vleesconserven
Groots centrum-project
te zware opgave
een
een nieuwe fiets!
■voor u
Gelezen,
Een noord voor vandaag
Hervormde Kerk gaat
leek weer vergeten
CNVsamenwerking,
geen samenvloeiing
KOEKOEK WIL GEEN
FOUTE" KANDIDATEN
Volgend jaar
theologie
in Tilburg
WOENSDAG 29 JUNI 196É
„Wees mij genadig, o Here, want tot U roep ik de ganse dag",
zegt David in psalm 86. Daar treffen we zijn derde „want"
aan. Dat „want" geeft aan dat er een verband bestaat tussen
wat God doet en wat de mens doet en is. Op grond van het
feit, dat hij ellendig en arm is, durft htj God te vragen naar
hem te luisteren. Op grond ran het feit dat hij godvrezend is,
vraagt hij de Heer zijn ziel te behoeden. Nu vraagt hij om
genade, omdat hij bidt. Is genade dan te verdienen? Is het dan
toch waar dat een mens zich naar de hemel kan bidden? Heeft
het gezang dan ongelijk dat zegt: „Niet mijn tranen, mijn ge
ween, kunnen redden, gij alleenWie die woorden van David
zo vertaalt, doet de zanger onrecht aan. In dat zinnetje, dat
met „want" begint, zijn twee woorden veel belangrijker dan
de woorden: „roep ik". De nadruk valt op het „tot V". „Tot U
roep ik." David verwacht geen genade, omdat hij bidt, maar
omdat hij weet. dat hij het heil niet kan verdienen, maar
volledig van God moet ontvangen. Daarom gaat hij tot God,
niet omdat hij het van zijn gebed verwacht, maar omdat hij
het van God verwacht. Hier ligt dan ook een belangrijke
waarschuwing aan ons adres. Vergeet toch niet de nadruk
goed te leggen. Natuurlijk is bidden belangrijk. Natuurlijk is
geloven noodzakelijk, maar de mens wordt, niet gered door
zijn gebed noch door zijn geloof, maar door God die ons gebed
verhoort, die tot ons Zijn verlossend Woord spreekt dat wij
moeten geloven.
Bond Vrije Evangelische Gemeenten
ERNST SILLEM-HOEVE De
Bond van Vrjje Evangelische Ge
meenten besloot gisteren om geen
geestelijk centrum met daarbij
een groot bejaardentehuis te gaan
bouwen in Beekbergen. Deze be
slissing werd genomen op de jaar
lijkse bondsvergadering, waar
alle gemeenten in ons land ver
tegenwoordigd waren. Het groot
se plan, opgesteld door een com
missie vroeg een zeer hoge in
vestering. Een grote meerderheid
meende dat dit voor deze kleine
kerkgemeenschap niet verant
woord was.
Het besluit viel aan het einde van de
late middagvergadering met slechts 28
stemmen voor dit project, 21 blanco en
42 stemmen tegen. Tevens werd beslo
ten om Huize Enkstein te Voorst,
oorspronkelijk bedoeld als een soort
conferentiecentrum, maar dat reeds eni
ge jaren om de exploitatie sluitend te
krijgen werd gebruikt als bejaardente
huis, te verkopen.
fins Orgaan
gezinsblad
(Van onze kcfkredactie)
Prof. Van Itterzon waarschuwt:
Voor de eindstemming gehouden
werd, waarschuwde de Dordtse predi
kant en lid van de commissie, ds. Jac.
Verboom, de afgevaardigden van de ge
meente nog nadrukkelijk, dat zij door
tegen te stemmen, zeker voorgoed een
punt zouden zetten achter alle plannen
om een eigen geestelijk centrum te krij
gen. De vergadering echter oordeelde
dat de verplichtingen te zwaar zouden
worden.
Morgen
En er is geen
Kraemer meer
(Van onze kerkredactie)
Aldus schrijft prof. dr. G. P. van
Itterzon in het orgaan van de Confessio
nele Vereniging, het Hervormd Week
blad. Hij constateert merkwaardig ge
noeg in de Nederlandse Hervormde
Kerk een beweging in precies de omge
keerde richting. Daar is volgens hem
de tendens, om de invloed van de ge-
WAGENINGEN In de Rooms- meentclcden te beperken en die van de
Katholieke Kerk is er in de laat- leMtal" verpoten,
ste jaren een beweging gaande,1 „Prof. Kraemer schreef zijn boek
De jaarlijkse vergadering die twee
dagen duurt werd geopend door de
voorzitter van het comité, zoals het mo-
deramen in deze kerkgemeenschap
wordt genoemd, ds. J. Karelse uit
Goes. Hij herinnerde de vergadering er
aan dat allerwegen gesproken wordt
over de „kerk van morgen". Gezocht
wordt naar een actualisering van het
kerkleven om waarlijk te kunnen
staan in de vrijheid. Ook wij, als vrije
evangelische gemeenten, zei hij, zullen
gemeenten van morgen moeten zijn.
Willen we werkelijk in dc vriheid
staan waarmee de Geest ons heeft vrij
gemaakt, zo vervolgde hij, dan zullen
we nieuwe ontdekkingen moeten doen
in de Schrift. We mogen niet tevreden
zijn met de platgetreden paadjes uit
I het verleden. De reformatie, het pië-
tisme, het methodisme, het reveil en de
opwekking van 1905 betekenden voor
de kerk steeds weer nieuwe ontdekkin
gen. Het wordt in de gemeente een
matte toestand ais de bijbel niets
nieuws meer laat zien. Die nieuwe ont
dekkingen zijn mogelijk als de Heer ze
ons laat verstaan, want wie de Heilige
Geest ontvangt, ontvangt de Vader.
In de morgenvergadering kwam het
eigen blad „Ons Orgaan" ter sprake.
Besloten werd de redactie uit te breiden
met een niet-predikant, de Rotter
damse arts A. Scheurkogel. Bovendien
werd de Zwolse predikant, ds. P. J.
Tönjes in de redactie gekozen. Besloten
werd tevens dat de redactie in het ko
mend jaar gaat overleggen met de
jeugd- en vrouwenorganisaties om het
blad meer tot een gezinsblad te maken.
In verband met exploitatiemoeilijk
heden werd gesuggereerd er een
maandblad van te maken. Hoewel ve
len tegen waren zal de redactie ook dit
voorstel in haar studie betrekken. Dit
jaar zal het echter twee maal per
maand blijven verschijnen.
Omdat de voorzitter van het curatori
um van de Theologische School aftrad
werd in zijn plaats (ds. H. Leep van
Gorinchem) gekozen de Rotterdamse
pastor, ds. H. Postma. Besloten werd
de nieuwe cursus officieier te beginnen
met een openingscollege. Tevens zal
bij de opening in september van de
nieuwe cursus aandacht geschonken
worden aan het feit dat deze school,
die nu in Utrecht gevestigd is, veertig
jaar bestaat.
In de afgelopen maand zijn twee be
kende vrij-evangelische predikanten
met emeritaat gegaan. Het zijn ds. P.
van Vliet van Oldebroek, die jaren se
cretaris is geweest van het comité en
ds. J. van der Werfhorst die echter wel
als rector de Theologische School blijft Sm3K6lljk, ITlfit ZOTQ 061*610 611 nygiBniSCn V6rp3Kt. UOK
Kies uit uw eigen 'keukenwinkeltje'!
U hebt immers altijd een voorraadje knakworstjes in
uw 'keukenwinkeltje' met vleesconserven. Wat zijn ze
lekker... en ideaal op de boterham, in de stamppot
of zomaar eens als hartig hapje. Altijd even vers en
Feest tot Feest:
jubileumplaat
van NZV
gemakkelijk voor weekend en vakantie!
Is uw'keukenwinkeltje óók zo welgevuld
met blikjes
(Van onze kerkredactie)
TILBURG Curatoren van de Ka
tholieke Hogeschool in Tilburg hebben
op voordracht van de academische se
naat benoemd tot rector magnificus
voor het studiejaar 1966/67 prof. dr. H.
O. GQldschmidt, hoogleraar, in de be-
drijfshuishoudkunde. Professor Gold-
schmidt is vanaf 1951 aan,,de hoge
school verbonden. Hij ,w,ef,ci. 1062
hoogleraar.
waarbij bijzondere aandacht
wordt geschonken aan de bete
kenis van de leken. Was tot nu toe
het ambt speciaal dat van de bis
schop, een alles beslissende fac
tor, momenteel heeft men ook
oog voor ,,het volk Gods", dat
.onderweg" is, dat „pelgri
meert". Het is dan ook duidelijk,
dat de rooms-katholieke leken
wakker zijn geworden en er be
hagen in schelpen orri mee te
spreken in de vele problemen van
deze dag.
Verhouding tot andere vakcentralen
,het vergeten ambt in de kerk"
en dacht aan het gewone gemeentelid
en aan het algemeen priesterschap der
gelovigen. Als ik goed zie, zijn we nu
dat vergeten ambt opnieuw aan het
vergeten en is er geen Kraemer, die
ons tot de orde roepen kan. Het heeft
er ook de schijn van, dat, terwijl het
volk Gods bij Rome aan het wak-
ker-worden is, het volk Gods in onze
kerk zich ter ruste begeeft", zo meent
prof. Van Itterzon.
Planning
Hij verwijst naar het voorstel der
streekgemeentem Het breed modera-
men der provinciale kerkvergadering
krijgt de bevoegdheid streekgemeenten
te vormen. Kerkeraden en kerkvoogdij
en mogen nog een „advies" uitbrengen,
maar over de gewone gemeenteleden
wordt met geen woord gerept. „Blijk
baar kan men die gemakkelijk missen,
omdat toch de provinciale moderamina
II MSTERDAM Een van de blijven-
Jaarverslag - de herinneringen aan het eeuwfeest
van de Nederlandsche Zondagsschool'
Ieder jaar stelt de secretaris van het Vereeniging. dat enige weker, geleden
moderamen een overzicht op van de werd afgesloten, is de uitgave van de i
belangrijkste gebeurtenissen in het le- langspeelplaat Van Feest tot Feest. Nog
ven van de plaatselijke gemeenten en 15 ®en tweede exemplaar
de bond. Dit wordt dan voorgelezen. Er BllJ Klinken Onze Stemmen.
waren stemmen opgegaan om dit af te Van Feest tot Feest wil zeggen over de nrv .r w„.
schaffen en deze mededelingen schrifte- inhoud, dat er wordt verteld over de j -ï,. mTïvJi tï dJ Rnerennartii
lijk te verstrekken, maar de vergade- feesten die door de christelijke gemeente - - - -- mensen in de Boerenpar j
ring stelde er ook dit jaar weer prijs worden gevierd en die heenwijzen naar
op ze te horen, zij het in iets verkorte- bet komende Rijk. Koor, solozang en de-
re vorm clamatie hebben hierin hun aandeel.
In het afgelopen Bondsjaar werd één MEISJESKOOR
kandidaat beroepbaar gesteld en tot
predikant bevestigd, drs. L. van der. Helder klinken de stemmen van het
Molen jr, die nu de gemeente van Nij- i meisjeskoor Jubilate uit Hardinx-
verdal leidt. Niet minder dan tien pre- yeld-Giessendam in een lied als bijyoor-
dikanten verwisselden van standplaats, i £'hAnn!t^° V£«rirht
Dé gemeente van Haarlem werd op- j
Haarlem -werd op- cI& ^bepping- heeft zich opgericht, want
- m. naariem weia op zj de Heer ig ooeestaan de Hppr is
geheven. Tien gemeenten hebben zo- waarl»k opgestaan'
juist hun kerk gerestaureerd, zijn fr
nog bezig of zijn bezig een nieuwe kerk Dirigent is Frans van'Tilburg, die* ook
te bouwen. de meeste liederen heeft bewerkt. Op het
orgel speelt Willem Hendrik Zwart-
Na het jaarverslag deelde de Hil-
versumse pastor mede dat een evangc
list die wel eens in de diensten voor oat41uut iBtui iu
ging uit zijn gemeente een echtpaar gracht'aS^-'79'te' Anutêrdam "g'lro 852l"
heeft herdoopt, zonder overleg met de
kerkeraad. Toch besloten de vrije
De grammofoonplaat, die 12.50 kost is
te bestellen bij de Nederlandsche Zon
dagsschool Vereniging (NZV), Bloem-
open kansel hebben, niet
(Van onze soc.-e
redactie)
UTRECHT Het CNV is voor
stander van een hechte samen
werking tussen de drie vakcen
tralen, maar deze samenwerking
zal niet gericht kunnen zijn op een
samenvloeiing in de toekomst van
het CNV, het NW en het NKV in
een hedding.
de gemeenten kan „herverkavelen en de kansels voortaan te sluiten
reorganiseren naar nieuwe experimen- djkers en evangelisten die niet tot deze
tele plannen aldus de hoogleraar. Bond van gemeenten behoren. De open-
Aan de hand van meerdere vnorbeel- h'<d gehandhaafd, maar de kerkc-
den meent prof. Van Itterzon. dat „we ™d<® »"dtn opgeroepen er goed op
de leek" onnieuw vereeten en de bic- '°c te zien wie gevraagd wordt en hoe
h.i het oreanise- ïhëpsgedachte ook vi! de „planning" I er gepreekt word Tevens werd een lijst
buitenlands^ arbeidskrachten, aan het importeren zijn".
De bonden lieten tot nog toe verstek
gaan. Het resultaat was nog te gering om
ook maar op een briefkaart o'
buis te schrijven.
de Verenigde Staten, Canada
Groot-Britannië weer behouden in Jeru
zalem teruggekeerd.
niet te handhaven, zo heeft de leider
deze partij. de heer Koekoek gisteren
verklaard toen men hem berichten voor
legde als zouden twee vooraanstaande
BP-Ieden een besmet politie verleden
hebben.
De Nieuwe Rotterdamse Courant heeft
de moeite genomen de gangen van twee
heren tijdens en onmiddellijk na de
Tweede Wereldoorlog na te gaan. Beiden
zijn gekandidateerd voor de Eerste
Uit dit ^id'erzQok ié ^Blékpn;-daf kan
didaat W. J. Haarman, lijstaanvoerder in
Den Haag voor de Boerenpartij, een
voormalige politieke delinquent is. Vóór
de raadsverkiezingen zou hijzelf ten
.stadhuize in Den Haag hebben geïnfor
meerd of zijn politiek verleden hem wel
licht moeilijkheden zou kunnen opleveren
in verband met zijn eventuele verkiezing
als raadlid. Er werd toen geantwoord dat
althans formeel heden ten dagen geen
verbodsbepalingen meer gelden.
activiteit te t
De heer J Lanser. voorzitter van de
Christelijke Metaalbedrijfsbond laakte
de ondernemers, die over het algemeen
schromelijk tekort schieten in het nastre
ven van een sociaal onderncmcrsbeleid.
In dat opzicht zijn zij maar weinig onder -
aldus de heer Lanser. Komt de
Het Christelijk Nationaal Vak- b3S?i deader-
ouderlingen opgesteld die in
kante gemeenten kunnen voorgaan om
het deze gemeenten gemakkelijker te j
maken iemand te vinden die in de
dienst des Woords kan voorgaan".
Geslaagd of naar 'n hogere klas?
De mooiste beloning:
ondertekende in de oorlog een brief met
„Heil Hitier" en achtte zichzelf blijken»
schriftelijke uitingen „een raszuivere Ne
derlandsche nationaal-socialist". Deze
man werd in 1946 door de minister 'we
gens zijn politieke verleden als rijks»
pluimveeconsulent ontslagen.
NOT wil in 1967
110 zenduren
DEN HAAG De stichting Neder
landse Onderwijs Televisie (NOT)
heeft minister Vrolijk definitief ver
zocht een zendmachtiging te verleneri
voor het verzorgen van onderwijs-
tv-programma's. De NOT heeft voor
1967 gevraagd om een toewijzing van
110 zenduren met een jaarlijkse uit
breiding tot 210 uren in 1971.
Op het ogenblik hebben ruim 500
scholen een televisietoestel.
oud-wereldkampioen hardrijden die in ja
nuari in een flat zijn vrouw Inga mei
messteken om het leven bracht, is maan
dag door een Moskouse rechtbank tol
tien jaar gevangenisstraf veroordeeld. In
ga Voronina, die 30 jaar oud werd, wal
viermaal wereldkampioene hardrijden op
de schaats bij de dames.
septem-
verbond gaat uit van de ©vertui- neming dan blijken de ondernemers
eing, dat er plaats moet blijven mBIIpr M
voor een afzonderlijke vakbewe- kostbare jaren verloren laten gaan. Hon- TILBURG Met ingang
ging met een christelijke levens- S, Ff5
beschouwing, van waaruit samen- aldus de heer Lanser maar voor de socia- studeren. Curatoren van de katholieke
werkim? mozeliik is met behoud le research wordt maar weinig gedaan hogeschool hebben -melijk iri overleg
werking mogeiQK is mei oenou B, #ap de ondernemers onvoidoen- met de bisschoppen van Den Bosch en
van eigen karakter. de vooruitstrevend. ZO meende de Breda en de in het gemeenschappelijk
CMB-voorzitter. om te begrijpen, dat c-en instituut voor theologie samenwerkende
De heer C. van Nierop. algemeen secre- goed socjaa] beleid in de onderneming orden en congregaties besloten, de opr-*-
taris van het CNV. die gisteren in Je - ook in het belang van werkgever enlting voor te bereiden van een th«
algemene vergadering van dit vakver- onderneming is.
bond reageerde op vragen uit de vergade-
HB||
gische faculteit.
Dze faculteit zal onder meer de func
tie vervullen van wetenschappelijke op
leiding van priesterkandidaten. Voorlo
pig begint de opleiding als een in een
afzonderlijke stichting ondergebrachte
bijzondere instelling van wetenschappe-
- lijk onderwijs. Het is echter de bedoe-
-o —j -'de Beroepen te Kerkdriel: kand. Sj. v. d. ling, dat deze in een later stadium zal
- de nabije toekomst dooJ-ernstig z<?e ,c utrecht; door de gen synode t. opgaan in een aan de hogeschool te ver-
bezig^ houden met J zend.pred. ten dienste v. d. Indonesische binden theologisch®
Beroepingswerk
ring, stelde dat het gaat om de interpreta
tie van het Evangelie voor de maatschap
pelijke verhoudingen, voor de taak Jio
de christen in de wereld heeft.
De heer Van Nierop stelde centraal: dc
zelfstandigheid van de christelijke vakbe
weging en het Evangeli
'e nabiie toekomsi „uwj-nueuj i iT»eaehi| Ae». cenntie t inoffaan in een aan ae nc„
teiiu i cu icu uicustc u iimvnr.Ti.T- -i^ 0faculteit.
het Evangelie. Hij wilde er bok nie' aan I £7'VHUcelfCerkod'Vest"java-" J J~Wbestuur van de stichting wordt gevormd
voorbilil.il. dat ,r bij het sjcal. me het ghrieteluke Kerlt op.west J.v. J. b curatore„ va„ ie katholieke ho-
humanisme en het christelijk-soelaa! den- d- "™- geKhool.
lüneen -eJir. eüo allraar ralrun °?In le. b neriogenuosx.il.
voor hetBedankt voor Dirksland (toez.): J. Vos
ip top- t* Rijssen: vooi Scheveningen <vac. H.
loe c.~u„ t t d Krift te Ermelo.
ken dingen zijn die elkaar raken
Dit beraad zal beslissend zijn
antwoord op de vraag, of er ir
komst nog een christelijk sociaal congres
of een christeliik-sociale conferentie bij
een geroepen zal moeten worden.
Stolk)
GEREF. KERKEN
Beroepen te Enschede (vac. A. J v.
GRIEVEND Sluijs): B. Berends te Leeuwarden-Hui-
De heer Van Nierop noemde het grit- zum: te Amstelveen-noord-'Buitenveldert
vend, de fusie tussen de vakcentralen op ras. vac. A. Dragt): drs. A. Boonstra te
een lijn te stellen met de fusie tussen t Riiswijk (Z.H.).
twee ondernemingen, zoals door het dag- Beroepbaarstelling: De classis Almelo
blad Het Vrije Volk is gedaan. Bij onder- heeft beroepbaar verklaard: ds. K. D.
nemingen zou in dit stadium al lang een Gerber. Socrateslaan 60 te Hengelo (O.),
fusie tot stand zijn gekomen, aldus dit
dagblad. De CNV-secretaris merkte hier- GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
bij op. dat velen blijkbaar nog geen notie Bedankt voor Krommenie en Voort
hebben van de krachten die hier in ge- huizen: K. B. Holwerda te Zalk en
ding zijn en die richting geven aan de|Veecate.
maatschappelijke ontwikkeling.
De algemene vergadering ging akkoord CHRIST. GEREF. KERKEN'
met de voorstellen van de Chiisteüjkc Tweetal te Utrecht-noord: M. Vlietstra
Metaalbedrijfsbond voor een studie overte IJmuiden en P. v. Zonneveld te Ben
de positie en het beleid van de christe- j nekom.
lijke vakbeweging
de Protestants-Christelijke Dirksland. die bedankte
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Zoetermeer: P. Blok te Kopenh.
Emmel-Londen
onderzoek
betere" presentatie van de
christelijke vakbeweging. _Ook
voorstel va
Bond van Vervoerspersoneei. ar
lijks in de algemene vergadering
verbond een sociaal-politiek pr->g
laten vaststellen, waarop later een geZa- Aangenomen
menlijk urgentieprogram van de drieH. Mudde te Utrecht, die bedankte
vakcentralen kan worden gebaseerd. Nijmegen,
kreeg de goedkeuring
In het gemeenschappelijk instituut
ior theologie, gevestigd te Tilburg, wer-
;n zes orden en congregaties samen.
Vanuit dit -instituut en vanuit de twee
deelnemende bisdommen zal een ad
viesraad worden samengesteld, die aan
curatoren voorstellen zal doen betreffen
de het studieprogram en de samenstel
ling van het docentencorps. Deze ad
viesraad zal ook vaststellen, hoe de oplei
ding moet worden voortgezet var
priesterkandidaten, die niet tot de acade
mische examens kunnen worden toegela
ten. omdat zij geen VHMO-diploma bezit
ten Ook met de universiteit van Nijme
gen wordt overleg gepleegd.
HET HEER IN EEROPA
EVANG. EUTH. KERK
ir voorste! vanmes Kelly is gekozen tot president
te streven naarde vereniging van NAVO-vlootpri
een protes- kanten, die in Kopenhagen vergadei
j Onder hem staan r J J j|
ring ook met een
deze bond. namelijk
de totstandkoming van een
tants-christelijk vormingscentrum.^^^^MBHMBBMMMBB
De heer Van Nierop riep de bonden op rikaanse vlootpredikanten.
Amsterdam
Sen*®"'
i Parijs
onbewolkt
Grenoble
1. bew.
Frankfort
München
regenbul
gen. bew.
i Zurich
1 Genève
w! K:
Athene
Barcelona
i Madrid
onbewolkt
half bew.
onbewolkt
De historie van het Land van
Maas en Waal. door H. van Heinin
gen. Uitgave Europese Bibliotheek,
Zaltbommel.
Steeds meer worden de boeken en
geschriften die de geschiedenis van
stad, streek of dorp tot onderwerp
hebben uitgegeven. Een groot deel
van deze uitgaven wordt op een keuri
ge manier verzorgd door de jonge
Europese Bibliotheek. De historie van
het Land van Maas en Waal, geschre
ven door de journalist H. van Heinin
gen mag onder de plaatselijke
geschiedkundige geschriften beslist
een standaardwerk worden genoemd.
Uitvoerig wordt besóhreven hoe het
land tussen de beide grote rivieren is
ontstaan en hoe de plattelandsbevol
king eeuwen lang de strijd tegen het
water heeft moeten aanbinden. Hier
voor heeft de schrijver gebruik kun
nen maken van nog nooi' gepubliceer
de stukken uit het oud-archief van
het Ambt van Maas en Waal.
De sociaal-economische verhpudin-
gen op het platteland zijn nog nooit
onderwerp van studie geweest. Dit is
het terrein, waarop de schrijver zich
in zijn boek in hoofdzaak beweegt
Hij doet dit in een vlot en boeiend
leesbare stijl, doch hij doet daarbij
beslist de wetenschap niet tekort,
want in ongeveer 500 voetnoten en
uitvoerige literatuurlijsten legt hij te
genover de beoefenaren van de
geschiedenis verantwoording af van
zijn stof en wijst hij de belangstel
lende streekgenoot de weg naar verde
re literatuur.
Dit prachtige boekwerk, dat is ver
lucht met een zeer groot aantal nooit
gepubliceerde oude platen, is het le
zen beslist waard. (298 blz., 27.90).
..The Dutch Seaborne Empire
1600—1800". door C. R. Boxer. Uitga
ve Hutchinson and Co., Londen.
Hoe kwamen twee laagliggende en
betrekkelijk onbelangrijke provincies
aan de Noordzee ertoe in de tijd van
één generatie een keten van vestigin
gen over de gehele wereld op te bou
wen? Dat is een van de vragen die de
auteur C. R. Boxer zich stelt in het
(Engelstalige) boek „The Dutch Sea
borne Empire 16001800". En waar
om stortte dit in de Gouden Eeuw
opgebouwde rijk in de 18e eeuw in
een? Boxer tracht dit te verklaren
met verandering in de mentaliteit van
de werkende en de regerende klasse
en het leven van de Nederlanders
Chronolisch werkt de auteur zich
door de opbouw van „Holland over
zee'. bezittingen die dankzij de han
del van de Verenigde Oost-Indische
Compagnie e.a. in Nederlandse han
den bleven of kwamen.
Toch heeft Nederland zijn vestigin
gen elders nooit hélemaal serieus ge
nomen, zo meent Boxer. Kleine steun
punten aan de Westafrikaanse en Indi
ase kust werden verwaarloosd en
verspeeld, het uiterste zuidpuntje van
de Kaap is in feite nooit helemaal een
kolonie geworden. In Brazilië hebben
de Nederlanders zich slechts uiterst
kort kunnen handhaven. De Hollan
ders waren meer kooplieden dan kolo
nialisten. Geld ging vaak voor strate
gie. Ook voor Nederlanders van van
daag is het beter leren kennen van
ons koloniale tijdperk een boeiende
bezigheid. Wellicht zal dit boek nog
in de Nederlandse taal verschij-
waardoor het stellig een groter
Het begrip natuurlijke verbinte
nis in beweging? door prof. mr, H.
C. F. Schoordijk. Uitgave AE. E.
Kluwer, Deventer.
In het arrest, dat aanleiding is ge
weest tot het schrijven van dit werk
je, overweegt de HR: „dat ook als een
huwelijk ontbonden worG. op vorde
ring van de man en wegens door de
vrouw gepleegd overspel, op de man
de morele verplichting kan rusten, bij
voorbeeld op grond van al hetgeen
zich gedurende het huwelijk tussen
de echtgenoten heeft voorgedaan en
de verhouding waarin zij tot elkander
hebben gestaan en var hun na de
echtscheiding te verwachten omstan
digheden. ook na de echtscheiding in
het onderhoud van de vrouw bij te
dragen" en voorts „dat deze verplich
ting van zo dringende aard kan zijn,
dat zij als een natuurlijke verbintenis
moet worden aangemerkt".
Terecht wordt dit als een
maatschappelijk diep ingrijpende
beslissing aangemerkt. De wet kent
aan de daad van één echtgenoi.'. diep
ingrijpende gevolgen toe, zonder te
letten op het geheel, waarin de daad
?;evat is. Hierin is thans ook voor het
amilierecht een begin van een kente
ring gekomen, die voor het strafrecht
reeds lang gaande is. In juridisch op
zicht is het arrest van grote betekenis
voor het geheel van opvattingen inza
ke de natuurlijke verbintenis en dit
laatste is het thema van dit boek. even
als de grote consequenties die het ar
rest heeft voor de fiscale vraag w
als schenking belast moet worden i
wat niet. (22 blz.. ƒ3.50).
Ik ga niet mee. door Suus Damcn
en Tussen ring en sluier, door Ina
de Vrles-Van der Lichte.
Uitgave La Rlvière en Voorhoeve
De Gloriareeks is weer „verrijkt
met twee meisjesboeken, die hoe
kan het ook anders over de liefde met
een grote L gaan. Beide boeken, hoe
verschillend van opzet ook, hebben
één ding gemeen: de personen zijn
niet levensecht getekend en het ver
haal is overtrokken In Tussen ring
en sluier komt wel de meest irreële
figuur voor Hoewel de leraar wiskun
de Koos verloofd is met de hoofd
persoon uit dit boek, Martine. kan hU
toch maar niet besluiten te trouwer.
namelijk van overtuigd dat
>!acht geen toekomst heeft
schillende gebeurtenissen durft
hij echter eindelijk „ja" te zeggen. In
Ik ga niet mee kan Ems Langeveld
maar niet tot het huwelijk komen. Zü
kan haar oude vriend niet vergeten
en denkt daarom niet met haar ver
loofde Pieter in de pastorie te kunnen
trekken. Ze geven elkaar de vrijheid
terug, maar ook in dit boek weer
klinkt dan toch weer het „ja". (Tus
sen ring en sluier; 182 blz.. f5.90 Ik
ga niet mee: 180 blz.. ƒ5.90)
lijke noodzaak om al die bestialiteiten
zo breed uit te meten, ontgaat
(191 pag., f6.50)
„De man die zijn haar kort liet
knippen" door Johan Dalsne. Uitga
ve Manteau, Den Haag.
Verlucht met een groot aantal film
foto's verscheen reeds in zevende
druk de filmeditie van „De man
zijn haar kort liet knippen" van
han Daisne. Daisne schreef deze
man reeds in 1946. Het boek werd
bekroond door de Koninklijke
Vlaamse Academie en vele malen
taald.
De kracht ligt zeker niet in de han
deling, want die is in het boek i
zeer summier. Het zijn voornamejljk
de dialogen, we zouden zeggen de
filosofische dialogen, die dit boek be
langrijk maken. Daarbij komt, dat
men zeker aan de stijl van Daisne
moet wennen.
Het laat zich niet vlot lezen en 5
men de lust niet gevoeld om zich i
te spannen de dimensies achter het
geschreven woord te zoeken, ontgaat
de lezer de waarde van deze roman
De Ellendige, door Victor Hugo.
Uitgave L. J. Veen Amsterdam.
Ook dit lijvige boek van de beroem
de auteur Victor Hugo behoeft nauwe
lijks te worden aangekondigd. De
Ellendige is een (door Margot Bakker
i-ertaaldei sociale roman
vertaalde» sociale roman
verschrikkelijke toestanden
vorige eeuw in Parijs heersten, aan
het licht brengt. De verschoppelingen
uit de maatschappij spelen als he'
ware de hoofdrol in dit knappe ver
haal. dat steeds weer nieuwe intrige:
voortbrengt (488 blz., 4,50).
De koning van de bijen, door Fer-
nand Auwera. Uitgave Meulenhoff
Amsterdam.
De jonge Vlaamse schrijver Fer-
nand Auwera behandelt een bekend
thema: de vader-zoon-relatie. in eeü
verhaal over een collaborateur
Fran en Govert op de bladzijden rond
170 e.v.v. waarvan aan het eind het
schot valt dat Fran zóu doden.
Het slot van dit boek en ook de
film (die volgens de schrijver uitne
mend geslaagd lijkt te zijn al sclii'-'
dit product veel kritiek uitgelokt te
hebben) laat aan lezer en kijker Vele
vragen over. We zouden het mis
schien. voor wat de inhoud betreft
wel het beste zo kunnen formuleren
het is een diep doordacht, doch geen
klaargedacht boek, wat de lezer de
dc mogelijkheid laat tot zelfwerkzaam-
de beid en interpretatie. (200 blz.,
5.90).
Verdun, het grote gericht, door P
C. Ettighoffer. Uitgave J. J. Tljl.
Zwolle.
Een halve eeuw geleden werd bij
de Franse stad Verdun de beslissende
en tevens bloedigste slag in de Eerste
Wereldoorlog gevoerd. Sindsdien i
naam Verdun synoniem voor de
zwaarste strijd, die ooit ln de wereld
geschiedenis is gestreden. Zevenhon-
zijn
die zijn politieke carrière slechts enkele vierkante kilometers.
op het spel zet om de ook dooi
hem gehate vader na de bevrijdin:
te helpen. Folteringen, dronkenschap
pen. seksuele uitspattingen niet®
wordt de lezer bespaard. De inner
Duitse auteur Ettighoffer
de realiteit is (264 blz., ƒ9.90).
beschrijft de slag om Verdun in i
