Kerk moet politici
geestelijk helpen
Toch
is
voor
de belangstelling
het geloof er
Nieuw verschenen
boeken
In 5 jaar 10 procent
gereformeerden meer
25
Boerenkerken groeiei
naar vereniging toe
een nieuwe fiets!
Uw probleem^
het
onze
DINSDAG 22 NOVEMBER I«
Een noord voor vandaag
Mijnhart is gerust, o God, zingt de psalmist. In gedachten
zien we hem op een mooie zomeravond zitten op het terras
voor zijn huis. De zon is ondergegaan. De laatste vogel draait
zich nog een keer om op zijn nest voor het slapen gaan. De
wind is gaan liggen en het is alles vredig.
Vergis u niet. Verderop in Psalm 108 lezen we: „Opdat uw
geliefden ten strijde toegerust zijn, geef overwinning door uw
rechterhand en antwoord mij." Èn even verder lezen we: Wie
zal mij naar de versterkte veste brengen?"
De rust van de psalmist is geen rust na de strijd, geen rust na
de bevochten overwinning. Het is de rust voor de strijd, de
rust van de zekerheid van de komende overwinning, de rust
van de mens die aan Gods kant staat en weet dat hij met God
niet zal ondergaan.
Rust in de bijbel is een totaal ander begrip dan rust in onze
wereld. Bij ons is het na gedane arbeid goed rusten. Bijbelse
rust is het begin van de arbeid.
Als Christus ons belooft dat wij tot Hem mogen komen en Hij
ons rust zal geven, dan is het niet de rust van deze wereld,
maar die bijbelse rust. die de eerste stap is naar een grote ver
antwoordelijkheid. Als God ons roept is dat niet, opdat wij nu
lekker niets meer hoeven te doen. maar opdat wij kunnen
beginnen aan de „goede werken". Wie de rust gevonden heeft
kan goed strijden zegt de psalmist, het is de wetenschap van
de goede strijd die gestreden moet worden, de wetenschap dat
de overwinning zeker is, omdat God voor en met ons strijdt.
We lezen vandaag: Jesaja 44 1-17.
Schcirf: „Geen concrete politiek bedrijven
99
(Van onze kerkredactie
BERLIJN De kerk mag geen concrete acties eisen of een
concrete politiek bedrijven, heeft het hoofd van de Duitse kerk.
bisschop dr. Kurt Scharf, verklaard in een interview voor het Ber
liner Sonntagsblatt. Maar de kerk heeft wel tot taak de politici die
grote verantwoordelijkheden dragen ethisch en geestelijk te helpen.
Dat kan gebeuren door bepaalde standpunten uit te leggen, te pogen
tegenstellingen te verzoenen en door bepaalde inzichten uit te
diepen.
Geen heil in de
atoombewapening
van Duits lener
Margriet enquête wordt weerlegd
UTRECHT De Gerefor
meerde Kerken in ons land zijn
de laatste zes jaar sterker ge
groeid dan de Nederlandse be
volking in het algemeen. Van
1960 tot 1966 nam het aantal in
woners van ons land toe met
8.41 procent. De Gereformeerde
Kerken gingen echter in diezelf
de periode met 9.62 procent
vooruit. Dit komt dus neer op
een groei van byna tien procent
in zes jaar.
Onlangs publiceerde het damesweek
blad Margriet een enquête over de
godsdienst van Nederland, waarbij
werd vastgesteld, dat de Gerefor
meerde Kerken sinds 1960 in verhou
ding tot de bevolking met één pro
cent zouden zijn teruggelopen. De ge
gevens hiervoor waren verstrekt
door Attwood Statistics en daarop af
gaande is zowel in binnen- als in
buitenland de conclusie getrokken,
dat de kerken in Nederland sterke
ledenverliezen lijden. In de
Rooms-Katholieke Kerk en de Her
vormde Kerk had Attwood Statistics! Het geboortecijfer was in 1965 in Ne-
namelijk nog een veel grotere terug-) derland 2'/t maal zo hoog als het
gang geconstateerd, dan in de Gere-: sterftecijfer. Voor de Gereformeerde
formeerde Kerken. Kerken gold echter dat er bijna 3"/s
Met behulp van de onlangs verschenen maal zoveel kinderen werden gebo-
statistische gegevens van dé Gerefor
meerde Kerken weerlegt de Informa
tiedienst van deze kerken de con
clusies van Margriet Dit weekblad is
afgegaan op een steekproef, waarin
geen onderscheid is gemaakt tussen
de Gereformeerde Kerken in Neder
land en de verschillende kleine groe-;
peringen, die men samenvat onder de;
naam gereformeerde gezindte.
Onzuiver
Daardoor is een onzuiver element in de
enquête ontstaan. Bovendien zei
men, dat enquêtes als deze, een afwij
king van anderhalf procent van de
werkelijke verhouding kunnen verto
nen.
Het aantal leden van de Gereformeer
de Kerken loopt op het ogenblik te
gen de 840.000. Hierbij zijn ook inbe
grepen de rond tienduizend leden
van Nederlandse gereformeerde ker
ken in het buitenland en van de
Altreformierte Kirchen in Nie-
dersachsen in Duitsland, die behoren
tot het kerkverband van de Gerefor
meerde Kerken in Nederland. Op het
ogenblik behoort 6.65 procent van de
Nederlandse bevolking tot de Gere
formeerde Kerken. In 1960 was dat
:.58 procent.
dat die studie ons wegen wijst waarop
we de vrede zullen kunnen vinden."
Op de vraag of dat dan in de rich
ting van een christelijk pacifisme
gaat zei dr. Scharf: „Met deze studie
doemt een nieuwe ethiek van de oorlog
op. die noch vereenzelvigd kan worden
Het is de taak van de kerk het volk i mei de leer van de gerechtvaardigde
duidelijk te maken dat de oorlog niet oorlog, noch met het oude pacifisme,
langer een middel is om politiek te dat veel te sterk individualistisch aeo-
bedrijven, vervolgde de Duitse bis- riënteerd was."
schop. Daarom bestudeert de Raad van
de kerk voor openbare verantwoorde- OORLOG
lijkheid al reeds maandenlang het the- Ik ben van menjng» zei scharf
ma, hoe de oorlog voorkomen en dc( da, hef jp onze tjjd onmogelijk gew0r-'
vrede verzekerd kan worden. „Ik hoopider; is met een oorlog orde waar ook
ter wereld op zaken te stellen. In deze
eeuw van de moderne vernietigingswa-
er mensen zijn overleden. oenen mag de 00rlog in ons denken
Omdat de cijfers van alle plaatse- ,M,S meer hcbben a,s m0 eliik.
lijke kerken (nog) niet bekend rijn. hei,; „m rakenschap af te leggen. H1J
kan geen nauwkeurig cijfer gegeven i00rbreekt alle mogeiijke plannen voor
worden van het aantal kinderen dat dc toakomst Daarom moeten „,e
gedoopt werd. In 792 van de 818 nieuwe vormen van veiligheid
k!^de™feed^on!teL™;flrfn%«Lelfli^1i•• moet niet !0 gebaseerd zijn op
kinderen gedoopt, terwijl in een leger, maar op de duur de vrucht
de aantal gemeenten 5.415 mensen vvt)rden VBp ecn consekwente vredespo-
zijn overleden. 1 Mtiek
In d® kafh^Hpirpn^^rnJrwwifr Bisschop Scharf wilde niet ingaan op
rooms—katholieken overgegaan tot de j -n.,-. j j;p
Gereformeerde Kerken? terwijl «011rrs°S"v'm V'n?.°".n
j ,j„ daartoe gebracht zullen moeten worden
Rmfn?, KalhohekelceH? Wel veel ho dr,or verschillende landen en ook
iSi,,6 ,™?1 hH°: door Duitsland. Wel wilde hij spreken
cHf'erT van hm kerkelijk gSnsver-voor de kerk is haar ,aak °m ln
EST!..™.. „L. "ïe.l hel volk de bereidheid te kweken of-
fers te brengen. Zo moet ook het zoge
naamde „Denkschrift" verstaan wor
den dat handelt over de grenzen van
Duitsland met Polen.
maar poogt tot in de onderhande
lingszaal toe zijn invloed te doen gel
den. Op dit punt handelen wij precies
ah de Rooms Katholieke Kerk en haar
diplomaieke organen."
Scharf blijkt geen tegenstander te
zijn van demonstraties tegen de oorlog
in Vietnam. „Wat daar geschiedt in
naam van de vrijheid raakt mij
persoonlijk ook diep in mijn geweten",
zei hij. Maar hij vindt wel dat vele
demonstraties veel te eenzijdig gericht
zijn
De demonstranten hebben niet het
recht om tot één partij alleen te zeg
gen: Deze politiek is een verraad aan
liet evangelie. De oecumenische bewe
ging heeft veel gebalanceerder gespro
ken dan vele predikanten die nu de
monstreren".
In het slot van zijn interview zei dr.
Scharf nog dat er politieke, militaire
en sociale problemen zijn die eenvou
dig niet door demens met al zijn ver
nuft en kennis van zaken op te lossen
zijn. „Vaak denk ik dat God ons in
deze moeilijke problemen plaatst om
te laten voelen dat de mensen op
aarde niet kunnen leven zonder een
radicale aanvaarding van Zijn gebo
den.
De Bergrede is geen beschrijving
van de wereld die komt (door mensen-
kracht). Alleen Jezus Christus zelf kan
ons bevrijden van zelfzucht en eigen
wil En alleen als de verschillende groe
pen in de wereld hun zelfhandhaving
opgeven kan er een toekomst zijn."
't* «W
maakt uw keel weer als fluweel V cent
Pleidooi van dr. Treurnichl
(Van onze kerkredactie)
PRETORIA In Die Kerkbode
het officiële orgaan van de Neder
duitse Gereformeerde Kerk, heeft
dr. A. P. Treurnicht, assessor van
de synode en tevens hoofdredac
teur van het blad, een pleidooi
gehouden voor de nauwste samen
werking of zelfs de vereniging van
de drie Afrikaanse kerken in Zuid-
Afrika. De tijd begint hiervoor rijp
te worden, schrijft hij.
Een begin is er al en de samenspi
kingen gaan door. Het Afrikaanse
dat een goddelijke roeping heeft te
vullen, wordt in de uitvoering van zij
taak bemoeilijkt, omdat het zijn gees
lijk onderdak vindt in een
huis. schrijft dr Treurnicht.
Dr. Treurnicht benadrukt, dat nw
geen grotere eenheid tussen de di
Afrikaanse kerken moet zoeken ter vil
le van een groter volkseenheid
eerste plaats. „Het moet voor alles tf
wille van de kerk zelf zijn en uit g<
hoorzaamheid aan het Hoofd van
kerk."
ATOOMWAPENEN
keer met de Nederlandse Hervormde
Kerk. Van 1961 tot 1966 gingen 8.499
hervormden over naar de Gerefor
meerde Kerken. Daarentegen werden
7.425 gereformeerden lid van de Her-
l vormde Kerk.
In dezelfde periode van vijf jaar kwa
men uit de Vrijgemaakte Gerefor- Tp dit verband sprak dr. Scharf ook
meerde Kerken 2.660 leden over naar; over de politiek van het regime Ade-
de Gereformeerde Kerken. Omge- nauer en Erhard die atoomwapenen
keerd werden evenwel slechts 641 ge- zochten. Scharf meent dat politieke en
reformeerden lid van de Vrijgemaak- militaire kringen zelf onderling ver
te Gereformeerde Kerken. In deze pe- deeld zijn over de waarde van een
riode verlieten 241 gereformeerden dergelijke politiek,
hun kerk om zich aan te sluiten bij i ..De kerk heeft tot taak zich er tegen
een van de pinkstergroeperingen, te verzetten als dergelijke voorstellen
Slechts 8 personen kwamen uit deze j alleen gelanceerd worden om het land
groeperingen over naar de Gerefor- meer internationaal prestige te verle-
'n pracht geschenk
meerde Kerken.
Naar de Baptistengemeenten vertrok
ken 144 gereformeerden en 54 bap
tisten werden gedurende deze vijf
jaar gereformeerd. Verder traden in
deze periode 94 gereformeerden toe
tot het Leger des Heils, terwijl 18
heilssoldaten overgingen tot de Gere
formeerde Kerken.
In het algemeen geldt voor het kerke
lijk grensverkeer, dat meer mensen
uit andere kerken verzoeken
lating tot de Gereformeerde Kerken. I ct_*
dan dat er zich mensen aan de Gere- otaien
formeerde Kerken onttrekken. Ir
1965 verlieten 3.087 gereformeerden
hun kerk. terwijl er 4.101 werden
toegelaten. Daaronder waren 682 bui
tenkerkelijken. Onder hen, die de Ge
reformeerde Kerken verlieten, waren
er 552 die geen nieuw kerkelijk
adres opgaven.
Met Marga? Misschien, door Agent voor Moskou, door
Harry Platteel. Uitgave Man- Alexander Footc. Uitgave
teau. Den Haag. Prisma, Utrecht.
Een met vaart geschreven ro- Het relaas van een Russische
man over de liefdesverhouding spion, een vah de weinigen die
aan deze onzekere mens, die
voortdurend droomt van de grote
daden die hij zal verrichten,
maar die intussen tot weinig
meer in Staat is dan het onder-
van een verwend jongetje met
een ordinair verkoopstertje, die
vrij traditioneel eindigt met een
grote mislukking aan de mondai
ne Franse zuidkust. Dat is de
feitelijke samenvatting van deze
roman, maar dan doet men toch
onrecht aan de onderstroom
waarop dit boek voortjaagt: hoe
het zinloze einde, dat al bij het
begin in het verschiet ligt, te ke
lijke bedrijf. Na de Spaanse bur
geroorlog werd hij door de Rus
sen ontdekt en aangeworven. Hij
werkte in Zwitserland, raakte ge
vangen en laadde de verdenking
op zich een heel netwerk te heb
ben verspeeld. Hij wist zich in
Moskou van alle blaam te zuive
ren en herkreeg van zijn
Russische superieuren de vrij-
dene vrouwen.
De roman is knap gecompo
neerd. maar soms wel grof in
woordgebruik. Het trieste
slot: na de bevrijding wachten
slechts ontgoocheling en een onze
kere toekomst. (184 blz., ƒ2.-)
100 trucs, door Martin Gard
ner. Uitgave Elsevier, Amster
ren. Jammer is dat de roman
ontsierd wordt door bijzonder
ruw taalgebruik. (153 blz..
5,90).
Albert Camus, dnnr Morvun
Lebesque. Uitgave De Bezige
Bij, Amsterdam.
Zoals alle boeken van bewonde
raars is ook deze biografie van
Camus met hinderlijk gebrek
aan afstand geschreven. Ontdaan
van de adoratie van de auteur
blijft er echter een handzame
gids over die nauwgezet alle
hoogtepunten van Camus' leven
opsomt. Verder een schilderachti
ge beschrijving van het vooroor
logse Algerije, waar de intellectu
ele elite reeds in verzet kwam
tegen de Franse koloniale poli
tiek. (190 blz., 6,50).
neid. (208 blz., 1,75).
Het pannetje van Oliemans
door C. van Heekeren en 100
anderen. Uitgave Bert Bakker/
Daamen, Den Haag.
De schrijver heeft de prestatie
geleverd de ervaring van een
honderdtal krijgsgevangenen in
een kamp in Atjeh bijeen te
brengen na meer dan twintig ja
ren en deze tot een grondige,
doch tevens boeiende studie te
smeden. Het is een verhaal van
niet voor te stellen ellende en
mishandeling. Opvallend ook hoe
veel grappige herinneringen er
desondanks zijn achtergebleven.
Treffend is de geest van kame
raadschap. die velen nog weemoe
dig maakt. Verbijsterend de
brief, die kampcommandant Miu-
ra na vele jaren durfde te schrij
ven. toen hij na 20 jaar op
gespoord werd door de schrijver.
Martin Gardnei heeft een aan
tal van goocheltrucs en
experimenten verzameld, die
alle gebaseerd zyn op een
voudige principes door ieder
een uit te voeren zijn
met eenvoudige middelen Leu^
ontspanning in kleine kring. Het
is echter wei zaak nauwkeurig
de aanwijzingen op te volgen
Wij hebben geprobeerd, dat
moest wel omdat het boekje nu
eenmaal gerecenseerd moet wor
den. trucs ui+ te voeren die al
leen bij lage temperaturen sla
gen. Natuurlijk mislukten ze.
over een oaar maanden nog
maar eens proberen (14<t blz.
3.10)
Italiaanse hartekrect. Ga-
briella Parca. Uitgave Neder
lands Boekhuis, Tilburg.
Ook in Italië verschijnen er
bomen, door Ernest Heming
way. Uitgave Arbeiderspers.
Amsterdam.
De meest persoonlijke en
meest kenmerkende roman van
Amerika's „ruigste" schrijver,
lie in 1961. in een bui van diepe
depressie. de hand aan zichzelf
sloeg. In dit visionaire boek
wordt zijn laatste liefde bezon
gen. terwijl hii zich tevens afzet
'egen het onrecht, de generaals,
de „vuile oorlog." de „valse vre
de" en vooral het Fransp leger.
Om deze reden ic de roman, die
ai in 1952 door de Amsterdamse
uitgever S'rpnrfhoR in een Neder
landse vertaling op de markt
werd gpbracht. in Frankriik lan
ge tiid verboden geweest. (328
blz.. f 11.90)
bleven bewaard, omdat de heer
A. H. Oliemans. deze op zijn eet
keteltje had gegrift. Een stuk Ne
derlandse geschiedenis, dat niet
vergeten mag worden. (224 blz.
8.90).
Kogels voor ecn labbekak.
door Anne Wadman. Uitgave
A. W. Bruna en Zoon.
Utrecht.
Anne Wadman, die zich met
zijn roman De smeerlappen 1n en
buiten Friesland faam verwor
ven heeft als romanschrijver,
heeft zelf de vertaling verzorgd
van Kogels voor een labbekak,
een oorlogsroman, die dezelfde
Biinse Houtsma als hoofdpersoon
heeft.
Oorlog en verzet gaan voorbij
.lieve Lita" en „lieve Mar-
grief-rubrieKon voorkomen. Is
in Nederland soms al verbazing
wekkend wat de lezers en vooral
de lezeressen schrijven, in het
land van zon en liefde slaan de
ontboezemingen alle records. Ga-
briella Parca. een Itaüaense soci-
aal-psvchologe. heeft uit 8000
/an dergelijke brieven een keus
gemaakt en deze gerubriceerd.
Er blijkt uit dat ook daar tal van
taboes en foutieve opvattingen
vele huweliiken en levens kapot
hebben gemaakt. Een verhelde
rend boek. waarin de voor ons
vaak onbegrijpelijke mentaliteit
"an de Italiaanse man en vrouw
loor henzelf in alle eenvoud uit
de doeken wordt gedaan. (274
ïlz... f9.90)
nen De Duitse Kerk is niet van
ning dat de vrede gewaarborgd wordt
dooi een dergelijke bewapening van
h':1. Duitse leger."
Ten opzichte van de oorlog in Viet
nam. zei dr. Scharf. dat de Duitse Kerk
zie)- volledig heeft gesteld achter de
verklaring die indertijd is afgelegd
door het Centraal Comité van de We
reldraad van Kerken op zijn bijeen
komst van februari van dit jaar.
Daarin werd onder meer uitgespro
ken dat om te beginnen de Verenigde
hun bombardementen op
Noord-Vietnam moeten beëindigen en
dat Noord-Vietnam een einde moet ma
ken aan haar infiltraties in het zuiden
Het heeft echter weinig zin. meende dr.
Scharf. een dergelijke uitspraak uit
den treure te herhalen. Daardoor krijgt
zo'h uitspraak niet meer aandacht,
maar wordt de interesse afgestompt.
Gelooft u werkelijk dat die uit
spraak van de Wereldraad enige zin
heeft, vroeg de kerkelijke journalist
die Scharf een interview afnam. ..Mijn
kerk gelooft niet dat dergelijke uitspra
ken zinloos zijn" antwoordde de
Duitse primaat, „en ook de ervaringen
van de Wereldraad van Kerken leren
dat zij wel degelijk zinvol zijn.. De
oecumenische beweging heeft zich even
zeer uitgesproken tegen de Koreaanse
oorlog a's tegen het Chinees-Indiase
grensconflict.
In beide gevallen hebben de uitspra
ken uiteindelijk meegewerkt om een
oplossing te vinden. Bovendien beperkt
de Wereldraad van Kerken zich niet
tot het aanvaarden van resoluties,
Bemoedigend
begin van
School-slag
(Van onze onderwijsredactie)
HILVERSUM Dit is de grote
week van de actie School-slag.
de week waarin het geld uit dui
zenden enveloppen moet bin
nenstromen. Op het bureau van
de actie, aan de Hilversumse Si
mon Stevinweg, heeft de heer H.
A. Weber gisteren een klein voor
proefje gehad van het enthousi-
asrrie waarmee christelijk Neder
land offert voor minder bedeelde
werelddelen.
Maandag kwam er aan
privé-giften een bedrag van
31.626 binnen; via de bank is
2.846 overgemaakt en aan con
tant geld is bijna honderd gul
den aan het bureau afgeleverd.
Er is nog geen overzicht van de
giro-overschrijvingen.
Een leger van vrijwilligers, zo
als leerlingen van een vormings-
school, gepensioneerden en onder
wijzers van Hilversumse scholen
helpen de vaste staf.
Zaterdagmiddag om 3 uur
wordt in de Utrechtse Domkerk
de slotmanifestatie gehouden. Dr.
B. Rietveld, voorzitter \^n de
Unie Een school met den Bijbel,
opent deze plechtige bijeen
komst. Verder spreken prof mr.
I. A. Diepenhorst, minister van
onderwijs en wetenschappen,
prof. dr. J. Verkuyl (over het
christelijk onderwijs in de zen
dingssituatie) en prof. dr. H. Jon
ker over het christelijk onder
wijs in ons land. Hij zal ook het
voorlopig eindbedrag van
School-slag bekendmaken.
VATICAANSTAD De Paus heeft
zaterdag de morele deugden van het
Nederlandse volk geprezen en zijn leed
wezen betuigd over de dood van twee
opvarenden van de kruiser De Zeven
Provinciën.
De Paus ontving zaterdag officieren
en manschappen van deze kruiser en
van de De Ruyter. Hij zei bij een be
zoek aan Nederland de kwaliteiten van
ons volk te hebben leren kennen, o.a.
zijn „verknochtheid aan het evangelie".
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Dinxperlo (2e pred.p. -
toez.): A Meyeringh te Schoonebeeek:
te Poortvliet (toez.): J. Catsburg te Op- j
heusden: te Leeuwarden-Huizum (5de
pred.pl.): P. Landweer te Nigtevecht;
door de provinciale kerkverg. van Fries
land als pred. voor buiitengew. werk-
zaamh. (directeur vormingscentrum St.
Nicolaasga): W. J. v. d. Waal te Sneek,
die dit ook aannam.
Aangenomen het beroep van de sy
node tot zendingspred., arbeid ten dien
ste van het zg. „Islam - in - Afrika" pro
ject: kand. J. Haafkens te Oegstgeest;
naar Woerden (wijkgem. Centrum): J. J.
Poot te Woerden (wijkgem. Noord).
Bedank voor Dinxperlo (2e pred.pl. -
toez.): C. Overdijk te Aaltenvoor
Schoonhoven (vac. J. C Schuurrpan -
toez.): J. C. Stelwagen te Zwijndrecht.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Silvolde-Gendringen:
kand. J. R. Zijlstra te Wassenaar.
Beroepen te Leeuwarden-Huizum (vac.
B. Berends): H. Lijesen te Schoonebeek.
Aangenomen naar Zeist (vac. Joh. Pas
veer): Th. Rienks tc Sittard.
Bedankt voor de benoem, tot lucht-
machtpred. in lang verband in Duits
land: B. Mintjes te Halfweg-Zwanen-
burg.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Leiden (vac. dr. W. H. Ve-
lema): H. Biesma te Stadskanaal en H.
W. Eerland te Amersfoort.
Beroepen te Opperdoes: H. Biesma te
Stadskanaal: te 's-Gravenzande: J. Wes
terink te Haamstede-Kerkwerve.
SCHOOL-SLAG
ÉÉN ACTIE VOOR VIJF WERELDDELEN
Lees Luister Zie
Pers. radio en televisie vestigen uw
eendacht op de Schooi-Sleg. Ook u
bent hierbij botrokken. Ook u wordt
gevraagd welke woordo u hecht ean
mee aan dere wereldwijde dier
verlening. School-Slag rekent op
Beantwoord dit laatste appèl
is
Brieven die niet zijn voorzien
van naam en adres kunnen niet
ln behandeling worden genomen
Geheimhouding is verzekerd. Vra-
Sn die niet onderling met elkaar
verband staan moeten In af
zonderlijke brieven worden
steld. Per brief dient een gulden
aan postzegels te worden ingeslo-
hter °c
ar li-
?ervs gi
C A
Vraag: Voor een kamer van 1
kubieke meter inhoud willen w,
een gaskachel aanschaffen. Zij lit6'
op het zuiden, heeft openslaand'
tuindeuren, die nogal tochten,
het oosten een buitenmuur, op he
noorden ligt een voorkamer, die i 101
nu en dan verwarmd wordt met E"
elektrische kachel, terwijl de suitt
deuren openstaan. Aan de vieri ll^
kant is een gang en keuken. Vol
gens de installateur is een kacht °n
van 8000 calorieën nodig. Deze
echter niet direct leverbaar,
we zouden er een van 10.000 cab10
rieën kunnen krijgen. Volgens i
installateur zou de kachel echter
groot zijn en slecht voor
schoorsteen. Onze schoorsteen/
vrij nat. maar trekt goed. De
maakt geen verschil.
Antwoord: Voor een vertrek
48 kubieke meter raden wij een kt
chel van 5000 tot 6000 calorieën a
8000 is al te veel. Wij spreken va fe
5000 a 6000 omdat er in de kache) iel
van 5000 calorieën weinig keuze ii 1
Gebruikt u geregeld de voorkamer h
dan kunt u beter een haard van 80%'
calorieën nemen. Is dit .echter i
het geval en doet u de suitedeurel I
slechts een enkele keer open, da: il
kunt u met 6000 volstaan. Wij rade:
u in elk geval 10.000 af. U kan dat
moeilijkheden met de schoorstee 1
krijgen. De temperatuur daarii a
blijft dan onder het damppunt 1
dan gaat de damp condenseren.
Vraag: Waar zou ik de woordaL
kunnen krijgen van „Non ti scordai
di me" van E. de Curtis-Furno,
'ongen door Beniamino Gigli, waar
van ik een grammofoonplaat ge
kocht heb?
Antwoord: De Italiaanse teks
kunt u krijgen bij Grammofoonplat
tenmij Bovema, Bronsteeweg
Heemstede.
Vraag: Is radio Veronica van be-Ji
lang voor schepen in nood?
Antwoord: Radio Veronica zend1,
uit en luistert niet, zodat de seinei
van schepen in nood niet wordeu
opgevangen.
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM - „Het
is en blijft een hoogst
merkwaardig ver
schijnsel. dat, terwijl
er allerwege geklaagd
wordt over onkerkelijk
heid, achteruitgang van
het besef van gods
dienstige waarden, de
wereldvreemdheid van
de kerken enz., er blijk
baar een nogal brede
en hier en daar zelfs
aroeiev.de belangstel
ling is voor geloof en
geestelijk leven." Dit
schrijft ds. K. R. ter
Steeae te Bergen
(N.-H.) in het blad
Triangel van het Chris
telijk Jongeren Ver
bond naar aanleiding
van de enquête van het
damesblad Margriet
over godsdienst en kerk.
Ds Ter Steege vervolgt: „Ik
wijs op enkele typische
feiten. Veel en veel meer
dan voor de oorlog wordt
door allerlei scholen
ook waar men er voor
heen niet aan dacht
aan de kerken gevraagd
->m godsdienstles, bijbel
kennis, cultuurgeschiede
nis van het Christendom
of hoe men het ook
noemt.
Verder de gelukkig heel
open manier waarop voor
radio en t.v. gesproken
wordt over geloof, kerk
en christendom in aller
hande gesprekken, inter
views, debatten en teach-
ins. Eveneens dat er
in allerlei bladen, niet al
leen in een damesblad als
Margriet en in Time
(maar dat had altijd al
een rubriek religie) maar
ook in Playboy over
geschreven wordt. Op de
een of andere manier blij
ven de mensen ermee be
zig.
l'rouwens er zijn ook jonge
ren genoeg, kerkelijk o
onkerkelijk, die er heel
goed, ter zake en positief
over weten te denken en
te praten. Er is beslist
meer openheid dan vroe
ger. Het vermoeden, nee
het besef blijft dat hier
werkelijk de diepste en
daarom onmisbare waar
den op het spel staan, al
hebben kerken en mensen
meeste toeneemt. Blijkens
de cijfers vooral onder de
jongeren. Verder valt op,
dat zowel de Rooms-Ka
tholieke Kerk als de Gere
formeerde Kerken sterker
zijn vertegenwoordigd bij
de jeugd dan bij de oude
re leeftijdsgroepen.
het spel niet open genoeg Schrijver heeft echter het
gespeeld, accenten ver-
keerd gelegd, ze teveel
verstopt in een soort ge
heimtaal, zich niet vol
doende ingezet en daar
door bepaalde vormen uit
gehold.
Onrust
Temeer een aansporing
voor ons om ons steeds
weer te bezinnen en nieu
we vormen te zoeken. De
onrust die mogelijk een
onderzoek, zoals Margriet
liet instellen wekt. kan
heilzaam werken."
Pijnlijk voor een hervorm
de noemt ds. Ter Steeae
het, dat in de Neder
landse Hervormde Kerk
de onkerkelijkheid het
vermoedendat weliswaar
de Hervormde Kerk het
meeste te lijden heeft van
de ontkerkelijking, maar
dat deze kerk de moderne
oroblematiek en de geeste
lijke verschuivingen eer
der heeft moeten verwer
ken dan de andere ker
ken. Het begint in zekere
zin vóór hén pas, die lan
ger introvert, in zichzelf
besloten en afgescheiden
van de wereld hebben ae-
leefd.
Instituut
..Veel mensen vinden de
kerk als instituut niet zo
belangrijk meer, zoals
ook blijkt uit de steeds
terugkerende vragen als
moet je nu beslist lid van
een kerk zijn, of: moet je
nu zondags altijd naar de
kerk gaan om een goed
christen te zijn of om
goed te geloven?", meent
ds Ter Steege.
.De kerk als organisme, als
gemeenschap, als „volk
Gods" deze visie heb
ben we te weinig in het
verleden in het oog gekre
gen en geleerd. De kerk
dat was het min of
meer deftige, ernstige,
waardige instituut, waar
je naar toe ging om de
waarheid te horen.
Er is te weinig gezegd en
ermee gerekend: „De
kerk, dat ben jij, dat zijn
wij, jij en ik!" In deze
stijl zijn we te weinig op
gevoed en daarvan pluk-
ken we nu misschien de
vruchten.
De kerk als gemeenschap,
een gemeenschap met ge
meenschappelijke opdrach
ten in de wereld, elkaar
steunend in het geloof en
in het volvoeren van onze
opdracht daar moet het
nog veel meer naartoe."
