Niet zomaar recht
op gezondheid
Internationale bond door
Spanje gastvrij ontvangen
(lommen lag
PAUS: IN OKTOBEr
BIDDEN OM VRE]
Oecumene geen grootste-
gemene-delerchristendom
Commandant Westergaard
aanvaardt het bevel
Weer leider voor Leger des Ileils
Generaal komt!~
naar ons land
Uw problee
is het
onze.
r
DINSDAG 20 SEPTEMB
Een woord voor vandaag
Vroomheid, is een woord dat in onze tijd niet erg populair is.
Als het op iemand wordt toegepast, wordt hij prompt in de
nachtschuit geplaatst, in het rariteitenkabinet, of in een hoek
van de verleden tijdgangers. Onze tijd houdt niet van vrome
mensen, dat zijn kwezels.
We zullen het er wel naar gemaakt hebben. Maar dan mogen
we niet met het aquariumwater ook alle mooie tropische visjes
weggooien.
Vergeet nooit dat Christus ook over vroomheid spreekt. Hij
toornt tegen bepaalde vormen van vroomheid, tegen bidden
op de hoeken van de stratentegen opschepperig geven, tegen
zeer treurig vasten.
Zonder vroomheid kan geen christen echt in gemeenschap met
God leven. Maar dat is tegelijkertijd iets waar geen mens mee
heeft te maken. De Heiland zegt: ,£iet toe dat gij uw gerech
tigheid niet doet voor de mensen
Er is vroomheid en vroomheid. Er is de vroomheid die alleen
maar godsdienstige show is. De mensen weten dat ik een
christen ben en daarom kan ik dit niet doen en kan ik dal niet
doen, daarom moet ik mijn woorden doorspekken met een grote
dosis tale Kanaaus, daarom kan ik beslist niet in een licht col
bertje of een lichte zomerjurk lopen. „Waardeloos'', zegt
Christus. Dat is u een uiterlijk geven voor de mensen. Dan
wilt u door hen opgemerkt worden. Maar val nu niet in een
ander uiterste. Denk nu niet dat helemaal niets meer belang
rijk is. Er is een andere vroomheid. Er is de mens die weet dat
God hem ziet en die dat feit bepalend laat zijn voor zijn ivoor
den, zijn daden, zijn kleding. Dat is echte vroomheid.
We lezen vandaag: Deuteronomium 4 1-14.
Beroppingsiverk Vrije Evangelische Gemeenten bijeen (I)
EMB Ep
pl.). B. Duisterhof te Aagtekcrke;
Hantum. H. L. A. de Wtfk te Harkstede: j
te Hoevelaken (toez.), J. den Besten te!
Huizen (N.-H.); te Kampen, M. Ruster te.
Anjum: te Nootdorp. M. Jorritsma te
Balk: te Valburg. J. Arendsen te Bun-|
schoten.
Aangenomen naar Harderwijk (vac.j
C. van den Boogert), W. H. van Kooten
te Oud-Beyerland; naar Steenderen
(toez.), J. Kronenburg te Rinsumageest;
de benoeming tot bijstand in het pasto
raat te Everdingen, M. Verhey, em.-pred.
te Driesum.
Bedankt voor Middelharnis (herv.
kring: toez.). W. van Waasbergen te
Vaals: voor Oude Tonge. Joh. Kortleve te
Klundert.
Waarom?
(Van een onzer medewerkers) I de Schrift en het Schriftgezag wordt
verschillend gedacht.
BARCELONA „De situatie van de protestanten in Spanje Toch was er een eenheid bespeur-
wjjzigt zich voortdurend Een boek, dat daarover enkele jaren baar in die verscheidenheid. Het
.tujjk
te Amsterdam: te Voorschoten (vac. K.
Smit), G. Rang te Haarlem-Zuid.
Bedankt voor Augustinusga-Surhuizum I
en voor Geldermalsen, A. Segger te
Middelstum.
GEREF. KERKEN (vrüsem.)
Bedankt voor Alblasserdam-Nieuw-
Lekkerland. J. van Dijk te Nagele (NOP)
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Naarden. G. Bouw te
Eemdljk; te Rotterdam-Zuid. H. Biesma
ie Stadsknaal: te Vlaardingen. P. den
Butter te Gorinchem; te Werkendam,
P. Roos te Nijkerk.
Aangenomen naar Dokkum. A. J.
Otter te Deventer.
geleden verscheen is volkomen verouderd. Er doen zich steeds
nieuwe mogelijkheden voor, en vooral het tweede Vaticaanse
Concilie heeft voor ons tot een veel gunstiger situatie aanleiding
gegeven."
Murmerwoude
H. Rijksen te
WILLEMSTAD De gouverneur
van de Nederlandse Antillen heeft de
heer R. J. Isa verzocht de vorming van
een kabinet op zo breed mogelijke basis
on zich te nemen. De heer Isa heeft deze
formatie-opdracht in beraad gehouden.
WACHT ONS SOCIALISATIE?
Dat zegt ds. José Martinez van
Barcelona, als ik hem vraag naar zijn
mening over de positie van de Spaan
se protestanten. Hij is predikant van
één van de drie vrije evangelische ge
meenten in die stad. Bovendien is
hij voorzitter van het moderamen
van de Bond van Vrije Evangelische
Gemeenten in Spanje, die nu 27 ge
meenten en 28 evangelisatieposten
omvat met een totaal ledental van
2000, geleid door 25 predikanten.
Deze Spaanse bond was vorige week
gastheer voor de assemblee van de
Internationale bond, waartoe ook de
Nederlandse Bond van Vrije Evange
lische Gemeenten behoort. Dat een
dergelijke wereldvergadering in Span
je kon worden gehouden tekende op
zichzelf reeds de volkomen verander
de omstandigheden.
CONTACT
Afgevaardigden uit elf Europese
landen en uit Noord-Amerika (waar
twee bonden zijn, de Mission Covenant
Church en de Evangelical Free Church)
waren zo in staat direct contact te
hebben met enkele van de Spaanse
gemeenten.
i wijkgemeente van de Verdi-
kerk (het gebouw telt ongeveer 500
;itplaatsen) belegde op zaterdagavond
een ontmoetingssamenkomst terwijl op
zondag 's morgens een Amerikaan en
's middags een Zweed in volle diensten
oorging. Andere afgevaardigden
preekten in de omgeving.
OPDRACHT
Komende woensdag en donderdag zal in de
Tweede Kamer de Volksgezondheidsnota 1966
worden besproken. Dit lijvige regeringsstuk, door
de bewindslieden van sociale zaken en volks
gezondheid opgesteld over de volksgezondheids
zorgen (344 pagina's), handelt o.m. over de rege
ringsverantwoordelijkheid en geeft aan, welke
grondslagen aan het volksgezondheidsbestel
moeten worden gelegd.
Da Kamer zal zich moeten beperken tot een
gedachtenuitwisseling en zal hooguit kunnen
komen tot een aantal principe-uitspraken,
bevat immers niet een wetsvoorstel, zodat amende
menten achterwege zullen blijven, evenals een j zelfkritiek brengt het volvoeren
eindstemming. De Kamer zal dus fungeren als een de de evangelische
forum van het gehele Nederlandse volk en de meen ftn
regering kan slechts uit de algemene beraadslaging
afleiden of haar visie juist is of niet.
over het eigen werk, maar eveneens
VERSCHEIDENHEID
Uit de van de voren toegezonden
rapporten over de situatie der diverse
bondsgemeenschappen blijkt een groot
verschil in „geestelijk klimaat."
bleek dat deze bonden van gemeen
ten elkaar gevonden hadden en bij
elkaar willen blyven.
In de grondslag van de internatio
nale bond wordt dat als volgt om
schreven: ..De Internationale Bond
van Vrije Evangelische Gemeenten is
een verband van bondsgemeenschap
pen die als enige voorwaarde voor
het behoren tot de plaatselijke ge
meente stellen: persoonlijk geloof in
Jezus Christus, de Zoon van God, de
Heiland en Heer."
Wordt vervolgd.
[N ZIJN jongste encycliek
paus Paulus de rooms-kathi
op, de maand oktober te
het gebed voor de wereldvre
zijn diplomatieke pogingen om
te vinden voor Vietnam zijn o
uitgelopen, verklaarde hij.
Waar pogingen van men;
kan het gebed een ommekeei
gen. In zoverre zal de
van de paus ook de protestai
pathiek zijn.
Maar de paus roept niet op
bed zonder meer. Hij vraj
rooms-katholieken de voorspi
te roepen van Maria. En ineei
den op deze wijze de proti
buitengesloten.
De paus had een kans om de
christenheid op te roepen tot'
voor de vrede. Daarin kui
één zijn voor de Troon vai
hemelse Vader. Maar zijn en<
onderstreept de scheiding. Wai
is vaak bepaald door de ontstaans-
geschiedenis en niet minder door de LOOINSpi a fik lllll /ff 1(1*111
geschiedenis en niet minder door
historische ontwikkeling.
Er bestaat allerminst eenheid van
gedachten over de doop, sommige na
tionale bonden kennen de kinderdoop,
zoals in Nederland, andere de volwas-
senendoop, sommige beide. Ook de
houding ten opzichte van de oecume
nische beweging verschilt, omdat som
mige bonden lid zijn van bijvoorbeeld
de Wereldraad van Kerken, terwijl
andere bonden scherp afwijzend staan
tegenover de oecumenische beweging.
Ook over problemen als inspiratie van
Ottaviani bezorgd
over inlegkunde
ROME Kardinaal Ottaviani is be
zorgd over zekere verkeerde uitlegging
van conciliedocumenten. De 75-jarige
leider van de congregatie van de ge
loofsleer (het vroegere heilig officie)
heeft van zijn verontrusting blijk gege
ven in een geheime brief aan de voor
zitters van de bisschopsvergaderingen
alle landen. Met name het dekreet
;r de oecumene wordt volgens de
kardinaal verkeerd geïnterpreteerd
door velen.
Ottaviani wijst op de verwarring, die
Het thema van de conferentie was:
..Opdracht van de gemeente, van
daag." Het werd toegespitst op de
vragen: „Hoe komt de ontmoeting tot
stand tussen de boodschan van het I ontstaan is door „zonderlinge en verme-
- Evangelie en de moderne mens", „Hoe tele opvattingen", die de grondslagen
komen tot een aantal principe-uitspraken. De nota fungeert in een totaal andere situatie van leer en geloof aantasten. Hij
x. *.i ,iet 2enflinffswerjt» en „toj we'ke vraagt de bisschoppen in hun diocesen
een onderzoek in te stellen, hem hier
van voor het eind van dit jaar medede-
meenten'
NAAST beschouwingen over de
grondslagen, de geschiedenis van
de volksgezondheidszorg en de wetge
ving, een overzicht van de huidige ge
zondheidssituatie en de structuur van
de organisatie, wordt in de Volksge
zondheidsnota veel aandacht geschort-
ken aan de algemene beginselen, de
financiering, de kwaliteit en kwantiteit
en tot slot aan het komende gezond
heidsbeleid.
Bij dit alles wordt uitgegaan van
een, in medische kring afgewezen, on
derscheid tussen gezondheidszorg «i ge
zondheidsbescherming.
Gezondheidszorg is (althans in de no
ta) dat de individuele burger deel kan
hebben aan adequate gezondheidsvoor
zieningen (zoals ziekenfondsverzeke
ringen en hulp van de kruisorganisa
ties).
Gezondheidsbescherming houdt in.
dat de collectiviteit van burgers wordt
beschermd tegen gevaren voor hun
persoonlijke en sociale gezond
heidstoestand en dat de burgers kun
nen leven in een uit gezondheidsoog
punt zo leefbaar mogelijk milieu.
Het behoort tot de taak van de over
heid dit alles te bevorderen. En voor
die bevordering wil de regering nieuwe
wegen gaan bewandelen om zo te ko
men tot een „optimale" volksgezond
heidszorg.
Een gunst
c
Als uitgangspunt wordt genomen het
zogenaamde recht op gezondheid, ont
leend aan de pre-ambule van de We-
rcld-Gezondheids-Organlsatie. Dit soci
ale grondrecht legt op de overheid de
plicht voorwaarden te scheppen waar
door de burgers onder optimale omstan
digheden met betrekking tot hun ge
zondheid kunnen leven.
Voor dit uitgangspunt nu moet
ernstig worden gewaarschuwd. Gezond
heid kan nooit een object van recht
zijn, niemand ook de regering niet
kan gezondheid aan de burger garan
deren. Want de gezondheid is een posi
tieve hoedanigheid van het leven, lig
gende in de relatie Schepper-schepsel,
inherent aan het mens-zijn. Anderen
kunnen medehelpen de gezondheid' te
verbeteren of te doen terugkeren, de
gezondheid zelf is ongrijpbaar.
Anders gezegd: gezondheid is een
voorrecht en een gunst Deze typisch
godsdienstige benadering, welke voor
een belangrijk deel ten grondslag ligt
aan het particuliere initiatief (zieken
huiswezen, kruisorganisatie) komt in
de nota niet naar voren, omdat de orde
ning en de doelmatigheid belangrijker
worden geacht.
Nu kan men «tellen dat de mens
recht heeft op gezondheidszorgen, wan
neer deze mens zijn p 1 i c h t in en
jegens de samenleving waarin hij
woont en werkt, is nagekomen. Deze
gedachte, welke de kern vormt van het
sociale grondrecht als zodanig, komt in
de nota echter niet naar voren. Im
mers, over de plicht van de burger,
welke aan de plicht van de overheid
vooraf gaat, wordt niet gesproken. Dc
plicht van de overheid wordt centraal
gesteld.
En dat ls de tweede grief tegen de
regeringsopvatting, omdat het particu
liere initiatief juist is gebaseerd op de
gedachte van de persoonlijke verant
woordelijkheid van de mens jegens
zichzelf, de zijnen, de medemens en de
naaste.
In het bezitten van gezondheid ligt
derhalve een opdracht besloten, welke
medebepalend is voor de wijze waarop
de gezondheidszorgen worden behar
tigd.
gemaakt aan die van de overheid. Het
gaat evenwel om verschillende verant
woordelijkheden welke onvergelijk
baar zijn. Deze gedachtengang heeft
twee consequenties.
De eerste is, dat de overheid, wil zij
dwingend optreden bijvoorbeeld ten
aanzien van de gezondheidszorg, een
deugdelijke motivering moet aanvoe
ren (en rechtsgrond). In de nota wordt
dit stelsel verworpen voor de gezond
heidszorg, want het sociale grondrecht
„recht op gezondheid" wordt als vol
doende aangemerkt om dat optreden te
rechtvaardigen.
Met andere woorden: de overheid
verkrijgt in dit grondrecht een vrij
brief voor haar doen en laten. Hier
door
Dr.J.F.RANG
juridisch medewerker aan het
Instituut van Soc. Geneeskunde
der Vrije Universiteit
Vrijbrief
In de nota wordt de verantwoorde
lijkheid - an het individu ondergeschikt
wordt niet alleen het begrip sociaal
grondrecht verkeerd toegepast (dat
recht is een ethisch beginsel inzake de
wisselwerking tussen de plichten van
individu en gemeenschap en niet een
staatsrechtelijke stelregel), ieder ander
beginsel, waarop de gezondheidsbeharti-
ging kan worden gebaseerd, wordt bui-1
ten beschouwing gelaten. De plichten
van de burger om het recht te verwer
ven worden niet genoemd. Wellicht isj
het feit dat men burger is. wel voldoen-
de om het recht op gezondheid te ver
krijgen.
De geschiedenis herhaalt zich. Want,
wie zich de discussies herinnert over
het kosteloze staatspensioen, zal dezelf
de argumenten tegenkomen als die wel
ke worden aangevoerd voor deze ge-
zondheidsbehartiging. De idee van een
kosteloze gezondheidszorg is zonder
moeite op basis van deze leer te verde
diger
Kruisorganisaties
De tweede consequentie is. dat het
bestaansrecht van de kruisorganisaties
ernstig wordt bedreigd. Want als de
burger recht op gezondheid heeft, be-
heeft hij geen lid meer van een derge
lijke organisatie te worden.
Maar het is juist het lidmaatschap
waarop deze gezondheidsorganen zijn
gebaseerd. Het wezertkenmérk is im
mers. dat men niet zozeer lid wordt om
zelf recht te hebben op verzorging,
maar om de persoonlijke verantwoorde
lijkheid jegens de ander te realiseren:
het gaat om de solidariteit. Eenzelfde
gedachtengang kan worden opgebouwd
het Lnstelllngswezen (ziekenhuizen
eerd. maar terecht wordt de vraag
gesteld of een dergelijke subsidie nog
wel past in deze tijd. Hebben zij geen
recht op financiering, bijvoorbeeld om
dat ongeveer 80* procent van de bevol
king bij deze organisaties is aangeslo
ten?
Ook hier baseert de regering dat
recht op het sociale grondrecht. Alleen:
de overheidskas heeft ook een bodem.
Derhalve wordt een band gesmeed met
de ziekenfondsen om via de zieken
fondsverzekering een financiering te re
aliseren. waarbii de verzekerden te
vens recht hebben op de voorzieningen
(bijvoorbeeld de ziekenfondsverzeke
ring). En wanneer dit wordt gebaseerd
op het sociale grondrecht „recht op ge
zondheid", zoals in de nota helaas ge
beurt. dan wacht Nederland in de toe
komst een gesocialiseerde gezond
heidszorg, waarbij de particuliere orga
nen worden bejast met de uitvoering,
c.q. behartiging van bepaalde delen
van deze verzekering.
Dat de regering de ziekenfondsverze
kering voorhands wil ombouwen tot
een beperkte, en later tot een volledige
volksverzekering, ligt dan ook voor de
hand.
In de Kamer zal niet of nauwelijks
worden gesproken over de medisch-
technische aspecten van de nota. Het
zal gaan over de organisatie, de finan
ciering, en over de grondslagen van
hgt beleid. Daarbij zal de financiële
Bewust is bij de voorbereiding van
de conferentie aandacht geschonken
aan de verhouding tot andere kerken
in elk afzonderlijk land. Alle kerken
samen, immers, staan voor dezelfde
opdracht-
Daarom brengt elke nationale bond
van gemeenten niet alleen verslag uit
ling te doen en zo nodig in een officiële
verklaring afwijkende opvattingen te
corrigeren.
(Van onze kerkredactie)
ROME Alle rooms-katholie
ken in de wereld moeten in okto
ber de voorspraak van Maria in
roepen om te bidden voor de
vrede in Vietnam en de gehele
wereld. Dit heeft paus Paulus in
een zendbrief geschreven aan alle
rooms-katholieke bisschoppen.
Vaticaanse zegslieden hebben
verklaard dat alle pogingen van
de paus langs diplomatieke weg
tot vrede te komen mislukt z(jn.
In het bijzonder zal 4 oktober door
de R.K. Kerk opzij gezet worden als
een dag voor gebed. De paus koos die
datum omdat hij precies een jaar gele
den een bezoek bracht aan de Verenig
de Naties.
Bovendien drong de paus er op aan
dat de onderhandelingen hervat wor
den over de kwestie-Vietnam. Letter
lijk zei hij gisteren: „Laten alle verant
woordelijke instanties zich beijveren
om de juiste omstandigheden te schep
pen de mensen er toe te bewegen de
wapens neer te leggen voor het te laat
De mensen moeten bijeen komen
situatie veel aandacht vragen. Maar
is één troost'voor hen die zich kanten
tegen de beleidslijnen van de regering:
er is geen geld om het waar te maken.
Bovendien kampen de ziekenfondsen
met een tekort van miljoenen, zodat er
of een premieverhoging moet komen of
een bezuiniging. Overheveling van de
kruiswerkzaamheden mag daarom in
de naaste toekomst niet worden ver
wacht.
Het is evenwel te hopen, dat de Ka
mer los van deze financiële problemen
tot duidelijke uitspraken zal komen
over de grondslagen.
De behartiging van de volksgezond
heidszorg in Nederland berust voor een
zeer groot gedeelte in handen van het
oarticuliere initiatief. Bezinning op de
verantwoordelijkheden van overheid
en burger c.q. particulier initiatief is
^ewenst. Maar dan moet duidelijk voor
ogen staan dat het hier niet om poli-
Mek-sooiale problemen gaat. doch uit
eindelijk om waarden welke zijn ver
honden met het mens-ziin als zodanig.
De persoonliike verantwoordelijkheid
van de burger en het bestaansrecht
van het particuliere initiatief staan op
het spel.
Brief Nederlandse bisschoppen
en concrete plannen maken...
nu een oplossing gevonden
want anders kan die later pas
verkregen na een bittere strijT^
koste van grote verliezen."
In zijn bloemrijke taal zegt d^'
dat hij „doordringend en met traiw'
de ogen zijn stem verheft" eiL
richt tot de politieke leiders „of
verdere verbreiding van het conffj
voorkomen en zelfs geheel uit ftb
ven."
Het is de tweede maal dat de*5
een dergelijk oproep om gebed v]
vrede doet horen. Zijn vorige en<
(dit is zijn vierde) was getiteld
maand mei". Het is tevens de tf01
maal dat hij een maand uitkie s*
gewijd is aan Maria. Ook in*0
mei-encycliek vroeg hij om ge
voor de bedreigde wereldvrede.
Rozenkrans te
Nu schrijft hij: „Wanneer het
toeneemt, moet ook de vroomhei:o1
het volk Gods toenemen. Hij ro<16
tot het gebed van de rozenkrans
dat „zulk een gebed het kwadeD
mag af te wentelen en ongeluk te
komen, zoals de geschiedenis vi
Kerk afdoende aantoont." K
De encycliek sluit met een j
tot Maria waarin onder meer e
gezegd: „Verander de gezindheii -K
oorlogvoerenden en geef hun v ,0
gedachten. Maak dat God, die he
recht bestraft, zijn barmharti
toont en onder de volkeren de
verlangde rust herstelt en lien b
tot een langdurige periode van
zijn."
(Van onze kerkredactio)
UTRECHT De Nederlandse
rooms-katholieke bisschoppen
hebben vandaag een herderlijk
schrijven doen uitgaan in de on
gebruikelijke vorm van een met
foto's geïllustreerde brochure. In
deze brief wordt de balans opge
maakt van de oecumenische be
weging en worden enkele richt
lijnen gegeven voor de toekomst.
De bisschoppen willen met deze pu-
blikatie aan de ene kant rooms-katho
lieken, die nog argwanend staan tegeno
ver oecumenische strevingen over hun
aarzeling heen helpen en aan de ande
re kant hen, die ongeduldig worden,
gerust stellen. Allen worden aan-
e.d.) en de geestelijke volksgezond
heid.
Het gevolg var. de nieuwe leer zal
bevelhebber van het Leger des
Heils, generaal Frederick Coutts,
komt vandaag naar Nederland
om de nieuwe territoriale com
mandant, de Deen Kaarc Wester
gaard het bevel in handen te ge
ven. In een grootse samenkomst
in de zaal Marcanti zal hij, om
zijn, dat het lidmaatschap op den duurj^et wat kerkelijker te zeggen, zijn
een gesprek met hem. gisteren,
nde hij nog wat vreemd te staan
I tegenover het Nederlandse corps, dat
hij moet leiden. Toch komt hij niet uit
een klein nationaal corps. Met een beet-
ie trots in zijn stem vertelde hij dat
j Noorwegen zelfs percentsgewijze het
i grootste corps heeft ter wereld. Dan
i komt Nieuw-Zeeland en dan, hoe
vreemd het ook moge klinken, Rho-
AMSTERDAM De opper- d*sië
(Van onze kerkredactie)
zal verdwijnen en dat de burger in een ambt aanvaarden. Het Leger des
:ehee! andere relatie tot deze organisa ffeils in ons land zal dan weer
ties komt te staan. nl. als rechthebben- j
de (relatie verzekeringsinstelling-ver- ortlen Rejeld door een buitenlan
der, zoals in het grootste deel van
zjjn geschiedenis. Slechts twee
zekerde).
Bovendien zal het karakter van de
organisatie zelf wezenlijk veranderen:
zij zullen verworden tot instituten wel
ke gezondheidszorgen behartigen en ko
men daarmede terecht op het vlak van
de ziekenfondsen, die financieel bij die
behartiging bemiddelen.
Naar de fondsen?
Het is daarom niet verwonderlijk,
dat er in de nota veel aandacht wordt
geschonken aan de relatie zieken
fonds-kruisorganisatie. Bekend is dat
de kruisorganisaties over onvoldoende
geld beschikken. Zij worden gesubsidi-
Nederlanders heben de leiding ge
had in de 77 jaar van zjjn bestaan.
Bouwe Vlas en commandant W.
F. Palstra. die nu de leiding heeft
over het werk in geheel Europa.
Westergaard is geen Jonge man
meer. Nog dit jaar wordt hij zestig.
Hoewel een Deen van geboorte, heeft
ambtsleven bracht hij op buitenlandse
posten door. Het laatst was hij com
mandant van Noorwegen.
VF.R VNDERINGEN
Maar toch is er veel anders. Noorwe
gen is tot nu toe eigenlijk nog een
rustig eiland in het zo snel veranderen
de West-Europa, al beginnen zich ook
daar tekenen van veranderingen te
openbaren.
Het Leger, zei hij me, moet met de
tijd mee gaan. Veranderende tijden vra
gen andere methoden. Maar daar
wordt gemakkelijker over gepraat,
dan dat zij ook werkelijk in de prak
tijk gevonden worden. Maar het Leger
heeft in zijn geschiedenis steeds weer
bewezen de kracht te vinden om zich
aan een nieuwe situatie aan te kunnen
passen.
DEMOCR \TISCH
„Ik kreeg het bevel per telegram
zei hij, en ik ging. Zo gaat dat in
het Leger." Maar als hij spreekt over
de wijze, waarop hij het bevel In ons
land gaat voeren, dan voegt hij er aan
toe: „Maar ook in het leger begint de
democratie door te dringen. We rege
ren niet meer zo van boven af. We
laten ons voorlichten; we hebben raden
van advies. Ik zal nauwlettend wande
len, om met Paulus te spreken."
De naam Westergaard is niet hele
maal nieuw in Nederlandse Leger des
Heilskringen. Van 1927 tot 1931 was
zijn vader hier chef-secretaris (rech
terhand van de commandant), toen was
hij als piepjong officier al leider van
een corps in Engeland. Zelf heeft hij
enkele malen het jaarlijks congres
voor officieren en de velddag van
Baarn geleid.
Ondanks zijn leeftijd zijn hij en zijn j
Engelre vrouw vast van plan on, rich v>n tro0,s,e.„mrna.dr,.„hris
op de Nederlandse taal toe te gaan
leggen ...Ie kunt via een tolk geen con- «lat het bestaan en tb
tact met de mensen hebben." zegt hij betekenis van de kerkelijke gemeen
gespoord tot eensgezinde samenwer
king van alle rooms-katholieken voor
de zaak van de christelijke hereniging.
Omdat het om de hereniging niet
van bestuursapparaten, maar van het
gehele christenvolk gaat, wordt ieder
aangespoord het zijne bij te dragen,
allereerst in de omgang met andere
christenen in het leven van alledag.
De oecumenische houding vloeit niet
voort uit onverschilligheid voor eigen
geloofstraditie. De rooms-katholiek
dient geen kleurloos christendom te
presenteren. Dat wil niet zeggen, dat
hij blind moet zijn voor de begrenzin
gen en tekorten van de rooms-katholie
ke traditie, maar hij moet wel meer
inbrengen in het oecumenisch gesprek,
dan alleen maar kritiek op eigen kerke
lijk leven.
Uitvoerig gaan de bisschoppen in op
de gemengd gehuwden. „Zij krijgen
wellicht het pijnlijkste deel te dragen
van de erfenis der verdeeldheid, zon
der dat zij persoonlijk ook maar in het
minst aansprakelijk gesteld kunnen
worden voor de scheiding tussen de
christenen."
Huwelijk
De uitdrukking „oecumenisch huwe
lijk" wijzen zij echter af. „Juist ais
gemengd is het gemengde huwelijk al
lerminst een teken van kerkelijke een
heid, doch integendeel een pijnlijke
openbaring van nog altijd aanwezige
verdeeldheid."
Met alle respect voor hen, die in
oecumenische gezindheid het gemengde
huwelijk in trouw aan de eigen ge
loofsovertuiging beleven, menen de bis
schoppen toch uit de opgedane erva
ring te moeten besluiten, dat „deze op
dracht in vele gevallen te machtig
blijkt en dat terwille van de eensge
zindheid in het huwelijk gemakkelijk
•eg dreigt te worden ingeslagen
„Het zou een vreselijke gewaarwording
zijn om niet te kunnen spreken met je
eigen mensen. Geef me zes maanden en
dan zal ik mezelf zeker gedeeltelijk
verstaanbaar kunnen maken."
GENERAAL
Commandant Westergaard is blij dat
generaal Coutts zelf hem komt installe
ren. „Dat is een eer voor Nederland,
en een beetje voor mij zelf,'zegt hij,
„want het is helemaal niet de gewoonte
dat de generaal dat doet"
Zo begint vanavond voor het 77 jaar
oude Leger des Heils in ons land een
nieuwe periode. Een man krijgt de lei
ding die zowel ervaring heeft op soci
aal gebied als in het evangelisatiewerk.
„Maar", zegt hij. „ik spreek over me
zelf graag als over een evangelist Uit
eindelijk heeft het sociaal werk maar
één doel. om de mensen beter de
Boodschap van Verlossing te kunnen
laten horen."
En met wijlen generaal Bramball
Booth zegt h\j: „Waar ik dien is mijn
vaderland, want het Éj|
land."
schap voorbijziet."
Intercommunie
Het verlangen naar intercommunie
noemen de bisschoppen gerechtvaar
digd, maar „zolang de kerkelijke ge
meenschappen tot hun grote verdriet
nog niet tot intercommunie kunnen
overgaan, zullen ook de leden van deze
kerkelijke gemeenschappen geen daden
moeten gaan stellen, die in tegenspraak
staan met de betreffende kerkelijke
overtuiging. Anders zaait men nieuwe
verdeeldheid."
De bisschoppen spreken tenslotte
over de liturgievernieuwingen. Velen
aarzelen, omdat zij de nieuwe vormen
orotestants vinden, maar dat zou ons
iuist moeten aanmoedigen, omdat daar
mee de wederkerige toegankelijkheid
voor elkaar toeneemt. De opdracht om
verzoening te zoeken met de geschei
den broeders vraagt offers, zo zeggen
de bisschoppen.
Hoewel de brief nu pas is versche
nen. is ze gedateerd op 15 februari,
omdat de overleden bisschoppen Bek-
mijn Vadersjkers en Van Dodewaard nog aan de
voorbereiding hebben meegewerkt.
Brieven die niet zijn
van naam en adres kunnen
in behandeling worden genot 1
Geheimhouding is verzekerd, j
gen die niet onderling met elL
in verband staan moeten in jp
zonderlijke brieven worden l
steld. Per brief dient i
aan postzegels te worden ing<
ten.
beschermde monumenten te
plaatst, nu rechts'-eks op dei
gestelde lijst geplaatst. Kan
moet hier eer. formele fout
maakt? Beroep op de Kroon i_
lijk. Hoe gaat dit in zijn werk?.
Antwoord: Het is mogelijk
de voorlopige lijst te komen enn
ingeschreven te worden bij mom»
ten zorg. Alvorens u definitief
geschreven wordt, een -roceduri
meente en provincie wordt de lij),
inzage gegeven. Na inzage
lijst naar de minister, en dai.
na verloop van tijd definitief i
ingeschreven. Indien u zich
Kroon wilt wenden, moe' i
voegen bij de minister vl_.
recreatie en maatschappelijk
Rijswijk Z.H.
Vraag: We hebben sinds tweej
ken vlooien. Ze zijn erg klein
begrijpen niet hoe we er aan
men zijn. We hebben er alles]
gedaan en vier soorten DDT, i
der spuitbussen dubbel sterk, p
bruikt. Alle insecten zijn daan'
doodgegaan, behalve de vlooien, a
zuigen, klopptn en dweilen hfk
geen succes. Hoe nu?
Antwoord: Vlooien '-unnen
vandaan komen, waar veel
verzameld zijn. Het komt meer
dat zindelijke mensen na v
bijv. het huis vergeven van
vinden. Enkele vlooien hebben
kans gehad zich ongehinderd a
telen. U behoeft er zich dus niet
te schamen. Wat uw vrouw dc
zeer goed. Vooral aan zindelijl
hebben vlooien een hekel. Ge!
veel zeep, vlooienpoeder en spuit
insecticiden Tien pr cent zeep
of kokend h( water doodt vl
Lysol, sodawater of bleekwater
niet. Een goed verdelgingsmiddi
derrispoeder, bij drogist of apot!
Daarmee hebben /e in Jaoan b
krijgsgevangschap in enkele c
een einde gemaakt aar een vresf
vlooienplaag In een goed gemi
leerd Hollands huls is di' natuu
veel moeilijker. De vlooien leggen
melijk overal eitjes en telkens al
zijn uitgeroeid, komen er weer jo
re genera'ies te voorschijn, t
hmid moed U za' het als U voort
winnen. Van een leraar iologii
®eer rfierenvr'-'t zeker hoff
we eens, dat men een hond ir
huis moet laten lopen De vlooien
ven voorkeur aan een hond en sl
gen er allemaal op We laten dit
rekening.
tuurllik v
Hoe
lekkei
