Ver woerd bezorgd
knel te raken
Dominee bezette
het stemlokaal
Veranderlijk
Nu in Nederland: ASTOR
rijbewijs
Voorbereiding
verkiezingen
in Indonesië
De beste Oscars gingen
naar Sound of Music
Zonder rijbewijs op de
verkeerde rijbaan....
7
DINSDAG 19 APRIL 196«
lal Zuid-Afrika bemiddelen
n kivestie-Rhodesië
JOHANNESBURG/BLANTYRE/
ONDEN Engeland is van plan
Zuidafrikaanse regering te ver
haar bemiddeling te verie-
in het geschil met Rhodesie. Dit
de Londense correspondent van
it regeringsgezinde blad „Die Va-
irland" gemeld. Ook zal worden
de olieleveranties aan
over Zuidafrikaans gebied
verminderen.
;aris voor Oost- en Centraal-Afri-
ka, urenlang de Rhodesische kwestie
besproken.
Het „Zwarte Afikaanse blok" ii
Verenigde Naties zal aandringen op
uitbreiding van de sancties tegen Rho-
desië tot Zuid-Afrika, tenzij het olie
embargo doeltreffend zal blijken om
Smith tot aftreden te dwingen.
uek geuit op de Afrikanen in Rhodesië,
die, zo zei hij, „onderlinge strijd leve
ren in plaats van één front tegen het
bewind van Ian Smith te vormen".
Hij bood de Rhodesische Afrikaanse
Oppositiepartij aan, de Britse regering
te verzoeken, een conferentie over
Rhodesië te houden. „Afrikanen moe
ten tonen dat zij niet verdeeld zün".
- Premier Wilson heeft gisteren met
zijn voornaamste ministers en met
Sir Hugh Stephenson, de Britse am
bassadeur in Zuid-Afrika en Malvolm
MacDonald, de speciale Britse com-l
Z<
miw-oor
log
De Zuidafrikaanse premier Henrik
Verwoerd toont toenemende bezorgd
heid, zelf knel te zullen komen zitten
de „zenuwenoorlog" tussen Wilson
en Smith. Hoewel hij zich de rol van
afzijdige heeft toebedeeld, staat Ver
woerd toe, dat langs particuliere ka
nalen dagelijks ongeveer 200.000 liter
olie naar Rhodesië gaat. In diploma
tieke kringen in Londen wordt overi
gens beslist niet aangenomen, dat Ver
woerd bereid is de verantwoordelijk
heid voor economische steun aan
bewind van Smith op zich te ner
Wilson gaat intussen zeer voorzich
tig tewerk. Kennelijk denkt hij
de Britse export naar Zuid-Afrika
(vorig jaar 2650 miljoen gulden) en
de Britse beleggingen in dat land.
Verkiezingen vroeger (1)
DE BILT De zachtere lacht
drong geleidelijk in heel Nederland
door, hetgeen met langdurige regen
gepaard ging. Op enkele plaatsen viel
in een dag lijd bijna 20 mm regen.
De wind draaide aan de flank van
een kleine depressie naar zuidweste
lijke richtingen. De depressie trok
de afgelopen nacht dicht langs de
Waddeneilanden naar het noord
oosten. De restanten van een oceaan
depressie ten zuidwesten van Ierland
volgen eenzelfde noordoostelijke
koers en zullen het komende etmaal
veranderlijk weer met buien en
enkele opklaringen veroorzaken. In
de temperaturen die overdag in het
binnenland waarden van 10 tot 14
graden bereiken komt niet veel ver
andering.
Aan de kust zullen de temperaturen
door aanpassing van de luchttem
peraturen aan de zeewatertempera
turen enkele graden lager blijven.
Daar kan bovendien mist van zee
binnendrijven.
ZON EN MAAN
Woensdag 20 april: zon op 5.34. onder
19 45: maan op 5.45, onder 19.25.
Woensdag 20 april: nieuwe maan.
HOOGWATER SCHEVENINGEN
20 april: 3.10 v.m.: 15.25 n.m.
HET WEER El'ROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
(Van een onzer verslaggevers)
De „overwinning" van de „Boeren" en de daarop gevolgde reac
ties hebben wel heel duidelijk gemaakt, dat we wat de verkiezingen
en de verkiezingsactiviteiten betreft bijna waren ingeslapen. We wa
ren er zo aan gewoon, dat de kiezers gehoorzaam en traditioneel stem
den, dat we ons eenvoudig niet konden voorstellen, dat het plotseling
anders zou gaan.
Maar in feite is er voor Nederland niets bijzonders gebeurd. Want
sinds we van het districtenstelsel afstapten en de evenredige ver
tegenwoordiging kozen, zijn toe altijd een bijzonder verdeeld volk
geweest, dat voor „verkiezingsbuitenissigheden" altijd wel wat voelde.
De „Koekoeks", „Van Rapparas"
en „Provo's" zijn geen nieuwe ver
schijnselen in onze politiek. Ze zijn
er altijd geweest. En ze vonden ook
3ltijd aanhang. Nederlanders zijn in
dividualisten. En geven daarvan ook
:n het stemhokje blijk
In het jaar 1922 b.v. nanlen er
üet minder dan 53 partijen aan de
x verkiezingen deel. waarvan welis-
.vaar een aantal de lijsten had .ver
bonden", maar waarvan ook een
groot aantal geheel zelfstandig naar
een Kamerzetel dong. In Amster
dam b.v. deden niet minder da.i 39
partijen een gooi naar een zetel in
de volksvertegenwoordiging. Daarbij
waren zeer bijzondere groeperingen.
Niet origineel
Want de Provo's mogen dan den
ken, dat zij origineel zijn geweest
met het indienen van een eigen lijst
voor de gemeenteraadsverkiezingen,
de hoofdstedelijke politie is hen in
1922 al voor geweest. Toen immerr
namen de politiemannen met een
eigen lijst aan de Kamerverkiezin
gen deel, omdat zij van mening wa
ren dat meer gezag aan de politie
moest worden toegekend en haai
naatschappelijke status moest wor
den opgetrokken Veel stemmen kre
gen de dienaren van H?imandad
tiet. In Rotterdam maar 161. heel
wat minder dan hun grote tegen
strever, de „Rapaille Partij" van de
heer L.G. A Coremans, die 2631
stemmen vergaarde.
Die „Rapaille Partij" is trouwens
Mk een voorloper van de Provobe
weging. Het waren toen alleen de
)udcren, die tegen het gezag opkwa
men veelal als gevolg van maat
schappelijke misstanden. Iw dc
Maasstad waren er in die dagen
vaak stakingen en relletjes, waarbij
de politie al net zo lardhandig
moest ingrijpen als teg >rmoordig in
de hoofdstad. Ja erger nog de oude
ren zullen zich zeker nog herinne
ren, hoe in de Rotterdamse Trans-
vaalbuurt en andere oude stadswij
ken de politie te paard hele veld
slagen moest leveren teeen in hun
buizen verschanste stakers. Neen,
de Provo is geen nieuw type. Hij is
Heen wat veranderd en verjongd en
zijn protesthouding is niet direct te
gen de maatschappelijke misstanden
j gericht, maar tegen de maatschap
pij in het algemeen.
Maar wat in 1922 gebeurde, nl. dat
de politie en „de straat" ook eikaar
in het stemhokje bestreken, zal nu
niet meer gebeuren. Het zon anders
wel aardig zijn, want dan zou ook
ie heer Koekoek zich kunnen meten
met de Rijkspolitie, die destijds in
Hollandsche tfeld een aa ;tal „vrije"
ooeren uit elkaar moest jagen
Vrouwen-partij
Zelfs de verschijning Koekoek is
- hoewel persoonlijk wei origineel
niets nieuws. Er zijn in ons land
altijd ontevreden agrariërs geweest
en zij lieten zich bij vrb^gire ver
kiezingen altijd van hun meesi on
tevreden zijde zijn. hetgeen tot ge
volg had. dat zij soms met vijf of
zes partijen aan de stembusstrijd
ieelnamen.
IJET stemmen in de kerk was
11 vroeger, bij gebrek aan lo
kaliteit, geen uitzondering. On
danks de vertrouwde ruimte,
het bekende „psalmbord," be
kijken deze bejaarden de
stembus nog wat argwanend.
nelijk: „Iedere gek heeft zijn partij."
Dat boeren en middenstanders voor
hun eigen belangen op kwamer. is
gezien de gehele situatie in het poli
tieke Nederland van toen, nog be
grijpelijk. Maar we noemden als ex
centrieke verschijningen al de „Po
litie Partij" en de „Rapaille Partij"
Daaraan kunnen er nog een hele
reeks worden toegevoegd. Wat denkt
u b.v. van een partij die een demo
cratische weermacht voorstond? On
zin zegt u. Ja, wij zeggen dat ook.
Maar de partij kreeg in Rotterdam
toch r.og 334 9temmen, meer dan de
Partij van de Vrijdenkers, of dc Be
zuinigingspartij, die het net tot een
stemmenaantal van 200 brachten.
Verder was er een Partij voor de
Volkswelvaart (369 stemmen) en een
Partij voor de Vrouwen (174 stem-
Bidden
In Tilburg streden twee met el-
Kaar niet vriendschappelijk gezinde
Roomskatholieke partijen. Een me
neer Van Rijckevorsel was de plaat
selijke favoriet, zulks in tegenstelling
tot een meneer Artz, die een meer
landelijk georënteerde lijst aanvoer
de.
Neem nu dat jaar 1922 b.v., onder
de 53 partijen waren er wel vijftien
die boeren- en middenstanders be
langen heetten te behartigen. En er
namen zelfs een Linker- en Rechter
Boerenpartij deel. De middenstan
ders waren ook niet mis. Zij kwa
men bv. met een „Neutraal Blok
van alle Middenstanders."
Het spreekwoord zegt; Iedere gek
beeft zijn gebrek." In 1922 goid ken-
tholieke kinderen werden op de
stemdag door het kerkelijk apparaat
ter extra-communie genood om.... tp
bidden voor hun ouders. Dc kerk
Steunde de heer Van Rijckevorsel en
maakte van dc kinderen gebruik om
de stembusuitslag te beïnvloeden.
Kinderen waren trouwens toch in
tel in die dagen. In Rotterdam was
een Plaatselijk Comité van Ac'ie te
gen de Revolutie. Neen. dii was
geen afsplintering van de A R Pari ij
maar gewoon een groep burgers die
zich bezorgd maakte over „het groot
aantal communistisch gezinde en
commun istische onderwijzers bij hei
neutraal onderwijs." Dit comité
achtte de ..kinderzielen" in gevaar,
„omdat zij stelselmatig werden ver
giftig met leuzen en denkbeelden
over het Sowjet-communisme." Het
comité nam niet aan de verkiezin
gen deel.
Propagandist
Wel aan de verkiezingen nam deel
en dat op een bijzondere manier
ds. A. Nu-gteren, predikant van
de Ned. Herv. Gemeente te Schei
luinen. Hij was een groot propagan
dist van de A.R. Partij en zorgde
er voor, dat in zijn gemeente ook
fe zieken en bejaarden ter stembus
gingen.
Toen een bejaard vrouwtje me;
hem binnenkwam en de predikant
trachtte haar in het stemhokje be
hulpzaam te zijn. bleek, dat het
mensje niet van plan was op de
A.R.P. te stemmen, maar op de lijs
van ds. H. G. Kersten.
De dominee trachtte nu in het
stemhokje op 't werkelijk allerlaat
ste moment nog „een zieltje" voor
dc heer Schouten (toen in dat dis
trict lijstaanvoerder van de A.K P.)
te winnen maar de voorzitter van
het stembureau maakte daartegen
bezwaar en verbood de predikant de
verdere dag het stemlokaal te be
treden. Nu was het stemlokaal eigen
dom van de Ned. Herv. Gemeente,
maar aan de burgerlijke gemeente
voor enige maanden verhuurd. De
dominee nam als ..huiseigenaar"
geen halve maatregelen. Hij ging
heen om even later met zijn gehele
kerkeraad (inclusief diakenen) terug
te keren en de ontruiming van het
stembureau te gelasten.
De vlieger, ging echter- met op,
want de voorzitter van het stembu
reau liet de veldwachter aanrukken
om de opstandige dominee te ver
wijderen Daar de predikamt en é'-r.
van zijn diakenen can het bevel van
de veldwachter niet snel genoeg ge
volg gaver, werd tegen hen proces
verbaal opgemaakt.
Ook de journalisten namen in die
dagen op bijzondere wijze aan de
verkiezingen deel. Daarover in eer
volgend artikel.
ER hing vroeger een zeer
plechtige sfeer in de stem
lokalen, zoals deze foto, geno
men in 1918, laat zien. Maar
men vergisse zich niet. Het
ging in die tijd warm toe al
kende men het woord provo
nog niet.
Een American Blend voor gedistingeerde rokers
DJAKARTA Dc Indonesische rege
ring heeft een wetsontwerp opgesteld
voor het houden van algemene verkie
zingen en dit zou reeds bij het Darlement
fijn ingediend. Het ziet er naar uil da'
de voorbereiding veel tijd zal vergen en
men verwacht de verkiezingen eind 196R
of begin 1967. Er is veel kans, dat de
grote Mohammedaanse partij Nahdato»i
Oelama de grootste partij wordt en
de Partai Nasional Indonesia de groot
ste verliezer omdat de linkervleugel on
der voorzitter Ali Sastroamidjojo en de
thans voortvluchtige seretaris-generaal
Sóerachman te veel banden met de com
munisten had, maar er is kans dat het
partijcongres de linkse leiding de bons
zaï geven. Verrassingen blijven all ijo
mogelijk als de thans verboden Moham
medaanse Masjoemi en de Partai Sosialis,
(van wijlen Sjahrir) mogen deelnemen
Voor de kleinere protestantse en rooms
katholieke partijen verwacht men niet
veel verandering, evenals voor kleine
Mohammedaanse en nationalis'ische par
tijen. Het staat te bezien of de Partindo
mag deelnemen.
De laatste parlementsverkiezingen zijn
in 1955 gehouden maar dat parlement
wer ddoor Soekarno in 1960 ontbonden
Het huidige benoemde Gotone Rojong-
parlement had ongeveer evenveel ver
tegenwoordigers van partijen en van
„functionele groepen" doch dit even
wicht werd verstoord door ontslag van
70 leden op beschuldiging vin mede
plichtigheid aan de staatsgreep
ASTOR in Nederland, dat is
verheugend nieuws! De uitverkoren
filtersigaret van gedistingeerde rokers
in meer dan 40 landen
ASTOR, een melange van de edelste
tabakken. Licht, mild en toch een
verrukkelijk vol aroma. Een exclusieve
sigaretmen ziet dat al aan het
chique pakje. En aan de filter uit
zuivere zachte natuurkurk!
Gun uzelf voortaan het genoegen
van het zéér goede. Rook ASTOR, de
elegante sigaret van Waldorf-Astoria.
ASTOR de American Blend
met filter uit zuivere natuurkurk
20 stuks King Size
SANTA MONICA «Califor-nië) Het
feest van de Oscars is weer geweest.
„The Sound of Music" kreeg de Osca-r
voor de beste Amerikaanse film,
beste buitenlandse werd geacht
Tsjechische ,,'t Winkeltje aan het Cor-
Lee Marvin werd onderscheiden voor
Geschrokken automobilisten botsten
UTRECHT Een zonder rijbewijs
rijdende mevrouw die gisternacht op
de rijksweg A'dam-Utrecht enkele
vreemde capriolen uithaalde, is de oor
zaak geweest van een botsing waarbij
een man zwaar werd gewond.
i-jarige mevrouw was met haar
echtgenoot uit geweest. Omdat haar
zoveel had gedronken, kroop zij achter
het stuur. Om één uur reed zij bij Vinke-
veen de rijksweg op. Ze deed dat echter
via de afrit inplaats van de oprit en
kwam daardoor op de verkeerde rijbaan
(die in de richting Utrecht) terecht Ze
verzeilde in de middenberm en bleef daar
zestig meter doorrijden.
Twee uit de richting Amsterdam ko
mende automobilisten gingen op hun rem
staan toen ze dez? manoeuvre zagen. Een
kop-staartbotsing was het gevolg. De ene
auto werd vernield, de andere zwaar be
schadigd. De naast de bestuurder zitten
de eigenaar van deze auto. de 43-jarige
groentenhandelaar C. van den Heuvel uit
Vinkeveen, werd ernstig gewond.
De dame vroeg inmiddels onverstoord
in enkele getuigen, hoe ze Amsterdam
kon bereiken en verdween via de afrit
over de goede oprit met wagen en
dronken echtgenoot in de richting van de
hoofdstad. Haar kentekennummer was
echter genoteerd en de politie kon haar
dan ook in de loop van de ochtend thuis
horen. Zij verklaarde, dat ze van de bot
sing niets had gemerkt.
oproep
ARNHEM. De Koninklijke Land
macht heeft de lieer A. Vredenburg
laten weten, dat hij als dienstplich
tige zijn eerste oefening heeft
vuld, maar dat hij nog tachtig
gen herhalingsoefeningen moet mee
maken.
De oproep vermeldt nog, dat de
Arnhemmer, omdat hij geen mobili
satiebestemming heeft, is ingedeeld
bij de mobiele kolonnes. De heer
Vredenburg is echter sinds lang niet
meer mobiel. Dat mocht de K.L-
trouwens niet verwachten van een
83-jarige, die verpleegd wordt in het
bejaardentehuis VredenhofVan
het krijgsrumoer kreeg hij meer dan
zestig jaar geleden zijn portie als
dienstplichtig soldaat.
De burgemeester van Huissen. de
heer F. T. C. M. Terwindt. is gisteren
in het Canisiusziekerrhuis te Nijmegen
overleden na een langdurige ziekte.
zijn spel in ..Cat Ballou" en
Christie voor haar optreden in
lin<g".
De Oscar voor de beste acteur
het tweede plan was voor Martin Bal
sem voor zijn rol in de Amerikaanse
komedie „A Thousand Clowns". Shelley
Winters was de beste actrice
tweede plan voor haar spel in ,.A Partch
Verdere Oscar(tje)s zijn o.a.: specia
le visuele effecten John Stears voor
.Thur.derball", geluidseffecten Tre
go webh Brown voor „The Great Race'
beste grote documentaire „The
Eleanor Roosevelt Story", beste
ge William Reynolds voor „The
Sound of Music", beste regie (zwart
wit) Robert Clatworthy voor ..Ship
of Fools", idem (kleurenfilm) John
en Terry Marsh voor „Dr. Zhiva-
beste decorontwerp (zwart-wit)
Joseph Kish voor „Ship of Fools",
idem (kleurenfilm) Dario Simon i
voor „Dr. Zhivago". beste cinematogra
fie (zwart-wit) Ernest Laszlo voog
..Ship of Fools", idem (kleun Fred
die Young voor „Dr. Zhivago". beste
muziek (oorspronkelijke compositie)
Maurice Jarre voor „Dr. Zhivago". bes
te bewerkte muziek Irwin Kostal
roor „The Sound of Music", beste lied-
e „The Shadow of Your Smile" uit
The Sandpiper", muziek van Johnny
Mandei, tekst van Paul Francis Web
ster, beste regie Robert Wise voor
The Sound of Music", beste scenario
gebaseerd op een ander medium Ro
bert Bolt voor „Dr. Zhivago".
Mevr. Wijsmuller:
eigen partij
AMSTERDAM Mevrouw G. Wijs-
muller-Meijer (71), die voor de VVD
heeft bedankt omdat het partijbestuur
haar te oud vindt voor een zetel in de
raad, heeft een nieuwe partij opgericht:
groep Hoofdstad belangen.
Voor de VVD heeft mevrouw Wijs
muller jarenlang zitting in de gemeente
raad gehad.
Advies van bond:
Niet stemmen voor
ondernemingsraad
bij NZHVM
(van onze soc.-econ. redactie)
DEN HAAG Het hoofdbestuur van
dc (categorale) Algemene Nederlands#
vereniging van werknemers in het per
sonenvervoer heeft de leden der ver
eniging. die werkzaam zijn bij de Noord-
Zuidhollandse Vervoersmaatschappij ge
adviseerd geen stem uit te brengen voor
de verkiezing van de nieuwe onder
nemingsraad van de NZHVM. Deze ver
kiezing wordt vandaag, woensdag en
donderdag gehouden.
De ANVWP heeft deze stap genomen
omdat zij niet tot de kandidaatstelling
is toegelaten, hoewel het grootste deel
der chauffeurs bij de NZHVM lid van
deze vereniging is. De ANVWP heeft in
deze kwestie de tussenkomst gevraagd
van de Sociaal economische raad en da
bedrijfscommissie voor het wegvergoa*
De Tijd concentreert
technisch bedrijf
te Amsterdam
AMSTERDAM - De Tyd te Amster
dam en de Nieuwe Dag te Rotterdam
zuulen het technische bedrijf samenvoe
gen in een drukhal te Sloterdijk. Met
de vakbonden is een akkoord tot stand
gekomen over overplaatsing en ontslag
van 140 man grafisch en administratief
personeel te Rotterdam, alwaar overi-
«ene een uitgebreide journalistieke en
een verkleinde administratieve staf ge
vestigd zal blijven.
Boerenbedrog
LEIDSCHENDAM Sinds gisteren
heeft Leidschendam een Boer Koekoek
laan. In de wijk De Zijde heeft een olij-
kerd denkend aan de verkiezingen voor
het naambordje van de (reeds bestaande)
Koekoeklaan een bordje met het woord
Boer" gehangen Over boerenbedrog g*-
