Nieuwe Le.
BIJNA MILJARD OVER STREEP
4 t
AJ
Commentaren
Produktschap dreigt plan
van fabriek te torpederen
r - sM
Vondeling liet toch
de kraan lekken
0
i
Minister
belooft
cijfers
Vrijspraak in
spionageproces
In Engeland
Overvalontsnapping
diefstal op één dag
COMPUTER BETRAPT
ZWARTKIJKERS"
Melk in verpakking van 1%liter?
Inhoudsmaat
zou uit de
toon vallen
'n ster matras
Demonstratie
tegen Ky
neergeslagen
Intensieve stakingen in
Griekenland en Italië
Give
a man
a Lucky
Donderdag 26 mei 1966 47ste jaargang
Nr*ct«un P. DIEMER
loofdradsctaun Dr. E. DIEMER
CHRISTEUJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantv»stich Is gheblevan
miin hert in teghonspoet I"
Giro 58936 - Abonnementsprijzen p.w. 0,88. p.m. 3.75, p.kw. 11.30 - Klantendienst bezorging 18.00-19.00 oor
Het Tweede-Kamerdebat over het loon- en
prijsbeleid is vanmorgen vroeg (om half drie)
als een nachtkaars uitgegaan. De vier inge
diende moties (twee van de CHU, een van de
WD en een van de PSP) werden alleen ge
steund door oppositiepartijen. De Kamermeer-
derheid ging met de plannen van de regering
Drs. Van der Mei akkoord.
Heelhuids
Geweldige
mogelijkheder
voor kerk in
Indonesië -
pag. Kernmerk
GUYANA
Na 385 jaar koloniaal be
stuur door Spanje, Neder
land, Frankrijk en Engeland
is Brits-Guyana vannacht
onafhankelijk geworden.
Onder de naam Guyana
zal het als 118de land lid
van de V.N. worden. Voor
Nederland is het van be
lang, dat Suriname een
stuk van het nieuwe land
Geen eenstem
migheid over
aanpassing
minimumloon
pagina 11
•fe NCR F komt
met nieuiv
someramuse
ment - pag.
Radio en TV
(Van onze parlementsredactie)
"TJBN HAAG De regering ziet zich genoodzaakt dit jaar nog be
langrijk meer uit te geven dan ze aanvankelijk bad begroot.
Het staat nu al vast, dat de rijksbegroting-1966 met ongeveer een
miljard zal worden overschreden. Dit onthulde minister Vondeling
(financiën) gisteren in de Tweede Kamer bij de behandeling van
de regeringsplannen om de overspannen economie af te koelen.
Vondeling was: „U hebt bij het opstellen
van uw begroting onvoldoende rekening
met overschrijdingen gehouden. Dat is
een ernstige beleidsfout. Elke begroting
kent z'n overschrijdingen, maar een be
drag van ruim ƒ900 min. had niemand
van ons verwacht". De heer Van Lier
(soc.): „De heer Toxopeus is wel de
Op Prinsjesdag 1965 heeft deze
minister in de Kamer gezegd, dat de
uitgavenkraan voor 1966 dicht was
en niet meer mocht lekken. Giste
ren betoogde dr. Vondeling, dat „de
kraan voor wat betreft het aan
vatten van nieuwe activiteiten in
derdaad niet of nauwelijks heeft ge
lekt''. Er waren uitzonderingen:
stexin voor de mijnsanering (f2
min.), verhoging bijzondere pen
sioenen (f7 min.), veeziektebestrij-
ding (f7 min.), onregelmatigheids
toeslag voor ambtenaren (f 14 min.),
maar die nieuwe uitgaven zullen
echter binnen de begroting worden
gecompenseerd.
Vanwaar dan die enorme begrotings
overschrijding? Het ministeriële antwoord
luidde: door automatische verhogingen
yan bestaande begrotingsposten, verho
gingen die onvermijdelijk waren. In de
onderwijssector moet met een tegenval
ler van ongeveer ƒ375.— min. rekening
worden gehouden. De helft daarvan
komt echter voor rekening van het vori
ge kabinet, want heeft betrekking op
uitgaven die in de jaren 1963 tot en met
1965 zijn gedaan. Nog steeds sturen scho
len rekenipgen over die jaren
departement.
In de landbouwsector is er een tegen
valler van 190 min. De financiering van
woningwetwoningen zal in 1966 ƒ100
min. duurder uitkomen. Tenslotte zal als
gevolg van de loonstijging de begro
tingspost voor ambtenarensalarissen er
-pensioenen met ƒ245 min. moeten wor
den verhoogd. De begrotingsover
schrijding door automatische verhogin
gen bedraagt dus in totaal ƒ910 min.
Daarvoor zullen zo gauw mogelijk aan
vullende begrotingen bij de Kamer wor
den ingediend.
Behalve tegenvallers zijn er ook enke
le meevallers. Volgens nieuwe ramingen
zullen belastingontvangsten 150 min.
laatste, beter gezegd: de op één na laat-
deze Kamer, die het recht heeft
dit kabinet vanwege een begrotingsover
schrijding te kapittelen". Met de woor
den „op één na laatste" doelde de heer
Van Lier kennelijk op het liberale Ka
merlid prof. Witteveen, oudminister van
financiën. KVP-woordvoerder Aalberse
zag in de „tegenvallers" een reden te
meer voor het kabinet om de uiterste
zuinigheid te betrachten. Hij vertrouwde,
ten. zal worden gevolgd door een „flinke
stap om ook in 1967 de uitgaven te beteu
gelen en de inflatie tegen te gaan".
Van vrijwel alle kanten werd er bij de
minister op aangedrongen de voorgeno-
afremming van de overheidsuitga-
nader te kwantificieren. Dr. Vonde
ling antwoordde dat dit minstens een
maand zal duren. Zodra hij de gegevens
binnen heeft, zal hij de Kamer informe-
•n. „We houden u aan de termijn van
:n maand", aldus de heer Aalberse.
In de regeringsnota Is een volledige In
vesteringsstop voor nieuwe taken afge
kondigd bij het Rijk. Alleen voor onver
mijdelijke en hoogstnoodzakelijke geval
len worden uitzonderingen toegestaan.
Voor het overige wordt het regeringspro-
Sam gewoon uitgevoerd, zij het in lager
mpo. De financiering van de woning-
wetbouw is verzekerd, die van de overi
ge bouw (met name de particuliere) niet
voor de volle honderd procent, al nam
de minister wel aan, dat de financiering
de in aanbouw zijnde woningen ge
garandeerd is.
Over een eventuele matiging van de
„schandaalbelasting" op bijzondere belo
ningen kon de minister nu geen toezeg
gingen doen in verband met de budgettai
re consequenties. Deze zaak zal echter
met grote ernst worden bestudeerd, (zie
ook elders in dit nummer).
De minister-president scheen gisteren, tijdens het debat over het loon- en prijsbeleid, in pantomime-
taal duidelijk te willen maken dat hij zich niet bij de neus zou laten nemen, terwijl de minister van
financiën, Vondeling, op dezelfde wijze communicatie bedrijvend leek uit te beelden: Ik heb er toch
wel een zwaar hoofd in.
ROTTERDAM De rechtbank in
Rotterdam heeft vanmorgen de 39-
s-.-"
dien blijkt (op basis van een gemiddelde Maasstad vrijgesproken van spionage
vijf jaar) elk jaar weer ongeveer
350 min. minder te zijn uitgegeven dan
bepaalde posten was begroot.
De reactie van VVD-fractieleider mr.
Toxopeus op de mededelingen van dr.
LONDEN De Engelsen werden
iisteren opgeschrikt door drie gebeur
tenissen: een grootscheepse ontsnap-
ling van gevangenen, een gewapende
Iverval op een bankauto en een
liefstal van 100.000 gulden uit de kluis
ian het Britse passagiersschip Queen
Wary.
De ontsnapping gebeurde toen een
(roep gevangenen in een autobus
rerd teruggebracht naar de gevange
lis van Pankhurst op het eiland
fc'ight. Zij kwamen uit Winchester
raar zij hadden getuigd in een proces
►ver incidenten die onlangs in de ge
vangenis van Pankhurst hebben
plaatsgehad.
j Plotseling vielen zij de dertien bewa
kers aan die hen begeleidden. Tijdens
3e verwarring die hierna ontstond
haakten negen man gebruik en na-
jnen de benen. De gealarmeerde poli
tie trof direct allerlei maatregelen,
speurhonden werden ingeschakeld,
hog in de late avond konden vier man
ken worden gepakt. De overigen zij:
(log voortvluchtig. Het was de grootste
Ontsnapping in Engeland sinds vele
laren.
Een miljoen
In Londen deden op dezelfde dag
Vijf gewapende en gemaskerde man
nen een overval op een pantserauto,
die in West-Londen voor een bank
stond. Bijna een miljoen gulden werd
•buitgemaakt.
I De overvallers sloegen twee bahkbe-
ieambten neer en staken een dubbel-
oopsgeweer door het raampje van de
auto en dwongen zo de bestuurder de
auto te openen. De rovers stapten ui
en lieten de chauffeur wegrijden. Een
half uur later werd de auto terugge
vonden. De bestuurder zat opgesloten
in zijn voertuig en de zakken met
bankpapier waren verdwenen. De
bank heeft een bedrag van 98.000 gul
den uitgeloofd voor het terugvinden
van het geld.
100.000
In de havenstad Southampton heb
ben dieven de kluis van de Queen
Mary opengebroken en zijn met een
bedrag van 100.000 gulden er vandoor
gegaan. Het waren gages van een
kwart van de ongeveer duizend kop
pen tellende bemanning, die na het
binnenlopen in Southampton van
boord was gegaan om aan de zeelie
denstaking deel te nemen.
naar Oost-Duitsland. De rechtbank, die
vervroegd uitspraak deed in deze zaak,
heeft de onmiddellijke invrijheidstel
ling van Cor S. verlangd.
In de motivering van het vonnis
stelde de rechtbank, dat niet bewezen
kan worden geacht dat de contacten
die S. sinds 1961 met Oost-Duitsland
had, ten doel hadden staatsgeheimen
uit te leveren aan een vreemde mo
gendheid.
Het proces tegen Cor S, die sinds
oktober van het vorig jaar, toen hij
werd gearresteerd, in voorarrest heeft
gezeten, is dinsdag achter gesloten deu
ren gevoerd.
De tenlastelegging tegen S. vermeld
de o.m. dat hij zich in verbinding had
gesteld met de Oostduitse staatsveilig
heidsdienst, van welke instantie hij
een hoeveelheid comdemateriaal in
ontvangst had genomen om codebe
richten, die vanuit Oost-Duitsland per
radio werden uitgezonden en in Ne
derland konden worden opgevangen,
te kunnen ontcijferen. Uit die code-
boodschappen had S. zijn opdrachten
kunnen destilleren. Voorts zou hij aan
O.-Duitsland gegevens hebben ver
strekt over het Nederlandse leger door
het opsturen van militaire handboeken,
en ook telefoonboeken en stadsplatte
gronden hebben geleverd. Een ander
punt van de tenlastelegging was, dat
hij pogingen zou hebben gedaan be
vriend te raken met een beroepsoffi
cier van een Nederlandse tankbataljon
die op de hoogte zou zijn met de opera
tiebevelen voor zijn onderdeel.
De officier van justitie had deze
week tegen S. vijf jaar gevangenisstraf
met aftrek van voorarrest geëist.
n*
DEN HAAG Met behulp van
de computer zijn gisteren in Oegst-
geest 458 clandestiene tv-kijkers en
radioluisteraars opgespoord: 230
.zwartkijkers" en 228 „blinde luis
teraars". Zij zullen een proces-ver
baal krijgen omdat zij hun kijk- of
luistergeld nooit hadden voldaan.
De namen worden doorgegeven
aan de justitie.
De werkwijze van de PTT was zeer
eenvoudig. De computer verstrekte
alle namen van diegenen, die geen
luister- of kijkgeld hadden betaald.
Men hoefde dus alleen maar aan te
bellen bij die adressen, die volgens de
computer geen radio of tv bezitten
De 458 ontduikers vormden teza
men een vierde van het totaal aan
tal mensen, waar de razzia werd ge
houden. De rest bleek inderdaad geen
tv of radio te bezitten. Eenzelfde re
sultaat werd vorige week in Lutten
behaald.
Het is de bedoeling, dat de PTT
deze razzia's ook elders in het land
zal gaan houden. Door van de com
puter gebruik te maken kan zij met
minder mankracht sneller optreden.
DEN HAAG Een grote Til-
burgse zuivelfabriek heeft het
plan opgevat om consumptie-
melk in een papieren verpak
king van 1% liter in de handel
te brengen, maar het Produkt
schap voor Zuivel dreigt de
uitvoering van dit voornemen
onmogelijk te maken. Dit bleek
tijdens de gisteren gehouden
bestuursvergadering van het
produktschap, waarin langdu
rig werd gediscussieerd over
een verzoek om medewerking
aan het Tilburgse initiatief.
De fabriek, wier naam door het Pro
duktschap voor Zuivel angstvallig
geheim wordt gehouden, levert o.m.
melk aan het Amerikaanse leger in
West-Duitsland in een papieren
verpakking van l3/1 li/ter (gelijk aan
een halve gallon). Een marktonder
zoek heeft uitgewezen dat in Til
burg per gezin gemiddeld 1.7 liter
melk per dag wordt gekocht, zodat
er volgens de fabriek steZIig be
langstelling bij de consumenten zal
bestaan voor een verpakking van
1% liter, temeer, omdat daarmee
ook tot een aantrekkelijker prijs kan
worden gekomen.
De zuivelfabriek wil daarom een proef
nemen met de verkoop van deze eenhe
den in ons land, maar de zuivelverorde-
ning van het produktschap verzet zich
daartegen omdat op grond hiervan geen
grotere verkoopeenheden voor consump-
tiemelk zijn toegestaan dan één liter. De
fabriek heeft zich daarom tot het pro
duktschap gewend met het verzoek om
ontheffing van de verordening.
De consumptiemelkcommissie van het
schap heeft het bestuur unaniem gead
viseerd afwijzend op dit verzoek te
soc.-econ. redactie)
(Van i
beschikken. Zij meent dat een afzet van
1 3/4 liter „uit de toon zou vallen" en
„niet afzetbevorderend zal werken", ter
wijl de commissie het betwijfelt of „met
deze maat enig prijsvoordeel voor de
consument wordt bereikt".
Een andere overweging van de commis
sie is, dat na het verlenen van een ont
heffing aan de betrokken fabriek wel
licht ook ontheffingen aan andere fabrie
ken zullen moeten worden verleend en
dat er op deze wijze „aan zou kunnen
worden meegewerkt dat meerdere be
drijf sgenoten wegens de concurrentiever
houdingen tot achteraf wellicht weinig
of geen nut hebbende investeringen wor
den genoodzaakt". Wel meent de commis
sie, dat de weg naar invoering van een
inhoudsmaat groter dan één liter niet
definitief mag worden afgesloten.
In het bestuur van het Produktschap
voor Zuivel bleek een grote mate van
instemming met de visie van deze com
missie te bestaan. Al werd dat niet met
zoveel woorden gezegd, uit de discussie
bleek echter ook een zekere vrees om
het verzoek om ontheffing „zo maar"
Weinig regen
DE BILT De kern van een
oceaandepressie die gisteren over
Schotland trok, bevond zich vanmor
gen al bij de Duitse bocht. De fron
ten van deze depressie passeerden
met regen ons land. De depressie
kern trekt nu naar midden-Europa.
Ten zuidwesten van Ierland is een
hogedrukgebied aangekomen, dat nog
in betekenis toeneemt en dat zich
over de Britse eilanden uitbreidt. Ten
gevolge hiervan zal de wind in ons
land morgen uit noordelijke richting
waaien, zodat het koel weer blijft.
Er zullen echter weinig of geen buien
meer vallen en de wolkenpartijen zul
len worden afgewisseld door enkele
opklaringen.
SAIGON De Zuidvietnamese militai
re autoriteiten hebben gistermiddag in
Saigon met harde hand een einde ge
maakt aan voorbereidingen voor een gro
te demonstratie tegen de regering van
premier Ky. Politiemannen en marinieis
dreven met behulp van traangasgranaten
honderden boeddhistische priesters en
nonnen uiteen, toen deee optrokken naar
het marktterrein. De betoging zou zijn
bedoeld tegen het militaire optreden te
gen de opstandige beweging in Da Nang,
waarbij in acht dagen tijd 76 mensen om
het leven kwamen. Amerikaanse militai
ren en burgers kregen de raad van de
straat te blijven.
In de ten noorden van Da Nang gele
gen universiteitsstad Hoe-é duurt intus
sen de beweging tegen premier Ky voort.
aan de kant te schuiven. Diverse
bestuursleden kwamen met de gedachte
dat een verpakkingseenheid van 2 liter
beter zou passen in de bestaande reeks
van 1/8, 1/4, 1/2 en 1 liter en niemand
nam het op voor de fabriek door te
stellen dat dit bedrijf „toevallig" wél een
machine heeft staan voor een verpakking
van 1 3/4 liter (nl. t.b.v. de leveranties
aan het Amerikaanse leger) en niet voor
eenheden van 2 liter.
Ten slotte werd maar besloten de
kwestie, die reeds in december van het
vorige jaar aan het bestuur werd voorge
legd, eerst nog eens voor te leggen aan
de Koninklijke Nederlandse Zuivelbond
(F.N.Z.) en de Vereniging voor Zuivelin
dustrie en Melkhygiëne (V.V.Z.M.). „Dan
kunnen we er na de zomervakanties
weer eens over praten", zei voorzitter
B. van Dam.
(P een enkele schaafwond en wel
licht een paar inwendige kneu
zingen na is de regering vannacht
heelhuids uit het marathondebat in
de Tweede Kamer tevoorschijn ge
komen. Geheel volgens de verwach
ting kreeg haar afkoelingsplan het
voorlopig fiat van de drie regerings
partijen. De oppositie heeft nog ge
tracht de voorgenomen loon- en
prijsmaatregelen terug te draaien,
maar dat mislukte.
Om die mislukking zijn wij niet
rouwig. Het afkoelingsplan vertoont
alle kenmerken van een minimum
plan, dat van compromissen aan el
kaar hangt. Het is nog zeer de vraag
of de regeringsmaatregelen toerei
kend zullen blijken te zijn. Mis
schien moet er straks nog een schep
bovenop, want in weerwil van mi
nister Den Uyl's obligate optimisme
lijkt de economische toestand aller
minst rooskleurig. Zo zag ook de op
positie het. Maar des te onlogischer
was daarom haar poging om het mi
nimumplan nog verder uit te hollen,
tot er niets meer van over zou blij
ven dan de vage mededelingen over
de temporisering van de overheids
uitgaven. Terecht kan men stellen,
dat dit kabinet door zijn excessieve
uitgaven politiek zelf de inflatie in
de hand heeft gewerkt. Maar nu het
zo gelopen is, moet men de regering
niet de middelen onthouden om in
's lands belang de nodige correcties
aan te brengen.
Wat de regeringspartijen betreft:
opvallend was toch wel de tamelük
gereserveerde houding van de KVP-
fractie. Haar woordvoerder, mr. Aal
berse, wees de moties van de oppo
sities af met het argument, dat het
hier „politieke moties" betrof, recht
streeks gericht tegen het voortbe
staan van dit kabinet. Met deze for
mulering trachtte hij naar veler in
druk te verbloemen, dat een deel
van zijn fratie het met de zakelijke
inhoud van de moties wel eens was.
Weinig plezier moet het kabinet ook
hebben beleefd aan de bedekte waar
schuwing van de heer Aalberse, dat
zijn fractie een verdere verhoging
van de rijksuitgaven in 1967 niet zal
accepteren.
Daartegenover stond het betoog van
de antirevolutionaire Boersma, die
niet alleen geen behoefte had aan
waarschuwingen vooraf, maar die
ook geen kwaad woord over het ka
binet wilde horen. Met één slag
heeft de heer Boersma alle recente
speculaties over een verminderende
regeringsgetrouwheid van de a.r.
Tweede-Kamerfractie weggevaagd.
Overschriiding
J^OGAL sensationeel was gisteren
in de Kamer de mededeling van
minister Vondeling, dat de begro-
ting-1966 nu al met bijna een mil
jard is overschreden. Daar komt
waarschijnlijk nog wat bij, zodat de
eindafrekening een astronomisch ge
tal te zien zal geven.
Op zichzelf is dat niet uitzonderlijk.
Elk jaar vinden begrotingsover
schrijdingen plaats en niet voor het
eerst zit een regering daarmee nu in
de buurt van het miljard. Maar het
nare van de nu gesignaleerde over
schrijding is, dat ze komt op een be
groting, die zich van haar voorgan
gers toch al onderscheidde door een
bovenmatige uitgavenstijging. Heeft
het kabinet vorig jaar de mogelijk
heid van een forse uitloop niet in
haar ramingen voor '66 verdiscon
teerd? Opheldering daarover is ge
wenst.
In ieder geval behoort het gebeurde
voor het kabinet een aansporing te
zijn om in het uitgavenbeleid voor
1967 de grootst mogelijke voorzich
tigheid en terughoudendheid te be
trachten.
ATHENE Tweeduizend Griekse
spoorwegmannen zijn dinsdag in staking
gegaan voor hogere lonen. De staking
zou tot woensdagavond duren, maar
gisteravond besloot het spoorwegperso
neel er nog twee dagen aan vast te kno
pen.
Als gevoCg van de staking loopt zeven
tig procent van de Griekse treinen niet
Het spoorwegpersoneel heeft zich niet
gestoord aan een mobilisatieopdracht van
de regering, waarna de minister van ver
keer Ioanis Giamis opdracht tot arresta
ties heeft gegeven.
Tot dusver zijn negen stakers aange
houden. Zij lopen kans op een half jaar
gevangenisstraf.
De minister wil met de stakers onder
handelen nadat zij hun werk hebben her
vat.
ROME De vakbonden van het grond-
van de luchtvaartmaatschappij
Alitalia hebben besloten hun zondag be
gonnen staking met nog vier dagen te
verlengen. Behalve het grondpersoneel
neemt ook het kantoorpersoneel aan de
len.
Het personeel van de Italiaanse poste
rijen zal volgende week dinsdag en
woensdag staken. De betrokken bonden
maken aanspraak op uitkering van pre-
De Italiaanse kranten, zouden, na een
24 uurs-staking van het technisch perso
neel, vandaag weer verschijnen.
ir
