Meisjes vervelen zich
niet meer
Rhodesië doet beroep
op Veiligheidsraad
Grote verliezen bij
exportslachter ij en
MOOIER WONEN
PRACTISCH LEVEN
K AMROBANK DURFDE TE BREKEN MET
TRADITIONEEL PERSONEELSBELEID
Methode
ontwikkeld
tegen kanker
Na het uitpakken gaat Elisabeth met de stukken naar de zoge
naamde bankproofmachine, die ze telt en tegelijkertijd sorteert.
Nu worden de getelde en gesorteerde stukken in recordtijd ma
chinaal gefilmd, op zogenaamde microfilm.
Het lakens mogen uitdelen van die
twee (en nog enkele anderen) is een
der resultaten van een opmerkelijke
proefneming, die de Amro-leiding
hier anderhalf jaar geleden begon.
Anderhalf jaar bestaat ook de neder
zetting van deze bank in Emmcloord.
waar centrale werkzaamheden wor
den verricht.
Fraaier
De redenering was: nu we hier (ruimer
arbeidsaanbod) die dépendance toch
met allemaal nieuwe meisjes begin
nen, zullen we eens nagaan of juist
is wat we al een hele tijd denken:
dat je alle voorkomende werkzaamhe
den door alle arbeidskrachten in een
rouleringssysteem moet laten ver
richten, om veel betere resultaten te
verkrijgen.
Welnu, die veronderstelling is maar al
te waar gebleken. De resultaten wa
ren zelfs fraaier dan men had dur-
ven hopen: verloop praktisch nihil
j tegen een percentage van 20 tot 50,
dat normaal is bij meisjes in deze
leeftijdsklasse. Ziektecijfer 2,5 pro
cent, tegen een landelijk gemiddelde
van 6 tot 7. Arbeidsprestaties gelijk,
zo niet beter dan op soortgelijke afde
lingen, elders in het concern, ..waar
let wel oudere en duurdere
krachten werken!
Het geheim is, dat alle meisjes, thans
120 maar op den duur 200, doordat ze
al het voorkomende werk kunnen
doen, plezier erin hebben gekregen.
Hierdoor willen en kunnen ze best
verantwoordelijkheid dragen. Zelfs
van een niet vermoede omvang, zoals
Francien en Elisabeth.
Meisjes die zo in Emmeloord werken
en tevoren op andere kantoren heb
ben gezeten geven het onmiddellijk
toe: dit is het. Francien Versteeg had
eerder een baan op een verzekerings
kantoor, afdeling schade-controle.
De hele dag moest ze schadegevallen
op één bepaald onderdeel controle
ren, een deeltaak waarbij ze nooit
het gevoel had iets gepresteerd te
hebben, maar haar werk gevorderd
te zijn: „De volgende dag knabbel
je maar weer verder aan de stapel,
waar je gistermiddag was opgehou
den; om dol van te worden". Maar
hier? Fantastisch.
Toetssteen
Dit systeem selecteert ook mensen die
leiding kunnen geven. Het gedrag
van het meisje in de groep is hier
voor de toetssteen. Uit de diverse
werkgroepen komen namelijk zo
is de praktijk dominerende figu
ren naar voren: ze zijn vraagbaak,
woordvoerster, opinievormster, vre
destichter van de groep; haar gedrag
kenmerkt zich verder door hulpvaar
digheid, flair, het hebben van allerlei
ideetjes en invallen. Een oplettende
chef signaleert dit en ziet hierin een
aanwijzing met een leidstersfiguur
van doen te hebben. Als ook blijkt
dat haar collegaatjes haar ten volle
aanvaarden volgt voor zo'n meisje
een proef met leiding geven in klein
verband, enzovoorts.
Het hier beschreven systeem is als de
voorloper van een ontwikkeling te
beschouwen. De toenemende mecha
nisering heeft aanvankelijk geïnspi
reerd tot het aan-de-lopende-band-
werk. waarbij de werknemer een
zeer kleine deeltaak kreeg toegewe
zen. Het geestdodende aspect hiervan
leidde ertoe dat bedrijfsleidingen
zich gingen concentreren op de
menselijke verhoudingen (human re
lations): het geven van een andere
inhoud aan de leiding en het aankwe
ken van kameraadschap in het ar
beidsmilieu.
Dit is de gebruikelijke gang van zaken, nadat een jong meisje is
aangenomen op een kantoor: ze krijgt een deeltaak toegewezen.
In dit geval post uitpakken. Maar volgens de nieuwe werkme
thode die de AMRO-bank in Emmeloord toepast, betekent dit
werk maar een facetje. Elisabeth Smit en haar collega'tjes doen
méér. te weten de v olledig e incasso (zie andere foto's).
Doorbroken
en heeft men ook met de verwerking
van de verschillende pieken (coupon
behandeling heeft bijvoorbeeld een
heel andere piek dan reischeques)
weinig moeite meer. Denkt men dan
nog even aan het minieme verzuim,
dito verloop en de uitstekende ar
beidsprestaties dan wegen de langere
opleidingstijd en de iets meer vergen
de apparatuur daar ruimschoots te
gen op.
Voor de meisjes zelf is het plezier in
In beide gevallen heeft men de zaak werk het grootste winstpunt. Dat
overtrokken: eerst ging men eenzij- dit geen iosse opmerking is moge blij-
dig uit van de arbeidsprestatie, daar- ken ujt j^un bereidheid eerder te ko-
na eenzijdig van de menselijke ver- men 0f ianger te blijven, als dat no-
houdingen. Het systeem-Emmeloord djo is omgekeerd kunnen ze ook eer-
houdt met beide kernfactoren reke- der naar huis als de dagtaak voor
ning. Beter: het kan worden het einde van de werktijd af is, het-
beschouwd als Kruispunt van beider geen soms wel een uur winst kan
belang; het haalt er uit wat voor bei- opleveren,
de maximaal haalbaar is. Dat dit ook
de maximaal haalbare „opbrengst"
op moet leveren lijkt een hieruit lo- HftCll
gisch voortvloeiende conclusie.
Doorbroken is de foutief gebléken ge-
dachte. die overigens nog wijd en «Een ander positief punt is. dat de
zijd opgeld doet, dat jonge vrouwe- 1
Knieper rechterhand
van Kiesinger
BONN Werner Knieper is gisteren
benoemd tot hoofd van de Bondskanse-
larij onder Kurt Georg Kiesinger. Hij
heeft op Defensie gewerkt. Knieper,
die de rang van staatssecretaris krijgt,
volgt Westrick op.
Ademhalingsziekte
pluimvee
wordt bestreden
lijke arbeidskrachten zonder admi
nistratieve opleiding alleen maar
bruikbaar zouden zijn voor monoto
ne routinezaken. Het blijkt dat als
een appèl wordt gedaan op de moge
lijkheden die ieder meisje heeft,
alsmede op haar verantwoordelijk
heidsgevoel. ongedachte resultaten
niet lang op zich laten wachten.
Wat gebeurt er dan precies
oord? Die. meisjes verrichten hier 12
taken of soorten werk. Voorbeelden:
giro, incasso, couponbehandeling,
reischeques, effecten, assurantiën. De
heje centrale is onderverdeeld in
groepjes van twee-aan-twee samen
werkende meisjes. Als nieuwelinge
ga vje eerst veertien dagen naar een
leslokaaltje toe om er een stoomcur
sus te volgen. Het hoe en waarom
van het werk wordt daar verteld en
men leert er het belangrijkste van de
basistaken.
Dan wordt het nieuwe meisje toever
trouwd aan een collega die het werk
al door en door kent. Zij leert haar
de taak met alle bijbehorende tech-
niekjes verder. Ook helpt het erva
ren meisje haar collegaatje, waar ze
formeel niet boven staat, met verder
inburgeren in het werkmilieu.
Langzaam maar zeker loopt die leerver-
houding af en worden de twee
meisjes eikaars partners. Ze blijven
samcnwericen, helpen elkaar, komen
op tempo en.... gaan dan weer ander
werk doen. Want nooit verrichten ze
dezelfde (afgeronde) taak langer dan
twee tot drie maanden.
Perspectief
Zeer onconventioneel, want gebruike
lijk is dat de leiding zou zeggen: Ha,
dat meisje is lekker ingewerkt, nou
gaat haar inwerkperiode vruchten af
werpen. En ze zou op haar zelfde
plaatsje blijven zitten.... Maar neen.
hier niet
Opnieuw gaat het meisje naar het leslo
kaaltje voor een cursus, hoewel kor
ter dan de eerste omdat men alle
taken eigenlijk als varianten op de
basistaak zou kunnen beschouwen.
Opnieuw gaat ze vervolgens met een
ervarener meisje samenwerken in de
praktijk.
Maar met een andere taak. Dit gaat
net zo lang door tot alle taken achter
de rug zijn. Zelfs de cantinedierst
hoor daarbij. Op deze manier wor
den de meisjes niet alleen allround,
ze gaan ook samemhangen ontdek
ken, ja, ze krijgen er idee van wat
een bank is en doet. Kortom haar
bezig-zijn krijgt inhoud, perspectief.
Een „opbrengst" die nog belangrijk gro
ter is dan tot nu toe werd geschetst.
Wat het bedrijf betreft: omdat alle
werkneemsters ook van alle markten
thuis zijn, kunnen de vakanties veel
gemakkelijker worden opgevangen.
meisjes haar vriendinnen animeren
ook bij deze Amro-centrale in Emmel
oord te komen werken; terwijl barre
weersomstandigheden waardoor de
busverbindingen wel eens uitvielen
voor de meeste meisjes geen ver
ontschuldiging vormden om dan
ook maar niet naar het werk te ko>
men. Ze liften dan eenvoudig.
Emmel- Nu reeds staat vast dat ook elders
in het Amro-concern deze werk
wijze zal worden doorgevoerd.
Amsterdam is nu aan bod. Het
is niet te verwonderen dat „Em
meloord" zoveel kijkgraag, des
kundig bezoek ontvangt. Want
het kon wel eens een keerpunt
betekenen in het traditionele
personeelsbeleid.
be
de
heer De Kromme brieven geschreven, o.a.
ook aan de Koningin.
Een jaar of vier geleden heeft hetKWF
de subsidie gestaakt op advies van we
tenschappelijke adviseurs (o.a. medewer
kers van het Nederlands Kanker Insti
tuut). Er bestonden verschillen van in
zicht omtrent de mogelijkheid van een
bepaalde methode van onderzoek, aldus
het KWF.
China-commissie in VS
WASHINGTON Het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken
heeft gisteren de vorming bekendge
maakt van een tien man sterke ad
viesraad die nieuwe denkbeelden moet
helpen ontwikkelen voor de Ameri
kaanse politiek jegens China.
„Voorstel van Engeland afwijzen"'
SALISBURY De Rhodesische
regering heeft een dringend be
roep op de Veiligheidsraad ge
daan het voorstel van Engeland
om verplichte economische sanc
ties tegen het bewind van premier
Smith voor te schrijven, van de
hand te wijzen. De Veiligheids
raad komt vanavond om elf uur
Ned. tijd bijeen om het Britse
verzoek te bespreken.
Ook heeft Rhodesië gevraagd zijn
standpunt in de raad te mogen toelich
ten. De regering-Smith is van oordeel,
dat als het verzoek van Engeland geldig
wordt geacht, hieruit volgt dat Rhode
sië een zelfstandige staat is. Mocht En
geland staande houden, dat het geschil
een binnenlandse aangelegenheid is, dan
HULP GEVRAAGD VAN DE REGERING
ZEIST De grote Nederlandse
exportslachterijen, die dagelijks
tienduizenden panklare braadkui-
kens voor uitvoer aanbieden, ver
keren in grote moeilijkheden.
De produktie in Nederland en
West-Duitsland is het afgelopen
jaar met resp. 20 en 35 pet. ge
stegen en de prijzen zijn tot ver
beneden het kostprijsniveau ge
daald.
De groolhandelsprijzen vielen van
2.55—2,70 terug tot 2.30—2,45.
De slachterijen lijden een verlies van
30 a 40 cent per kuiken. Per week is er
een overproduktie van 150 ton. Ook de
Nederlandse consument kan thans pro
fiteren van de extra lage prijzen voor
braadkuikens.
Het dagelijks bestuur van het pro-
duktschap voor pluimvee en eieren
heeft een onderhoud aangevraagd bij
de minister van landbouw om de ernsti
ge situatie op de braadkuikenmarkt te
bespreken. De vooraad bedroeg per 1
december 4000 ton. In Duitsland is de
situatie nog slechter.
Vele moderne slachterijen, die nog
slechts kort in gebruik zijn, dreigen
failliet te gaan. Kan met het nog vol
houden tot 1 juli 1967 dan daagt er
uilkomst, want op die datum treedt
het vrije heffingenverkeer binnen de
EEG in werking.
Het produktschap wil de ministei
Ten slotte gaat ze machinaal na of de verwerking op de juiste
manier is verlopen: de zogenoemde controletelling.
vragen om restitutie op veevoeder
andere grond- en hulpstoffen bij uit
voer van pluimveehouderijprodukten.
Aangevoerd wordt, dat ook Financiën
belang heeft bij het voortbestaan van
deze export. „Als Financiën geen ge
volg geeft aan ons verzoek, slacht het
zelf een kip, maar dan een die gouden
eierer. legt," aldus voorzitter Garrelds.
Hij hoopte, dat ook de veevoederin
dustrie de helpende hand zou bieden.
Bi: de consumptie-kippe-eieren heb
ben de pluimveehouders al de conse-
kwentie getrokken uit het slechte
marktverloop. Volgend jaar wordt een
vermindering van de produktie van
eieren met 20 pet. verwacht.
Dhani noemde
zich al
president
DJAKARTA Getuigen hebben
gisteren het tribunaal te Djakarta
teld dat ex-luchtmachtbevelhrhber
Omar Dhani al maanden voor de
staatsgreep het plan koesterde zich bij
de communisten aan te sluiten.
Vice-luchtmaarschalk Leo Wattime-
na sprak over bijeenkomsten van hoge
luchtmacntofficieren tussen juni en ok
tober vorig jaar. tijdens welke Dhani
had gewaarschuwd voor een samenzwe
ring van eer raad van generaals en
zichzelf als kandidaat voor het presi
dentschap had betiteld.
Commodore And-Oko, ex-opperbevel
hebber van de luchtmacht nu ook
onder arrest deelde mee dat China
de luchtstrijdkrachten 25.000 lichte wa
pens ter hpschikking had gesteld en
dat hy en Dhani in september vorig
jaar naar Peking waren gegaan on
daarover te praten.
Een derde getuige, commodore De-
wanto eveneens in hechtenis ver
telde dat hij met de levering van wa
pens aan communisten was belast
kan er volgens de Rhodesische regering
geen rechtsgeldige basis zijn voor het
toepassen van sancties.
LAGERHUIS
In het Britse Lagerhuis is het gisteren"
al tot een fel debat gekomen tussen La
bour en de Conservatieven (oppositie). De
plaatsvervangend leider van de Conser^-
;n, Maudling. pleitte voor het zenden
een onafhankelijke commissie om de
wensen van het Rhodesische volk te pei
len, een voorstel dat premier Smith ook
al heeft gedaan. Dit verzoek heeft de Brit
regering echter afgewezen. Prompt be*
optrad".
Volgens de meeste Conservatieven zijn
de beoogde sancties tot mislukken ge
doemd, als Zuid-Afrika zoals het al heeft
laten weten, niet meedoet. Dit zou kun
nen leiden tot verergering van de crisis
tot een confrontatie met het gehele zuiden
an Afrika.
Minister Brown, die vanavond als eer
ste in de Veiligheidsraad het woord krijgt,
heeft verklaard in ieder geval moeilijk
heden met Zuid-Afrika te willen vermij
den. In deze omstandigheden zou een ver
wezenlijking van een olie-embargo niet
mogelijk zijn. Men wil zich concentreren
op maatregelen tegen de Rhodesische uit*
Militairen vinden
vermoorde agent
in de duinen
BLANKENBERGE Een groep mllitai-
in heeft gisteren in de Belgische bad
plaats Blanken berge het lijk van de ver
moorde Brusselse agent Albert de Leener
gevonden. Het lijk lag in een van de
drukst bezochte duingebieden van de Bel
gische kust, 75 centimeter diep.
De politie kwam op het idee in de dui
nen te gaan zoeken toen bleek dat Zanot-
to. de Franse misdadiger die heeft be->
kend bij de moord betrokken te zijn ge
weest, van de zomer bij Blankenberge
heeft gekampeerd. De tijdelijke uitleve
ring van Zanotto (vorige week) aan de
Belgische politie leverde niets op. Een
maal in België weigerde Zanotto alle
medewerking.
De Brusselse agent werd op 2 februari
neergeschoten door Franse misdadigers,
toen hij de wacht hield bij een gestolen
auto. De bandieten namen het lijk van
de agent mee en begroeven het in de
duinen.
De Brusselse politie hoopt nu snelle
vorderingen te maken bij de opsporing
van de andere moordenaars.
In de afgelopen negen maanden hebben
zestienhonderd mensen naar het lijk ge-
Rokende vrouwen
kanker-vatbaar
TOKIO Japanse kankerspecia
listen hebben geconstateerd, dat vrou
wen als gevolg van roken meer vat--
baar zijn voor kanker dan mannen.
Mannen, die veelvuldig roken lopen
10,5 maal meer de kans longkanker te
krijgen dan niet-rokers. Rokende vrou
wen zijn voor deze ziekte echter 274
maa' meer vatbaar dan haar niet-ro-
kendc seksegenoten.
He' onderzoek heeft vier jaar ge
duurd en strekte zich uit over 1787 ge
woon terokers. onder wie 406 vrouwen.
Iemand die 30 of meer sigaretten per
da4 rookt is volgens de Japanse onder
zoekers een veelvuldige roker.
DONDERDAG 8 DECEMBER 1966
EMMELOORD Elisabeth Smit (16) werkt bij de Am-
robank. Zo jong als ze is heeft ze de leiding over ongeveer
tien meisjes op de afdeling incasso. Ze woont nu elf jaar „in
de polder" en maakt elke dag de rit Ens-Emmeloord vice
versa. Eerder reisde ze twee jaar dagelijks naar Kampen, waar
ze op de mulo was. Ziekte brak die opleiding af. Daarna haal
de ze haar middenstandsdiploma. Gewoon, zoals zo veel meis
jes van haar leeftijd.
Helemaal geen wonderkind dus. die Elisabeth, ook al fungeert ze
als een pril cheffinnetje. Net zo min als Francien Versteeg, enkele
jaren ouder, die maar liefst de leiding over de giro en de incasso
keeft, en vijftig meisjes haar schaapjes mag noemen.
DEN HAAG Dc directeur van de
voormalige Dr. de Bruine-Groeneveldt
Stichting, de Amsterdamse seroloog L.
de Kromme, verklaart een methode ont
wikkeld te hebben, die het mogelijk
maakt kanker in een vroeger stadium
te constateren. Hij brengt dit in een
onder de aandacht van de mi-
van sociale zaken en volksge-
van de Kon. Ned. Acadc-
Zijn methode is gebaseerd op een
serologische ürinereactie. Ook geeft
hij aan hoe uitzaaiingen van gezwel
len voorkomen en afgeremd kunnen
worden.
Het Koningin Wilhelmina Fonds
heeft, naar zijn oordeel ten onrechte de
subsidiëring van de activiteiten van de
stichting gestaakt. Over de door hem
ontwikkelde methode is nooit een dui
delijke uitspraak gedaan.
Het Nederlands Kanker Instituut zou
om een niet duidelijke reden de Dr. de
Bruine-Groeneveldt Stichting vijandig
gezind zijn en het KWF zou een speel
bal ziin in de handen van dit instituut
Het KWF zegt juist grote waarde te
hechten aan de vroegtijdige herken
ning van kanker.
Het instituut heeft echter gesteld
geen belangstelling te hebben voor de
nieuwe methodiek, maar het heeft deze
voor een onderzoek naar
door een eigen me-
