AR 4
,e c$<l§lk
GERTRUD SLOTTKE TOONT
SPIJT NOCH BEROUW
Operatie-Schiphol zal
de stille nacht
7 mei geschieden
in
van
IIISHEIVEt
Uit de Haagse hof geplukt
Hanoi blijft te lioge
eisen stéllen
DONDERDAG 9 FEBRUARI 1967
Afgelast
J7R is geen reden opgegeven voor
het afgelasten van de Oost-
Europese topconferentie te Oost-
Aangenomen wordt, dat van Oost-
Berlijn werd afgezien, omdat Roe
menië weigerde zich daar te laten
vertegenwoordigen. Blijft de vraag,
of de Roemenen wel te Warschau
willen praten.
Gemeld is nl., dat de conferentie
over de betrekkingen met Bonn nu
in de Poolse hoofdstad wordt gehou
den. Er heerst echter nog een sfeer
van geheimzinnigheid.
Roemenië is echter niet het enige
land, dat zich niet door Moskou of
Oost-Berlijn de wet wil laten voor
schrijven. Ook Hongarije en Tsjecho
Slowakije zouden een eigen weg wil
len gaan.
Opvallend is, dat de afgelasting
volgde op een onverwachts bezoek
van de Russische partijleider Brezj
nef aan Tsjechoslowakije. Blijkbaar
had dit niet het gewenste resultaat.
Voor de Oostduitsers is dit geen
aangename ontwikkeling. De top
conferentie was juist bedoeld om
het prestige van Ulbrichts DDR
(Duitse Democratische Republiek)
weer wat op te krikken.
Nog onaangenamer moeten de jong
ste gebeurtenissen voor de Russen
zijn, omdat nu nog duidelijker is ge
worden, dat Moskou op de vroegere
satellietstaten weinig vat meer heeft.
Heks van Westerbork
blijft ontkennen
Belastende stukken
onder de loep
Eigen weg
"TIJDENS zijn bezoek aan Washing
ton zal Brandt ongetwijfeld de
jongste ontwikkelingen in Oost-
Europa ter sprake brengen. Hij doet
dit nu niet als burgemeester van
West-Berlijn, maar als minister van
buitenlandse zaken.
De gesprekken in de Amerikaanse
hoofdstad zijn volkomen vrijblij
vend. Sinds de regeringswisseling te
Bonn staan beide landen onafhan
kelijk tegenover elkaar.
Brandt hoeft geen moeite meer te
doen, de Amerikanen voor de Duit
se zaak te winnen. De Bondsrepu
bliek gaat zijn eigen weg en pleegt
daarbij zowel met Parijs als met
Washington overleg. vnju-s. n BSRn a a pie
Wat Oost-Europa betreft, wil Brandt de verdediger van Harster
gebruik maken van de speciale be- dr. Eugen Leer.
trekkingen tussen Amerika en Rus
land. Wil er sprake zijn van ont
spanning in Europa, dan zal het
voor een belangrijk deel van deze
wereldmogcndheden afhangen,
West-Duitsland heeft er belang hij,
dat Rusland wordt overtuigd van de
oprechtheid van het streven naarl
toenadering tot de landen van Oost-
Europa.
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
A/TÜNCHEN Op de zevende zittingsdag van het proces
1*J- tegen de schr^jftafelraoordenaars van 100.000 Neder
landse Joden, dat gisteren in het Münchener Paleis van
Justitie werd voortgezet, probeerde verdachte Gertrud Slottke
tot twee keer toe de nodige tranen uit haar ogen te persen. Het
lukte haar echter niet al te best, omdat ze waarschijnlijk zelf
niet kon geloven, dat ze, zoals ze handenwringend weeklaag
de, tot het eind van de oorlog in onwetendheid verkeerde over
het macabere lot van de mede door haar gedeporteerde Joodse
landgenoten. Spijt of berouw toonde de 64-jarige, verstokte
vrouw, op geen enkel moment, wel liep ze opnieuw over van
zelfbeklag.
President dr. Karl Göppner, die een
keer uit de grond van zijn hart vei
zuchtte: „o, die Duitse stiptheid'
stelde gisteren alles op alles om ach
ter het voorlezen van het bewijsmate
riaal een punt te zetten. Hij slaagde
hier slechts gedeeltelijk in gister
avond bleef de rechtbank midden in
het in Nederland uitgesproken von
nis tegen dr. Harster steken doch
dit verhinderde de „Herr Vorsitzen-
de" niet de reserve zittingsdag, die
op vrijdag a.s. was vastgesteld, te la
ten vallen,
De verdere loop van het proces, dat
zich thans in zijn derde week be
vindt, is definitief als volgt vast
gesteld:
maandag, 13 februari a.s.: voorlezing
van het laatste deel van het Neder
landse vonnis tegen dr. Harster, die
door het bijzondere gerechtshof te
Gravenhage op 23 maart 1949 tot een
gevangenisstraf van 12 jaar met af
trek veroordeeld werd. (In 1955
kwam hij reeds vrij) Onmiddellijk
daarna volgt het requisitoir
officier van justitie, dr. Benediktus
.Huber, dat vele uren. zo niet bijna
een dag, in beslag zal nemen,
donderdag. 16 februari a.s: pleidooi
van de verdediger van Gertrud Slott
ke, dr. Rudolf Aschenauer.
vrijdag. 17 februari a.s.: pleidooi var
Zöph,
Een week daarna wordt
i gewe-
„Per ongeluk
Twee voor Slottke zeer belastende stuk
ken werden gisteren onder meer uit
geplozen. Het eerste betrof het
Joodse meisje Ellen Deen, dat in de
zomer van 1944 „per ongeluk" met
een echtpaar naar het Franse kamp
I Vittel was gestuurd om daar legen
Amerika kan daar het zijne toe bij-j Duitse gevangenen uitgewisseld te
dragen. Mogelijk worden dan ookj worden,
op ander terrein vorderingen ge-
maakt. Zoals op dat van het tesen secretaresse
gaan vap verspreiding van kernwa
pens.
Socialisme (2)
In deze rubriek werd beweerd dat
een christen zich politiek thuis kan
voelen in een partij die in wezen de
bijbel verwerpt en alleen opkomt A'oor
het materiële en tijdelijke. Het zou
volgens de s^hr. niet de taak van een
politieke partij zijn zich uit te spre
ken over de bijbèl. Een andere schrij
ver over het „socialisme" verwijst
naar het beginselprogramma van de
PvdA. Echter is het socialistische be
ginsel m.i. in flagrante strijd met de
chr. levensbeschouwing.
Ik dacht dat het marxistische socia
lisme de grondslag heeft gelegd waar
op het hedendaagse socialisme zich
heeft ontwikkeld. Het marxisme werd
een geloof dat aan het socialisme gro
te stuwkracht gaf.
Het revisionisme bracht de socia
listische gelederen in een andere stro
ming. De marxistische leerstukken
werden aan een grondige kritiek on
derworpen. Sindsdien is dit socialisme
in aanhang zeer toegenomen. De
SDAP ten onzent sloeg deze richting
in.
De PvdA van heden legt de nadruk
op het innerlijke; op de ethische ver
andering in de mens die de nieuwe
maatschappij moet dragen. Dit socia
lisme gelooft in een hoge mensr-
lijk-maatschappelijke vervolmaking;
het gaat ten slotte om de volmaakte
gemeenschapsmens, die zijn persoon
en kracht volledig in dienst zal stellen
van het algemeen welzijn.
Dit ethische element verklaart mede
de religieuze tendens in het tegen
woordige socialisme, maar evenals het
marxistische socialisme is het m.i. met
christelijk geloof beslist onverenig
baar: het is een godsdienst alleen van
deze wereld; een geloof in de natuur
lijke goedheid van de mens; een ge
loof aan de belofte van satan in het
paradijs: gij zult als God zijn.
Ool'cgensplaat P. Bom
We zijn wel zo voorzichtig onbe
trouwbare en ondeugdzame elementen
uit onze huiskamers te weren, maar
we vergelen dat boeken ook ge
zelschap zijn, zowel ten goede als ten
kwade. Ik geloof dat we, als het even
kan, alle boeken die ons niet rijkei
maken, moeten weren.
Van dat goede genre zijn er on
danks alles gelukkig nog heel vele en
het „meesterwerk" is ongetwijfeld de
bijbel, die
Zöpf,
die met de zelfstandige afhandeling
van zogenaamde bijzondere gevallen
was belast, stelde per brief alles
het werk om het arme kind alsnog
naar Auschwitz te laten afvloeien. In
de bureaucratische vernietingingsma-
chine van de schrijftafelmoordenaar
aller tijden: Adolf Eichmann ging
haar hardvochtige schrijven echter
verloren, waardoor Ellen Deen het
leven behield.
Toen Huber Slotke naar haar beweegre
denen vroeg, antwoordde ze bijna tri
omfantelijk: „Maar dat kind heeft de'
oorlog toch overleefd."
Huber (grimmig): „Jazeker, maar dat
was tegen uw bedoelingen in. Heeft
u deze brief opgesteld of niet?"
Slottke: „Dat weet ik niet meer".
Huber: „Hij is duidelijk afkomstig van
de afdeling, waarvan u de leiding
had, en die IV b 4 e werd genoemd.
Het lot) van Ellen Deen werd door
stom toeval beter dan u had voor
zien". Slottke gebaarde wanhopig,
doch zweeg.
De ijver en de grondigheid, waarmee
verdachte haar afschuwelijk werk
uitvoerde, werd opnieuw bewezen,
toen het geval van maioor A. var
Weenen uil St. Maartensdijk ter spra
ke kwam. Deze Joodse officier, die in
een kriigs ge vangen en kamp in Polen
verbleef, vernam in 1943 dat zijn
\touw en dochter gevankelijk waren
weggevoerd. Hij schakelde df
Zweedse ambassade in Duitsland ir
deze behandelde gedurende de be
zettingsjaren verschillende Neder
landse zaken waarop een uitvoeri
ge correspondentie tussen verschil
lende Duitse instantips volgde.
olbloed Jood
Slottke stelde toen êen brief op. waarin
was gesteld dat de inmiddels naar
Auschwitz gedeporteerde vrouw en
dochter van de majoor beiden
kwamen daar in de gaskamers
„onmogelijk konden worden terugge
haald." Het vleermuisachtige w
zen, dat de schrik van Westerbork
geweest, voegde hier nog aan toe dat
het wenselijk was ook Abraham var
Weenen '..naar het oosten" af te voe
ren. Als motief gaf zij op dat hij
„volbloed Jood" was.
Omdat er opnieuw een radertje haper
de, kwam majoor Van Weenen on
geschonden uit de oorlog. Slottke
wist natuurlijk weer nergens van,
maar dr. Huber bracht naar voren,
dat de voorzienigheid genadiger te
genover deze Joodse officier was ge
weest dan de verdachte.
Zeven opkopers van oud metaal, wier
namen herhaaldelijk in de rechtszaal
waren genoemd,
door Slottke naar Auschwitz
gestuurd. Dit ondanks het feit, dat
een andere Duitse instantie
veel te bieden heeft. Daarbij ontwik
kelt de bijbel dan nog een zuivere,
letterkundige smaak.
Persoonlijk vind ik dat aan stilisten
te merken is of zij de bijbel lezen, of
zij kinderen zijn van een geslacht dat
nuchter maakt en ons de bijbel trouw las, ja of neen.
voor de vorming van ons oordeel heel Zeist D. Witzand
ren had gebracht, dat deze mensen
van groot belang waren voor de oor
logsindustrie der naties
De verdachte, wier bevoegdheden be
perkt waren, was bijzonder geraffi
neerd te werk gegaan. Ze had net zo
lang geprikt en gewrikt tot er uit
Berlijn een bevel tot deportatie
kwam.
Opnieuw werd uitvoerig gesproken
over de Portugese Joden, van wie 90
procent in de gaskamers van Ausch
witz omkwam. Het ging om woorden
als „onmiddellijk" en „zo snel moge
lijk", die in verband met hun depor
tatie door Slottke in een brief warer
gebruikt. Zöpf, haar chef, had deze
tijdsbepalingen echte,- geschrapt.
Huber tot Zöpf: „Waarom deed u dat?"
Zöpf: „Ik wilde wat milder zijn" (hel
was inmiddels 1944 geworden - red.).
Huber: „Heeft Slottke deze brief op
gesteld?"
Zöpf: „Ik kan het niet met zekerheid
zeggen".
Huber tot Slottke: „Is deze brief van
u?"
Slottke: „Ik weet het niet meer".
Huber tot Zöpf: „Heeft u dan dit schrij
ven ontworpen?"
Zöpf: „Nee. het ontwerp is zeer zeker
n Slottke afkomstig".
Huber: „Natuurlijk, niemand bekent
graag. Men slaat zich alleen op de
borst als het om de uitwisseling van
bijvoorbeeld 50 Joden naar Zwitser
land gaat".
Met de stukken van het beruchte
Auschwitzproces in de hand en met
de naam van Mulka de adjudant van
kampcommandant Höss probeerde
Slottke's verdediger. dr. Rudolf
Aschenauer, aan te tonen, dat ook de
gedeporteerde Joden niet wisten dat
ze in Auschwitz vernietigd werden.
De officier van justite veegde deze stel
ling als niet ter zake doende van ta
fel. Het ging in dit proces, zo zei hij,
niet om wat de ongelukkigen die de
dood werden ingedreven gedacht of
geweten hadden. Wel om datgene,
wat de drie verdachten bekend was
geweest. De chef van Slottke, Zöpf.
een zware slag incasseren. Op het
verzoek van de kampcommandant
van Westerbork, Gemmecker, had hij
erin toegestemd begin 1944 900 zieke
Joden naar Auschwitz te deporteren.
Als gruwelijk detail werd erbij ver
meld, dat alleen de treinreis voor het
merendeel van deze ongelukkigen de
dood zou betekenen.
Details
Gertrud Slottke
bad volgens zijn bekentenis begin
1943 al het sterke vermoeden gehad
dat Auschwitz gelijk stond met de
doodstraf. Bovendien waren er van
de zijde van de kerken duidelijke
protesten geweest, terwijl de illegale
pers in Nederland de massavernieti
ging tot het vergassen toe, nauwkeu
rig had beschreven.
In het document, dat door de afdelin
gen van de in Nederland gewerkt
hebbende Sicherheitsdienst had gecir
culeerd, was al in 1943 het woord
„vergassen" gebruikt Het betrof de
berechting in de Sowjetunie van
twee Duitse hoofdofficieren die de
massale vernietiging van 30.000 Rus
sen, voornamelijk krijgsgevangenen,
betrokken waren geweest.
Eicli
mann
Adolf Eichmann, zo bleek op de zeven- j
de zittingsdag, was herhaaldelijk („ze
ker drie of vier keer") in Den Haag j
geweest om de „Ausrottung" van de
Joden met de bezettende macht door j
te nemen. Bij deze besprekingen wa
ren rijkscommissaris Seyss Inquart
betrokken geweest, maar ook Rauler,
Harster en Zöpf, dr. Huber wilde
hiermee suggereren, dat het welhaast
onmogelijk was dat Slottke tot de
laatste dag van de oorlog had ge
loofd. dat de Joden, die „naar de gro
te vlakte in het oosten" werden gede-
porteerd. lees: Auschwitz daar
slechts te werk werden gesteld.
Harster kwam gisteren zo goed als niet'nnuTnunr
aan bod, omdat de periode behandeld ^Grllr^xHJIj
Cwce Nederlanders werden nog op be
langrijke technische details gehoord.
Het waren de heren A. J. van der
Leeuw, wetenschappelijk medewer
ker van het rijksinstituut voor oor
logsdocumentatie in Amsterdam en
de rijksrechercheur R. Scherer.
Heiden zijn jarenlang bezig geweest
om de overstelpende hoeveelheid be
lastend bewijsmateriaal te verzame
len.
Hoewel geen van de verdachten het
aantal omgekomen Nederlandse jo
den betwistten alleen Slottke
bracht half-snikkend naar voren dat
ze pas na de oorlog vernomen had
dat het om zo'n 100.000 mannen, vrou
wen en kinderen ging was de heer
Van der Leeuw gedagvaard om de
door hem verzamelde cijfers nader
toe te lichten. In uitnemend Duits
kweet hij zich voortreffelijk van de
ze taak.
De leden van de rechtbank, op wie hij
een uiterst solide indruk maakte, ver
telde hij, dat het veelal om minimum
getallen ging. De cijfers waren drie
dubbel gecontroleerd. Er konden
verschillen zijn, maar deze waren mi
niem, zeker wat de overlevenden be
treft (ruim 1000 van de bijna 95.000
Joden, die naar Auschwitz en Sobi-
dor waren gedeporteerd).
Gasexperimênten
Van een groep van ruim 900 joodse
landgenoten, die in 1942 naar het ver
nietigingskamp Mauthausen waren
gestuurd, waren er ruim 100 niet ge
registreerd. Het Nederlandse Roode
Kruis dat na de oorlog alle namen
namen van de slachtoffers op lijsten
verzameld had, nam aan dat deze in
het beruchte, in Oostenrijk gele
gen slot Hartheim bij gasexperimen
ten om het leven gekomen waren.
Als bijzonder detail bracht van de heer
Van der Leeuw naar voren,
Joodse gevangenen in het kamp
Westerbork van alle deportatielijsten
kopieën hadden gemaakt. Deze
ren in de grond gestopt en n;
oorlog opgegraven.
In sobere bewoordingen vertelde de
heer Scherer, iets van de verschrik
kingen, waaraan de Joodse partners
van voorgenomen gemengde huwelij
ken, hadden bloot gestaan. Drie na
men die uit de burgerlijke stand van
Amsterdam waren gelicht, die van
Louis Cohen, Jacques van Krefeld en
Abraham Montecias weerklonken her
haaldelijk door de grote rechtszaal!
Deze jongelieden, die met niet-Joodse
meisjes in ondertrouw waren, werden
gearresteerd, hoewel het nazi-bevel
(dat gemengde huwelijken verbood)
geruime tijd na de dag van het aante
kenen afkwam. Allen werden in
Maulliausen vermoord. Tegen hun
onthutste verloofden werd gezegd dat
ze blij moesten zijn dat hun voorge
nomen huwelijk niet kon doorgaan.
Hun toekomstige echtgenoten waren
toch maar „rotjoden...".
Woensdagmorgen werd op
Schiphol groot alarm gegeven
voor een Friendship van de
Luxair, nadat de gezagvoerder
had gemeld, dat volgens het in
strumentenbord het neuswiel
niet was geborgd.
Foto boven: Brandweer en
ambulances (rechts) rukten on
middellijk uit om zonodig hulp
te verlenen. Die hulp was ge
lukkig niet nodig. De Friendship
(links) maakte een veilige lan
ding op de met schuim bespoten
Inzet: De gezagvoerder van
het vliegtuig. Foto onder: Ste
wardessen vertellen verslagge
vers haar belevenissen.
werd. waarin hij Nederland reeds
verlaten had. Zöpf die ook nauwe
lijks werd gehoord moest niettemin
Alleen beginselpolitiek is duidelijke politiek
- De grote operatie-
Schiphol nadert snel. In begin
sel is de opening van de nieuwe
luchthaven, die door de Konin
gin zal geschieden, vastgesteld
op vrijdag 28 april. Het hof heeft
die datum zelf gekozen.
Thans laat het zich echter reeds aan
zien dat de bijzonder ingewikkelde
verhuizing van het operationele
lucht- en reizigersverkeer op 28 april
niet kan worden ondernomen. De Ko
ningin kan dus een lege luchthaven
openen. Een dergelijke feestelijke ge
beurtenis te laten samenvallen door
de massa-verhuizing, die in een enke
le nacht zijn beslag zal moeten krij
gen zou in de praktijk grote nadelen
met zich brengen-
Daarom heeft men als streefdatum
voor de grote verhuizing van het
oude naar het nieuwe areaal de naar
verhouding stille nacht van 7 op 8
mei vastgesteld.
Intussen is het oude Schiphol een ob
ject van drukke onderhandelingen ge-
Ik blijf even staan, spreek een heest liefderijk moet opnemen,
paar vriendelijke woorden en maan Mijn verstand, dat één kat in huis
ren onder de lichte tred van een het dier de huiselijke poezemand op plus een muis genoeg is. Dat boven-
De nacht verandert Den Haag van
een brommende, flitsende, lawaai-
bron tot een uitgestrektheid van stil
te.
Zo in de kleine uurtjes pleeg ik
nog wel eens van de redactie naar
huis te wandelen. Het is langs de
kortste weg nauwelijks tien minuten.
De stilte van een nachtelijke stad
is veel intenser dan buiten Geen
struiken die ritselen in de wind-
geen boomtakken die knappen en
kreunen: geen bladeren die knispe-
snelle bunzing of een muisje: geen
vogel die lawaait in zijn nest.
De dode straatstenen en de slapen
de gevels, waarachter de mensen
zijn, blijven geluidloos. Alleen de ei
gen stap en de eigen schaduw leven.
Daar loop ik dan Genietend van
de rust en tegelijk wat beklemd om
de eenzaamheid.
Ze slaan hier om de haverklap
meneren en mevrouwen tegen de
vlakte, dat lees je in de krant.
Daar wil ik niet bij zijn.
En de dag is lang genoeg geweest
Ginds wacht het huis, warm, veilig
Ik stap flink door langs gesloten
deuren en donkere ramen. Dan.
opeens, is er een levend wezen. Een
grote rode kat schiet uit een portiek
en holt op me af, als waren we heel
Nacht
wandeling
in een kringetje c
tend omkijken best zie
Daar is een zijstraat, de kat is er
al voorbij. Ik sla de hoek om en zet
het op een lopen. Op mijn tenen.
Een poortje. Ik schiet er in.
Door de stille straat klinkt opeens
een hartverscheurend - miauw....
Rauw en jammerend is de uithaal.
Helemaal ontredderd sta ik tegen
4e muur gedrukt
Mijn hart zegt. dat ik het arme
De kat gaat inderdaad het portiek
weer in en ik loop verder.
Maar twintig meter verder kijk ik
dien de oranje reus- er weldoorvoed
en verzorgd uitziet en ongetwijfeld
ergens een prima thuis heeft.
Het gemiauw klinkt nu vlak bij.
Het beest zit vast voor het huis
me na. Het omkijken beschouwt hij leen?
Ik doe kssst.
Maar na een paar minuten
Als ik nu wegloop vliet ie me ach
terna en krijg ik het gebrul voor
mijn huisdeur straks
beledigd trekl Dan is er een geweldig lawaai.
Een bonkerig openen van een
hij raam, een harde schorre stem,
ie. Schrijdt, de staart plens op de keien en een woedend
negerend voor
•Jit:
Ik matig mijn stap De kat blijfi
Ik loop stevig door en werp geen
oude vrienden. Spinnend drukt het blik meer op hem. hoewel ik met
beest zich tegen mijn benen, loopt een schuin oog toch zijn verwach- men op nachtelijke wandelingen.
geblaas. Pas tien minuten later, als
ik ijskoude voeten heb gekregen en
'iet stil blijft, kom ik te voorschijn.
Geen kat.
Ik ren naar huis zonder omkijken
Zal voorlopig een andere route ne-
worden. Talloze bedrijven, vooral, uit
Amsterdam, hebben er het oog op
geworpen, maar de directie van de
luchthaven volgt een strikt principe:
voor de verhuur van de beschikbaar
komende ruimten in kantoren, hallen
en wachtkamers krijgen ondernemin
gen die direct of indirect de lucht
vaart bevorderen de voorkeur.
Het oude stationsgebouw zal voor oen
deel worden verhuurd aan admi
nistratieve afdelingen van de KLM
Minister Luns:
Oostenrijk sneJ
bij de EEG
SCHIPHOL Bij zijn terugkeer uit
Oostenrijk, waar hij drie dagen is ge
weest op uitnodiging van de Oosten
rijkse regering heeft minister Lun«
gisteren gezegd het niet onmogelijk te
achten dat een EEG-akkoord niet
Oostenrijk nog voor het einde van het
jaar voorlopig getekend zal worden.
Russische miljoenen- j
order voor Engeland
LONDEN Rusland heeft in Enge
land tcxtielmachines besteld ter waar
de van ongeveer 94 miljoen gulden, liet
gaat om machines voor een kunstvezel-
fabriek in Polotsk (Wit-Rusland).
BLIKSEM" DOODT
TIEN NEGERS
DURBAN Tien negers zijn in de
buurt van Durban in Zuid-Afrika door
de bliksem getroffen. Acht getroffenen
stierven onmiddellijk en twee op weg
naar het ziekenhuis.
AKTUEEL
(Van een onzer redacteuren)
TNE verwachting, dat de pauze in de gevech-
-L' ten in Vietnam tot vredesbesprekingen
zal leiden, mist totdusver elk grond. Hanoi
blijft onvoorwaardelijke stopzetting van de
Amerikaanse bombardementen eisen en wil
daar niets tegenover stellen.
Zelfs als Washington op deze eis ingaat, is de
kwestie Vietnam nog geen stap dichter bij een op
lossing. Er kunnen dan onderhandelingen begin
nen. De laatste berichten uit Hanoi wijzen er ech
ter op, dat die alleen succes hebben, als Amerika
de Noordvietnamese eisen en daarmee die van de
Vietcong accepteert.
Aangezien Washington zich dit laatste met kan
veroorloven, ligt het voor de hand, dat het niet gemakkelijk zal besluiten
de bombardementen definitief stop te zetten. Zelfs kan het zich afvragen of
een tijdelijk staken zin heeft, als de tegenpartij daaraan bij voorbaat geen
enkele waarde zegt toe te kennen.
De Australische communistische schrijver Wil-
Bevestigd fred Burchett, teruggekeerd van een bezoek aan Ha
noi. bevestigde, dat Noord-Vietnam niet in bespre
kingen zal toestemmen als de bombardementen slechts tijdelijk worden ge
staakt. Ho-Tsji-Minh meent, dat de Amerikanen met hervatting kunnen
dreigen om hun positie bij onderhandelingen te versterken.
Burchett vernam nog een fundamentele reden voor de eis van Hanoi uit
de mond van de minister van buitenlandse zaken: 'De Verenigde Staten
hebben de grootste verstoktheid en verraderlijkheid aan de dag gelegd ten
aanzien van besprekingen'. Die taal wordt gesproken, als communisten on
der elkaar zijn.
Als de bevindingen van Burchett juist zijn, is de kans op werkelijke vre
desbesprekingen gering. Slechts wanneer Amerika en Zuid-Vietnam zich
neerleggen bij de eisen van Noord-Vietnam is een regeling mogelijk. Die
komt neer op het uitleveren van Zuid-Vietnam aan de Vietcong en uiteinde
lijk aan Noord-Vietnam. En dat terwijl de Vietcong duidelijk in grote moei
lijkheden verkeert.
Mogelijk zal Amerika onder de druk van de wereldopinie een eind aan de
bombardementen op Noord-Vietnam niaken, zonder zich op enigerlei wijze
voor. de toekomst te binden. Zelfs is niet uitgesloten, dat de VS er definitief
mee ophouden Hanoi te dwingen aan de onderhandelingstafel plaats te ne
men. Maar ook dan is men nog geen stap dichter bij de oplossing.
President Johnson moet een moeilijke beslissing ne
men, als het bestand na het boeddhistische nieuw- Goldlicrg
jaar afloopt. Wellicht houdt de reis. die Arthur Gold
berg (Amerikaans ambassadeur bij de VN) naar Zuidoosl-Azië en Europa
gaat maken, verband met de plannen van de president. Goldberg vertrekt
echter pas volgende week en zijn missie zal vier weken duren.
Goldsbergs missie houdt verband met Vietnam. Zij is wellicht bedoeld, de
druk op Hanoi te vergroten. Als dat zo is. lijkt hel aannemelijk, dat gedu
rende zijn reis de aanvallen op het Noorden niet worden hervat. De taak
van Goldberg zou dan aanmerkelijk lichter zijn.
Tenzij men in Washington meent, dat Goldberg meer zal bereiken als d«
bombardementen voortduren als antwoord op de weigering van Hanoi, een
blijk van goede wil te geven.
