Echec van
Den Haag
Knutselkabinetje niet in
belang van het land
HUNTER
krant van
FORMAAT
Wijziging
regering in
Indonesië
CNV niet gelukkig met
plannen van ARP
Formateur
PvdA praten
De Jong?
Natuurzuivere
Spoedig handelsakkoord
Indonesië en Nederland
7
DONDERDAG 3 NOVEMBER 1966
r k MSTERDAM Den
ƒ1 Haag is zaterdag iets
afgrijselijks geweest. Ida
Oosterbaan, m'n vriendin, se
cretaresse van ons Vrouwen-
Comité ligt er nog van in het
ziekenhuis. Toen we met onze
bussen hij het Malieveld aan
kwamen was er niemand. Geen
fotografen. Geen pers. Geen
politie met paarden. Geen pu
bliek, zoals altijd in Amster
dam. Alleen twee agenten op
de fiets. Ik zei nog: Zijn we
hier in een dorp, dat jullie geen
paarden hebben?
Maar die Ida
In de zonnige voorkamer,
Michelangelostraat 91, Amster
dam-Zuid, vullen twee klaar-
blauwe ogen in een ouder ge
zicht zich met tranen. En met
verstikte stem herhaalt mejuf
frouw M. van Saane (65): ik
vind het zó afgrijselijk. Vooral
voor Ida.
Ze licht toe: Ons actiecomité
voor vervroegd staatspensioen (AOW
voor 60-jarige ongehuwde vrouwen,
red.) zou zaterdag weer demonstre
ren, nu in Den Haag. Je zoekt steeds
wat anders voor je publiciteit, niet
waar? We hadden 19 spandoeken en
ongeveer 200 deelneemsters: uit
Amsterdam, Rotterdam, Utrecht,
maar evengoed uit Zwolle, Eindho
ven en Vlissingen.
Komen we bij het Malieveld. Niks
te zien. Alleen de zon. Ja, het mooie
weer was nog een geluk. De hemel
was met ons. Ida had alle ambassa
des brieven geschreven wat we van
plan waren: bloemen aanbieden aan
die landen, die wèl vervroegd vrou-
wenpensioen kennen en dat zijn ze
bijna allemaal. Van een paar kregen
we bericht „liever niet". Binnen
landse aangelegenheden en zo. Maar
de meesten zwegen, dus: geen be
richt, goed bericht.
Vanuit de ambassade hebben ze een
ziekenauto gebeld: haar arm was ge
broken en uit de kom, dacht ik. De
dokter wilde haar niet uit het Rode
Kruis ziekenhuis laten gaan. De Rus
sen hebben prima eerste hulp gege
ven. Ze had ook haar neus nog be
zeerd. En ik ben ook nog over een
drempel in de gang gevallen...
- ONRECHT
Het was allemaal zo triest. Dat uur
lopen. Die teleurstelling van géén
pers. Géén fotografen. En toen dat.
Geploeterd heeft juffrouw Ooster
baan in ons comité. Ze is de motor,
heeft de ideeën. Ik? Ben zoiets als de
presidente. Nou ja. Is allemaal niet
zo belangrijk, hoor. Belangrijk is al
leen maar het onrecht dat de onge
huwde werkende vrouw wordt aange-
Mag ik m'n eigen geval nemen? Ik
wilde als jong meisje alleen maar
graag trouwen. En in afwachting
daarvan moest ik wat omhanden heb
ben. Eerst hielp ik thuis mijn va
der was winkelier later legde ik
me toe op kostuum naaien.
Maar wat ik zo graag wilde, is
nooit doorgegaan. Ach ja, ik wist al-
Me j. M. van Saane: Heus, ons streven IS niet origineel
Goede positie
Volgens de heer Sikkes is Indonesië
het enige land, waar het Nederlandse
bedrijfsleven een bijzonder goede posi
tie kan opbouwen. Hij herinnert daar
bij aan de banden van vroeger.
Temeer acht hij het handelsakkoord
van betekenis omdat het de kans zal
bieden op een officieel contact tussen
het bedrijfsleven van beide landen.
Sedert 1963 bestaat dit contact reeds
informeel. In dat jaar hebben een aan
tal vertegenwoordigers van het Neder
landse bedrijfsleven een bezoek ge
bracht aan Indonesië en hun bevindin
gen in een rapport neergelegd.
Hoewel sedert dat jaar de econo
mische toestand in Indonesië heel wat
slechter is geworden blijft het Neder
landse bedrijfsleven erbij, dat er grote
mogelijkheden zijn blijven bestaan. Al
dus de heer Sikkes gistermiddag tij
dens een forum van het Rotterdamse
Studenten Gezelschap in het Rotter
damse Doelengebouw gehouden.
De heer Sikkes verklaarde verder,
dat het streven erop gericht is om in
Indonesië een gemengde onderne-
Ton van
der Hammen
- OP WEG
Wij in alle eenzaamheid op weg
met onze spandoeken. Voorop het be
lachelijke politie-escorte. Van het be
gin af voelde ik: het wou niet. En
het wou ook niet. Overal nam ie
mand zwijgend of met een knikje
onze bloemenhulde in ontvangst. En
dan ging de deur weer dicht
WIJ weer verder met onze spandoe
ken. Die waren sprekend genoeg.
„Een weduwe met een miljoen krijgt
AOW-pensioen". Of: „Vijfhonderd
miljoen voor het buitenland, driehon
derd miljoen voor Navo-vestiging,
drieduizend miljoen voor bewape
ning en... geen 95 miljoen voor ons".
Of: „Rusland al op 55 jaar".
Een uur sjouwden we zo door.
Toen kwam de Russische Ambassade.
Ida, of voor u: juffrouw Oosterbaan.
gaat met iemand die dat laatste bord
droeg naar de voordeur. Russisch ver
zoek: of we maar allemaal wilden
binnenkomen!
Ida keert zich enthousiast naar
ons: ,Zeg, we moeten binnen ko
men! En meteen struikelt ze. Valt
languit over de stoep of over haar
veter (ik weet het niet precies) met
haar gezicht in het grind. Het kwam
aan, dat zag ik van verre al. Ze doet
haar hand voor haar gezicht: het
bloed kwam tussen haar vingers
door.
- JULLIE WEL
Ze huilde (ik doe het van de weer
omstuit ook weer)Ooooh, mijn arm,
mijn arm! Tevoren had ze in het
Engels nog tegen het ambassadeperso
neel gezegd: „Jullie zijn de enigen
die ons vriendelijk ontvangen".
Toen pas drong het helemaal tot
me door dat Ida zich de laatste tijd
ook innerlijk erg bezorgd moet heb
ben gevoeld. Weet u, ze komt uit een
ongelovig, ver-socialistisch milieu.
Een echte SDAP-se die er van
huisuit in is ongevoed en er ook voor
heeft gezwoegd.
Het ging ineens door me heen: dat
niet mee willen werken van het NW
en al die vakbonden aan ons streven
heeft iou veel erger bezeerd dan ik
ooit heb vermoed. Ida. Och. voor
mij is dit alles meer iets waar ik
gewoon naar kijken kan. Maar voor
Enfin, van dat allemaal binnen ko
men li natuurlijk niets gekomen.
tijd wel dat m'n bij-de-hand-zijn een
belemmering kon vormen en dat een
bedeesd vrouwtje aantrekkelijker is
voor menige man
Ik geloof, dat de grootste groep
ongehuwde vrouwen dat ideaal van
eens te zullen trouwen ook heeft (ge
had) en dat er maar een betrekkelijk
klein aantal het ideaal heeft om te
studeren, of een hoge positie in de
maatschappij te krijgen.
Dat is maar gelukkig ook, want
waar moeten we heen als er geen
verpleegsters, pedicures,
huishoudsters, werksters, naaisters,
verkoopsters, kinderjuffrouwen, ser
veersters, kiosk-, garderobe-, serveer
juffrouwen en ga zo nog maar even
door meer zijn? Er zullen a/tijd
meisjes zijn die geen behoefte heb
ben zoveel te leren. Hoeveel vallen
er al niet bij de huishoudschool af?
- MOGEN WE?
Al jarenlang schuift men onze be
langen op de lange baan. Ook nu
weer door dat afwijzende vak
bondsadvies om de werkende vrouw
bij 60 jaar AOW uit te keren. Wij
zeggen! Als een kinderloze weduwe
van 40 jaar al zonder betaling recht
heeft op uitkeringen AWW, mogen
wij dat alsjeblieft op ons 60-ste na
een leven van hard ploeteren, onze
AOW. waar we wèl voor betaald heb-
Kennelijk redeneren de „heren die
het weten kunnen" ongeveer als
volgt. Een vrouw gaat door haar hu
welijk zo snel achteruit, dat zij op
40-jarige leeftijd weduwe geworden,
niet meer voor normaal werk
geschikt is.
Wat verkeren wij, ongehuwde vrou
wen dan in een bevoorrechte positie!
Wij immers worden geacht tot ons
65-ste jaar een volledige baan aan te
kunnen om dan 's avonds op onze
(doorgaans te dure) kamer nog aller
lei nodige huishoudelijke karweitjes
te doen? Giechelend: Je zou er haast
voor in concubinaat gaan leven om
dit douceurtje van de regering toch
maar niet te missen... Maar vindt u
dat nou rechtvaardig?
- KAN NIET MEER
U moet de brieven eens lezen die
we hier in onze mappen hebben. Ik
kreeg er pas een van een oudere
nachtverpleegster, kennelijk wer
kend in een deftig bejaardentehuis.
Ze deelt elke nacht zo'n veertig tot
vijftig po's uit, heeft elke vroege mor
gen pijnlijke handen en voeten van
het sjouwen. Ik doe mijn werk met
liefde, schrijft ze, maar ik kan 's
morgens haast niet meer thuiskomen.
Dat is toch wel erg, hè? Zeker, als je
weet dat het echt geen klaagbrief is.
En dat is nog maar één geval.
Echt, ik pleit en werk niet
eens voor mezelf. Een paar we
ken geleden heb ik voor het
eerst m'n AOW gekregen, 't Is
allemaal al lang weer op aan
administratiekosten voor ons
comité. Maar dat onrecht, weet
u. Daar wil je tegenin!
Heb ik u verveeld met m'n
relaas? U hoefde eigenlijk niet
eens veel vragen te stellen.
Weet u, ik doe nogal wat aan
astrologie en die zegt dat m'n
ascendant en Mercurius vlak bij
elkaar liggen. Dan praat je
nogal makkelijk.
Waarom Biesheuvel en Roolvink
met suggesties kwamen:
DEN HAAG De formateur
heeft gisteren nog de hele dag .„jl TTÏÉ»t
nodig gehad om het bemiddelings- W J.±vAC> IlJLd, JLllC'L
voorstel van de AR te overwegen.
Hij stond in voortdurend telefo
nisch en schriftelijk contact met
de heren Biesheuvel en Roolvink.
Ook voerde hij druk overleg met
de KVP-leiding. Tenslotte kwam
hij tot de slotsom, dat het AR-
voorstel zakelijk en politiek niet
aanvaardbaar was.
Kennelijk voelde de formateur er
niets voor nog eens met de PvdA te
gaan praten op basis van een voor
stel, dat de KVP niet zinde en dat
(Van onze soc.-e>
redactie)
UTRECHT De christelijke
vakbeweging maakt zich onge
rust over de positie van de laagst
betaalden in 1967. Zou er een po
litiek compromis tot standkomen,
zoals thans door de AR-bevvinds-
lieden aan drs. Schmelzer is ge
suggereerd, dan gaat dit volgens
de CNV-voorzitter, de heer J. van
Eibergen, ten koste van de maat
schappelijk zwakkeren.
Tijdens een toespraak in de jubileum-
vergadering van de Ned. Chr. Bond
van Overheidspersoneel ter gelegenheid
van het 20-jarig bestaan van deze
bond, nam de CNV-voorzitter gisteren
afstand van de jongste politieke ont
wikkelingen.
De heer Van Eibergen liet doorsche
meren, dat wanneer een nieuw kabinet
lastenverzwaringen gaat doorvoeren,
dit gevolgen zal hebben voor het stand
punt van de vakbeweging. Met uitstel
van de belastingverlaging tot 1 april
1967 had hij niet zoveel moeite, maar
de vervroegde invoering van de ver
hoogde omzetbelasting op 1 oktober
1967 lag hem zwaarder op de maag.
Naar het oordeel van de heer Van
Eibergen profiteren de lagere en
laagste inkomensgroepen vrijwel niet
van de belastingverlaging, maar zij
krijgen wel de lasten te dragen van de
O.B.-verhoging.
Zouden deze politieke plannen werke
lijkheid worden dan zal de vakb«- we
ging waarschijnlijk extra loonsverbete-
ringen of hogere sociale uitkeringen j
vragen voor de laagste inkomensgroe-j
pen. Gedacht zou kunnen worden
verhoging van het minimuminkomen
of de kinderhijslaguitkeringen.
De heer Van Eibergen was van
nng, dat de politici rekening dienen te
houden met de gevolgen, die hun poli
tiek compromissen hebben voor de posi
tie van de vakbeweging. Hij verklaar
de dat de vakbeweging bereid is zich
te matigen in 1967, maar zij is niet
bereid maatregelen te verkopen aan
haar leden, die over en zonder de vak
beweging worden genomen er> die soci
aal niet functioneren. Wü 'len al
leen aan onze leden verkopen, wat te
verkopen is, zo verklaarde de
CNV-voorzitter.
KI Nb SIZE
Het landsbelang, zo meent me'
AR-kringis niet gediend met de tot
standkoming van een knutselkabinetje
dat voor een belangrijk deel bestaat
vit personen zonder de minste rege-
ringservaring, die straks voor ingrij
pende beleidsbeslissingen (lonen e.d.)
worden geplaatst.
Dat het bemiddelingsvoorstel be
doeld zou zijn om de socialisten buiten
spel te zetten en aldus de demissio
naire a.r. bewindslieden de morele en
politieke vrijheid te geven naar het
interimkabinet te verhuizen, achten
AR-zegslieden een bewering, die door
de inhoud van het voorstel niet wordt
gestaafd. Het bevatte immers evenveel
aantrekkelijke en onaantrekkelijke
00. °?.r °e socialisten hoogstwaar- punten voor de PvdA als voor de KVP.
(Van onze parlementaire
redakteur)
★AMERICAN**
CIGARETTES
schynlijk zou zijn afgewezen.
Zou de PvdA tot overleg bereid
zijn geweest, dan had dit misschien
kunnen leiden tot reconstructie van
het kabinet-Cals, En die weg wilde
de formateur, naar gisteren glas
helder werd, zeer beslist niet op.
Waarom hij dit de heren Biesheu
vel en Roolvink niet reeds dinsdag
heeft duidelijk gemaakt, is een vraag
die de heer Schmelzer het beste zelf
kan beantwoorden.
Hoe dan ook, gisteravond laat liet
hij zijn woordvoerder de volgende ver-
klaring afleggen: „De gedachtenwis-
seling tussen de kabinetsformateur en
Ide heren Biesheuvel en Roolvink is
I hedenavond afgerond. De kabinetsfor-
mateur heeft daarin geen aanknopings-
punten kunnen vinden om thans nog
verder personen uit AR-kringen bij
zijn formatiepogingen te betrekken"
Uitgeschakeld
Daaruit bleek duidelijk, dat de for
mateur niet had willen voldoen aan
de voorwaarden waarvan de AR haar
eventuele deelname aan het nieuwe
kabinet afhankelijk had gesteld: eerst
praten met de socialisten. Daarmee
was de AR uitgeschakeld.
„Het spijt my dat de formateur in
onze gedachtengang niet voldoende
aanknopingspunten heeft kunnen vin
den". luidde het commentaar van AR-
fractieleider Roolvink, die overigens
niet op vragen wilde ingaan,
gelegener tijd", wanneer de zaak wat
meer bezonken is en hij ook overleg
met mr. Biesheuvel heeft kunnen ple
gen, hoopte hij nadere mededelingen
te kunnen doen.
In AR-kring verzekerde men gister
avond nadrukkelijk, dat het bemid
delingsvoorstel - Biesheuvel - Roolvink
niet was ingegeven door de vrees, dat
de AR buiten het formatiespel (en
daarmee buiten het interimkabinet)
zou komen te staan. Het motief was
alleen de formatexir te wijzen op alter
natieve, uit een oogpunt van nationaal
belang betere mogelijkheden voor de
vorming van een kabinet.
Meisjes onder auto
AMSTERDAM Twee meisjes zijn
gisteren met hun brommer onder een
vrachtwagen geraakt De bestuurster
van de brommer, G.E. (15) werd ernstig
gewond, haar vriendinnetje M. K. (15)
die achterop de brommer zat werd ge
dood.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Er moet rekening
mee worden gehouden, dat de huidige
regering in Indonesië voor het eind
van het jaar verdwijnt. Dit heeft de
oud-minister-president, professor dr.
ir. W. Schermerhorn, gistermiddag ge
zegd tijdens een symposion van Rotter
damse studenten.
De heer Schermerhorn, destijds
nauw betrokken bij het souverein wor
den van Indonesië, sprak van duide
lijke aanwijzingen op een reorganisa-
ONSTABIEL
Volgens de heer Schermerhorn, die
bewéerdezijn inlichtingen uit Indonesië
zelf te hebben gekregen, is de situatie
van de regering allerminst stabiel. Hij
zei, dat onzekerheid overheerst Maar
ook zei hij, dat er geen sprake van is,
dat Soekarno aan de kant zal worden
geschoven.
Het symposion, dat uitging van 't Rot
terdams Studenten Gezelschap ging
over de verhouding tussen Nederland
en Indonesië. Behalve de heer Scher
merhorn, spraken mr. dr. N. G. Geel
kerken, lid van de AR-fractie in de
Tweede Kamer, drs. Th. E. Westerterp,
Tweede Kamerlid voor de KVP-fractie-
en de heer J. W. T. E. Sikkes namens
het Nederlandse bedrijfsleven.
(Vervolg van pag. 1)
Onzeker is nog het aanblijven van
minister Veldkamp op sociale zaken
en volksgezondheid. Hij zou eerst van
daag een beslissing nemen.
Voor wat de bezetting van de posten
Financiën en Economische Zaken be
treft heeft de formateur zich deze
week al verzekerd van de medewer
king van de KVP-hoogleraar Bosman
en Steenkamp, die respectievelijk de
socialisten Vondeling en Den Uyl zou
den moeten gaan vervangen.
De overige regeringsposten zijn nog
open. Voor Landbouw en Visserij is de.
christelijk-historische oud-minister ir.
C. Staf gepolst, maar deze heeft be
dankt Voor Verkeer en Waterstaat
zou de formateur de partijloze oud
directeur-generaal van de Rijkswater
staat ir. A. G. Maris willen aantrekken.
Tien ministers
Drs. Schmelzer streeft naar een
kabinet van minimaal tien ministers.
Er moeten weliswaar dertien depar
tementen worden beheerd, maar ge
zien de korte bewindsperiode van het
overbruggingskabinet (tot aan de ver
vroegde verkiezingen) is niet voor elke
post een minister nodig. Zonder on
overkomelijke bezwaren zou b.v. Bin
nenlandse Zaken met Justitie kunnen
worden gecombineerd, al zal natuurlijk
de kwaliteit van de man die deze taak
krijgt toebedeeld onomstreden moeten
zyn.
Naar men verwacht zal het nieuwe
kabinet met een program komen, dat
(afgezien dan van het besluit tot
Kamerontbinding en vervroegde ver
kiezingen) slechts op een enkel punt
zal verschillen van het program en
de begroting-'67 van het kabinet-Cals.
Het belangrijkste verschilpunt zal
waarschijnlijk zijn een voorstel om de
verhoging van de omzetbelasting
enkele maanden te vervroegen.
frisse King Pepermunt,
het beste dagelijkse middel
ter opwekking en
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Een handels
akkoord tussen Indonesië en Ne
derland ligt binnen het bereik.
Het Nederlandse be<irijfsleven
rekent erop, dat dit voor halver
wege volgend jaar gesloten kan
worden.
Het enige knelpunt is de hui
dige kabinetscrisis en het uitblij
ven van de goedkeuring van de
begroting voor volgend jaar als
consequentie daarvan. De rege
ring zal namelijk de weg moeten
banen voor dit nieuwe handels
akkoord.
Nu onlangs in Tokio een voorlopige
regeling getroffen is over de schulden
van Indonesië is er voor het Neder
landse bedrijfsleven weinig of niets
meer, dat dit akkoord in de weg kan
staan.
Dit is de stellige overtuiging van de
heer J. W. T. E. Sikkes, directeur van
het centraal orgaan voor de econo
mische betrekkingen met het buiten
land, een Instelling, die in nauw con
tact met de overheid opkomt voor de
economische belangen van het Neder
landse bedrijfsleven.
mingsvorm mogelijk te maken, waarbij
buitenlands kapitaal, gestoken in bin
nenlandse bedrijven, verzekerd zal zijn
van rendement. Tot nu toe is dit niet
mogelijk.
Verwacht wordt, dat binnenkort op
nieuw een delegatie van Nederlandse
ondernemers naar Indonesië zal gaan
voor nadere besprekingen. Zeker nu
uit de begrotingen van het ministerie
van financiën en van buitenlandse za
ken is gebleken, dat Nederland voor
tenminste honderd miljoen gulden in
Indonesië wil investeren.
Prof. Schermerhorn
kreeg in formatie
