ONOAGS
BLAD
WONINGMARKT ZAKT INEEN
11
tL
■■■1 I
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1967
MAKELAARSAANBIEDINGEN op kale ramen illustreren een nieuwe ontwikkeling: het ineen
zakken van de woningmarkt. Want terwijl het tekort nog zeker 120.000 huizen bedraagt,
staan in Nederland vele honderden oude, maar goed bewoonbare woningen leeg. Maan
den vaak: soms een jaar. De hausse van een paar jaar terug is voorbij. Dat vertellen de
raambiljetten, maar ook de offertes van makelaars in de advertentiekolommen. Zelfde wonin
gen worden dikwijls weken achtereen aangeboden, omdat kopers niet komen opdagen. Althans:
belangstellenden kómen wel, maar tot koop wordt niet beslist omdat de vraagprijs vaak in
geen verhouding staat tot de taxatieprijs.
De huizen met de befaamde „gouden daken" blijken lang niet meer zó te blinken, als
*wee jaar geleden. De irreële winsten zijn er uit. En de verkoper, die de klok probeert terug
te draaien, krijgt het „nee" van de koper-in-spé: fancy-prijzen betaalt hij niet meer.
Makelaars ervaren dagelijks, dat oudere huizen al
léén van de hand gaan, als de eisen worden gematigd.
Men spreekt over een daling van 20 procent sinds 1964.
En de praktijk heeft in véle gevallen al bewezen, dat
degene, die daar niet aan wil, zijn bezit niet kwijt
raakt.
De prijzen zijn noodgedwongen teruggekeerd tot
normale proporties. Gedwóngen, inderdaad. Want
waar er geen alternatief zou zijn voor kopers-in-spé,
zouden die prijzen van twee jaar terug vandaag nóg
betaald worden. En dat alternatief is er in het royale
aanbod van premiewoningen.
"Een makelaar met veel projec
ten in centraal Zuid-Holland:
„we hebben er nog nooit zoveel
verkocht als vorig jaar. Men ont
dekt steeds meer, dat de prijzen
nauwelijks meer verschillen van
die der vrije sector woningen.
Voor 55 mille, die men voor een
oude vrije sectorwoning toch al
gauw moet betalen, krijgt men
nu een splinternieuwe premiewo
ning, een eengezinshuis met pak
weg vijf kamers. Waarom zou
men dan nog in een oud huis
gaan zitten? Met een zeven a
acht mille eigen geld is men er
al."
In veel gevallen betekent dat
voor stadsbewoners uiteraard
verhuizing naar buiten de stad
Want voor nieuwe premie- eenge
zinswoningen biedt de stad nau
welijks plaats. Maar voor een
steeds grotere groep, blijkt- dat
steeds minder een bezwaar. Men
heeft meestal trouwens geen
keus. Wie in de stad slechts een
etage kan huren, ruilt graag voor
een eigen huis, al staat dat dan
in de nieuwbouwpolder.
Vlucht
De makelaar: „zeker 70 pro
cent van onze aanvragen komt
van mensen uit de stad, uit Rot
terdam, Den Haag, Delft en
Amsterdam. Het zijn meestal
mensen, die een huurflat hebben
waarvoor zij dikwijls stevige prij
zen moeten betalen. In zo'n pre
miewoning wonen ze vrijer en
nog goedkoper ook. Als ze al
thans die eerste aanbetaling op
tafel kunnen leggen.
Makelaars bevestigen het
graag: er is, een vlucht merkbaar
uit de flats. Een eigen home pre
fereert men boven een ruimte
tussen vier muren; want meer is
een flat in veel gevallen toch
Meer luxe heeft men wél als
men meer wil betalen, maar dan
ligt de prijs toch wol tussen de
350 en 500 gulden in de maand.
Die trek naar het eigen huis. is
er de oorzaak van geworden, dal
koopflats vrijwel onverkoopbaar
zijn. Het is geen zeldzaamheid,
dat ze meer dan een half jaar
leeg staan. Werden er anderhalf
jaar geleden ook in d^pe sector
nog grove winsten gemaakt, ver
kopers ondervinden nu, dat ze
voor de prijzen van een paai
jaar terug allang niet meer weg
gaan. Een slordige 25 procent
zijn ze sindsdien gezakt. En dat
stelt de eigenaar voor de keus: öf
concessies doen, öf verhuren, in
beide gevallen raakt hij dan zijn
bezit meestal wel kwijt.
Datzelfde geldt voor de huizen
met platte daken. Door make
laars gekwalificeerd als „de
grootste flop van schoonheidscom
missies en planners". Weliswaar
heeft men er een heel huis aan.
maar de bergruimte is zo mi
niem, dat men zich in een flat
waant. Een zolder is er niet,
doe-het-zelvers krijgen geen
armslag en de kamers zijn
meestal bescheiden. Ook deze wo
ningen gaan in de verkoop niet
dan met forse concessies aan de
vraagprijs van de hand.
gingen, doen nu niet meer dan
45 mille. Dat is een prijs die
door de meeste kopers nog wel
is op te brengen.
De huiseigenaardie zover wil
zakken, vindt nog vrij gemakke
lijk een koper. Deze daling
brengt met zich dat taxateurs
steeds vaker ondervinden dat
hun waardering overeenkomt
met de vraagprijs. Soms zelfs
ligt die taxatie boven deze prijs.
Dat geldt eveneens voor de
duurdere huizen. Want is in de
categorie van 45 tot 80 mille een
zekere stagnatie in de verkoop
ooon
Rin ff lever
Wat dat ogenschijnlijk geringe
verschil in werkelijkheid in
houdt, leert een eenvoudig re
kensommetje. Als men twee jaar
terug een huis van 65 mille kocht
met een hypotheek van ƒ45.500
dan had men daarvan aan jaar-
lasten (afbetaling) ƒ3640 (8 pet.)
te betalen. Nu komt men daar
mee al dicht bij de 4500.
Een ander punt is de door de
dalende conjunctuur gestimuleer
de behoudzucht bij kopers. Men
wacht liever nog met het nemen
van financieel zo belangrijke
beslissingen. Men huurt liever
voorlopig een wat duurdere eta
ge of flat dan dat men zich voor
jaren lang gaat binden.
Rentestijging
Of het verstandig is. lijkt twij
felachtig. Zeker niet als men re
kent op een verlaging van de ren
tevoet. Makelaars verwachten,
dat die nog verder zal stijgen. In
andere EEG-landen ligt de rente
al aanzienlijk hoger dan hier. In
Frankrijk bijvoorbeeld al tussen
de 9 en 10.5 procent. En waar
Nederland zich niet meer be
perkt tot het gebied tussen
Eijsden en Delfzijl, ligt het voor
de hand, dat de situatie hier in
vloed zal ondergaan van het bui
tenland.
Voorspellingen gewagen van
een zich stabiliseren van de ren
tevoet tussen 1970 tot 1972 bij
een kleine acht procent. Aan de
andere kant staat echter weer de
verruimde arbeidsmarkt in de
bouwerij, waarvan een verhoog
de produktiviteit het directe ge
volg is.
Er zijn makelaars, die daarvan
een prijsverlaging van 15 pro
cent verwachten. Of die voorspel
ling reëel is, kan nu nog niet
worden gezegd, maar de ervaring
van de laatste maanden is wel,
dat beter wordt gecalculeerd
harder gewerkt.
Kalmer
„Te koop", „Te huur": de bor
den staan er nog steeds, ondanks
de woningnood. Voor bouwers is
deze ontwikkeling al aanleiding
geworden het zeker met de vrije
sector-woningen yat kalmer aan
te doen.
Want niet alleen de oude lig
gen slecht in de markt ook naai
de nieuwe is door de druk van
premiewoningen weinig vraag.
Vanwege de prijs; veelal ook om
dat er geen gemeentegarantie
voor te krijgen is, wat een hoge
re rente voor de hypotheek bete
kent.
Willen de huizen verkoopbaar
zijn, dan zullen de prijzen moe
ten zakken, zo hebben vele ma
kelaars al ondervonden. Huizen
die anderhalf jaar terug nog grif
voor 65 tot 70 mille van de hand
ingetreden, daarbóven wordt
nog steeds verkocht. En ook
daar zijn de fancy-prijzen verle
den tijd.
Een makelaar, die in Waddinx-
veen een project van luxueuze
villa's moest verkopen zag ze in
ruim vier maanden allemaal
voor 80 mille van de hand gaan.
Voor dezelfde woningen werd
twee jaar geleden nog 130 mille
betaald.
Voor deze groep maken bou
wers zich ook geen zorgen. De
belangstelling daarvoor is er nog
steeds. En het opzetten van zulke
projecten verloopt vlot. „Als je
vandaag een bouwvergunning
aanvraagt, heb je hem een week
later al in huis", zeggen zij.
Een Zuidhollandse makelaar
zag dat in duidelijke cijfers
geïllustreerd. Vergde de bouw
van een woning een half jaar ge
leden nog 1160 manuren, diezelf
de woning wordt nu geplaatst
met slechts 780 manuren. Dat de
ze ontwikkeling prijsverlagend
werkt, is duidelijk. En eenzelfde
effect wordt bereikt met het toe
passen van arbeidsbesparende
bouwmethoden, die meer en
meer ingang vinden.
Taxatieprijs
Nood blijft
Makelaars geven toe: de wo
ningnood is nog lang niet voor
bij. Talloos zijn nog de gezinnen,
die het met een paar drie bij
drie kamertjes moeten doen.
Maar tegenover die blijvende
vraag staat vooral het ruimere
aanbod van premiewoningen,
van de premie B-huizcn. Die
hebben de belangstelling voor ou
dere huizen sterk doen afnemen
Daarbij komt dan ook nog de
ook de laatste jaren weer geste
gen rente.
Voor een normale hypotheek
Het patroon van de huizen
markt is zich aan het wijzigen
Dat blijkt wel uit de feiten.
Maar ondanks de lange lijsten
van aanbiedingen in de kranten,
zeggen de makelaars: de koop
lust vermindert niet. Men kan al
leen stellen, dat de markt var
bestaande huizen is ineengezakt.
Maar dat herstelt zich gauw ge
noeg als men zich realiseert, dat
de „gouden daken" tot het verle
den behoren. Dat de onvoorstel
bare winsten van een drie, viei
jaar terug eruit zijn.
Verkopers zullen zich bij
het vaststellen van hun
vraagprijs moeten afvragen
wat de werkelijke waarde
van hun bezit is. Wanneer
dat gebeurt, zullen vele aan
biedingen vele duizenden gul
dens goedkoper op de markl
kunnen worden gebracht en
vlotter gehoor krijgen bij de
koper-in-spé. Want fancy-prij
zen betaalt men niet meer.
't Goud komt niet meer van
een leien dak
BB»
betaalt men nu al niet minder
dan zeven procent. En dat wordt
te duur bij prijzige huizen. Kon
men een paar jaar terug de jaar-
lasten van het geleende bedrag
nog op grofweg 8 procent stellen,
nu zijn die vooral door die
hogere rentevoet gestegen tot
ongeveer 9,5 procent.
