B'
MODE,
geschiedenis
Voeding in
de vakantie
Vrouw en
vrije tijd
BLADZU
VB Tl h Pt
EVEN
TIPPEN
dialoog dialoog dialo
ZATERDAG 4 JUNI 1966
E MANIER waarop LX. 1-1. -IAV-/ V
we ons kleden is "1
een weerspiegeling I
van het tijdperk I I I
waarin we leven. Wordt er
ach en wee geroepen over de
jongens met lange haren en
vrouwelijke kleding, meisjes
met jongenskopjes en dito
pantalons, het is heus alle- ren bij de geboorte door wonder- huid vet en glanzend maakte
maal niet zo nieuw en pro- dokters verlengd en vernauwd en... de kleren aan het lichaam
-if om de weeën van hun moeder te deed kleven zodat iedere vorm
gressiet, zo u wilt provo-
7—» a verzachten. Toen de meisjes op- onthuld werd.
cerend, als het lijkt. Dat is de groeMen droegen de hofdames
verfrissende conclusie na het ter imitatie valse wrongen om r artums
lezen, meer nog het aan- hun hoofdlijn ook dat silhouet B
dachtig bekijken, van het te verlenen De elegantste vrou- (Qok nu nQg tMgepast!)
prachtig uitgevoerde boek n p aa s en ovenop e parfums schmink (denk aan
V. Tt» x- hoofd een kegel geparfumeerd A,
van de Italiaanse M. Contmi ye{ we,ke la aam smolt door Cleopatra), het b.jtekenen der
Mode aller tijden - vijf- de warmte en zo het lichaam 00glKl™' zelfa Lpstl,ck w_erd™
duizend jaar élégance, dat met heerlijke geuren omgaf, de
voor ons land uitkwam bij
W. Gaade in Den Haag en
gelijktijdig verscheen in
Italië, Frankrijk, Engeland,
de VS, Portugal, Mexico.
Zweden en Denemarken. Met
zijn meer dan vijfhonderd
illustraties, waarvan 171 in
vierkleurendruk, werd dit
boek een uitermate boeiend
geheel.
De mens heeft er kennelijk al
tijd. behoefte aan gehad zich
mooier voor te doen dan hij is.
Schoonheidsfouten werden ver
doezeld, schoonheidsidealen ge
creëerd en niet zelden heeft een
mode een amusante achtergrond.
Contini doorspekte de tekst met
anekdotes.
Tegen 1400 voor Christus
schreef de mode voor de Egypte-
naren een verlengde hoofdvorm
voor. De prinsessen hielden het
hoofd volkomen glad om het ver
fijnde profiel ervan goed te
van Nefertete. Hun.hoofden wq-
^-1 l
Heeft U al kennis gemaakt met ons unieke poppenpatroon
in 3 maten voor de garderobe van Barbie. Scooter, Skipper,
Nancy, Petra voor slechts f 1,75?
Bii
kantoren verkrijgbaar:
een vyfbladlg patronensei maten 36 i/ui 38 éénmaa
kopen, verder kijken
mapje met uitleg eD patronen rokken pantalon!
avondkleding
supplement elk 35 modellen nrs, 't. 3 1 en 6, per stu
kinderpatroon met uitleg- leeftijd van uw kind is maa
garderobe teenager-poples
Geet bij bestelling de maal op: Ontvangst
storting
JiraM tm.v. Dagblad De Rotterdammer te Rotterdam,
strookje: afd. Service, dan wel na betaling by het bureau v.
Al nemen we in de vakantie
alles wat gemakkelijker dun an
ders, wat voeding betreft moe
ten we ook in de vakantie oog
hebben voor een goed samen
gestelde, hygiënisch bereide en
smakelijke voeding.
Tot slot een waarschuwing
voor infectie door ondeugdelijk
voedsel. Elke zomer opnieuw r -
in steeds toenemende mate
wat fijn zou zijn? zei
het kamperen of zeilen een goe- haar slachtoffers. De salmonel- W een van mijn dochters toen
de voeding veel tijd vergt. Dat la-bacteriën die zich onder wij op een nacht om half drie een
is heus niet waar Wij geven u gunstige omstandigheden (o.a. heirleger glazen stonden af te was-
zes voorbeelden van hoede en warmte en vocht) bijzonder snel fkVa\S do'ewlï'vS VMMdeVu
heus niet moeilijk te bereiden °P en m voedsel kunnen ver- ven vreugde en
maaltijden. Want eerlijk is eer- meerderen komen zeer ver- ongetwijfeld domme blik. Zodat
lijk, iedere dag een zakje frites spreid voor. Grote hoeveelhe- vriendelijk knikte en eraan toe-
en een croquetje is ook niet al- den bacteriën kunnen salmonel- voegde: Ja. want nu er één kind
les, lose doen uitbreken. U kunt de- vandaag uitslag van zijn eindexa-
andere onplezierige infec- men had, hebt u maar één vloer
belangrijk geacht
élégance. In de mode was wit
de basiscrème. De Egyptische en
Kretenzische schonen droegen
ragfijne gewaden.
Alexander de Grote was ook
verantwoordelijk voor de mode
van zijn dagen. Na zijn tocht
naar Indië deed de Oosterse in
vloed zich gelden. Griekse en Ro
meinse vrouwen droegen muilen
van rode, groene of bruine stof,
van voren geheel open en van
achterin in een punt omhooglo
pend. Ook waren laarsjes in de
mode, van voren open en rond
de enkel gesloten met riempjes;
voorts laarsjes tot halverwege
de kuit en lichte sandalen met
gekruiste banden. Het zou een
beschrijving anno 1966 kunnen
zijn. Ook Ovidius, de Romein
se dichter, bemoeide zich met
de (haar) mode. Hij vond dat
iedere vrouw een kapsel moest
kiezen dat bij haar type past:
„bij een lang gezicht de ha
ren op het voorhoofd, een luch
tige chignon boven op het
trouwde meisjes slechts in het ceerd. De achtergronden waarte-
bezit mochten zijn van één ge- gen de schrijfster alles plaatst
waad mits zij geen kasteel- zijn wisselend en vaag van de-
vrouwe waren. cor. Soms zetten we er duidelijk
een vraagteken bij. Door het ver-
Contini noteert feiten en geeft haal van de Bartholomeüsnacht,
geen commentaar. Uit die feiten waarvan Catharine de Medici de
kunnen we de wisselende plaats aanstichtster was, laat ze een
die de vrouw door alle eeuwen zekere Marghérite dartelen, en
heen innam aflezen, niet in het de Hervorming begint voor haar
minst door de vele reprodukties bij het stichten van de Angli-
van tekeningen en schilderijen, kaanse kerk in 1534.
Treffend vonden we, dat veel
Nederlandse schilders een groot H,et modenieuws werd bij ge-
aandeel leverden in de kostuum- werkt tot op vandaag: Brigitte voeding
kunde door hun oog voor het Bardot, Jacqueline Kennedy, „werkers
detail in hun soms minutieus Sioukje_Dijkstra, de astronauten-
geschilderde portretten van de geïnspireerd op het wereld- tekent dus dagelijks gebruik ma-
rijken van die dagen. Van Dijck, gebeuren van vandaag, komen ken van.
Rubens, Ter Borgh, Frans Hals, we in het boek tegen, alsook de Melk, karnemelk of yoghurt.
zij allen zijn te vinden in dit couturiers van de huidige mode.
boek. Plissés en plooien zijn ook Er moeten jaren van verzamelen
van alle tijden, constateerden aan vooraf zijn gegaan. Een uit-
we en zij werden ook weer af- voerig register maakt het boek
geschaft, omdat het te lastig was een prettig naslagwerk. Het
bij het paardrijden en het oor- voorwoord is van Dick Holthaus.
logvoeren. Te lastig is dat
ook niet een argument tegen de
sierlijke „new look" die wij „Mode aller tijden", door M. Con-
afschaften om de makkelijke tinl. Uitgave W. Gaade, Den Haag,
Eieren - bieten
gekookte aardappelen
smolten boter of margarine
- vanillevla.
Tomatensoep - macaroni met
ham, kaas en soepgroenten -
pannekoeken.
Gebakken vis - kropsla - ge
kookte aardappelen - gesmol
ten boter of margarine -
rijstepap.
Gekookt ei - witte bonen met
tomatensaus - andijviesla -
vanillevla.
Vlees/paprikahaché - rijst -
fruit.
Gehakt - sla van komkom
mer, tomaat en kropsla - pa-
tatesfrites - chocoladevla.
Wat de samenstelling betreft
is er geen verschil tussen de
n vakantiegangers en
Voor beiden gelden
dezelfde voedingsregels. Dat be-
shirts, gerende rokjes, soepel val
lende jurkjes van onze dagen te
dragen? Te lastig: ingewikkelde
kapsels en torenhoge hoeden.
We vinden het romantisch en
sierlijk, dat wel, en reserveren
dus wijde en lange gewaden,
kapsels met krullen, haarstukjes
en postiches voor feesten en
bruiloften. Ach ja, de vrouw is
niet zo heel veel veranderd in
de loop der tijden.
Mannen
3 blz. ƒ49,50).
Ze verhogen de waarde
de maaltijden.
Groente en fruit. U rekent ca.
half pond gekookte, en één a
anderhalf ons rauwe groente
per persoon en daarnaast ie
dere dag wat fruit. Denkt u
aan de slaatjes deze zo
mer?
Dagelijks een stukje vlees,
vis, een ei, kaas of peulvruch
ten.
Bruin- naast witbrood
,*P?elsl* ties voorkomen door in de eerste geschrobd die anders nooit wordt
plaats aandacht te schenken aan gedaan en maar éen idiote deur
de gewone hygiënische maatrege- f terwnl we^met^en
,en- Ja, wat doe je soms toch gek. Hoe-
Handen wassen mèt water en veel aanstaande moeders zeiten
zeep voor u het eten klaar- niet een paar uur voor de geboorte
maakt. Papieren handdoeken vanhu? k iWai m 4e
7iin in de vakantio er* <tp- week of •doen kelderplanken. De
m. n«^ vakantie erg ge- een haalt verstehverk overnoop
makkelijk! dat al jaren sliep, maakt heel onno-
Voorzichtig met drinkwater, dig van twee pyama's één; de an-
niet alleen in 't buitenland, der neemt het fornuis onderhan-
ook in ons land met water den en maakt een droom van de
dat niet afkomstig is van een keukenkastjes. En als je het kind
waterleidingbedrijf. In twij
felgevallen drinkwater èn wa
ter voor het wassen van kerd toen mijn oudste op het toeia-
groenten en fruit koken. tingsexamen bleek niet te hebben
Voedsel vliegenvrij bewaren, geweten hoelang een trein van zo-
houdt keuken en kookgerei veel wagons die zo en zo lang
zo schoon mogelijk. waren erover deed om door i
Vlees direct gaar maken,
goed braden, stoven of ko
ken. In de zomer kunt uail aia m CC11
rauw vlees beter vermijden, de laatste wagon de tunnel inglip-
bij verpakt vlees (b.v. va- pen en nog geen tijd. En toch
cuumverpakte rookworst), ook weer: wat een vreugde. Wat
goed op de datum letten die een prettige gesprekken over het
op het pak vermeld staat. betrekkelijk voornaamwoord. Wat
Voedselresten alleen bewaren dat het nu gebeuren,
W,flip's t°' kMlt be", e bTa°erVOte k?pen Wa? S
waarplaats Resten zo snel het leven opwindend ineens, en
mogelijk afkoelen, niet lan- wat is spanning iets gloeiends, iets
ger dan één dag bewaren, om jaloers op te zijn achteraf.
Ook niet in de koelkast!
Melk of karnemelk met afwij- rvn i= h^+
kende geur ol smaak niet ge- Z°tlng eS eindëxaS „ulêuei
bruiken. elkaar af. Toelating hield op, net
hele kroost is op den duur dan
Tot slot nog dit: 0Qk wel ééns toegelaten, merci.
Aluminiumfolie is géén bederf- En eindexamens zijn alweer tenta-
i kwestie dan een jaar of twaalf
hebt, begint het lieve leven op-
wat heb ik niet afgepie-
tunnel te komen van een oeoaalde
lengte. Machteloos probeerde ik
bij de snuit van de locomotief te
beginnen, zag dan als in een film
voor toespijs of ontbijt grove werend verpakkingsmateriaal.
doen uitkomen. Deze mode was Jn het juar m7 werd df, Neu) Look hoofd is het passende kapsel bij
gelanceerd doof de zes dochters gelanceerd, die geweldige opgang een rond gezicht." Een Romeinse
reiziger verweet zijn vrouw die
zich voor de nacht klaarmaakte
met een masker van schapevet,
of in melk geweekte broodkruim
dat al gauw ranzig werd, „dat
zij er belachelijk en afschrikwek
kend uitzag" wanneer zij zich zo
insmeerde, maar u raadt het!
tevergeefs.
Tassen
In de riddertijd begonnen de
vrouwen hun garderobe uit te
breiden met zeer wijde gewa
den, opgevuld door een aantal
onderkleden. Het scharlaken
rood kwam uit Vlaanderen, zij
de kwam uit Genua, Florence en
Lucca. In die tijd begint ook de
mode van de knopen, tassen wer
den over de schouder of aan de
gordel gedragen, zakken kende
men nog niet. Het gebruik van
de handschoenen werd bepaald
door een strenge etiquette. Een
handschoen schenken was een
bewijs van vertrouwen, iemand
de handschoen toewerpen bete
kende een uitdaging; overigens
werd dat kledingstuk bewerkt
met geurige olie öf vergif.
Rijken
Wij lopen met onze strandmo-
de dit jaar in de galen gaten
die overigens daaronder heel ge
raffineerd een uiterst dun laagje
van huidkleurige stof hebben.
Misschien werd dit wel geïnsDi-
reerd op de dracht van middel
eeuwse schonen, die volgens de
Franse en Italiaanse mode van
die dagen over het gewaad nog
een ander gewaad droegen zon
der mouwen en geheel open op
de heupen, „helse vensters" ge
noemd, waardoor de kleur van
het gewaad eronder goed afstak.
Overigens was al dat moois
bestemd voor de rijkaards. Phi
lips de Schone gebood, dat onge-
Ook de mannenmode is niet
van gisteren; er waren tijden,
dat de man zich insnoerde om dit met
zijn elegante taille te tonen, en peper,
bakkebaardjes, puntbaardjes,
ronde baardjes, knevels, gladde
kinnen, zachtgolvende baarden,
allerlei vreemdsoortige hoofd
deksels en broeken in alle leng
ten en alle wijdten zijn door de
heren der schepping in de loop
der eeuwen gedragen.
Verras de uwen met Bretonse sala
de: verhit een pot witte bonen en
laat ze uitlekken. Schaaft twee ge
kookte bietjes. Snij twee stronkjes
witlof in kleine ringetjes. Vermeng
en paar lepels zure room,
zout, citroensap en paprika
naar smaak. Bij lamsbout en aanlap-
Een fabriek van koffic-filters intro
duceert een praktisch reinigingsdoek
je van zeer fijn geperforeerd vezel-
inateriaal met een groot vuil- en
vochtopnemend vermogen. Reukloos,
niet krimpend, wasecht en het houdt
de vorming van bacteriën tegen. Wij
Wij lopen er wel zeer sober- probeerden het bij de afwas, voor
tjes bij vergeleken bij onze voor- het wegvegen van vuile kindervezen
ouders die bovendien nog geen op de deuren, dito vlekken op ra-
elektrische naaimachine, wasau- men, het opwrijven van het nikkel
tomaat en zelf strijkende stoffen in de douchecel en pa pikte het
kenden. gevalletje toen in voor de auto. Drie
stuks in verschillende pastelkleuren
Vooraanstaande mannen en kosten slechts 1.35 verpakt in
vrouwen hebben modes gelan- plastic zakje.
Make-up voor
1966: vrolijk
Coryse Salomê adviseert ons
deze zomer voor lippenstift de
kleur lichtrood. Dat is helder
en zeer vrolijk. Natuurlijk bij
passende nagellak en rouge
voor het gezicht. Voor dames
die van klassieke make-up hou
denraadt zij blauwe of ja de-
kleurige schaduw voor de ogen
aan. Maar voor degenen die op
het ..nieuwste" uit zijn, is er de
witte oog-make-up: witte Eye
Liner en witte draaistift. He'
onderstreept het mysterie var
de blikDeze nieuwe tech
niek doet diep liggende ogei
geheel tot hun recht komen er
te kleine ogen groter lijken
kortom: het is een 1966-blik
Met alle respect voor Corysi
Salomé, maar by het schrijver
van dit stukje moesten wij als
maar denken aan de wolf en
de zeven geitjes; de wolf die
zich helemaal wit gemaakt had
en bang dat de geitjes waren
Veel lezeressen ver
zuchten dat de vrije za
terdag voor de huisvrouw
slechts in theorie bestaat
nieten", aldus deze 40-jarige
huisvrouw en moeder van
vier kinderen.
huis. En ik moet ook voor m'n
„bikkie" zorgen, want al ben je
alleen, het moet toch gehaald
en klaargemaakt worden. Als
je goed op je medemens let,
hoef je je nooit te vervelen. Al
heb je nog zo'n handicap, je
kunt nog veel voor een ander
doen. Ook ga ik nog eenmaal
in de veertien dagen naar een
culturele ochtend en eenmaal
in de veertien dagen ga ik zin
gen. De mensen moeten veel
meer zingen*dat houdt je vro
lijk!"
„Voor diegenen die hun vrije
tijd af willen staan voor hun
Niet alzo bij mevr K. medemens, lijkt mij de aange-
te G. die er wel raad mee vvezen we<= een bmeau 'e stich"
ten waaraan zich mensen kun-
weet. ,,Ik draai de week nen me]den die zieken of be-
om, het heeft me wel even jaarden hulp willen verlenen.
Iedereen is natuurlijk niet in
staat zieken te helpen en een
vervangen.
Nu 5 dagen
moeite gekost, want we
blijven graag aan de oude ™leajstM
regels vastzitten.
Voor mevr. W. L. te N. moe
der van zes kinderen (acht tot
twintig jaar) is de vrije
tijdsbesteding geen probleem.
„Volgens mij moet je proberen
in vijf dagen het voornaamste
werk klaar te krijgen, lukt dat
niet, dan moet de rest maar
wachten tot na 't weekend. Wij
eten zaterdags zelfs nog warm
met vlees en toetje vanwege
die eens
:r genoeg
karweitje
hulpbehoe-
's Zondags b.v. eet ik vaak
blikgroenten en vla van de
melkboer, door de week
maak ik de spinazie dan wel
klaar en al die andere groen
ten die veel tijd kosten en
maak ik lekkere pudding.Vrij-
dags maak ik soep en vlees
klaar, de soep eet ik 's zater
dags met iets er bij b.v. brui
ne bonen met sla. Zo probeer kunnen doen
ik tot weekend zoveel mope- venden z(Md(.n
lijk vrije tijd te hebben voor
man en kinderen en niet in ^holpen z.
de laatste plaats een beetje schrijft mej. A. J. te R.
voor mezelf, 's Maandags doe
ik de kamers wel goed, maar Veel te doen
zaterdags laat ik alles liggen.
Papa helpt mee met bedden
opmaken, de kinderen schil
len de aardappelen voor zon
dagik maak koffie en ruim
de boel wat op. Is het dan
mooi weer en hebben we zin
om zaterdagsmorgens er op
uit te gaan dan kan dat ge
makkelijk. De boodschappen mensen
doe ik ook altijd vrijdags en boodschappen
„Ik ben vijfenzestig jaar en
wordt al zeven jaar geplaagd
door reuma" schrijft mej. M. B.
te R. „Nu denken veel mensen
dat ik me wel zal vervelen,
maar niks hoor, er is altijd wel
iets te doen. Voor verscheiden»
dagelijks
zo langzamerhand ben ik
achter gekomen dat het hele
maal niet nodig is op zater
dag te hollen en te ..puffen"
maar net als man en kroosi Veel pas ik op kinderen, of be-
echt van de vrije zaterdag ge zoek ik zieken in het zieken
in beweging te blijven. Dan zijr
er de verplichte bedrust en de
bezoeken aan de specialist
net leest dat we allemaal eens
gelijk kunnen eten. Iedere za
terdagmorgen om acht uur ga
ik naar de markt. Ik ben dan
om tien uur thuis met wat lek
kers voor bij de koffie. Van die
twee uurtjes geniet ik echt en
als ik thuiskom is de ontbijt
boel weggeruimd. Na de bedden-
opmakerij ga ik voor 't eten
zorgen en na de maaltijd
zwermt alles uit: boodschappen
doen. korfbal, afspraakjes enz
De avondboterham is ook wat
feestelijker en de zaterdag
avond meestal heel gezellig. Ik
jak een cake, we lezen wat ol
luisteren naar de radio. De zon-
tag is vanzelf een feestdag. We
;aan niet steeds naar dezelfde
kerk. zodat het alles weer een.'
.vat anders is. Verder is er vari
ttie genoeg, we wonen buiten
an krijgen nogal eens aanloop
wat ook gezellig is. Na zo'r
weekend ben ik echt wel moe.
maar ik hou er ook een plezie-
ig en voldaan gevoel van over
En maandagmorgen werk ik
met frisse moed alles de deur
weer uit naar school en werk.
Ja, als wij huisvrouwen de boel
laconiek opvatten, dan loopt
het allemaal zo'n vaart niet
met „geen tijd en hoe kan moe
der ciok het weekend rust heb-
Laksheid
Meer vrije tijd maar geen
tijd voor kerkewerk, dat komt
door de laksheid van de tegen
woordige mens, die hem brengt
tot deze gedachte" aldus de
heer J. K. te M. „De moderne
wereld heeft een grote vervlak
king bij veel kerkmensen te
weeggebracht: men „gelooft"
het wel. Het enthousiasme is
verdwenen, ik geloof dat de
vrije tijd die de mens nu te
over heeft hier niet mee te ma
ken heeft. Nogmaals: het is de
laksheid, de vervlakking die de
kerk het werk niet doet aan
kunnen.
Taak
En wat betreft de vrije tijd
voor moeder de vrouw: ieder
lid in het gezin moet een taak
hebben. Niet direct na het eten
in een stoel ploffen, maar mee
helpen afruimen, afwassen e.d.
Je hebt toch ook gegeten, dan is
het je taak om wat terug te
doen. Moeder wil net zo goed
gauw klaar zijn. Helpt ieder
gezinslid mee, dan is het snel
gebeurd. Het is m.i. een gebrek
aan verantwoordelijkheidsge
voel en aan gemeenschapszin
wanneer de man en de kinde
ren gaan zitten en moeder nog
een uur in de keuken staat.
Maar wanneer ouders hun kin
deren dat niet leren, dan zal
de moeder de dupe blijven van
de vrije tijd".
En, heren die dit leest,
taat het schaamrood op uw
kaken of bent u net zo'n heer
ils meneer K. die de handen
•lit de mouwen steekt? Of
'lebt u een heel andere me
ning over uw vrijetijdsbeste-
iing als u vermoeid van fa
briek, kantoor of zaak komt
Schrijf dan eens, misschien
brengt u onze lezersfessen
tp een gedachte!
examens en soms zijn er
weken om van te suizebollen en
verlang ik naar de tuin van een
zekere dame met voetangels en ro
zen waarin beproefde moeders
niks meer mogen zeggen, alleen
eten. Maar bij het verlangen blijft
toch de smaak van de spanning op
mijn tong als iets verrukkelijks:
het leven krijgt scherpte, reliëf.
Het is weer een proces, zoals ge
boorte. Ik doe weer idioot, ik
zeem, ik dweil terwijl de vogels
kwelen en de tuin staat te schudde
bollen van bloei. Ik ben niet meer
afzijdig, ik doe mee. Ik doe mee,
ook als ik nerveus ben, ook als ik
verdriet heb. Afzijdigheid is een
groot kwaad, de apostel Paulus zei
al dat je beter van alles kunt zijn
dan lauw. En nu ik naar deze
uitspraak gedwarreld ben, ben ik
ook bij de brief van een briefvrien-
din.
Hè, hè. H Heeft allemaal met
elkaar te maken maar het lijkt
soms van zo ver te komen. Toch
liggen de dingen zo dicht bij el
kaar. Dat redderen voor de geboor
te van een baby is natuurlijk ook
een hormoon, briefschrijfster.
Maar daarvoor generen we onszelf
niet, want de triomfantelijke ge
boorte volgt erop, en dus is alles
goed. Verliefd zijn, best, ik ci
teer u niets om je over te
schamen. Zo hard je hart te horen
hameren omdat iemand tracht je
blik te vangen en vast te houden,
goed, een hormoon (ergens), maar
een proces, tintelend leven en dus
heerlijk. Angst en verrukking, een
smeekgebed en een vreugdekreet,
goed, eb en vloed in ons leven,
maar waarom niet!
Wat wou je me zeggen: dat het
soms shocking is zoals het mense
lijk 'leven open ligt? Ja, dat is zo,
maar is het er minder om? Is le
ven uit een boekje prettig? Is le
ven met een masker voor interes
sant? Maar natuurliik moet je zelf
kiezen. Een masker kan een
kwestie zijn van zelfbehoud. Ik zal
de laatste zijn om daarover een fel
oordeel te hebben. En we zijn al
len ongetwijfeld speelsters van gro
te en mooie rollen. Maar voelen
we niet, al voortlevende, dat de
hoogste momenten van ons leven
staan op de
met haar of hem mee, of je bent
even verdoofd en verbijsterd en
bij golven verdrietiger jij, de
zelfde als een minuut geleden,
hebt je mens-zijn even laten kante
len naar vreugde of verdriet, van
één van beide doortrekt je iets, je
bent mens, en dat kwetsbare doet
je je mens-zijn voelen met een
hevige haast bittere pijn. Wat is
daar op tegen? Doet het er eigen
lijk toe of men slaagt, of het leven
ons betrapt op verlangens, of wij
ons weten te handhaven, in aan
zien, in functie, in prestatie van
man, of kind, of onszelf? Wat is
geluk anders dan het gevoel te
NU ben ik weer bij je brief,
die zo zware brief. Ik weet
een deel niet te beantwoorden. Als
je angstgevoelens hebt, en dwang-
Sedachten, zo is je vraag, is het
an goed steeds medicijnen te krij
gen die je dof maken, wel zonder
die angst, maar ook zonder gevoel
mens te zijn, jezelf? Daarop kan
ik niet antwoorden met ja of nee.
Aan een medicus staat het om te
bezien hoever angst een mens kan
brengen en wat hem daarvan kan
weerhouden zonder dat zijn
persoonlijkheid geschaad wordt.
Aan de persoon in kwestie is het
om en moge er openheid tussen
beide mensen zijn, helper en ge
holpene te zeggen waar zij
mens wenst te zijn en hoe zij dit
mens-zijn wenst te beleven. Dat
is allebei ontzettend moeilijk.
Vaak wordt die openheid nauwe
lijks bereikt, de rest, het
op-weg-gaan samen komt niet eens
aan bod.
Toch moet het eigenlijk kunnen.
Leven is een proces, een prachtig
proces. Elkaar mogelijk maken te
leven, dat is geluk. Rusten in el
kaar. Het niet erg vinden dat je
leven open ligt, dat is geluk. Over
gave. Ongestoord vertrouwen.
Dan kruipen nervositeit cn onze
kerheid en alles wat onze inner
lijke ups en downs verraadt niet
in de mens die wij zijn en toch
wel blijven, maar in de vrolijke
vloer die wij schrobben. In de klei
ne malligheden waarover de lui
tjes om ons heen het hoofd schud
der
zijn".
i de anecdote, in het „Heer,
TT TT ons zo gemaakt
straks mogen
