LONDEN
LONDEN
Van Walsums „diefstal"
bleef
pijnlijke ervaring
i „Schmelzer i
knap en
charmant
Mandaat
Oe Tliant
verlengd
Erhard maakt nog weinig
kans aan te blijven
TILANUS VERTELDE MIJ ZIJN LEVEN
DOOR DRS. G. PUCHINGER (SLOT)
REi
i1
Brokstukken van raket
zweven om de aarde
NPD wordt
gezuiverd
Grote bosbrand:
elf doden
ii
Doodvonnis in
Rhodesië
VORSTER:
Z.W.-AFRIKA
BLIJFT ONS
f IN DE
GREEP/y
VAN
DE GRIEP?
t ueruit!J!
PSYCHOPATEN OP
VERZAMELLIJST?
JL
WOENSDAG 2 NOVEMBER 1966
(Van een onzer redacteuren)
EEDS tijdens de tweede wereldoorlog wordt dr.
H. W. Tilanus geconfronteerd met de geest van
ernieuwing die door het land waart. De gijze
laars in St. Michielsgestel zijn behoorlijk geïnformeerd
en hebben voor elk onderwerp wel een specialist die col
leges geeft. Zo kon het gebeuren, dat de verklaring van
de Koningin van 7 december bet kamp binnengesmok
keld werd en dat Logemann direct onderkende, dat daar
grote moeilijkheden uit zouden voortvloeien met
Indonesië.
Erepromotie tot doctor in de rech ten aan de Vrije Universiteit in
oktober 1958.
weekend reizen vanaf f99,- per nachtboot
Hoek van Holland-Harwich
Russische kunstmaan: mysterie
Russische Kunstmaan, die op 17 sep
tember in alle suite gelanceerd moet
zijn en die tijdens ue lancering ot
kort daarna vergaan is. Deze con
clusie treKt het Algemeen Dagoiad
o.a. uit de Kunstmaancatalogus van
een wetenschappelijk centrum van
het Amerikaanse ruimtevaartbureau
(NASA). Tweeënveertig brokstukken
zouden na de lancering tussen 20 sep
tember en 10 oktober in de damp
kring zijn verbrand.
Dat de stukken alle kanten uit moe
ten zyn gevlogen, zou men opmaken
uit het grote verschil tussen de om-
loopbanen vai. de negen stukken die
nu nog om de aarde draaien.
In de voorgaande catalogus, waarin
alle lanceringen tot en met 28 sep
tember zijn opgenomen, was nog niets
over de geheimzinnige Russische
lancering van 17 september vermeld.
Dit is ongebruikelijk omdat in de ca
talogus de chronologische volgorde
strikt wordt gehandhaafd.
heeft gezwegen, alleen aangeduid
met het nummer 1966-88.
Volgens het Noorse blad Aftenpos-
ten is een groot stuk van de kunst
maan boven het zuiaen .van Noorwe
gen in de dampkring vergaan. Een
Noors centrum, waar men de banen
van kunstmanen bestudeert, zou uit
de Verenigde Staten de waarschuwing
hebben ontvangen dat het brokstuk
wellicht op .Noors gebied terecht zou
komen.
Onbekend
De Kunstmaancatalogus van 30
september maakt ook melding van
drie voorwerpen van onbekende na-
tionaliteit die tussen 28 december van
het vorig jaar en 25 januari van dit
jaar in banen om de aarde werden
gebracht.
Volgens het Alg. Dagblad hebben
alle landen die aan ruimtevaart doen,
zich verplicht elke lancering van een
kunstmaan of ruimtesonde bij de
Verenigde Naties te melden.
Voorzitter Beieren
treedt toch af
HANNOVER Franz Lorian Win
ter, voorzitter voor Beieren van de ui
terst rechtse Nationaal-democratische
partij Duitsland (NPD), is uit het partij
bestuur getreden. Winter is bezorgd
over het feit dat in de NPD een groei
naar voren komt, iie niets vereeten en
niets geleerd heeft.
„Ik wil niet verantwoordelijk zijn
wanneer ons land opnieuw door godde
loze fanatici wordt beheerst en in he
ongeluk wordt gestort", zo zei Winter
In de NPD, die geleid wordt doo
Fritz Thielen en Adolf von Thaddeu
zitten meer dan duizend voormalige na
zi's. Thielen heeft nog geprobeerd Win
ter over te halen aan te blijven me
de toezegging dat de partij van extre
misten zou worden gezuiverd maa
gisteravond nam net partijbestuur he
ontslag van Winter toch aan.
PACOIMA Bij de blussing van een
grote bosbrand over een gebied van 400 -
hectare in Californië zijn zeker elf jon- trots op naar prachtige WOS. En toen
gelui om het leven gekomen. De brand er dan ook een Sunil team aanbelde
Mn mc' Slru"" ™'i' «Tf baar de nas
De brand ontstond doordat een hoofd- j «oen, zei ze: „U mag het
spanningskabel brak en in het kreupel- proberen dames, maar ik denk niet
hout terecht kwam. De vlammen werden dat Sunil het van mü wint". De Sunil
opgejaagd door een hete woestijnwind.
Ook de politieke toekomst van Neder
land is onzeker. Tilanus ziet een
scherpe scheiding die door de grote
rivieren getrokken wordt. Ten zuiden
daarvan, het reeds bevrijde gedeelte,
heerst een verlangen naar vernle-
wing en eenheid in overeenstemming
met de idealen van de Koningin. De
Nederlandse Volksbeweging heeft
daar veel invloed en de Koningin is
onder de indruk van Schermcrhorn.
ADVIES
Bij zijn advies aan de Koningin zegt
Tilanus: „U denkt dat het overal is
als hier in het zuiden, maar vergis u
niet, benoorden de Moerdijk leven de
oude partijen werkelijk nog." Hij
stelt de Koningin voor mr. dr. J.
Donner met de formatie-opdracht tej doen, omdat deze opzet te beperkt
belasten, ,,'t Heeft helaas niet zo mo- j jn dezen tijd heeft men in veel bree-
gen zijn, maar ik vraag mij nog wel'
eens af, als Donner eens aan het
bewind was geweest, hoe alles dan
niettegenstaande zijn bekwaamheid
als schrijver, namen de oorspronke
lijke lezers van het blad het niet dat
Van Walsum constant de doorbraak
propageerde. Op 12 april 1947 moest
Van Walsum aan zijn lezers medede
len dat de uitgave van De Nieuwe
Nederlander gestaakt moest worden.'
Aan het slot van zijn vertelling, die
door zijn dood ontijdig werd afgebro
ken, maakt Tilanus enkele opmerkin
gen over politici die nu de toon aan
geven.
Toxopcus: „Spreekt met groot gemak
ook weieens over zaken waar hij
niet al te veel van weet, maar daar
staat tegenover dat hij fris en gezel
lig in dc omgang is."
Roolvink: „Ik vond hem als staatssecre
taris zeer bekwaam. Wij kenden hem
bij zijn benoeming niet, maar tijdens
zijn eerste debatten in de Kamer
kwamen Kamerleden op mij toe, die
vroegen: „Wie is hij eigenlijk? Hij is
prima!" Roolvink kan de taal spre
ken die Suurhoff verstaat, en als het
moest, sloeg hij er in de debatten
van achter de ministerstafel op los."
Tenslotte drs. Schmelzer: „Hij is knap
en charmant, en tevens een fijn
mens. Wel zou men hem in de Ka
mer soms stoerder wensen, vooral als
leider van zijn zo vaak verdeelde
fractie. Hij doet me veel aan No-
lens denken, met zijn stalen kop!"
Dr. Tilanus en mr. Beernink tijdens
een warme receptie
de figuur Tilanus ten volle voor
gaat leven. Het is ook moeilijk een
scherp omlijnd beeld te tekenen van
een niet uitgesproken geprononceer
de figuur.
Naast alle waardering voor dit
zeer interessante werk moet
toch ook gezegd, dat Puchinger
zich te veel richt tot de toch
altijd nog selecte kring van be
langstellenden en belangheb
benden; overigens is aan dit
gevaar met politieke gedenk
schriften, waaraan wij in
Nederland toch veel behoefte
hebben, moeilijk te ontko
men. Deze laatste constatering
omdat het niet de eerste publi-
katie van Puchinger is en, naar
wij hopen, ook niet de laatste.
„Tilanus vertelde mU zijn leven",
drs. G. Puchinger. Uitgave J. H.
Kok, Kampen (294 blz., 13,75)
BIOGFRAFIE?
zou zijn gegaan", is de overpeinzing
van Tilanus.
In januari 1944 schrijft Tilanus vanuil
St. Michielsgestel aan mr. W. R. E.
baron van der Feltz: „De A.R. blij
ven volkomen zichzelf; de berichten
die ik van hier en daar krijg, bevesti
gen dit. Onder onze mensen zijn drie
stromingen: 1. Enkelen (o.a. Lohman
wanneer zijn le Kamerzetel daar
door geen gevaar zou lopen) zouden
zo maar in het A.R. schuitje willen
stappen. 2. Enkele anderen, onder lei
ding van Van W. uit Rotterdam (mr.
G. E.' van Walsum, red.), zouden wat
was niet terug willen zien, en wat na
moeizamen arbeid van 40 jaren is
opgebouwd, radicaal als afgedaan wil
len beschouwen. Ze zijn fel anti A.R.
3. De grote massa blijft trouw aan
wat was".
In dit verband is van belang het mon
deling en schriftelijk contact tussen
Tilanus en Van Walsum. Op 7 janua
ri 1943 schrijft de latere burge
meester van Rotterdam Tilanus
brief, die hij later kwalificeert „als
mijlpaal in de ontwikkeling van
mijn politiek denken uit dien tjd".:
VEROUDERD
Van Walsum wijst bestendiging
vroegere partijverhoudingen
sterkste af, omdat deze partijen zijn
ontstaan als reactie op verouderde
staatkundige verhoudingen. Nieuwe
conflicten zullen nieuwe partijen
noodzakelijk maken is de kreet.
„Het is mij bekend, dat hierover in
andere partijen anders wordt ge
dacht, zoodat de meeste van deze stel
lig weder zullen wederkomen. Dit
mag voor ons, wanneer wij dat on
juist vinden, echter geen reden zijn
der kring dan de vroegere A.R.
C.H. oog gekregen voor den geestelij
ken inslag van het staatkundige en
maatschappelijke leven en indien er j Het is moeilijk een totaal indruk te
één groep is. die daaruit de conse- j geven van het boek van drs. Puchin-
quenties behoort te trekken, zijn wij I ger. Het is geen biografie in de strik-
het. Ik heb tegen een dergelijke fusie te zin van het woord, maar geeft
bovendien dit bezwaar, dat zij een j veel feiten uit de politiek, zonder dat
belemmering zou kunnen zijn voor:
een groei van de nieuwe verhoudin
gen, welke op het terrein van de i
Kerk bezig zijn te ontstaan en diej
wij behooren te bevorderen. Hierme- i
de gaat gepaard een nieuwe opvat-1
ting van de taak van de Kerk met'
betrekking tot de samenleving, waar
tegen juist in A.R.-kringen ernstige
bezwaren leven.
Ik wil hiermede in het geheel niet
gezegd hebben, dat er beslist geen
christelijke partij moet komen. Dat
zullen de omstandigheden onder ons
hebben te leeren. Maar als deze ons'
daartoe dringen, zal de christelijke'
partij, die dan zou ontstaan, le
venskrachtiger zijn dan een partij,
die slechts een voortzetting is van
vroegere partijen.
ANDERS
NEW YORK
De Algemene Ver
gadering heeft gis
teren na een ge
heime stemming
het mandaat van
secretaris-gene
raal Thant ver
lengd tot aan het
einde van de hui
dige zitting (20
december). Het
mandaat zou mor
gen af lopen.
Thant was niet
in de zanl toen de
resolutie werd in
gediend. Later zei
de secretaris-generaal dat zijn uitein
delijk besluit of hij een tweede ambts
termijn zal aanvaarden, onder meer
zal worden beïnvloed door vooruit
zichten op vrede in Azië. Hij zei dat
het vraagstuk van zijn opvolging moet
zijn geregeld voor het einde van d«
huidige zitting van de Algemene Ver
gadering.
SALISBURY In de Rhodesische
hoofdstad is gisteren de neger Elisha
Tarlsaji ter dood veroordeeld wegen»
het gooien van een handgranaat in de
woning van een blank gezin.
BAARN Nadat enkele weken gele
den bij honden in Soest-Zuid de ziekte
van Weil was geconstateerd, is zij nu ook
waargenomen bij honden in Baarn. Aan
vankelijk dacht men de ziekte de kop te
hebben ingedrukt, maar men moet wel
aannemen, dat zij zich heeft uitgebreid
tot de naaste omgeving van Soest-Zuid.
4 dagen f 144,- P" dagboot
Hoek van Holland-Harwich
OPINIE-ONDERZOEK
WIJST NAAR GERSTENMAIER
BONN Bondskanselier Lud-
Beslissend is. dat in het politieke le-iwig Erhard heeft het vandaag
ven van de toekomst algemeen zwaar te verduren gehad. Men
christelijke normen tot erkenning ko- geeft hcm in het algemeen weinig
men en de saeculansatie van het le-
ven roveel mogelijk wordt tegenge- kans n0« lang aan te blijven als
gaan. Met vooropstelling van dit [regeringshoofd en partijleider,
hoofddoel kunnen wij ons openstel-'
len voor elke mogelijkheid van partij
vorming, welke dit doel de beste
kansen belooft. Als het maar geen
partijgroepering is uitsluitend op de
tegenstelling conservatief en voor
uitstrevend gebaseerd."
ÉÉN IN GELOOF
hetzelfde te doen. Ik geloof integen
deel, dat wij dan door onze afwijken
de houding getuigenis van ons beter
inzicht moeten afleggen.
Ik weet, dat aan de Anti-Revolutio
nairen de vorming van één Protes-
tantsch-Christelijke partij voor oo-
gen staat, die moet ontstaan door eer
fusie van A.R. en C.H. Ik zal ian een
dergelijke fusie niet kunnen mede-
Tilanus wil Van Walsum niet overtui
gen van diens ongelijk, omdat hij
reeds lang tevoren op de hoogte was
van de richting, waarin Van
Walsums gedachten gingen Echter
„persoonlijk kan ik niet vrij ademen
wanneer ik niet. op dit terrein, mij
vrijuit zou kunnen stellen op de ba
sis van mijn Schriftbeschouwing en
mij niet gedragen weten niet door
menschen. die dit tolereren maar
door menschen. die ook daarvan al
leen willen uitgaan."
Door kranten en
politici wordt hij
aangewezen als de
verantwoordelijke
persoon voor de
stijgende prijzen
koeling in de be-
trekkingen met
Frankrijk en de
Verenigde Staten.
De voornaamste
klacht echter is
dat hij geen harde
beslissingen durft
t? i
Om tien uur van
morgen zat Erhard
een vergadering
van het kabinet
voor, en in de middag was hij aanwezig
op een bijeenkomst van de leden van de
Bondsdagfractie ven de CDU. In beide
lichamen is nog slechts weinig overge
bleven van zijn prestige. Nat het uittre
den uit de regering van de vier vrije
democraten zeggen prominente CDU-
functionarissen thans zelfs openlijk dat
het tijd is dat hij heengaat.
NIEUWE MAN
Erhard vertoont in het openbaar weinig
tekenen van bereidheid heen te gaan. Hij
schijnt te vertrouwen op de omstandig
heid dat hij alleen kan worden afgezet,
als zijn tegenstanders het eens worden
over een opvolger, die een meerderheid
in de Bondsdag krijgt Zijn vijanden zul
len hier voorlopig geen kans toe zien.
Een populair televisieprogramma over
openbare zaken heeft een opinie-onder
zoek gehouden. Hieruit bleek dat 35 pro
cent van de kiezers de voorkeur zou
geven aan Eugen Gerstenmaier, de 60-
jarige voorzitter van de Bondsdag. Hij
is voorstander van een grote coalitie met
de sociaal-democraten. De laatsten zijn
in de oppositie geweest sinds de West-
duitse regering in 1949 werd gevormd.
14 procent van de kiezers hield het op
Rainer Barzel, fractievoorzitter van de
CDU in de Bondsdag, en 11 procent was
voor Kurt-Georg Kiesinger, premier van
de deelstaat Baden-Württemberg. Schro
der kreeg 10 procent. Alle genoemden
zijn lid van de CDU.
Veel aandacht wordt besteed aan de
zondag te houden verkiezingen voor het
staatsparlement van Hessen, twee weken
later te volgen door soortgelijke verkie
zingen in Beieren.
Dat had mevrouw Cretier
niet verwacht....
Mevrouw Cretier in Lobith was altijd
dames gingen aan de slag. Alles deden
ze op dezelfde wijze als mevrouw
Cretier. Ze gebruikten alleen een
ander wasmiddel: Sunil. Het resul
taat? Alles was witter, duidelijk wit
ter... En u mag raden welk wasmiddel
mevrouw Cretier nu gebruikt... SunilI
Tilanus en Van Walsum staan ook in
een andere kwestie tegenover elkaar.
Tilanus noemt de affaire met de
christelijk historische De N'ederlan
der een van de pijnlijkste ervaringen
uit zijn politieke loopbaan. Van
Walsum wilde een spreekbuis voor
zijn Nederlandse Volksbeweging. Hii
zocht in dc richting van Handelsblad
-n Telegraaf: dit mislukte. Met ach
ter zich Gravemeyer, Kraemer cn
tanning wendde hij zich tot Dc Nc-
lerlander en wist te bewerkstelligen,
lat hij tot hoofdredacteur werd be-
loemd. De christelijk historische De
Vederlander werd De Nieuwe Neder-
ander (52e jaargang!), die niet
"hristelijk historisch meer was, maar
loor Van Walsum tot een spreekbuis
an de Volksbeweging werd ge
naakt. Op zondagmorgen 13 mei
vreeg Tilanus zelf Commissaris
/an de N.V. Dagblad De Nederlander
schriftelijk bericht, dat de krant
de volgende dag onder de
'aam zou verschijnen.
SYNODE
'üanus is zich altijd aan deze zaak
blijven ergeren. Met instemming ci
teert hij de Nieuwe Haagse Courant,
die sprak van „geestelijke diefstal"
Onbegrijpelijk vindt Tilanus boven
dien, dat Van Walsums doorbraak
oropaganda gevoerd wordt met syno
daal geld via de Urgentie Commissie
van de Ned. Hervormde synode. De
irotesten van Tilanus blijven zonder
iitwerking. De grootste aandeelhou
ders, zoals Van Boetzelaer van Dub
beldam, steunen Van Walsum. Tila
nus trekt zich rerug. „Wij verloren
De Nederlander mèar De Nieuwe
Nederlander verloor, ondanks het
feit dat Van Walsum veel mensen
achter zich had. haar lezers. Want
EAST LONDON (ZUID-AFRIKA)
Premier Vorster van Zuid Afrika heeft
en congres van de Nationale Partij
van Kaapprovincie gezegd dat zijn
gering het bestuur zal blijven vo«
over Zuid West Afrika ondanks de reso
lutie van de Verenigde Naties.
Vorster verklaarde dat de resolu
tie, waarbij Zuid West Afrika van
het mandaat wordt onthven, „eenvou
dig geen basis heeft in het internatio
nale recht". Zij was niet alleen on
wettig, maar, voorzover zij de Vere
nigde Naties betreft, ongrondwettig.
In Pietermaritzburg heeft de leider
van de Verenigde Partij, Sir de Villiers
Graaff, gezegd te hopen dat de rege
ring niet zal besluiten uit de Verenigde
Naties te treden zonder het parlement
te raadplegen.
VERKEER EISTE
LEVEN VAN 1600
DUITSE KINDEREN
WIESBADEN In We'st-Duitsland
zijn vorig jaar meer dan 1600 kinde
ren beneden de 15 jaar bij verkeers
ongelukken om het leven gekomen.
Bijna 20.000 kinderen werden ernstig
en 33.662 kinderen licht gewond. Een
derde van alle ongelukken gebeurde
toen de kinderen naar school gingen
of naar huis terugkeerden.
Benzine goedkoop
BRUSSEL Met ingang van van
daag zijn de Belgische benzineprijzen
verlaagd. Afhankelijk van de plaats
waar de pompen zich bevinden, gaat
het om reducties lot 4,2 cent. Het
besluit tot verlaging van de prijzen zou
zijn genomen om de toenemende con
currentie van de zogenaamde witte
pompen tegen te gaan.
véÏTTE KRUIS
poeders helpen
Na de moord op Verwoerd
KAAPSTAD Rechter Jacques jfendas (48) bekend premier Verwoerd
van Wijk, die de leidine heeft van vermoord te hebben Hij werd ontoere-
j j koningsvatbaar verklaard en in een
het onderzoek naar de moord op Lesticht opgestoten,
premier Verwoerd, heeft gisteren'
voorgesteld een vertrouwelijke In-J?**'* de r^ke- biank5 ,b,oer
'David Pratt eveneens geprobeerd Ver-
lgst op te stellen van alle perso-| woerd te vermoorden. Anderhalf jaar
nen, die een psychiatrische be- nadien pleegde hij zelfmoord in het
handeling krijgen en die als po-( krankzinnigengesticht, waarin hij als
tentieel gevaarlijk moeten wor-1 g^steHjk gestoorde was^gepUatst.
den beschouwd.
Tijdens een persconferentie verklaar
de hij dat er twee voorbeelden waren
van het feit, dat dezelfde premier werd
aangevallen door geestelijk gestoorden.
Daarom zou het naar zijn mening raad
zaam zijn een centraal register van psy
chopaten aan te leggen.
Rechter Van Wijk zei nog dat hij al
meer dan honderd getuigen had ge
hoord over de moord op de premier.
De pleegmoeder van Tsafendas behoor
de hierbij, doch niet diens moeder, om
dat zij „een seniele kleurlinge" zou
zyn, die in Lourenco Marques (Mo
zambique) woont.
Drie kinderen verbrand
Dit register zou beschikbaar moeten
zijn voor de veiligheidspolitie. ANTWERPEN Drie Belgische
Instanties, die zich bezighouden met i meisjes tussen 2 en 6 laar ziin gisteren
de psychiatrie hebben zich inmiddels bij een brand in de ouderlijke woning
verzet tegen het voorstel, omdat zij het I te Antwerpen omgekomen Hun broer
als een schending zien van de geheim- tje, een kind van 3 jaar. kon worden
houdingsplicht der medici. gered, doch is met ernstige brandwon-
Op 20 oktober j.l. heeft Dimitrio Tsa- den in het ziekenhuis opgenomen
