LIMBURG IS NIET GEÏMPONEERD
H
I
BRUNSSUMliever
fabriek dan NAVO
9 Afcent zal maandelijks vijf miljoen brengen, maar:
Generaal: in
kasteel wonen
Horeca hoopt op
nieuwe klandizie
VRIJDAG 28 OKTOBER 1966
EERLEN Het wordt langzamerhand kort dag.
In het voorjaar van 1967 moet het NAVO-hoofd-
kwartier van de al veelbesproken Duitse generaal
Johann Adolf Graf von Kielmansegg in zijn geheel Fontai-
nebleau hebben verlaten en zijn overgeplaatst naar Lim
burg. Generaal Lyman L. Lemnitzer, opperbevelhebber
van de geallieerde strijdkrachten in Europa en Amerikaan,
heeft dat zo bepaald. Als definitieve datum heeft hij 15
april genoemd.
Met de grote verhuizing moet
zeker een maand eerder worden
begonnen. Dat betekent dat de
gebouwencomplexen die in ge
bruik worden genomen, in het
ZUID-LIMBURG is weinig
geïmponeerd door de ves- i
I uA lI
tiging van het Afcent-
I hoofdkwartier in de mijn
twee de Tapijnkazerne in Hendrik te Brunssum. On-
Maastricht en de nog zo goed als ze verslaggevers HEIN
nieuwe gebouwen van de mijn WAALWIJK en WIM DE
Hendrik in Brunssum. REGT spraken met ge-
j Tijdig ontruiming is noodzakelijk door I meentelijke autoriteiten, I
de min of meer ingrijpende verande- hpwnnprc I
ringen die èn aan de Tapijnkazerne miaaenSTanaerS, DewonerS
èn aan de gebouwen van de mijn en Horeca-mensen over
Hendrik moeten worden aange- I _„,kl i I
bracht. Een militair commandant de problemen en de VOOr-
stelt nu eenmaal andere eisen aan de I en nadelen, die zijn Ver- I
inrichting van zijn huisvesting dan
bijvoorbeeld een mijndirectie. t bonden aan de komst Van
Er wordt „.broken en vertimmerd. En 25°° ™n NAVO-perSO-
de aannemer aan wie het werk neel.
wordt gegund, heeft er een aardig
karweitje aan. Officieel zijn de ver-
bouwingskosten niet bekend, maar of
ficieus heet het, dat het een miljoe-
nenopdr^eht wordt. Fluisterend
noemt een ingewijde uit Brunssum
een bedrag van 25 miljoen, alleen
voor de gewenste verbouwing van
het Hendrik-complex.
Warm noch koud
Voorlopig gaat dit allemaal nog aan de
Limburger voorbij. Hij drinkt rustig
zijn biertje en wordt van de komst
van een van de Navo-commando's
warm noch koud. Toegegeven, hij
merkt er weinig van. Zo af en toe
rijden er wat „vreemde" militaire au
to's over hun wegen, maar dat
ook alles.
Maar achter de schermen wordt toch
wel hard gewerkt. Op het departe
ment van defensie zit een lucht
macht-kolonel, die als verbin
dingsman fungeert tussen het com
mando van generaal Von Kiel
mansegg en de Nederlandse autoritei
ten. Regelmatig heeft hij telefonisch
kontakt met Fontainebleau. Daar
weet men praktisch op elk
de dag hoe de zaken er in Nederland
voorstaan. En de Duitse generaal
zendt af en toe een van zijn stafoffi
cieren naar Limburg om poolshoog
te te nemen.
van Turkije, uitgezonderd het Vere
nigd Koninkrijk en Portugal. Aan ge
neraal Lemnitzer, de geallieerde op
perbevelhebber, zijn vijf bevelsorga
nen rechtstreeks ondergeschikt: het
Noordeuropese commando te Kol-
saas. Noorwegen, het Centraal Eu
ropees commando te Fontainebleau,
het Zuideuropese commando te Na
pels, het Middellandse Zee-comman
do te Malta en het commando Lucht
verdedigingszone Verenigd Konink
rijk te Stanmore.
Konsekwentie
^*De verhuizing van generaal Von Kiel-
mansegg's hoofdkwartier van Fontai
nebleau naar Limburg is het direkte
gevolg van het uittreden van Frank-
rijk uit de NAVO. Dit is bekend. De
hoofdkwartieren en de staven
imj moesten Frankrijk verlaten. De aan-
bieding van de Nederlandse regering
om ook Nederland bij de vestiging
hoofdkwartieren in te schakelen
werd door veertien leden-staten
dankbaar aanvaard. Als vestigings-
i plaatsen werden tenslotte Maastricht
j| en Brunssum gekozen.
lijljjpe Limburger zegt gewoon: ,We krij-
ilpj en de NAVO in onze provincie"
j| y Doch zo in zijn algemeenheid gesteld
JIU is dat niet helemaal "juist. Wat zich
in Limburg gaat nestelen is een on
derdeel, zij het een onderdeel dat de
moeite van het ontvangen waard is.
^iet geallieerde opperbevel in Europa
I heeft onder zich een gebied dat zich
uitstrekt van de Noordkaap tot de
I Middellandse Zee en van de Atlan
tische Oceaan tot de oostelijke grens
Herindeling
Wat zich nu in Limburg gaat vestigen
is het hoofdkwartier van Allied For
ces Central Europe, samengetrokken
tot Afcent. Generaal Von Kiel
mansegg, de opperbevelhebber van
Afcent, staat dus regelrecht onder de
Amerikaan Lemnitzer. Van hem
krijgt hij zijn opdrachten en aan
hem is hij verantwoording verschul
digd. Tot voor kort had Afcent nog
onder zich de hoofdkwartieren van
de Geallieerde Landstrijdkrachten
Centraal Europa (Landcent) en Geal
lieerde Luchtstrijdkrachten Centraal
Europa (Aircent), maar het uittreden
van Frankrijk uit de NAVO heeft
een herindeling ten gevolge gehad.
Nu zijn die hoofdkwartieren in Af
cent ingevoegd. Daardoor is er in fei
te een „nieuw" hoofdkwartier ont
staan.
Met de verhuizing van Fontainebleau
naar Limburg wordt dat „nieuwe"
gezicht gerealiseerd. Er zijn geen
Franse gezichten meer bij. De
posten, die de Fransen eens bezetten,
zijn door militair personeel van ande
re leden-staten ingenomen.
Er is nog een verandering gekomen. De
personeelssterkte is verminderd. Het
is teruggebracht van 3.500 man tot
2.500 man. Bij dit aantal is echter
het burgerpersoneel niet begrepen.
Het burgerpersoneel dat Afcent voor
de uitvoering van zijn taak nodig
heeft in totaal een 500 man
wordt gerecruteerd uit Limburgs be
volking. Het zijn bijvoorbeeld secre
taressen en boden. Wie voor de post
van secretaresse in aanmerking wil
komen, moet uiteraard de moderne
talen vlot spreken en schrijven.
Gezinnen
Het aantal van 500 man burgerpersoneel
brengt de totale sterkte van Afcent
op 3.000 man minstens. De mogelijk
heid bestaat dat het met nog een 400
man wordt vergroot, maar dat is af
hankelijk van de op dit moment nog
niet beantwoorde vraag of de Ameri
kanen in Limburg een verzor
gingseenheid gaan oprichten.
De 2.500 man militair personeel omvat
een 1.500 gezinnen. Geschat wordt
dat Afcent In zijn geheel maande
lijks een f 5 miljoen aan salaris gaat
beuren, een bedrag dat er zijn mag.
De middenstand zal over enkele
maanden weten hoe groot het percen
tage is dat hun daarvan toevalt. Zal
Gezicht op de mijn Hendrik, die
onderdak gaat bieden aan het
Afcent-hoofdkwartier
het grootste gedeelte aan zijn neus
voorbijgaan? Het is een vraag waar
op slechts de tijd het antwoord kan
geven.
De Maastrichtse Tapijnkazerne zal
medio januari geheel zijn ont
ruimd. De Nederlandse troepen, I
HEERLEN Het NAVO-
personeel in Limburg zal, vol
gens de schattingen, elke
maand een paar miljoen gul
den uitgeven. De niet meer
zoals vroeger florerende Ho-
recawereld hoopt, dat een
flink gedeelte daarvan in haar
kassa terechtkomt.
Over de mogelijke nieuwe klan
dizie zijn de meningen verdeeld.
Hoteldirecteur K. Rickerts (51)
houdt zich op de vlakte: „Mis
schien pikken we 'n graantje mee.
Er zal wat meer leven in de brou
werij komen. Zonder de mijnen
ziet het er voor de restaurants en
cafés slecht uit."
Best doen
Het is niet uitgesloten, dat het
NAVO-personeel zijn amusement
zal zoeken in Aken, Luik, Brussel
of zelfs in Antwerpen: tal van
Limburgers doen dat al sinds jaar
en dag. Rickerts: „De restaura-
zal dat anders worden. Want het
wordt kort dag. Generaal Lem
nitzer heeft gezegd: 15 april.
Dan moet de verhuizing een feit
zijn geworden.
die er nu zijn ondergebracht yoert
gaan verhuizen. Het lagere, on
gehuwde Afcentpersoneel in I
totaal 400 man aan bewakings-j
troepen, telefonisten, radio-1
operators enz. krijgt in de'
kazerne zijn legering. De hoofd-1
kwartieren nemen bezit van
Brunssum. Ach, tot op heden
merken de Limburgers er nog
niet veel van. Maar binnenkort
BRUNSSUM Het mijnwerkersstadje Brunssum (26.000 in
woners) heeft uit puur eigenbelang jarenlang geprobeerd, de
image op te bouwen van „een gemeente, waar het goed wonen en
werken" is. Dat is, alle acties ten spijt, nooit gelukt. De NAVO-
vestiging in de mijn Hendrik heeft de gemeente plotseling in het
Europese nieuws gebracht, nota bene zonder enige publiciteits
campagne!
Winkeliers naar Parijs om
koopgewoonten te bestuderen
Ze zijn er in Brunssum niet onderstebo
ven van, vertelde een hoge gemeente- hoofd
ambtenaar. De bevolking, die van ne-
gentien nationaliteiten afstamt, heeft
door de mijnindustrie geleerd, met
buitenlanders tc werken cn te leven.
De komst van het NAVO-personeel
begin volgend jaar is dus eigen
lijk voor haar niets bijzonders.
Limburgers maken zich doorgaans niet
zo druk om dingen, die het vaste
levenspatroon niet direct raken. Over
de vestiging van het hoofdkwartier
van de NAVO-strijdkrachten in Cen
traal Europa (Afcent) halen ze hoog
uit onverschillig de schouders op. Ze
zijn er niet tegen, hoewel ze veel
liever hadden gezien, dat er een fa
briek in de mijn werd ingericht. Nu
de afbouw uit de mijnen veel snel
ler gaat dan werd verwacht, is elke
nieuwe werkgelegenheid van harte
welkom.
de afdeling woning
bouw, de heer F. Sajovec (43), is niet
pessimistisch. Zijn verwachting is, be
gin 1967 een kleine driehonderd wo
ningen voor NAVO-personeel klaar
te hebben. Ofschoon hij tot nu toe Om goed voor de dag te komen zijn de
met geen enkele NAVO-functionaris Brunssumse middenstanders plotse-
len niet meer zo groot zijn, wordt het
aantal winkelende oosterburen op za
terdagen wat minder. De NAVO-ge-
zinnen kunnen dus een compensatie
betekenen voor de geringere afzet
aan Duitse klanten.
contact heeft gehad, heeft hij op ei
gen initiatief enkele woningbouw
plannen gewijzigd. „Huizen met één
garage krijgen er twee, omdat de
gezinnen van hoge stafofficieren
HEERLEN
PROBLEEM
I pe commandant
B»an de NAVO-
strijdkrachten
n Centraal Eu-
j opa. generaal
Iraf von Kiel-
II Dansegg,
fan plan,
:asteel Gen-
iroeck te Beek
gaan wonen. Er zijn in Limburg
'erscheidene leegstaande kastelen,
'ie als woning van de bevelhebber
leschikt kunnen worden gemaakt.
'raf von Kielmansegg heeft het
og laten vallen op het bezit van
e industrieel J. F. A. M. Meuwis-
;n uit Heythuysen, omdat het
licht bij het vliegveld Beek is ge-
:gen.
Kasteel Genbroeck is in 1656 "ZTZZlZ'l
lebouwd. Het ligt in een prachtige
•mgeving met bossen en vijvers.)
De heer Meuwissen wil het kas-
eel niet verkopen. „Over verhuur;
valt wel te praten", heeft hij laten j
^eten. I
Gemeentelijke en provinciale autoritei
ten van Limburg zijn door de komst
van het Afcent-hoofdkwartier min of
meer overrompeld. Grootste pro
bleem. dat in enkele maanden moet
worden opgelost, is de huisvesting
van de officieren en hun gezinnen,
die in Fontainebleau (bij Parijs) in
een luxueuze omgeving hebben ge
woond. Er is een provinciale coördi-
natiecommisise in het leven geroe
pen. die het huizenbezit in de grote
wooncentra van Zuid-Limburg in
ventariseert.
Het ligt voor de hand, dat Brunssum
het meeste NAVO-personeel aan on
derdak moet helpen. De huisvesting
van de manschappen levert geen
moeilijkheden op; voor hen wordt
o.m. een kazerne in Maastricht vrijge
maakt. Veel meer moeite kost het, de
stafofficieren een ruime en vooral ge
rieflijke woning te bezorgen.
HUM
aantal woning
bouwprojecten, die op uitvoering
wachten, flats en eengezinshuizen in
de woningwetsector, particuliere wo
ningen en bungalows. Achter de
bouw is nu haast gezet, omdat de
gemeente volgend jaar maart/april
woonruimte beschikbaar moet heb
ben.
ling reislustig geworden. Enkele win
keliers hebben vrouw en kinderen
een paar dagen in de steek gelaten
om in Parijs de „koopgewoonten van
het NAVO-personeel te bestude
ren....". In plaatselijke dagbladen is
een beetje de gek gestoken met die
snoepreisjes. Dat heeft de winkeliers
huiverig voor publiciteit gemaakt.
GROTE VRAAG
Initiatiefnemer A. Souren (43), voorzit
ter van de middenstandsvereniging
en eigenaar van een kledingzaak,
houdt ook de boot af. „Wie zich in
Parijs wil gaan oriënteren moet dat
zelf weten. De vereniging heeft er
niets mee te maken en betaalt er ook
geen cent aan. Voor ons winkeliers is
het natuurlijk belangrijk, te weten
met welke artikelen wij het assorti
ment moeten uitbreiden."
De grote vraag blijft of de buitenlan
ders hun inkopen in hun nieuwe
woonplaats zullen doen. Voorzitter
Souren is daar nog niet zo zeker van.
Hij zegt voorzichtig: „Niemand moet
nu denken, dat de rijkdom ons in de
schoot wordt geworpen. Het is nog
niet bekend, of de NAVO hier ook
met belastingvrije winkels komt. Mij
lijkt dat nogal twijfelachtig, want er
zijn in de omgeving voldoende goed
kope supermarts, en drank en sigaret
ten krijgt het personeel toch al be
lastingvrij".
dig tegemoet. Er is een poging ge
daan, te suggereren, dat er wél
wordt geprotesteerd. In Heerlen is
een demonstratieve mars gehouden,
die illustratief moest zijn voor de
protesten. Het effect was mager,
want in de tocht liep slechts een
handjevol Limburgse provo's mee.
De andere deelnemers waren uit de
grote steden, en zelfs uit Groningen,
opgetrommelde pacifisten.
Brunssum is van de ene dag op de
andere „nieuws" geworden. Het ge
meentehuis wordt sinds enkele we
ken overstroomd door binnen- en bui
tenlandse journalisten. Er is zelfs een
cameraploeg van de Amerikaanse te
levisie geweest. De ambtenaren hou
den vol. dat ze wel belangrijker din
gen hebben om aan te denken, maar
ze vinden het toch wel mooi. als
Brunssum in één adem met Parijs
wordt genoemd!
actie tegen
straaljagers
(Van een onzer verslaggevers)
EINDHOVEN Een burgercomité,
dat deze week is opgericht, gaat een
actie voeren tegen de overlast die men
hier ondervindt van straaljagers. Het
comité wil een andere bestemming van
het vliegveld of, als dit niet mogelijk
is, een andere plaats ervoor. De actie
wordt opgezet nu bekend is geworden
dat de nieuwe Freedom 5 straaljagers
operationeel Eindhoven als basis krij
gen.
Ook de directies van de Eindhovense
ziekenhuizen gaan protesteren tegen
het uit 1929 daterende vliegveld dat nu
aan de rand van de stad ligt. De plan
nen voor de bouw van een ziekenhuis,
waarmee een bedrag van tachtig mil
joen gulden is gemoeid, kunnen niet
worden gerealiseerd omdat overlast
wordt ondervonden van de straaljagers.
Ernst Cremer
gearresteerd
NEW YORK De Duitse diamantair
Ernst Cremer is woensdag in New
York gearresteerd. Hij wordt ervan
verdacht in de oorlog edelstenen aar
de Verenigde Staten te hebben ver
kocht die door de Duitsers uit Neder
landse en Belgische kluizen zijn wegge
haald.
Volgens het parket had Cremer van
de nazi's opdracht gekregen alle
edelstenen, die niet door hun eigenaars
waren meegenomen naar Engeland, te
gelde te maken. Ondanks het verbod'
van president Roosevelt is hij erin
geslaagd de stenen in de VS te verko
pen. In 1942 was hij betrokken bij een
proces over onwettig invoeren van ju-
véelen. Het arrestatiebevel tegen Cre
mer dateert van 1964. Tijdens een tien
daags bezoek aan New York is hij gear
resteerd. Voor Nederland heeft de ar
restatie weinig nut omdat de wet be
paalt dat diefstal na twaalf jaar als
verjaard wordt beschouwd.
doorgaans twee auto's hebben. Vele
woningen worden ook wat comforta
beler gemaakt dan de bedoeling was.
De vraag is nu nog slechts of die
buitenlanders de huizen accepte
ren...."
De gemeente wil nog meer plannen
versneld uitvoeren. Op stapel staan
de bouw van twee grote hotels en de
aankoop van een recreatiepark, dat
in het bezit is van de Staatsmijnen.
Voor de bouwprojecten zijn uiter
aard extra vergunningen nodig,
maar Brunssum verwacht, dat het
departement daarmee niet karig zal
zijn, gezien de bijzondere omstandig- Overigens: de middenstand neemt het
heden. zekere voor het onzekere. Het winkel-
De winkeliers zijn eigenlijk de enigen, personeel volgt In de avonduren
die de nieuwe inwoners van Bruns- spoedcursussen Engels en Frans,
sum welkom toeroepen. De mid- Mant in de Brunssumse sakrn wil
denstand heeft de afgelopen jaren for- «iemand volgend jaar met de mond
tuinlijke zaken gedaan met de yo\ tanden staan...
Duitsers, die even over de grens wip
ten om in Limburg hun wekelijkse Pén ding is in elk geval zeker: Lim-
inkopen te doen. Nu de prijsverschil-1 burg ziet de NAVO beslist niet vijan-
SPOEDCURSUS
teurs moeten dus meer dan ooit
proberen, hun gasten in de provin
cie te houden."
De heer René
Vercauteren (57),
exploitant van het
onlangs geopende
Indische restau
rant Sinar Baroe
in Heerlens cen
trum, verwacht
1 j i u|i vn, Rtné Verrauteren
wel, dat hij vol- Toorsprons..
gend jaar goede
zaken gaat doen. „Als de restau
rants zich goed presenteren, zal
het best lukken, de NAVO-mensen
als vaste gasten te winnen."
Op zijn collega's heeft de heer
Vercauteren, die bijna dertig jaar
in Indonesië heeft gewerkt, een
grote voorsprong. Hij is vier jaar
kok geweest in een hotel voor
Amerikaanse militairen in Ger-
misch Partenkirchen. In die pe
riode heeft hij geleerd, welke de
specifieke wensen van de Ameri
kanen zijn voor Chinese of In
dische maaltijden.
De in Zeeland geboren restau
rateur verwierf zich zo'n grote
faam, dat de bekende generaal
Lucius Clay regelmatig in het
hotel kwam eten. Eén keer stre
ken in Garmisch vier helikopters
neer: generaal Clay en drie col
lega's waren even van München
komen vliegen om by de Hollandse
kok Chinees te eten.
Toen echter in het hotel bekend
was geworden, dat de kok hele
maal geen Chinees was, kwamen
er prompt klachten binnen!
Generaal Clay loste dat pro
bleem op zijn Amerikaans op. Zelf
vond hij, dat er geen verschil is
tussen een Hollander en een Chi
nees, maar hij gaf zijn adjudant
toch deze opdracht: „Zoek in Mün
chen een Chinees en laat die vent
hier de hele dag voor de deur
staan te grijnzen. Meer hoeft'ie
niet te doen, wij betalen 'm
wel
Index
Hoewel er op het ogenblik nog
weinig is te merken van de
komst van het Afcent-hoofdkwar
tier, wordt er achter de scher
men hard gewerkt. Eén van de
activiteiten is het onderzoek naar
de in Maastricht bestaande res
taurants, café's en bars. De hier
mee belaste officieren moeten na
gaan, welke zaken wel en welke
niet op de „index" komen. De
lijst met verboden etablissemen
ten wordt in de legeringsgebou
wen van de militairen opgehan
gen.
Automatisering
bij overheid
DEN HAAG In zijn toelichting op
het verschijnen van het boekje „Auto
matisering en overheid" heeft staatsse
cretaris Westerhout van binnenlandse
zaken gisteren gezegd, dat het over
heidsapparaat door verdere automatise
ring een ander gezicht zal krijgen. De
ambtenaar mag echter bij de automa
tisering niet in de verdrukking raken.
In het pocketboekje wordt gezegd,
dat het aantal in Nederland gere
gistreerde computers ln 1966 ongeveer
300 zal bedragen, waarvan 100 in
rijksdienst en bij de universiteiten en
staatsbedrijven. In datzelfde jaar zul
len er in de wereld maar liefst 36.000
computers zijn geregistreerd, waarvan
27.000 in de Verenigde Staten.
Wil Nederland echter in de pas blij
ven lopen met de rest van Europa, dan
zullen er over vijf jaar driemaal zoveel
computers moeten zijn.
Klopjacht op
onderzeeboot
STOCKHOLM Mijnenvegers van
e Zweedse marine maken jacht op
cn onbekende onderzeeboot.
Bij de westkust was het schip onder
water verdwenen, nadat helikopters
dieptebommen op honderd meter
afstand van de onderzeeër hadden afge
worpen. V/oensdag Is er een olievlek
j waargenomen op de plaats waar het
•chip is ondergedoken. Men vermoedt
laat het, misschien beschadigde, schip
zich schuilhoudt op de bodem van da
izee. Zweedse autoriteiten menen dat
Ihet schip iets te verbergen heeft.
