BELIJDENIS-1967
Luthers Kerkpostillen
gaan weer verschijnen
GEESTELIJK
LEVEN
Amerikaanse Kerk aanvaardt
Orthodoxie wint
met wijzigingen
ex/na aahdatéfmt1:
Speelse fantasie van
ongeduldig christen
ZATERDAG 18 JUNI 19.
Belijdenis-1967 gaat niet de
plaats innemen van de oude,
historische belijdenisgeschriften
van deze kerk. Naast de Aposto
lische Belijdenis en die van Ni-
cea, naast de Westminster-belij
denis uit de Schotse reformatie-
tijd en de catechismus krijgt de
ze belijdenis een eigen plaats om
op een hedendaagse manier uit
te spreken wat de kerk nu ge
looft en aan te vullen wat in de
oude belijdenisgeschriften niet.
.of niet zo duidelijk naar voren
komt.
De nieuwe, eigentijdse belijde
nis is er niet zonder slag of stoot
gekomen. Het oorspronkelijk ont
werp werd vorig jaar reeds in
principe aangenomen, maar toen
bleek op de jaarlijkse algemene
•vergadering, dat er zoveel verzet
was tegen incidentele uitspraken
dat het wijs werd geacht ^en re-
Visie-commissie in te stellen. Die
moest zich eerst nog uitspreken
over alle veranderingen die som
migen aangebracht wilden zien.
In mei kwam het gerevideerde
ontwerp voor de algemene verga
dering en werd het met overwel
digende meerderheid aanvaard.
Geschiedenis
Deze kerk is ontstaan uit een
fusie van twee Presbyteriaanse
kerken in 1958. Op de eerste ge
zamenlijke algemene vergade
ring werd reeds besloten een
commissie in te stellen van ne
gen leden die een drievoudige
opdracht kreeg. De commissie
moest een historische inleiding
schrijven tot de Korte Cate
chismus uit de zeventiende
eeuw. een revisie opstellen van
7de bijbelteksten die in de cate
chismus geciteerd worden en in
enkele alinea's een eigentijdse
geloofsbelijdenis opstellen.
Een jaar later kreeg deze com
missie het voor elkaar dat zij
haar opdracht ten opzichte van
de catechismus mocht laten val
len om zich geheel te gaan wij
den aan een uitgebreide nieuwe
belijdenis.
Geschriften
De commissie kwam in 1965
klaar. Zij stelde echter tevenss
een wijziging voor in de dogma
tische basis van deze kerk. In
plaats van gebaseerd te zijn op
de belijdenis van Westminster
en de catechismus „die systema
tisch de leer uiteenzetten van de
Heilige Schrift" stelde de dom
miss ie voor voortaan een „Boek
van Belijdenissen" te aanvaar
den. In dat boek moesten dan
worden opgenomen de Westmin-
ster-belijdenis, de Korte Cate
chismus, de belijdenis van Nicea,
de Apostolische Belijdenis, de
Schotse belijdenis, de tweede
Zwitserse Belijdenis, de Heidel-
bergse Catechismus en ook de
Theologische Verklaring van
Barmen, die In de jaren dertig
van deze eeuw vooral werd op
gesteld door Karl Barth.
Tevens wilde de commissie de
formule wijzigen, die gebruikt
wordt als predikanten worden
bevestigd. Tot dat ogenblik werd
steeds gevraagd: „Gelooft u de
Turkse kleermaker
Het begon allemaal ruim der»
- tien jaar geleden. In een afge
legen dorp bleef een kleerma
ker staan voor de rommel-
vroeg de
„Wat heb je daar voor een boek
in je hand?"
„Een prachtige Turkse bijbel,
gedrukt in 1912 door een Ar
meense drukkerij en goed
koop."
Kleermaker Husevin kocht de
bijbel en begon het boek te
lezen. Het boeide hem. De
evangelieën vond hij prach
tig. maar het laatste bijbel
boek, dat van de Openbarin
gen. trok steeds weer zijn
aandacht. Het boek was zo
mysterieus. Wat werd er toch
bedoeld?
Hij las het boek telkens weer.
Sommige vragen beantwoord
de het zelf al. Andere vragen
bleven hem bezig houden. Vo
rig jaar las hij in de krant
een verslag van een samen-
komst van protestanten. Daar
was over de bijbel gesproken.
Via de krant schreef hij een
brief aan de man die de sa
menkomst had geleid: „Kunt
u mij ook zeggen", schreef
hij, „wie de Zoon des Mensen
is tussen de kandelaren in
Openbaringen 1:13?" Hij
schreef ook: ..Ik wilde wel
dat Jezus Christus ook mijn
Middelaar was."
De Amerikaanse zendeling Tho
mas Cosmades ontving de
brief. Hij besloot dat de brief
het beste persoonlijk beant
woord kon worden en samen
met een collega trok hij er
op uit.
De collega-zendeling nam
plaats achter de toonbanK
yan de kleine kleermakerij
om de klanten te bedienen.
Dosmades had een lang
gesprek met de kleermaker.
Het ging niet alleen maar om
bijbelse problemen. maar
yooral om zijn persoonlijke
verhouding tot Christus, het
levende Woord.
Inmiddels heeft deze kleerma
ker zich laten dopen. Hij is
de eerste christelijke gelovige
in een Turkse streek, waar
nog nimmer zendelingen neb
ben gewerkt, alleen maar om
dat hij een tweede hands bij
bel kocht op de vodden
markt.
(Van onze kerkredactie)
De erenigde Presbyteriaanse Kerk in de Verenigde Staten heeft een nieuwe, moderne
belijdenis, zo modern dat achter het woord het jaartal staat om maar aan te geven dat
deze kerk niet achter loopt: Belijdenis-1967. Dat jaartal wil niet zeggen dat het een pro
fetische belijdenis van morgen" is. Nu de algemene vergadering aan de revisie van
het oorspronkelijk ontwerp zijn goedkeuring heeft gehecht, moeten nog de plaatselijke
kerkeraden zich over dit ontwerp uitspreken, eer het officieel als belijdenisgeschrift
door deze kerk aanvaard kan worden.
Schriften van het Oude en het
Nieuwe Testament als het
Woord van God, de enige onfeil
bare regel voor geloof en le
ven?" Voorgesteld werd voort
aan te vragen: „Aanvaardt u de
Schriften van het Oude en Nieu
we Testament als het normerend
getuigenis ten opzichte van Je
zus Christus in de algemene
christelijke kerk, die door Zijn
Geest het Woord Gods voor u
worden?"
Gezag
De kritiek concentreerde zich
vooral op dit laatste punt en op
wat in de belijdenis gezegd werd
over het gezag van de Heilige
Schrift. Velen hadden het gevoel
dat de belijdenis dit gezag onder
mijnde, ook al werd er op gewe
zen dat de nieuwe belijdenis niet
de plaats in nam van de histo
rische geschriften, die op dat
punt duidelijk zijn.
Van vele kanten kwam de
klacht dat de nieuwe belijdenis
zich niet duidelijk genoeg
uitsprak over de bijbel als Gods
Woord. De leer van de bijbelse
inspiratie wordt hiermede ver
worpen, zeiden sommigen. En an
dere zagen er de aanvaarding in
van een speculatieve theorie van
openbaring.
Een ander bezwaar van velen
was, dat de nieuwe belijdenis de
kerk opriep om zich ook uit te
spreken over politieke kwesties.
Dat was in wezen het tegenover
gestelde van wat presbyteri
aanse kerken altijd volgens hun
Westminster-belijdenis hadden
uitgesproken. Daarin wordt im
mers gezegd: „Synoden en kerke
lijke vergaderingen zullen
slechts besluiten nemen over
kerkelijke zaken: zij zullen zich
niet inlaten met burgerlijke za
ken die het wereldlijk gezag aan
gaan. tenzij zij op nederige wijze
in buitengewone zaken een peti
tie aan de regering willen rich
ten. of bij wijze van advies om
des geweten wille indien het bur
gerlijk gezag daarom vraagt."
Juist op dit punt liet het ortho
doxe blad „Christianity Today"
zich kritisch uit over deze politie
ke uitspraak: „De protestantse
hervormers hebben de gewetens
van de mensen bevrijd van
kerkelijk ingrijpen op het ter
rein van de persoonlijke vrijhe
den; nu proberen post-pro-
testantse oecumenici opnieuw de
kerk daarop weer meer en meer
inbreuk te laten maken. De hui
dige gang van zaken gepft
voedsel aan het wantrouwen van
vele kerkleden, die zich afvra
gen of de kerkelijke leiders een
terugkeer naar de macht van de
rooms-katholieke kerk wensen,
waarbij de hiërarchie zich
uitspreekt voor de leden.
Revisie
De algemene vergadering wei
gerde de ontwerp-belijdenis zon
der meer te aanvaarden. Daarom
werd er een revisie-commissie in
gesteld die tot taak kreeg eventu-
DR. E. C. BLAKE
ele amendementen en verande
ringen voor te bereiden. De leden
van de plaatselijke kerken kon
den dan bij deze commissie hun
bezwaren indienen en eventueel
met voorstellen komen. De com
missie had het recht de belijde
nis te reviseren op basis van de
binnengekomen brieven, maar
ook om bepaalde voorstellen
naast zich neer te leggen.
nas. Er was een speciale orga
nisatie in het leven geroepen, die
wilde komen tot een orthodoxe
revisie van de voorgestelde belij
denis. Van alle kanten werd
druk uitgeoefend op de
In vele gevallen ging de re
visie-commissie in op de inge
diende voorstellen. De uitspraak
in de bevestigingsformule, dat
de bijbel het „normerend getui
genis" is ten opzichte van Jezus
Christus, werd gewijzigd in „het
unieke en gezaghebbende getui
genis". Vastgehouden werd aan
de uitspraak dat de „ene voldoen
de openbaring van God is Jezus
Christus", maar de Schriften die
eerst „woorden van mensen"
werden genoemd, zijn volgens de
belijdenis nu ook „geschonken
.g onder de leiding van de Heilige
H Geest" en moeten worden „ont
vangen en gehoorzaamd als het
geschreven Woord van God." An
dere wijzigingen poogden de
drieëenheid, de godheid van
Christus en de noodzaak van het
geloof duidelijker te omschrij
ven.
Aanvaard
De revisie werd algemeen aan
vaard. Pogingen van vrijzinnige
kant om al te orthodoxe uitspra
ken nog weer te wijzigen liepen
schipbreuk. Van de 837 afgevaar
digden stemden er slechts enkele
tegen.
De overweldigende meerder
heid, zei Christianity Today in
een verslag, bewijst dat de theo
logisch vrijzinnigen en conserva
tieven een brokje gemeenschap
pelijke grond gevonden hebben
om op te staan. Het blad zegt dat
deze belijdenis een „sofistische
poging" is om de moderne mens
aan te spreken.
De reacties lopen uiteen. De
afgescheiden presbyteriaan, dr.
Carl Mclntire, vindt dat de wijzi
gingen van de revisie-commissie
zo onbelangrijk zijn dat ze geen
epkele werkelijke verandering
betekenen. Hij valt vooral over
de uitspraak dat de Schriften
al worden zé daa -^unlek en ge
zaghebbend" genoemd toch
ook omschreven worden als
„woorden van mensen, bepaald
door hun taalgebruik, hun uit
drukkingsvormen en literaire ge
woonten." Dat, schrijft hij in
zijn Christian Beacon, kan alles
betekenen behalve dat ze het on
feilbaar, foutloos Woord van
God zijn.
Positief
Dr. Carl F. H. Henrv van
Christianity Today is heel wat
positiever in zijn uitspraak. Hij
feliciteert de revisie-commissie
met haar werk. Vergeleken met
andere Amerikaanse moderne be
lijdenissen, zegt hij, heeft deze
belijdenis een heel wat steviger
basis. Hij noemt dan ook on-
ln deze eenvoudige, maar goed
geoutilleerde drukkerij in een
boerderij ergens tussen Schoonho
ven en Gorinchem bereidt de
heer IT. A. de Groot de uitgave
van Luthers Kerkpostillen voor.
Zoon Floor (17 jaar, op de ach
tergrond) assisteert hem.
danks een aantal bezwaren de
gerevideerde uitspraak een veel
betere belijdenis dan het
oorspronkelijke ontwerp.
„De aanvaarding ervan was
geen overwinning voor links,
noch voor rechts: het stuk zal
niet in alle opzichten aanvaard
baar zijn. noch voor de vrijzinni
gen, noch voor de conservatie
ven. Misschien is het ook een
soort middenweg die een fusie
zal toelaten met andere kerken.
Dat de kerk echter in staat was
door de woelige wateren te navi
geren, is op zich al belangrijk.
En het feit dat de algemene ver
gadering de wijzigingen van de
commissie aanvaardde, bewijst
ten minste een zeker respect
voor de inzichten van de evange-
lische-orthodoxe gelovigen", al
dus Herry's hoofdartikel.
rij
(Van onze kerkredactie)
Volgend jaar zal het 450 jaar
geleden zijn, dat Luther zijn be
faamde 95 stellingen aansloeg
aan de slotkapel van Wittenberg.
In allerlei landen is men reeds
bezig Luther-herdenkingen voor
te bereiden.
Hoewel het er niet mee in
rechtstreeks verband staat, zal
toch niet het minst belangrijk
zijn de nieuwe Nederlandse uit
gave, van Luthers kerkpostillen
of verklaring van de evangeliën
en zendbrieven.
Postillen (men moet in de
uitspraak de 1-klank laten ho
ren; het is geen Frans, maar La
tijn) zou men kunnen beschou
wen als zeer uitgebreide kantte
keningen bij bijbelteksten. Men
kan zelfs van miniatuurpreken
spreken. Zij werden in de Mid
deleeuwen na de lezing van de
tekst (in het Latijn: post illa",
na die, namelijk de tekstwoor
den) gelezen; u
Luther heeft naar hét middel
van de postillefi,-'gëgf4ëP^h,''''óth
het evangelie uit te leggen voor
het volk en niet minder om de
predikers van de Reformatie
weer het echte preken te leren.
De tijd, dat hij zich op de Wart-
burg verborgen hield gebruikte
hij, om naast andere geschriften
en zijn vertaling van het Nieuwe
Testament ook een verzameling
postillen te schrijven. Hij hield
zich daarbij aan het periko
pen-stelsel van het kerkelijk
Veel pastoors, die tot de Refor
matie overgingen, hadden de Bij
bel zelfs nog nooit gezien. Om
hen te helpen bij de exegese,
verschenen deze postillen, die
men dus een homiletische schrift
uitlegging zou kunnen noemen.
De nieuwe uitgave is een be
werking van de Nederlandse ver
taling van Martini. Fischer en
Mulder uit het jaar 1746. Deze
bewerking geschiedt door een
aantal predikanten en studenten
onder leiding van drs. K. Exalto,
hervormd predikant te Melis
sant. Prof. dr. W. J. Kooiman uit
Amsterdam heeft zich in princi
pe bereid verklaard een inlei
ding te schrijven.
Het is de bedoeling, dat dit
werk in tien delen van elk onge
veer vierhonderd bladzijden
gaat verschijnen. Deze zomer
komt het eerste deel uit en ver
volgens elke maand één.
tere de machtige bouwstoffen veertig was en een gezin
van de Reformatie waren. Daar- opgroeiende kinderen had.
bij zijn deze postillen door en hij na een bevredigend colloqi
door praktisch. Men kan nu met um te hebben afgelegd, theoloi
eigen ogen lezen, wat Luther zei studeren aan de universiteit gr
over het geloof, over de recht- Utrecht. In recordtijd legde bil
vaardiging van de goddeloze. zijn examens af: in twee j ic:
Merkwaardigerwijs is de heer z'in kandidaats-, drie jaar la»
De Groot zelf niet luthers. We ziin kerkelijkexamen. Meer dj 1
moeten hem plaatsen in de Gere- zeshonderd mensen waren Ive
formeerde Bond in de Neder- z'ln proefpreek. Maar op het
landse Hervormde Kerk. Wat loquium voor een commissie
heeft hem bewogen tot deze Lu- de provinciale kerkvergadei
theruitgave? van Utrecht werd hij afgewezei
diep onder de indruk
Boerderij
van wat hij ziet als het verval
van de Nederlandse kerk, de Her
vormde Kerk in het bijzonder,
maar ook in het algemeen van
het geestelijke leven in ons land.
Beloning
br
De initiatiefnemer van deze
niet geringe onderneming is
geen grote uitgever. Het is de
53-jarige heer \V. A. de Groot,
die in Goudriaan een boerderij
bewoont, meft zijp gezin. Op het
bijbehorende land houdt hij wat
kbeieti en schapen, maar alleen
voor zijn liefhebberij. In de boer
derij heeft hij een eigen druk
kerij ingericht (offset).
Met de uitgave van Luthers
ke?kpostillen richt de heer De
Groot zich allereerst op de pre
dikanten. Zij gunnen zich niet
veel tijd meer om preken te ma
ken. vindt hij. Daarom zullen ze
opgetogen zijn over deze nieuwe
„bron", waarin je niet gauw uit
gebladerd raakt. De ene schat na
de andere is er te vinden, om de
gemeente er mee te verrijken.
Maar niet minder wil hij de
gewone mensen bereiken. Er zijn
wel werken van Luther te krij
gen, maar het zijn meest de klei
nere, terwijl vooral juist de gro-
Ploeg
„A Is de mensen steeds meer
van de zuivere religie vervreem
den en eigen wegen gaan en we
het bederf allerwege om zich
heen zien grijpen, den is het vO^dëze leeftijd
Het verlangen naar kerkelijke eenheid, dat zich in vele
kerken en kerkelijke gemeenschappen openbaart leeft wel
bijzonder diep ln rooms-katholieke kring. Misschien moet
wel gezegd worden: in Nederlandse rooms-katholieke
kring. Dat Is alleen reeds te merken aan de stroom van
publikatles die over dit onderwerp naar het lijkt in
steeds toenemende mate van die kant loskomen.
Niet duidelijker kan dit verlangen worden gede
monstreerd dan aan het pas verschenen boekje „Gods
Ruimtevaarder", waarin een Limburgse pastoor zijn oecu
menische fantasie de vrije loop laat en in vaak ontroeren
de bewoordingen weergeeft hoe de oecumene zlcb zou
kunnen voltrekken. We lichtten er bijgaand een kenmer
kend gedeelte uit.
Natuurlijk, het blijft maar een speelse fantasie van deze
pastoor J. Brouwers uit Ambij. maar dan toch een fantasie,
voortkomende uit een sterke bewogenheid, uit een hevig
ongeduld dat hem liever vandaag dan morgen naar de
eenheid der kerken dringt.
AU motto van zijn verhaal, dat bij Lannoo, Tlelt, Den
Haag. is uitgegeven (272 blz.. ƒ8,90) koos de auteur de
Schriftgedeelten „Ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe
aarde" (Openbaring 21 vers 1) en „God Is ruimer dan ons
Hart''
Heel de Kerk kwam in
beweging. Er waren sa
menkomsten van leiders
en volk, conferenties van
theologen van velerlei be
lijdenis. Men wenste echt
de eenheid en waar een
wens werkelijk leeft, daar
breekt hij zich onstuimig,
als een bergbeek, baan. Die
beek werd een bandjir.
In Utrecht stond een oudka
tholiek hoogleraar op de
rooms-katholieke kansel en zie:
Uw kerk lijkt op de onze.De
eenheid kan en moet komen,
want er is geen triester tragiek
dan scheiding. Zijn we niet al
ien één in Christus? In het
heetst van de strijd, in de
zestiende eeuw. zei al een ire
nisch predikant, Bucer van
Straatsburg: „Ik veroordeel nie
mand in we ik ook maar een
tikkeltje van Christus ontdek"
Een rooms-katholiek pastoor
stond in een Anglicaanse kerk
in Londen. Hij sprak: Bij ons is
uiterlijk veel vernieuwd en het
symboliseert de innerlijke
geest. Woord en Tafel staan in
het midden. We groeien naar
elkaar in liefde, we groeien
naar Christus, ons beider Heer.
In de slotkerk van Witten
berg, Oost-Duitsland, besteeg
een Evangelisch theoloog de
kansel, aan welks voet een ge
beente rust van Luther. Hij zei:
Eens schreef Luther aal geen
oorzaak zo groot is of zo groot
kan worden dat men de geeste
lijke eenheid mag verdelen.
Wellicht betreurde hij in later
leven de rampen der scheiding
temeer, toen hij de bloedige ge
volgen zag- Zelf betuigt hii met
spijt in de ziel: „Als kardinaal
Cajectanus te Augsburg verstan
diger en bescheidener met me
was omgegaan, was het nooit
zover met me gekomen". De in
humane terminologie van de
banbul was allerminst geschikt
om de goedwillende Hervormer
milder te stemmen. Laat thans
tact en goedheid herstellen wat
eens tactloosheid en geweld be
dierven.
Genève
Te Genève beklom de paus
persoonlijk de Kansel in Sint
Pieter en zei: Op deze piek
stond vier eeuwen geleden bijna
dagelijks uw geniale leider, Jo
hannes Calvijn. Ook hem lag
de eenheid der kerken na aan
het hart. Hij klaagde eens over
de gebrokenheid: „Ik zou wil
len dat alle christenkerken ver
bonden waren door zulk een
eenheid, dat de engelen ons
hun vredesliederen konden toe
zingen".
Vaak citeerde Calvijn de
kerkvader die hij het me^st
vereerde, Augustinus, die a's
geen ander de eenheid liefhad.
Moeten ook wij niet, broeders
en zusters, als Augustinus de
keren in beweging zetten? Sa
men moeten we de eenheid vin
den, samen delven naar de
waarheid.
In mijn kinderjaren, aldus de
paus, vertelde grootvader vaak
over goudzoekers die naar
Alaska gingen, koortsachtig bo
rend naar goud in de bodem.
Soms denk ik: zijn ook wij niet
goudgravers, geestelijke s.'hat-
tendelvers, samen op zoek naar
de kostbaarste schat der we
reld: de waarheid?
Zeker, de waarheid is ons on
herroepelijk geopenbaard in de
Schrift, maar ligt voor een deel
verborgen, onontgonnen. Veel
edelgesteente ontdekten we. u
het een, wij het ander. Maar
nog niet alle goudaders liggen
bloot. Slechts geleidelijk ont
sluiert de waarheid haar ver
borgen glans aan de zoekende
Goudmijn
Elke eeuw zagen we een
nieuw facet, in soms eenz'jdige
lichtval, maar de goudmijn is
geenszins uitgeput. Steeds blij
ven we delvers in de schaduw,
tot eens het volle Licht ons
overstraalt en we, op 's Heren
Dag, Hem zullen zien zoals Hij
is..
Toen de paus de kanseltrap
afdaalde en tussen de pijlers
der eeuwenoude ka'hedraal het
klaterend applaus van reforma
torische en rooms-katholieke
christenen tot warme eenheid
versmolt, lachte hij .stil geluk
kig als een kind, stralen 1 van
verwachting.
Het gevolg is, dat hij als „kaj,a
didaat De Groot" wel mag piDo
ken, maar zich niet beroepbtfe'
kan stellen. En dat terwijl enlf?
Ie vacante gemeenten hem nija
of meer al toezegging van bio
roep hadden gedaan. Dat is i 1
de beloning voor het feit, dat
hard gest.
zaak, dat -men zich diep VQpr döerd heb, zegt hij niet
God verooVmöe&ifft',"' bitfëjfteid.
dienen we'verder ook de hand
aan de ploeg te slaan", zegt hij. Hij wil niet te veel zegg«
over de redenen, die de commit
sie bewogen hebben, om hem i
te wijzen. Nog altijd heeft
wuro,. L,utner, fn°e^„h0SPMdf1ï>gere„lnS'ar
een man. waar alle richtingen ?e. Nederlandse Hervon.,
rich op beroepen en waar men
toch naar
De heer De Groot heeft echter wel, dat het voorJeen L.
persoonlijke redenen om teleur- ]angrijk deel vastzit op de stej
gesteld te zijn over de gang van persoonlijke preektrant van
zaken in het kerkelijk leven, heer De Grnnt
Van huis uit behorend tot de Ge
reformeerde Kerken (hij was Hoe dit zij, bij de pakken nee)
boekhandelaar), kreeg hij roe- zitten wil de heer De Groot nis
ping om predikant te worden in Onverdroten heeft hij de studl
de Nederlandse Hervormde weer ter hand genomen, j
Kerk. nu niet meer in Utrecht,
Hoewel hij reeds achter in de aan de Vrije Universiteit,
hij zich bij prof. dr. D. Nauj
specialiseert in het kerkrech
Als hij zijn doctoraal examen z!
hebben afgelegd, denkt hij in d
richting van een promotie op iel
uit de kerkrechtelijke opvattin
gen van Abraham Kuyper. D
bezwaren, die hij tegen allerl
kerkelijke zaken in de Nedel
landse Hervormde Kerk heeft
zijn hier niet vreemd aan.
Maar de studie is toch vod
hem niet het belangrijkste. HJ
vergelijkt zich (in alle beschei
denheid) met Kohlbrugge. Dl
werd ook verhinderd in de Hei
vormde Kerk predikant te wot
den, maar hij mocht toch tot ze
gen zijn.
Plaat
Zo heeft de heer De Groot zij
oude stiel van boekhandelasl
weer opgevat, terwijl hij ook be
gonnen is met het uitgeven val
klassieke reformatorische gi
schriften. Ze vormen als hi
ware een program. Hij geeft
menteel twaalf delen preke-n ul
van de Schotse achttiende-eeu'
se Erskines.
Ere vergeet niet een groti
plaat, die men in de huiskamei
kan hangen, waarop kleurrijl
de smalle en de brede weg zijl
afgebeeld. Wordt die nog al ver
kocht? Jazeker, zegt de heer Di
Groot, vooral merkwaardiger
wijs in Pinksterkringen.
Aan de kanselvoet schudde
hij lang de hand van de Syno
deleden en van <le kopstukken
van de Wereldraad van Ker
ken. En hij zei: Zouden v.*e niet
'spoedig de dialoog omzetten in
de daad?
Nagestaard door honderden op
plein en straat, op platforms en
tot in de bomen der boule
vards, waariri k vaiongens klom
men en de takken braken, ver
hief zich zwierig vanaf een
pnvé-terrein het pauselijk
vliegtuigje, vermiljoen glinste
rend in het zonlicnt....
Sprookje
Hoog en laag bad, van kar
dinaal tot kleuter, predikant
en volk. De kerken waren
één gebed.
En na de bede om Eenheid,
in de kleuterklas vertelde
de fröbéljuf haar kleintjes
het sprookje van de schone
slaapster in het woud, die
lange jaren sliep, tot op zeke
re morgen de Prins zich over
haar heenboog, haar wakker
kuste en in zijn armen nam.
De bruid was de Kerk van
Oost en West. De Prins, de
Koningszoon, was de Zoon
van God.
Maar het zijn enkel kinde
ren en grote mensen met een
kinderhart die in het Sprook
je geloven.
Telefoonnummer
Jerome Hcnes, de beroemde heils
soldaat bassist van de Metropoli
tan Opera te Alew York wordt m
iÜn optreden voortdurend belegerd
door tientallen handtekeningjagers.
Hij heeft dan de getcoonte er een
passende bijbeltekst hij aan te gever.,
in de hoop dat zij, die gewoonlijk dt
Bijbel niet lezen, deze thuis suil
opslaan. Onlangs kreegeen jongen
van een jaar of ticaalf een dergelijk
autogram. Hij keek er even ven
derd naar. Toen riep hij iriomlt
l{jk tot z(jn kornuiten: „Hé. jong
hij heeft me zijn telefoonm
ook gegeven!"
