GEEN CADEAUS: GEVEN
WAT TOEGEZEGD IS
Bedrag Staatslening had
dubbele moeten zijn
Weinig kans voor Duitse
en Britse zwemploeg
VAN DER HORST
GEBRUIKTE
DOPING
Wereldrecords
in Lincoln
Duitse luchtmachtchef
beschuldigt minister
ZATERDAG 20 AUGUSTUS li
Postzegeldieven
gepakt
AMSTERDAM De daders van de
brutale poatzegelroof uit een winkel aan
de Nieuwe Zijds Voorburgwal zijn giste
ren in Straatsburg gearresteerd. Het zijn
twee Duitsers, de 21-jarige D. W. en de
27-jarige H. C.. beiden uit Giessen. Bij
aanhouding door de Franse politie had
den zij nog 24 van de 28 albums in hun
bezit. Vier albums waren in België ver
kocht voor 10000 Franse francs, waarvan
zij nog 7.300 francs op zak hadden. De
totale waarde van de buit bedroeg
120.000. De gedupeerde nandelaar was
verzekerd.
Centrale Zeevarenden
wordt opgeheven
vaardij en Visserij (12 000 leden» heeft
gisteren besloten tot ontbinding van deze
organisatie. In de toekomst wil men gaan
samenwerken met de Vereniging van Ne
derlandse Koopvaardij-Officieren. Een re
ferendum onder de varende leden zal het
besluit in december definitief moeten be
krachtigen.
Steevens leider
NAMEN De Limburger Harry Stee
vens heeft op de derde dag van de
wielerronde van de provincie Namen de
eerst plaats overgenomen van Rini
Wagtmans. De man uit St Willibrord
verspeelde vrijdag in de individuele
tijdrit over 26.5 km 71 seconden aan
Steevens, die derde werd en de leiders-
trui opeiste.
HET VIEER Ed EUROPA
Frankfort
MOnchen
ZUrlch
Genève
Locarno
Inrnbrück
Rome
Madrid
Mallorca
licht bew
h. bew.
zw. bew.
Schriftelijk onderwijs
straks onder de wet
Cursus afstemmen
op niveau leerling
(Van onze onderwijsredactie)
ROTTERDAM Schriftelijk onderwijs. Duizenden hebben er nun
hoop op gevestigd, zij denken in de avonduren de verleiding van de
televisie te kunnen weerstaan en zien zich al gebogen over de (vooral
duidelijke) lessen. De tientallen instellingen van schriftelijk onder
wijs die in ons land opereren vinden dat prachtig. Zij hebben, als
commerciële bedrijven, belang bij het beeld van de man die, na uit
gerust te zijn van zijn dagtaak, nog een paar uurtjes gaat blokken.
Maar één ding mag niet vergeten worden: die man moet geheel zelf
standig tot de beslissing komen te gaan studeren. Hij mag niet verleid
worden door fraaie cadeaus en al te aanlokkelijk opgestelde adverten
ties. En hij moet de redelijke zekerheid hebben dat de lessen ook wer
kelijk geven wat ze beloven.
Dat er op het terrein van het
schriftelijk onderwijs ongewenste
toestanden heersen zal ieder begrij
pen die weet dat het geven van on
derwijs volgens de grondwet volko
men vrij is. Geen enkel diploma is
vereist om een ander iets bij te bren
gen. Dat daar misbruik van gemaakt
kan worden ligt voor de hand.
In kringen van het schriftelijk on
derwijs heeft men dat zelf ook be
grepen. Men kwam dan ook tot de
instelling van een inspectie schrifte
lijk onderwijs, waarvan het stich
tingsbestuur bestaat uit drie onder
wijsdeskundigen en negen vertegen
woordigers van consumentenorgani
saties. zoals de vakbonden, de Neder
landse J eugdgemeenschap en de
ANOF. De sancties die de inspectie
ten dienste staan zijn echter niet
toereikend om alle misstanden uit
de wereld te helpen.
Daarom heeft de toenmalige minister
ook opdracht gegeven een commissie
van onderzoek in te stellen. De sug
gesties van die commissie zullen zeer
waarschijnlijk wel verwerkt worden in
het wetje dat mogelijk dit najaar al
ingediend zal worden.
Er moeten, zo zegt de commissie-Van
Wolferen, bij het schriftelijk onderwijs
normen worden gesteld ten aanzien
Harde methoden
Dat er een bijzondere aanleiding is
voor gedegen toezicht komt i-mdat men
hier uitsluitend te maken heeft met
cursussen, de cursusinhoud, de exa
mens, de diploma's, de werving door de
instituten en de wederzijdse verplich
tingen. Daarom is het wenselijk dat er
van de auteurs en correctoren van de
ten departemente een afdeling schrifte
lijk onderwijs met een zelfstandige sta
tus wordt gevormd.
instellingen die niet uitgaan van de
overheid en die in meerderheid in een
of andere vorm een bedrijfsmatig ka-
(Van onze onderwijsredactie)
Oph
het ogenblik wordt op
het ministerie van onderwijs
en wetenschappen druk gewerkt
aan een wetsontwerp dat het
rijkstoezicht op de instellingen
voor schriftelijk onderwijs moet
regelen. Nu is er slechts één
particuliere inspecteur voor
het gehele land. mr. C. Kaiser.
Dat de behoefte aan een betere
regeling al lang werd gevoeld,
blijkt uit het feit dat de toenmali-
ee staatssecretaris, de nu overle
den drs. G. C. Stubenroueh.
reeds in 1962 een commissie
heeft ingesteld die onder voorzit
terschap van mr. M. D. van Wol
feren een rapport heeft uitge
bracht over het schriftelijk on
derwijs. Enkele conclusies van
dit rapport, dat eind 1965 werd
vrijgegeven, vindt men in ne
venstaand artikel.
Financieel iv eekoverzicht
Donkere wolken
boven beurs in
New York
AMSTERDAM De dolzinnige
overtckening van de jongste staats
lening is nog niet te beschouwen
als een aanwijzing, dat de rente
voet in ons land aan het dalen is
geslagen. Het geringe agio, dat de
lening in de beurshandel doet is
tekenend voor de situatie. De Bank
voor Nederlandse Gemeenten wil
in het kielzog van de Staat een
nieuwe zeven procents lening uit
geven van honderd miljoen gulden
met de konditie, dat het aange
boden bedrag verdubbeld wordt,
als de inschrijvingen erg vlot lopen.
Minister Vondeling z-1 zeggen, dat hel
ook nooit goed is. De ene keer mislukt
een emissie van staatsobligaties wegens
gebrek aan belangstelling, de andere
keer wordt de lening een paar duizend
maal overtekend. De oorzaak van bet
daverend succes der laatste emissie Is te
zoeken in de royale leningsvoorwaarden,
waarop men in binnen- en buitenland Is
afgekomen. Zodra de banken bemerkten,
dat het goed liep met de inschrijvingen,
heeft men gegrepen naar het euvel van
majoreren «meer intekenen dan men no
dig heeft) en was het hek van de dam
Het is achteraf jammer, dat het le
ningsbedrag voor een staatslening zo
klein is gehouden, want het dubbele had
er o.i wel ingezeten, dus 400 miljoen.
Op die manier had men veel buiten
landse inschrijvingen als steun voor de
financiering in ons land kunnen gebrui
ken en zou de potentiële vraag van de
zijde der overheid voor langlopend kre
diet met een fors bedrag verminderd
zijn.
In hoeverre wij bier in ons land de
hoogste rentestand bereikt hebben, moet
worden afgewacht. Belangrijk Is het te
weten, dat er nog veel financieringsbe
hoeften bestaan, waarbij wij denken aan
de lagere overheidsorganen en het be
drijfsleven. Voorts ls van grote betekenis
de ontwikkeling van onte betalingsba
lans. Als het deficit hierop In ern
mate voortduurt, blijft de krapte op de
kapitaalmarkt bc Haan.
Aandelen
Op de aandelenmarkt is de stemming
deze week bepaald niet tegengevallen,
als we zien welke donkere wolken zich
boven de New Yorkse beurs hebben sa
mengetrokken.
Het Dow Jones-cemiddelde voor in
dustriële aandelen i verder ingezakt er
kwam op 810 tegen 995 als hoogste stand
dit jaar. Men gevoelt zich in Wall Street
niet „happy" met de voortgaande stijging
van de rente, welke nu voor Ameri
kaanse begrippen uitzonderlijk hoog is.
De vrees voor nog verdere stijging der
rente is aanwezig Verder ziet men de,
groei der economie verminderen, terwijl
de winsten ook veel minder omhooggaan
dan mer. tot dusver gewend was. Er zijn
ongetwijfeld spanningen in de Ameri
kaanse economie aanwezig en daardoor
is er enige vrees ontstaan voor het afne
men van de vloedgolf, welke nu al zo
lang de economie omhoog gestuwd heeft.1
De eindeloze oorlog in Vietnam is een
blok aan het Amerikaanse been en gaat
meer en meer geld kosten.
Het is ook geen wonder, als men op
onze beurs me' enige zorg de ontwikke
ling in Amerika gadeslaat We hebben
hier al genoeg teleurstellingen op te van
gen. als daar nu nog een baisse in Wall
Street bijkomt, dar. krijgt Amsterdam
weinig kans zich enigszins te herstellen
van de zware koersverliezen, welke dit i
jaar geleden zijn. i
Philips
De resultaten van Philips Gloeilampen
over hel tweede kwartaal zijn de beurs
niet tegengevallen, want men had op een
teruggang van de winst al gerekend. In
het eerste kwartaal was er een winstda
ling van 13 pet. tegen In het tweede
kwartaal van 5 pet. en ln dit licht gezien,
Is er geen reden om van een tegenvaller
te spreken. Natuurlijk is het jammer,
dat, terwijl de omzet met elf procent
steeg, dc winst terugliep tengevolge van
de kleinere winstmarge.
De recente prijsverlagingen voor
t.v.-toestellen in Nederland hebben ten
doel de zware Duitse concurrentie het
hoofd te bieden, maar men moet wel
bedenken, dat Philips over de hele we
reld verspreid is en niet alleen op de
Nederlandse markt is aangewezen. Inza
ke de kleuren-t.v. werd van bestuurszij
de medegedeeld, dat men zich geen zor
gen maakt over een infiltratie op de
Europese markt door de Amerikaanse Ra
dio Corporation. Wel vindt men het van
groot belang, dat er in Nederland vol
gend jaar mogelijkheden zijn om erva
ring op te doen bij de introductie van
kleurentelevisie. Duidelijk is wel geble
ken uit de mededelingen van de zijde
van Philips, dat er in de komende jaren
met kleuren-t.v. in Europa heel wat za
ken te doen zullen zijn.
Philips' aandelen noteerden aan het
einde van deze week nog een gulden
hoger dan aan het slot der vorige
93.70».
Van de andere internationale aandelen
noteerde Hoogovens 8 punten hoger, ter
wijl AKU 2 terug moest, wat in ver
band gebracht werd met de koersdaling
van American Enka 'Am. dochtermij) op
de New Yorkse beurs.
Lokaal
In de lokale afdelingen was de handel
wederom gering. In aandelen Centrale
Suiker ontwikkelde zich echter een open
hoek en dit fonds sprong omhoog van
260 naar 300 pet. De oorzaak was te
zoeken in de samenbundeling van de
vier coöperaties van suikerfabrieken in
ons land met het oog op de noodzakelijk
heid van een eendrachtig optreden tenge
volge van de spoedige realisering der
gemeenschappelijke markt voor suiker
en suikerbieten in de landen van de
E.E.G. De beurs herinnerde zich de eer
der gevoerde onderhandelingen tussen de
Centrale Suiker Mij en de coöperaties,
welke afgesprongen zijn, ondanks een
bod van 500 pet. op de aandelen van
eerstgenoemde mij.
Men vraagt zich af, of er geen modus
gevonden kan worden, welke de C.S.M.
en de coöperaties tot eenheid brengen
via een overkoepelend orgaan. Een tegen
valler vormde de verlaging van het divi
dend der Nederlandse Melkunie van 9 op
5 pet. en de beurs honoreerde dit bericht
met een koersdaling der aandelen van
266 tot 220 pet.
Winstdaling
Niet best was ook de winstdaling bij
de Kon. Zout-Ketjen gedurende het -
eerste halfjaar. De nettowinst was dit
maal 18 miljoen tegen ruim 20 mil
joen over dezelfde periode van het vorig
jaar. Op 30 g. wordt een buitengewone
vergadering van aandeelhouders gehou
den. waarin een toelichting op de staat
der resultaten gegeven zal worden. Het
Is mogelijk, dat de grote Investeringen
der K.Z.K. nog niet ten volle tot de
rentabiliteit van het concern bijdragen,
zodat de winstdaling eventueel inciden
teel zal kunnen zijn. Maar we wachten
de vergadering maar af. Intussr - daalde
de koers van het aandeel niet veel meer
deze week er kwam de notering op 455.
Aandelen van de Wereldhaven,
maatschappij tot exploitatie van onroe
rende goederen, lagen flauw in de markt
en kwamen van 370 op 350 pet. laten En
dit. ondanks de opgewekte tussentijdse
mededelingen over de gang van zaken,
welke onlangs werden gegeven. Wij ver
moeden, dat het stopzetten der roye
mentsmogelijkheid van participaties in
het Beleggingsfonds Onroerend Goed
vanwege te groot aanbod, aan de lagere
waardering van de aand. De Wereldha
ven niet vreemd is. Slavenburg's Bank
heeft medegedeeld, dat het eerste half
jaar zeer voorspoedig is verlopen en ho
gere resultaten heeft opgeleverd. Blijk
baar heeft deze instelling de kostenstij
ging, welke bij alle baDken aanwezig is.
goed kunnen pareren.
rakter hebben. Dat kan aanleiding ge
ven tot een vorm van concurrentie die
bij het mondeling onderwijs vrijwel
geheel ontbreekt en die vergeleken
met dat mondeling onderwijs ge
bruik maakt van onverwacht harde me
thoden. Als aan deze ontwikkeling de
vrije teugel wordt gelaten schuilt daar
in een voortdurende bedreiging riet al
leen voor de beurs van de cursist,
maar vooral ook voor de eigen waarde
van het schriftelijk onderwijs. Zoals de
zaken nu staan wordt het schriftelijk
onderwijs nog niet voldoende au sé-
rieux genomen.
t Normen
Normen die de commissie-Van Wolfe
ren in het rapport heeft neergelegd
zijn onder meer: de auteurs en correc
toren dienen in het bezit te zijn van
bewijzen van bekwaamheid, die door
het toezichthoudend orgaan worden
aangewezen naar analogie van het mon
deling (school)onderwijs, de cursussen
dienen afgesteld te zijn op het niveau
van de cursist, bij elke cursus moeten
exacte gegevens verstrekt worden over
de exameneisen, de noodzakelijke voor
opleiding en de cursusduur. Verder
moeten de cursussen ter voorkoming
van veroudering regelmatig worden bij-
AMSTERDAM Onderzoek naar
gebruik van doping heeft uitgewezen dat
Jan v- d. Horst die op 6 augustus
nationaal wielerkampioen werd stimule
rende middelen heeft gebruikt om tt
zijn succes te komen. Dit is aan het licht
gekomen bij het na afloop gehouden
urine-onderzoek. dat in Gent is gehou
den. Jan v. d. Horst verklaarde toen hij
de uitslag in het trainingskamp in Nuth
vernam dat hij beslist geen doping heeft
gebruikt. Kort voor de start was hij zijn
bidon met drinken kwijt, waarna hij een
ander van een vriend heeft overgenomen.
Niettemin verklaarde dokter J. Baart uit
Amsterdam er zeker van te zijn dat in
het famacologische instituut van de rijks
universiteit in Gent wekaminen in de
urine van v. d. Hrst zijn aangetroffen.
Verwacht wordt dat v. d. Horst uit de
ploeg voor de wereldkampioenschappen
zal worden genomen. Inmiddels is het
vrij zeker dat de geblesseerde Leo
Duyndam uit Honselersdijk niet zal kun
nen starten tijdens de WK. Hij heeft nog
steeds geweldige last van zijn kniebelssu-
gonnen, is de wereldrecordlijst
derd. In Lincoln, tijdens de Open-Ameri
kaanse zwemkampioenschappen. werden
op de eerste dag vier wereldrecords
verbeterd of geëvenaard. In de series van
de 4000 meter vrije slag heren verbeterde
de 18-jarige Amerikaan John Nelson het
wereldrecord van zijn landgenoot Don
Schollander tot 4 min. 11.8 sec. Enige
uren later was John Nelson zijn wereld
record weer kwijt aan de viervoudige
Olympische kampioen Schollander. die ii
de finale 4 min. 11.6 sec. noteerde-
Voor een derde wereldrecord zorgde
de Zuidafrikaanse Karen Muir die met
een tijd van 2 min. 26.4 sec., maar liefst
0.7 sec. van haar eigen wereldrecord
200 meter rugslag afknabbelde.
De Amerikaanse Martha Randall kwam
in de series tot een evenaring van haar
wereldrecord over 400 meter vrije slag
Onafhankelijk
De examens van een instituut voor
schriftelijk onderwijs dienen te worden
afgenomen door commissies die in
meerderheid bestaan uit deskundigen
tijd
in. 38.-
die onafhankelijk zijn van de instelling
in kwestie.
De werving moet in overeenstem
ming zijn met de waardigheid van het
onderwijs. Het verstrekken of toezeg
gen van cadeaus, van welke aard ook,
dient verboden te worden. Colportage
kan alleen in bijzondere gevallen
den toegestaan.
Sancties
De commissie-Van Wolferen spreekt
zich unaniem uit voor door het rijk uit
te oefenen toezicht. Het feit da? eventu
ele sancties ontkracht kunnen worden
door uittreding uit het inspectievcr-
band blijft moeilijk, maar men zou de
uittreding zelf tot een sanctie kunnen
maken.
En tenslotte, toezicht door de
rijksoverheid is ook voor i(e instcllin
gen van schriftelijk onderwijs zelf
aantrekkelijk, omdat het bedrijfsle
ven dan eerder bereid zal zijn t«
subsidiëren en de diploma's te erken
nen, terwijl datzelfde geldt voor d<
overheid.
UTRECHT Op het vrijdagmorgen te
Utrecht gehouden congres van de LEN is
besloten, dat de Europese kampioen
schappen zwemmen, schoonspringen cn
waterpolo In 1970 zullen worden gehou
den In Barcelona, de enige stad die als
kandidaat voor de organisatie was over
gebleven, nadat de Zwitsers de kandida
tuur van Genève hadden teruggenomen.
Tevens werd d e Nederlander Jan e
Vries herkozen als president van de
LEN, waarmee de heer De Vries aan
derde ambtsperiode Is begonnen.
In het bad De Hommel zijn de laatste
plooien gladgestreken. De ceremonie-
protocollaire is tot op de secnde getimed.
De electrische tijdwaarneming voor de
zoveelste maal beproefd. De zwemmers
en zwemsters hebben hun laatste trai
ningsbaantje afgelegt. De toeschouwers
wezen elkaar op de grootheden van het
natte element. Kiki Caron met haar
onafscheidelijke trainster mevr. Berlioux
Leden van de Russische zwem
ploeg stapten in het Utrechtse
Europese Dorp in de bus voor
een nieuwe training in het
zwembad Den Hommel waar
vandaag de Europese z wem-
kampioenschappen zijn begon
nen. Deze tachtig man sterke
ploeg verwacht heel wat gouden
medailles in de wacht te kun
nen slepen, maar niet iedereen
is daarvan overtuigd.
bedrijvig meelopen op de kant. Het 1,81
meter lange Russische wonderkind Irina
Pozdzniakova samen met piepkleine
oefenmeesters Kyril Inyaseevski. Een
paar banen verder Galina Prozumenschi-
kova. Olympisch kampioene
schoolslag en ook nu veruit favoriet, als
niet de jongere Irina als een komeet aan
de zwemw/reld was verschenen.
Zwaar heeft de Britse ploeg het. De
Britten hebben op het tropische Jamaica
met einig succes deelgenomen aan de
Empire-games en keerden dinsdag na een
vlucht van negentien uur in Engeland
terug. McGregor moest daarna nog een
dag reizen voordat hij in zijn woonplaats
Falkirk arriveerde Donderdagmiddag
was het alweer verzamelen geblazen
voor de oversteek naar Nederland De
Britse ploeg komtuitgeblust naar Utrecht,
was de sombere voorspelling van de
Britse journalisten, die de ploeg maar
vast vooruit zijn gereisd Alleen Mcgre-
gor kan misschien nog iets maken, omdat
hij een deel miste van het ambitieurze
reisprogramm a a tad an de trip naar
Jamaica voorafging. Zo heeft elke ploeg
zijn moeilijkheden. Het laatste nieuws
kwam uit het Westduitse kamp: de
Westduitse journalisten hebben het door
auto-ongelukken en ziekten getroffen
eigen earn laten vallen en prediken nu
de roem van net buurland Oostduitsland.
De Russische heren winnen minder me
dailles dan men in Nederland verwacht.
Zij zijn al te lang in topvorm geweest.
Frank Wiegand, Egon Henninger en
Horst Gregor hebben hun trainingssche
ma zorgvuldiger opgebouwd. Zij worden
de grote sterren van de elfde Europese
titelstrijd, is hun redenering.
Met 3-1 nebben de ranjespelers de
oefenstrijd tegen de forse Russische
ploeg in het bad Kromme Rijn verloren
Maar het resultaat telde minder zwaar
dan de nuttige ervaring, die de Neder
landers opnieuw met het type spel van
de spelers uit Oost-Europa opdeden.
Trainer Rudy van Feggelen was na
afloop van deze strijd, die twee periodes
van in totaal 45 minuten duurde, dan ook
niet ontevreden. We hebben een nuttige
les gehad voor de grote strijd, die
zaterdagavond tegen Hongarije op net
programma staat. Dan moeten we Das
echt goed spelen.
MER WONDERING in het bui-
tenland, verbazing en zelfs
verbijstering in Engeland wa
ren de reacties op de wijzigin
gen, die de Britse premier Ha
rold Wilson vorige week in zijn
kabinet aanbracht. De verbijs
tering gold de verhuizing van
de temperamentvolle, weinig
diplomatieke George Brown
naar bet deftige Foreign Offi
ce. Brown's hartewens mag
daarmee in vervulling zijn ge
gaan, getuige de verontwaardi
ging in conservatieve kring
was het kennelijk de hartewens
van vele Britten hem nooit op
die post te zien. Prof. Sir Alex
ander Haddow van de Engelse
academie van wetenschappen
schreef in een ingezonden brief
aan The Times: „Sir, ik pro
testeer tegen de benoeming van
de heer George Brown tot mi
nister van buitenlandse zaken.
Dit zal zeker niet ons aanzien
in de wereld verhogen op een
ogenblik, waarop wij dit wen
sen te verhogen ik schaam
mij voor mijn land".
Een protest dat nogal overdreven
aandoet, maar geloof maar niet dat
het in ons eigen land stil zou blij
ven als minister Luns plotsklaps
zou worden vervangen door de be
kwame, maar bonkige, ietwat rauw
pratende en slobberig geklede
ex-NVV-voorzitter Roemers, om
maar een voorbeeld te noemen. De
heren van BZ, met hun al te perfec
te pakken en hyper-precieuze stan
daardaccent, zouden zich geen raad
weten en uit de kringen van de
haute bourgeoisie zouden kreten van
afschuw opstijgen. Zo ongeveer ligt
het in Engeland met de benoeming
van de heer Brown, een man die
evenals zijn vermaarde voorganger
Ernest Bevin, de kronkelige weg
van de vakbeweging naar Whitehall
heeft afgelegd.
Niet ongewoon
De overige mutaties in de rege-
ring-Wilson hebben nauwelijks de
aandacht getrokken. Tussentijdse ka
binetswijzigingen vormen in Enge
land trouwens geen ongewoon
verschijnsel. Geen regeringsploeg
blijft daar van het begin tot het
eind in dezelfde personele samenstel
ling aan het bewind. Churchill en
Attlee vervingen van tijd tot tijd
oude vertrouwde gezichten door
nieuwe jonge krachten en MacMil-
land dankt zijn bijnaam „Mac the
knife" aan de onverbiddelijkheid
waarmee hij zo nu en dan zwakke
plekken uit zijn kabinet wegsneed.
Wilson's ingreep is tamelijk beschei
den geweest. Hij heeft geen colle
ga's op straat gezet, maar alleen een
soort stoelendans bevolen, met
Brown en Stewart als voornaamste
danspartners. Insiders twijfelen er
overigens niet aan dat de premier
in de herfst zal besluiten tot een
veel ingrijpender restauratie, waar
bij wèl ministeriële hoofden zullen
vallen.
Kabinetswijzigingen tijdens de rit
zijn in Engeland vaak een probaat
middel gebleken om Interne ruzies in
de regering of conflicten tassen be
paalde ministers en geestverwante af
gevaardigden in het Lagerhuis te be
zweren. Niet minder vaak zijn ze ge
hanteerd als psychologisch middel om
de oplossing van netelige be
leidsvraagstukken te suggereren. Dit
laatste geldt voor de switch
Brown-Stewart. Daarmee tracht Wil
son kennelijk de Indruk te wek
ken. dat de ernstige sociaal-economi
sche moeilijkheden van het land op
Auto-ongeluk op
„onbewaakte"
EEFDE Op de spoorlijn Zutphen-Al-
men is gisteravond bij de niet beveiligde
overweg aan de Poedelhofweg een perso
nenauto tegen een juist passerende al
leen rijdende locomotief gereden. De bei
de inzittenden van de auto, een jong
echtpaar uit Eefde, werden ernstig ge
wond Het zijn de 32-jarige landbouwer
H. Aaldrink en zijn 30-jarige vrouw B-
Aald rink-Mink veld.
Volgens de politie zou de vrouw nog
gewaarschuwd hebben voor de naderen
de locomotief. De man slaagde er echter
niet in de auto tijdig tot stilstand te
brengen. Hij werd 18 meter meegesleurd
en in een sloot geslingerd.
ESSEN Luitenant-generaal
Werner Panitzki, bevelhebber
van de Westduitse luchtmacht,
heeft het ministerie van defensie
in Bonn verweten de Starfighters
van de luchtmacht belangrijk
radiomateriaal onthouden te heb
ben.
Het gaat hier om toegezegd
I materiaal, dat reddingsploegen in staat
moet stellen vermiste piloten op te
;poren. Al in 1960 was hierom gevraagd.
I „Maar onze verzoeken zijn niet inge
willigd", zegt de generaal in een
vraaggesprek met de socialistische Neue
Ruhrzeitung. „En in plaats hiervan
heeft men zich op het ministerie bezig
gehouden met experimenten met nieuw
materiaal."
Generaal Panitzki dringt aan op reor
ganisatie van het ministerie, dat geleid
wordt door Kai-Uwe von Hassel.
Sinds 1961 zijn er 61 Starfighters van
de Westduitse luchtmacht neergestort.
Daarbij kwamen 36 piloten om.
Verschillende politici hebben het af
treden van von Hassel geëist. De vader
van een der omgekomen piloten heeft
een aanklacht tegen de minister inge
diend.
een nieuwe, minder omstreden m
nier zullen worden aangepakt dan o_
der het bewind-Brown. Dat Is schl)
De aanpak blijft dezelfde. mai
wordt losgemaakt van dc controversl»
Ie persoon van Brown, die bij
groot deel van de Labonrfractie
nog meer bij de vakbewegi.
weerstanden opriep. Met een tactlscl
manoeuvre heeft Wilson geprobeti
de aandacht van de werkelijke probl»
matlek af tc leiden.
Ondenkbaar
In Nederland zijn dit soort spelM
tjes ondenkbaar. Een Nederlandse pn
•nier kan niet naar believen in aj
kabinet gaan schuiven of hakken, a
de eenvoudige reden dat hem daarli
de macht ontbreekt. Hij is niet, zoi
zijn Engelse collega, tegelijk reg
ringschef. fractievoorzitter en par"
leider: een cumulatie van functies
een maximum aan invloed gara
deert, maar eerste-minister van e
coalitiekabinet waarin voor de hei
monie van één persoon of één pai
geen plaats is. Onze minister-pr-
dent is neutraler en ambtelij
kan het niet worden uitgedrukt
voorzitter van de ministerraad. Zij
positie is overwegend coördinerea
en representatief. Dienovereenkoa
stig verwacht men van hem dat h
zich meer gedraagt als een boven
partijen staande superburgemeesfc
dan als een politicus. Hij bepaa
niet het algemene regeringsbeleid, h
mag het alleen mee helpen vorma
Voor zover hij er zijn stempel
weet te drukken hangt dat af va
zijn persoonlijke overredingskraci
binnenskamers en van zijn parleme#
taire optreden (vijf a zes keer p;
jaar...) als woordvoerder rn het kab.
net. Formeel hebben de a—onderlijk
ministers bij ons meer macht en iï
vloed dan de premier. Een situatie al
in Engeland, waar de prime minislt
in feite de buitenlandse politiek leid:
is bij ons uitgesloten. In 1963 tracht!
de toenmalige premier Marijnen ee
vinger in de BZ-pap te krijgen, maa
dat mislukte door een onvoorwaarde
lijk veto van minister Luns.
Colijn
Sedert Colijn, de grote uitzonde
ring, is de macht van de Nederlandi
premier eerder verkleind dan
groot. Alleen al om die reden is he
onlangs door liberalen en rechts
KVP-ers gepropageerde denkbeeld
het kabinet-Cals te vervangen don
een interimkabinet-Zijlstra dan ooi
weinig reëel. Wil men de financieel-
economische toestand door een andere
dan de huidige regering laten
ren, dan is niet de keuze van de
premier maar de keuze van de flA
nisters van financiën en economise
zaken belangrijk. Zijlstra op de Kb*'
terdijk is, uit een oogpunt van fin»
cieel-economisch beleid, nuttiger oi
doeltreffender dan Zijlstra op Flelnl
1813 Een econoom als regering^"
staat in Nederland als econoom
sterk water.
Om terug te keren tot de Engr
methode van kabinetswijzigingen:
is eigenlijk jammer dat die in Ned(
land niet kan worden toegepast. NI
alleen de beperkte Invloed van
premier, ook allerlei andere factor
beletten dat. Nederlandse mlnistei
plegen zich op te hangen
specialiteit. Ze zijn specialisten of s
worden het. Van hen wordt kenr
van de kleinste beleidsdetails
vergd. Als ze zich eenmaal in de
partementale stof hebben ingewerl
zitten ze er zo goed in, dat
afstand meer van kunnen nemen, i»
maakt een switch van het ene nu
het andere departement moeilijk,
niet onmogelijk. Iemand als minlstc
Bogaers zou op Sociale of Econt
mische Zaken geen gek figuur slaat
maar alleen een natuurvcrschljns
zou hem voor 1970 van volkshuis vet
ting verdrijven.
All-round
Engelse ministers mijden het speciil
me. Ze pretenderen all-round-politi
te zijn en in de meeste gevallen zij I
ze dat ook. Ze voelen zich daara
minder verkleefd aan het depart
ment waarover ze toevallig het o
wind voeren en zijn meer oetroklo
bij het algemene regeringsbeleid. I
concentreren zich meer op de hoofdl
nen en laten de details aan de staa
secretarissen, onderstaatssecretaris!
en aan de ambtenaren over. Als a
round-politici met uitsluitend ie
resse voor grote zaken ook voorzo
die niet op hun specifieke beleids
liggen, zijn ze „in" voor elk depai
ment. Met gemak verhuizen ze f
net ene ministerie naar het and«
Iemand ais MacMillan (geen t»
roepsdiplomaat, geen wetenschapp
lijk gevormd econoom, maar uitgefl
van professie) was voor zijn pi*
mierschap achtereenvolgens ministt
van Volkshuisvesting, Buitenland!
Zaken en Financiën. Richard Butle
werkte successievelijk Binnenland)
Zaken, Financiën en Buitenlandse Zi
ken al
In Nederland ligt dat alle
maal veel moeilijker. Het kabi
net-Cals zit weliswaar vol
round-politici, die stuk voo
stuk wel een of twee anden
departementen zouden kunna
beheren, maar een stoelendani
naar Engels voorbeeld zou hie
tijdverlies betekenen, want he
zou van de betrokken minis
ters een langdurige inwerk
periode (in de details) vergen
Dat is jammer, want een kabi
netswijziging op dit momefl
zou de vermoeide ploeg val
Cals nieuw leven inblazen. Ver
andering van spijs doet eten
Het kabinet zou beslist een ver
sterking ondergaan als bijv. d«
ministers Vondeling en Den
Uyl van post zouden ruilen. De
verdediging van de nieuwe
Rijksbegroting in de Kamer be
looft een krachttoer te worden.
De soepele, handige, scherpzin
nige en deskundige politicus
Den Uyl lijkt voor die taak
beter uitgerust dan de ietwat
schoolmeesterachtig-dogmati-
sche Vondeling.
