„Kennismaken met elkaar zoals we zijn". Vakantie voor Evangelieverkondiging groot materieel met zeggen hervormden en rooms-katholieken GEESTELIJK LEVEN eacffia aahdad/mt1: Spreien haken voor werelddiakonaat ZATERDAG 4 JEM 1966 DE KERK ONDERWEG PATER RIBBERINK: e vaart in. maar tce hebben er Da. C. VAN DER STEEN: Gemeng- de huwelijken? Die worden hiermee niet in de hand gewerkt!" PASTOOR PLOUVIERdoorgaan met een kleine kern, die wel stevig in tijn geloofsschoenen moet staan." JEUGDPREDIKANT Ds. A. Ï.E COQ: „....vuurwerk of terantwoorde samen komsten? Ik kies mor het laatste." 1566: Beeldenstorm. 1966: gezamenlijke kerkdiensten van hervormden en rooms-katholieken. Vierhonderd jaar zijn we uit elkaar gegroeid. In de Rooms-Katholieke Kerk ontdekten sommigen de rijkdom van de reformatie in het kerklied, de diensten en de landstaal, de vrijheid ook die de reformatie gaf. In de reformatorische kerken vroeg men zich na de oor log af: mag dat: drie kerken in één wijk, allemaal voor vol gelingen van één Heer? Heel voorzichtig is daaruit een ken nismaking voortgekomen, die. volgens pastoor Plouvier, ook een hérkenning werd. Aan de éne kant zijn daar in Schiedam contacten van reformatorische- en r.k.-jongeren. In de wijk Oud-Mathenesse groeit een ander contact: dat van twee ge meenten onder leiding van hun dominee en pastoor, met toe stemming van kerkeraad en medeweten van de deken. Wij stellen aan tt voor de jeugdpredikant ds. A. Ie Coq, hervormd, pater Th. Rihherink, dominicaan (grijs pak, grijs overhemd, draagt klein kruisje), ds. C. van der Steen, hervormd- predikant in Oud Mathenesse en uit diezelfde wijk pastoor P. L. M. Plouvier. die gevieren bereid waren het hoe en waarom van het contact Reformatie - Rome te vertellen. In de Rooms - Katholieke Kerk werd in de loop van de jaren in de lijdenstijd een vastenconferentie voor jongeren belegd, waar sprekers van ande re dan eigen kerk optraden. In de RK Kerk kwamen ook groe pen protestantse catechisanten, om het gebouw, altaar, biecht stoel etc. te bekijken waarna een pater een nabespreking hield met een uitleg van leer en leven. In de reformatori sche kerken bestond een Oecu menisch Jongeren Contact, dat jongeren uit verschillende ker ken omvat en weekends hield in het conferentie - oord De Tem pel. De r.k. jeugd nam het initia tief om het contact in de lij denstijd uit te breiden tot jonge ren van andere kerken. Los hiervan had de hervorm de jeugdpredikant voor r.k. jon geren al eens een „college" gege ven over de protestantse kerk dienst. Men mag dus wel zeggen, dat bij beide groepen jongeren een zoeken was naar nieuwe vor men om het geloof te beleven, ten aanzien van eigen kerk. Onder supervisie van pater Rib berink en ds. Le Coq werden dit jaar door de jongelui drie avonden belegd in de lijdenstijd in de r.k. Nieuwlandkerk aan de Mgr. No- lenslaan. Sprekers waren de angli caan Revd. Ch. Reeves B.A., van de Missions to Seamen, vicaris K. E. Eykman. hervormd, en pater Görtz van de Singelparochie. Met de hele groep en de drie sprekers werden de avonden tevoren door gesproken, om niet over de hoof den van de aanwezigen heen te schieten, maar vanuit de situatie van de jongeren te spreken. Er gingen tweeduizend brieven aan jongeren de deur uit. Met prachtige affiches werden de diensten aangekondigd. De eerste avond werkte een Joods zangduo mee. Ook de muzikale omlijsting van de andere avonden stond in een eigentijds kader. Zo werden de nieuwe liederen van Wil Bar nard, Huib Oosterhuis en Thom Naastepad duchtig beoefend. Er kwamen zo'n honderd en vijftig jongeren. Maar de sprekers vulden de avond: de jeugd kwam niet in een gesprek aan bod. Teleurstellend „De opkomst was teleurstel lend" zegt ds. Le Coq, „als je in aanmerking neemt wat we aan voorbereiding hadden gedaan." De klacht van de jeugd was: het gemis van nabespreking. We had den na de diensten gezamenlijk wat koffie moeten drinken en een gesprek over het gebodene moeten voeren. Gezien de opzet, zegt drs. le Coq, hadden de avon den weinig effect. Maar we heb ben er veel van geleerd. We la ten dit nu eerst bezinken en ho pen wel tijdig met elkaar te gaan praten over verdere stap pen „We hebben het te groot aange pakt" meent pater Ribberink. Er zat geen vaart in. Wc moeten voor het vervolg géén grote kerk als plaats van samenkomst nemen Met een kleine kern van geïnteres seerden moeten we verder gaan. Putoor Plouvier: „Gelukkig, dat dM piet meteen te groots was. We moeten oppassen voor gemengde huwelijken, dat is nu eenmaal nog een heet hangijzer..." „Gemengde huwelijken?" vraagt ds. Van der Steen. „Die worden hiermee juist niet in de hand gewerkt. Vroeger ontmoetten de jongelui elkaar in de stad of op de ijsbaan. Achter de kerkelijke ach tergrond kwamen ze pas. als er al een stevige band was. Nu ze sa men in éen kerk komen, ontmoe ten ze elkaar meteen met achter grond en al." Verder Pastoor Plouvier: „Ga verder met de serieuze typen, waar het gaat om de oecumene zelf. Ik ben anderhalf jaar in Alphen geweest, daar was ook een oecumenisch con tact. We aten samen en legden aan de anderen de zin van de vasten uit. De reformatorische jongelui kwamen bij de pastoor een ency cliek lenen, en de roomse jongeren kwamen bij de dominee over de vloer. Daar ging iets van uit. heel voorzichtig. Ik weet zeker, dat de jongelui die er waren veel van elkaar geleerd hebben." Pater Ribberink: „De plannen zijn ook voorzichtig: doorgaan met een kleine werkgroep, of een kerk dienst met een gesprek erna. We kunnen een oecumenisch werkob- ject beetpakken, daar hoef je niet voor naar het buitenland te gaan..." Ds. le Coq: „Het was geen groots vuurwerk, dat eerste jonge rencontact. Maar wat wil je? Mas sa-betogingen zijn van voor de oor log. Een vuurwerk met klinkende namen, of verantwoorde samen komsten en vandaaruit proberen de zaak van de oecumene verder uit te bouwen?..., ik kies voor dat laatste". Gemeenten „Het contact Reformatie - Ro me ging bij de gemeenten an ders, zegt ds. Van der Steen. „Er zijn overeenkomsten met die van de jeugd, maar een opval lend verschil in de opzet. Het oecumenisch contact speelt in een Rotterdamse wijk, die her- vormd-Schiedam is. Vorig jaar september werd in de Oecume nische Raad van Schiedam een plan besproken, om te komen tot een andere opzet van oecume nische diensten. Tot nog toe wa ren het in feite hervormde diensten met een gastspreker. Het nieuwe voorste] was, dat bij toerbeurt in eikaars gebouw diensten zouden worden belegd, waar de liturgie van die bepaal de kerk gevolgd zou worden. De andere kerken in de buurt zou den tijdens de dienst dan dicht zijn. In Schiedam bleef het bij praten, wij in Mathenesse beslo ten het stante pède uit te voe ren. eerste Lijdens-zondag, in de avond dienst. De eerste dienst werd in de hervormde kerk gehouden, wij dachten dat de rooms-katholieken op gezag van hun pastoor wel zou den komen, en voor de hervorm den een tegenbezoek minder moei lijk was dan de eerste stap te doen. „Maar hou nou je preek niet over de Maria-verering!" zei ds. Van der Steen tegen de pastoor die aanbood: „Je mag mijn preek inkijken..." Ieder draagt in eigen kerk zijn ambtsgewaad, in de gastkerk een zwart pak. Ieder is liturg in zijn eigen kerk, de preek wordt door de gast gehouden. Kernpunt was: kennismaken met elkaar, zoals we zijn. We gaan geen extreme din gen doen. In de rooms-katholieke kerk werd geen sacramentsdienst gehouden, wel droeg de priester de kleding en waren er twee misdienaartjes om iets van de litur gie te laten zien. De beide koren: het parochiële en het hervormd kerkkoor werken mee. Zo leert men eikaars gezan gen. In de hervormde kerk zong het parochiële koor het kyrie, in de rooms-katholieke zongen de her vormden steeds enthousiaster de antifoon (tegenzang) in het latijn mee: ze wisten de betekenis, want op de liturgie stond de vertaling erbij. In de eerste dienst kwamen driehonderd kerkgangers, in de tweede wel vierhonderd en vijftig. Heel Oud-Mathenesse stroomde naar één kerk. Vrijheid Had de pastoor toestemming dig? „De deken wist er wel van, maar wij hebben in de Neder landse kerkprovincie de vrijheid om met anderen godsdienstige bij eenkomsten te houden, mits er geen dingen gebeuren, die stotend zijn. Trouwens, wat is er helemaal gebeurd? De hervormde predikant ds. Van der Steen stond op een rooms-katholieke kansel." Ds. Van der Steen deed dit met instem ming van zijn kerkeraad. „Beide diensten hebben beant woord aan wat wij ervan ver wacht hebben" zegt ds. Van der Steen. „Ik sprak, zoals ik altijd doe, het votum uit: „In de naam van de Vader, de Zoon en de Heili- je Geest" wj lieke gasten gen. behalve ae pastoor. Zegt pater Rbiberink: „Maar dan was je toch niet helemaal jezelf...!" „Ik vond dat van die gasten een leuk voorbeeld van jezelf zijn." Pastoor Plouvier, ernstig: „Ik heb in jullie liturgie veel van onszelf (Van een onzer verslaggevers) TIEN jaar geleden besefte de Evange lische Kerk in Duitsland, dat zij de wedloop tegen het uit breidend aantal vacante predikantsplaatsen begon te verliezen. Het aantal vluch telingenkampen breidde zich uit. Maar de predikan ten, die men nodig had voor dit werk aan mensen, die voor hun geestelijke vrij heid naar het Westen waren gevlucht, waren er niet. Want de kerken in Duitsland kenden meer knelpunten, waar geestelijke verzorgers dringend nodig waren. De snel groeiende steden, waarvan de centrq nog vaak in puin lagen, met daarin de ver woeste kerkgebouwen, waarvoor nog geen nieuwe gebouwen wa ren neergezet, omdat de huizen bouw -primair was. De mensen, die de nieuwe woonkazernes in de buitenwijken van die steden bewoonden, leden vaak geeste lijke armoede. Predikanten uit dorpen werden aangetrokken. Maar zodoende kwamen de plat telandsgemeenten in moeilijkhe den. De Duitse kerk vond toen on der meer als oplossing een mo biel kerkgebouw met een perma nente staf. Oorspronkelijk alleen voor de talloze kampen ên de te herkend. „Herkenning" dat is het sleutelwoord voor deze diensten. We hopen dat het een voorportaal voor meer wordt..." „Wij hebben er veel van ge leerd. Met dien verstande, dat wij wel graag tot een of andere vorm van gesprek willen komen, met se rieuze kerkleden van weerskan ten..." Pastoor Plouvier: die wel stevig in hun geloofsschoenen moeten staan!" Ds. Van der Steen: „We moeten geen touw trekken 'en dan elkander over de streep trachten te halen!" Contact Hoe reageerden de gemeentele den? vroegen we de beide pastors. „Er wonen In onze wijk veel mensen in een trappenhuis. Ik heb ontdekt, dat men elkaar als mens meer is gaan zien, na samen naar de kerk te zijn ge weest. De weerslag was duide lijk, er was een christelijk con tact". Pastoor Plouvier zegt: „Dat van die trappenhuizen heb ik (nog?) niet ontdekt. De reac tie van mijn parochianen? Dat ging leuk, dat was goed, dat moe ten we meer doen". Maar we hebben een achterhoede, en die moet je ook bij je houden..." snel groeiende steden. Later werd dit werk uitgebreid tot de dorpen met onvoldoende of zelfs geheel ontbrekende pastorale zorg. terwijl nog weer later dit werk werd uitgebreid met een kruistocht langs de honderden campings. Hogere macht 's Zomers trekt men nu rond met een gigantische vrachtwa gen, waar op de voorkant een twee meter hoog kruis gemon teerd staat. Midden in de natuur wordt de vakantiegangers ver teld, dat boven die zon, die hun huid verwarmt, een hogere macht staat, die hun ziel kan Resultaten zijn op dit terrein altijd moeilijk aan te geven. Maar een beroepsinbreker is nu hulpprediker geworden, dank zij de mobiele zendingspost van ds. Ernst Marburg, met wie wij een gesprek hadden in zijn Kirche Unterwegs, die aan zestig mensen plaats biedt, per jaar aan 20.000 mensen de kans op bezinning biedt en jaarlijks tien duizend kilometer aflegt. Kerkklokken Zondagmorgen kwart over ne gen op een camping ten zuiden van Hannover. Uit een loodgrij ze hemel stroomt de regen, die alle kampeerders dieper hun slaapzak injaagt. Dan wordt plotseling het monotone ruisen van de regen doorbroken door het geluid van kerkklokken. Een voorzichtig ingesteld onderzoek leert, dat het afkomstig is van een lange grijze autobus. Even later nodigt een krachtige stem uit de luidspreker uit tot de godsdienstoefening, die om tien uur zal beginnen. Tegen tienen heeft een veertig kampeerders de strijd tegen de warme slaapstede gewonnen en be treedt de grote autobus. Het lui den heeft opgehouden. De dienst begint. Dominee Marburg, gekleed in een grijze combinatie, overziet zijn gemeente-van- één-dag, die gemakkelijk gekleed is in truien en spijkerbroeken. Wel een groet, maar geen liturgische: Gu- ten Morgen. En voor hij verder Behelpen gaat, wil hij eerst graag weten, hoe zijn gehoor geschakeerd is. Bij handopsteken blijken Denen, me bedrag, dat nodig is om dit werk te financieren. Alleen deze kerk op wielen kost al meer dan honderdduizend mark. Voor dit bedrag heeft men dan ook een soort autobus, die uitschuifbaar is, zodat hij in uit- j geschoven toestand tweemaal i zijn eigen lengte heeft. Als de kleine zendingspost weer ver- trekt, worden de banken uit het achterste deel overgebracht naar de voorzijde, zodat het achter eind volledig in het voorste stuk kan worden weggeschoven, waardoor de wagen het formaat van een grote verhuiswagen krijgt. Eén van de medewerkers zet zich achter het stuur, de pre dikant stapt in zijn personenwa- 1 gen met daarachter de caravan, en het drie man sterke team gaat op weg naar de volgende camping. Op alle campings op één na zijn zij geziene gasten. Gedurende de wintermaanden werkt het team in de honderden kleine dorpen rond Hannover. In een huis-aan-huiscampagne probeert men mensen te berei ken, die in naam nog wel bij een kerk zijn aangesloten, maar in werkelijkheid nog nooit een kerk van binnen hebben ge- Gesprek Ds. Marburg en zijn medewer kers weten meestal al na twee vragen, of iemand, die op hun bellen opendoet, kerkelijk meele vend is. Nadat zij het doel van hun komst duidelijk hebben ge maakt, volgt de vraag: Bent u aangesloten bij een kerk? Vaak luidt het antwoord bevestigend. Maar als dan gevraagd wordt, wie de dominee is, is de reactie vaak een langzaam rood wor- dend gezicht. En dat is voor ds. Marburg dan aanleiding het gesprek even te vervolgen. Zo worden duizenden gesprek- ken gevoerd. Nogmaals, resulta ten zijn niet te schatten. De uit werking van een paar nagelaten drukwerkjes en een kleurplaat voor de kinderen is misschien minimaal. Maar nog altijd groot genoeg voor deze drie mannen, om door te gaan met hun zwer versleven. Duitsers en Nederlanders aanwe zig te zijn, protestanten en rooms-katholieken. Rieten mandje Het wordt een toespraak over Gods liefde voor de mensen. Aan het eind wordt door allen hardop het Onze Vader gebe den. En het is verwonderlijk, hoe goed de drie talen in dit gebed harmoniëren. Bij de uit gang staat een rieten mandje voor de collecte. De bijdragen, die er in gelegd worden, vormen slechts een fractie van het enor- Ds. Marburg is getrouwd. Zijn huis staat in Hannover. Maar slechst enkele dagen per maand is hij in zijn gezin. Voor de rest slaapt hij in dekampeerwagen, die achter zijn auto gekoppeld is. De twee assistenten slapen in 1 het kleine woongedeelte van de grote wagen, waar zij ook hun broodmaaltijden gebruiken. De warme maaltijden gebruiken zij in goedkope aangelegenheden of in de kantines van de campings. Het is zowat de enige luxe, die zij zich permitteren. Want niet alleen in Afrika moeten de zen delingen weten te roeien met de riemen, die hen ter beschikking staan. Meer en meer brekt het inzicht haan, dat vakaentie houden niet alleen een zaak is voor de werkende mens. Ook, of misschien wel juist, de bejaarde heeft hier be hoefte aan, maar daar is nooit rekening mee gehou den. Er komt nu langzaam maar zeker alle ontwik kelingen voltrekken zich nu eenmaal geleidelijk verandering. Daarvan geeft bijgaand stukje acte. Helft gepensioneerden kan niet uitgaan ken huizen het nodige doen om er voor hun tijdelijke bewoners met het organiseren van ex cursies e.d. ook echt een va kantie van te maken. Andere bewoners kunnen daarbij wor den ingeschakeld. Het lijkt een mogelijkheid, waarop voort zou moeten worden geborduurd. BUNGALOWS Dan een VW-initiatiel De vereniging voor vreemdel'ngen- verkeer in Holten had in 1965 en heeft ook dit jaar een aantal (Van een onzer redacteuren) 'e helft van de Neder landse bejaarden is finan cieel niet in staat zich va kantie te veroorloven. Die schatting is gebaseerd op een onderzoek in een on zer steden, dat men in gro te lijnen landelijk repre sentatief acht. Een triest verschijnsel, waaraan, met name sinds het van kracht worden van de Bijstands wet en de daardoor wat ruimere middelen, kerke lijke gemeenschappen steeds meer gaan „doen". Een aantal vrijwilligers/sters neemt de organisatie op zich en begeleidt de mensen, die dan een week of langer samen naar een hotel gaan of naar een an dere vakantiegelegenheid in ons land, van waaruit alle-!e> uitstapjes worden gemaakt. En zo krijgt dan weer een aanbal ouderen uit de categorie die daar anders nimmer toe in staat zou zijn. iets wat hen toch zeker toekomt. In tehuizen voor ouden var dagen is soms sprake van een vindingrijke directie, die naar oplossingen zoekt. Aardig is hel initiatief van twee bejaarden huizen. respectievelijk in bin nen- en buitenland om geduren de enkele weken bewoners uit te wisselen. Het is een mogelijk heid, die in feite aUeon reiskosten nodig maakt. Or> bescheiden schaal heeft een Amsterdams en een Brussels te huis ervaring opgedaan. De uit- ling van deze vakantieruimte zoent zij contact met de S-'ciale Raad in de Maasstad. Uiteraard moeten bejaarden voor verdere kosten dan behuizing (maaltij den enz.) zelf zorgdragen VVV-Holten is de enige in Ne derland. Wie volgt? Dan zijn er de ontmoe- tingsweken voor bejaarden in mooie streken van ons vader land, die volkshogescholen eD vormingscentra beginnen te or ganiseren. Voorbeeld: de r.k. volkshogeschool Geerlingshof in Valkenburg ontvangt een be perkt aantal gepensioneerden ongeacht religie. Het gesprek met elkaar neemt een belang rijke plaats in. Daarnaast vor men excursies en genieten van de omgeving minstens even voorname programmapunten De kosten zijn vijftig gulden per week per persoon, alles in begrepen. Daar deze mogelijk heid van overheidssubsidie af hankelijk is kan nog geen uit breiding aan deze nog beschei den poging worden gegeven. Deze voorbeelden dan om aan te tonen dat het schep pen van vakantiemogelijkhedcn voor bejaarden, een zaak is die langzaam op gang begint te ko men. We gaven ze slechts om te illustreren dat die mogelijk heden er zijn. Zil moeten echter zo Is de huidige situatie nu eenmaal nog door het parti culiere initiatief (de directie van het bejaardenhuis, de dia- konie, de bejaardenvereniging enz.) worden ontdekt cn uitge buit. OOK AAN HEN Naast degenen die gend zijn een vakantie te be kostigen is er de ongeveer even grote groep die daar beter toe in staat is. Ook aan hen wordt steeds meer gedacht, waarbij er van wordt uitgegaan dat maar heel weinig gepensioneerden ve le honderden voor een vakantie ter beschikking hebben. Daar is bijvoorbeeld de NCR(eis)V die dit jaar drie trips voor bejaarde reisgenoten op touw heeft gezet De eerste is woensdag jL op weg gegaan naar Montreux, onder leiding van de enige nog in leven zijn de oprichter der NCRV, de heer R. P. Baas uit Den Haag. Hij is tientallen jaren reisleider bij de vereniging geweest en kan dus op grote ervaring bo gen. Juist ouderen hebben bet ver frissende bad van een onbezorg de vakantiereis zo nodig, zert hij. Het meest ideale vervoer middel voor bejaarden acht bij de bus: geen gesjouw en de tochten kan men zo lang of kort maken als men zelf wil. Het gaat om de rustige sfeer op reis. Daarom niet teveel elke nacht weer ergens anders over nachten, maar zoveel mogelijk vanuit een vast punt (in zijn geval Montreux) uitstapjes ma ken. Het hotel zal speciale faci liteiten moeten hebben: lift, eenpersoonskamers, dieetmoge- lijkheid. Ook een paar rustda gen zijn nodig. De tocht van 10 dagen vergt een kleine vijfhon derd gulden, alles inbegrepen. Onvergetelijk voor velen blij ken ook de bootreizen op de Rijn te zijn. Zelfs voor mcnscr. van negentig en ouder olijkt dit te doen. En dan het vliegen dit i* voor bejaarden waarlijk Ideaal en maakt echt verre re'zen naar Spanje en Italië mogelijk Een reisbureau in Haarlem ver zorgt een verblijf van liefst 56 dagen naar Malaga of Mallcrca voor ongeveer 800 gulden. De reis wordt per chartervliegtuig gemaakt, hetgeen de kosten be langrijk drukt. Uit alles moge blijken dat on ze samenleving enig begrip ook voor dit facet van bejaarden zorg begint te krijgen en dat men er met een jaarlijkse trip in de befaamde genummerde „ter beschikking gestelde au to's" niet af is, ook al U er onzes inziens nog maar sprake van een wolkje als een mans Niet een vermoeiende dag tocht in colonneverband, maar een flinke, rustige tijd uit hun dagelijkse milieu is wat onze bejaarden elk jaar nodig heb- tig fantasie voor nodig, om de functie van de grote vrachtwagen orgrond te raden. Hel metershoge kruis ia een getuigenis op Anna Ridlon, een negentigjarige inwoonster van Topeka in de Amerikaanse staat Kansas, heeft al bijna 300 spreien gehaakt voor het werelddiakonaat. Vorig jaar bedroeg haar produktie 75. Zes jaar geleden begon mevrouw Ridlon met haar werk, toen op de leden van haar kerk een beroep werd gedaan om dekens ter beschikking te stellen voor hulp overzee. Omdat zij geen geld kon geven van de karige ondersteuning, die zij geniet, haakte Anna een nieuwe sprei. In het eerste jaar haakte ze twaalf spreien. Het jaar daarop ver- drievougdigde zij haar produktie en elk volgend jaar heeft zij het tot nu toe gepresteerd, meer spreien af te leveren. Kennissen zor gen voor het materiaal: tweedehandskleding, oude lakens, van alles kan mevrouw Ridlon spreien maken. „Ik ben een beetje doof. Daarom heb ik mijn werk als zondags schoolonderwijzeres moeten opgeven. Dit is het enige, wat ik nog voor de kerk kan doen," aldus de negentigjarige.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1966 | | pagina 14