Nieuwe leidse Courant
GEEN HUIZENZEE IN 2000
JAMIN
Geen pbo-orgaan
gezondheidszorg
Hoe verplaatsen
we ons precies?
TWEEMAAL
FRATER
VENANTIUS
Regeringsnota: waar moeten de 20 miljoen mensen straks wonen?
;mancl spreken? Maar
iedereen is op straat!
Veel bewolking
PREMIER VAN
SERAWAK
ONTSLAGEN
Loonsverhoging
van 3/2 procent
groot gevaar
VS bestellen
meer militaire
vliegtuigen
Commentaren
Collega-Senator: hij eruit of ik
Kwestie-Adams brengt
onrust in Boerenpartij
Vrijdag 23 eeptember 1966 47»te jaargang
icteun P. DIEMER
ifdr*dact«un Or. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
.Stintvutich li ghablivm
ml|n h«rt tigKanipoaf I*
Kaptoren Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936
Abonnementsprijzen p.w. 0.93. p.m. f 3.97. p.kw. r 1 '.90 Klechlendiensl bezorging 18 00-19.00 uur
„Met de creatie van frater
Venantius heeft meneer Sonne-
veld een stuk vrolijk klooster
even onder de mensen ge
nacht", zei gistermiddag de
échte frater Venantius, toen hij
Amsterdam cabaretier Wim
Zonneveld de gouden grammo-
foonplaat overhandigde voor zijn
jrote succes ,JZeg maar ja tegen
iet leven". De creatie haalde al
een oplage van 330.000 platen.
Hoe moet dat met de twintig: miljoen inwo
ners (in huizen, huizen en nog eens huizen)
en de zeven miljoen personenauto's die Neder
land waarschijnlijk in het jaar 2000 telt? De
regering heeft in een uitvoerige nota maatrege
len voorgesteld, waardoor Nederland ook in dat
jaar nog leefbaar zal zijn.
TELEFONISTE VAN PHILIPS:
i een onzer verslaggevers)
fclNDHOVEN De feesten
gelegenheid van het 75-jarig
^taan van Philips zouden van-
ag om vier uur officieel be-
n, maar het is anders ge-
Vanmorgen reeds werden
f machines stopgezet en nam
personeel bezit van de straat
uiting te geven aan zijn
Ifeugde over het jubileum, door
ij gisteren uitbetaalde feestgave
een opperbeste stemming ge-
'Icht.
I gehele concern was wel ontijdig
spontaan stopgezet. De tele-
iste op het hoofdkantoor zei ons
erbaasd: „U wilt op dit moment
spreken? Maar dat gaat
niet, we lopen immers alle-
1 op straat!"
dagen geleden was het planne-
)E BILT Het zwaartepunt van
i hogedrukgebied dat het weer in
st-Europa reeds verscheidene dagen
leerst bevindt zich nu bij Schot-
id. Langs de flank ervan bewegen
akke storingsgebieden over de
•ordzee naar het oosten en zuid-
sten. Onder invloed hiervan is de
wolking in ons land weer gaan toe-
nen. Verwacht moet worden dat
uitgestrekte wolkenvelden morgen
grootste deel van het land zullen
dekken maar er zal geen noemens-
ardigc regen vallen bij zwakke tot
itige wind tussen noord en noord-
st. De minimumtemperaturen zullen
or de aanwezigheid van bewolking
er hoger worden,
j )E BILT In het algemeen veel
hoiking, maar overwegend droog
er. Zwakke tot matige wind tus-
noordwest en noord. Minder kou
nacht, morgen overdag ongeveer
ïlfde temperaturen als vandaag,
leptember: zon op 06.28, zon onder 18.35
maan op 17.25, maan onder 00.04
tje om het feest vroeger in te zet
ten, geboren. Het vond graag gehoor.
Er waren „feestneuzen" die veel
verder gingen. Zij vormen van al
lerlei stukken blik en ijzer muziek
korpsen, zij maakten feestmutsen en
deelden die uit, en gaven het parool
door: Vrijdagmorgen alles dicht.
Carnaval
Het had geheim moeten blijven, maar
het lekte uit. En de politie werd een
tikkeltje wit om de neus, want het
massale leegstromen van de fabrie
ken en de feestviering zou haar al
vroeg handen vol werk bezorgen.
Geschat wordt dat dit weekend tien
duizenden en tienduizenden feest
vierders in Eindhoven aanwezig zul
len zijn, zeer en zeer velen uit an
dere steden dan de Lichtstad. De
voorspellingen zijn dat het feest zal
uitlopen op een machtig carnaval,
zoals er nog nooit in Nederland is
geweest
De sterkte van het Eindhovense poli
tiekorps is te gering om al dat ver
keer in goede banen te leiden. Daar
om is er assistentie gevraagd van
de reserve-politie en van de politie
school in Doenrade.
Een van de problemen waarmee Eind
hoven de komende dagen te kam
pen krijgt is het parkeerprobleem.
Waar zullen al die duizenden auto's,
afkomstig uit het gehele land.
moeten worden gestald? En hoe
zullen de straten, de café's en de
restaurants de drukte verwerken?
Vuurwerk
Morgen komen een paar tientallen
groten uit de wereld van de kleine
kunst naar Eindhoven om er in tal
van gelegenheden op te treden. En
er zijn er onder, die iedereen wil
zien en horen. Morgenavond is er
een vuurwerk, dat alle vuurwerken
ter wereld in pracht en praal zal
overtreffen. Verwacht wordt dat het
enkele tienduizenden kijkers trekt.
KOEALA LOEMPOER De eerste
minister van de Maleisische staat
Serawak, Dato Stephen Kalong Ningkan,
is door het parlement ontslagen. Dit ge
beurde nadat de gouverneur de federale
regering bijeen had geroepen toen
Ningkan dit had geweigerd.
Vorige week kondigde de regering in
Koeala Loempoer de noodtoestand in
Serawak af omdat er volgens haar een
communistische rebellie dreigde door de
bestaande politieke onstabiliteit. Premier
Ningkan wees dit van de hand.
NFV-voorzitter:
AMSTERDAM Een loonsverhoging
van 3'/t procent, zoals de regering voor
volgend jaar verwacht, brengt grote ge
varen met zich mee voor de produkti-
viteit en de werkgelegenheid in 1968.
De werkloosheidscijfers voor 1967 bij
3'/s procent loonsverhoging wijzen al
heel duidelijk in die richting, zo zei
NVV-voorzitter A. H. Kloos gisteren tij
dens een congres van de Algemene Be-
drijfsgrocpencentrale.
De heer Kloos verwacht dat de werk
loosheid volgend jaar geleidelijk zal
groeien tot ongeveer twee procent van
alle werknemers. Voor Nederlandse ver
houdingen vindt hij dat een griezelig
hoog cijfer. Het NW heeft ook prak
tische bezwaren tegen een loonsverho
ging van 3Vs procent: voor een derde
van de werknemers is de loonvorming
voor 1967 ai vastgelegd in langlopende
contracten (gemiddeld zeven procent),
Het staat voor de heer Kloos dan ook
vast dat de in deze cao's vastgelegde
looncijfers voor de loonvorming in 1967
belangrijker zullen zijn voor de uit
komsten dan het cijfer van 3Vi procent
op de wens van de regering.
WASHINGTON De Amerikaanse mi
nister van defensie Robert S. McNamara
heeft verklaard dat de Verenigde Staten
de produktie van militaire vliegtuigen
zal opvoeren met ongeveer 280 toestellen.
Dit vergt een bedrag van 2V£ miljard
gulden.
(Van onze parlementsredactie)
jaar 2000 driemaal zo groot moeten zijn wil men de twintig
miljoen inwoners die Nederland dan vermoedelijk telt, kunnen
huisvesten. Dit is te lezen in de tweede nota over de ruimtelijke
ordening, die de regering vandaag openbaar heeft gemaakt. Dui
delijk blijkt hieruit dat Nederland geen huizenzee zal worden, maar
dat de bebouwing in een aantal gebieden zal worden geconcentreerd.
Behalve het inwonertal zal ook het aantal personenauto's groeien,
en wel tot zes of zeven miljoen.
Tussen de vier stedelijke zones die
ten zuiden van de lijn Alkmaar - Arn
hem moeten worden gevormd (de
noord- en de zuidvleugel van de
randstad Holland, de Brabantse steden-
rij en Zuid- en Midden - Limburg)
komt een open ruimte, die zich
uitstrekt van het Hollandse plassengc-
bied via het westelijk rivierengebied
naar de Peel en van hel centrale Delta
gebied en noordwest-Brabant naar de
Biesbosch.
Ten noorden van deze lijn zullen mid
delgrote steden tot ontwikkeling wor
den gebracht. Twente en centraal-Gro-
ningen worden als uitgestrekte stede
lijke gebieden gedacht.
De kop van Noordholland, de zuide
lijke IJsselmeerpolders, het noordelijk
Deltagebied en West-Brabant zijn aan
gewezen om de bevolkingsdruk van de
randstad - Holland te doen afnemen.
In het noorden, bepaalde delen van
Overijssel en Zeeland zal in het jaar
2000 plaats moeten zijn voor drie mil
joen mensen. De werkgelegenheid zal
in deze streken om deze reden krachtig
worden bevorderd.
STADSGEWESTEN
In navolging van het bc'fenland zul
len in ons land ook stadsgr.«vesten wor
den gevormd, aldus de nota, die in dit
verband spreekt over gebundelde de
concentratie.
Om een en ander te verwezenlijken
moet het volgende gebeuren:
niet duur wel heerlijk
stimulering van de ontwikke
ling in het Scheldebekken en na
1970 Reimerswaal;
ontwikkeling van Zoetermeer,
Hellevoetsluis, Dordrecht en Breda
als opvangcentra van het zuide
lijke deel van de randstad;
ontwikkeling van Alkmaar,
Purmerend, de zuidwesthoek van
de IJsselmeerpolders en Lelystad
als opvangcentra van het noorde
lijke deel van de randstad;
uitbreiding van steden als Gro
ningen, Leeuwarden, Zwolle, Em-
men, Assen en Delfzijl;
MEER AANDACHT
verlenging van de metrolijn
via Hoogvliet naar Hellevoetsluis
en van de Schiphollijn;
railstelsels op de vrije baan in
de stadsgewesten Amsterdam, Rot
terdam en Den Haag;
aanleg van plaatsen voor dagre
creatie, waarbij de hoogste urgen
tie moet worden gegeven aan
Spaarnwoude en midden-Delf
land;
bevordering van stadsrecon
structie: krotopruiming, sanering,
verkeers- en vervoersvoorzienin
gen.
Het zal duidelijk zijn, zo zegt de
nota, dat dit alleen mogelijk is als de
bevolking haar steentje bijdraagt in de
vorm van meer besparingen. Zo niet,
dan zal de belastingdruk aanzienlijk
moeten worden verzwaard.
(Meer bijzonderheden over de no
ta staan op pagina 7).
'a Prijzen
Enkele maanden geleden onder
nam de regering een kramp
achtige poging, de prijzen onder
druk te zetten. De verwachte prijs
stijging voor dit jaar van 5,5 pet
volgens het Centraal Planbureau,
maakt echter duidelijk, dat het re
sultaat van liet regeringsbeleid po
ver is geweest.
Bovendien blijkt de overheid thans
met haar miljoenennota de basis
te hebben gelegd voor nog verdere
prijsstijgingen als gevolg van de
verhoging van o.a. de benzineprijs,
de wegenbelasting en de PTT-tarie-
ven.
Het bedrijfsleven ziet deze ontwik
keling met lede ogen aan, want men
zal deze extra kosten weer in de
prijzen moeten verwerken. Het in
dexcijfer voor de kosten van levens
onderhoud zal weer oplopen, maar
de regering zal zich dan moeten
realiseren, dat zij zelf een belangrijk
stuk prijsstijging heeft opgeroepen.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De kwestie-
Adams dreigt een breekijzer in de
Boerenpartij te worden. Eerste-
Kamerlid A. Snoek uit Rotter
dam, naast de heer Adams de
enige Vrije Boer in de Senaat,
heeft laten weten zich in de eerst
volgende vergadering van de Ka
mer te zullen distantiëren van
zijn fractieleider wegens diens
oorlogsverleden. Verder heeft de
Boerenfractie in de Rijswijkse ge
meenteraad de heer Koekoek een
ultimatum gesteld: „Ir. Adams
MINISTER VELDKAMP IN KAMER:
DEN HAAG Minister Veldkamp is niet van plan
om voor de gezondheidszorg in Nederland een pbo-
orgaan met verordenende bevoegheden in het leven
te roepen. Nog minder ligt het in zijn bedoeling van
staatswege een nationale gezondheidsdienst te
creëren, zoals PvdA en PSP willen. De gezondheids
zorg in ons land blijft gefundeerd op de grondslag
van een goed stelsel van sociale verzekeringen en
aanvullende voorzieningen, zo verzekerde de minister
gistermmiddag de Tweede Kamer bij de voortgezette
behandeling van de Volksgezondlieidsnota 1966.
De regering, zo verduidelijkte hij,
wil de organisatie van de volksgezond
heid niet van bovenaf opleggen, maar
ook in de toekomst aansluiten bij wat
op dit terrein uit de maatschappij zelf
is voortgekomen. Er is dan ook geen
enkele grond, voor de vrees dat de taak
van de kruisverenigingen en van
dere particuliere gezondheidsorgani
saties zal worden uitgehold. Het gaat
er alleen om een nauwere samenwer
king tussen de maatschappelijke ver-
•fe Sir Paul kwam,
zag en vertrok
pagina 13
Geenhuisje
zonder buisje
pagina 15
■sjf Geen IQ-achter-
stand bij ge
detineerden
pagina 2
(RITA)
banden tot stand te brengen. Van enige
bevoogding van het particulier initia
tief zal geen sprake zijn.
VAN LANGE ADEM
De omzetting van de Centrale Raad
voor de Volksgezondheid in een soort
SER voor de volksgezondheid een cen
traal openbaar lichaam, dat voor een der
de uit Kroonleden zal bestaan is vol
gens de minister een zaak van lange
adem. Het plan zal worden gepresen
teerd in de vorm van een voorontwerp
van wet, dat bedoeld is om de discussie
op gang te brengen. Als de maatschappe
lijke organisaties er tegen zijn, komt het
lichaam er niet. In ieder geval zal het
centraal orgaan geen verordenende be
voegdheden krijgen.
z zag de c.h.
zijn
moet zo snel als zijn benen hem
kunnen dragen de Boerenpartij
uit, of de afdeling Rijswijk gaat
uit de partij".
Volgens de Rijswijkse BP-fractie-
leider, de heer J. Looman (27), staan
de fracties uit de hele Haagse agglo
meratie achter hen. „Wij vinden", zegt
hy, „dat het politieke verleden van
de heer Adams zodanig is, dat hij geen
politieke carrière kan maken" De
heer Looman heeft al van zeer veel
Boeren-kiezers sympathiebetuigingen
gekregen.
Ir. Adam's collega, de heer Snoek,
is verzetsman. Hij herbergde boven
dien enkele jaren een Joods gezin in
zijn huis. Hij meent, dat samenwerking
met ir. Adams onmogelijk is. Volgende
week zal hy dat in een verklaring in
de Eerste Kamer uiteenzetten. De heer
Snoek wil overigens eerst het resul
taat afwachten van een onderzoek, dat
de partij zelf naar het oorlogsverleden
van de heer Adams zou instellen.
Tot op heden is daar echter nog niet
veel haast mee gemaakt, maar de
stroom van protesten in eigen kring
zal waarschijnlijk wel enige versnel
ling veroorzaken.
Voor vervolg zie pag. 2
voornemen om een motie tegen de omzet
ting in te dienen. Gezien de tegenstand
van de Kamermeerderheid tegen het
plan leek het hem vrijwel uitgesloten
dat. mocht de minister zijn voornemens
toch ten uitvoer brengen, een desbetref
fend wetsontwerp de parlementaire
eindstreep zal halen. „In leder geval zal
er nog wel enig water door de Rijn
moeten vloeien", aldus mr. Van ""elder.
op mr. Van Gelder's opmerking, dat de
Volksgezondheidsnota geen oplossingen
biedt en weinig concreets bevat. Het Ka-
•rdedigde zich met te zeggen, dat
veel positieve punten in net stuk
had gesignaleerd en voor de intensieve
studie die eraan ten grondslag ligt. veel
waardering had getoond.
Voor vervolg zie pag. 2
Middenstand
VERONTRUSTING over de ko-
mende prijsontwikkeling zal
met name sterk zijn bij bet midden-
en kleinbedrijf.
De middenstand kan met vrees de
hogere omzetbelastng per 1 januari
1968 tegemoetzien. De ervaring
leert, dat consument en consumen
tenorganisaties vaak de detaillist
aanzien op prijsstiigingen, ook al
zijn deze een gevolg van prijsver-
hogineen bij fabrikant of groothan
del. Hij moet immers de hogere
prijs aan de consument vragen.
De belastingmanoeuvre van de re
gering is politiek bovendien niet
zuiver. Het kabinet zal de nodige
wettelijke maatregelen voor zijn
rekening nemen, maar dit politieke
gebaar heeft weinig te betekenen.
Niemand voelt vóór januari 1968
de gevolgen van de hogere omzet
belasting.
Wanneer het zover is, mag het vol
gende kabinet de protesten aanho
ren.
Voorstel
PI een rede voor de VN heeft de
Philippijnse president voorstellen
gedaan die overweging verdienen.
Het ene behelsde een „Tasjkent"-
conferentie over Vietnam; het an
dere de vorming van een organisa
tie van Aziatische staten.
Men zal zich herinneren, dat in
Tasjkent (Aziatisch Rusland) een
gewapende vrede werd gesloten in
het Indisch-Pakistaanse conflict In
zake Kasjmir.
Wat de organisatie van AziatLsche
staten betreft: president Marcos
doelt hier op een politiek instru
ment, dat het verzet tegen de Chi
nese expansiedrift moet mobiliseren.
Verwezenlijking van deze gedachte
zon voor Azië een eerste stap in de
goede richting zijn.
Vragen
r\E vragen die het Indonesische
parlement aan Soekarno heeft
gesteld liegen er niet om. Als de
president antwoordt, zal hij wellicht
niet de volle waarheid vertellen.
Zou hij dit wèl doen, dan zou hij
zijn eigen vonnis tekenen. Zóveel is
nu wel bekend geworden over de
rol, die Soekarno in de mislukte
staatsgreep van vorig jaar heeft ge
speeld.
Blijkbaar wil men de president nog
een kans geven, voordat voor hem
onprettige nieuwe onthullingen wor
den gedaan tijdens de processen, die
spoedig tegen Soebandrio en Omar
Dhani beginnen.
Slechts wanneer Soekarno openlijk
toegeeft, een grote fout te hebben
gemaakt door te luisteren naar
slechte raadgevers, kan hij zich als
president handhaven.
ER ZIJN VEEL WANDELAARS
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Hoe verplaatsen de
bewoners van het Westen van het
land? Maken ze wel of geen gebruik
van het openbaar vervoer? De be
antwoording van deze vragen is zeer
belangrijk voor het toekomstig be
leid. Daarom wordt van 26 septem
ber (volgende week maandag) tot
15 november in de provincies Zuid
en Noord-Holland en in Utrecht een
uitgebreide enquête gehouden. Niet
minder dan 90.000 personen worden
ondervraagd. De Commissie bevor
dering openbaar vervoer heeft de
opdracht gegeven voor deze grote
enquête, die 2,5 pet van de bevol
king bestrijkt. De kosten bedragen
1,2 miljoen.
Men verwacht dat het resultaat van
de enquête verrassend zal zijn. Uit
een vooronderzoek is namelijk al
gebleken, dat een derde van het
aantal mensen, dat zich verplaatst,
gebruik maakt van de benen-
wagen. En meer dan een derde van
deze wandelaars ziet er niet tegen
op meer dan 10 minuten te lopen.
Het is duidelijk, dat de enqueteurs
(het zyn er 700) alle medewerking
verwachten. De antwoorden blijven
natuurlijk geheim. Ze worden alleen
verwerkt in het totaalbeeld.
