Russen veroordelen
opnieuw baptisten
Grote belangstelling bij de
begrafenis prof. Waterink
Emotionele uitdaging aan
„vrijblijvende kerk"
Prof. P. J. Oud vandaag
tachtig
jaar
ONTVANGEN BOEKEN
Twee priesters moeten
weg uit Zuid-Afrika
MAANDAG 5 DECEMBER 1966
Een ivoord voor vandaag
Telkens weer lezen we in de Bijbel dat God zegt: „Komt".
Hij zegt het in het Oude Testament en Christus herhaalt
het in het Nieuwe. Maar dat is slechts één kant van het Evan
gelie. Een tweede bijbels grondthema is „Gaat" of Trekt op".
Daarin zit de dynamiek van het christelijke leven. We zijn
onderwegnaar het beloofde land, naar Sionnaar het Nieu
we Jeruzalem, of hoe we het doel ook noemen,
les daarvan schemert er al door in het paradijs, als we lezen:
„Toen zond de Here hen weg." Toegegeven, daar zit een groot
stuk oordeel in. Maar ook een brok bescherming (opdat zij
niet eten van de boom van het eeuwige leven) en ook een op
dracht. In de donkere wereld van zweetbloed en tranen
moeten ze God vertegenwoordigen precies als in de lichte
wereld van het paradijs. God gaat toch met hen mee.
Duidelijker zien we dat bij Abram. God zegt: Gaat naar het
land dat Ik u wijzen zal. Hij geeft geen brief mee, na twin
tig kilometer te openen voor verdere instructies, maar trekt
zelf mee. God geeft geen Baedeker of VVV-programma, maar
is Zelf de Gids.
We lezen vandaag: Jesaja 54 1-17.
(Van een onzer redacteuren)
AMSTERDAM Groot was de
schare van vrienden, die zater
dagmiddag, samen met diens
vrouw en familie, prof. dr. J.
Waterink hebben begeleid naar
zqn laatste rustplaats.
Aan de begrafenis ging een korte
rouwdienst vooraf in de gereformeerde
Pauluskerk te Amstelveen. Allereerst
werd een toespraak gehouden door de
rector magnificus van de Vrije Univer
siteit, prof. mr. W. F. de Gaay Fort
man. Als wij prof. Waterinks leven
overzien, kunnen we daarop toepassen,
wat hijzelf in 1955 bij de rectoraats-
overdraaht zei: Gods zegeningen tel
len kun je niet, maar van Gods gena
de vertellen kun je wel. Genade was
een centraal begrip in zijn leven.
Alleen heeft hij de studie in de
psychologie en in de pedagogiek aan
de Vrije Universiteit opgebouwd. Daar
enboven bezat hij de benijdenswaar
dige gave, om noties, die voor hem
belangrijk waren, zo te behandelen,
dat ze ook voor een breed publiek toe
gankelijk werden.
Prof. De Gaay Fortman eindigde
door de woorden door te geven,
prof. Waterink zélf in
Diekerhofs Een vuile verrader
Geestelijke
Mag de geestelijke verzorging
bestaan zonder zich bezig te hou
den met de problemen van de
krijgsmacht en met datgene wat
haar tot een probleem maakt? Mag
en kan die geestelijke verzorging
bestaan zonder dat de arbeid van
de geestelijke verzorgers zich op
deze problematiek toespitst?
Ds. H. J. Diekerhof (56), legerpredi-
kant en 17 jaar lang met kerk en j
krijgsmacht onderweg, worstelt met de- 1
ze vragen in zijn boek Een vuile verra-
der, een aanklacht in dubbele zin. Aan-
klacht tegen show, tucht, gevechtsbe-
reidheid, totalitarisme, wapenmacht, ge-
weid en apartheid, die de krijgsmacht I
tot een probleem maken. Anderzijds
een even felle uitdaging „aan de lauwe j
kerk, die vrijblijvend spreekt, eenmaal
geuite kritiek bereidwillig afzwakt en I
het de overheid niet moeilijk maakt".
De geestelijke verzorging in de M
krijgsmacht is de laatste jaren verschil-
lende malen in het nieuws geweest.
Het hervormde synoderapport over de
kernbewapening legde de basis voor
een conflict. Ds. Diekerhof, belast met
de opleiding van leger- en luchtmacht
predikanten, wilde in de geest van het
zgn. „rode boekje" spreken. Hij werd
fel bestreden door de hoofdlegerpredi-
kant, ds. B. A. Bos. In eerste instantie
stelde de overheid zich achter ds. Bos,
later nam de minister een wat genuan
ceerder standpunt in.
Onlangs heeft de hervormde synode
de aanbevelingen van een commissie,
waarin ook Diekerhof zitting had, met
betrekking tot de positie van de geeste
lijke verzorging in de krijgsmacht over
genomen.
verzorging
in discussie
(Van een onzer redacteuren)
1943, toen de universiieit gesloten
werd, een toespraak tot de studen
ten beëindigde: „God gaat met
jullie; gaan jullie met God".
Tot Jezus
Een van de plaatselijke predikanten,
ds. W. van der Linden, hield een me
ditatieve toespraak naar aanleiding
van Marcus 10 1316 (het brengen
van de kinderen tot Jezus) en Romei
nen 14 79 (niemand leeft voor zich
zelf). In het licht van deze schriftge
deelten bezag hij het leven van prof.
Waterink.
De dankbaarheid moet het van het
verdriet winnen. Het is vandaag onze
plicht, om God lof toe te brengen voor
alles, wat Hij ons in Zyn kind Wate
rink gegeven heeft, aldus ds. Van der
Linden.
predikant aan legerpredikanten bij
een alarmoefening dat naar de letter
en naar de zin niet verschilt va
dagorder van een generaal.
En de brief van legerpredikanten,
waarin „het doel van de kernbewape
ning bij daadwerkelijk gebruik het
bewaren van de vrije wereld voor
een communistische dictatuur is".
Hun uitgangspunt ligt besloten in
„hetgeen ons in de Heilige Schrift
over de overheid wordt geleerd".
Klein risico
Men zou „Een vuile verrader" gemak
kelijk kunnen afdoen als vuilspuiterij
van een teleurgesteld man die zijn zin
niet heeft gekregen. Dat ware onjuist,
Diekerhof doet een serieuze poging de
verbinding te vinden tussen zijn
christen-zijn en het denken in
machtstermen waardoor de krijgs
macht aanvaardbaar wordt. Hij
doet zijn best, het is hem niet gelukt.
Hoe meer hij erover nadenkt, hoe meer
hij tot de overtuiging komt, dat de
praktijk van dit moment inhoudt, dat
wij in de zonde gaan geloven. En dat
weigert hij.
De moeilijkheden voor het instituut
van de geestelijke verzorging beginnen,
zegt Diekerhof, als priesters en predi
kanten het militaire uniform aantrek
ken. Dan blijkt namelijk dat zij, hoe
wel kritisch de krijgsmacht binnentre
dend en alleen maar dienaar van de
kerk willende zijn, van de ene dag op
de andere opgaan in de krijgsmacht
zelf en in alles wat tot haar wezen
behoort
Diekerhof wenst niet te aanvaarden,
dat het uiteindelijke doel van de perso-
neelsverzorging (dus ook van de geeste
lijke verzorging) is: het moreel en de
gevechtswaarde op te voeren, zoals dat
met zoveel woorden in de verzorgings
handleiding wordt gezegd.
Ds. Diekerhof heeft niet de pretentie
het leger te veranderen, omdat zekere
elementen waarop wij kritiek hebben
voorwaarde zijn voor het goed func
tioneren van de krijgsmacht, ook al
kunnen we het als christen er niet al
tijd mee eens zijn. Wel wil hij het
instituut van de geestelijke verzorging
fundamenteel veranderd zien. Een aan
loop daarvoor is het programma, in
zijn boek genoemd en door de synode
overgenomen.
Maar meer nog moet er sprake zijn
van een mentaliteitsverandering, van
zowel geestelijke verzorgers als
christen-officieren. (Hij beklaagt zich
erover dat er meer begrip voor dit pro
bleem bestaat bij niet-kerkelijke mili
taire functionarissen.)
Diekerhof illustreert zijn betoog met
enkele staaltjes van geestelijke voor
lichting zoals het volgens hem niet
moet.
Het betoog van een christen-beroepsof
ficier: „Het was in de engte van het
geloof, dat er bij God geen aanzien
des persoons is (Rom. 2:11) en dat
Hij alle mensen hoofd voor hoofd in
Zijn oordeel betrekt (Hebr. 927),
dat onze westerse cultuur geboren
werd. Zo ontving zij het geestesken-
merk, dat haar onderscheid van alle
andere culturen, reeds ter ziele dan
nog wel in leven.
Ik behoor tot degenen, die nog geloven
in de „meerwaarde" van onze
westerse cultuur, haar geschiedenis
(ons koloniale verleden, de beide we
reldoorlogen en de kernbewapening)
ten spijt-
Ik behoor tot degenen, die zich op het
standpunt stellen, dat de prijs van de
vrijheid niet hoog genoeg kan worden
aangeslagen, zolang en dit is mijn
beding aan die meerwaarde niet
behoeft te worden getijfeld."
En dan het telegram van een stafleger-
Diekerhof: Het risico voor de over
heid dat kerkelijke vertegenwoordigers
In de krijgsmacht zijn opgenomen die
eventueel wel eens kritiek zouden kun
nen hebben, is gering, als er ook een
gebed voor de luchtmacht is, dat vrij
blijvend de wapens zegent.
Diekerhofs ideaal is de „witte dienst
plicht", zijn droom. Dat is het enige
ontroerende gedeelte in dit toch wel
harde en negatieve boek. De droom
van het witte leger van dienst en vre
de, de zwaarden omgesmeed tot
ploegscharen en de speren tot snoeimes
sen. Een klein land als Nederland kan
het, de grote mogendheden niet.
Een leger, dat helpt als bij de februa-
riramp van 1953. Helpt bij grote en
kleine rampen in binnen- en buiten
land, misschien zelfs in het Oosten. Jon
ge mensen die aan het einde van hun
diensttijd iets geleerd hebben van wat
samenleven - in - vrede is. Niemand zal
zijn diensttijd nog als tijdverspilling
zien. Het is Diekerhofs geloof in de
toekomst, „een haalbaar verschiet, nu
en hier".
Krachttermen
Tot slot enige kritische opmerkingen.
Gesteld is al, dat Een vuile verrader
hard boek is, hoe vloeiend en lo
gisch het betoog ook is. Een volgehou
den zwart-wit argumentatie als hier be
vordert het begrip niet
Ds. Diekerhof meent, dat het gootste
gevaar voor het instituut van de geeste
lijke verzorging bestaat in de identifice-
ring van de legerpredikant met dat
noodzakelijke kwaad: het leger. De cow-
formatie met het bestaaande holt de
kritische zin uit.
Maar ook een vorm van conformeren
is het ergerlijk en veelvuldig gebruik
van krachttermen, waarvan de schrij
ver zich bedient. Het is de zogenaamde
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Vandaag is
prof. mr. P. J. Oud oud-staats
man, - hoogleraar en - burge
meester 80 jaar geworden. De
voormalige leider van de Vrij
zinnig democratische bond, mi
nister in het kabinet-Colijn van
1933 tot 1937, burgemeester van
Rotterdam en later leider van
de VVD-fractie in de Tweede
Kamer volgt het politieke le
ven nog met volle belangstel
ling. We zien de 80-jarige hier
bezig in zijn werkkamer.
De nu 80-jarige heeft enkele be
langrijke werken geschreven over
de parlementaire geschiedenis en de
Nederlandse staatsinrichting.
Van zijn hand verschenen onder
meer: „Het jongste verleden", een
schets in zeven delen van de parle
mentaire geschiedenis tussen 1918
en 1940, „Honderd jaren", dat de
staatkundige ontwikkeling van 1840
tot 1940 beschrijft en „Het constituti
oneel recht van het Koninkrijk der
Nederlanden", een commentaar op
de Grondwet.
De heer Oud heeft de door hem
beschreven staatkundige geschiede
nis voor een belangrijk deel zelf me
de gevormd. In 1917 op 30-jarige
leeftijd werd hij lid van de
Tweede Kamer voor de Vrijzinnig
democratische bond. Voordien was
deze uit Purmerend afkomstige poli
ticus werkzaam bij de belasting
dienst.
Zijn deskundigheid trok spoedig
de aandacht. In 1933 werd hij mi
nister in het bekende crisis-kabinet
van dr. Colijn. De combinatie Co-
lijn-Oud speelde in die dagen een
belangrijke rol in de Nederlandse
politiek.
Rotterdam
In 1938 werd hij benoemd tot bur
gemeester van Rotterdam. Hij legde
deze functie in 1941 vrijwillig
neer. Na de oorlog keerde hij tot
1952 op deze post terug. Prof. Oud
speelde een belangrijke rol bij de
wederopbouw van de Maasstad.
In 1948 deed prof. Oud voor de
tweede maal zijn intrede in de
Tweede Kamer, waar hij de leiding
op zich nam van de WD-fractie.
Vier jaar later werd hij benoemd
tot buitengewoon hoogleraar in het
staatsrecht aan de economische
hoogeschool in Rotterdam.
Van 1952 tot 1959 was prof. Oud
de voornaamste oppositieleider te
gen het beleid van premier Drees.
In 1959 behaalde de WD onder zijn
leiding een grote verkiezingsover
winning. De liberalen behaalden
een overwinning op de PvdA. Het
In 1963 trok hij zich terug uit de
politiek. Bij die gelegenheid werd
hij benoemd tot minister van staat.
In deze functie heeft hij met zijn
vroegere politieke tegenstander dr.
Drees een advies uitgebracht over
de omvang en de werking van de
ministeriële verantwoordelijkheid te
aanzien van de leden van het Ko
ninklijk Huis.
Hiermee is de huidige betekenis
van prof. Oud kenmerkend weerge
geven. Hij is na lange jaren in de
politieke arena gestaan te hebben
thans niet meer de partijman, maar
de oude, wijze staatsman die de poli
tiek op een afstand volgt en puttend
uit zijn grote ervaring ook de jonge
re generatie veel kan Ieren.
Church Times verwacht
aanval op orthodoxie
stoere taal, waarvan legerleiders me
nen, dat dit de taal is die „onze jon
gens" verstaan. Diekerhof is wel het
voorbeeld van de predikant die zich in
deze heeft geconformeerd
Het neemt niet weg, dat Een vuile
verrader, een felle bijdrage is tot dé"
discussie en tegelijkertijd een uitda
ging aan de hervormde kerk. Bij de
beoordeling van de situatie moet men
echter rekening houden met de (te) gro
te emoties, die uit dit boek spreken.
Een vuile verrader, door H.
J. Diekerhof. Uitgave Ambo,
Utrecht. (187 blz., 8.90).
(Van onze kerkredactie)
MOSKOU/LONDEN In Rusland zijn opnieuw drie vrouwen
veroordeeld tot zware straffen, omdat zij een zondagsschool hadden
geleid. De vrouwelijke baptisten zullen drie jaar door moeten bren
gen in een werkkamp te Tsjeboksary aan de Wolga.
Het Engelse blad Church Times meent dat de Russische regering
nu een poging zal gaan ondernemen om ook het verlangen naar vrij
heid in de Russische Orthodoxe Kerk de kop in te drukken.
Het is de vijfde keer dit jaar dat in
het westen ontdekt wordt
Russische baptisten veroordeeld zijn
tot zware gevangenisstraffen. Dit maal
werd het proces verslagen in het blad
Sovetskaja Rossi ja.
In alle gevallen ging het om het ille-
Ben Hur, door Lewis Wallace. Hou je taai. Boendermartje, door Schaap; Paardrijden, door W. Slot;
I Achtentwintigste druk, filmeditie. Netty Streef. Derde druk. Uitgave J. Paddestoelen, door P. Meijer; Fruit-
N. Voorhoeve, Den Haag. (143 blz., teelt in kleine tuinen, door Piet Dek-
JOHANNESBURG De Zuid-
afrikaanse regering heeft de
tijdelijke verblijfsvergunning
ingetrokken van twee anglicaanse
geestelijken. Een derde, van Zuid-
afrikaanse nationaliteit, heeft be
sloten uit eigen beweging het land
te verlaten. Geruchten gaan dat
predikanten uit het buitenland
voortaan slechts een verblijfsver-j
gunning voor een jaar zullen krij
gen. Dergelijke maatregelen zou
den ook worden overwogen voor
correspondenten van buitenlandse
bladen en studenten.
Uitgave V. A. Kramers, Den Haag.
(309 blz.. 14,90).
Twaalf engelen uit de hel, door
David Wilkerson. Tweede druk. Uit
gave Gideon. Gorkum. (187 blz.
ƒ3,50).
De draaitol van de tijd, door Dola
de Jong. Tweede druk. Uitgave J.
M. Meulenhoff, Amsterdam,
blz. ƒ7,50).
De schim van Joyce Herfst, door
Rico Bulthuis. Tweede herschreven Centraal Bureau vo<
druk. Uitgave Heijnis, Amsterdam. De_1} Haag.
(224 blz., ƒ7,90).
Mijn moeder werd opgehangen,
door E. S. Willards. Tweede druk in
Salamanderreeks. Uitgave Em. Que-
rido, Amsterdam. (157 blz., ƒ1,
ƒ4.90).
O, die Marijke, door Coby Goed
hart. Vierde druk. Uitgave J. N.
Voorhoeve, Den Haag. (158 blz..
Bijbels abc, door prof. dr. K. H.
Miskotte, Tweede, herziene druk.
(192 Uitgave W. ten Have, Amsterdam.
(240 blz., 9,75).
ker. Uitgave Kosmos, Amsterdam.
Per deel 2,50.
Te gast bij Nederlandse auteurs,
door José de Ceulaer. Gesprekken
met een gegevens over Nederlandse
schrijvers. Uitgave Nijgh en Van
Ditmar, Rotterdam. (121 blz., ƒ6,50).
De wondere weg, trilogie door Fo-
Loon. Derde druk, omnibus.
Het huis bij de mispelboom, door f ^50).
Giovanni Verga. Tweede druk. Uit- n
gave L. J. Veen, Amsterdam. (192
blz., 6.90).
Statistisch zakboek 1966. Uitgave Uitgave J. N. Voorhoeve, Den Haag.
de Statistiek. (456 blz., 9,90).
Elektronisch jaarboekje. Uitgave
Verbazend rijmwoordenboek voor De Muiderkring, Bussum.
december-dichters, samengesteld Een koperen feest, 12Vt jaar ont-
door Ernst van Altena. Tweede werp nieuw B. W., door mr. C. J.
druk. Uitgave De Bezige Bij, van Zeben. Uitgave A. E. E. Kluwer.
Amsterdam. (4.000 rijmwoorden Deventer. (36 blz., 3).
De functie van de groothandel.
Ontwerpen, aanleggen en beplan- Beschouwingen van prof. dr. N. J.
ten van Tuinen, door G. J. Panne- Polak, prof.dr. W. J. van de Woestij-
De namen van de beide anglicaanse
priesters, de ene komt uit de Verenigde
Staten en de andere uit Canada, waren
bij het ter perse gaan van deze editie
nog niet bekend. Zij moeten voor 28
januari volgend jaar het land verlaten
hebben.
De derde anglicaanse geestelijke
heeft besloten zich in Engeland te vesti
gen. Hij is van plan een gezin uit zijn
gemeente mee te nemen, bestaande uit
een vrouw met drie kinderen. Het ge
zin, dreigt volgens hem in tweeën te
worden gesplitst, omdat moeder en een
zoon beschouwd worden als kleurlin
gen en de beide andere kinderen als
blank.
De indringer, door August Strind-
berg. Derde druk. Uitgave L. J.
Veen, Amsterdam. (147 blz., ƒ5,90).
Beknopte geschiedenis van hei
christendom, door drs. N. K. van
den Akker en dr. E. L. Smit
Achtste druk. Uitgave J. N. Voorhoe
ve, Den Haag. (356 blz., 11,90).
De witte vrouw, door Jan Mens
I Vijde druk. Uitgave Kosmos
Amsterdam. (310 blz., 12,50).
koek en J. J. Schipper. Deel 2, ze
vende- herziene druk. Uitgave
Kosmos, Amsterdam. (243 blz
f 16.50).
Brief van een Verkademeisje
door W. A. Wilmink. Tweede druk
Uitgave De Arbeiderspers. (29 blz.
f 3.90).
Else Böhler, Duits dienstmeisje
mr. S. C. Homan. Uitgave In-
fernatio-Stichting, Rotterdam.
De martelaar en zijn getuigenis,
ioor dr. C. Augustijn. Uitgave J. H.
Kok, Kampen. (27 blz., 1,75).
De plant in rust, door prof. dr. L.
Algera. Rede uitgesproken ter gele
genheid van de herdenking van de
stichting der Vrije Universiteit. Uit-
toor S. Vestdijk. Herdruk. Uitgave gave J. H. Kok, Kampen (15 blz.,
\BC-boeken, Amsterdam. (239 blz. (0,95).
f 8,90).
Dossier nr. 20.174, door Johar
Jan Compagnie, door 'Arthur van Daisne. Tweede, herziene druk. Uit
Schendel. Negende druk. Uitgave J.
M. Meulenhoff, Amsterdam. (18''
blz. 7,50).
Map doet ook mee, door Max de
Lange-Praamsma. Tweede druk. Uit
gave J. H. Kok, Kampen (144 blz.,
f3.25).
gave Manteau, Den Haag. (91 blz.
f 2,90).
Waarzeggen door kaartleggen
door Wenzell Brown. Uitgave L. J
Veen, Amsterdam. (131 blz., ƒ8,90)
Serie Weten en Kunnen: Prak
tische damlessen, door Ph. de blz., 1,95).
Het beginsel van de collegialiteit
bij Calvijn en het tweede Vaticaans
concilie, door prof. dr. C. van de
Woude. Uitgave J. H. Kok, Kampen.
(29 blz., 1,75).
De geestelijke groei van de ge
meente, door prof. dr. W. H. Vele-
ma. Uitgave J. H. Kok, Kampen. (43
gaal organiseren van zondagsscholen.
De veroordeelde baptisten behoorden
bovendien tot dissenters in de Baptisten
unie, die van mening zijn dat de lei
ding van deze kerk te gedwee loopt
aan de halsband van het commu
nistische regime. Deze groep heeft
reeds de naam initiatief-baptisten" ge
kregen.
Tijdens de jaarlijkse vergadering
van de Unie van Russische Baptistenge
meenten werd een poging ondernomen
om deze Initiatief-baptisten weer te
winnen voor de unie. Dit is het eerste
proces sedert de jaarvergadering. Ken
ners van het Russische kerkelijke le
ven zijn van mening dat de poging van
de leiding van de Baptistenunie om de
dissenters te winnen mislukt is.
PROEFPROCES
Het hoogkerkelijke anglicaanse blad
Church Times, dat altijd goed geïnfor
meerd is in óosters-orthodoxe kringen
meent dat de processen tegen de bap
tisten proefprocessen zijn om uit te vin
den hf>e de openbare mening zou reage
ren. Nu blijkt dat de westerse pers
r weinig aandacht aan deze proces-
heeft besteedt, verwacht het blad
dat de communisten zich nu ook fel
zullen keren tegen het verzet in de Rus-
sisch-Orthodoxe Kerk.
Dat ook binnen de orthodoxie het
verlangen leeft naar meer vriiheid
bleek uit een open brief van twee
priesters. Nikolai Eshliman en Gleb Ja-
kunin die de houding van de oude pa
triarch Alexis scherp hekelde. In het
westen menen waarnemers dat de
priesters geïnspireerd werden door de
houding van de initiatief-baptisten.
De beide priesters klaagden dat de
patriarch en de leidinggevende bis
schoppen zich niet voldoende verzetten
tegen pressie van de staat. Hoewel zij
hun trouw aan de kerk uitspraken wer
den zij uit hun ambt ontzet.
VERDEDIGING
Hun verdediging is nu op zich geno
men door een bekeerde Jood A. E. Levi-
tin. die schrijft onder het pseudoniem
A. Krasnof. Vanuit Rusland zond hij
dit jaar reeds twee brieven aan bladen
in het westen.
De eerste brief werd in juli gepubli
ceerd door het Russische emigranten
blad Russkaja Mysl. In zijn brief ging
hij zelfs veel verder dan de beide
Beroevin&swerk
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Zaamslag: C. den Engelse
te Pernis.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Maartensdijk (U.l: W. v.
Rheenen te Colijnsplaat; te Koog a. d.
-Zaan: A. Bolwijn, woonachtig te.Odijk; te
Lioèsehs (Fr.): kaïid. J. Tiersma te Schie
dam.
Bedankt voor Heemstede (vac. dr. A.
Dondorp): G. Meijnen te Utrecht-West.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Benoemd tot geestel. verzorger van het
militaire revalidatie centrum te Doorn:
C. Langbroek te Veenendaal, die deze be
noem. ook aannam.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Leiden: A. Hofman te
Zeist.
Ds v. d. Most v. Spijk
(92) overleden
OEGSTGEEST In de ouderdom
in bijna 93 jaar is overleden ds. A.
M. van der Most van Spijk, emeritus
predikant van de Nederlandse Her
vormde Kerk.
Ds. Van der Most van Spijk studeer
de aan de rijksuniversiteit van
Utrecht. In 1899 werd hij bevestigd te
Opwierda, waar hij tot 1927 bleef. Tot
1942 het jaar van zijn emeritaat stond
hij te Kortgene. De gemeenten van
Rijnsburg en Oegstgeest diende hij nog
enkele jaren als hulpprediker.
Morgen zal hij worden begraven in
Oegstgeest na een rouwdienst, die om
half elf in het Groene kerkje begint.
priesters. Hij beschuldigde vooral de
patriarch en de in de oecumenische be
weging bekende aartsbisschop Nikodim,
van collaboratie met het commu
nistische regime.
De tweede brief werd gepubliceerd
in Frankfurt door Posey. Zij bevatte
een antwoord op een Russische uitzen
ding van de BBC, waarin priester Vla
dimir Rodzianko had gezegd dat het
enige resultaat van luisteren naar Eshli
man en Jakunin een scheuring zou zijn
binnen de Russische kerk. Dat moest
voorkomen worden, want dat zou al
leen het regime maar in de kaart spe
len.
Levitin zei dat hij zich scherp tegen
een scheuring verzette, maar dat. als
de patriarch en Nikodim de huidige
koers blijven volgen, een scheuring in
derdaad niet te voorkomen zal zijn.
De authenticiteit van deze brieven is
nu bewezen door een zeer viiandig arti
kel in het Russische blad Nauka i reli-
giia (Wetenschap en godsdienst). Het
artikel eindigt met de onmprking dat
de Russische wet voor Levitin even
goed geldt als voor de andere
Russische staatsburgers. Ziin vrijheid
kan op het spel staan, want dit is bet
soort artikel dat wel vaker aan een
nrnoes is voorafgegaan.
Church Times schrijft: ..Het is heel
gned mogeliik dat de Russische rege
ring de houding van de openbare me
ning heeft getest door de processen te
gen de baptisten (die in het westen
betreurenswaardig weinig gereageerd
heeft) en dat nu een volledige campag
ne tegen de dissenters in de Rus
sisch-Orthodoxe Kerk wordt voorbe
reid". .1
Inmiddels heeft de regering zelf zich
al de weg gebaand voor een dereelijke
campagne. Op 22 september is de wet
uitgebreid die zich keert tegen het
verspreiden van geruchten. Open brie
ven en ook mondelinge klachten kun
nen nu zwaar gestraft worden onder
de nieuwe wet.
Volgens een persbericht is er geen
geloofsvervolging in Rusland en ieder
die dat wel beweert kan nu door deze
nieuwe wet veroordeeld worden.
