WE MOETEN SOBER ZIJN
MENINGSVERSCHIL
NIET OPGELOST
Syrië
bezeten door
fel fanatisme
Premier Zijlstra voor AR deputatie:
Kabinet waakt over werkgelegenheid
Mr. E. ELIAS
OVERLEDEN
Egas: Laat de
jeugd spelen
Soekarno
betuigt spijt
AR Partij vervult de
functie van voorhoede
Machtsstrijd nog feller
AKTUEEL
1'
5
MAASDAG 16 JANUARI 1%T
Groot journalist
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG Mr. Eduard
Elias is, 66 jaar oud, zaterdag plot
seling overleden. Hij zat in de
trein naar Brussel toen hij, kort
na vertrek uit het station Den
Haag, door een hartverlamming
werd getroffen.
Eduard Elias behoorde tot de zeer
jroten in de Nederlandse journalistiek.
Bekendheid in den lande, en daarbui-
I ten, had hij vooral gekregen door zijn
rubriek Praetvaria in Elseviers Week
blad, waarin hij zich de fijnzinnige
waarnemer toonde, de man langs de
weg, die met een knappe pen noteerde
wat hij zag. Bewonderd werd hij door
vakgenoten om het vermogen met een
enkele zin scherp een situatie te teke-
len.
Erudiet
Elias begon, na zijn rechtenstudie te
Leiden, zijn carrière als redacteur bij
de Nieuwe Rotterdamse Courant. Tot
bijna aan het uitbreken van de Twee
de Wereldoorlog was hij vast aan dag
bladen verbonden.
Toen in 1940 de furie over Europa
.Dsbrak, was hij toevallig in Amerika.
In de jaren die volgden reisde hij veel
door de beide Amerika's en deze rei-
leverden hem de stof voor zijn
voortreffelijke, soms een tikkeltje
weemoedig-getinte artikelen, die hij
later zou schrijven.
Na 1945, teruggekeerd in Nederland,
werd hij medewerker van vele bladen.
Onder allerlei namen publiceerde hij
zijn graag-gelezen „stukjes". Hij was
veelbelezen, een groot erudiet, die
tienduizenden Nederlanders aan zich
heeft verplicht.
Zijn artikelen over zijn verblijf in
Londense en Parijse hotels, zijn be
schrijvingen over mensen, hun deug
den en ondeugden, waren van een
zeldzame gaafheid. Het was de lezer
alsof hij het allemaal zelf beleefde.
Zaterdag reisde hij af naar Tunis
voor het schrijven van een serie arti
kelen. Het zou niet zo mogen zijn. Kort
tiadat hij in de trein was gestapt over
viel hem de dood. Hij stierf in het har
nas. In de vaderlandse journalistiek'
laat hij een leegte achter.
Morgenochtend om elf uur wordt hij
begraven. Op de Joodse begraafplaats
te Wassenaar.
(Vart onze parlementsredactie
UTRECHT Premier Zijlstra wilde zich zaterdag in zijn rede op de A.R. deputatenver-
gadering niet verdiepen in de schuldvraag t.a.v. de werkloosheid. Dat is volledig verleden tijd.
't Gaat erom wat nü dient te geschieden. „Maar de eerlijkheid gebiedt dat zij die twee jaar lang
hebben lopen roepen „vrede, vrede en geen gevaar" zich nu enige matiging opleggen in hun
kritiek op een kabinet, dat nog niet eens twee maanden aan het bewind is".
daar gelegen havens, die als uit- en 1967'71 uit een oogpunt van werkgele-
Als het overgangskabinet niet met
zijn program was gekomen, zou ook
enwichtsherstel van betalingsbalans
en kapitaalmarkt tot stand zijn geko
men, maar tot grote schade voor de
werkgelegenheid.
Want de betalingsbalans zou zichzelf
dan automatisch gesaneerd hebben en
met de werkgelegenheid zou het snel
de verkeerde kant op zijn gegaan. Dit
proces dreigde snel op gang te komen.
Het regeringsprogram zal een wezen
lijke bijdrage vormen tot stopzetting
daarvan. Wij mogen niet terechtkomen
in de Engelse situatie, waarin Wilson
voorrang moet geven aan herstel van
de betalingsbalans boven de werkgele
genheid.
„Dat wil ik ons land besparen," al
dus prof. Zijlstra. Hij voegde er aan
toe dat men de gevolgen van de infla
tie niet wezenlijk kan bestrijden met
nieuwe inflatie. „Het inflatoir scheppen
•an geld heeft nooit en te nimmer kapi
taal gecreëerd".
De premier noemde het een verheu
gend aspect van de Kamerdebatten,
dat ze hebben bijgedragen tot overbrug
ging van de kloof tussen ARP en CHU.
„Met een open oog voor de historisch
gegroeide verschillen moet men die
kloof toch tragisch noemen en daarom
ben ik blij dat er de laatste weken
weer toenadering is gekomen".
HET PLAT
;t werkgelegenheidsaspect achtte
prof. Zijlstra ook het belangrijkste ele
ment in de zaak van de concessies aan
de oliemaatschappijen voor de explora
tie en exploitatie van het Nederlandse
deel van het Continentale Plat. Hij
nam een ogenblik aan, dat als men nog
3 a 4 jaar wacht met het vaststellen
van de boringsvoorwaarden, de baten
voor de schatkist nog hoger zullen zijn.
„Maar in die jaren zouden we een be
langrijk stuk werkgelegenheid verspe
len".
Tijdige ontginning van de Noordzee
betekent werk voor het noorden des
lands, betekent ontwikkeling van de
Deze geleerden bestuderen de
bovenarm van een mensaap die
in Kenia werd gevonden. Dit
overblijfsel moet volgens des
kundigen twee en een half mil
joen jaar oud zijn. De geleerden
vergelijken het fossiel met been
deren van een arm uit dezelfde
tijd.
invalspoorten kunnen dienen.
Over de noodzaak om de ge
meenschap zo omvangrijk mogelijk
van de baten te laten profiteren is ie
dereen het eens, maar voor het werkge
legenheidsaspect heeft men tot dusver
nog te weinig oog gehad. Gelet op dit
aspect acht het huidige kabinet spoed
geboden.
TOEKOMST
Wat de toekomst betreft meende de
premier dat we in ons land van „al die
overspannen verwachtingen" af moe
ten. We zijn er ruw aan herinnerd wat
we in een bepaalde periode wel en niet
kunnen doen. Er moet in de naaste toe
komst een sober en realistisch beleid
worden gevoerd.
We moeten zakelijker worden en in
politicis aan „ontmythologisering" gaan
doen. We hebben in de komende jaren
maar heel weinig keus. 't Gaat alle
maal niet zo snel als we wel zouden
willen. We kunnen eenvoudig niet alles
tegelijk doen.
Willen we het jaar 2000 gaaf berei
ken, dan moeten we geen grote spron
gen maken maar rustig en stevig ver
der stappen. Als de stijging van de
overheidsuitgaven niet in de pas blijft
met de lonen en andere inkomens cn
met de stijging van de produktivlteit,
dan zal het einde van de periode
VLAGTWEDDE Dertig procent
.an de schooljeugd vertoont ernstige
afwijkingen doordat zij bij gebrek aan
voldoende speelruimte geen gelegen
heid heeft tot ontplooiing.
Aldus zaterdag oud-staatssecretaris
C. Egas op een studiedag in Vlagtwed-
de. Hij vroeg om jeugdcafé's, beatkel-
ders en speelplaatsen.
Florentijnen klagen
minister aan
FLORENCE Een groep gedupeer
de Florentijnen heeft een aanklacht in
gediend tegen de Italiaanse minister
van openbare werken, Mancini, die te
kortgeschoten zou zijn in de vervulling
van zijn taak tijdens de rampzalige
overstromingen van 4 november.
De bewindsman wordt verweten
zich niet naar de plaats van de ramp te
hebben begeven om persoonlijk de lei
ding op zich te nemen van de hulp
verlening, zoals dit zou zijn bepaald
bij een wet van 1926. Verder zouden er
zekere normen voor het onderhoud en
de bediening van de stuwen niet in
acht genomen zijn.
Amerikaan werd op
borg vrijgelaten
LENINGRAD De 25-jarige Ameri
kaan Wortham, die op 21 december te
Leningrad op beschuldiging van devie-
zenovertreding en diefstal tot drie jaar
gevangenisstraf is veroordeeld, is zater
dag op een borgtocht van twintigdui
zend roebel op vrije voeten gesteld, in
afwachting van de behandeling van
zijn beroep door het hooggerechtshof
eind deze of begin volgende maand.
Het geld voor de borgtocht is verschaft
door de Amerikaanse ambassade in
Moskou waar Wortham zolang zal ver
blijven.
genheidsbeleid erger zijn dan het be
gin.
Prof. Zijlstra hoopte, dat de A.R. Par
tij een waarachtige en gave verkie
zingscampagne zal voeren. „We moeten
niet doen alsof alleen maar te kiezen is
tussen regeren met de PvdA of de
VVD. Als dat de enige partijen waren
in dit land, zouden ze vaak mank gaan
aan dezelfde onduidelijkheden die ze
ons nu in de schoenen schuiven".
De minister-president, wiens rede en
kele keren met applaus werd onderbro
ken, zei te spreken als „passant". „Ik
hoop nog vele malen in uw midden te
zijn, maar niet meer in déze functie".
Toen AR-voorzitter Berghuis, hierop
inhakend, de opmerking maakte, dat
„velen a.r. prof. Zijlstra als een blij
vertje zouden willen zien", schudde
de premier heftig met het hoofd.
Deputaten zingen
over Jelle
(Van onze parlementsredactie)
UTRECHT Het vocale deel
van de a.r. deputatenvergadering
in Tivoli bleef zaterdag niet tot
het zingen van psalmen en ge
zangen en het optreden van het
trio The Shepherds beperkt.
Terwijl 's middags geluids
technici zwoegden om lijsttrek
ker mr. Biesheuvel althans
enigszins verstaanbaar te maken,
kortten enkele jongeren in de
zaal de tijd. met Wim Kans
oudejaar stopper „Jelle zal wel
zien".
Organist Jansen zette de be
geleiding in en jong en oud ver
enigden zich een ogenblik in een
geestdriftig gezongen lofzang op
de eerste na-oorlogse premier
van a.r. huize.
Jelle zelf bleek echter al te
zijn verdwenen
DJAKARTA De Indonesische
president Soekarno heeft het volk en
de rest van de wereld zijn verontschul
digingen aangeboden voor zijn „zowel
bewust als onbewust gemaakte fouten
en schuld". Hij zei dit op Lebaran (het
eind van de mohammedaanse vasten)
afgelopen donderdag, zo meldde het In
donesische persbureau Antara zater
dag.
Er was zeer select gezelschap aanwe
zig waaronder minister Malik, buiten
landse diplomaten en minister van
godsdienstzaken Zoechri.
De voorzitter van het Volkscongres,
generaal Nasoetion, zal binnenkort aan
het congres een verklaring doen toeko-
omtrent zijn vroegere functie en
positie (minister van defensie en
chef-staf van strijdkrachten) ten tijde
van de staatsgreep.
Deze verklaring zal een antwoord
zijn op Soekarno's bewering dat Nasoe
tion als mede-verantwoordelijk moest
worden beschouwd voor de mislukte
communistische staatsgreep. Zoals be
kend uitte Soekarno deze bewering in
zijn aanvullend schriftelijk rapport
aan het congres.
Koningin Juliana begeeft zich in
Grindelwald naar de skihellingom
straks een heerlijke tocht te maken.
Een particulier museum aan de
Place de la Concorde is geheel
uitgebrand. De eigenaresse, de
88-jarige mevrouw Mathilde
Ames, kwam daarbij om het le
ven. Voorts gingen twintig kost
bare doeken, jeugdwerk van de
schilder Dufy, verloren. De
brandweer was na een half uur
het vuur meester.
BIESHEUVEL EN ROOLVINK
UTRECHT Na prof. Zijlstra hoor
den de a.r. deputaten zaterdag redevoe
ringen van AR-lijsttrekker mr.
Biesheuvel en AR-fractieleider Rool-
vlnk aan. Mr. Biesheuvel schetste de
ARP als een partij „onderweg". Zij ver
vult de functie van voorhoede.
„Willen wij voorhoede blijven en
de enige rechtvaardigingsgrond voor
een christelijke partij is dat zij als
voorhoede fungeert dan zullen wij
niet uit gemakzucht obstakels uit de
weg mogen gaan. Dat zou gebeuren in
dien wij bij voorbeeld ter wille van
de populariteit zouden nalaten aan te
geven op welke wijze bepaalde knel
punten in ons maatschappelijk leven
het beste opgeruimd kunnen worden".
Mr. Biesheuvel wilde niet beweren,
dat het huidige Program van Actie van
de partij voor vandaag een afdoende
radicaal evangelische politiek vertolkt.
,.Ik houd echter staande, dat wij naar
beste weten, met het inzicht waarover
wij thans beschikken en met de moge
lijkheden welke ons ten dienste staan,
althans pogen een in evangelische zin
radicale politiek tot ontwikkeling te
brengen".
Niet zwak
De heer Roolvink ontkende met
klem, dat de positie van de christelijke
partijen verzwakt zou zijn. „De zwak
ke positie is veeleer bij hen, die een
directe band met het Woord van God
afwijzen".
„Christelijke politiek", aldus de frac
tieleider, „begint met eerbiedig luiste
ren naar God in Zijn Woord. In deze
zin zou ik de radicaliteit van de christe
lijke politiek in de eerste plaats willen
verstaan". Christelijke politiek is
voorts altijd weer antwoord geven op
de ontwikkeling van de samenleving.
„Nu wij staan voor de stembus 1967,
willen we strijd voeren met open vi
zier. Geen onnodige bestrijding van
personen en partijen".
De christelijk-gereformeerde predi
kant ds. D. Biesma jr. uit Aalsmeer
besloot de vergadering met een opwek
kend woord. Hij vroeg de aanwezigen
eendrachtig en in gesloten front de
kiezingen in te gaan en geen fouten te
maken, want de „brutale publiciteitsme
dia" zitten daar direct boven op. Dit
laatste gaf AR-voorzitter dr. Berghuis
aanleiding op te merken: „Ik neem het
op voor de pers".
In de ochtendbijeenkomst ging de
vergadering zonder discussie akkoord
met o.m. het Program van Actie
19671971. Dr. Berghuis werd herko-
tot voorzitter van het Centraal Co
mité, A. B. Roosjen en dr. A. Veerman
>t vice-voorzitters.
Oud-minister J. Smallenbroek ver
kreeg bij de verkiezing van een nieuwe
voorzitter voor de dr. A. Kuyperstich-
ting (vacature- prof. dr. J. Zijlstra) de
meeste stemmen.
De vergadering zond de Koningin
een telegrafische aanhankelijkheidsbe
tuiging. Staande herdacht ze enkele in
het afgelopen jaar overleden prominen
te partijleden.
Kiesinger toch tevreden
PARIJS De Westduitse bonds,
kanselier Kiesinger is voldaan over
de besprekingen die hij tijdens zijn
bezoek aan Frankrijk gevoerd
heeft met president De Gaulle. Vit
het overleg is gebleken dat wij het
Frans-Duitse verdrag van vriend
schap en samenwerking nieuw le
ven hebben kunnen inblazen, aldus
Kiesinger.
De bondskanselier zei ook, dat er na
tuurlijk meningsverschillen blijven
bestaan, maar daar stond een grote
te van overeenstemming tegenover.
Er rijn vele praktische vraagstukken
besproken, waarbij speciaal aandacht
is geschonken aan het Europese
vraagstuk en de betrekkingen tussen
Oost on West. Het was de bedoeling
hierbij na te gaar of Frankrijk de
Bondsrepubliek politiek behulpzaam
km zijn bij ons streven om de betrek
kingen met de Oosteuropese landen te
verbeteren, zei Kiesinger.
Tot de concrete punten die bereikt
zijn behoren o.m. de vorming van een
Frans-Duitse werkgroep die het
vraagstuk zal bestuderen van het dich
ten van de technische kloof tussen Eu
ropa enerzijds en de Sowjetunie ander
zijds.
Verder zullen de ministers van de
fensie en van buitenlandse zaken de
defensie- en ontwapeningspolitiek voor
het tijdvak na 1970 grondig bestuderen
en de nodige conclusies hieruit trek
ken.
Van Franse ambtelijke zijde werd ge
zegd dat de besprekingen „hartelijk wa
ren zonder dat men zich hierbij aan
illusie moet overgeven".
Kiesinger en Brandt, die aan de
besprekingen heeft deelgenomen, zijn
zaterdagavond naar Bonn terugge
keerd.
Een gezamenlijke verklaring van het
overt "g werd echter niet gegeven.
PEKING De strijd om de macht in com
munistisch China heeft haar hoogtepunt nog
steeds niet bereikt. Dat blijkt duidelijk uit de
ontwikkelingen van de laatste dagen.
Op een banket in Peking verklaarde premier Tsjoe
En-lai onomwonden dat de campagne voor de culturele
revolutie geïntensiveerd zal worden. Zij zou zich nu
ook tot de boeren hebben uitgebreid. (De plattelanders
maken ruim tachtig procent van China's bevolking
uit);
De leiding van de Chinese communistische partij
meldde gisteren, dat partijvoorzitter Mao Tse-toeng
aan de winnende hand is in de strijd tegen de tegen
standers. Het eind van de strijd is echter nog lang niet
in zicht, zo werd eraan toegevoegd;
Het partijblad voor de behandeling van theoretische
kwesties, Rode Vlag, heeft toegegeven dat Mao's tegen
standers nog steeds over voldoende geld en mankracht
beschikken;
Volgens het Volksdagblad, het officiële partijorgaan,
zullen de „militante rode gardisten de hele oude we
reld in stukken slaan en een nieuwe, rode wereld op
de puinhopen van de oude scheppen".
Zender bezet
Radio-Peking heeft intussen bekendgemaakt, dat de
centrale radiozender van de hoofdstad door de rode
garde en arbeiders, die Mao Tse-toeng volgen, in be
slag is genomen. Er zoi'den te veel t rogramma's zijn
uitgezonden die niet passen in het kader van de cul
turele revolutie.
Ook heeft radio-Peking vóór het eerst sinds het begin
van de culturele revolutie (een half jaar geleden) ge
meld dat zich in de industriestad Sjanghai „bloedige
incidenten" hebben voorgedaan. „Ze werden niet uit
gelokt door de revolutionaire massa, maar door partij
leden die de kapitalistische lijn volgen".
De „reactionairen" hebben na hun ontmaskering hun
nederlaag niet willen erkennen en zij hebben zich nu
opgemaakt voor een tegenaanval op de revolutionaire
massa's. Tenslotte deed Radio-Peking een beroep „op
alle revolutionairen om waakzaam te zijn."
Aanvallen
Op de aanplakbiljetten in Peking werden gisteren
de oud-maarschalken Tsjoe Teh en Ho Loeng onder
vuur genomen. Tsjoe, eens de rechtehand van Mao,
werd betiteld als „een zwart lid vari het hoofdkwar
tier", en Ho (vice-premier) als „een bandiet en een
anti-partijrevolutionair die geprobeerd zou hebben het
leger naar zijn hand te zetten".
Er zijn de afgelopen dagen in Peking, na de instel
ling van een nieuw comité ter versterking van de cul
turele revolutie in het leger en de oproep tot een gron
dige zuivering van de legerleiders, ook oncontroleer
bare berichten gepubliceerd over de arrestatie van
hoge officieren.
Rusland
Zowel het Amerikaanse weekblad Newsweek als de
onder-voorzitter van de Chinese verdedigingsraad. Jeh
Tsjien-jing is ervan overtuigd dat de Sowjetunie steeds
meer troepen naar de grens met China brengt. Jeh
maakte hiervan gisteren iijdene een banket in Peking
melding.
Salisbury prijst
vechtlust Hanoi
NEW YORK Volgens New York
Times-correspondent Harrison Salisbu
ry, die onlangs een bezoek heeft ge
bracht aan Hanoi, vormt de vechtlust
van de Noordvietnamese bevolking een
zeer belangrijke factor in de weerstand
tegen de Amerikaanse bombardemen
ten.
Volgens Salisbury is geen enkel lid
van de diplomatieke kolonie te Hanoi
van mening dat de Noordvietnamezen
naar het pijpen van anderen dansen en
zelfs de beste vrienden tot wanhoop ge
dreven".
Zo zouden Noordvietnamezen een Cu
baans aanbod om te profiteren van de
ervaring van de Cubanen in de strijd
tegen de Amerikanen, van de hand
hebben gewezen, aldus Salisbury, die
dit gisteren uit Hongkong meldde.
Tot directeur van DAF in Eind
hoven zijn benoemd de onderdirecteu
ren W. Buma (verkoop buitenland), J.
Meeuwenoord (militaire zaken) en M.
Saaf (verkoop binnenland).
(Van een onzer redacteuren)
DE gebeurtenissen in Azië hebben de aan
dacht afgeleid van de gespannen situatie
in het Middenoosten, waar Syrië er op uit is,
het bewind van Jordaniës koning Hoessein
ten val te brengen en Israël uit zijn tent te
lokken. Tot dusver zonder succes.
De vraag is gesteld of Syrië na de staatsgreep van
vorig jaar een communistisch geregeerd land is ge
worden. Waarnemers ontkennen dit. De Sowjetunie
en rood China hebben er wel invloed. En er zit
inderdaad een communistische minister in het kabi
net van Premier Zayyen. Maar dat betekent op zich
zelf niets.
Men dient niet te vergeten, dat Syrië een halve
eeuw geleden de bakermat van het Arabische natio
nalisme was. De haat tegen Israël heeft historische
en wellicht ook hysterische gronden. De vernietiging
van deze kleine staat is een levensvoorwaarde ge
worden. Ieder die dit streven in de weg staat (zoals
Hoessein) moet opzij geschoven worden.
Het spaart ook zichzelf niet. Om het goede voor
beeld te geven is Syrië de andere Arabische regimes
voorbijgestreefd door vier buisleidingen door de
woestijn (eigendom van westerse maatschappijen) in
beslag te nemen. Voorlopig derft het de inkomsten
die per jaar 28 miljoen dollar bedragen.
Eigen type
Opnieuw tracht Syrië, het eigen type socialisme
en revolutie in de gehele Arabische wereld te doen
zegevieren. Intussen weet niemand precies, wie het
in Damascus (de hoofdstad) voor het zeggen heeft,
aldus Ass. Press. Wel is duidelijk, dat ook het hui
dige regiem, dat het al elf maanden heeft uitge
houden, evenals zijn voorgangers vecht voor ziin
voortbestaan.
De mannen, die 8 februari vorig jaar
macht kwamen door een bloedige staatsgreep, zijn
een mengsel van leger-officieren, gesteund door de
Baathpartij. Zij hebben hun positie geconsolideerd.
Niemand zou er echter van opkyken als ook zij aan
de kant worden gezet. Sinds 1949 hebben militairen al meer dan een dozijn
regeringen afgezet.
Het trio van burgerleiders, dat namens de militairen optreedt, heeft meer
dat van de directie van een ziekenhuis dan van een regering. Het staatshoofd
Atassi is arts, premier Zayyen is student in de medicijnen. De minister van
buitenlandse zaken Makhes is eveneens arts. Zij verzorgden tijdens de op
stand tegen Frankrijk Algerijnse verzetslieden.
Men beschouwt hen als fanatieke socialisti
sche revolutionairen. In dit licht moet men wel
licht het optreden van Syrië zien. Zo gaan de
j°"?.ens if1 ^at 'anc* naar school in militaire uniformen van de studenten-
in1hefvolÏÏeger8 voorts, dat het 150.000 burgers heeft ingelijfd
De meeste grote zakenlieden keerden hun land de rug toe. Velen konden
hun bezit meesmokkelen, soms in halsbanden van jachthonden. Meer dan
250 miljoen dollar zou op allerlei manieren zijn „geëxporteerd" Toch
worden in de schilderachtige bazaars van Damascus levendige zaken gedaan
De zakendeden halen berustend de schouders op en zeggen: Het ig niet
nis vroeger, maar Het is niet al te slecht en er is tenminste vrede"
De Syrische vlag wap
pert fier in Damascus,
sinds het dundoek van
Nassers Verenigde
Arabische Republiek
werd neergehaald.
Fanatiek
