RUIMTE
Duitse student
is toeschouwer
Plan Kerk
'66-2000:
jeugd kan
„spuien"
HERVORMDE KERK GAAT MET JONGEREN OVER TOEKOMST PRATEN
ZATERDAG 9 JULI 1966
vanuit de relatie met je schepper
het Jeugdwerk der Ned.
Toen bij een demonstratie te
gen de oorlog in Vietnam een
symbolische miniatuurbom in
het studentenhuis van de Tech
nische Universitat ontplofte,
vaardigde de rector het genoem
de verbod uit. Professor Sont-
heimer, een van de meest voor
aanstaande hoogleraren in poli
ticologie, werd van zijn positie
als gccommiteerde voor de poli
tieke vorming van studenten
ontheven, toen hij tegen het
verbod van de rector stelling
nam.
Ontmoetingspunt
De Freie Universitat van Berlijn
speelt sinds de oprichting fin 1948
als „vrij" tegenwicht van de Oost*
berlijnse Humboldt Universitat)
een bijzondere rol in de academi
sche wereld van de Bondsrepu
bliek. Het vermoeden dat zij een
vergaarbak was van socialistisch
en communistisch georiënteerde
studenten, werd meer dan eens
uitgesproken. Dat is echter niet in
overeenstemming met de werke
lijkheid. Berlijn, met zijn ongeveer
15000 ingeschreven studenten, is
eerder een ontmoetingspunt van de
politiek geëngageerde elite van de
Duitse studenten.
De harde politieke werkelijkheid
van Duitsland, die nergens zo dui
delijk aan de dag treedt als in de
oude hoofdstad, heeft al veel stu
denten in een vastberaden verzet
tegen de „stap voor stap" poli
tiek van Bonn of zelfs zoals
'.ij menen de Westduitse politiek
van de illusies te koop gedre«-en.
Professor Sontheimer heeft de
houding van deze studenten ge
kenmerkt als staande in een zekere
verwantschap met het socialisme.
Dit betekent echter geen identifi
catie met het communisme van de
DDR. „Er zijn ontegenzeggelijk
veel studenten", zei de professor in
:en interview, „die het met de
egenwoordige „Deutschlandpoli-
ik" van de Bondsregering niet
eens zijn, die ook de iets meer
vooruitstrevende politiek van „stap
voor stap" niet voldoende vinden,
en die van oordeel zijn dat de
DDR moet worden erkend."
Terwijl aan de Berlijnse Freie
Universitat volgens een onderzoek
ongeveer 15 a 20 procent van de
studenten politiek actief is, (dat is
procentueel tienmaal zoveel als
de bevolking in het alge
meen), schat men dat in de Bonds
republiek tot 10 procent van alle
studenten op een of andere manier
politiek werkzaam is. In Berlijn is
een politiek links gerichte activi
teit op te werken.
Romantiek
In tegenstelling tot Berlijn zijn
de studentenverenigingen in de
Bondsrepubliek zeer actief. Zc
hebben over het algemeen een
rechts verleden, en waren in niet
onaanzienlijke mate betrokken bij
het ontstaan van het anti-semitis-
me en de groei van het blinde
nationalisme. Romantische elemen
ten („Burschen"-sentimentt wer
ken nog na tot op de huidige dag.
Juist een bewust niet-politieke
houding maakten de studentenver
enigingen vroeger voor eeen deel
tot een speelbal van nationalisti
sche krachten. Ook nu tegenwoor
dig het begrip „vaderland" en hel
Deutschlandlied onder de studen
ten met een zekere scepsis worden
beschouwd, vinden we in de eerste
plaats in de studentenverenigingen
vertedigers hiervan.
Vele corpora spannen zich ech
ter in zoals zij verzekeren in
hun verenigingen „moderne en li
berale vormen, die passen bij onze
tijd", te scheppen. De duels
(„Mensuren") zijn voor een deel
verdwenen. Gebleven is het oude
„Kameradschaftsprinzio", dat in de
meeste gevallen slechts als een
emotionele compensatie vqor de
moderne universiteit, met haar
vereenzaming en massificatie, kan
worden gezien.
Ingewijden
De uitgesproken politieke stu
dentenkringen, die slechts zelden,
ook aan grote universiteiten, meer
dan 30 tot 50 leden tellen, leiden
bijna het bestaan van sekten. Deze
groepen hadden alle oorspronkelijk
een band met partij of vakbond. In
de loop van de tijd hebben zij zich
echter geheel van de partij los
gemaakt, zoals de socialistische
studentenbond van de SPD of
hebben ze nog een zeer verbrok
kelde relatie met hun moederpar
tij, zoals de liberale studentenbond
met de FDP.
De RCDS, de studentenorganisa
tie van de regeringspartij (CDU)
is nog het meest trouw aan de
partijlijn zeker ook omdat deze
Ds Th. M. Loran
(32), vijf jur pre-
dikant in Bergent-
heim, maar „weg
gesleurd" naar al
gemene dienst,
speciaal voor jon
geren is precies
de man die Plan
Kerk '66 - 2000
richting kan ge
ven en werkelijk
heid maken. Een
opgaaf. Maar hij
is een gedrevene,
weet waar het
omgaat. De werk
groep die om hem
heen staat en hij
zelf gelóven in de
zaak, zoals ze ook
in de jeugd, waar
ze zelf nog deel
van zijn, geloven.
In Bergentheim hield hij al
peilingen onder jongeren. Met
de ervaringen die anderen
in hun gebieden opdeden
in de classis Hengelo, Harder
wijk, in de bollenstreek is
duidelijk naar voren gekomen
dat er heel wat leeft onder ge-
interesseerde z.g. jong-volwas-
Globaal bleek onder meer,
dat ze uitermate bezorgd zijn
...ww. ww.. .,w www. ww.. jv w. w.j.ww.www.w .w„w. over de wegen van de Kerk.
zitten voor een ambassade (in het meest actieve geval). Haar functioneren naar binnen
Met een laat-maar-waaien in de politiek, want dat is zo'n en naar buiten zien ze niet of
onbegonnen, bloedarme troep! Met een beetje erotisch onvoldoende. Vandaar steeds
an-rommelen, want weet jij veel. Met heel „realistisch" I
dan maar liever op de kernenergie van atomen dan op de j
kernenergie van de Geest te vertrouwen?
mee?
KERKj
66/2000
Ton van der Hammen
("A, wat doe ik daar nou eigenlijk mee. Met die I
woestijn van vragen: het weerzinwekkende gebeu-
ren in Vietnam, je overgereglementeerde bestaan,
de zondagsarbeid, de sexualiteit, de kernenergie,
de politiek, het rassenonderscheid en ga zo nog
maar een halfuurtje door. Bèn je er bijvoorbeeld met wat
Vanaf het begin van de negentiende eeuw tot de tweede wereld-
oorlog waren de Duitse studentenverenigingen de „Burschen-
sohaften" broedplaatsen van het romantische nationalisme, dat
zich later ontpopte in de zelfverblinding van het „Deutschtum".
Hieronder geeft een Duits student in de politicologie, economie en
theologie, Wolf Rüdiger Schmidt, een beschouwing -over de levens
houding van de tegenwoordige Westduitse student.
PROFESSOR NOG STEEDS „HALVE GODHEID"
DOOR
Wolf Rüdiger Schmidt
"PjE rector van de Freie Universitat van West-Berlijn ver-
U bood enige weken geleden elke vorm van politieke acti
viteit aan de studenten binnen de universiteit. Voorafgegaan
waren jarenlange twisten tussen de hoogleraren en de stu
denten. De Berlijnse studenten namen deel aan protesten
tegen de interventie van de Verenigde Staten in Santa Do
mingo, tegen de apartheid in Zuid-Afrika, tegen het facisme
in Spanje en tegen de wetten voor een noodtoestand in de
Bondsrepubliek.
Man, je zeurt. Wat wil je nu "gd: als je al die dingen en nog veel
j. meer eens probeerde aan te snijden van- I
in vredesnaam van jongeren die uit je relatie met je schepper? Zeg nu 1
hun ogen niet in de zak hebben? niet dat is een slag in de lucht, want de
Wat kunnen ze anders doen dan °p God is €t gelukkig bii
een beetje protesteren, provoce-
ren in het gunstigste geval? Ten Du="iet alléén ™ct m°ddfr g°°len'
j Ji Een beetje mag wel omdat het soms I
diepste ben je toch gedoemd als no(Jlg b en je heb, ,k jonge. I
een stel stomme schapen, hier ren| bepaalde voorrechten. Maar dat I
en daar wat mekkerend, mee te niet alléén. Ook durven, zo nodig, radi-
caal te brèken -iet een praktijk om
daarna andere, misschien wel volslagen
onbekende praktijken te proberen. Dat
geeft allemaal niks. Als je maar nar
blijft. Als al die zaken maar echt jouw
zaken zijn. 't Klinkt loei-goed hè? Het I
lijkt wel een preek: zo moet hét wel en
zo moet het niet. En wat heeft-ie ons I
weer op onze dgegeven. Na de kerk:
„Mooie preek". Dan het kopje koffie.
En welterusten.
Ds. Th. M. Loran
KERK!
66/2000
sukkelen met de grote kudde, de
massa? Je wordt er compleet
daas van
Daas? Of diep in je hart
.jMaar wacht es even. Een kerk wil
doodsbang de werkelijkheid on- verder met de jongeren. De Hervormde
der Ogen te zien? Kerk nam dezer dagen het initiatief tot
Kerel, hou toch op. Waar is J*
het einde? tie aan jongeren om mee te doen en te
denken. Tot een jeugd-inspraak in de
Maar toch. Je kunt die laatste vraag beleidsvorming richting jaar 2000, om
ook omkeren. Heel gewoontjes vragen: °°"e
waar is het begin? Wat preciezer ge-
groep als startblok voor studenten
in politieke functies wordt
beschouwd.
In deze politieke
discussieert men meer of minder
als ingewijden over het memoran
dum van de Evangelische Kirche
over het vluchtelingenprobleem,
de henvorming van het strafrecht,
de politiek ten
Duitse hereniging ol
standswetgeving. Ma:
prominente redenaars
of de noodtoe-
ar alleen zeer
prominente redenaars lukt het een
groter aantal studenten te trekken
dan de kleine groep ingewijden.
JVlet-geïnteresseerd
Want typerend voor de gemid
delde Duitse student is dot hij
politiek, hartstochtelijk niet-geïn-
teresseerd is, maar deze afwe
zigheid van belangstelling gaat
merkwaardig genoeg gepaard
met een goed geïnformeerd zijn
over de politieke gebeurtenissen.
Ook verlangen de meesten een
meer zakelijke informatie over
hetgeen in het „Derde Rijk" is
gebeurd; in welke mate veel van
deze studenten inderdaad ge
schokt zijn, ja of het hun duidelijk
is wat in Auschwitz en elders is
gebeurd, blijft verborgen. Onbe
kommerd studeert men, leeft in
zijn vriendenkring, en is ver
baasd, wanneer men anti-Duitse
gevoelens bespeurt bij buitenlan
ders
De student van onze dagen ge
looft dat hij tenminste in zijn
studietijd nog vrij is, want hij
vreest de sterke gebondenheid van
de Westduitse samenleving. Zijn
professor ziet hij, even als vroeger,
als een „halve godheid". Hij heeft
voor de studenten de rol van het
oude „overheidsgezag" overgeno
men. BIJ de professor eindigt ten
slotte ook elke vorm van democra
tie. Kritiek op colleges wordt
slechts door een kleine groep moe
dige studenten uitgeoefend.
Voor welvaart
houding van de meeste studenten
in de Bondsrepubliek niets anders
weerspiegeld dan de mentaliteit
van de burger in de welvaartstaat,
maar dan in een studentikoze ver-
§akking: iets meer vrijheid, sex,
ier en wat meer wetenschappelij
ke vorming. Een fascist is -de
Duitse student niet, ook geen so
cialist, en of hij de democratie met
een innerlijke betrokkenheid zal
verdedigen, moet nog bewezen
worden. In ieder geval is hij een
pragmatische, praktisch voorstan
der van de democratie, omdat ze
persoonlijke welstand heeft ge
bracht, en omdat het er naar
uitziet dat ze die ook zal vergro-
s heel gewichtig te zeggen.
Natuurlijk niet in het wilde weg.
Maar systematisch. Beginnen bij het be- I
gin: vanuit het persoonlijke gesprek I
met God naar het gesprek met jezelf.
Dan naar andere jongeren. Weer later I
naar ouderen en dat zo van de wijk-
kerkeraad doorgespeeld naar de centra-
zijdig houden
von jonge
mensen in ge-
jongeren, als-
meenten. Dia
loog tussen
mede jonge
ren en oude
ren kan helpen
uit de impasse
te komen.
Dat wat Plan Kerk '66 2000
wil zou men goed kunnen
vergelijken met de jongeren-
discussie, destijds door het
Koninklijk Huis geïnspireerd
met een eind-hearing in het
circusgebouw te Scheveningen.
Men herinnert zich dit wel
licht in verband met de Zilve
ren Jeugdcentra. Een gebeu
ren, waarop prins Bernhard
in zijn jongste tv-inferview
kennelijk doelde, toen hij
sprak over weinig aandacht
die aan een zijns inziens zeer
belangrijke zaak is gegeven.
Iets in die geest dus. Maar
diepgaander. Waarborgen, dat
het gesprek over een zo breed
mogelijk front tot stand komt
zijn er. Het kanaal waardoor
alle reacties worden geleid is
al gegraven. In October, no
de hedendaagse i
jkheid uit de bijb<
het nieuws van h£
aan de kinderen (alleen de geschie
denis als een soort sprookje?) Hoe aan
niet-christenen? In het leerhuis komen
ook alle ethische vragen over het samen
leven van de mensen aan de orde (zie
aanhef).
Vierhuis: hoe staat het met de ge
meenschap in de kerk? Hoe komen we
tot meer beleving van het vieren in
lied, gebed, Schriftlezing, sacramenten?
Kunnen we wel vieren, d.w.z. blij, la
chend, omdat het Evangelie een blije
Diensthuis: zien we de medemens?
Wat is dienen, waarom en hoe doe je
dat? Samen en individueel. Zijn er gren
zen aan? Wat doen we met bezit?
Kijk, dat is nog maar een e-ke'- -r- Bob Nuys. Het is ondoenlijk de-
duldelljklng van de lijnen waarover her- ze brieven in extenso te publice-
vormde jongeren uit het hele land gaan ren. We geven daarom slechts de kern
mee-denken. En uit de eerste reacties is weer van wat de briefschrijvers beto
gen. De heer B. J. W. Engelken, leer
ling van de catechetenschool van de
Ned. Hervormde Kerk te Rotterdam,
constateert dat de huidige generatie
met problemen alt, die de ouderen niet
kennen en waarvoor dc jongeren een
oplossing moeten zoeken. Het dansen
al herhaaldelijk naar voren gekomen: "»eml hlJ verantwoorde vorm van
waarom alleen hervormde jongeren? vr|Jr Mjdabeatedlng.
We willen het breder. Wie v wot jn he, rfch de klankert der
komt. Maar je moet beginnen bij het muziek met een partner ritmisch
begin, is terecht gezegd en: laten we over de dansvloer bewegen kan vol-
hopen dat het verder rolt. Want de gens mij geen kwaad worden ge-
toekomst vraagt, neen: schreeuwt erom. zien. Het Nederlandse Calvinisme
De Kerk moet loskomen als log. onwan- aan u>ie een wettisch trekje
kelbaar, onaandoenlijk Instituut, waar'n noot' vreemd ij geweest heeft tn
„i „„i„,,i„„„ de eeuwen die achter ons liggen hier-
al meer gelovigen en ongelovigen het aniers ht wjj kumm
niet vinden. Jongeren met heel hon u- hm djJ „jet £walijk nemen, en er
breng van heftige, misschien wel oever- aUeen met eerbie<i en ontzag over
loze, kritiek zijn daarbij nodig. Afbre- spreken. Onze tijd is evenwel een an-
kend.Oké. Maar opbouwend ook. Het mag dere tijd. Het zoeken naar nieuwe
best een revolutie worden. Als ze d n vormgevingen op allerlei terreinen
maar heilig is. van de cultuur (o.a. kunst en mu
ziek) brengt met zich mee, dat ook
de dansvoi
- - - - - verder vinden..."
met de kerkeraad en dit jongeren-
respectievelijk jongeren-ouderen ge- £>e beer Engelken vervolgt: „Wij
sprek, PS? ,ve'dPr !evT,d m'foï0' christenen morden overal daar ver-
aankomt. streefmaand juni volgend °°k andere mensen zijn,
jaar, zal de synode dienen te verwer- af dat nu op de dansvloer u, of op
ken. Alle gesprekspartners zullen daar een beatconcert.
uitermate kien op zijn.
Is dat alles niet machtig? Dat
de Kerk je uitnodigt maar eens
onbarmhartig op basis van je ge
loof te gaan zeggen hoe het vol- dansen een fijne geestelijke ontspan-
gens jou moet en niet moet. Dat Voor sommigen zelfs een licha-
ip bant mpp hpnkpn en ttipp hp inspanning (jive). Gelukkig
je gaat mee-denken en mee be- zijn er vmcheidene kerken, waar op
slissen. Dat de Kerk je daarbij instuiven wordt gedanst. Het gevolg
alle faciliteiten aanbiedt waar- is dat de jeugd vrienden mee gaat
nemen naar die kerk en... Maar door
het dansen te verbieden en er een
elfde gebod bij te fantaseren van:
Gij zult niet dansen, houdt u de jeugd
juist uit de kerk (en uit de instui
ven).
Bob Nuys raad ik aan zich aan te
sluiten bij de kerkeraad van Barne-
ftv/ov -Tm «wv, jut veld... Zo zal de onkerkelijkheid stel-
over ze beschikt om dat grondig lig sneller toenemelu
en goed te realiseren?
Het betekent, dat er toch wel
wat aan de hand is in de Kerk.
Dat de Kerk op zoek is naar
,,de" gemeente met alles erop en
eraan. En dat is heel wat als je
weet „dat haar akker de wereld
is', op haar uitnodiging past
maar één antwoord.
KERKlgfl66,200d
Kemeraaa aoorgespeeia naar ae cenira- -■»
le kerkeraad, de classis, de provinciale vember en december 1966
kerkvergadering, het moderamen van 1 u.» l-
de synode, (hè he, we zijn er).
Maar 't zit toch goed in elkaar met
het Plan Kerk 66 2000, zoals men
deze hearing heeft genoemd. Er is al
in een paar classicale proeffolders
geëxperimenteerd. De zaak is daarna
goed doordacht en inmiddels met een
mag en moet het spuien be- I
ginnen.
Meesukkelen met de
grote kudde?
werkweekeinde op Hydepark (niet in
Londen maar doodgewoon in Drieber
gen) al van start gegaan. Het daar
verkregen basismateriaal is samenge
vat en gaat naar de gemeenten. De
jongeren gespreksgroepen van tien
twaalf „man", zo van 18 tot 35
kunnen daar nu aan de slag. Lijn van
KERK
166/2000
Dat klinkt nogal formeel, maar dit
trefwoordentrio of dit „drieluik" als
gespreksprogram is zo wijd als de we
reld. Enkele notities ter verduidelijking.
Leerhuis Als we echt „gedenken de
dood des Heren totdat Hij komt", dan
betekent dit een op pad zijn, dan wordt
de gemeente gelijk Israël, gelijk
Christus, als deel voor de wereld gezet.
Een open oor en oog van de gemeente
daarom bij alles wat er gebeurt, lokaal,
landelijk, in de wereld. Wat betekent
dit en hoe reageert die gemeente? Ja,
De heer L. H. v.d. Heide uit
Maassluis: „Ik zou niet weten wat er
verkeerd is aan dansen. Dat het
dansen kan ontaarden in sexueel
geschuifel ben ik met je (Bob Nuys)
eens, maar dat moet je zien als een
persoonlijk tintje van de mannelijke
partner... Heus er zijn gelegenheden
waar tussen het dansen door nog tijd
is voor een gezellig praatje, bv.: „Op
wat voor zaak werk jij Bea? Wat
voor werk doe je daar? Bevalt het?"
Mejuffrouw R. Egber's uit Rotterdam
betuigt haar instemming met Let stand
punt van Bob Nuys, maar verzoekt haar
brief nle( te publiceren. Bob Nuys le
vert bieronder -mm'-Uar op de reac
ties, waarmede tevens de discussie over
dit onderwerp is gesloten.
Opmerkelijk is de algemene tendens
van de jongeren om gewo"« met
ren mee te doen. Belangrijk is echter
nog altijd om onderscheid te maken.
Om als Christen onze taak te doen is het
niet nodig dat wij met alle winden mee
waaien, sterker het zou ons goed doèn
(en ook de niet-Chrlsten z-1 -nec-
teren) als wij nrincipieel ne—durfden
te zeggen tegen zaken die niet met onze
beginselen in overeenstemming zijn. Nu
maken wij op de buitenwacht een wat
vreemde, halfslachtige indruk.
BOB NUYS
Tienerprijs 1964-'65
Bij meerderheid van stemmen is door
de lezers van „Een 10 voor de 10-ers"
Je Tienerprijs 1964-1965 toegewezen aan
lean Paul Wils voor zijn artikel „Re
gen, mist, enzovoorts", uit het blad Tol-
le Lege. St. Thomascollege, Venlo. De
oundel „Een 10 voor 10-ers" verschijnt
ter gelegenheid van de Boekenweek.
Hierin zijn opgenomen de beste artike
len en gedichten uit de Nederlandse
jchoolpers.
De redactie, die de bundel samenstelt»
oestaat uit: Ad den Besten, Pierre H.
Oubois. Michel van der Plas. Editne de
Clercq Zubll. Aad Rot. Bessie Schadee
en Pim Waldeck.
De bundel wordt uitgegeven door
Nijgh Van Ditmar onder ausDiciën
van en In nauwe samenwerking met de
Nederlandse Schoolpers linie (Prijs
f 1,95) Jean Paul Wils ontving inmid
dels de prijs in de vorm van een boe-
kenbon ad J 50. Tijdens de boekenweek
1967 zal het zevende deel van ,,Een
10 voor de 10-ers" verschijnen. Dee]
en 3 waren na korte tijd reeds uitver
kocht
