Sexualiteit
blijmoedig
benaderen
Nautilus
ramde
Essex
PRO WIM GERADTS:
Dertiende eis
Rovers vluchten
voor gillende
kantoormeisjes
Morgen Klaproosdag
Artsen Milieu niet
verder onderhandelen
Ton van der
Hammen
teven Piet L. \vER4NDERD
Lasten olie-industrie
niet verzwaren
CRISIS KAN
ROTTERDAM
SCHADEN
KLM naar
„ofoudkust"?
Folklore uit Israël in
show-programma
Restauratie Bdtz-orgel
niet volledig geslaagd
13
VRIJDAG 11 NOVEMBER 1966
TTV EN HAAG „Wat tie-
ners doen en laten,
juist op sexueel gebied. Wat
ouders kunnen en moeten
zeggen (en wat tieners nog
aanvaarden). Wat verloof
den mogen en wat niet. Dat
zijn vragen die een positie
bepaling nodig maken.
Vroeger was de kous af met
„Vooruitgrijpen mag niet".
Zo'n antwoord doet liet niet
meer. Deze problematiek,
teruggebracht tot de woor
den „Chaos rond eros?" zal
het thema zijn van een con
gres dat zaterdag 12 novem
ber
Telefoon gaat op het bureau
van Wim Geradts, sinds een half
jaar voorlichter en publiciteits-
man van de protestantse „gees
telijke volksgezondheid" en de
„verantwoorde gezinsvorming"
(PSVG). Hij is de schrijver van
onder meer bovenstaande
regelen.
Zeg Wim (hoort hij). Ik kom je
naam tegenwoordig elke dag tegen.
Steeds in verband met chaos rond
eros, inclusief vraagteken. In de uit
nodigingsbrief voor jullie congres,
zaterdag. Onder een lijvig stuk in de
Omroepgids. En vanmorgen weer bij
de mededeling dat de zaal te klein
is en jullie groter gaat zitten. In de
Dierentuin. Welja.Je bent inter
view-rijp. Wist je dat?
We kunnen komen. Allicht. Daar
zit een PRO (om dat dure woord
„public relations officer" eens te ge
bruiken) bij voorbaat aan vast. Kan
hij qual'itate qua niet weigeren.
EEN DRUKTE!
Het is een sombere achternamid
dag als de heer W. F. Geradts (33)
zijn bezoek, dat buiten adem van het
trappen klimmen een groet hijgt, in
z'n zolderkamer (Trompstraat) ont
vangt. Een allereenvoudigst werkdo-
mein. Met een geestdriftig gaskachel
tje. De hitte laait je als een woestijn
wind tegen.
Geradts deelt dit hoog vertrek
met de pas aangetrokken socioloog,
nu afwezig. Beneden zit nog een re
cente organisatieman. Alzo met
de directeur (dr. C. Blankestijn) en
de secretaresse al vijf koppen. Ja, de
zaak krijgt allure, ook al door een
goedgemutste, nu demissionaire, dr.
Veldkamp.
Een drukte! Ontzettend, zegt
Geradts lichtelijk vermoeid, terwijl
hij wat papieren ordent. Dat congres
ineens naar die andere zaal. Er ko
men er honderden meer dan we
dachten. We zitten goed!
Zit jij ook goed? (We vinden
het nog altijd een hele grote stap van
dagbladreporter met als specialiteit
„verkeer" bij Trouw naar PRO van
deze organisaties).
Geweldig. Ik doe dit werk met
bijzonder veel animo. Ben helemaal
MISHANDELING
Het is hem aan te zien. Geradts
vindt dit werk prettig. Hij poseert
niet, dat drukt zijn hele houding uit.
Toelichtend begint hij: „Ik ben al ja
ren hartstochtelijk op zoek naar een
taal, een manier van zeggen, een wij
ze van benadering waarbij mensen
wezenlijk worden aangesproken. Ik
bedoel: zo aangesproken dat de din
gen die je wilt zeggen, ook „aanko
men" zoals je dat graag wilt.
OVERBRENGEN
Zeker als in een verwarrende tijd
herhaaldelijk belangrijke dingen
moeten worden gezegd, geldt dat.
Het materiaal is doorgaans wel voor
handen. Alleen: het „hoe" van over
brengen deugt vaak niet. Nu eens
doet men het te belérend (als er iets
afstoot is het dat). Dan weer gaat
het zo verschrikkelijk abstract toe.
Men uit zich ook vaak zo moeizaam
en in beloken termen (al maar
draaien als die kat om de hete brij).
naar de dierentuin
zeggen, dat er iets wezenlijks ver
andert of al veranderd is. Allerlei
van oudsher hardnekkige misver
standen (man geeft leiding, vrouw
wacht af; sexualiteit alleen maar
kwestie van voortplanting; verlo
vingstijd is er alleen om gééstelijk
naar elkaar toe te groeien) ZIJN
daar geen misverstanden meer. Tie
ners zijn eerder geneigd het huwe
lijk als echt partnership te zien. Daar
verwachten de meesten het ook he
lemaal van. al kunnen ze dat vaak
nog niet met zoveel woorden formu-
Ben je niet wat optimistisch?
Je kent de bezwaren van veel ouders
over grote vrijheden die jongeren
zich veroorloven. Bepaalde middel
bare schoolfeestjes en zo.
Ik weet het. Er IS een soort
volksopinie van „ze doen maar te
genwoordig". Daar geloof ik per sé
niet in. Trouwens, ik heb feiten die
dat staven. Hier heb je een Brits rap
port, pas verschenen en het eerste
op dit gebied over sexueel gedrag
van jonge mensen. (Michael Scho-
field. The sexual behaviour of young
people, Longmans, Londen-red.). Het
Nederlandse patroon zal daar
waarschijnlijk niet veel van af wij-
Een greep. Voorhuwelijks ge
slachtsverkeer is allerminst alge
meen. Ruim tweederde van de jon
gens en ruim driekwart van de meis
jes doet dat niet. Aan de andere kant
mag je natuurlijk evenmin zeggen
dat. het hier een paar afwijkfnxen
geldt, akkoord. Vrij samenleven, de
zogeheten promiscuiteit is bepaald
gegn symptoom van tiener-sex. Zes
procent van de jongens en een nog
lager percentage van de meisjes
maakt zich daaraan schuldig.
GEEN PANIEK
Ik wil maar zeggen: de sombere
verhalen van „de mensen" zijn niet
juist. Er is geen reden voor paniek.
Ernstige bezorgdheid over een ander
cijfer zou daarentegen beter op zijn
plaats zijn: maar liefst 67 procent
van de jongens blijkt nummer enige
voorlichting van hun ouders te heb
ben ontvangen!
Dat is inderdaad alarmerend.
Precies. Sommigen denken
ouders, die schrikken als een 'kind dat we er al bijna zijn. Wel, dit
met een intieme vraag op hen af- cijfer toont aan, dat er voor ons
komt. maar die het toch zo graag n0„ heel wat valt te doen. Om te
rekms^l^ek dkt1 zé het goed dederih beginnen op ons congres, zater-
Van een ouder echtpaar dat niet op- dag. Verder via de radio-lezingen-
standig, maar wel een beetje jaloers- cyclus (NCRV) en ook door een
bedroefd constateert: Wat zou het geïntensiveerde voorlichting in
heerlijk zijn geweest als dit alles een Qns b]ad Je weet toch dat we
NIJMEGEN Gistermorgen hebben
twee mannen tevergeefs getracht een
overval te plegen in het kantoor van
Benelux staal en constructiewerken in
ternationaal. Het kantoor is gevestigd
op de hoogste verdieping van een win
kelgalerij achter het stadhuis van Nij
megen.
stapten het kantoor bin
nen op een moment dat daar alleen een
19-jarige typiste aanwezig was. Ze gre
pen het meisje bij de keel en sleurden
haar naar een aangrenzend keukentje.
Ze vroegen haar waar de baas was.
De typiste verzette zich hevig en be
gon luid te gillen, evenals een 18-ja-
rig collegaatje, dat toevallig binnen
kwam. De overvallers lieten haar los
Zij bleven voorgoed bij ons
(Van een onzer redacteuren)
Op vijfhonderd Nederlandse kerkhoven rusten dertigduizend ge
allieerde soldaten van alle rang en stand. Overal in de wereld wonen
moeders, vaders, vrouwen, kinderen, met diep in het hart het ver
langen eens het graf van hun dierbaren te kunnen bezoeken. Om tc
trachten deze wens te vervullen, houdt het Nederlands Oorlogsgraven
Comité morgen zijn jaarlijkse collecte morgen is het weer Klap
roosdag.
Toen op 5 mei 1945 op de slag
velden van Europa het signaal
weerklonk dat het einde van de
oorlog aankondigde, bleven der
tigduizend Canadezen, Amerika
nen, Britten, Nieuwzeelanders
voorgoed bij ons. De strij'd die ons
de vrijheid bracht, had hun het
leven gekost. In dertigduizend ge
zinnen was een plaats aan tafel
leeggevallen.
De oorlog is 21 jaar voorbij.
Er zijn er onder ons, bevrijden
van een tirannie, voor wie die
zwarte periode een afgedane zaak
is geworden. Maar de familieleden
van de gesneuvelde bevrijders
zullen 1940—1945 nooit kunnen
vergeten. In hun hart blijft het
leed.
Nederland is de bevrijders grote
dank verschuldigd. En het kan
van die dank doen blijken, door
morgen royaal te offeren. Opdat
nog tienduizenden nabestaanden
hun wens zien vervuld bloemen
leggen op het graf van een dier
bare, die rust m vreemde grond.
Brengt vergadering in Utrecht klaarheid?
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De stand van za
ken in het conflict artsen-zieken
fondsen is zeer verward. Het ge
sprek tussen beide partijen onder
leiding van „informateur" prof.
Muntendam heeft gisteren na
urenlang praten duidelijk
maakt dat de artsen niet verder
willen onderhandelen, zoals de
papieren nu liggen. Gisteravond
zjjn nog audiënties van beide par
tijen bij minister Veldkamp en
staatssecretaris Bartels gevolgd.
Hier bleek hetzelfde.
commissie aanwijst die de zaak moet be
oordelen en dat de artsen met hun eiser
in de kou blijven staan. Erger: dat zij
zelfs de door de fondsen voorgestelde
20 procent honorariumverhoging niet
krijgen, omdat dit conjunctureel niet in
De minister schijnt dit laat-
Terwijl generaliseren ook al een
kwaad blijkt waarmee kennelijk
moeilijk valt af te rekenen. Let wel,
ik bedoel dat in zeer algemene zin
hoor.
Deze zaak leeft bij mij dus al ja
ren. Daarmee in verband moet je
zien mijn voorstel in onze journalis
tenkring destijds om kerkboderedac
ties onze diensten aan te bieden.
Want door al die tekortkomingen in
het „gqed zeggen" komt er te wei
nig over, als je begrijpt wat ik be
doel.
Om nu op mijn functie terug te
komen ik ben gelukkig als een.
kind met reacties uit de Gezond Ge
zin-lezerskring (oplaag 23000) als
deze: „Meneer ik vind de toon van
uw blad erg prettig. Je leest zo ver
schrikkelijk veel over sex in ver
band met narigheid. Uw blijmoedige
benadering in Gezond Gezin doet me
goed...." Zo'n schouderklopje in
spireert, hè?
Een van de dingen die ik heb ont
dekt is, dat je ook de lezers moet be
trekken bij je voorlichting. Anders
word je te idealistisch. Als geen ander
kunnen zij de praktijk laten spreken.
Zo blijf je reëel.
VRAGEN
In ons laatste thema-nummer van
Gezond Gezin hebben we ouders ge
vraagd ons te vertellen wat ZIJ hun
tieners hebben bijgebracht over
vrienden, vriendinnen, verloving,
sexualiteit en huwelijk. Omgekeerd
konden tieners over hun ouders
schrijven.
Heb je al reacties gehad?
Zeer waardevolle. Van zoals
ze zelf schrijven „doodgewone
kunnen hebben. Het gold hier de va
der en moeder van een groot gezin
(kinderen al lang de deur uit) dat
een leven van veel onthouding ach
ter de rug had.
elke maand laten verschijnen?
IIAA fAlfra^An ,1 r, n
BREDA De officier van justitie
bij de Bredase rechtbank, mr. G. Tem
mink, heeft gistermorgen 18 maanden
gevangenisstraf geëist tegen de beruch
te Tilburgse woonwagenbewoner Piet
L. Hij moest terecht staan wegens ver
nieling, mishandeling en huisvrede
breuk.
In juli moest behandeling van deze
zaak worden uitgesteld omdat verdach
te uit het huis van bewaring in Breda
wist te ontsnappen. Hij bleef tot sep
tember op vrije voeten.
Tegen de 27-jarige P. D., die zich
voor dezelfde feiten moest verantwoor
den, werd een zelfde straf geëist. L. is
reeds twaalf maal eerder veroordeeld
en D. zeventien maal.
SCHIPHOL Willem van Otterloo,
dirigent van het Residentie Orkest, is
donderdagmiddag vertrokken naar To
kio, waar hij de komende vier weken
gastdirigent zal zijn van het Japanse
Yomiuri Symfonie Orkest. Op het pro
gramma staan zes concerten
westerse muziek.
Jlir. Loudon: Vraag verdubbelt
DEN HAAG—AMSTERDAM -
Vertegenwoordigers van de N.V
Koninklijke Nederlandsche Petro
leum Maatschappij hebben giste
ren kritiek geuit op de regering
en de vakbonden.
Jhr. mr. J. H. Loudon, voorzit
ter van de raad van commissaris
sen van deze maatschappij, zei in
een rede voor de Internationale
Kamer van Koophandel in Den
Haag dat de regering de lasten
voor de olie-industrie niet zodanig
moeten verzwaren, dat het onmo
gelijk wordt een verder uitgroeien
in de toekomst te financieren.
„Als dat zou gebeuren, zou geheel
West-Europa er onder lijden".
In een rede voor het departement
Amsterdam van de Nederlandse
Maatschappij voor Nijverheid
Handel betoogde ir. L. Schepers,
zitter van de Maatschappij cn i
(Van een onzer verslaggevers)
ENSCHEDE Burgemeester
W. Thomassen heeft gisteren, tij
dens een lezing voor de Neder
landse Maatschappij voor Nijver
heid en Handel in Enschede, zijn
zorg over de kabinetscrisis uit
gesproken. Hij vreest ernstige ge
volgen voor Rotterdam, wanneer
de crisis niet tijdig wordt opge
lost. „De kabinetscrisis komt
voor onze stad zeer ongelegen.
Als de grote oliemaatschappijen
niet precies weten wat wij gaan
doen, kan dat een schade opleve
ren van enorme omvang. Een
schade niet van miljoenen, maar
van miljarden", aldus de burge
meester.
In grote lijnen schetste de heer Tho
massen de problematiek van 's werelds
grootste havenstad, waarbij hij erop
wees dat Rotterdam thans ijvert voor
een haven die zelfs het diepst stekende
zeeschip kan ontvangen.
„We zullen accommodatie moeten
bouwen voor schepen van 200.000 tot
300.000 ton. Als we de wereld niet dui
delijk maken dat we deze zaak zullen
doorzetten, dan zal Frankrijk ons voor;
zijn. Dan zal minister Pisani niet lan
ger aarzelen en in Zuid-Frankrijk voor
een dergelijke havenoutillage zorgen.'
De heer Thomassen achtte het pro
bleem van zo groot belang, dat hij dit
aan het nieuwe kabinet als een kwestie
van eerste orde zal voorleggen. Dit om
te voorkomen dat Rotterdam straks ge
meden zal worden door de grootste en
belangrijkste olietankers.
Over het vervoer met schepen merk
te de heer Thomassen op, dat een impo
nerende revolutie te verwachten is.
„Men is gegrepen door de container
koorts", zo zei hij. 1
van dc reeds genoemde olie
maatschappij, dat er de laatste tijd
bij de regering een tendens is w
te nemen van gebrek aan begrip
onvoldoende waardering voor het be
drijfsleven. Hij uitte eveneens kri
tiek op de eisen van de vakbonden
ten aanzien van medezeggenschap en
vermogensaanwasdeling.
Energie verdubbeld
Jhr. mr. Loudon sprak over „Europese
energieproblemen". Hij merkte
dat de vraag naar energie in al haar
vormen in de vrije wereld de laatste
twintig jaar is verdubbeld.
Dit zal waarschijnlijk in de komende
twee jaar weer zo zijn. Ongeveer 9f
procent van deze stijging werd opge
vangen door olie en aardgas.
Deze twee producten voorzagen vorig
jaar in bijna tweederde van de totale
vraag naar energie.
Tegen 1985 zal dat waarschijnlijk drie
vierde zijn. Hij voorzag dat op den
duur een kwart van onze nieuwe olie
en gas van de zeebodem zal komen.
Ondanks de belangrijke aard
gasvondsten in Nederland en op het
Engelse deel van het continentale plat
Noordzee en het toenemend belang van
de kernenergie, zal de economische ont
wikkeling van West-Europa de eerste
twintig jaar in hoofdzaak afhankelijk
zijn van ingevoerde olie, aldus de heer
Loudon,
Hij was van mening dat de rege
ringen zich meer zorgen maken
dan nodig is over de gevaren die j
de afhankelijkheid van geïmpor
teerde energie met zich brengt.
VERWACHTING
Insiders spraken vandaag de verwach
ting uit dat de vergadering van de Lan
delijke Huisartsenvereniging, vanavond
in Utrecht! de zaak wel doorzichtiger zal
maken. Dan zal moeten blijken hoe grcot
het verzet in artsenkring tegen de tot
nu toe gevolgde gedragslijn van de on
derhandelingsdelegatie is.
Volgens de Haagse arts, dokter J. F.
van der Vliet, zou er een groep collega's
ztfn die het bepaald niet eens ls met de
gang van zaken en die bereid is zo no
dig een afzonderlijk akkoord met de
ziekenfondsen te sluiten, wetende dat de
delegatie irreëel te werk gaat.
PATIËNTEN
Dezelfde arts deelde mee een groeien
de ongerustheid bij zijn patiënten te con
stateren over de ontwikkeling. Met name
vreest men daar invoering van „beta
ling per consult" voor ziekenfondsver
zekerden, het zg. verrichtingssysteem.
Invoering van dit systeem, aldus deze
groep, ls een sociaal zeer verwerpelijke
manoeuvre. Nimmer mag immers een
conflict als dit (mede) op de ruggen van
de minst draagkrachtigen, onder wie tal
van AOW-trekkcrs. worden uitgevochten.
M arine-etablissement
officieel geopend
AMSTERDAM De vlagofficier ma
terieel van de Koninklijke Marine, vi-
ce-admiraal H. M. van de Wall Bake,
heeft gistermiddag in Amsterdam het
herbouwdp marine-etablissement offi
cieel geopend.
PARIJS In verscheidene delen
van Frankrijk doen zich overstromin
gen voor, waardoor wegverbindingen
worden afgesneden en mensen uit hun
huizen worden gedreven.
NORFOLK De kernonderzeeër Nau
tilus (3.180 ton) heeft gisteren onder
water voor de kust van Californië
het vliegdekschip Essex geramd.
De Nautilus, de eerste, kernduikboot
ter wereld, heeft volgens een woord
voerder van de marine, geen ogen
blik in gevaar verkeerd.
Door de schok van de aanvaring brak
een der opvarenden een arm. De
schade aan de onderzeeër zou aan
zienlijk zijn.
De Nautilus, die in 1954 te water werd
gelaten, bevond zich op een bevoorra
dingsmissie, toen de aanvaring ge
beurde. Het 30.000 ton metende vlieg
dekschip Essex liep kennelijk geen
schade op.
DEN HAAG De K.L.M. deelt me
de, dat zij verschillende mogelijkheden
zoekt voor de overbrenging van haar
hoofdkantoor naar Amsterdam. Een
bericht als zou een nieuw directiekan
toor voor 1000 man verrijzen aan de
Parnassusweg aldaar bij de Prinses
Irenestraat aan de zogenaamde „goud
kust", is volgens de K.L.M. voorbarig.
Dit is namelijk een van de mogelijk
heden, nu vestiging op Schiphol on
mogelijk is gebleken.
Een woonblok van vijf verdiepin
gen in Lyon is gisteren ernstig bescha
digd door een gasontploffing. Volgens
de eerste gegevens zijn er twee doden
en 20 gewonden.
ROTTERDAM Het ensemble,
waarmee de Israëlische musicoloog Ziv
Zamir nu een korte tournee door Ne-
derland maakt en dat gisteravond op
trad in de geheel uitverkochte grote
zaal van De Doelen, biedt niet zozeer
volksdans als wel een theater-show,
met gebruikmaking van Israëlische folk
lore. Met volksdansmotieven heeft Za-
een programma samengesteld, dat
gemakkelijk aanspreekt, dat veel vaart
heeft en dat ook zo nu en dan het
publiek meesleept tot enthousiasme.
Maar Zamir's show ontroert niet, zo
als hetgeen de studenten uit Haifa bo
den tijdens de Floriade. Ondanks alle
verve en enthousiasme is hetgeen Za-
bracht, wat nuchter. De elektrise
rende vonk, de echte „simchah", de
wezenlijke, innerlijke aanstekelijke
vreugde, die het publiek van toekijkers
tot mee-belevenden maakt, ontbreekt.
3 afstand tussen optredenden en
publiek.
Dat is bij een show niet erg. "len
-HERTOGENBOSCH Als
gevolg van het overlijden van
mgr. Bekkers moest het orgel
concert ter gelegenheid van de in
gebruikneming van het gerestau
reerde Batz-orgel in de Grote kerk
worden uitgesteld.
Donderdagavond is dit concert
voor een aantal genodigden en
verdere belangstellenden door de
Haarlemse stadsorganist Albert
de Klerk na een inleidend woord
van de President-kerkvoogd mr.
D. J. M. Noordijk gegeven.
Bij de samenstelling van het program-
a was gestreefd naar een zo groot mo
gelijke afwisseling, teneinde de klank
verscheidenheid van het instrument dui
delijk te kunnen laten horen.
Albert de Klerk begon met een sta
tig plenum in „Dialogue" van Louis Mar-
chand, vervolgde met een vierdelige Sui
te van Domenico Scarlatti en demon
streerde de prachtige intonatie van de
Dulciaan 8' in „Liebster Jesu, wir sind
hier" alsmede de niet minder schone
Quintadeen 8' in „Ich ruf zu dir, Herr
Jesu Christ" beide van J. S. Bach, uit
schreef voor een orgelwerkje in e
klok (KV. 616), belandde de organist
het typisch-Franse milieu van César
Franck met diens Prélude, fugue et va
riation, waarin wij opnieuw konden ge
nieten van de mooie intonatie der ver
schillende orgelstemmen.
Tot besluit gaf Albert de Klerk eer
uitgebreide improvisatie over „Heer Je
zus heeft een hofken", die hem ruim
schoots gelegenheid bood het orgel in
al zijn verscheidenheid te laten horen.
Over de restauratie van het instrument
schreven wij reeds eerder. Hoewel het
klinkende resultaat zeker geen teleur
stelling werd hebben wij toch enkele be
zwaren, o.a. met betrekking tot de wind-
voorziening. Deze laat nl. te wensen c er.
hetgeen in de kerk duidelijk te horen is.
Een beroep op het verleden lijkt ons
hier misplaatst, aangezien dit naast ri
schoons ook zijn nadelen had. Wie die
laatste ter wille van de historie wil con-
■ervalt onherroepelijk in his-
betreuren, temeer, daar
deskundige zijde mededeelde, dat de mo
gelijkheid voor een andere oplossing rr.et
betrekking tot deze windvoorziening
aanwezig was.
Voor het overige kunnen wij de kerk
voogdij van de Hervormde Gemeente ge
lukwensen met het behoud van haar
F, dat Mozart
gaat er heen om naar een plezierig
schouwspel te kijken en een plezierig
schouwspel is hetgeen Zamir's ensem
ble te zien geeft echt wel.
Geheel „uitgekristalliseerd" is dat al
les nog niet. Zamir heeft de volksdans,
ondanks zijn choreografische bewer
king, nog zodanig vastgehouden dat
zijn programma tussen volksdans en
show inviel. Het werd als show een
gladies lopend geheel, zonder dansvirtu-
ositeit, zonder hoogtepunten. Daaraan
kon ook de zangeres Kochava Harari
met haar Hebreeuwse. Jiddisje en Ye-
méniet.ische liedjes weinig doen, terwijl
bovendien de liedjes die Kochava Hara
ri voordroeg niet de mooiste uit het zo
rijke Israëlische repertoire zijn.
Dat is evenzeer te zien in de aankle
ding. Israël heeft slechts de beschik
king over Chassidische en Yemenie-
tische klederdracht en de dracht van
de Druzen. Voor de rest heeft de „kib-
boetsnik", de pionier in de landbouwge-
meenschap die vooral de volksdans
gestalte gaf, op feestdagen een vrolijke
maar hoogst eenvoudige kleedij, waar
in hij zijn fantasie zoveel mogelijk
heeft moeten gebruiken. De lrib-
boetsnik heeft immers geen eigen bezit
Er moet voor zo'n show dus zeer
zorgvuldig iets worden ontworpen dat
de illusie wekt van een zonnig klimaat,
een landbouwgemeenschap en vooral
van een vreugdevolle warmte van het
hart. Dat is allemaal niet eenvoudig.
Zamir's costuums zijn te nuchter, te
gewoon-modern. De kleuren „gloeien"
niet. Zelfs in Yemenietische dans werd
gebruik gemaakt van simpele blauwe
iurkjes over rode maillots.
Vanzelfsprekend is het interessant de
componenten terug te vinden, waaruit
de Israëlische folklore is opgebouwd.
Ziv Zamir heeft de bouwstenen soms op
een vreemde manier bijeengebracht.
Het „Kom gij reine in mijn tent", een
religieus motief, gebaseerd op het Hoog
lied van Salomo, is helemaal „jekke",
Duitse wals, met daarbovenop een hor-
Een mimedans van twee meisjes en
een verliefde jongeling toont Zweedse
invloed en herinnert aan 1944, toen een
grote groep Joodse meisjes uit
Duitsland naar Zweden werd ge
transporteerd. Die groep ging later on
der nogal wonderlijke omstandigheden
naar Israël. De Chassidische dansen
hebben Zamir kennelijk parten
gespeeld. Van de geestvervoering, een
der voornaamste kenmerken was wei
nig overeebleven, maar de dansers had
den in dit opzicht ook weinig steun aan
de muziek: die riep de vervoering niet
op.
Met dat al was het publiek dankbaar
r -----.*-.1 al ging het traditionele „Havah Na-
rSia, r D Silsh- in de grote ruimte wat verloren,
Rifksnfonumentenzorg "i? zo jfiëtjdtvone I om<|a* weinigen het meezongen, het
wijze is gerestaureerd. I aPPl^us was er niet minder om.
W. P. VERHEUL 1 HANS W. LLDEBQER
