PHOTOKINA:
I
etalage van foto- en filmindustrie
Fascisme meer bij
tegenstanders
Stammentwist
beroert Nigeria
Amateur wordt het nóg
eenvoudiger gemaakt
W
Sieraad en
weldaad
Eerste steen voor
Eurocontrol
Torenflats van vijftig etages
voor vijftigduizend mensen
Collecte voor
vluchtelingen
MINISTER SUURHOFF IN BRUSSEL
Gesprek met België
over wegen vordert
NIEUWE BOEKEN
deze
krant
behoort
tot
Het Kwartet
13
DONDERDAG 6 OKTOBER 1966
Van een onzer verslaggevers
KEULEN Een gigantische etalage van de wereld-foto-en-film-
industrie maar vooral van de Duitse. Zo kan men de negende
tot 9 oktober durende Photokina in de Keulse Messe-hallen het best
betitelen. Groots van opzet is de beurs, die al honderdduizenden
liefhebbers tot zelfs uit Amerika heeft getrokken: wil men alles zien
dan heeft men tenminste drie dagen nodig, want een snelle tocht
langs alle 642 exposanten is alleen al een wandeling van dertig
kilometer! Een wandeling overigens, die in alle opzichten dik de
moeite waard is. Is het geheel door de veelheid aan produkten
wellicht wat onoverzichtelijk, de liefhebber vindt er alles wat hij
maar wenst te zien. Misschien niet zo heel veel echt nieuwe
dingen (die zijn meestal al weken vóór de beurs hij de fotohandel
te vinden), maar hij krijgt er wel zeer gedetailleerd beeld van
de wijze, waarop de foto- en film-techniek zich de laatste jaren zeer
snel ontwikkelt.
Duidelijk blijkt wel, dat er de fabri
kanten veel aan gelegen is, het de
amateur zo gemakkelijk mogelijk te
te maken. De automatische camera's
winnen zeer snel terrein en ook ver
eenvoudiging bij het inleggen van
films in foto- en filmcamera's vindt
algemeen voortgang. Terugspoelen
van belichte films is in vele gevallen
niet meer nodig. Ook het fotograferen
met flitslicht is vereenvoudigd. Steeds
meer blijken de al geruime tijd in de
handel zijnde flitsblokjes opgang te
maken. Er is nu zelfs een draaimecha-
niek ontwikkeld, dat het mogelijk
maakt in vijf seconden vier flits-
opnamen te maken.
Naast die vereenvoudiging ook ver
der gaande perfectie. De Photokina
showt voor het eerst camera's met elec-
tronische sluiters, waardoor de belich-
IC3S
De twee-ogige Tessina in zak
formaat. Kleiner kan het al haast
niet meer, want de afmetingen zijn
niet groter dan 28 x 52 x 68 mm.
Het beeldformaat is 14 x 21 mm.
Een nieuwe Rollei: de Rolleiflex
SL 66. Het toestel lijkt veel op de
Zweedse Hasselblad, maar wijkt
daar toch van af. Onder meer
heeft het het voordeel dat de balg
naar boven en beneden verstelbaar
is voor onthoekingen. Bovendien
kunnen de 10 verwisselbare objec
tieven (van 50 mm tot 1000 mm
tele) omgedraaid worden opgezet,
waardoor uitstekend dichtbij
opnamen kunnen worden gemaakt.
tingstijden nog nauwkeuriger worden.
De Parachronic I van Agfa-Gevaert, de
Oostduitse Practica en de Contarex
van Zeiss Ikon. Op het ogenblik vindt
dit systeem alleen nog maar toepas
sing in de duurdere camera's. Maar
verwacht kan wél worden, dat men er
in de naaste toekomst ook gebruik van
gaat maken in de goedkopere klassen.
Overigens zal ook de amateur voor de
ze verfijningen wél moeten betalen.
Maar de ervaring heeft geleerd, dat
dat voor de meesten geen bezwaar
meer is. Zelfs de amateur, die alleen
tijdens zijn vakantie zijn plaatjes
schiet, betaalt grif driehonderd gulden
en meer, waar er een paar jaar terug
nog maar een boxje van 25 gulden
afkon. In feite heeft hij al die nieuwe
verfijningen niet eens nodig, maar hij
betaalt ze grif. En de industrie maakt
daarvan graag gebruik.
Rollei-kleinbeeld
Nieuws, dat er op de beurs zeker
uitspringt, is wel dat Franke Heidec
ke de succesvolle Rollei-serie heeft uit
gebreid met de kleinbeeld-Rollei 35,
een toestel ter grootte van een sigaret,
maar waarmee toch normale kleinbeeld>
foto's kunnen worden gemaakt Duide
lijk is, dat ook deze fabriek, die steeds
hardnekkig vasthield aan de 6 x 6-ca-
i plaats zoekt op de zich steeds
uitbreidende klcinbeeld-markt. Ten op
zichte van de Rollei 16S (halfklein-
beeld: 12 x 17 mm), die al geruime tijd
in de handel is, is dit een opvallende
verbetering.
Een tweede ijzer, dat Rollei
lur brengt, is de Rolleiflex SL66, een
eenogige spiegelreflexcamera, uitgerust
met een balg. Uitwendig lijkt hij veel
op de Hasselblad. Een andere overeen
komst is de prijs (rond de 3000 gulden),
zodat hij in de eerste plaats voor de
vakman bestemd is.
Opvallend is, dat er zoveel camera's
zijn, die zo klein zijn, dat men ze ge
makkelijk in een vestzak kan stoppen.
De nieuwste is wel de (twee-ogige!)
Tessina, die werkt met een beeldfor
maat van 14 x 21 mm. De afmetingen
van de camera zijn onwaarschijnlijk
klein: 28x52x68 mm. Ideaal voor spion
nen. Evenals trouwens de nieuwe Asa-
hi Pentax, die werd uitgerust met een
nieuw spiegeloptiek. waarmee men om
een hoek kan fotograferen.
Super-8
Voor de filmers is het nieuws
genlijk allang uit. Super-8 is in deze
sector het mode-woord geworden. Ou
de dubbel 8-camera's worden er vrij
wel niet meer gemaakt. Alle merken
concentreren zich nu op super en sing-
le-8. Men vindt ze in allerlei prijsklas
sen en in allerlei vormen.
Een vraag die zich wél opdringt is:
wat moeten al die dubbcl-8 filmers met
hun projector doen als zij overgaan op
super 8. De oude projectoren zijn er
niet geschikt voor en het enige lijkt
mét de camera ook maar de projector
i de hand te doen. Wat de nieuwe
projectoren betreft: er zijn verschil
lende merken, die door een eenvoudige
druk op de knop geschikt zijn te ma-
en voor dubbel 8 én super 8-projectie.
Opvallend in de filmbranche is het
gestegen bereik van de zoomlenzen. De
Canon levert al een exemplaar waar
de brandpuntsafstand van 1 tot 8
varieert.
Op het gebied van dia-projectoren is
ditmaal op de Photokina een nog grote
re verscheidenheid te constateren dan
bij vorige beurzen. Er zijn honderden
typen, waarvan er vele volledig geauto
matiseerd zijn. Braun is er zelfs met
een gekomen, die radiografisch wordt
bediend. Er is trouwens ook een came
ra, die op deze manier wordt bediend:
de Servo-Baldamat (Ideaal voor het ne
en van ongedwongen plaatjes).
Op het gebied van negatief-materi
aal tenslotte is een tendens merkbaar
naar een nog fijnere korrel. Zowel bij
zwart-wit als bij kleurenfilms. Deze
tendens valt meer op dan het streven
naar een grotere lichtgevoeligheid, dat
bij vorige beurzen in het middelpunt
van de belangstelling stond.
Attracties
Zoals gezegd kan een kort bezoek
aan deze negende Photokina slechts
een greep opleveren uit een schier ein
deloze stroom produkten. Wie zich
meer gedetailleerd op de hoogte wil
stellen zal er verscheidene dagen voo:
moeten uittrekken.
Vermoeiend is het wél. Maar rustpun
ten zijn er voldoende. Men kan er bi
oscopen hezoeken, men kan van de
tribune af een kijkje nemen
studio van de Westduitse televisie en
men kan foto-tentoonstellingen bekij
ken (o.m. 10 jaar World Press Foto.).
Attractieve trekpleisters van i
attractieve beurs, die op grootse wijze
laat zien hoe de fototechniek in opmars
is!
AMSTERDAM De nieuwe Oranjeka
lender is weer verschenen. Met
instemming van de Koningin en
prins Bernhard heeft Pro Juventute
voor de twintigste maal deze kalen
der, die dertien kleurrijke platen
telt van de Koninklijke familie, uit
gegeven. Verscheidene afbeeldingen
zijn nog niet eerder gepubliceerd.
De kalender is het best te karakterise
ren als sieraad èn weldaad": de op
brengsten worden door Pro Juventu
te aangewend om kinderen die extra
zorg nodig hebben, in samenwerking
met hun ouders en met eerbiediging
van hun levensovertuiging, te hei-
Naast de Nederlandse is er ook een
voor buitenlandse relaties geschikte
Oranjekalender 1967 verkrijgbaar:'
er zijn kalenders verschenen in het
Engels, Frans, Duits en Spaans.
De kalender is voor f3.50 verkrijg
baar bij alle verenigingen Pro Ju
ventute en bij het landelijk bestela
dres: Kalenderactie Pro Juventute,
Postbus 7101, Amsterdam, postgiro
517400 (verzendkosten f 0,40 ex
tra).
Het grote nieuws van Rollei: een
kleinbeeld-camera (24 x 36 mm),
de Rollei 35, die niet groter is dan
een sigaret.
Voor het eerst is ook de Ameri
kaanse firma Bell en Howell uit
gekomen met een fotocamera, de
Autoload 340. Zoals de naam aan
geeft zó uitgerust, dat men er de
kant-en-klaar-cassette (Koda-
pak) in kan aanbrengen.
Moderne vormgeving voor moder
ne camera's. Hier de Super 8 30
van Yashica.
MAASTRICHT Op het vliegveld
Zuid-Limburg is gisteren de ..eerste
steen" gelegd voor het eerste Europese
verkeersleidingscentrum (Eurocontrol)
door de Britse minister van staat, R.
Mason. Eurocontrol moet in 1971 ge
reed zijn. Dit verkeersleidingscentrum
is bestemd voor het luchtverkeer, vlie
gend op een hoogte van 6.000 meter of
meer. Eurocontrol gaat ca 75 miljoen
kosten
Degenen, die verantwoordelijk zijn
voor de vesrehijning van de nieuwste
Engelse bijbelvertaling, de New English
Bible, hebben 1970 gesteld als streefjaar
voor volledige verschijning. Het Nieuwe
Testament kwam al in 1961 uit. Het Oude
Testament en de aprokiefen zijn nu uit
de handen der vertalers en onderworpen
aan het langdurige proces van controle
en correctie.
OP ZOEK NAAR LEEFRUIMTE:
Werving technici
bij Landmacht
is een succes
DEN HAAG Willem van Dullemen
(19) uit Goes plaatste gisteren in het
depot in Roermond als duizendste zijn
handtekening onder het contract met
de krijgsmacht voor het project Tech-
nische specialisten.
i Dit stelt zich ten doel de jongelui, i
die zich tenminste vier jaar aan de
j Koninklijke Landmacht verbinden, een
I volledige burgervakople iding te
j verstrekken naast hun specifieke mili-
i taire taak. Deze zal bestaan uit het
bedienen van kostbaar en ingewikkeld
materiaal.
Deze duizendste contractant was
voor staatssecretaris Peijnenburg aan
leiding op het hoofdkwartier van de
Generale Staf in Den Haag het een en
ander over het project te vertellen. Hij
verklaarde dat de technische specia
listen een schot in de roos blijken te
zijn met de aantrekkelijke premie, de
burgervakopleiding en een vast salaris.
De actie, die nu acht maanden loopt,
heeft reeds 7.500 aanvragen gekregen.
Het streven is in totaal over een 6000
man specialisten te beschikken.
De heer Peijnenburg vestigde er
nog de aandacht op dat bij voort
gaande belangstelling de mogelijk
heid niet is uitgesloten dat tot een
nog kortere diensttijd wordt beslo
ten. Eind volgend jaar wordt de
diensttijd van 18 op 16 maanden ge
bracht (voor specialisten van 21 op
18 maanden).
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM De laatste week
van oktober zal in alle Europese lan
den een vluchtelingenactie gebonden
worden. Een comité onder voorzit
terschap van prins Bernhard werkt de
laatste plannen uit. Ieder land zal zich
Inzetten voor een bepaalde groep; Ne
derland voor Tibetanen.
Ook de kerken zijn gevraagd te col
lecteren, en wel op zondag 30 oktober.
Omdat de kerken vaak al bepaalde ver
plichtingen hebben voor bijzondere
groepen vluchtelingen, zullen zij het
geld op eigen wijze kunnen besteden.
Gisteren werd medegedeeld dat deze
collecte voor de Gereformeerde Kerken
moeilijkheden oplevert. Op hervor
mingszondag wordt altijd gecollec
teerd voor het evangelisatiewerk in
het Zuiden. De diakenen werd op de
jubileumbijeenkomst verzocht er bij
de kerkenraden op aan te dringen de
vluchtelingencollecte te houden op 23
oktober of 6 november.
De orkaan Inez bereikte giste- stuurder van deze bij een over-
ren ook Florida in de Verenigde j stroming gestrande auto door het
Staten. In Miami kruipt de be- portierraampje naar buiten om
de deur maar gesloten te houden.
Drs. R. ZIJLSTRA:
(Van onze soc.-econ. redactie)
DEN HAAG Drs. R. Ztflstra,
voorzitter van de Christelijke
Boeren- en Tuindersbond, die tot
het eind van dit jaar optreedt als
voorzitter van het Landbouw
schap, heeft gisteren in die laat
ste functie een krachtig pleidooi
voor het Landbouwschap gehou
den.
„Men heeft het schap wel eens
overblijfsel uit het fascistische tijdperk
genoemd. Ik geloof echter, dat de in
vloeden van het fascisme zich bij onze
bestrijders duidelijker manifesteren
dan bij de bestreden instelling zelf',
aldus de heer Zijlstra.
De voorzitter, die gisteren zijn eerste
vergadering van het Landbouwschap
leidde, noemde het schap een op wette
lijke basis steunend orgaan van samen
werking, dat vanuit een vaste overtui
ging en als daad van vrije wil tot
stand is gekomen. „Dit omdat wij de
overtuiging hadden dat mot deze vorm
van bundeling van krachten de belan
gen van de agrarische werkgever en
werknemer het meest effectief behar
tigd zouden kunnen worden. Wij zitten
hier niet als vreemde, schimmige, on-
BRUSSEL Tijdens bespre
kingen, waaraan van Nederland
se zijde werd deelgenomen door
minister J. G. Suurhoff (verkeer
en waterstaat), is men gisteren
een belangrijke stap verder ge
komen in het streven om tot syn-
Met dit Japanse Topcon-toestel
kunnen drie opnamen per seconde
worden gemaakt. Dank zij een
electromotor (gevoed door een
accu in tas) is het filmtransport
geheel geautomatiseerd, waardoor
men zeer snel achter elkaan kan
afdrukken.
(Van een onzer verslaggevers)
A MSTERDAM De journalis-
ten S. A. Leeflang en W. L.
B. L. Rothuizen en de technische
tekenaars Rudolf en Robbert Das
vinden, dat planologen en archi
tecten bezig zijn, een verstikte
gemeenschap van ons land te ma
ken. Kortom: ze missen elke
visie!
Wat moet er gebeuren om ons land
bewoonbaar te houden? De rijk
geïllustreerde paperback „Op zoek
naar leefruimte", gisteren verschenen
bij de N.V. Uitgeverij A. Roelofs van
Goor te Amersfoort, geeft antwoord op
l deze vraag. Als betweterige leken heb
ben beide journalisten een „handlei
ding" samengesteld, die, zo vermoeden
wc, echte experts hooguit tot een flau
we glimlach zal verleiden.
Een enkel voorbeeld: met onze wo
ningbouw moeten we een heel andere
kant op. Er moet ogenblikkelijk een
punt worden gezet achter de bouw van
eengezinshuisje met een tuintje voor
en achter. Dat is verspilling van
grond, die toch al steeds schaarser
wordt bij het jaar in, jaar uit groeien
de bevolkingsaantal.
Voor het duo Leeflang-Rothuizen ligt
de oplossing voor de hand: „We moe
ten de hoogte in: geen flats van acht of
twaalf verdiepingen, maar torengebou
wen van vijftig verdiepingen." Zij zien
voor hun geestesoog gigantische stads-
gebouwen, waarin vijftigduizend men
sen kunnen wonen. Feit is, dat hun
suggestie in elk geval ruimtebesparend
is, maar de vraag blijft of er liefheb
bers .zullen zijn om in zo'n gebouw te
kruipen...
In hun kritiek op de huidige woning
bouw zit overigens ook veel waars. Zij
veroordelen terecht de fantasieloze
chitectuur van de zg. moderne flats,
die in ijzingwekkende slagorde worden
opgetrokken.
Beide schrijvers lopen warm voor
avant-gardistische plannen. Zo zijn zij
verrukt over het ontwerp van het Rot
terdamse architectenbureau Van den
Broek en Bakema. dat voorziet in de
bouw van een stad op kunstmatige ei
landen in 't IJ-meer bij Amsterdam.
Zij voelen ook alles voor de stichting
van een satellietstad in de Noordzee'
ter hoogte van Scheveningen in de
plaats van de bouw van Groot-Zoeter-
meer. Voor dit naar hun mening
van weinig inzicht getuigende plan heb
ben zij geen goed woord over.
Tirtsa, door Clara Asscher-Plnkhof.
Derde druk. Uitgave J. N. Voorhoeve,
Den Haag. (175 blz., 6,90).
Wat is existentialisme, door prof. dr.
B. Delfgaauw. Zesde druk. Uitgave Het
Wereldvenster, Baarn (128 blz., ƒ5,90).
Aquariumplanten, door prof. dr. H.
C. D. de Wit. Tweede, herziene druk.
Geïllustreerd. Uitgave Hollandia,
Baarn. (359 blz., 17,50).
Zwarte moesson, door Willem
Brandt. Derde geheel herziene en uitge
breide druk van De gele terreur. Uitga
ve Hollandia, Baarn. (273 blz., 14,50).
Worden als een kind, door Okke Ja
ger. Dertigste druk. Uitgave J. H. Kok,
Kampen. (49 blz.. 3,95).
De drie valken, door Werner Ber-
gengrün. Uitgave Bosch Keuning,
Baarn. (61 blz., 2,90).
De klokkenluider van de Notre Da-
e. door Victor Hugo. Tweede druk.
Uitgave L. J. Veen, Amsterdam. (435
blz., ƒ3,50).
Bodem en grasmat, samengesteld
door L. E. M. Klaar. Uitgave Grontmij,
De Bilt (126 blz., geïllustreerd, 4.-).
Neerlands Volksleven. September
nummer, zestiende jaargang. Peinture
naïve, 2,50.
De zoon van Beëri, door ds. H. Veld
kamp. Derde druk. Uitgave T. Wever,
Franeker. (211 blz., ƒ8,90).
Kerkgangers, door ds. H. Veldkamp.
Derde druk. Uitgave T. Wever. Frane
ker. (77 blz., 2,50).
De dag van de Zoon des Mensen,
door ds. H. Veldkamp. Vierde druk.
Uitgave T. Wever, Franeker. (121 blz..
ƒ3,90).
In het Westen
veruit grootste prot.
chr. dagbladpers
chronisatie te komen van de uit
voering der grensoverschrijdende
wegen.
Hoewel er nogal wat moeilijkheden
zijn (voornamelijk van financiële aard)
werden afspraken gemaakt met betrek
king tot de wegen E-10 (Antwer-
pen-Breda), E-3 (Antwerpen Turn
hout, Eindhoven, Venlo) en E-39 (Lum-
men, Genk, Elsloo, Kersensheide). Deze
afspraken moeten nog in wederzijds
kabinetsberaad worden besproken.
Een ander belangrijk resultaat van
de besprekingen is, dat Nederland in
principe heeft ingestemd met de Bel
gische wens tot wijziging van het tra-
cee van de nieuw ontworpen
Schelde-Rijnverbinding. Het overleg zal
in januari in ons land worden voortge
zet.
persoonlijke representanten van een
anonieme bureaucratie, maar als
mensen die, ieder vanuit zijn positie,
de praktijk kennen en als vertrou
wensmannen in vrijheid gekozen. En
wij werken met een staf, die bereid is
zich enthousiast voor deze mooie zaak
in te spannen".
Drs. Zijlstra zei, dat het Land
bouwschap bereid en in staat is voor
een gerechte plaats van de agrarische
bedrijfstak op te komen „en echt niet
alleen voor degenen, die lid zijn van
een standsorganisatie of agrarische be-
drijfsbond". De voorzitter meende, dat
dit besef in veel sterkere mate aanwe
zig is dan men uit de kritiek wel eens
meent te moeten afleiden. Een aanwij
zing daarvoor noemde hij het feit, dat
de heffingen van het Landbouwschap
over 1965 voor 96 procent zonder enig
dwangbevel betaald zijn.
„Techniek
werd geopend
ROTTERDAM Bij de opening van
de expositie „Techniek en Bedrijf' in
het Stokvis-hoofdgebouw aan het Hei
man Dullaertplein heeft adjunct-direc
teur H. J. Mulder een rede gehouden
over de huidige economische moeilijk
heden. Daarbij merkte hij op dat de
rentabiliteit van het bedrijfsleven moet
worden opgevoerd.
Volgens de heer Mulder Is kostenver
laging nauwelijks denkbaar en zal dus
de productiviteit moeten worden opge
voerd. Hij wees op de Verenigde Sta
ten waar men met een nog hoger loon
peil dan het onze toch er in is geslaagd
goedkoper te produceren.
Ons hoger onderwijs zou meer op het
praktische moeten worden gericht op
dat men tot functionele productie kan
komen. Misslagen in de investeringen
die nog wel eens voorkwamen, kunnen
wij os ninet meer veroorloven. We moe
ten die machines aanschaffen die ook
op langere termijn het hoogst rende
ment geven.
De handel heeft hierbij een belang
rijke taak ook wat betreft service en
nazorg van de machines. Dat laatste is
vooral van belang nu de meeste bedrij
ven geen onderhoudsmensen hebben
die bekwaam genoeg zijn deze ingewik
kelde machines te repareren en de fa
brikant daarvoor niet voldoende
mensen heeft. De heer Mulder stelde
dat deze service tot nu toe niet naar
waarde wordt gehonoreerd.
De expositie toont 130 machines
hoofdzakelijk voor de metaalindustrie
die opgesteld staan (en in werking
zijn) in een daarvoor nieuw ingerichte
expositieruimte.
(Van i
redacteuren)
jy" OLONEL Gowon, de nieuwe machtheb
ber in Nigeria, ziet zich voor een ge
weldig probleem geplaatst, nu Hausa's en
Ibo's weer met elkaar slaags zijn geraakt.
Zijn land dreigt er door uiteen te vallen.
Dit zou een slag zijn voor'Afrika, omdat Ni
geria met 56 miljoen zielen de volkrijkste
Afrikaanse staat is.
Kolonel Gowon
Jakoeb°? Gowon, die op 19 oktober 1934 in de stad Jos
geboren als zoon van een missionaris, is niet in di3-
on?dat hu tot geen van beide volksstammen behoort. Het g> ote
pnp !?Ao i Hau^a s en ïbo s tot elke pr(js willen voorkomen, dat de
ene stam door de andere overheerst wordt.
Alles gedaan Gowon heeft sinds hy op 1 augustus aan de
kw.am alles gedaan om te voorkomen,
oat Nigeria uiteen zou vallen. De leiders van
de verschillende gewesten waren hem ai een eindweegs tegemoet geko
men in zijn streven naar een federatieve opzet. De zaken zjjn Gowon ech
ter uit de hand gelopen, nu de strijdkrachten hem niet meer gehoorzamen
J begonnen januari, toen de lbo', een greep naar de
macht deden en een centrale regering voor geheel Nigeria naatreeldern
Generaal Ironsi nam de macht in handen. nasireeiaen.
Hoog opgelaaid Eind juli kwamen echter de mohammedaan
se Hausatroepen in actie, omdat zij overheer-
er,.-, sinS,door de christelijke stammen in het zuiden
dü^enoffeilsi'ef noorden levende Ibo's werden slachtoffers van
De stammentwist is nu weer hoog opgelaaid Engeland hond* rptrori««
I hirst^Uen.0^1^8^' G°W°n miliiaire hulP zaI vra«™ omV orde"*
