Zeldzame
ko/lektie
handwerken
Verjaardag
vieren
Textiel en Taal
CEEEEEEESJ
BLAD ZIJ
Mej.Volwerk
wil alles
kwijt
Ga eens naar het
Textielmuseum
in Tilburg
Franse geranium
een zorgenkind
dialoog dialoog dialo
ZATERDAG 9 JULI 1966
HC
JOE krijgt u het voor 14 in Hellevoetsluis. „Jaren-
- elkaar", is onze eerste lang heb ik gewerkt voor een
verbaasde uitroep in het ka- liefdadig doel, en mocht ik
mertje aan de Opzomerlaan dat nog eens bereiken", zegt
onze 81-jarige gastvrouw,
mejuffrouw S. J. Volwerk.
Haar kamer is een tentoon
stellingshal van kloskant,
frivolité, guimp-, haak- en
gobelinwerk. Op de tafel, op
het buffet, op het harmo
nium, kleedjes, kanten,
haakwerk. Als we, nog niet
van onze verbazing beko
men, de muren bekijken
blijkt mej. Volwerk ook nog
in het bezit van vijftien schil
derijen. ..Geborduurd schil
derwerk", zegt ze en ver
dwijnt dan gul en vief:
„Eerst een bakje koffie en
dan gaan we praten".
Wanneer ze er mee begonnen
is? Voor haar gevoel heeft ze al-
Schilderij „Bloemenweelde'', alie tijd al gehandwerkt. „We waren
bloemetjes werden gehaakt. Het met vijf zusters en hielden allo-
schilderij is 7 cm diep. maal van handwerken. In hoofd-
Sr<2i CQOrG^efececScscKS
Tot de mooiste
geraniums be
hoort zeker de
Franse of Odier
geranium, met de
officiële naam
Pelargonium
grandiflorum. Bij-
alle variëtei-
i kenmerken
zich door donke
re vlekken aan de
voet der bloem
blaadjes, uitlo
pend in donkere
aderen. De blade
zijn helder
groen, gegroefd,
minder rond en
er getand dan
i de gewone
geraniums. De
kleuren variëren
donkerrose,
lilarose, lila, wit
tot zalmrose in diverse nuan
ces met donkerbruine, don
kerrode of purperkleurige
vlekken, die men wel ,,ho-
ningmerk" noemt. De bloe-
i zijn groot en vaak half-
dubbel.
Dat 2
:es worat is neiaas een feit aj vrnAtror
;en echte tuin- of perkplant k eerder gdaJ
zoals onze Pelargonium zonale, OOK eeraei aar
is het ook niet. Vandaar dat de
meeste liefhebsters er niet goed
raad mee weten.
De standplaats is heel belang
rijk en deze zal zeer licht en
luchtig moeten zijn. Zij koes
tert zich graag in het zonnetje,
houden, met meer kansen op
bloemvorming. Na het verpot
ten warm en zonnig plaatsen
met meer en meer water en bij
goede hergroei ook weer weke
lijks mest. De bloei begint
meestal vroeger, maar eindigt
ook eerder dan bij gewone t
geraniums. Na de bloei wordt
ze wat ingesnoeid en er w
model aangegeven.
Stekken
Augustus is een goede stek-
O zomers bij voorkeur maand, dan heeft de plant
niet in de telle middagzon. Een kraehtige scheuten gevormd.
die zich goed laten stekken.
Toppen van 610 cm lengte
wh cm snijden en enige uren laten
schermd moeten worden. Bij indrogen voor ze in bladaarde
warmer plekje zal ge-
gunstig 1
wel gewenst, ma;
voor tocht
Matig gieten
Ze
gevoelig
of turfmolm met scherp zand
worden gestoken. Meer stekken
bij elkaar langs de rand van
een pot gestoken wortelen ge
makkelijker dan één alleen in
een potje. Ze kunnen bü een
temperatuur van 18 gr. C.
Franse geraniums zijn nogal
gieten op de aarde en alleen als groeien krijgen
deze licht van kleur is en droog potgrond,
aanvoelt. Daarbij eens in de
week 'kamer,plantenmest.
overwintering
moeilijkste, or
schone niet zoveel kou kan vooral 's avonds op de achter
verdragen als haar soortgeno- kant van de bladeren zit te
Eventueel direct daarna spuiten
droog met een handelspreparaat tegen
ri. Dan wordt ze tevens verpot avonduren.
grond. b.v. 3 delen
bladaarde, 2 delen oude koe
mest en 1 deel scherp zand of
De aangegeven stekmethode
geldt ook voor andere gera-
zowel Pelargonium
de bloemist met zonale, Pelargonium peltatum
wat extra koemest (in droge
toestand verkrijgbaar). Als ze
aan de groei is een of twee
maal de top er uit nemen om
de plant laag en bossig te
hanggeranium), citroen- of
reukgeranium en de dwergsoor
ten Blaok Vesuvius en Fries-
dorf.
A. C. MULLER-IDZERDA
zaak leerden we het ons zelf en
we legden ons een zekere oefe
ning op. Ik stond soms om vijf
uur 's morgens op en handwerk
te tot zeven uur, op een geweldi
ge manier woekerde ik met mijn
tijd. Tussen 1928 en 1931 opende
jonkvrouwe E. P.appart Breeze
van Groenou een kantklosschool
in Hellevoetsluis. Daar leerde ik
het kantklossen. Ik heb nog al
tijd kontakt met haar... wij kun
nen het handwerken niet laten."
Drie schilderijen van kunst
naaldwerken hangen inhaar ka
mertje en vullen bijkans de hele
muur. Ze pakt een witte stok en
legt het schilderij „Eeuwige Vre
de" uit: we zien een wolf, een
lam, een leeuw, een schaap, een
koe, op de achtergrond een be
groeide ruïne, op de voorgrond
stro, uiterst fijne bloemetjes en
in het midden een jongen in een
wit kleed. De bijbelvaste lezer
herkent de beelden, die mej. Vol
werk samenschikte „de leeuw zal
met het lam verkeren, en een
kleine jongen zal ze weiden, voor
een doorn zal een denneboom op
gaan". Ze citeert vinnig. Met hoe
veel geduld, toewijding en gevoel
voor kleur heeft ze eens draadje
voor draadje, wel een miljoen ste
ken, geborduurd.
Het linker schilderij stelt Re-
bekka voor, bij de bron met haar
schapen, op de achtergrond
Eliëzer met de kamelen. Ze haal
de de voorstelling van een
biscuitblik van Parein, vergroot
te de afbeelding en gaf er diepte
aan door op de voorgrond een
palm te borduren en op de ach
tergrond bergen.
Ze paste de gedraaide Sla
vische steek toe voor de schapen,
die er echt „wollig" uit zien, de
verspringende gobelinstreep voor
de sjerp van Rebekka, verder de
steelsteek en de platte steek, er
zitten ongeveer 417.600 steekjes
in het éne schilderij, en zo fijn
tjes alsof het machinewerk is. Ze
werkt met zesdraads splijtzijde,
maar splitst dat dan weer. „Als u
weet wat het materiaal allemaal
kost..." Mejuffrouw Volwerk
heeft iri haar lange kunst
naald-leven heel wat draadjes
aan elkaar geknoopt. Het meest
trof ons het schilderij, helemaal
eigen ontwerp en uitvoering in
kloskant, van „Hellevoetsluis
toen en nu": de wapens van Hel
levoetsluis (toen en nu) in het
midden, met een kroon erboven.
„Ja ja, punctueel hoor, ik ben op
het stadhuis geweest en toen het
af was heb ik het schilderij in
het bejaardentehuis vertoond.
Dat was zo énig, daar waren
mensen bij die achter de muziek
gelopen hebben vroeger en dat
allemaal nog heel goed wisten..."
De muziek van de marineband
bedoelt ze, want Hellevoetsluis
was vroeger een marinehaven.
Er waren ook kwajongens in die
tijd, die de karwats nodig had
den (helemaal rechtsonder in de
hoek te zien). Uiterst links onder
aan een slee, die de ijspret ver
beeldt. „Tegenwoordig kunnen ze
geen pret meer maken". Daarbo
ven de waterkerende muur met
duinroosjes begroeid. „Voor 1896
was er geen waterleiding, en
moesten de bewoners voor een
paar dubbeltjes water kopen
later kwam de duinwaterleiding
en nota bene, daar drinken we
vandaag weer water uit de
Maas!" U ziet onderaan het gol
vende stukje kant met een kraan
tje er aan. Het zwaantje en eend
je uit de vest, het duifje, winter
koninkje en de zwaluw maar ook
akkerwinden en margrieten
kloste mej. Volwerk voor haar
kunst-stuk, allemaal handwerk,
en énig ter wereld door eigen
ontwerp.
In het achterkamertje wach
ten nog meer verrassingen: een
schilderij van Prinses Juliana op
18-jarige leeftijd in naaldschil
derwerk. met lijst 81x65 cm.
„Die lijst liet ik er expres voor
bakken, er zitten geen naden in
de hoeken". Het schilderij lijkt
sprekend, er zit kleur en teke
ning in. Ze toont ons verder een
stuk heel oud gobelin, voorts
haakwerk op tule. een oude merk
lap (familiewerk) uit 1771 met
klassieke motieven, broderie, ge
haakte broches, frivolité kragen.
kanten, kleedjes, boekenleggers,
een schattig geborduurd tasje af
gebiesd met rood fluweel, plu-
chewerk, guimpwerk langs rech
te lijnen (kent u de techniek
nog?), schaduwwerk op batist,
en haar fijnste werk, een ecru
ovalen kleedje.
Ze heeft fijne Ierse naaldkant
van zestig jaar oud, maar ook
veel unieke kunstwerken van ei
gen ontwerp en uitvoering. Heel
bijzonder vonden we het schilde
rij „Bloemenweelde", dat achter
een gordijntje hangt. Als een ver
rassing schuift mejuffrouw Vol
werk vlug het gordijntje over de
rails en toont aan haar verblufte
bezoekers een helemaal ge-
haakt(!) schilderij van zeven cen
timeter diepte. Natuurgetrouw
nagewerkt, ook de vormen en
kleuren: een dikke tros seringen
waarvan de minuscule bloeme
tjes stuk voor stuk werden ge
maakt, korenaren, oostindische
kers. hortensia, narcis, orchidee,
de kleine vergeetmenietjes, de
meidoorn, de klaproos, de mar
griet „en wie de techniek wil
leren komt maar kijken hoe ik
het doe, het is door praten of
schrijven niet aan te leren."
Hebt u een akte handwerken?
vroegen we. „Nee, niets van dat
alles." Spijtig laat ze erop vol
gen: „Als je geen diploma's hebt,
kom je nergens terecht". Ze
heeft medailles gekregen voor
huisvlijt, ze is bewonderd en
heeft veel weggegeven. Daar
naast was ze veertig jaar orga-
niste van de Gereformeerde
Kerk, ze gaf lessen in naaldtech
niek en muziek. Hoe? „Oefening
baart kunst", lacht ze alleen
maar geheimzinnig, en wordt
dan meteen heel ernstig. „Dit al
les is mijn levenswerk. Ik wil
alles kwijt. Maar niet voor een
appel en een ei. Ik wil er een
flinke som geld voor hebben".
Wat is het waard? vragen we
haar. „Laat iemand maar een
bod doen" zegt ze rap. „Het is
bestemd voor een liefdadig doel
welk, dat is mijn geheim. De
burgemeester en de dominee we
ten er van. Daar leef ik voor."
Aan wie? Een museum, de stich
ting Goed Handwerk, een liefheb
ber, een Amerikaan die gek is op
antiek en handwerk? Ze weet
het niet en hoopt nu maar dat er
via de krant iemand belangstel
ling toont.
Uniek
Een leven lang handwer
ken en een unieke verzame
ling antiek handwerk dat in
de familie bleef biedt een
krasse lieve vrouw voor een
doel, dat nog haaT geheim
is. Met een blos van opwin
ding doet ze ons uitgeleide,
een snoepje voor de droge
mond onderweg en „Wees
maar voorzichtig in het ver
keer", een blik van ver
wachting: ,,0, ik ben toch zo
benieuwd". Dan zwaait ze
ons uitbundig uit in haar
fraaie zwarte japon met
open borduur- en kralen-
werk. Wat zal het leeg zijn
als haar kollektie verdwenen
is uit dat kleine huisje. Wed
den dat ze meteen een nieuw
handwerk op zet?
HET mannetje op de foto
is geen Westers soort
fakir, al bevindt hij zich in
een hachelijke positie. De
plank met rechtopstaande
tanden waarop zijn voeten
rusten is een hekel, en
het hele prentje beduidt het
Nederlandse gezegde: op
een hekel zetten, dat wil
zeggen telkens heen en
weer schuiven als teken
van ongeduld. Over de he
kel halen komt u wellicht
meer bekend voor, maar
het Textielmuseum in Til
burg vermeldt dat er niet
bij. Daar wordt namelijk
op het ogenblik een ten
toonstelling gehouden over
„Textiel en Taal". Als u de
zer dagen toch in het zui
den des lands bent, moet u
vast eens op de Gasthuis-
ring 23 in Tilburg aanwip
pen!
'Het verband tussen textiel en
taal lijkt u wat gezocht? Weet
u dat er naar schatting zo'n
driehonderd gezegden door on
ze taal dartelen waaraan de
die tijd elke dag een draadje 17VENALS HET WEER: para-
(kreeg ze een hemdsmouw in pluutje, parasolletje zijn «le
het jaar). Ze liet ook wel eens brieven. Droeve en vrolijke, bltte-
de huik naar de wind hangen, re rn geestige opmerkingen over
speldde haar man iets op zijn dezelfde onderwerpen. Lange ver»
mouw, deelde thuis de lakens halen over moeders, die hun kinde-
uit, maar kreeg de kous op de v„hlndt„„ te ,ot
kop. Zij was door de wol ge-
verfd en doordat manlief de te go d bedo oe
rui Ie was buiten hing kwam I,e,de en zorS- Smalende con-
ze in haar hemd te staan. Zij dusies, maar ook milde. Prak-
trok een gezicht van oude lap- tische <n filosofische. Ei is bijna
pen, kreeg van schoonma de geen mens of hij is al over zijn
mantel uitgeveegd, ging met eigen geval heen, heeft een stand-
de naald haar brood verdie- pnnt ingenomen, koester» een over-
y™__katoen j!ri Dt is boos ov„ ,ljn
lot, wrevel klinkt nog na in de
brief die me eens fijn uit de doek
jes doet hoe alles is gegaan; de
ander is geamuseerd en verge-
was later weer onder een hoed
je te vangen
Op de keper beschouwd: vijf
tig spreekwoorden en gezeg
den, die tezamen en in vereni-
qing een brok volkswijsheid vtafsjezlna en rooit het nog wel
bevatten, zijn in Tilburg in 'lch"" - bel lift er ook h.er
beeld gebracht. Het is wel weer aan hoe de mens onder de
eens moeilijk om het ontstaan druk is uitgegroeid.
van een beeldspraak te achter
halen. Wie de rijkdom van on- Want iemand, een kind, als het
ze taalschat wil (her)ontdek- ware „doodknijpen" van liefde, is
ken of met de kinderen eens f,,"'11 bezigheid van in liefde
toe leringe ends vermaeck wil "1
uitgaan, ral verrast en geboeid kMr „Lodknljpen". En dat juist
worden door deze kleurrijke omdat er geen relatie in de ware
-- zin tes woords is. omdat er voor
ons geen ander bestaat maar al
leen wijzelf.
tentoonstelling,
der meer het Zuiderzee
museum en mevrouw E. Can
ter Cremers-van de Does hun
medewerking verleenden.
stof ontleend is aan textiel? Nu uitgaan toch schering en Rt 'jl8 is
zeggen dat we iemand
op zijn falie gaven, denken we
er niet bij dat een falie een
soort regenmantel was die de
vrouwen in de Middeleeuwen
omsloegen om hun kleding te
beschermen tegen de grillig
heid van ons klimaat. Tegen
de kou weefde de vrouw in
inslag lijkt: u kunt er terecht
een ik in een nauwe wereld.
-j - Een nart boordevol liefde richt cue
maandag t/m zaterdag van liefde op zichzelf en wee de mens
tien tot twaalf en van twee tot door wie die stroom moet hetn-
vijf uur, maandagavond van gaan. Ik iheb eens drie jaar k-r.g
half acht tot tien uur. Voor zo'n buurvrouw gehad Nferv-.us,
groepsbezoek graag tevoren rusteloos, kreeg re na elf jaar hu-
een aitnmnk- tel rt4?60 welijk een oaby. Na intens he-
%V5ai JJP draaf naar de gynaecoloog en be
un i{ er ecn touw aan wonderenswaardige steun vat ae
huisarts was dan eindelijk het gio-
te ogenblik gekomen: het kind ag
in de wieg. Ais het een jongen
was geweest weet ik niet wat er
zou z in gebeurd: maatje had ai
kleertjes voor een meisje in ae
commode tot en met prulletjes
tweede levensjaar. Maar het was
een meisje, en nog een leuk klein
ding ook. De liefde voor de speel
pop startte. Nadat de waslijn reeds
een weelde van kleertjes had ge
toond. kregen we na een maand of
tien net kind zelf te zien in een
smetteloze box. Tiok het iets van
de buitenwereld naar binnen: een
kiezelsteen, een sok uit moeders
versteibak (maatje had zich pal
naast box geïnstalleerd), danlreeg
het een flinke tik over de vinger
tjes. Een idioot plastic beest aat
duidelijk de woorden Duur Speel
goed uitademde werd. tegenover
het schatje geplaatst: daarmee
hoorde het te spelen.
T ATER wandelde het op de
Tj singel in pasteikleurige jasjts;
struikelde het dan schoot ma's hand
,,Wat een leuke gedach
te over je verjaardag te
mogen schrijven", vindt
mevr. N. te V.
„Mijn zuster en ik
we zijn tweelingen zijn
precies één jaar na het
huwelijk van mijn ouders
geboren. Volgende maand
hopen mijn ouders negen
envijftig jaar getrouwd te
zijn (ze zijn beiden tachtig
jaar). Ik durf niet te spre
ken over volgend jaar, als
het zestig zal zijn, we
willen alleen maar hopen
dat we dan nog bij elkaar
zijn. Vanzelfsprekend was
onze verjaardag altijd een
driedubbel feest. Daarbij
kwam nog dat'er 's mor
gens de zeventiende juli
altijd een militair muziek
corps een aubade kwam
brengen bij het militair
hospitaal en daar woonden
wij vlakbij. Dan zei mijn
moeder, „Dat is ook voor
jullie", nou u begrijpt hoe
trots we dan waren! Later
toen de zorgen en het ver
driet kwamen hebben wij
nog veel teruggedacht
aan die heerlijke da
gen
•Als ik het op mijn verjaar
dag voor het kiezen had, zou ik
oij alle familieleden wat lek
kers laten bezorgen en zelf een
fijne vrije dag nemen" schrijft
mevr, H. B. te H. „Voor familie
die dicht oij elkaar woont, zo-
ïls bij ons, moest verjaardagvie-
■en gewoon verboden zijn. We
Komen 's avonds bij elkaar,
maar we weten al alles van
elkaar, dus waar zoudfen we
over praten? Als je 't dan nog
treft, dat er een paar bij zijn,
die -i.
heer. Zij wonen in een vis- an lint versierd, het jarige Wc
ser--plaats, cn tante gaat altijd terije wordt toegezongen en
mee op verjaarsvisites. Zij ge- krijgt nog een strik om de arm
ven dan samen een cadeautje, en ec-n feesthoed op. Dan kiest
Er was een vriend jarig cge- het kind een vriendje of vrien
trouwd, groot gezin). Het zou dinnetje om mee „ron" te gaan.
wel weer op een kistje sigaren Komen ze weer terug in de
uitdraaien. Tante vond het Klas dan worden ze met ap-
niets leuk: „Het is eigenlijk plaus begroet en wordt de hele
teruggeven wat je zelf
krijgt". Ik weet iets beter? ik
ga een grote schaal verse schol
bakken. „Wie geeft er nou vis"
zei de oude heer. „Ik", zei tan
te. Je zult eens zien hoe bin
zijn. En het wès
icces, niet zozeer om de waar
de in geld, als wel om het eu-
ke van het idee. „Je had me
geen groter plezier kunnen
doen!" zei de jarige...
das getracteerd."
,Tk houd erg van verrassin
gen", schrijft mevr. v. V. e Z.
„De kinderen weten dan ook
uc WH nooit wat ze voor hun verjaar-
daverend daS krijgen. Als het enigszins
kan ook géén verlanglijsten. Ik
hoor wel eens van kinderen dat
ze al een week van tevoren
weten wat ze krijgen. Wat is
daar nu aan! Als een alleenwo
nende jarig is. bel ik 's mor
gens vroeg al op, ik zeg dan met
verdraaide stem, Een ogen-
fraai. Aan het einde
Kudikaal de viering afschaf
fen is ook moeilijk omdat je
ian al gauw te horen krijgt dat
het je teveel is een avondje te
geven. Maar heus, dat is hei
niet, 't is alleen maar dat je
steeds in spanning zit om gehar
rewar te voorkomen."
Vis
i-euke cadeautjes op een ver-
jaardag geven is ook een kunst
spart; maar al te vaak is het
>ns teveel om echt diep er over
na te denken, en kiezen maar
iet meest voor de hand liggen
de; voor oa sigaren en vooi
na: vult u zelf maar in. Daar
om vonden wij de brief van
mevr. D. L. te L. Leuk om
aan u door te geven: „Wij
heden blij" op. Het is altijd t
succes. Toen mijn dochter haar
'aaiste verjaardag op de lagere
school vierde, heb ik tussen de
middag de onderwijzers en alle
meisjes uit de klas te eten ge
vraagd. U nad dat verraste ge
zicht moeten zien; ze wist nl.
van niets!
Quiz
dhr. W. R. te O. „Op mijn t,en-
de verjaardag kreeg ik van de
hele familie, dat was vader
moeder, drie werkende zusters
•net verloofden, een mondorgel nie' d" he'e
van zegge: één gulden en vij- naast elkaar blijven zitten,
entwinüg cent. Nu kreeg mijn maar met een leuke quiz da
^l'm(i0(5^er^eieiVan twee iaar brengt de stemming er in en van
voor dertig gulden aan cadeau-
:jes. Voor ons was het traditie ene sPe* K°mt net anaere
dat we op verjaardagen ^ud- De moraal van dit dialoog-ver-
ding met bessensap kregen, haal: waardeer het als u nog
voor de jarige werd dan een ,,i„ io
Kleintje apart gemaakt. Bii de KleiDties nebt- met groten
koffie een koekje en bij de eest-vieren een kunst Weet u
er frappante staaltje van? Met
een schrijven maar (misschien
vanuit uw vakantieadres?) dan
lelpt u andere aan ideeën en
aezorgt u veel lezers pieziei
van uw feest. Een (verjaars)ca-
koekje en bij de
thee een 'ang beschuitje. O! er
toen al limonade was weet ik
liet, maar gekregen heb ik liet
•looit."
Feestelijk
Een kleuterleidster, mej. C. L.
uit, verbeeld je: vuil! Wie
er nu met een vuil kind! Wij
hebben niet gezien hoe het kleine
ding tot meerdere eer en glorie
van naar moeder opgroeide, een
genadig dot deed ons naar een an
dere plaats verhuizen. Maar ik
weet precies wat er is gevolgd: zij
heeft kleutertjes van goeden huizo
moeten leuk vinden die haar moe
der leuk vond (en een reden om
een paar deftige dames te kunnen
aanspreken, zo van: wij zijn allen
moeders), daarna heeft zij op de
lagere school goede rapporten moe
ten ionen, zij zal ook wel heel
lang gebracht en gehaald zijn; bij
na is zij aan het middelbaar onder
wijs toe: laat het alsjeblieft goed
gaan, laat zij geen bril of pukkel
tjes krijgen of slecht in wiskunde
zijn, laat zij het prettig vinden
met haar moeder te winkelen, laat
alles rear haar moeders zin zijn,
dari gaat het nog jaren goed Mis
schien krijgt zij een man naar
haar moeders smaak eeD man die
het met erg vindt dat moeder en
dochter practisch elke morgen sa
men koffiedrinken, integendeel die
daarvoor woorden als „hecht" en
„sterke familieband" gebruikt; mis
schien wel een man die langzaam
aan zijn vrouw op een nieuw e-
ven weet te richten, op een nieu
we relatie, die met hem. De won
deren zijn de wereld niet uit. Al
moeten het in dit geval daD *el
wonderen zijn. Want niet losgr la
ten worden tot ontplooiing, '.iet
aangemoedigd worden tot eigen be
leven. niet herkennen van eigen
mogelijkheden, dat alles doet tekort
aan vat je worden moet: mens.
Mens is: met anderen zijn, v."or
die anderen bestaan.
TTOE nu te weten wat wel en
■IA niet moe:? Heel gewoon- en
ander, ;e kind, je man, elke naaste
op je pad, leven gunnen. Bij elke
handling dat ene bezien: leven
gunnen. Dat is een menselijke be
zigheid van de hoogste orde Het
is de beste leidraad door al je
beslissingen neen. Zolang je deze
hanteert, in volledig en bfij verant
woordelijk-zijn. hoeft niemand je
te zeggen wat je doen moet, zeker
niet iemand die met een minimum
aan informatie, stukjes in de krant
schrijft En dan kan het zijn dat je
anders doet dan de buitenwacht
vindt aat je moet doen. Misschien
haal en breng je een kind waar
andere moeders al lang nawuiven.
Misschien ook net andere uiterste:
belast je een kind bewust Nï'LT
met je wereldbeeld. Zeg je a~oit
dat het zo IS, maar laat je vinden,
laat Je de ander tot eigen con
clusies komen (en herzie je soms
je eigen „vondsten").
Het meest te beklagen is een
vrouw die leeft naar „wat de ande
ren ervan zeggen". Wie echter vol
wassen is, is vrij. In vrijheid beslis
singen nemen cn levens mede-be
palen en daardoor onherhaalbare
momenten oeleven, is mens-zijn.
Overal. Zonder moederschap mis
schien riet zo aan de huid bel'eld,
zonder gehuwd-zijn misschien niet
in zo speciale verheviging van ge
voelens (hoewel gehuwden ook
niet snsmaar op hun tenen staan).
met de mens naast je, daardoor
met de werkelijkheid die leven"
heet, is het hele spel, of, als u wilt
(maar het betekent hetzelfde): is
de opdracht.
Misscriicn omdat tussen spel e
dracht zo moeilijk woorden zijn te
vinden. Je moet het eigenlijk zien.
Niet horen. Niet lezen. Het moet
geen theorie zijn, geen boekje.
Maar J eyen.
