Britten
woede
op West-Terschellin,
NA VERLIES TEGEN TROMP EN DE RUYTER
I Rampdag j
300 jaar j
geleden
m u m m
bb s m p
w m in
b b m m m
w. i m e m
m mm m
ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1966
OP de kop af drie eeuwen gele
den 20 augustus 1666 ging
het Madje West-Terschelling vrij
wel geheel in vlammen op tijdens
een laffe overval van de Engelsen,
die na hun verlies tegen De Ruy-
ter en Tromp in de Vierdaagse
Zeeslag hun vloot weer hadden
opgekalefaterd en een rooftocht
waren begonnen langs de Hol
landse kust. Uit wraak. Slechts
enkele huizen, het raadhuis, de
gereformeerde kerk en de Bran-
daris bleven gespaard voor het
vuur. Nog altijd komen bij
bouwwerkzaamheden in West-Ter
schelling geblakerde fundamenten
en verbrande balken tevoorschijn,
als afschrikwekkende bewijzen
van de nn 300 jaar oude ramp.
DE SCHEPELINGEN van de uit 70 tot 80
schepen bestaande Engelse vloot koel
den hun woede op West-Terschelling
nadat een identieke poging op Vlieland
was mislukt. Het was de Engelsen er louter om
te doen zoveel mogelijk te verbranden en te
vernielen en ze wisten dat de Wadden-eilanden
vrijwel onbeschermd waren. Bovendien lagen er
vaak koopvaardijschepen ten ankerSchout
bij-nacht Robert Holmes stond aan het hoofd
van de vloot.
De Engelsen slaagden erin bij
na de gehele In het VIie voor
anker liggende koopvaardijvloot
te vernietigen en toen men aan
een plundering van het dorp
Oost-Vlieland toe was. hoorde
Holmes dat er niet veel te halen
was. Hij besloot naar Terschel
ling te zeilen. Vlieland was
gespaard, de „kleyne luiden" on
der de Brandaris zouden de last
dragen.
Vrijdag 20 augustus om vijf
uur 'g ochtends een zwarte
dag In de Tweede Engelse Oorlog
kregen de schepelingen op
dracht aan land te gaan. Tegen
negenen stonden ze even weste
lijk van West-Terschelling aan
het strand, klaar om hun plan
nen ten uitvoer te brengen.
Orde
In volmaakte orde marcheerde
men naar de stad, die Holmes
later beschreef als „Brandaris",
omdat deze naam op de zeekaar
ten van die dagen voorkwam. In
het stadje waren alle huizen
dicht, de ramen gesloten, de be
woners hadden de vlucht geno
men: de duinen in. De soldaten
begonnen te plunderen, maar
aangezien de huizen aan de wind-
zijde in brand waren gestoken,
hadden ze daar niet meer dan
een uur de tijd voor; de vrij
sterke bries deed de vlammen
snel aanwakkeren.
De andere dorpen van Terschel
ling zouden zeker hetzelfde lot
zijn ondergaan, als het geen hoog
water zou zijn geworden. Holmes
wilde deze gelegenheid niet voor
bij laten gaan om zee te kiezen.
In een paar uur hadden de En
gelsen hun vernietigende werk
gedaan- Een vredige gemeen
schap was tot de grond toe af
gebrand.
Kennelijk waren de plundering
en de brand hem zo goed beval
len dat Holmes erover dacht toch
nog maar naar Vlieland te gaan
om hetzelfde te verrichten. Maar
toen hij aan boord ging. kreeg
hij van de opperbevelhebbers be
richt terug te keren.
Vnyr ballen
De dominee van Vlieland
beschreef later deze rampzalige
gebeurtenis:
,,'t Getal ivierde wel begroot
op 1500 en meer. Traden eerst
seer schromelick aan landt, qua-
men stilletjes by enckel eenen
kijcken over de duynen om te
vernemen oofmen daer op haer
komste oock verdacht was en of-
iJ
wan drie verscheyden weglien
met een gruwelick rumoer en
gheschreeuw op het Dorp van
West der Schellingh aanvallende
in de huysen, die plunderende
en berovende van alles dat haer
aenstond. De vuyrstoocker van
de vuyrboed dooddense en
quetsten oock een oudt blint
man met een houwer in syn
hals. De vianden, nu genoegh ge-
plundert hebbende na haren
boosen willestaken dat schoone
dorp in brandt, waertoe sy vele
handt-granaten ofte vuyrballen
in manden medegebracht had
den, diese in de huysen wierpen,
en gingh de vlam so hevigh aan
dat in wenigh uyren dat
gantsche dorp meest in kolen
lagh en datter van omtrent 500
huysen maer omtrent 30 bleven
Wraak
Groot was de verontwaar
diging in ons land. Van overal
werden gelden bijeengebracht
voor het arme West-Terschtl-
fer oock ergens eenige wacht of
gewapent volck in 't Dorp
En niemant vernemende (want
het volck was meest al ge
vlucht) so verdeeldense haer in ^n8' dat langzaam aan zijn
drie hoopen en quamen alsoo herbouw kon beginnen. Toen
Nederland, zodat
twisten om volgend jaar wereldkam
pioen Koeperman in een match van
20 partijen te ontmoeten met als in
zet de wereldtitel. Deze vier spelers
zijn: Nederland: Sijbrands: Sovjet
unie: Andreiko en Tsjegolev; België:
Demesmaecker; Frankrijk: onbekend:
Italië: Saietnik; Zwitserland: Kuij-
ken; Haiti: Michel; Monaco: Agliardi
en Tsjecho-Slowakije: dr. Reimann.
Canada. Senegal en Suriname heb
ben niet ingeschreven, hetgeen te be
treuren valt. omdat de vertegenwoor
digers van deze landen de strijd be
langrijk belangwekkender zouden heb
ben gemaakt. In Frankrijk speelt
men nu nog het nationale kampi
oenschap. De nieuwe kampioen zal
zijn land representeren. Een o.i. min
der gelukkige regeling omdat de
Fransman van het ene toernooi In het
andere rolt. hetgeen zware eisen aan
zijn concentratie zal stellen. Zeker ia.
dat de sterkste Fransman. Michel
Hisard. niet van de partij zal zijn.
Een onbekende grootheid is Pierre
Michel, eer. nieuwe, jonge, ster uit
Haïti De jeugd ko
De oud-wereldkampioen verstaat t
kunst uit het niets iets te tovere:
Mogelijk is dit niet zijn meest glan.
zende prestatie, doch het typeert
stijl. O.m. kan onze V.d. Sluis d__
van meepraten! Zwart speelde 17—21
op 12 september 1666, drie
weken na de ramp, de grote
brand van Londen uitbrak
(die meer dan 13.000 wonin
gen en bijna 100 kerken in
vijf dagen tijds vernietigde)
was dit een teken des hemels
voor de Nederlanders, een
duidelijke wraak van God op
de brandstichters van Ter
schelling.
Gegevens ontleend aan:
„Roemruchte jaren van on
ze vloot" door Age Schef-
fer. Uitgave Het Wereldven
ster, Baarn. (197 bli., 17,50).
-33 kwam 10—15!
co, Tsjegolev. Kuijken en Michel. Nu
Hugo Verpoest het voor België liet
afweten komt de superveteraan, de
onverwoestbare Demesmaecker de eer
van zijn land hoog houden.
De Sovjetunie heeft evenals de an
dere landen slechts één afgevaardig-
Ingevolge de bepalingen
8, 10. 12. 16. 17. 18 1
•n titelstrijd die buiten onze gren-
:n wordt gehouden. Zonder onze
an lets te kort te doen verwachten
Russische overwinning. An-
wlj
dre
Sijbrands op de derde
plaats. Uiteraard moet de prognose
nog waargemaakt worden. Niettemin
achten wij het uitgesloten dat Neder
land volgend jaar een potentiële kan
didaat voor de wereldtitel zal hebben
Misschien dat 1968. wanneer het rond-
toernooi van een maand in Nederland
wordt gehouden betere perspectieven
an zaken, aldus de volle
winst behaalde: 32—27. 8—13, 19x8.
12x3, 27—21 16x27, 33—28. 22x33,
31x11 30—34, 11—9, 34-39, 7—2!l
39—43. 2--16. 43—49. 36-31, 18—22,
31—27! 22x31, 26x37t
Dat Sijbrands en Kuijken geen ver-
liesangst kennen is een goed teken.
De stand uit 'Diagram III toont zulks
«J E
Kuijken
Zwart 4 6. 8. 9. 11 t/m 21. 23.
26.
Wit: 24. 27. 29 30, 32 t/m 44. 46
Correspondentie voor deze rubriek
te richten aan de beer A. 3. Ivens,
Frankcnslag 69, Den Haag.
Kruiswoord - puzzel
-4. plaats
HPMHHMHHilibij komen,
30. zuiver, 3i. soort. 33. zeehond. *33. duw, 35. gravure. 36. krijgsmacht.
38. genieüng, 40 plaats in Drente. 42. inwendig lichaamsdeel, 44. water
in Limb.. 47. zijtak Po. 48. bitter vocht, 49 stad m Arabië. 50. livrei-
knecht, 52. stad in Italië. 54. plaats in Geldcrl.. 56. oorzaak. 58. gil.
60. bergweide. 62. zeehond, 64. brugje over een smal water, 65. Turks
bevelhebber. 67. loot van een plant, 68. Egyptische godin der onder
wereld. 71. palmboom. 72. mandje. 74. plaats in Zwitserland, 76. zang
stem. 77. voegwoord. 78. insektje. 80. schel 81. biersoort, 83. son ordre
(afk->. 84. wijnsoort, 85. plaats in Utrecht, 87. ganzenboer. 88. houten
val 89. hinderen.
Vertikaal: 1. vis, 2. oude lengtemaat 3. eerste boek van Mozes
'afk 4. insckteneter. 5. tussenzetsel 6. rang. 7. geestelijke. 8. groente.
9. zwemvogel. 10. onderricht 11. voegwoord. 12. op enige plaats. 16.
naam van een bekende Spaanse vloot 19. water in Limb. 21. rebel.
23. plaats ln N.-Brab.. 24. zwart in de wapenkunde. 25. balk. 26. buiten
haven. 28. bijwoord. 29. zuster. 32. soort van hert 34. rond gebouw.
36. bereide dierenhuid. 37. zijtak Donau. 38. voorspoed. 39. plaats in
België. 40 woedend. 41. paling. 43. familienaam. 45 eind. 46. plaats in
N.-Brab., 51 plaats in Geldcrl.. 52 verheffing van de ziel tot God. 53.
dierentuin. 55. vreemde taal. 57, opschik. 59 vordering. 60. vwelaen-
tige ontbrandbare en warmte isolerende delfstof, 61. onbep. vour-
naamw 63 aahnoes. 65. vogel. 66. jongensnaam. 69 omgealag -n
zoom 70. land in Europa. 73. boodschapper. 75. plaats in Gelderl.. 78.
tam. 79 voorzetsel. 81. plaats in Duitsland, 82. jongensnaam. 84. mid
delbare leeftijd tafk 86. de oudste (afk.).
Neel - Ir - neer - store. 4. serpent
- nietig - K.E., 5. crème - ekster -
deer. 6. hede - kt - re - Anton -
sg., 7. ode - ds - te - ons - kop^-
OPLOSSING VAN DE
VORIGE PUZZEL
Hor.: 1. Bunschoten - Damrac.
2. oneer - Eden - aar - aak. 3.
sier - Eder - Gameren. 4. kelp -
Medemblik - v.a„ 5. olie - ekster
oog - et 6. oor - netto - toon -
ent 7. pont - kree - etn - vete.
8. Odensc - one - toe - ruk. 9
klei - tand - node - Lee. 10. lire -
Ens - ro Ee - roes. 11 -ia -
st - rt - kant - stelt 12. het -
Idool - sela - sté. 13. ap - ogen -
peer - order. 14. merk - Essen -
por - ale. 15. Ane - ergens -
oma - Gen
Vert.: 1. Boskoop - Oklahoma.
2. unie - lood - Lia - Epen. 3.
Naab - roi - toeter - Po. 11. dam
- loon - ode - sloom. 12. are -
Ion - veer - tarra. 13. mark -
geer - Locs - dag. 14. ma - even
tueel - te - le. 15. ek - natte -
Kesteren.
INZENDINGEN
Inzendingen worden i
derdag a.s. op ons bureau
wacht. Oplossingen mogen uit
sluitend op een briefkaart wor
den geschreven. In de linker
bovenhoek vermelden: „Puzzel-
oploss.ng." Er zyn drie prijzen:
Hoe gaat het met Jullie allemaal? Hoe Is de
eerste week op school geweest? Viel het alle
maal wel meer om op tijd op te staan, op tijd
te eten, op tijd naar school te gaan en ga zo
maar door. De kleintjes voelen zich natuurlijk
wat gewichtig dat ze deze week de eerste stap
pen mochten doen in de „grote" school. Kre
gen jullie een lieve juf? Ja en nu gaan we echt
leren lezen en schrijven. Oef wat zullen we
knap worden. Goed je best maar doen hoor!
De meisjes en jongens die volgende week
de weg naar een andere school moeten inslaan,
de ulo, huishoudschool of hbs, gaan toch ook
wel een beetje met lood in de schoenen naar
de nieuwe school. Het is toch eigenlijk wel een
beetje griezelig. Maar je zult eens zien hoe het
allemaal meevalt. In ieder geval héél veel
sterkte hoor! De volgende keer hoor ik na
tuurlijk van jullie hoe het allemaal is gegaan.
Deze week kreeg ik nog prachtige kaarten
toegestuurd en rapportcijfers. Hartelijk be
dankt hoor! Hebben jullie nog veel gezwom-
Uit jullie brieven heb ik wel begrepen dat we heerlijk hebben
genoten van het kamperen, logeren en het tijdelijk wonen in
een ander huisje. Fijn hoor! Er zijn nichten en neven die her
ten, wilde zwijnen en eekhoorntjes hebben gc'-n. Geweldig
Voor we verder gaan kijken
we eerst eens even naar de op
lossing van de puzzel. Als jullie
alles bij elkaar hebt opgeteld.
zes-acht-twee-drie-ticn-één-
acht en zeven, is het totaalcij
fer 45.
Illlllllilliiillill
De prijzen krijgen thuis
gestuurd: Lydia Schut, Leid
schendam en en Theo van der
Tang, Den Haag.
jouw moeder fijn verwend?
Hoe heet jouw zusje? Heel veel
succes en sterkte toegewenst.
Hartelijk welkom bij de nich
ten en neven Anneke Steenstra
Den Haag. Als je een nichtje
wilt zijn moet je werkelijk
trouw schrijven als je letter
aan de beurt is hoor! Heb jij
nog meer zusjes en broertjes?
Wanneer ben jij jarig?
Prachtig dat ik zo'n lange
brief van jou kreeg Theo van
der Tang Den Haag. Hoeveel
jaar word jij op 21 mei? Oef.
wat heb jij veel gezien in de
vakantie. Prachtig dat jullie vo
geltjes hebben. Jammer van die
eitjes hoor! Bedankt voor je
mooie tekeniijg.
Schrijf jij voortaan als je let
ter aan de beurt is Marijke Tol
Den Haag? Ik verwacht dan
I echt een lange brief van jou
Wat maakte jij de brief mooi
i Kees Verbaan Scheveningen.
Hartelijk bedankt voor je
mooie tekeningen. Hoe is het
nu? Ben jij al beter? Heerlijk
dat jij zo van het zwemmen
hebt genoten. Wat schreef jij
een leuk versje.
Tante Jos is niet met va
kantie geweest hoor Nelleke
Verweij Pijnacker. Heerlijk dat
jij zolang in Gelderland mocht
logeren. Prachtig dat jij weer
tante bent geworden. Heb je
het nieuwe nichtje al gezien?
Gert Bergacker, Liesje Ster
renburg. Thilda Verstoep en
Wim van der Wel van harte
gefeliciteerd met jullie verjaar
dag van de nichten en neven.
Nu krijgen de brie.en een
beurt. Wat heb jij van ue pape
gaaien genoten André Schut
Leidschendam. Grappig dat ze
zoveel konden zeggen. l euk dat
jullie over het strand van Was
senaar naar Katwijk een wan
deling hebben gemaakt Wat
was dat wel fijn! Voor jou is
het al gauw groot feest. Heb je
een lange verlanglijst gemaakt?
Wanneer moet jij weer naar
school?
Jij hebt ook al zo fijn van de
f2.50.
f5.-
strand wandeling genoten Tine
Schut Den Haag. Geweldig dat
jij het bloemencorso nog hebt
gezien. Garnalen moeten toch
gelijk worden geKookt als ze
gevangen zijn? Ben jij niet aan
het logeren geweest?
Hartelijk bedankt '-oor je
mooie foto Rineke Spaans Den
Haag. Jammer dat je nu op
houdt met schrijven. Heb je
werkelijk geen tijd meer? Is
<aw?oK»c8c*«oe5sc*<»o!<k3K»a^
Een beetje won
derlijke puzzel
vinden jullie niet?
Bovenaan zien we
een bootje, rechts
onderaan de pis
sen. De zwarte
vlekken zijn alle
maal eilandjes.
Ja, en nu moet
het bootje bij de
vissen zien te
komen. Oef, wat
moeilijk.' Zoeken
jullie maar pre
cies uit waar het
bootje moet langs
De oplossing
moet worden in
gezonden
/ycojg, Mn* 1/cxk'M
dinsdag 23 augus-
tua.
Eekhoorn.
Rood-bruine schelm, rakker
Met je staart als een pluim op
je ranke rug
Sierlijk gebogen.
Zo vond ik j' een ochtend dicht
bij de stam
Van een eik aan de rand van
een beek
Met een noot in je poot, en
voorzichtig kwam
Ik nabij en keek.
Je knabbelde en ploos en knab
belde weer,
Dat 't kraakte.
Je knauwde en plukte en
knauwde zeer...
Toen raakte
Mijn voet een dorre tak.
Die maakte
Een draaiende sprong en brak
Krak.
Daar keek ik je, bang dat je
het had gehoord,
Recht in je zwarte ogen.
En zeker, omdat ik je maal
had gestoord
Ben je plots
Hots-flots
Rechtop, recht an
Als een dolleman
ln de top van de eik gevlogen
Wat een haast, wat een vaart!
De bladeren fladderen naar de
En 't enige, dat k nog vond
Daar omhoge
Was tussen het groen de pluim
van je staart
En de vinnige klaart
Van je schitt'rende ogen.
Volgende keer krijg ik weer
een brief als je letter aan de
beurt is Hans de Visser
Rijnsburg? Geweldig, wat was
dat een mooi huisje. Dat was
niet best dat de auto zo vast
zat. Gelukkig dat jullie hem
met z'n allen weer vrij konden
maken. Nou en of die waterval
len mooi zijn. Moet jij al gauw
naar school?
Mmmm, wat hebben jullie
van de paling gesmuld, Hettv
van Vliet Rijswijk. Heb je nog
gepunterd in Giethoorn? Wat
was jullie poes wel blij rrjet z'n
makreel. Hij had een beste ver
jaardag hoor! Voor jou is het al
gauw groot feest. Gaan al je
wensen in vervulling, denk je?
Komen je vriendinnen nog?
Heerlijk dat jij iedere dag een
duik kan nemen.
i
Heb jij een fijne verjaardag
gehad Elly Voois Terheijde?
Spoorzoeken is een leuk spel
hoor! Wat heb jij veel moois op
de handwerkles gemaakt. Heb
je alles gebreid? Wordt de lan
ge broek mooi?
"t M
Prachtig dat jullie zo'n mooie
tent hebt gekregen Jenny
Vooijs Katwijk aan de Rijn.
Heb je er al veel in gekam
peerd? Heb jij een echte scoo
ter gekocht?
Schrijf jij voortaan als je let
ter aan de beurt is Lineke
Voskamp Rijswijk? Ik
wacht dan een lange brief van
jou hoor!
Voor jou is het volgende I
week woensdag groot feest
Wim v.d. Wel Rijswijk. Heb je
je verlanglijst al klaar? Is het
een lange geworden? Wat was
dat een mooi hoteL Leuk dat je
er een kaart van stuurde. Moet
jij al gauw naar school?
Waarom schreef jij niets
Joost v. d. Zwart Schevenin
gen? Zo moeilijk is het toch
niet? Volgende keer beter je
best doen hoor!
Heb jij veel moois op de
handwerkles gemaakt Locs v.d.
Zwart Scheveningen? De pier J
is leuk hoor! Jij boft maar dat j
je zo dichtbij de grote zee
woont. Ben je bruin geworden?
Hoe is het met de goudvissen.
Prachtig dat je niet vergeten
bent te schrijven.
Jongens cn meisjes de brie
venbus is helemaal leeg. Zorgen
jullie voor een volle? De letters
A t/m D zijn aan de beurt.
Veel sterkte op school hoor en
tot de volgende keer.
'<Zvt i
(OS
