CONFLICT SOEKARNO
IN KRITIEKE FASE
Golden Fiction Filter
Rode Garde krijgt
vrij spel in China
Aanhang
gaat zich
nu roeren
alles
CS O C (Si
en
wer
Kind levend
uit puin
opgegraven
Gelukkig „huwelijk" van kostelijke
USA tabakken en een perfect filter
Militaire vergissingen
in Vietnam tegengaan
Geen initiatief
in Vietnam
PROVO'S VINDEN
STRAF TE ZWAAR
„Woning" voor ogen
van gezin vernield
?66
DONDERDAG 25 AUGUSTUS 1966
SOEBAN'DRIO
(Van een onzer redacteuren)
Soekarno is nog steeds president van Indonesië. En te oordelen
naar de rede, die hjj vorige week op Onafhankelijkheidsdag
heeft uitgesproken, is hjj van plan het te blijven ook. Het lijkt er
op, dat een nieuwe fase is aangebroken in de strijd om de macht,
die begonnen is na de mislukte communistische opstand van
30 september. Organisaties, die na die dag vleugellam waren
gemaakt, hebben zich weten te herstellen. Zelfs de communisten
zijn weer actief geworden, nu de positie van de president recht
streeks in het geding is gekomen.
In de bijna elf maanden, die
verstreken zijn sinds de commu
nistische staatsgreep, hebben de mi
litairen onder leiding van generaal
Soeharto kans gezien, veel van hun
plannen uit te voeren ondanks
het verzet van Soekarno. Zij slaag
den er zelfs in verschillende van
zijn naaste medewerkers naar de
gevangenis te sturen. Een van hen
was dr. Soebandrio, de vroegere
minister van buitenlandse zaken,
van wie wordt aangenomen, dat
hij achter de schermen een belang
rijke rol speelde in de (mislukte)
staatsgreep. Hij wacht nog steeds
op een proces.
Vermoedelijk kon Soekarno tot
medewerken worden gedwongen,
omdat hij op zijn minst op de hoog
te geweest moet zijn van het feit,
dat eind september een actie tegen
de legerleiding op handen was.
Afwachten
De generaals hebben zich steeds
op het standpunt gesteld, dat zij
niets tegen de president moesten
ondernemen, zolang daarvoor geen
dringende reden zou bestaan. Wel
licht hebben zij rekening gehouden
met de (volgens vroegere berich
ten) zwakke gezondheid van Soe
karno. Met weet, dat vorig jaar uit
Chinese bron werd gemeld, dat de
president niet lang meer zou kun
nen leven. Mogelijk hebben de mili
taire leiders iets verwacht van wij
ziging van het presidentiële stelsel
in Indonesië. Zoals men weet is
Soekarno echter nog altijd „presi
dent voor het leven". En tenslotte
hebben de generaals misschien
gespeculeerd op de verwachting,
dat hij zijn verzet zou opgeven
Hoffelijkheid (2)
Te weinig hoffelijkheid merkt een
lezer op, nu, ik heb andere ervarin
gen. Als alleenstaande oudere vrouw
helpt men mij: mijn vuilnisemmer
wordt naar beneden en weer naar
boven gebracht, men staat doorgaans
voor mij op in tram, trein of bus.
Mijn bejaarde vader, nu overleden,
ondervond .letzelfde Tram- of
buspersoneel was hem steeds behulp
zaam bij het instappen en verlaten
van openbare vervoermiddelen, ja, er
waren zelfs chauffeurs die, als ze hem
zagen, vlak aan de trottoirband stop
ten om het hem maar zo gemakkelijk
mogelijk te maken. Het kwam ook
voor dat bij slecht weer nem werd
geadviseerd nog maar even te blijven
zitten (eindpunt) tot de bui over was.
Ik kan zeggen dat ik door al die
kleine, zorgzame dingen van geen al
leen-zijn weet.
Den Haag Mej. L. M. Helge
Aardappelen
Van de aangekondigde prijsverla
ging voor aardappelen heb ik nog
weinig gemerkt. Het is nog altijd 40
cent de kilo. En dan: hoe vuil zijn zc
»oms. Waarom worden de aardappe
len niet ontdaan van alle vuil? Ik
vraag me wel eens af: hoe durft de
handelaar met zulke aardappelen bij
de consument te komen? Hij betaalt
op die manier ook nog voor de grond.
Rotterdam
J. Soetens
Achtergebleven
De achtergebleven gebieden moeten
geholpen worden, akkoord. Maar in
ons land is ook nog wel het nodige
•c.itergebleven waarvoor men meer
aandacht zou kunnen opbrengen. Ik
denk aan oud-gepensioneerden uit
overheidsdiensten in vergelijking met
hun collega's die recent gepensio
neerd werden. In bepaalde gelijkwaar
dige functies is het verschil al wel
1800 gulden per jaar. En dan nog die
korting op de AOW. zodat het gezien
de duurte maar een allermiserabelst
mkomentje is. dat vele oud-gepensio-
jjeerden ..genieten". Weet men wel.
dat vroeger reeds tien procent premie
van het toen verdiende salaris moest
worden betaald? Dus offers zijn er
heus voor gebracht. Nogmaals: hier
*®lt het nodige te corrigeren.
Dordrecht S. Immer
Tegenvaller
Het is allemaal anders uitgeval
len. Zelfs ziet het er naar uit, dat
hij nu zelf op een openlijke kracht
meting met de generaals aanstuurt.
Zijn rede van vorige week leek
een verandering in te houden van
zijn politieke leer, welke hij tot-
dusver door dik en dun heeft ver
dedigd een leer, die zijn land in
economisch opzicht aan de rand
van de afgrond heeft gebracht. Hij
zei dat het begrip „nasakom" (een
heid van nationalisme, godsdienst
en communisme) vervangen dient te
worden door „nasasos". De afkor
ting voor communisme heeft dus
plaats gemaakt voor die van socia
lisme. Het is echter slechts een tak-
tische wijziging, omdat het begrip
socialisme voor Soekarno een vlag
is. die een nogal duistere lading
dekt.
Nog altijd heeft de president de
opstand van 30 september niet ver-
oordeeld als een communistische
staatsgreep. Hij zal daar zijn rede
nen voor hebben.
Op straat
De rede van Soekarno leidde
prompt tot een krachtige roep om
zijn aftreden. Mohammedaanse ver
enigingen en studentenorganisaties
kwamen in het geweer. Met de
monstraties trachtten zij hun eisen
kracht bij te zetten. De aanhangers
van Soekarno gingen echter ook de
straat op en de militaire leiders
zagen zich genoodzaakt, een ver
bod van demonstraties af te kondi
gen. Niettemin liet het leger duide
lijk blijken aan welke kant het
stond, toen een bij de demonstra
ties omgekomen student met mili
taire eer werd begraven.
Dit neemt echter niet weg, dat er
langzaam maar zeker een verande
ring is gekomen in de Indonesische
situatie. Na elf maanden hebben
degenen, die na het mislukken van
de opstand reden hadden, zich
rustig te houden, weer moed gevat.
Toen het aftreden van Soekarno
werd geëist hadden zij een prachti
ge aanleiding, zich weer op straat
te vertonen.
Schuilplaats
Deze krachten hebben zich voor
namelijk gegroepeerd rondom de
PNI, de Indonesische nationa
listische partij, die destijds door
Soekarno en Hatta werd opgericht
Voor de opstand van vorig jaar
stond deze partij sterk onder com
munistische invloed. De zuivering,
die na de mislukte staatsgreep volg
de, maakte de PNI vleugellam. Zij
heeft zich echter hersteld van de
slagen, die haar werden toege
bracht. En enkele dagen geleden
wierp zij zich weer op als verdedi
ger van Soekarno en diens politie
ke opvattingen.
Op zichzelf kan dit hernieuwde
optreden van de PNI geen bezwaar
zijn. Gevaar schuilt echter in de
mogelijkheid, dat de communisten
thans op groter schaal een schuil
plaats in deze partij gaan zoeken.
Bi.i demonstraties voor Soekarno
zullen zij zich zeker niet onbetuigd
Ultimatum
Gisteren hebben de jongeren een
ultimatum aan Soekarno gesteld.
Binnen 48 uur moet hij verant
woording afleggen over zijn rede
van vorige week. Doet hij dit niet,
dan zullen er weer demonstraties
worden gehouden. Als het zo ver
komt, worden de strijdkrachten in
een moeilijke positie gemanoeu
vreerd. Demonstraties zijn zoals
gezegd verboden. De militaire
bevelhebber van Djakarta heeft de
jongeren nadrukkelijk laten weten,
dat het leger zich niet onder druk
zal laten zetten om Soekarno ten
val te brengen. Dat is de taak van
het volkscongres, aldus de comman-
Andcrc militaire leiders zijn het
daar niet mee eens. Zij zien het
optreden van de jongeren als een
correctie op de fouten van de presi
dent. „Het volk kan moeilijk tot
eenheid komen", zo menen zij, „als
Soekarno een afwijkende uitleg
blijft geven aan de besluiten van
het volkscongres."
Maleisië
Het meest neemt men Soekarno
kwalijk, dat hij de economische op
bouw van het land in de weg staat.
Hij deed dat door zich te verzetten
tegen het beëindigen van de con
frontatie-politiek jegens Maleisië.
Ook nu deze politiek in feite reeds
tot het verleden behoort, doet hij
of er niets gebeurd is door zijn fiat
te weigeren voor het herstel van
de diplomatieke betrekkingen tus
sen beide landen. En minister Ma-
lik, die het akkoord met Maleisië
tot stand heeft gebracht, moet voor
lopig doen alsof Indonesië nog
geen geld heeft voor het openen
van een diplomatieke missie in Ma-
Gelukkig heeft de regering van
dit land begrip voor de situatie in
Djakarta. Het eigenzinnige optre
den van Soekarno heeft de zaak
echter opnieuw op losse schroeven
gezet.
Ver. Naties
Soortgelijke problemen doen zich
voor rondom het voornemen van
de militaire leiders, Indonesië op
nieuw te doen deelnemen aan de
werkzaamheden van de Verenigde
Naties. Zoals men weet komt de
Algemene Vergadering van deze or
ganisatie binnenkort weer te New
York bijeen. Als Soekarno zijn zin
krijgt, zal Indonesië daar schitte
ren door afwezigheid. Men zal zich
herinneren, dat Indonesië destijds
de volkerenorganisatie de rug
heeft toegekeerd, omdat Maleisië
tot lid van de Veiligheidsraad
werd benoemd. Soekarno's confron
tatiepolitiek tegen dat land had
toen juist een hoogtepunt bereikt.
Toelating van Maleisië tot de Vei
ligheidsraad kon worden uitgelegd
als een veroordeling van deze poli
tiek. Terugkeren in de VN nu het
nieuwe bewind in Djakarta norma
le betrekkingen met Maleisië heeft
aangeknoopt, is voor Soekarno een
onverteerbare brok.
Er is echter een andere belang
rijke reden voor het verzet van
Soekarno. Vrede met Maleisië, een
loyaal lid van de Ver. Naties wor
den en de afspraken inzake West-
Irian (vroeger Westelijk Nieuw-
Guinea) nakomen, zouden voor In
donesië grote mogelijkheden ope
nen op het gebied van het econo-
mischherstel.En juist dit laatste wil
Soekarno voorkomen, omdat hij zelf
zijn land aan de rand van de af
grond heeft gebracht, ter meerdere
glorie van zijn revolutie. Een Indo-
TAPTOE
DELFT
25 aug. t/m 3 sept.
Kaartverkoop bij dé
V.V.V.'s Delft,
Den Haag, Rotterdam,
Schiedam en Utrecht.
Bestelkaarten
bij alle
V.V.V.'s.
nesië, dat zijn internationale ver
plichtingen loyaal nakomt, kan een
toevloed van buitenlands kapitaal
verwachten die voor het econo
misch herstel nodig is.
Het is van zijn positie uit
gezien dan ook begrijpelijk, dat
Soekarno het aanvaarden van der
gelijk kapitaal als „verraad aan de
revolutie" heeft bestempeld. En zo
heeft hij het nieuwe bewind nog
steeds aan handen en voeten gebon
den. De vraag, wie er tenslotte aan
het langste eind zal trekken, is
thans actueler dan ooit.
ANKARA Een reddingsploeg heeft
gisteren in één van de dorpen in
Oost-Turkije die door de aardbeving j
met de grond gelijk werd gemaakt,
een 3-jarig jongetje levend uit het
puin opgegraven. De jongen werd in
halfbewusteloze toestand van onder
het puin weggehaald, maar het joch
is gezond.
Volkomen uitgeput werd hij naar het
dichtstbijzijnde ziekenhuis gebracht waar
hij onmiddellijk door artsen werd on
derzocht. De reddingsploeg groef hem
op na herhaald aandringen van de
vader van het jongetje, die al eerder
vergeefs naar zijn zoontje had ge
zocht. Tevoren had de vader reeds de
stoffelijke overschotten van enkele
KING SIZE CIGARETTES
Voor rokers met een eigen stijl
De Turkse regering van Demirel is gis
teren bijeengekomen om te overleggen
wat er met de dakloze gezinnen moet
gebeuren. Duidelijk is dat deze gezinnen
aan een woning moeten worden gehol
pen voordat de winter begint.
Intussen staat het vast dat er zich onder
de slachtoffers van de aardbeving geen
Nederlanders bevinden. Dat heeft de Ne
derlands-Turkse vereniging van haar
correspondent in Ankara vernomen.
PEKING Vrijen in parken enlde praktijk brengt en die van ho-
's nachts liefdesbrieven schrijven gerhand praktisch erkend is als
gelden in China als verraad aan autoriteit boven alle andere, gaat
de culturele revolutie. De Rode streng hier tegen optreden.
Garde, die de culturele revolutie! .De correspondent van het Zuldsla-
en de leerstellingen van Mao
Generaal Westmoreland:
SAIGON Generaal Westmoreland,
opperbevelhebber van de Amerikaanse
troepen in Vietnam, heeft een commis-
■an hoge officieren in het leven
geroepen die een einde moet zien te
maken aan het „buitengewoon grote
aantal A-ergissingen" bij Amerikaanse
militaire acties, als gevolg waarva
nog geen twee maanden tijd meer dan
348 slachtoffers onder de burgerbevol
king zijn gevallen.
Washington heeft president
-Johnson op een persbijeenkomst ge
zegd dat de VS graag zouden zien dat
een pan-Aziatische conferentie zich
met de kwestie-Vietnam zou bezighou
den. Het moet echter niet de indruk
hebben dat Amerika beslist wil hebben
dat op een dergelijke conferentie over
Vietnam wordt gesproken. Hanoi zou
anders hierop ongunstig reageren, zo
meent Johnson.
Gevraagd omtrent de Amerikaanse
installaties die op het ogenblik in Thai
land worden gebouwd, zei de president
dat men plannen in de studie heeft om
bases in Thailand en Zuid-Vietnam om
te bouwen voor niet-militair gebruik.
Hoe dikwijls ik het filmpje van de
Lunar Orbiter. die leuke knipoger
heb gezien weet ik niet. Televieloos
als ik ben moest op de enige avond in
de zoveel weken, neen. het enige half
uur in de zoveel weken, dat ik keek
het prompt al tweemaal gedraaid wor.
den. En daarna zae ik het veelvuldig
op de merkwaardigste filmochtena.
die er bestiat. in het Haagse Passage
theater Daar laat de Rijksvoorlich
tingsdienst iedere week alle journaals
draaien voor een steeds variërend pu
bliek. Soms een handjevol journa
listen. soms loges vol diplomaten, hof
houding en andere gezagsdragers. Het
ligt er maar aan wat het nieuws van
de week is. Is er een schip te water
gelaten, een parade gehouden, een ko
ninklijke reis gemaakt, dan komt een
ieder die er van dichtbij of veraf iets
mee te maken hgeft naar die draaie
rij-
Maar net als de kranten bevatten
ook de verschiller.de journaals natuur
lijk hetzelfde „hotnews", zij het dan
ietwat verschillend in opmaak. Ik was
er net op de keer van de knipoog- Bij
de derde keer wist ik het precies:
kegeltje weg. wiekje uitslaan, luikjes
open. knipperdeknip...
„Van mij hoeft het niet", heb ik
toen tegen mijn collega-buurman ge
fluisterd Hij grinnikte terug: „Var
mij ook niet."
Maar achter
„Sssttt".
Dat was er di
moest. Landen
i zei iemand sissend:
«n van wie het wel
i de maan. Reizen
ïaan. Wonen op de maan
de maan.
In het prille begin van de maanont
dekking heb ik gestudeerd op maan
kaarten. Griezelige bulten en kraters
en ringen Lagen stof, zeggen ze Wat
willen wij wereldlingen cr zoeken"
Ach die heel geleerden, die met het
hoofd in de wolken en de neus in dc
boeken leven daar, is het misschter
Het hoeft
niet
aan besteed Maar echt, geef mij maar
een geiteweitje en een berkebosje en
een «tukje hei. een kleine stulp (mei
badkamer en oliestook), ccn spinne
wiel en een schaap en ik ben jaren
en jaren zoet.
Als het kan zelfs nog in het jaa>
tweeduizend
Maar onlangs las ik een serie opstel,
ten van ongeveer zestienjarige
34 jaar.
Weet u wat dan de ideale toestand
zal zijn? Leven in een Klimaat dat
technisch bepaald wordt. Vakantiestre
ken met alleen zon: landbouwgebie
den met een regentje op tijd. Vol
automatische huishoudens. We moe
ten dan niet meer op stoelen of ban
ken zitten, doch op luchtkussens
wiegen, want die luchtkussens zwe
ven net boven het aardoppervlak.
De industrie 'werkt ook vol auto
matisch. Eén kind schreef: .Mijn va
der gaat alleen nog zijn loon halen."
De girodienst is dus blijkbaar in het
jaar tweeduizend over de kop.
De lieve meiskes droomden zich al
lemaal getrouwd met: een atoomge
leerde, een weerregelaar, een maan-
of marsreiziger. Dc meesten maten
zich twee kinderen aan en een enkele
dacht er een kleinkind bij. Allemaal
volautomatisch opgevoed En nu heeft
de Lunar Orbiter nog geen foto's van
de landingsplaatsen op de maan kun
nen maken. Hoe moet dat nou?
Kennelijk zit een deel van de Jeugd
toch hevig te wachten op die kale
leegheid. Eén meisje schreef in ccn
haastige laatste regel wel: ..Misschien
zal het verschrikkelijk saai zijn."
Dat inzicht troost dan weer.
En ik blijf er bij: van mij hoeft bet
vlsche persbureau Tanjoeg weet te mel
den dat do Rode Garde, voornamelijk
gevormd door studenten, de volledige
steun hebben van de invloedrijkste
kranten in de Chinese Volksrepubliek.
Elke tegenstand tegen het optreden
van deze gardisten wordt door de Chi
nese pers gebrandmerkt als „verraad
aan de culturele revolutie".
Evenals de afgelopen dagen hebben
de Gardisten ook gisteren weer invallen
gedaan in de huizen van mensen .1ie
ervan worden beschuldigd tegenstan
ders te zijn van de leer van Mao Tse
Grote menigten zagen buiten toe
juichten als de studenten ruiten insloe
gen en meubilair en andere bezittingen
die als luxueus of bourgeois werden
beschouwd, naar buiten wierpen. Het
aantal huizen en winkels dat een derge
lijke behandeling onderging was overi
gens betrekkelijk klein maar de Gar
disten lieten geen twijfel bestaan ovei
hun vaste voornemen om alle „verraad
aan de culturele revolutie" uit te roei-
Sommige als tegenstanders beschouw
de personen werden langs de straten
gevoerd met bijvoorbeeld een bord op
nun rug waarop stond: „Ik ben tegen
de revolutie".
Peking hebben werklieden
dha-beelden bij een drie ecuwen oude
genwoordigden".
Vanmorgen is de Rode garde, de ge-
bouwenbouwen van de Academie van net
Heilig Hart binnengedrongen, een school
die gedreven wordt door Franse nonnen.
De rooms-katholieke 9chool is een van
de weinige scholen door buitenlanders
gedreven, die overgebleven is. Zij wordt
bezocht door kinderen van buitenlanders
in Peking.
Leerlingen en hun ouders evenals bui
tenlandse diplomaten, die probeerden te
protesteren tegen de demonstratie, kon
den niets uitrichten.
Noordse landen
Besprekingen
over nieuwe
Navo-strategie
(Van een correspondent)
LONDEN Iïe Britse regering ls van
plan met haar NAVO-partners besprekin
gen te voeren over een wijziging van de
NAVO-strategle In Europa, daar *1J van
mening is, dat een rventucle oorlog bin
nen een bepaalde tijd toch ln een nucleai
re strijd zal ontaarden.
vestiging gekregen kan worden, zou de
Britse regering pleiten voor een strate
gie, die gebaseerd is op de tneorle, dat
een oorlog met conventionele wapens
niet langer dan vijf dagen zou duren om
vervolgens te veranderen in een atoom
oorlog.
De huidige strategie van de NAVO is
gebaseerd op de veronderstelling, dat
een conventionele oorlog negentig dagen
zal duren. In het verleden heeft de
Britse regering zich uitgesproken, ten
gunste van een basering op dertig dagen
conventionele oorlog. De Verenigde Sta
ten hebben de belangrijkste rol gespeeld
Het ligt voor de hand. dat een radicale
nerziening van de nog steeds algemeen
aanvaarde periode van 90 dagen, zou be
tekenen. dat de logistieke steun voor het
Rijnleger op Duitse bodem aanzienlijk
zou kunnen worden ingekrompen.
Verstoring WAVO-taptoe
ARNHEM Een groep provo's uit
Amsterdam heeft op 28 juli geprobeerd
de NAVO-taptoe te verstoren. Gisteren
moesten «IJ voor de kantonrechter in
Arnhem verschijnen. De kantonrechter
vonniste meestal conform dc els en dat
was voor de provo's aanleiding op te
merken, dat de straffen in Arnhesn aan
de zware kant zijn. In Amsterdam straft
de_rechter lichter, zo meenden zij.
Bij verstek veroordeelde de kanton
rechter conform de eis van de officier
van justitie Koosje Koster, de vrouw van
leider Rob Stolk cn Van N. eveneens tot
75 gulden. De beide dames zouden een
spandoek hebben gedragen, waarop do
woorden waren geschilderd „Nato-taptoe
weg ermee". Van N. zou met knikkers
hebben gegooid om de militaire pas van
de deelnemers ongunstig te beïnvloeden.
Een Amsterdamse verwarmingsmonteur
kreeg ten slotte een boete van 40 gulden.
de VN geen enkel Initiatief te nemen
met betrekking tot de toestand in
Zuid-Afrika en In Vietnam. Dit is giste
ren meegedeeld door de Deense mi
nister Haekkerup.
AMSTERDAM Op de Zuideneeweg in Amsterdam is gisteren de 47-ja-
rige koopman C. Schmidt zijn „woning" kwijtgeraakt. Terwijl hij een vracht
wagen bestuurde waaraan zijn woonwagen was gekoppeld brak plotseling de
trekstang die beide wagens verbond. De woonwagen zette de tocht daarop in
zijn eentje voort reed de berm in en ramde achtereenvolgens een lichtmast en
een verkeersbord. Tenslotte reed het gevaarte op de linkerhelft tegen een te
gemoetkomende personenauto, die over de kop sloeg. De inzittenden van de
auto bleven ongedeerd. De koopman moest vanuit zijn vrachtauto, waarin ook
zijn echtgenote en driejarig dochtertje zaten, machteloos toezien hoe de woon
wagen in een aantal brokstukken veranderde. De rampendienst van socialo
zaken heeft zich voorlopig over het gezin ontfermd.
