SENAAT
DE
KEERT ADAMS
RUG TOE
H. DIEMER OVERLEDEN
JAMIN
Weemoed-eerbied-dank
Nieuwe visie op
Vort Kielmansegg
Strijder voor sociale gerechtigheid
XTcx-norla^ 5 otrtoVr 1%6 47»te jaargang
Or DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAl DAGBLAD
.6untv»gtich li ghcbtevan
mijn harl ia teghanspoat I"
I oe Rotterdammer
Dordts Dagblad I
Haagse
Courant
Kantoren Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Giro '58936 Abonnementsprijzen p.w. 0,93, p.m. 3,97, p.kw. f 11,90 - Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 i
A a een emotioneel debat hebben alle fracties zicli
IR. ADAMS
gedistancieerd can de senator can de Roeren
partij. De beer H. Algra zei: Adams moet zicli
diep schamen.
Toespraken van bisschop Bekkers
gepubliceerd pagina Kernmerk
De Jezuïetenpater Cornelis Hubers (38) beweert een
revolutionaire motor te hebben uitgevonden. Het Neder
landse bedrijfsleven toont er tot nu toe echter weinig
belangstelling voor. Alleen Verolme heeft de moeite
genomen, het project te bestuderen. Zie pagina 7.
•fe Telegram coordr. Sun
pagina 13
(Vu
DEN HAAG Na een emotioneel dehat
Eerste Kamer zich gedistantieerd van ir. Adan
van de Boerenpartij. Dok zijn fractiegenoot
I niets met deze onverkwikkelijke zaak te maken
op de beslissing van het hoofdbestuur, daarna
j deze Kamer zal blijven", zei hij.
Ir. Adams, om wie het hele debat De herer
draaide, hield een verward betoog, (soc.); Van
waarin hij voortdurend om de wezen- Bührmann
lijke beschuldigingen heen draaide. De- (pae.soc.) e
ze houding prikkelde de overige Kamer- op dat de heer Adams de tegen hem
leden in hoge mate. De socialisten uitgebrachte beschuldigingen niet had
Meester en De Niet. de liberaal Van weerlegd. Zij achtten het niet juist
I Riel en mr. Bührmann (c.h.) interum- hem gezien de zware beschuldigingen
peerden hem voortdurend ondanks het op collegiale voet te benaderen vooral
hebben alle fracties in rle
s. «Ie veelbesproken -cnator
de lieer Snoek verklaarde
willen hebben. ..Ik wa. lit
a zal ik beslissen of ik in
Van Lieshout (kath.v.); Vos
Kiel (lib.): Berghuis (a.r.)
(c.h.) Van der Spek
i IJmkers (comm.)
TV-PROGRAMMA VERRASTE
POLITIEK DEN HAAG
(Van onze televisieredactie)
HILVERSUM Met verras-
sende informatie over de figuur
van de Westduitse NAVO-genc-
raal von Kielmansegg heeft de
VPRO-televisie gisteravond op
zien gebaard.
In aansluiting aan de wens van de
P.v.d.A.: „Geen Navo-hoofdkwartier
in Limburg als von Kielmansegg mee-
komt" was verslaggever Dick Ver
kijk erop uitgetrokken meer feiten
over diens oorlogsverleden te verza
melen. Hij wilde dat ook doen door de
algemeen erkende Duitse ex-verzets
leider prof. Eugene Kogon en dr. Fa
bian von Schlabrendorff te laten ge-
tuigen. Voordat zijn reportage op het
scherm kwam. verklaarde Dick Ver
kijk echter „dat de uitkomst een te-
I genstelling was geworden van dat.
I wat hij had beoogd.
INTEGER
Uit deze beide
gesprekken zowel
als uit een on*-
derhoud met ge
neraal von Kiel
mansegg zelf
bleek namelijk dat
laatstgenoemde
een volkomen in
tegere figuur is
en was: óók toen
hij onder Hitier
diende. mtii
i Al in 1938 begon zijn wantrouwen
jegens de „Führer' te ontstaan en
I! gedurende de oorlog heeft hij aan tal
van plannen tot liquidatie van Hitier
en zijn regime gewerkt. Nazi noch
anti-semiet was hij en zijn gelaakte
boek over de veldtocht in Polen en
Frankrijk is door de censuur van
J Goebbels zo veranderd, dat er anti-
semitisme uit bleek.
Nog tijdens de oorlog heeft hij zich
i gedistantieerd van het geschrift dat
1 bedoeld was als een intern rapport
waarvoor hij opdracht had gekregen. 1
«n nog voordat hij. verdacht van ver.
zet, door de Gestapo werd gearres-
teerd en zelfs gemarteld, had hij zich
j voor dat boek reeds gerehabiliteerd.
I Dick Verkijk moest als een terrier
doorbijten eer hij generaal von Kiel-
I mansegg zelf iets ten gunste van
j eigen persoon kon ontfutselen, maar
des te openlijker kwamen zijn twee
betrouwbare verdedigers voor hem
in 't geweer.
REACTIE
In de studio was drs. G. Neder-
horst fractieleider van de P.v.d.A.
in de Tweede Kamer aanwezig. Hij
verklaarde ronduit, sterk onder de
GENÈVE De afvaardiging van
communistisch China heeft gisteren in
Genève de openingsbijeenkomst van de'
86e zitting van het uitvoerend comité;
van de liga van Rode-Kruisvereni-j
gingen verlaten uit protest tegen de
deelneming van vertegenwoordigers
van het Rode Kruis van het „marionet
tenbewind in Zuid-Vietnam".
indruk te zijn van de nieuwe- feiten
hameren van voorzitter Mazure.
Het incident met de heer Baas, dat
veertien dagen geleden plaats had,
raakte al spoedig op de achtergrond. Ir.
Adams sprak in eerste instantie over
leugens en inferieure verdachtmakin
gen. Ik heb ir. Baas nooit met deporta
tie bedreigd en dat blijkt wel want
hij is nooit gedeporteerd, betoogde de
vrije boer. Hierna richtte hij beschuldi
gingen aan de andere partijen die zijns
I inziens de Boerenpartij beletten om in
|de Eerste Kamer op te treden. Ook
I verweet hij de senatoren dat zij de
officiële goedgekeurde geloofsbrieven
negeerden. Voorzitter Mazure had in-
middels reeds enkele malen er op gewe-
Izen dat ir. Adams zich buiten de orde
begaf omdat hij slechts het woord ge-
I vraagd had om de beschuldigingen van
I de heer Baas te weerleggen.
De vrije boer ging echter onverstoor-
waren voorgehoud'
ii grote waarde te hechten aan
het oordeel van de beide vei'dedigers:
„Deze onthullingen hadden al eerder
uit Bonn dienen te komen; wij zijn
onvoldoende voorgelicht".
Op de directe vraag of de P.v.d.A.
nu de aan de regering verstrekte ver
klaring zal intrekken, gaf de heer
Nederhorst een ontwijkend antwoord:
„Wij zullen de tekst van de inter
views graag nog eens nauwkeurig be
studeren, misschien verzachten wij
ons strenge oordeel. Maar ik blijf het
persoonlijk onverstandig vinden dat
von Kielmansegg op deze hoge NA-
VO-post is gesteld"
„Het is en blijft mijn vaste overtui
ging, ook na de gewijzigde politiek*
omstandigheden, dat Duitsland het na
tuurlijk achterland voor onze pluim
vee-export is, betoogde hij. Toen hij
vervolgens een beschouwing over de
Benelux, wilde houden ontnam prof.
Mazure hem het woord.
Geen recht
omdat hij volstrekt* niet toonde spijt te
hebben van zijn houding gedurende de
bezetting, waarvoor hij later ruim een
jaar gevangenisstraf had gekregen en
tot 1953 hem het kiesrecht was ont
zegd.
De socialist ir. Vos achtte onmogelijk
de heer Adams in de diverse Kamer
commissies op te nemen. Dr. Berghuis
(a.r.) wilde voorlopig nog niet zo ver
gaan. Hij betreurde het dat de heer
Adams niet inzag dat hij een foute
opstelling tot hoogste schade van het
land in de oorlogsjaren heeft aangeno-
Voor vervolg zie pag f
niet duur wel heerlijk
Soekarno keert
zich te»en
oktoberrevolte
DJAKARTA De ontwikkelingen
Vervolgens vroeg de liberaal Baas
het woord. Hij zei het incident in de
koffiekamer te betreuren. De reactit,
van ir. Adams vond hij niet steekhou- j
h™;,1?3' t" ""J gedreigd heeft met van de ,aatste weken Djakarl0 bab_
deportatie tam .h hem wel vehgeven ben Soekarno er niet loe gebracht het
maarniet vergeten. De voormalige poli-1 moede hoofd neer te lè«"en Voor
OOK PSP lSS?USf DeraïJdiik ïïSJlS radio-Djakarta noemde de president
xjkjlv f oi mijns inziens het persoonlijk recht Hd gisteren de mislukte staatsereen
Verder legde Dick Verkyk nog de ivan deze Kamer te z,jn. aldus ir. Baasvor)g jaar oktober een'verraad va
Na een pauze van drie kwartier kre-
brochure „Nazi-genei-aal NAVÓ-ge-
neraal". uitgegeven door de PSP t®: gen" de "fractieteidëra gelegenheid een
gen graaf von Kielmansegg. op tafel verklaring af te leggen,
en toonde aan dat grote stukken van
de tekst daarin zijn ontleend aan een
Oostduits „bruinboek".
De heer Bruggeman van de PSP
was degene, die hier antwoord gaf.
Ook hij toonde zich zeer gegrepen
door de onthullingen in de drie ge
sprekken gedaan: „Ik wijs erop. dat
het Oostduitse bruinboek zeer waar
devolle en algemeen juist bevonden
feiten
gegevi
KOEALA LOEMPOER Premier
Abdoel Rachnxan van Maleisic heelt ver
klaard dat leden van het Indonesische
leger de afgelopen weken samen met
pro-communistische infiltranten op Noord-
Indonesische revolutie.
De president hield zijn rede ter ge
legenheid van het 21-jarig bestaan van
het Indonesische leger. Soekarno
drong aan op versterking van de strijd
machtonderdelen en politie om het
hoofd te kunnen bieden aan onder
mijnende activiteiten.
"W/IE aan een krant werkt, deze bode van
leven en dood, wordt telkens weer ge
roepen tot gedenken en doen gedenken. Wij
willen bekennen, dat dit ons ook na zovele ja
ren nog onverminderd blijft aangrijpen. Want
wat is een mensenleven een kostbaar bezit en
wat moet zulk een leven, wélk ook, veel heb
ben betekend voor engere en wijdere omge
ving. En wat zijn woorden dan pover en hoe
zeer schieten zij tekort.
Wel in het bijzonder is dit het geval, nu wij
ons geroepen zien mededeling te doen, in de
ze krant die zolang de zijne was, van het ster
ven van H. Diemer, een man die ons dierbaar
was als vader en tegelijk als voorganger in
een brok werk dat èn voor hem èn voor ons
een stuk levenswerk was en is geworden.
Hoe gaarne zouden we nu zwijgen in wee
moed en in eerbied. De Bijbel gewaagt ergens
van een lofzang die in stilheid tot God om
hoog klimt. Zouden die weemoed en die eer
bied nu ook niet de beste verklanking vinden
in een afzien van wat starpelend spreken en
van wat gebroken schrijven?
ECHTER, er is iets waartoe zeker ook nu
weemoed en eerbied dringen, en dat is
de oprechte en warme dankbaarheid die om
verwoording vraagt. Een dankbaarheid bo
vendien, die als vanzelf oprijst uit wat deze
man voor ons en voor zovele anderen geweest
is, en die daar tegelijk boven uit rijst.
Hoe velen heeft hij in zijn leven, dat zo lang van
veelzijdige werkzaamheid is vervuld ge wees;,
niet mogen inspireren en bezielen. Een leven
waarin hij zich gaf zoals hij was, om zo, onge
acht wie ook, te winnen.
Was het bijvoorbeeld niet merkwaardig, dat
deze man met blijkbaar even groot gemak voor
zitter was van een werknemers- als van een
werkgeversorganisatie? En dit niet door tegen
stellingen te verdoezelen, maar door vanuit
zijn sterke persoonlijkheid met hun aanwe
zigheid geen genoegen te nemen.
En was het niet opmerkelijk, dat deze eenvou
dige zoon uit de dorpspastorie nimmer rechts
wetenschap had gestudeerd, maar niettemin
tientallen jaren lang saambindend leiding gaf
aan een stuk opperste bedrijfsrechtsspraak?
Bovendien op een wijze die hooggeleerde ju
risten van verbaasde verwondering vervulde.
VOOR-de hand ligt het, dat wij, zeker-ook
op deze plaats, in herinnering brengen,
hoe deze man, die groot was in alles wat hij
ondernam en hij ondernam véél in ons
land de christelijke dagbladpers een stuwing
heeft gegeven, vanuit zijn commerciële en
journalistieke capaciteiten, die tot op vandaag
haar werking niet heeft verloren.
Ook uit het dagbladbedrijf had hij zich bij het
klimmen der jaren teruggetrokken. En het be
hoorde tot de wijsheid die zijn deel was. dat
hij sindsdien niet met zijn geest beslag legde
op hen die zijn arbeid mochten voortzetten.
Maar hoe opbeurend en soms ook vertroostend
was het, hem op de achtergrond te weten, met
zijn aandacht en belangstelling.
TT ET geheim van dit leven? Naar ons stellig
A1 weten geen ander, dan dat het geleefd
werd dicht bij. en dagelijks gevoed werd uit,
de Bijbel. Van hem gold wat staat in Psalm
22: „Op U hebben onze vaderen vertrouwd".
Hoe dikwijls heeft hij ons opgewekt, een hoog
standpunt in te nemen tegenover mensen,
maar óók. dat dit mogelijk was vanuit een ne
derige en vooral ook kinderlijke houding je
gens onze God en Heer.
Deze levenshouding was het, die hem, boven
dien begiftigd met een ontwapenende humor,
ertoe bracht alles te zien in de juiste verhou
ding en betrekkelijkheid; die hem tegelijk be
slist maakte èn beminnelijk; die oorzaak was,
dat hij, op welk terrein van het maatschappe
lijk leven ook, geen vijanden had. doch alleen
vrienden; en die in hem de sociale bewogen
heid wekte, waardoor, naar het woord van Je-
saja, een mens dierbaarder werd dan fijn goud.
AN dit geloof heeft hij vastgehouden, al-
tijd en onder alle omstandigheden. Ook
dan, wanneer uiterst belangrijke beslissingen
moesten worden genomen. Zoals rondom het
verbod van onze bladen, dat bewuste loslaten
van wat zulk een belangrijk deel van zijn le
venswerk was gaan vormen.
Hij besefte toen, dat ook een bouwer aan de
samenleving soms moet berusten in de afbraak,
8ls wanneer daarmede, althans voorlopig, een
hoger doel is gediend. Men moet immers in
het geloof ook weten los te laten. Wat overi
gens alleen kan. zo men het geloof zélf vast
houdt.
Dit alles heeft de heer H. Diemer ons. die de
volgende generatie zijn, voorgehouden en zelf
ook voorgelééfd. Scherper dan ooit staat ons
dit voor de geest, nu wij er getuigen van zijn
geweest, in weemoed en in eerbied ook, dat hij
door de Heer van leven en van dood van dit
aardse leven is losgemaakt.
Wat ons rest is de dankbare herinnering
kan men zich beter wensen? En de ruimte die
zo geschapen wordt óók voor de lofzang in
stilheid. Tot God. Tot Hem zal alle vlees ko
men.
„Welzalig hij, dien Gij verkiest en doet na
deren, opdat hij wone in Uw voorhoven"
(Psalm 65).
Borneo zijn gevangen genomen.
Volgens de premier handelen de infil- i
tranten wellicht zonder toestemming van
Djakarta. Op 11 augustus stemde Indo- I
nesië erin toe de onverklaarde oorlog te-
rlogsmisdaden heeft Sen Maleisië te zullen staken. Rachman
De mededelingen over ge-1 wasXTvan. IIJen'ng dat de opstandelingen
3 op Noord-Borneo r--*-
neraal von Kielmansegg wil ik nu
tot op de draad uitgezocht zien. Ook
ik stel de verklaringen van profes
sor Kogon op hoge waarde".
Op de vasthoudende vx-aag van Dick
Verkijk „of de brochure dan niet uit
de circulatie dient te worden geno
men als zijnde onjuist," antwoordde
de heer Bruggeman: „Als de inhoud
verkeerd blijkt te zijn. zal dat zeker
gebeuren."
de
------ graag
confrontatiepolitiek van Indonesië wordt
beexndigd. De laatste tijd hebben zij hun
De Tweede Kamer heeft gis
teren opnieuw gedebatteerd over
de strafonderbreking van de
Duitse oorlogsmisdadiger Willy
Lages. De liberale afgevaardig
de mr. C. Berkhouwer was de
eerste van acht sprekers.
ROTTERDAM Na een kort
stondige ziekte is gisteravond,
87 jaar oud, in ziekenhuis
,,Eudokia" overleden de heer
H. Diemer, oud-directeur
hoofdredacteur van De Rotter
dammer-bladen. Met zijn ver
scheiden is een pionier op het ge
bied van de christelijke bedrijfs
organisatie heengegaan, een man
die zolang het voor hem dag was,
de verbreiding van de christelijke
levensidealen daadwerkelijk heeft
voorgestaan, een self-made man,
die met zijn grote gaven van hart
en hoofd op vele terreinen de ge
meenschap heeft gediend, een
voorvechter voor sociale gerech
tigheid.
Hendrik Diemer werd geboren op 13
(februari 1879 in het Friese Wymbritse-
(radeel. waar zijn vader predikant was.
Door de omstandigheden daartoe ge
dwongen, moest hij na het doorlopen
van de mulo zijn eigen weg zoeken. Hij
werd bakkersknecht-in Kampen. En in
die jaren moeten reeds zijn organisato
rische talenten sterk de aandacht heb
ben getrokken, want nauwelijks twin
tig jaar oud werd hij benoemd tot
bedrijfsleider van de christelijke coöpe
ratie „De Voorzorg" te Rotterdam.
DE BILT Het afgelopen etmaal is
de luchtdruk boven West-Europa aan
zienlijk gestegen. Het meest geschied
de dit in de omgeving van Schotland,
waar een hogedrukgebied tot ontwik
keling kwam. Koude, uit Scandinavië
afkomstige lucht, begon daardoor naar
net zuiden te stromen. Deze lucht vloei
de vandaag ook geleidelijk over Ne
derland uit. Het genoemde hogedruk
gebied neemt nog steeds in betekenis
toe en beweegt in oostelijke richting.
Het koufront, dat de begrenzing vormt
tussen de koude en de boven Frank
rijk en Duitsland aanwezige zachte
lucht, komt daardoor even ten zuiden
van ons land tot stilstand en kan later
zelfs weer wat naar het noorden bewe
gen. Het ziet er echter wel naar uit
dat een groot deel van het land zich
ook morgen nog in de koude lucht be-
vindt. Daarbij kan in de komende
Vier jaar eerder, in 1912. aanvaardde nacht, waar de kans op opklaringen
A 1 De Rotter-, het grootst is, hier en daar nachtvorst
moei-1 voorkomen. De wind waait morgen uit
kelijk werd verbonden. In tal
christelijke bladen, ook in Kuypers
blad De Standaard, verschenen van
zijn hand artikelen, waarin hij zich
enerzijds een strijder, anderzijds een
warm-voelend mens toonde.
In 1909 behoorde hij tot de oprich
ters van het Christelijk Nationaal Vak
verbond. Dat het vertrouwen, dat men
in zijn leiderskwaliteiten stelde groot
was. blijkt uit het feit dat hij van het
CNV de eerste voorzitter werd. Tot
1916 hanteerde hij de voorzittershamer.
Toen gaf hij hem over aan Klaas Kruit
hof.
N iet afzijdig
hij het directeurschap
dammer. Dit dagblad maakte
lijke periode door en Hendrik DiemerI oostelijke richtingen,
werd algemeen erkend als de meest I
geschikte man om deze christelijke]
krant in Rotterdam omhoog te stuwen.' overwegend droog
De uitkomst heeft bewezen, dat de
keu» juist was. j °rS"toXiT5, ï"r„,
„,'lcn van llct '•'lnd enkele opklariDKcri, 1
Voor vervolg Zie pag. 2 011 daar mist. Overwegend matige wind
Vliegtuig stort
neer: 2 doden
Van jongsaf had hij een grote be-1
langstelling voor sociale vraagstukken.
Hij leefde in een bewogen tijd en hij
begreep, dat hij zich in de strijd om so
ciale gerechtigheid niet afzijdig kon en _Jd..
mocht houden. Zo werd hij in 1906gisteren de twee inzittenden
mede-oprichter van de Christelijkei Auster-vliegtuig. de 27-jarige piloot tV
Bond van Bakkersgezellen, tevens re-lN. D. v. d. Voorn uit Vlaardingen -n w
BRIGHTON De Britse regering
iheeft gisteravond, zoals werd ver-
tfyft d i wacht, definitief besloten de loon- en
1EAKL Bij een vliegongeluk zijn, prijsstop, die tien weken op basis van
rywilligheid heeft gegolden, verplicht
stellen. Hiermee heeft premier
verstrekte bevoegdheid. Zo
nden als werkgevers bleken
vrijwillig e willen meewer-
dacteur van het bondsorgaan „De Ba- de 45-jarige fotograaf W. Vrns
zu|" Den Haag. om het leven gekomen
Met dit laatste deed hij zijn intrede Ze waren in opdracht van Rijks- niet
in de journalistiek, die hij zovele jaren waterstaat van Zestienhoven opgeste- ken
voortreffelijk heeft gediend, al lang (gen voor een fotovlucht boven Texel Minister Stewart (economische 7^.
voordat hij werd geroepen leiding te Door onopgehelderde oorzaak stortte ken) kan nu elke maalSïïl nemJn d?«
geven aan het protestants-christelijk, hel toestel nee, op het vltegveld Eter- h„ nodig acht om de ectmomie gerond
dagblad, waaraan zijn naam onverbre-1 land. te houden. 8
