„Tussen paard en stier" geeft nogal vertier Luc Luts buitelende knecht van twee basen „Nationalisatie grond is nodig voor toekomst" „TRILPUDDING" VOL VONDSTEN VAN TON LUTZ EN NICOLAAS WIJNBERG Vooruitzien in wrok? JAN NAGEL HEEFT „ECHT NIET \ZON DOGMATISCHE VOORLIEFDE Jongen bewusteloos door lichteffecten beatavond op Libanese medaille voor Nederlandse Swetlanow komt dirigeren Vuurwerk Fiesta Gitana in Doelen Raad wil lagere I wedde wethouder 7 DINSDAG 3 J MISUARI 1967 AMERSFOORT De po litie in Amersfoort stelt in sa menwerking met de plaatse lijke gezondheidsdienst een onderzoek in naar het hante ren van bepaalde lichteffecten op een beatavond in Amers foort tengevolge waarvan gis teravond een 19-jarige jongen bewusteloos is geraakt. De jongeman kreeg eerst een aanval van razernij en raakte daarna buiten kennis. Hij is in het ziekenhuis opgenomen. Het is al geruime tijd bekend, dat bepaalde lichteffecten sommige men sen in een toestand van histerie en zinsbegoocheling kunnen brengen. In Amerika en Engeland worden deze methoden doelbewust toegepast on der de. naam ,psych-delic-sound". Het is voor het eerst, dat P.S., zoals men het verschijnsel afkort, in Nederland een slachtoffer heeft gemaakt. In de Amersfoortse markt hal, waar de beatavond werd gege ven, werd gebruik gemaakt van 1000 Watt schijnwerpers met rood licht, die twaalf maal per ceonde aan- en uitflitsten. Met name mensen met aanleg voor vallende ziekte, blijken zeer gevoelig voor de lichtverschijn- Per man 36 liter „frisdrank AMSTERDAM Volgens directeur Van Steeden van de Coca-colafabrie- ken is er vorig jaar 67 miljoen liter meer frisdranken gedronken dan 1965. Nederland dronk in 1966 460 miljoen liter, dat is 36 liter per man, vijf liter meer dan het jaar ervoor. Het bierverbruik van vorig jaar wordt op 39 liter per hoofd van de bevolking geschat (twee liter meer dan 1965). SCHIPHOL Wegens haar initiatief en verdiensten voor de wettelijke bescherming van het ver pleegstersvak in Libanon heeft de Li banese regering de Nederlandse ver pleegster, mejuffrouw Fernanda Pra- ger uit Zwolle, benoemd tot Ridder in de Orde van de Ceders. De daarbij behorende medaille is haar inmiddels uitgereikt door de Liba nese ambassadeur in Londen. Zuster Prager, die gisteravond van een Kerstbezoek aan haar familie in Ne derland naar Londen terugkeerde, heeft veertien jaar lang als hoofdver pleegster van de UNRWA (Relief and Works Administration van de VN) in het Midden-Oosten gewerkt. Zij had de leiding van de nursing di vision, die voor de gezondheid zorgde van de honderdduizenden Arabische vluchtelingen in het Midden-Oosten. In totaal heeft ze zich negentien jaar voor vluchtelingen van allerlei ras. godsdienst en nationaliteit ingespan nen. Nu is ze er mee opgehouden en leeft vlak buiten Londen van de op brengst van een klein flatgebouw, dat ze heeft gekocht en thans ver huurt. AMSTERDAM De 37-jarige Russische dirigent Eugene Swetlanow is gisteren in ons land aangekomen. Hij is reeds jarenlang eerste dirigent van het Bolshoi-theater te Moskou sinds twee jaa r dirigent van Staatsorkest. Hij boekte in 1965 in Amsterdam een enorm succes. Daarom nodigde het Kunstmaandorkest hem uit wederom als gast-dirigent in Amsterdam op te treden. Ziekte en drukke werkzaamhe den belemmerden Swetlanow vorig jaar aan de uitnodiging gehoor te ge ven. Thans zal hij op 7 en 10 januari in de grote zaal van het Concertge bouw twee concerten leiden. Het eerste bevat werken van Tsjaikowsky, de tweede avond Prolrófjef en Sjostoko- witsj. Beide keren zal een Rus als list fungeren. Een van hen is de jonge Nicolai Petrow. DEN HAAG Ongeveer de helft m de 15.500 misdrijven die vorig jaar in Den Haag aan het licht kwamen is opgelost. Het aantal zedendelicten steeg sinds 1965 met acht procent. De kinderpolitie had het vorig jaar minder druk. Van de 70.000 processen-verba al had negentig procent betrekking op ver keersdelicten. In Den Haag vielen bij ruim 23.000 verkeersongelukken 55 do den. In de Noordzee kwamen tien bad gasten om. ROTTERDAM De bevrij' dende schaterlach is niet ge- ransoeneerd in Carlo Goldoni's gemoderniseerde „Knecht van twee meesters", waarmee het Nieuw Rotterdams Toneel ze ker veel langer dan de eerste week van 1967 voor een tinte lend avondje-uit zorgt. Ton Lutz als bewerker en regisseur en Nicolaas Wijnberg als uit bundig aankleder hebben het oude verhaal zo kostelijk opge doft naar deze tijd getrokken, dat de vonken er af vliegen. Het is Luc Lutz die de voorstelling onder de gewijzigde titel „Wie kan er twee heren dienen?" van begin tot einde draagt. Zijn creatie van Truf- faldino, die zowel Beatrice als haar minnaar Florindo probeert te dienen, heeft kans tot de klassieken te gaan behoren. Met een clowneske kop en in een zot-kleurig pak is Luc Lutz een buite lende kameleon; oliedom en uitge kookt tegelijk. Even snel als hij zijn tekst eruit ranselt, schakelt hij in houding, beweging, gebaar en dictie op een andere toer over. Kwikzilveri g Oerkomisch is Annet Nieuwenhuy- zen in haar rol van Beatrice die zich als Féderigo heeft vermomd. Zij speelt haar travestie kwikzilverig en charmant, telkens weer verrassend door koddige nuancering en onver wacht effectwerk. Ook Eric Schneider bewijst weer dat hij behoort tot de meesters op velerlei wapens. Zijn Florindo is in hoog tempo adrem en ontwapenend. Tussen de gelieven zet Simone Rooskens hartveroverend het kamer katje Smeraldina neer. Haar gevoe lens voor de Luciaanse Truffaldino komen guitig over. In het fantasiepak van een moder ne kluchtacteur tovert Gerard Hart kamp leuk gechargeerd een klassieke Pantalone tevoorschijn en Martine Crefcoeur is zijn dochter Clarice in mini-rokje. Wim Hoddes en Edmond Classen dragen aan de kolderieke verwarring bij als dottore Lombardi en diens zoon Silvio. Eli Blom doet het in zijn kwaliteit van hoteleige naar uitstekend. Décor speelt mee Het dartelende effect van deze mo derne commedia dell'arte (die impro visatie suggereert, maar tot in de kleinste details werd uitgekiend) ontstaat voorbeen, belangrijk deel door het voortdurend als spelelement functionerende décor. Vernuftige toepassing van maar liefst drie draaitonelen levert vt sende veranderingen van het toneel beeld op. De zakelijke .glasgevel' daarboven werkt al even onverwacht als drievoudig projectiescherm. Ton Lutz en Nicolaas Wijnberg gebruiken dit décor geraffineerd voor het spui en van tientallen vondsten, o.a. met dia's die het spel leuk-gek in- aan vullen. Het behendig en snel gegoochel van Luc Lutz met serviesgoed, spij zen en wijnflessen geeft het tempo aan, dat de voorstelling zal hebben als zij eenmaal is ingespeeld. Regisseur, décorateur en spelers hebben het toch maar gepresteerd om uit een oude en overbekende co- medie meer lach- en spelmogelijkhe- den te kloppen dan met menig mo dern stuk het geval blijkt te zijn. Roffelrijm De nieuwjaarswens, die deze week op de voorstelling volgt is (alweer) een matig tekstproduct van Marinus van Henegouwen. Alle zaken die voor cabaret „in" zijn, komen ook hier weer op een rijtje: provo's, SVSH-pe- rikelen, bevolkingsaanwas en stapel- bewoning, luchtvervuiling, Vietnam- protesten en politie. Bij elkaar wei nig origineel, maar op de aardige mu ziekjes van Steye van Brandenberg en een dito-regietje van Lutz III, Pie- ter, gaat de wens er bij het publiek toch wel in. Een Doelenduet van Simone Rooskens en Martine Crefcoeur. het Coolsingelliedje gezongen door Ro bert de Vries, een kolderieke telefo nade van Sacco van der Made als bouwvakker plus een ensemblenum mer over de medische faculteit, vor men de Rotterdamse accenten. Pia nist Henk Lagendaal voert bekwaam het combo aan. TON HYDRA DEN HAAG Euripides één van zijn mooiste, Alkestiseen tragedie of een co- medie heten? Men kent de geschiede nis. Admetus zal moeten sterven, tenzij iemand zijn plaats inneemt en voor hem de dood ingaat. Hij vraagt het zijn vader, een oud man, die het vol gens hem wel zou kunnen doen. Deze heeft immers niet lang meer te leven. De vader is er echter niet toe bereid en hij voert er heel aardige gronden voor aan. Dat gesprek van Admetus en zijn vader heeft al iets van een comedie. Zeker tot de comedie behoort Herakles in het stuk, de dronken held die Al kestis, de vrouw van Admetus. die wel voor hem wilde sterven, uit de klauwen van de dood redt. Maar Alkestis zelf is zeker geen komische figuur, zij heeft integendeel alle eigenschappen van een Moet het stuk van tragedienne en een van de nobelste uit de hele toneelliteratuur. Bij Euripides is het slot zoals dat bij comedies meestal het geval is blij ein digend. Alkestis die zich voor haar man heeft opgeofferd, is dadelijk weer bereid om het huwelijk met hem voort te zetten. Maurice de Valency die in het begin van deze eeuw te New York geboren werd en verschillende vertalingen van Franse comedies schreef, heeft zich afgevraagd of het zó wel gegaan is, of Alkestis. eenmaal uit de dood ont waakt, nog wel hetzelfde dacht over haar bedenkelijk egoïstische echtge- Groots opgemaakt In „Tussen Paard en Stier" geeft hij daar blijk van. Men hoeft zich bij zijn werk niet af te vragen of het een co- ZATERDAG 12 november; vijf uur. Het buitengewoon congres van de PvdA in Rotterdam wordt gesloten. Als voorzitter Tans is uitgesproken heffen enkelen de socialistenmars aan. Staande „sluiten alle socialisten de rijen". Achter de bestuurstafel blijft een jonge man met een rode baard demonstratief zitten. Het is Jan Nagel, het „enfant terrible" van de PvdA. In een gesprek met ons zette hij zijn politieke opvattingen uiteen. (Van een onzer redacteuren) TTILVERSUM „Ik wil gerust bekennen clat ik graag een politieke carrière zou maken maar ik ben niet bereid mijn eigen mening op te offeren. Ik haat car rièremakers die met alle stromingen mee gaan. Mis schien bereik ik daardoor nooit iets, maar dat moet dan maar. Zo erg is dat trouwens ook weer niet want ik werk prettig hier bij de VARA." De 27-jarige Jan Nagel is ge wend geen blad voor de mond te nemen. Hij staat bekend als een overtuigd, maar kritisch so cialist. Op 18-jarige leeftijd sluit hij zich aan bij de P.v.d.A. in zijn geboorteplaats Amsterdam, waar hij aktief aan liet politieke leven deelneemt. In 1965 wordt hij als jongste lid in het partij bestuur gekozen. Zijn bezwaren zullen wel ver dwijnen als hij een poosje in het bestuur zit, zeggen sommigen. Hun voorspellingen komen echter niet uit. Jan Nagel blijft zichzelf. Als de P.v.d.A. in 1965 besluit de oppositie te verlaten en samen met de K.V.P. en de A.R.P. het kabinct- Cals te^vormen, verklaart hij zich hier tegen. In juni van dit jaar doet Nagel opnieuw van zich spreken. Minister Samkalden verdedigt in de Kamer het politieoptreden tijdens de provo-relletjes in Amsterdam. TELEGRAM Zijn rede wordt in 's lands ver gaderzaal met applaus ondersteund. Nagel toont zich echter weinig ge lukkig met het beleid van zijn par tijgenoot. In een telegram verwijt hij minister Samkalden dat zijn houding een socialist niet past. Drie maanden later pleit Nagel in zijn boekje „Ha die P.v.d.A." voor een meer radicale koers van de socialisten. Jan Nagel staat voor zijn zaak. „Ik ben een overtuigd lid van de P.v.d.A., maar ik wil mijn eigen mening kunnen hebben", zegt hij. „Neem nou bij voorbeeld die kwes tie op het buitengewoon congres. Ik ben blijven zitten toen ze socia listische strijdliederen begonnen te zingen. Dergelijke verouderde in stellingen moet de P.v.d.A. los laten. Daar stoten ze alleen maar mensen mee af. Het is trouwens wel opvallend dat de radio onmiddellijk de ether uit ging toen de socialistenmars werd aangeheven, en de tv op zwart overging. Hierin zie ik een bevestiging van mijn standpunt. Ik ben overigens blij dat men mij in de P.v.d.A. een eigen me ning gunt en ik geloof dat dit alleen maar in deze partij moge lijk is. Mensen als Houwaart en Gruyters hebben het in de C.H.U. en de V.V.D. niet uit kunnen hou den. en kijk maar eens hoe moei- liik de K.V.P. momenteel zit met de N.K V.-leden." HET HM.IA Hoe is ëiaenUjk je belong stelling voor de politièk ontstaan? „Ik was op jeugdige leeftijd al een verwoed krantenlezer. We had den thuis Het Parool. Vooral so ciale kwesties hadden mijn belang stelling, zoals de inkomenshoogte, sociale voorzieningen, woningbouw en ook buitenlandse politiek, bij voorbeeld de Duitse kwestie. Van nature ben ik geneigd het stand punt van de underdog te kiezen. Zo kwam ik bij de P.v.d.A. Thuis ben ik Luthers opgevoed. Aanvankeliik heb ik nog een jaar van de Protestants Christelijke Werkgemeenschap in de P.v.d.A. deel uit gemaakt. Daar ben ik uit getreden, omdat ik in fe'te niets meer aan het geloof deed. en me humanist voelde." In de tijd dat je je hü de P.v.d.A. aansloot kwam de P S.P. op. Waar om heb je je daar r>;et bii aange sloten. hoewel de P.v.d.A ie iv sommige opzichten niet radicaal genoeg vindt? „Om debeginnen is de P.S.P. pacifistisch en dat ben ik niet. Bo vendien is de P.S.P. mij te dog matisch. Ze willen te vaak socia lisatie om de socialisatie, zonder op de doelmatigheid van deze maal regel te letten. Ook doet de P.S.P. er fout aan vooral de P.v.d.A. te bestrijden. Ze gaat tekeer tegen de partij aan wie ze het meest ver want is. De P.S.P. zou er beter aan doen zich vooral tegen de V.V.D. te keren. Tenslotte geloof ik dat je met een grote socialistische partij meer kan bereiken dan met een kleine." GEEJV MARXIST Je wordt vaak als een moeilijke jongen beschouwd, die altijd wel kritisch zal blijven. Volgens de an deren ben je een linkse dogmati cus. Hoe sta je tegenover die op merkingen? „Ik ben geen dogmaticus en geen marxist. Naar mijn mening ben in veel meer een realist. Een socialist moet volgens mij een visie op de toekomst hebben. De V.V.D. en de C.H.U. bepleiten voortdurend een „tering naar de nering zetten." Daarmee kom je er niet. Er is een toekomstvisie nodig. Ik ben om een voorbeeld te geven voorstander van nationa lisatie van de grond. Echt niet uit een dogmatische voorliefde maar JAN NAGEL enfant terrible van PvdA gewoon omdat ik geloof dat we anders in de toekomst helemaal vastlopen. Het is nu al zo'n chaos in ons land. Wellicht zeggen ze over een paar jaar: „Hij had toch gelijk." En wat mijn kritiek betreft: het is echt niet zo dat ik overal be zwaar tegen heb. Anders zou ik toch geen lid van de P.v.d.A. blij ven' Ik zou onze partij op een aan tal punten graag wat radicaler zien, maar ik sta achter het beleid. Mijn bezwaar is juist dat te veel leden hun mening binnenskamers houden. Op zo'n manier is een goede ge- dachtenwisseling binnen een partij niet mogelijk. Ik weet dat er zijn die mijn opvattingen niet delen maar veel anderen delen mijn standpunt wel. Terwille van die - achterban wil ik mijn mond niet houden. Zij heb ben er mijns inziens recht op dat hun mening ook binnen het partij bestuur wordt vertolkt. HET PAROOL Je bent mede-ondertekenaar van Tien over Rood én behoort tot de radicale P.v.d.A.-leden. Toch heb je veel artikelen in Het Parool ge schreven. hoewel dit blad juist als gematigd socialistisch bekend staat. Je hebt vaak kritiek gehad op Het Vrije Volk, dat het officiële partijdagblad is. Kun je daar iels meer over zeggen? „Het Parool heeft volgens mij in aangelegenheden als het politie- en justitie-optreden tegen de provo's en de collectieve voorzieningen, hel socialistische standpunt beter weer gegeven dan Het Vrije Volk. Daar staat echter tegenover dhi ik hun standpunt over de buiten landse politiek verouderd vind. Mijn waardering voor het Parool komt vooral omdat ik weet dat ze artikelen van mij ongeschrapt op nemen ook als ze het er niet mee eens zijn." Ben je tevreden over de resul taten van het buitengewoon con gres? „Onze denkbeelden, zoals b.v. het minimumprogram, zijn verworpen, maar toch kregen we de steun van ongeveer 45 procent van de aan wezigen. Met zo'n belangrijke min derheid zal men rekening moeten houden. Den Uyl zal bij de komen de kabinetsonderhandelingen vast wel een zeker minimumprogram in zijn hoofd hebben al staat het niet officieel gepubliceerd. OP GA1VG En neem nou de discussies over de erkenning van de D.D.R. Het is nu verworpen maar de gedachten- wisseling over dit vraagstuk is op gang gebracht. Men zal er in partij rekening mee moeten houd. dat de mening zo kan omslaan.' Hans van den Doel, een d auteurs van Tien over Rood, zal waarschijnlijk na de verkiezingen in de Tweede Kamer komen. Be schouw je hem als een exponent van de denkbeelden die bij de jon ge radicale socialisten leven? „Van den Doel is een vriend ran mij. Ik vertrouw er op dat hij bin nen de kamerfractie de zelfde rol zal vervullen als ik doe in het Partijbestuur. Van den Doel zal vast niet nalaten om zi-n afwijken de mening ook bij de stemmin gen naar buiten te laten blijken."' Laurens ten Cate heeft op het congres voorgesteld in het vervolg één afgevaardigde voor een groep die een afwijkende mening heeft een behoorlijke spreektijd te geven. Voel je voor zo'n systeem? „Dat zou mii niet verstandig lij ken. We moeten geen verdeel- en heerspolitiek gaan voeren. Ieder congreslid beziet de zaken op zijp manier en legt op bepaalde aspec ten een accent. Dat kan een ander moeilijk voor hen doen. Het Üjkt me trouwens ook formeel niet iuist., Als ie bijvoorbeeld voor de afdeling Hilversum wordt afge vaardigd is het tegenover je acn- terban niet correct als ie een ón der voor je laat spreken." WINST „Eigenlijk zijn de verkiezin gen voor ons een handicap-race. We moeten de verliezen van de gemeenteraads- en de staten verkiezingen wegwerken. Toch heb ik wel vertrouwen in de uitslag. Ik hoop op een winst van drie zetels Gezien de moeilijkheden in de KVP is het misschien wel mogelijk dat we de grootste partij worden. Den Uyl is vol gens mij ons vertrouwen waard Hij heeft tegenover de olie maatschappijen een goed socia listisch beleid gevoerd." medie of een tragedie is. Het is een comedie, zelfs min of meer een klucht. Alkestis sterft er niet zozeer voor haar echtgenoot, maar om roem te behalen. Wanneer ze weergekeerd is en merkt dat de roem niet naar haar gaat, maar naar Herakles, wordt ze bijzonder boos en de liefde voor haar echtgenoot blijkt als sneeuw voor de 2 dwenen. Maar dan daalt in het magnifieke decor van Harry Wich Zeus omlaag en schenkt hun de illusie van de liefde weer. Het is in wezen een vermakelijk niemendalletje, maar in grootse op maak. Voor die grootse opmaak weel de Haagsche Comede te zorgen, voor het kluchtige evenzeer. Anne-Marie Heyligers en Guido de Moor waren een uitstekend lief, dom. doodgewoon echtpaar, en als Alkestis en Admetus wedijverden ze n onnozel heid. Prachtig, aanstekelijk koddig vertolkte Leo de Hartogh Herakles, een van de beste rollen die we ooit van hem zagen. Koddig was ook de vertolking van de vader van Admetus door Gijsbert Tersteeg en Kees Coolen bleek uit de hemel neerdalend een Zeus die de toon uitnemend trof. Carel van der Plas was de filosoof in het stuk, een verrassende creatie. Joris Diels, bijgestaan door Wim van Rooij, zorgde in de regie voor vaart, lichtheid en feestelijkheid en zo is de Haagsche Comedie het nieuwe jaar luchtig begonnen. ROTTERDAM Met uitbun dig applaus en enthousiast olé geroep reageert het publiek op Fiesta Gitana. Een week lang brengt het gezelschap zuidelijk temperament in de kleine Doelen zaal. In een vermenging van hai'tstocht en devotie zingt Pat.ro Soto haar „Saetas" en vol vuur dansen twaalf zigeuners uit An- dalusië hun flamenco's. Razendsnel roffelen de voeten van Curro Velez, die in zijn dansen een fabuleuze iichaamsbeheersing monstreert. Deze 32 jaar oude Span jaard is geboren in Triana. de zigeuner- jyijk van Sevilla, en maakt deel uit wereldberoemde gezelschappen Evenals verleden jaar zijn ook nu de flamenco's, door hem gedanst hoogte punten. Oneindig trots en verheven zijn de bewegingen van Carmen Casarubbios. In haar dansen fascineert het subtiele handenspel, wat hoogontwikkeld doordat zij uit de klassieke school In de „Misterio" vormt ze met Curro Velez een ideaal paar: hiei wordt het opwindend bewegingsspel vermengd met de dramatiek in hel gedanste con flict van de vrouw die tussen twee riva len moet kiezen. Bij Patro Soto is het vooral haar lan ge adem. waarrme zij in oude religieuze liederen haar publiek in vervoering brengt In de meeste nummers zorgen de gita risten Habichuela en Manuel Molina voor de begeleiding. De dansers hebben niet meer nodig, zij zwepen zichzelf op met handgeklap en de straffe, dwingen V cadans van het voetenwerk. De kostuums geven gevarieerde en kleurige accenten aan de toch al be koorlijke danseressen Uiteraard speeU het moderne showelemenl een rol in de presentatie, maar de toeschouwer be- BARNEVELD Barnevelds gemeen- I teraad gaat morgen discussiuren over verlaging var de wethouderswedde, een maatregel die zij zelf gewenst acht, maar die door Gedeputeerde Staten is. afgewezen. De zaak dateert al van sep tember, toen zij moest beslissen over het wel of niet instellen van een vierde wethouderszetel in de 25000 zielen tel lende gemeente. Op voorstel van vooral de fractier voorzitter van de Boerenpartij, de heer E. C van Beek, werd met 15 tegen 2 stemmen besloten een vierde wet houder te benoemen op voorwaarde, dat de vier wethouders genoegen zou den nemen met de wedden van drie. Gedeputeerde Staten van Gelderland konden zich echter niet met deze gang van zaken verenigen, zodat de wethou ders een nieuwjaarsvoordeel hebben van ruim 3000 gulden Want dal de discussie van morgen daar veel aan zal kunnen veranderen, is zeer twijfelach tig- delen welke elementen in de flamenco. ziin vertegenwoordigd: door het eeu- houdt de indruk dat hij de authentekel wenlange zwerven van de zigeuners sfeer en uitbeelding ervaart. heeft dc dans invloeden uit velerlei Aan de kenner laten we over te oor-1 culturen ondergaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 7