Afwassen op wieltjes
Verjaardag
vieren
Toezicht kan
ziekte
voorkomen
GLIMMENDE PANNEN
BLAD ZIJ
Gedurfd
charmant
dialoog dialoog dialo
W/IJ hebben u al meerdere
malen uitvoerig uit de
doeken gedaan, hoe u de ver
spreiding vanziektekiemen
leunt voorkomen door een zorg
vuldige keukenhygiëne, en hoe
u voedsel kunt vrijwaren voor
ziektekiemen door koeling of
verhitting.
U kunt niet kieskeurig ge
noeg zijn met zomerse dagen,
als u uiterlijk, geur of smaak
van bewaard voedsel maar
even wantrouwt, gooi dan de
resten maar weg! Alle kans
dat u uw gezin behoedt voor
„zomerdiarree".
Alle hotels, café's en restau
rants hebben onlangs een cir
culaire ontvangen van het
Voorlichtingsbureau van de
Voeding. De slagers kregen
een waarschuwing van de Ve
terinaire Hoofdinspectie voor
de Volksgezondheid. Nu is er
nog één ding nodig: namelijk
dat u toeziet! In een restau
rant moet u uiteraard vertrou
wen dat de hygiëne in de keu
ken voldoende is. Gebruikt u
iets aan een stalletje, let dan
op de hygiëne.
Een slaatje behoort waar u
bij staat uit koelkast of vitri
ne te worden gehaald.
Gebeurt dit niet, bestel dan
maar liever iets wat door en
door verhit wordt waar u bij
staat zoals patat, nassi- of ge
haktbal. Uw slager of kruide
nier dient vlees en vleeswaren
uit de koelcel of koelvitrine te
halen. En zo niet, weiger dan
maar gerust aankoop. Het kan
u en de uwen veel narigheid
besparen....
BENT u dol op afwassen?
Dan hoeft u dit artikel
niet verder te lezen. Maar
wij vinden het een van de
meest ondankbare werkjes
die er bestaan. Heb je het re
sultaat (van voordelig kopen,
afwisseling in het menu. zorg
voor de eiwitten en de vita
minen en dat alles op een
smakelijke manier klaar ge
maakt) zien verdwijnen en
wat blijft er van over? „La
ten we allemaal een punt van
het tafellaken beetpakken en
de heleboel naar buiten
gooien", zei mijn moeder wel
eens schertsend.
Een man die helpt bij de af
was, is natuurlijk een schat,
en het is prettig om de grote
re kinderen er ook al vroeg
aan te zetten. Ronduit een
ramp is het karwei voor
vrouwen, die veel gasten moe
ten ontvangen en zonder
huishoudelijke hulp zitten.
Dienstmeisjes zijn schaars en
....duur.
Het is (nog) een luxe, maar
bij de huizenbouw wordt al
gemikt op een plaats in de
keuken voor een derde huis
houdelijk apparaat: de vaat-
wasmachine.
Ideaal
Er was een moeder in verwach
ting. Haar man wilde haar met
iets groots verrassen en ze mocht
kiezen tussen een televisie en
een vaatwasmachine. Ze kocht
het laatste. Haar nu vierjarige
dochter is er dol op, zoals u op
bijgaande foto ziet, de machine
uit te laden. Moeder eet 's mid
dags warm (er zijn vijf kinde
ren). Ze spaart de afwas van ont
bijt en avondboterham op en
haar machine doet de afwas om
elf uur 's morgens, na het koffie
drinken. „Ik spaar de vaat op
omdat anders de machine te
duur wordt in gebruik, zegt ze.
Ze heeft uitgerekend, dat de ma
chine bij een gezin van acht
personen twee uur werken per
dag uitspaart. „Het meest fijne
vind ik, dat ik zo'n ideale zondag
heb gekregen. U kent het, 's zon
dags iets extra's, kopje soep, uit
gebreid toetje. Natuurlijk, je
kunt, terwijl je aan het koken
bent, alvast iets meenemen,
maar nu zit ik gezellig in de ka
mer en de machine dient als
bergplaats, zowel voor het vuile
als het schone vaatwerk. Je kunt
bijvoorbeeld zo uit de machine
dekken, dat spaart je weer één
keer opbergen."
Haar machine is aangesloten
op een boiler met water van 60
graden. Ze kookt electrisch en
heeft nauwelijks vuile pannen.
Slechts eenmaal in die vijf jaar
had ze een verstopte leiding,
door een kersepit. Een doperwt
je maakt de machine zelf wel
fijn. „Moet je komen kijken!",
zei ze tegen een vriendin, toen
ze prinsheerlijk ging wandelen
en de machine achterliet met de
vuile vaat.
Haar trots klapte bij
thuiskomst als een zeepbel, want
de machine had geweigerd. De 24
kopjes, 8 schoteltjes, 16 grote bor
den en 15 kleintjes, de 5 bestek
bakken stonden nog vuil. Ze had
een grote schaal voor de toevoer
van de zeepbak gezet. Zoals met
alle nieuwe dingen in het
huishouden, moet je er mee leren
omgaan. Deze huisvrouw heeft
hard water en gebruikt dus cal-
gon, een waterontharder. Er zijn
ook afwas machines in de han
del, die het water ontharden. Een
maal per week doet deze moeder
in plaats van calgon, flink wat
azijn door het spoelwater. Ze
meent, dat daardoor de kalkafzet-
ting helemaal verdwijnt. Het kan
geen kwaad, zeiden deskundigen.
Drie
Er zijn drie groepen afwasma
chines in de handel:
a: automatische afwasmachines
met vaste aansluiting,
b: automatische afwasmachines
met losse aansluiting,
c: gedeeltelijk automatische af
wasmachines met losse aanslui
ting.
Soms is een aansluiting op een
warmwaterleiding noodzakelijk.
U dient dan wel te bedenken, dat
het lastig is vanuit een ander
tappunt warm water te halen als
de machine in werking is en per
minuut minstens tien liter water
van plm 65 graden moet worden
geleverd met volle waterdruk.
In de machine met vaste
aansluiting bevindt zich een ver
warmingselement dat het water
op temperatuur houdt of brengt.
Die met losse aansluiting kan op
wieltjes zijn, en als u de machine
niet nodig hebt kunt u haar in
de keukenkast of een verloren
hoekje rijden. Misschien moet de
drempel dan wel uit de keuken
worden gesloopt.
Er zijn ook afwasmachines, die
je kunt ophangen boven een keu
kenkastje, of inbouwen in een
nis onder de gootsteen (misschien
moet er een keukenkastje verval
len), dan wel een machine, die op
een ronde trommel met hand
greep lijkt en zonder meer op
het aanrecht kan worden ge
plaatst. Bij aankoop let u dus: op
de ruimte, die u beschikbaar
hebt, op de maten van de machi
ne, op de grootte van uw vaat en
op de mogelijkheid van aan- en
afvoer van water. Soms zijn de
servieshouders uitneembaar, dat
is het geval bij de bovenlader.
U kunt dan met die losse korven
naar de tafel lopen en er meteen
de vaat inzetten.
Hand
een paar bewerkingen met de
hand inschakelen. Zo'n machine
is minder kostbaar, en als u toch
in de keuken moet zijn. kunt u
dat schakelen best zelf doen. Bij
de machines met losse aanslui
ting loopt de watertoe- en afvoer
door slangen die erg eenvoudig
zijn te bevestigen.
De werking van alle machines
rust op één principe: Het water
in de machine wordt in beweging
gebracht door middel van een
schoepenrad of een ronddraaien
de geperforeerde buis en met
kracht tegen het serviesgoed
geslagen. De machine gaat een-
of tweemaal spoelen, eenmaal
wassen, een- of tweemaal spoe
len, drogen. Volgorde en aantal
wasgangen kunnen verschillen.
Ook de programmering kunt u
instellen naar behoefte. Is de
vaat niet „aangekoekt", dan kunt
u met eenmaal spoelen volstaan.
Limonadeglaasjes zijn vlugger
schoon als vette borden.
Verder is het schoonwassend
vermogen afhankelijk van de
plaatsing van de vaat in de ma
chine, de hardheid van het water
(meer dan 10 graden D.H. dan is
een ontharder wenselijk), en het
gebruikte afwas- en naspoel mid
del. Lees altijd de gebruiksaan
wijzing voordat u aan de slag
gaat!
Modern
Moderne machines zijn uitge
rust met een vuilvernietiger. Er
zijn er ook met een zeef, waarop
de etensresten achterblijven. Die
zeef moet u dan wel regelmatig
schoonmaken. Het drogen ge
beurt of door de nawarmte van
de machine, of door een verwar
mingselement dat wordt ingescha
keld.
Het serviesgoed wordt in kor
ven of rekken geplaatst. Bij de
voorlader lopen die rekken op
wieltjes. In de praktijk blijkt het
zeer onvoordelig pannen in de
machine te wassen. Ze vragen
veel ruimte en tijd. De vuilste
zijde van het vaatwerk dient
rechtstreeks met het spuitende
water in aanraking te komen, en
zo geplaatst dat er geen water in
kan blijven staan. Bij voorladers
is het overzicht wat makkelijker.
De tijdsduur is Vs - 1 uur mits
aangesloten op warm water, en 1
- lVe uur, aangesloten op koud
water. De machine maakt een
enorme herrie. Het is een irrite
rend geluid, zei ons de moe-
der-met-afwasmaohine. Maar
wat wilt u? Telkens „even" af
wassen. Al die „eventjes" bij el
kaar zijn heel wat!
Tweedelige messen zijn ta
boe voor de machine. Koopt
u eendelige van stainless
steel. Kopjes met een „ziel"
overleven de behandeling ook
niet altijd. Het moderne,
rechte servies doet het goed.
Plastic moet minder mooi
opdrogen.
We noteerden voor een ci
lindervormige machine met
plastic kap (waarbij u nog
een en ander zelf moet doen)
ZATERDAG 16 JULI 1966
640—, voor een „ophang"-
machine met wateronthar
der 1495,voor een ronde
trommel met handgreep
1475,en voor een afwas-
automaat 1980,Daarvoor
spaart u tijd, personeel (be
drijf skeukens!) droogdoeken,
serviesgoed, de keuken is op
geruimd en u dient de hy
giëne!
Roestvrije stalen pannen zijn
een streling voor het oog van de
huisvrouw, en terecht, de pan
nen zijn solide en blijven mooi.
Nadeel van roestvrij staal? Het
is een slechte warmtegeleider,
waardoor het eten gemakke
lijker aanbrandt.
In Duitse fabrieken experimen
teert men nu met pannen van
roestvrij staal op een basis van
aluminium. Aluminiumpannen
worden aan beide kanten over
trokken met een laag roestvrij
staal. Pannen, volgens dit
procédé vervaardigd, behouden
het warmtegeleidend vermogen
van aluminium. Het roestvrij
staal zorgt ervoor dat de pannen
extra weerstandsvermogen heb
ben. Want al mogen onze pan
nen nu nog zo bekoorlijk glim
men, het is toch ook van groot
belang dat de inhoud van de
pan het oog kan bekoren, en
niet minder de tong!
Voor wie het aandurft een pittige
combinatie ran zebra-kousen met een
uevenit-jurkje in camel-kleur. De
rok is licht gerenden het hele ge
valletje lijkt op een overgooier met
jumper door de lange smalle zebra-
mouicen en het bovenstuk met col-
We t onden het in de herfst-collectie
van Triumph. Dit sportieve meisje
draagt er molières bij. Een slank
figuurtje hebt u er wel voor nodig,
uant de dtvarse strepen geven een
dik-makend effect.
Vandaag beginnen we
met de uitvoerige brief
van mevr. K. te V., com
pleet met menu, verlang
lijstjes en feestprogram
ma's (géén port!), een
werkelijk enig epistel:
„Verjaardagen vinden de
kinderen een heerlijk
feest, omdat ze er zo veel
voor moeten doen en zelf
het programma mogen
samenstellen. Toen ze
klein waren maakten ze
eerst natuurlijk een ver
langlijstje en daarna het
programma. Eerst, als
ze 's woensdagsmiddags
kwamen, limonade met
gebak (tot theetijd konden
ze nooit wachten); daar
na de spelletjes. De tijd
was ingedeeld, dat is heel
belangrijk want ieder
kind kreeg de dag tevoren
het programma en wist
nu telkens wat er aan de
beurt was. Er zijn nl. al
tijd kinderen die een be
paald spelletje niet leuk
vinden, maar met zo'n
programma weten ze dat
het toch maar eventjes is.
De cadeautjes krijgen ze
's morgens vroeg, met
naast het bord een vaasje
bloemen ('s winters wel
moeilijk, hoor!
Op school mogen ze
tracteren, maar nooit gro
te dingen, dat vinden we
voor anderen niet leuk.
Nu we ze al deze dingen
geleerd hebben, kunnen ze
later ook verjaardagen
gezelliger vieren. Voor de
kinderen lieten we het
feest 's avonds om acht
uur eindigen; het laatste
spel was nachtwacht. Dan
moest de kamer heel don
ker zijn en moesten de
kinderen eikaars stem ra
den. Daarna bracht ieder
kind een vriendje of vrien-
u krijgt van mij een cadeautje.
Het zijn zakdoekjes, maar u
mag niet weten wat u krijgt.'
Het mooiste moment is als alle
kinderen met stralende gezicht
jes binnenkomen met hun
geschenk. Ze geven met even
veel enthousiasme een eigen ge
plakt plaatje als de prachtige
boodschappentas. En natuurlijk
ben ik met alles even blij, om
dat het zo spontaan gegeven
wordt." schrijft mej. J. B. te S.
„Wat wordt een verjaardag
op vele wijze gevierd!", schrijft
A. te H. „Vroeger, door vele
droevige gezinsomstandigheden,
nu niet bepaald een feestdag
bij uitstek. Later toen je alleen
stond wèl: vrienden, familie, de
leerlingen van de school. Druk
tot en met. je wist niet dat je
jarig was! Eén jaar de verjaar
dag in 'n rusthuis gevierd. Het
personeel (met versierd kopje
thee) was al vroeg present. De
ook wat moois van. We zoeken
van alles bij elkaar, een pan
met een stok (trommel), lange
rollen krant (toeter), de pook
(strijkstok voor viool) en
deksels van pannen (slagwerk).
Theemuts op hoofd, of een
bloempot, of wat we maar kun
nen vinden. Dan gaan we zach
tjes naar boven, eenmaal daar.
slaan en toeteren we erop los,
en brengen de jarige een sere
nade op bed. Het is altijd een
De vejraardagen zijn bij ons
altijd een hoogtijdag geweest"
schrijft onze bejaarde lezer de
heer D. E. te K. Nu moeten we
op zo'n dag al veel missen: De
ouders, de kinderen ver weg,
broers en zussen kunnen niet
meer komen. Alleen die dicht
bij wonen, en dan is er veel te
vertellen. Maar het voor
naamste vinden wij de dank
aan God, die ons weer een jaar
gespaard heeft".
dinnetje thuis en kreeg
het nog een versnapering
voor onderweg.
De versnaperingen waren
door de jarige uitgezocht en ge
kocht. Tot slot moet ik dit nog
schrijven: We hielden de ver
jaardagen zonder ooms of tan
tes of kennissen. Want al heelt
de jarige de leiding, je m->ct
zelf je aandacht er goed aan
geven om alles vlot te laten
verlopen. We vroegen ook nooit'
te veel kinderen tegelijk. Er
waren altijd verschillende
prijsjes, en met eten kregen ze
een zelfgemaakt menu-kaartje.
We bespraken alles met elkaar,
dat geeft meer band. Ze mogen
alles op hun verlanglijstje zet
ten.. of ze het krijgen is een
tweede!
Enthousiast
Kinderen zijn waarachtig in
net geven en is dat eigen lijs
niet het mooiste cadeau? „Da
gen voor mijn verjaardag zijn
de kinderen in mijn klas al
enthousiast en vertellen met
geheimzinnige gezichten: „Juf.
moest laten gaan wegens het
slechte weer (sneeuw!). Echt
leuk. Alle medepatiënten zon
gen een lied, aan tafel een ca
deau de postbode bracht een
stapel post, de fotograaf deed
zijn best (ook een ritueel,
hoor) en zo vloog de dag om
met tot besluit een platën|
Weinig
„Veertig jaar terug was de
tijd zo, dat er weinig aan ver
jaardagen gedaan werd. Wij
hadden een groot gezien en de
verdiensten van vader .varen
een druppel op de gloeiende
plaat", schrijft mevr. H. V tc
Toen ik in 1945 trouwde en
we kinderen kregen, dacht ik;
Als er een jarig is, moet het
feest zijn. En zo, dat ze hït
nooit vergeten. Ook nu vinden
de groten het nog leuk als we
slingers in de kamer hangen,
het bord versieren, enz. Als er
een logée jarig is, maken we er
Verrassing
Cadeautjes bij een verjaardag
zijn wel leuk, maar een échte
verrassing zijn ze toch niet. On
ze lezeres mevr. B. te R.
werd op haar verjaardag wel
echt verrast. „Verleden week
ben ik 83 jaar geworden, heel
veel belangstelling en liefde
ontvangen. Ik ben alleen, en
dan ben je daar dubbel dank
baar om. Maar dé verrassing
was wel dat ons eerste meisje
voor dag en nacht (ik als piep
jong mevrouwtje van 22 jaar
en zij 18 jaar) mij kwam felici
teren. Zij is nu 79. Vindt u het
niet iets bijzonders, dat ze nog
aan me gedacht heeft? Zij is
destijds tien jaar bij me ge
weest, daarna getrouwd. O, als
u de verhalen gehoord had die
we hebben opgehaald. Ik kan u
vertellen dat we bijna slap van
de lach onder tafel lagen...."
Dat is een erg leuke er
varing! Hebt u ook eens
zoiets meegemaakt of is
het wellicht een idee om
uw „oude mevrouw" eens
te verrassen op haar ver
jaardag? Uit het boven
staande blijkt wel, dat
succes verzekerd is!
Uw brief, of reactie op
wat lezers schrijven, kan
nog mee maar dan moet u
wel metéén schrijven!
TAAAR KOMEN ZE WEER, êe
kaarten van vacantle-vierende
briefvriendinnen: Dorpsstraat te
Nijverdal en het gebouw van de
Opera te Boedapest, oude brug te
Heidelberg en oude gevel te Hinde
lopen. Van een foto vlak bij de
aarde, tussen tere stengels en bloe
men rondom een ven, word Ik op
getild naar de Europabrug, hoogte
190 meter, staat er keurig bij, en
inderdaad zie ik dat de brug een
heel dal met kerktoren en al on
der zich laat en slechts niet op
kan tegen een handjevol met
sneeuw bedekte bergtoppen. Daar
uit kun je weer wijze lessen ha
len, wat ik maar niet zal doen,
want eigenlijk interesseert het mij
niet zo, dat technisch kunnen en
niet-kunnen, en. Ik betrap mij er
al op dat ik meer naar de kleine
en secundaire wegen op de kaart
heb gestaard dan naar de grote
Zo kiest in zekere zin ook ieder
de vacantie naar zijn aard; afge
zien van veel of weinig geld wil
de één varen en de ander zitten.
Toen ik vroeger in een dorp woon
de, nu ja, een dorp, drie bijeenge
raapte winkeltjes overweldigd
door velden en bossen, kon
Amsterdam me een stimulerend ge
voel van mens-te-zijn geven, een
museum was een verrukking, win
kelen gaf me een tinteling van
vingertoppen tot tenen en nu,
nu wens ik dikwijls de stilte, dia
verhevigd wordt door één kake
lende kip, droog krakend blad en
de wind door vul maar in: je haar,
de boomtoppen, het gras. Nu al
weet ik dat dit jaar de brieven
van mijn stadsvriendinnen vol zul
len staan van: we zagen opeens
drie reeën, terwijl zij die het hela
bestaan achter de schrijfmachine
of in een ziekenhuis zien opgaan
zich willen bedwelmen aan Rome
of Venetië, aan terrasjes, vooral
aan mensen. Wat is een vreemd
([ezicht interessant als je een jaar
ang vijftig dorpsgezichten om je
heen hebt. zelfs al komt dat vreem
de gezicht maar vragen of je
dekens hebt te stomen (gekke uit
drukking), wat is elk mens inte
ressant bij wijze van afwis
seling en wat is een tor in
teressant als je meer dan genoeg
hebt van mensen, wat is de vlucht
van een vogel nieuw, wat is
boomschors moppig en hoog gras
geheimzinnig.
naar de brievenbus „even" neerge
legd onder het kleedje van een
gangtafeltje (bij ons thuis,
briefschrijfster, was het vroeger al
tijd de onderste trede van de trap
loper, het komt in alle families
voor!). Nu is ze ontdekt en herle
zen en toen toch maar verzonden.
Als bewijs hoezeer een situatie in
een paar maanden kan verande
ren. Toen kale takken en grijze
lucht. Nu overal weer volop groen,
hoe bestaat het, en zo niet een
f>alblauwe, dan toch een zomer
licht vol wisseling. Toen een situa
tie, die ronduit penibel was, je zat
vast, er was geen verwrikken aan
en ineens als om de hoek van
de straat, nieuwe mogelijkheden,
nieuw leven. Bij dezelfde aloude
mensen, bij de foutenmakers van
steeds. In liedjes is het vaak zo
dat men, als men een situatie niet
meer aan kan, deze verbreekt: de
verloving gaat uit (ook een mooie
uitdrukking) het huwelijk strandt,
de baan wordt in de steek
gelaten, men gaat naar Amerika,
zoiets meestal. Na een somber tijd
je, melancholiek bezongen, komt
er dan een nieuwe liefde, een ge
weldige baan, de bloemen bloeien
weer, etc.
Maar dat schijnt in de levens
van de gewone, krantlezende
mensen nooit het geval te zijn.
Niemand ontmoet om de hoek een
prins uit de bekende dromen die
je wegrukt, al je kattigheden in
cluis, naar nieuwe gebieden van
weelde en geluk. Niemand kan va
cantie nemen van eigen ik. De
enige echte vakantie is dat zomer-
achtige uit-zijn, de sloot, de wijde
stilte na rijen en rijen flats, het
tentje tegen de bosrand na een
jaar vier-hoog-achter met groezeli
ge plaatsjes beneden, de zon die
bonst in je botten na een maanden
lang neonriicht bestaan in een wa
renhuis. Verder is er geen vakan
tie, alleen vergeving. Heel de rest
van het jaar komt het nieuwe van
binnenuit, niet van buitenaf. Maar
wonderlijk genoeg helpt het nieu
we van buitenaf het nieuwe van
binnenuit.
A FSTAND DOET weer waar-
deren, weer liefhebben. Af
stand doet stilstaan en rondzien.
Wie dacht dat zijn leven te zwaar
werd, ziet andere levens. Wie de
techniek prijst, ziet de natuur. Wie
het alleen van de natuur dacht te
moeten hebben, constateert, een
maal verzadigd, menselijk hande
len in en met die natuur. Wie op
de Europa-brug rijdt ziet dal én
bergen. Wie op Gods brug staat
ziet hoe menselijke smalle wegen
door donkere adembenemende bos
sen leiden, maar even later langs
heldere beken. Geluk komt niet
als een dwaas je tegen, maar ligt
al in het landschap van je
menszijn besloten. Er weer op af
gaan, er in vertrouwen naar toe te
leven, dat wat als vrome onzin
tocl1 maar weer gaan verwe
zenlijken is het hele geheim. Ook
van - mpel lichamelijk uitrusten.
Va n nadenken, gewoon maar
wai en. Of gewoon maar wat
varen Op terrasjes luieren of naar
vreemde stranden rossen we
reldsteden zien of bergen beklim
men het komt alles op hetzelfde
neer: weer klaar te komen met
