ZELFMOORD IN STUDIE
DE CHINESE OPPOSITIE
WINT WEER TERREIN
Werkgroep pakt vergeten probleemaart
KROONGETUIGE
Per dag 180.000
baby's geboren
Experiment in
blinker succes
AKTUEEL
Hongaren
eisen
blijven
stellen
ZATERDAG 22 OKTOBER 1066
EIDEN Iemand die een moord pleegt, kan verzekerd
vJj zijn dat hij de voorpagina's van vele kranten haalt. Niet
.uy de voorpagina, zelfs niet op een binnenpagina, komt zijn
h* aad, wanneer hij zelf het slachtoffer is: over zelfmoord
ordt meestal niet geschreven. Berichtgeving over
ilfmoordgevallen zou namelijk gevaarlijk kunnen zijn voor
itentiële zelfmoordenaars; bovendien wordt rekening ge-
ge^juden met de nabestaanden. Ook in de conversatie is zelf-
ishui oord taboe; als erover wordt gesproken, is het fluisterend.
Daardoor onstaat gauw de indruk dat het wel meevalt met het
intal zelfmoordgevallen. Toch maken in Nederland ongeveer 900
eddtfensen per jaar een eind aan hun leven, en dat aantal is dan.
vergelijking met andere landen, nog betrekkelijk laag. Daar-
zijn de mislukte pogingen niet inbegrepen: het aantal ernstige,
»arbij de betrokkene moet worden opgenomen in een ziekenhuis
psychiatrische inrichting, is nog vier a vijf maal zo groot, het
intal lichte zelfs vijftien maal.
Niet overdreven
Het is dus niet overdreven van een probleem te spreken een
fobleem dat de wetenschap altijd wat huiverig links heeft laten
ului '£en" Aan andere vraagstukken zoals dat van het verkeer, zijn
diepgaande onderzoekingen gewijd, terwijl toch in een stad als
h en Haag vorig jaar meer mensen zelfmoord pleegden dan in
'h~jjet verkeer om het leven kwamen (56 tegen 55).
I Wat laat, maar niet te laat natuurlijk, is nu het taboe weten-
1 happeliik doorbrokener is een Algemeen Nederlands gezel-
g hap voor de studie van zelfmoordproblemen opgericht, waar-
het voorlopig bestuur volgende week zijn eerste werkverga-
iring houdt.
Het initiatief is uitgegaan van de al een paar jaar bestaande
.iternational Association of Suicide Prevention met centra in
'merika en Wenen. Dit internationale gezelschap houdt geregeld
ingressen; op het laatste, dat in 1965 in Bazel werd gehouden,
werd de stoot gegeven tot oprich
ting van een Nederlandse afdeling.
Stop Vietnamoorlog
NEW DELHI Aan het wrede en
tragische conflict in Vietnam moet een
einde worden gemaakt, voordat het
zich uitbreidt. Dit verklaarde mevrouw
Gandhi gisteren in haar openingsrede
in de conferentie van de leiders van de
drie grootste niet-gebonden landen.
President Nasser besteedde aandacht
aan de kloof tussen rijkdom en armoe
de. Volgens hem worden onderontwik
kelde landen in hun streven naar eco
nomische ontwikkeling gedwarsboomd
door mogendheden die hen willen over
heersen.
President Tito betoogde, dat de poli-:
tiek van niet-gebonden zijn steedsl
r veld wint. Hij noemde in dit ver-|
band Frankrijk, dat zich uit de NAVO'
terugtrok.
Vroeger kocht hij zijn winterjassen altijd in het buitenland. Hij
meende dat hij in Nederland niet de internationale top kon vinden.
Tot hij - via een kennis - bij C a A terecht kwam op de Kroon-
afdeling. Hier draagt hij een import camel-coat van uiterste
distinktie: modern, onberispelijk van coupe, geraffineerd verwerkt,
luxe kwaliteit camel voor ƒ250.-.
Hij houdt zijn naam hoog van .best geklede man". Hij slaagt zó
perfect en zó voordelig bij C A
dat hij een enthousiaste promotor
is van onze Kroonafdeling
promotor en... kroongetuige.
s voorlopig voorzitter van het nieu
we gezelschap treedt op de Leidse
hoogleraar in de sociale psychiatrie
dr. N. Speijer, hoofd van de afdeling
geestelijke volksgezondheid van de
gemeentelijke geneeskundige
zondheidszorg van Den Haag.
is een van de weinige Nederlan-
X3 ders die zich diepgaand met het
zelfmoordprobleem hebben bezigge
houden. Zijn belangstelling ervoor
bleek al uit het onderwerp waarop
«hij in 1935 promoveerde: De ener-
rdea getisch-psychologische grondslagen
5 d van de zelfmoord. Meer dan dertig
jaar later, in mei van dit jaar, wijd
de hij zijn rede bij de aanvaarding
van het hoogleraarsambt aan „be-
schouwingen over het zelfmoord-
nïK probleem".
Te voorkomen
D^n vastomlijnd programma heeft het
jezelschap „dat laat wat meer
■uimte dan „vereniging" met statu
ten en leden en zo," vindt prof. Speij-
aoipjpj. nog niet. Het betreedt ten slot-
in Nederland onontgonnen ter-
ein, al is de voorzitter overtuigd dat
r heel wat te ontginnen valt.
kSï? hij ook al in zijn inaugurele rede
ei, kan zelfmoord namelijk in veel
evallen voorkomen worden, als de
imgeving maar voldoende oog heeft
de symptomen die aan de daad
5 TOorafgaan. Behalve voor de directe
1waï,eving gezins- en familieleden,
vróaden, kennissen is het vooral
iwr de huisarts van belang dat hij
^symptomen onderkent,
ms zonder dat ze het vermoeden,
-an krijgen huisartsen aanstaande zelf
moordenaars op hun spreekuur. Om-
tb dat ze in de meeste gevallen onbe
kend zijn met de vroege bestrijding,
kunnen ze op grond van de vage
df klachten die ze daarbij horen geen
vroege diagnose stellen, met het ge
volg dat een patiënt die anders
waarschijnlijk nog wel te redden zou
de rijn geweest, het leven erbij inschiet.
6it
di brek aan tijd van de betrokken arts
•anpeelt daarbij natuurlijk ook een rol;
spreekkamers zitten gewoon te
om uitvoerig aandacht te beste-
Im^en aan mijnheer X in plaats van
9.31 alleen maar aan zijn klacht.
Studenten
Er zijn me wat studenten... En zo
lief! Wat doen ze niet allemaal:
ilitieke betogingen houden, happe-
1 m, terrasjes verlevendigen, wetten
,e4' Imaken, landen besturen (Indo-
sië) en ga zo maar door. Een enke-
maal belasten ze zichzelf met
anten uitdelen en agenten op
ang jagen. We kennen studen
te Q-vakverenigingen en studentenra-
n, studentenbonden, -korpsen, so-
iteiten, enzovoorts, enzovoorts. We
bben veel aan studenten te dan-
JJ n. Denk aan hun feesten, grap-
jj n, ontgroeningen.
Een soortgelijke mate van veelzij
de activiteiten heb ik nimmer be
et bij andere groepen, zoals klei-
zelfstandigen, notarissen, bouw-
ikkers, om er maar een paar te
«men. Echter, de wereld moet blij-
o draaien. Derhalve zouden de
artoe bekwamen in doorlopende
irsussen of dank zij de mogelijk-
eid van voortdurende studie naast
praktijkwerk de gelegenheid
oeten krijgen hun kans te grijpen,
ijv. via verpleegster tot arts, via
irg, olitieman tot commissaris, via
'erk tot rechter, via elektriciën tot
igenieur. Het is maar een gedach-
Haag
W. F. Bingley sr.
Duur grapje
Nu alle ministers van het kabi-
tl et-Cals hun ontslag hebben aange
ven komt het Nederlandse volk
'el voor zeer dwaze uitgaven te
'aan. De minister die welgeteld zes
'eken de heer Smallenbroeks
'laats innam zal over drie jaar ver
geld nog van het Nederlanse volk
ótkeringen ontvangen die vele dui-
j'rt «iden omvatten. Ik vind dat een
ondweg schrijnende zaak. Een
touw kabinet moet zich over deze
I dwaze kwestie beraden, opdat derge-
ijke lachertjes niet meer mogelijk
S. A. Bakker
sjn.
Dsn Haag
In dit verband is prof. Speijer
groot pleitbezorger voor, wat hij ge
noemd heeft, de „psychiatrische
topsie". Bij een geslaagde zelfmoord
zou het ziekteproces weer bestudeerd
moeten worden en zouden
verschijnselen opnieuw geanalyseerd
en gegroepeerd moeten worden om
een beter inzicht te krijgen en daar
door in de toekomst een betere dia
gnose te kunnen stellen. Deze psychia
trische autopsieën vinden nog vrij
wel niet plaats.
Op dit punt zou het nieuwe gezelschap
belangrijk werk kunnen doen. Het
gaat niet alleen om de studie
zelfmoord, maar ook om de preven
tie. Vandaar dat wetenschaps
praktijkmensen elkaar hopen te ont
moeten.
Uit de samenstelling van het bestuur
blijkt het tweeledige doel al: behalve
prof. Speijer hebben daarin zitting
dr. A. J. A. M. Wyffels, verbonden
aan de psychiatrische inrichting
St.-Willibrordus in Heiloo, en de
heer R. Louis, directeur van de Stich
ting telefonische hulpdienst SOS in
Rotterdam.
Indonesië breidt
VN-delegatie uit
DJAKARTA Indonesië zal zijn
vertegenwoordiging bij de V.N. met
drie leden uitbreiden. Dit heeft presi
dent Soekarno gisteren besloten.
Deze drie zijn de theoreticus van de
president, dr. Roeslan Abdoelgani, een
lid van het ministerie van buitenlandse
zaken, Soedjatmoko en de Indonesische
ambassadeur in Nigeria, drs. Moham
med Sjarif. De Indonesische ambassa
deur in de V.S., Palar, kan naar
Washington terugkeren om zijn werk
te hervatten.
Generaal Soeharto, die dit bekend
maakte, zei, dat er spoedig een perma
nente vertegenwoordiger bij de V.N.
zal worden benoemd.
Door en landverschuiving in
gebied van Tjiandjoer op West-Java
zijn 16 personen omgekomen en ze:
ernstig gewond. Verscheidene wonin
gen, een deel van de oogst en een aan
tal wegen zijn vernield.
Hart overgeplant
COLUMBUS (VS) In het medisch
centrum van de universiteit van Colum
bus heeft men de hartklep van een
gestorven jongen geplaatst bij een
mesje van tien jaar, dat met een
slecht werkende klep is geboren. De
operatie vond plaats op 21 december.
Het meisje wordt waarschijnlijk van
daag, genezen en wel, ontslagen.
Keulse studenten
maakten het bont
KEULEN Zesduizend studenten
hebben gisteravond gedemonstreerd te
gen een verhoging van bus- en tramta
rieven. Zij bekogelden de politie met
eieren en tomaten. Auto's werden
beschadigd. Waarschijnlijk wat ver
moeid, gingen de betogers daarna op
straat zitten, waardoor het verkeer tot
stilstand kwam. Er zijn tien arrestaties
verricht.
PROF. DR. N. SPEIJER
initiatiefnemer
Iedereen die met het probleem te ma
ken heeft, kan tot het gezelschap
dat vooral een werkgezelschap wil
zijn toetreden; gedacht wordt aan
o.a. medici, pastores, sociale werkers,
psychologen en sociologen.
Ook journalisten zou prof. Speijer geen
vreemde eenden in de J^ijt vinden:
„Een van de vragen waarmee we ons
zouden kunnen gaan bezighouden is
welke rol de pers kan spelen bij de
preventie van zelfmoorden. Ik denk
bijvoorbeeld aan verlichtende arti
kelen, zoals die over het alcoholisme
zijn geschreven."
Vraagtekens
Belangrijk vindt de initiatiefnemer het
ook dat mensen uit verschillende vak
gebieden die zich ieder op hun eigen
terrein met het probleem bezighou
den, elkaar ontmoeten. De paar stu-
De socioloog Kruyt heeft in 196C
boek Zelfmoord gepubliceerd,
hoe verdienstelijk ook, het probleem
alleen maar sociologisch benadert, zo
als anderen uitsluitend op de me
dische aspecten ingaan.
Bundeling van krachten zou meer licht
kunnen brengen in een uiterst gecom
pliceerde zaak, waarover nog veel te
weinig bekend is. Het nieuwe ge
zelschap zal op heel wat vraagtekens
stuiten. In hoeverre zijn auto-onge
lukken pogingen tot zelfmoord? Is
een geslaagde zelfmoord in wezen ge
lijk aan een mislukte? Hoe komt het
dat in bepaalde landen (Ierland, Ita
lië, Nederland) een laag, in andere
(Oostenrijk, Denemarken, Zweden)
een hoog zelfmoordcijfer wordt ge
vonden? In hoeverre houdt het toene
mend aantal zelfmoorden verband
met het veranderd cultuurpatroon'
Wat is, in verband met zelfmoord, de
psychologische betekenis van
slaapmiddel?
De beantwoording van deze vragen zou
ertoe kunnen bijdragen dat volgend
jaar minder mensen de weg zonder
weg-terug op gaan.
Wagon ontspoort in
Frankrijk: 8 doden
NEVERS Bij het station van
Casne-sur-Loire in midden-Frankrijk
is gisteravond een wagon van de auto
rail Parijs-Lyon ontspoord. Volgens de
eerste berichten zijn er 8 doden en 12
gewonden.
Spoedresolutie in
VN over Rhodesië
NEW YORK Een groep Afro-Azia-
tische landen heeft vandaag in de VN
een spoedresolutie ingediend om te ver
hinderen dat Erigeland en Rhodesië tot
een vergelijk komen dat niet voorziet
in een meerderheidsbestuur.
CHINEESPROTEST
PEKJNG Rood-China heeft bij Indo
nesië geprotesteerd tegen massale uit
wijzing van Chinezen. In een nota zegt
Peking, dat de Chinezen in Indonesië
van hun bestaansmiddelen worden be
roofd zodat zij het land wel moeten
verlaten, ook al willen zij liever
Mende: coalitie
op liet spel
BONN De Westduitse vice-kanse-1
lier Mende heeft verklaard dat Er-
hards coalitieregering zal vallen als de
christen-democraten besluiten tot een
belastingverhoging om het begrotingste
kort van vier miljard mark te dekken.
Mende verklaarde verder dat zijn
partij, de vrije democraten, uit de coali
tie zal stappen als Erhard geen andere
oplossing voor het tekort weet te vin
den dan de voorgestelde verhogingen.
Tweede fase in machtsstrijd
(Van onze correspondent)
LONDEN Naar schijnt is de
Chinese machtsstrijd, waaraan
zowel het leger als het partijcomi
té van Peking deelnemen, thans
gevorderd tot de tweede ronde.
Het partijcomité in de hoofdstad
van de Chinese Volksrepubliek en
het Volksbevrijdingsleger waren
de twee verzetshaarden, die in het
begin van de crisis meedogenloos
gezuiverd werden. Thans is de
man, die Peng Tsjen, de voor
malige secretaris van de partij
afdeling in Peking, verving zelf
het doelwit van felle aanvallen
geworden.
nen o. partijleiding nog steeds een op
positiegroep aanwezig is. Haar leden
worden ervan beschuldigd verzet tegen
de „culturele revolutie" te organiseren
door de massa tegen de massa en de
studenten tegen de studenten op te zet
ten. Dit is duidelijk een verwijzing naar
de gebeurtenissen in de provincie,
waar partijfunctionarissen, vermoede
lijk geïnspireerd door de oppositielei
ders in Peking, met vooropgezette be
doelingen gevechten tegen de Rode Gar
disten op touw gezet hebben.
VERDEDIGING
Het „Volksdagblad" bedient zich niet
langer van de felle taal van de laatste
weken tegen de oppositie, maar lijkt
haar eerder te verdedigen, wat e
zou kunnen wijzen, dat de leden
de oppositie, althans tijdelijk, een wat
sterkere positie innemen, dan tot voor
kort het geval geweest is. „Wij hebben
de hoop tot uitdrukking gebracht", al
dus het blad, „dat deze lieden hun dwa
lingen zullen inzien".
Ook bij de strijdkrachten schijnt de
HOGERE FUNCTIE
De voornaamste taak van de nieuwe
partijsecretaris was de zuivering van
de Pekingse afdeling van aanhangers
van Peng Tsjen, maar thans beschuldi
gen de Rode Gardisten hem ervan die
aanhangers van Peng Tsjen Juist te strijd weer ,e „pgelaaid_ yi^,
steunen. De nieuwe partijsecretaris, Li de zuiverine in al haar hevicheid
Hsoeé-feng, wordt ervan, beticht de SbSSTSUSen de ^keK
Chinese pers voldoende bewijs voor de
veronderstelling, dat er een felle strijd
woedde tussen de beroepsmilitairen,
die het leger wilden moderniseren en
de politieke leiders, die wilden vasthou-
Hieruit is af te leiden, dat de ge-den aan de „volksoorlog". Na de zuive-
heimzinnige partijleider, die zich nog ring van de chef-staf, Lo Joei-tsjing,
steeds verzet tegen zijn kameraden. -
een hogere functie bekleedt dan Li
Hsoeé-feng. die slechts een volgeling
genoemd wordt.
De drie X-en schiftten te dienen als
aanduiding van een uit drie delen
bestaande Chinese naam. Pen'g Tsjen
of Lin Piao kan rnen dus buiten
beschouwing laten. Wel komen echter
Lioe Tsjao-tsji, de president, die al in
de partij - hiërarchie gedegradeerd is
of premier Tsjoe En-lai in aanmerking.
Volgens berichten uit Hongkong zijn
zowel Tsjoe En-lai en de minister van
defensie Lin Piao, die de positie van
troonopvolger van Mao Tsc-toeng heeft
ingenomen op de plakkaten van de Ro
de Gardisten ook al fel aangevallen.
Wanneer deze plakkaten door concurre
rende groeperingen binnen de partijlei
ding zijn geïnspireerd, dan zou dit bete
kenen, dat de onderlinge strijd op
nieuw ontbrand is.
Ook uit het feit, dat het „Volksdag
blad" zo onopvallend mogelijk melding
maakt van het voortbestaan van
„groepjesvorming", blijkt dat er bin-
NIET WEGGEZUIVERD
Thans heeft het hoofd van de politie
ke afdeling van het leger, Hsiao Hoea,
aan een conferentie van luchtmacht
commandanten een aantal „uiterst be
langrijke boodschappen" van Lin Piao
overgebracht. De minister van defensie
geeft hierin de commandanten de op
dracht de ideologie van het „revisio
nisme" te bestrijden. Dit betekent, dat
de oppositie in het leger nog niet weg
gezuiverd is, maar Lin Piao geeft ook
een aanwijzing, dat men haar enige
concessies gedaan Weeft.
Vroeger legde men alle nadruk op de
noodzaak van het volgen van oude en
beproefde methodes van guerrillavoe
ring, waarvoor het oude revolutionaire
leger zich uitstekend leende. De pers
sprak spottend over de nieuwe oor-
Europeanen leven langer
NEW YORK. De wereldbevolking
kwam midden vorig jaar op
3.285.000.000 zielen, een stijging van 65
miljoen in een jaar of 180.000 per dag,
aldus het demografisch rapport van de
Verenigde Naties over 1965.
De in 1965 (en later) in Frankrijk,
Zweden en Noorwegen geboren meisjes
kunnen het meest op een lang leven
hopen, daar de gemiddelde levensduur
van de vrouwen in die landen 75 jaar
bedraagt (een nieuw record), tegen 71
jaar voor de mannen.
In Europa liggen de levenkansen het
best De gemiddelde levensduur ligt in
verscheidene Afrikaanse landen 40 jaar
en in de meeste Aziatische landen zelfs
45 jaar lager. Daarentegen heeft de
Afrikaanse staat Guinee het hoogste
geboortencijfer (62 op de 1000 in
woners).
0 Stads! volking
De stadsbfvollcin" is aanzienlijk toe
genomen: de wereld ielt nu 1500 steden
met meer dan 100.000 inwoners, twee
maal zoveel als tien jaar geleden. Tokio
blijft de grootste stad op de wereld
met 8.901.341 inwoners, gevolgd door
New York (7.989.000). Merkwaardig is,
dat de Newyorkse bevolking in vergelij
king met 1963 met ongeveer 100.000
zielen is afgenomen.
Het sterftecijfer in de wereld bleef
omlaag gaan: zestien sterfgevallen op
de duizend mensen, tegen achttien op
de duizend tien jaar geleden.
Onwettig
Voor de eerste keer bevat het rap
port ook gegevens over het aantal on
wettig geboren kinderen in de wereld.
In Europa staat IJsland aan de kop met
27,3 op de honderd geboorten, gevolgd
door Zweden met 13.1. De meeste on
wettige geboorten komen voor op de
Portugese eilanden Sao Tome en'
Principe in de Golf van Guinee (92.4
op de honderd).
logstactiek, de moderne wapenen en de
nieuwe organisatiemethodes. Nu zegt
Lin Piao echter, dat „wij het huidige
leger niet moeten zien als het leger van
vroeger, alsof er niets veranderd is.
Thans veranderen de dingen iedere
Dus schijnt zowel op het politieke als
op het militaire front de macht van dc
oppositie te zijn toegenomen. Als de
meer delicate behandeling, die de op
positie thans in de pers krijgt en dc
concessies aan de militairen tenminste
juist aangeven, wat er in de leiding
gaande is.
BONN Met knipperende ogen, die
al spoedig door zonnebrillen werden
beschermd, zijn gisteren „Bondskanse
lier" Paul Lücke. voorzitter van een uit
vier man bestaand „noodkabinet", 31
volksvertegenwoordigers, leden van het
„noodparlement" en tientallen ambtena
ren en jeugdige secretaressen te
voorschijn gekomen uit een kernbom-
vrije bunker in het Eifelgebergte.
Hoewel dit experiment, onderdeel
van de NAVO-manoeuvres Fallex-66
officieel geheim was, werden de „proef
konijnen" opgewacht door een legertje
journalisten cn televisiecamera's. Dit
verwekte enige consternatie.
Maandagmorgen waren de deelne-
mers(sters) aan het experiment onder
de grond gekropen omdat „een vijand
bij een aanval op de Bondsrepubliek
het normale regeringswerk in Bonn on
mogelijk had gemaakt".
Dr. Lücke. die in werkelijkheid mi
nister van binnenlandse zaken is, ver
klaarde dat de oefening had bewezen,
dat een noodregering politieke leiding
kan geven, zelfs indien zij voor een
langere periode van de buitenwereld is
afgesneden en dat de rechten van het
parlement bewaard kunnen blijven.
Zijn kabinet en het parlement hadden
32 uur in conferentie doorgebracht Er
waren 16 wetten en 29 verordeningen
goedgekeurd.
De bunker, ongeveer 30 km van
Bonn gelegen, omvatte een netwerk
van gewelven op een diepte van 150
meer onder de grond.
Rode topberaad
beëindigd
MOSKOU De communistische lei
ders, die vier dagen besprekingen heb
ben gevoerd, volgens welingelichte
kringen over China en Vietnam, zijn
naar huis teruggekeerd. Breznev, de
secretaris van de Russische commu
nistische partij, zou tevreden zijn, ook
al is de politiek van Peking niet for
meel veroordeeld.
Men meent, dat de leiders van de
negen landen het eens zijn geworden
over een nieuw en beter gecoördineerd
hulpprogramma voor Hanoi. Ze zouden
ook de politieke strategie hebben be
paald voor eventuele vredesonderhan
delingen.
Communistische zegslieden meenden,
dat niets erop wijst, dat er tot enige
concrete stap ter regeling van de
kwestie-Vietnam is besloten.
Hoogleraar onderzoekt
moord op Kennedy
LOS ANGELES Wesley Liebeler,
hoogleraar in de rechtswetenschap aan
de universiteit van Californië, die heeft
deelgenomen aan de opstelling van het
Warren-rapport, zal met twintig van
zijn studenten een nieuw onderzoek
instellen naar de moord op president
Kennedy. Zij zullen de documenten
van de commissie-Warren bestuderen
en mogelijk naar Dallas gaan waar
Kennedy werd doodgeschoten.
GAARSE be
volking heeft zich
nog steeds niet
neergelegd bij
de situatie, ont
staan door het
neerslaan van
de anti-Russische
opstand, die tien
jaar geleden (op
23 oktober 1956)
spontaan uit
brak. De huidi
ge machthebbers
in Boedapest heb
ben dan ook op
grote schaal
maatregelen ge
nomen om de si
tuatie overal
meester te kun
nen blijven.
De opstand
duurde nog geen
veertien dagen.
Aanvankelijk had
den de Russische
troepen zich te
ruggetrokken
Het begin: Uitbarsting van volkswoede.
ontstond er een jubelstemming onder de Hongaarse bevolking. Later bleek,
dat de terugtocht slechts een schijnmanoeuvre was geweest. Op 4 novem
ber rukten van vier kanten Sowjettanks naar Boedapest op om op verrader
lijke wijze de opstand neer te slaan. De indruk op de wereldopinie was
verpletterend. Het wereldcommunisme kreeg een zware klap.
Enkele honderdduizenden Hongaren vluchtten naar het Westen. Betrek
kelijk weinig keerden sindsdien terug. Toch vluchten ook nu nog Honga
ren naar het Westen. Een gemoderniseerd 'ijzeren gordijn', toegerust met
electronische apparatuur maakt ontsnappingspogingen gevaarlijk. In toe
nemend aantal gaan de Hongaren er dan ook tijdens toeristenreizen naar
het Westen vandoor. Maar ook daar proberen de communistische leiders
een eind aan te maken.
Vertraagd
Hongarije is er thans beter aan toe dan voor
de opstand. In de afgelopen jaren is de 'libera-
lisering' evenwel sterk vertraagd. De spannin
gen namen als gevolg daarVan toe. Van vervolging op grote schaal is geen
sprake. Wel wordt er veel getreiterd.
Aanvankelijk werd voldaan aan de eisen van de bedrogen revolutionai
ren inzake grotere vrijheid. Niet-partij-ledcn kregen belangrijke positie®.
Janos Kadar, die op 4 november 1956 de zijde van de Russen had geko-
s?el'lenCen °P 6 dC eenheid onder de Hongaren te kunnen her-
In plaats van tevreden te zijn met deze 'liberalisering' eisten de Hon
garen steeds meer vrijheid. De rode leiders wilden die echter niet «even
omdat zij vreesden te ver te zullen gaan.
Afwaclil on
Bijkbaar wilden zij eerst de ontwikkeling
van het wereldcommunisme afwachten. Ook de
jal van Chroesjtsjef leidde tot beperking van
de vrijheid der Hongaren. Kadar en Chroesjtsjef konden het goed met el
kaar vinden. De opvolgers van de Russische premier hebben mogelijk an
dere sympathieën. Men zegt dat Kadar, die vorig jaar heenging als pre
mier, ook zijn functie van partijleider moet prijsgeven.
