jaren twintig en dertig toen pre-
niers van middelgrote partijen optra- j
Icn (jhr. De Geer en dr. Colijn),
reen ongebruikelijke figuur in onze'
parlementaire geschiedenis.
■ngenomen wordt, dat KVP, AR en j
CH zullen pogen om in deze forma
tie zoveel mogelijk één lijn te trek
ken. Een zuiver christelijk-democra-
tisch kabinet zit er na gisteren niet
meer in. want door het verlies van I
de KVP is de kleine meerderheid
van 76 zetels die het confessionele
drietal in de oude Kamer had, om- j
geslagen in een minderheid van 68 i
zetels. Er zal dus of met de PvdA
of met de VVD moeten worden sa
mengewerkt.
Voor vervolg zie pag. 9 J
(Van onze soc.-econ. redactie)
UTRECHT In een voortgezet
gesprek hebben huisartsen en zie
kenfondsen ook gisteren geen
overeenstemming bereikt over de
hoogte van de artsenhonoraria
voor de komende jaren. Opnieuw
wordt thans intern beraad ge
pleegd. Een complicatie is dat
binnen de gelederen van de z*e-
kenfondsen een verdeeldheid is
ontstaan.
De Federatie van maatschappij-zie
kenfondsen en de Centrale van Onder
ling beheerde ziekenfondsen, samen
tweederde van de. negen miljoen zie
kenfondspatiënten vertegenwoordi
gend, kvvamen met een compromis
voorstel. waarvoor de artsen beraad
vroegen met hun achterban.
Laatstgenoemde ziekenfondsen laten
de verantwoordelijkheid voor het rap
portVan der Ven volledig voor reke
ning van de regering, maar zijn bereid
in dg komende jaren per ziekenfonds
patiënt by een praktijk van 2600 zie
kenfondspatiënten de volgende hono
raria te betalen: in 1967 23.15, in
1968 25.89, in 1969 28,64 cn in 1970
31.39.
Volgens de ziekenfondsen komen de
artsen in 1970 met deze bedragen op
een netto-inkomen per jaar van
70.000.
Trend
Deze bedragen zijn conform het rap
portVan der Ven. Meningsverschil
len met de huisartsen bleven echter
nog bestaan over de trendmatige ver
hogingen per jaar, die nog bovenop
deze bedragen moeten komen. De zie
kenfondsen gingen in principe akkoord
met een extra trendmatige verhoging
boven de genoemde bedragen, maar de
artsen wensten deze trend duidelijk
gekoppeld te zien aan de ontwikkeling
van de ambtenarensalarissen.
Zy vreesden in de toekomst anders
opnieuw een achterop raken van de
artsenhonoraria, waardoor na verloop
van tijd weer dezelfde honorarium-
noeilykheden zouden groeien als waar
mee men thans te maken heeft. De
ziekenfondsen wilden in dit stadium
deze binding aan de ambtenarensala
rissen niet aanvaarden en vroegen
eveneens beraad in eigen kring. Het
overleg is daarna afgebroken.
•fa Smaadproces in
Zuid-Afrika
begonnen -
pag. Kemmerk.
Drs. F., enig beherend
vennoot van het failliete
bankiershuis Teixeira de
Mattos in Amsterdam,
heeft voor de rechtbank
de tegen hem ingebrachte
beschuldigingen toegege
ven. De verduistering van
effecten was zijn nood
sprong om uit de liquidi
teitsmoeilijkheden te ko
men. Pagina f>
fa ..De mensen
denken dal ik
Visie Tonner
ben- pagina
Radio TV.
