f
TDe kleine
spreeuw
W ereldkampioenschappen
schaats op zegels
Postzegelrubriek
Italiaanse politie grijpt in
Vergiftige paddestoelen
eisen vele levens
PUZZEL VAN DE WEEK
m
A Ér
ZATERDAG 26 MAART 1966
Door G. J. Peelen
Zweden heeft op zijn zegels
zeer veel aandacht geschon
ken aan de schacitkampioen-
schappen in Gothenburg,
Met heel wat gemengder gevoe
lens bekijken we afb. 4 en 5. een
tweetal voorbeelden uit een serie
van Pakistan, ter ere van „onze he
roïsche legermacht, in zijn strijd
Kashmir Tragikomisch is dat
1 9 allemaal herdenkingszegels
voor meer of minder belangrijke
gebeurtenissen. En minister Suur-
hoff maar volhouden dat het niet
gebruikelijk is, speciale zegels
van Ruwanda
rr--~ j,, om Msnmir iragiKomiscn is aai ,llt r .T.
waar onze landgenoten zulke Indiaop d«elfde dag onder wordeng maar besluiten met in
fantastische successen boek- gel *tg|f Op^fb^ onder het o£ Sf"fï? Y^e°delijk vlinderzegeltje
ten. 't Is niet toevallig dat U schrift: hulde aan ons leger, een
on nth 1 twpp - phpIc rr,Pt zeer strijdvaardig uitziend officier
op ajo. 1 lu ee zegels met naast twee tanks, op afb. 5 „hulde
dezelfde voorstelling, maar
van andere nominaalwaarde
ziet, want de Zweedse post
gaf geen serie van losse ze-
gels uit, maar een boekje met baar geen andere zorgen dan
10 zegeh, twee horizontale SgJOu. f|g'S rf
rijen van 5 samenhangende
Correspondentie en oplossingen
aan de heer II. J. J. Slavekoorde,
Goudreinetstraat 125, Den Haag.
Vraag en aanbod
Tussen de vragen welke wij onder
de diagrammen stellen en het ant
woord daarop ligt een kloof, weike
overbrugd moet worden. De gerouti
neerde schaker heeft hiermee soms
weinig moeite. Hij kent bepaald soor
ten van stellingen en weet De.ïr en
sneller te onderscheiden dan de zwak
ke broeder, die soms heel lang wat
ongelukkig tegen de stelling voor
hem zit op te kijken.
Tussen vraag en antwoord tn geef
ik soms: de toelichting. Deze helpt ce
kloof te overbruggen, wijst soms in
een bepaalde richting. Maar het :s
zaak niet al te duidelijk te zijn. an
ders gaat de aardigheid er èf.
In stelling 1 dan „niets bijzonders
gewoon sterk voortzetten. In stelling
op te bouwen. Bij positie no. 3 moet
11 eens aan een „sperzet" denken.
En... hoe zal die partij aflopen? Bij
stelling 4 geen toelichting. Het materi
aal is zo eenvoudig dat u de kern
snel genoeg ziet: en als u die een
maal begrepen hebt is de oplossing
I A*
A
A A
4 ïi
BK* SJAK
ma®
]k sap 55a
n partij LindenVahatupa
(Helsinki "65).
En wij maar collecteren voor de
hongerenden in Pakistan en India
De regeringen zelf hebben blijk-
dit als zijn zegel beschouwen!
De herdenkingszegel van Albert
Schweitzer komen nu eerst recht
los. Stuk voor stuk volgen de Afri-
nationaal bekende symbolen
steenkool: gekruiste hamers e
mijntoren.
man te wijden. Gabon voorop. We
geven een tweetal voorbeelden:
afb. 2. de mooie mannelijke kop
met op de achtergrond zijn hospi-
taal in Lambarene. Dit is een uit-
gave van Rwanda, verschenen op
de „Dag der lepra-lijders".
Op z„«l uit de*
reeks wordt de Belgische pater Da-
miaan geëerd, de man die zijn helt
leven wijdde aan de lepra-bestrij
ding. tot hij tenslotte zelf melaats
stierf.
Het ministerie heeft bovendien
een fraaie brochure in kleuren uit
gegeven die onder doktoren, lera
ren en paddestoelenplukkers zal
worden verspreid. Bepaalde ver
zinsels worden tot hun proporties
teruggebracht. De dodelijkheid
van de „Amanita" kan niet wor
den afgeleid uit het feit of die
soort een zilveren lepel of munt
van kleur doet veranderen. Een
kletspraatje, waarin vele Italianen
nog steeds geloven. Ook is het niet
waar, dat de vergiftige paddestoe
len melk doen stremmen; dat alle
funghi, waaraan insecten geknaagd
hebben, eetbaar zijn of dat vergif
tigde paddestoelen van kleur ver-
anderen, wanneer ze worden open-
Verontrust door het hoge De overvloedige regenval, die de gemiddeld meer dan veertig perso- gesneden,
aantal dnrten tencrpvnlpp van Groei van de giftige padde- nen overlijden tengevolge van pad-
aantal doden tengevolge van stoe!soortcn zeer gestimuieerd destoelvergiftlging, blijft de ..fun-
AA AA A
AAA
m
as 'Q&S
■AR RZS
f g h
Vriendschap
Afb. 3 is van Dahomey:
vierkant portret van Schweitzer,
geboren werd.
Hij werd het meest beroemd door zondheid begonnen met een
zijn romancyclus „Jean Christophe" -- - - - -
waarvan het eerste deel „l'Aube"
(„De dageraad") ook in vele school
uitgaven verscheen. Voor deze cy
clus kreeg hij de Nobelprijs.
Tijdens de eerste wereldoorlog
r,.„rr r„„ Kleurenfoto's tonen de „Amanita
ging, Diijn ae ,,iun- een kleine, parasolvor-
de meest gevraagde mjge oranjekleurige of groen-achti-
ge zwam, die de meest voorkomen
de dood- en verderfzaaiende pad
destoel is. Naar verluidt zouden de
twee soorten „Amanita's" verant
woordelijk zijn voor 90 procent
van de sterfgevallen, die jaarlijks
ooJior tengevolge van het eten van pad-
destoelen voorkomen. Veel verwar
ring brengt de „Amanita caesarea"
t gelijktijdig de de consumptie van vergiftig- hee« is een „on "de belang- s°'
diêmhaoTdSXS,r SEE ,de paddestoelen, is het Ita- rijkste oorzaken van dit grote 'i
miaan geeerd, de man die zijn hele wprH liaanse ministerie van ge- aantal sterf- en ziektegevallen wor(jen gesneden en gebakken en
geweest. dan een lekkernij vormen, die
De situatie nam in Rome en Na- men funghi trifolati noemt tot de
campagne, die tot doel heeft pels schrikbarende afmetingen grote porcini toe, die soms wel
de bevoUrinff voor te lichten aan' Daar werd een aantal markt- dertig cm. in doorsnee
e DevoiKing voor te ucnten verkopers betrapt op de verkoop zijn. vormen paddestoelen
over de soorten paddestoelen, van paddestoelen, die niet aan de gewild artikel in het land, vooral
waarvan de consumptie fa- voedselinspectie van de staat wa- bij degenen, die het vermogen mis- ^weèg een soort dat erg veel op
tale gevolgen kan hebben wet WZ" ?en onder?.cheiden £elke- f°°r- de phliloides ïSt, maar d^SiS
idie gevuigen nan neuueii. Wct uitdrukkelijk staat voor- ten eetbaar zijn en welke niet. De „p„ wpi PPthaar is Het vraagstuk
geschreven. Honderden kilo's onwetendheid over de gevaren, die wordt nog ingewikkelder wanneer
Tussen I augustus, de maand .'ungdi", w.arv.n er somuuge aan het eten van paddestoelen ver- meu bedlnkf dat beidé sopten
waarin vele Italianen naar het vergiftigd waien, werden in beslag bonden kunnen zijn, hebben het donr pikaar nn dpzplfdo hodpm
platteland trekken en 1 decern- genomen, echter niet dan nadat ministerie van gezondheid onlangs ?oor elltaiii- op dezeude bodem
her van het vorige jaar stierven jan aantal personen aan het ge- doen besluiten die onwetendheid
dertig mensen tengevolge van *™.k ervan overleden t
VET? ^S£?5ï£i Veel gevraagd
Een hartverwarmend ta- werd. Éen opvallend stuk moderne ziek en omstreeks 300 personen
kregen minder ernstige kwalen.
king voor de grote medicijnman ,£f mS'
illustreert: een neger slaat dank- "nr> "ftrr,r""-
baar zijn arm om de schouder
van Schweitzer, die zijn zoontje
genas. De blanke dokter strekt iic(
zijn hand uit naar de negerin,
om haar ook op de foto te krij-
stelling van de genoemde
nistische landen voor deze auteur.
Luxemburg staat gelijk met
vele Afrikaanse landen stil bij
het prachtige nieuwe gebouw van
de wereldgezondheidsorganisatie
(WHO) dat in Genève geopend
Napels zijn doorgaans dik be-
freel.
architectuur (afb. 9). U ziet
het ministerie zullen
cursussen gegeven worden in de
Hoewel volgens hel ministerie herkenning van giftige en eetbare zwammenkenners pas zeer kort ge-
ran gezondheid in Italië jaarlijks soorten paddestoelen. Ook worden leden een betere methode
De brochure onthult, dat de
onderscheiding van paddestoelen
ontworpen hebben. Men voegt
daar echter onmiddellijk aan toe,
dat er „absoluut geen algemene
regel voor het onderscheiden van
paddestoelen bestaat."
Het vraagstuk wordt ook bestu
deerd door de FAO, de voedsel- en
landbouworganisatie van de Vere
nigde Naties in Rome in het kader
van haar programma voor de Mas
sificatie en standaardisering van
voedsel. Een groep Poolse deskun
digen is bezig met een gedetailleer
de beschrijving van eetbare pad
destoelen, die een onderdeel zal
vormen van een uitgave van de
FAO, waarin alle eetbare voed-
selsoorten ter wereld nauwkeurig
zullen worden beschreven.
De vergiftigde bestanddelen van
paddestoelen zijn variabel. Slechts
een klein stukje van de „dodelijke
Amanita" is al voldoende om een
persoon te doden. In 75 tot 80 pro
cent van de gevallen heeft nutti
ging hiervan een dodelijke uitwer
king. De „gyromitra" daarentegen
bevat vergif, dat in water verwij
derd kan worden en is mits
droog gegeten voor consumptie
volkomen veilig. Mocht een onat
tente huisvrouw echter het water,
waarin de „gyromitra" gekookt is,
voor andere doeleinden gebruiken,
dan kan dit dodelijke gevolgen
hebben.
abcdefgh te
Kan wit aan zet winnen?
Oplossingen
inder volgen de oploi
ZTl
ie tite
„Altijd waakzaam".
Opgave 1. Met de onwaarschijnlijk#
zet 1. Df6(Dreigt Dxg6) forceerd#
wit het pat. Op 1. Kh7 volgt 2
Dxg7f! en wit is ook dan pat.
Pc7 mat ui 4. uiuu izuoji..
Kxa7 (op 2. Dxa7 volgt 3: Dc6fe
gevolgd door mmR
Pb5f Ka8 4. Ta7 m^t.
Kruiswoord puzzel
fudding, 12. een lastig
muzieknoot. 19. zang-
•an een huis, 26. schoon-
32. wiersoort, 33. scheik.
36. latwerk. 37. pause-
Horizontaal 1. mannelijk beroep. 6. opsi
werk. 14. ploegbaas, 16. en volgende iafk.li
stem. 21. voorzetsel, 22. voornaamw., 23. deel
maak, 29. meisjesnaam. 30. plaats in N. Brab..
element (afk.), 34. de gouden bul (afk. Lat.). r
lijke encycliek (afk 38. behoudens vergissingen (afk. Lat.). 39.
schrander. 41. plaats in de schouwburg. 43. rivier in Italië. 44. ontzag.
45. boom. 47. gebruikt men voor het land, 49 teken. 52. afnemend ge
tij, 54. deel van de bijbel (afk.). 55. stap, 57. onbekende. 58. scheik.
element (afk.), 59. inwendig lichaamsdeel, 61. plaats in Over. 63. twijg.
65. plaats in Gelderl., 67. plaats in Gelderl., 69. boom. 70. lidwoord
(Fr.), 71. honingbij. 73. scheik. element (afk.), 74. rechten inbegrepen
(afk.), 75. bijwoord, 77. stad in Arabië, 79. specerij. 80. plaats in N.
brad.
Vertikaal 2. atmosfeer (afk.). 3. deel van een huis. 4. vrucht. 5.
bijwoord, 7. algemeen kiesrecht (afk.). 8.engelsman. 9. partij, helpers.
10. spil van een wiel, 11. naast. 13. telwoord, 15. plaats in Limb.. 17.
plaats in Zeeland. 19 putemmertje. 20. Europeaan. 22. loon, 24. pause-
werkw.. 28 telwoord. 31, zedig. 35. eerste melk ener kalfkoe. 37.
lijke encycliek (afk.). 25. afnemend getij, 27. vervoeging van een hulp
werkwoord. 28. telwoord. 31. zedig, 35. eerste melk ener kalfkoe, 39.
plaats in Drente. 39. optelling. 40. voorzetsel. 41. onderricht. 42. tel
woord. 46. Europeanen. 48. plaats in N. Brab., 50. rechtschapen. 51.
bekende. .53. man van Ruth. 55. oud gewicht. 56. lipharen, 58. vier
voetig dier. 60. maanstand, 61. scheik. element <afk.». 62. emeritus
<afk.>, 64. bijwoord. 66. verstand. 63. kaasworm. 72. spil van een wiel,
75. familielid. 76. water in Friesland, 77. tot nader order (afk. Lat.).
78. bekende afkorting.
OPLOSSING VAN DE
VORIGE PUZZEL
Horizontaal 1. abt. 3. donar, 7.
ans. 10. da. 11. vos. 12. fee. 14. oa,
15. aster, 18. keper. 20. ler. 21
pim, 23. nes. 24 est. 25. memel.
27. ets. 29. saar. 31 eelt. 33. ma.
34. ha. 35 p.e.. 36. nu. 37. harp.
19 peer. 41. ree. 43. nopal, 4o.
aak, 47. erg. 49. sik. 50. sam. 51
klaar. 53. karos. 55. ed. 56. lis.
58. kim. 59. et. 60. iet. 61. simon.
62. dra.
9. sar. 11. ver. 13. een. 16. tets. 17.
sim. 19. peet 21. per. 22. mee. 24.
emmer, 25. Maarn, 26. lepel. 28.
skunk, 30. aha, 32 lee, 37. hera,
38. pos. 39. pak. 40. raar. 42. Eel-
de. 44. pil. 46 Amoer. 49. gal, 50.
sam, 51, kei. 52. ris, 53. kin. 54.
sta. 57. si. 58. k.o
INZENDINGEN
Inzendingen worden voor don
derdag a.s. op ons bureau ver
wacht. Oplossingen mogen uit
sluitend op een briefkaart wor
den geschreven. In de linker
bovenhoek vermelden: ..Puzzel
oplossing". Er zijn drie prijzen:
een van f 5.— en twee van
f 2.50.
Piep, piep, klonk 't angstig
in 't donkere bos, help, help
me dan toch.
Een heel klein vogeltje, dat
met z'n broertjes en zusjes in
een nestje hoog in de boom
woonde, had te ver over de
rand heengekeken en was
plotseling met een harde bons
op de grond gevallen. Au, au,
mijn vleugeltje, au!
Hij was nog te klein om zelf
op te staan en hulpeloos lag hij
daar nu vlak bij de stam van
een oude dikke denneboom.
Z'n kleine broertjes en
zusjes keken elkaar geschrok
ken aan, maar konden hem
ook niet te hulp komen.
De oude denneboom schudde
kwaad z'n naalden heen en
weer en zei met z'n barse
stem- „Kunnen jullie niet je
gemak houden? Ik wil slaper
maar jullie zijn zo rumoerig.
Houdt toch eindelijk eens op
met dat gepiep en gekrijs!"
..Mijnheer Denneboom. ik
kan er echt niets aan doen. ik
ben uit 't nestje gevallen en nu
heb ik zo'n pijn".
„Dat zal je eigen schuld wel
geweest zijn, dan had je maar
rustig moeten blijven zitten.
Jullie denken maar. dat je al
net kunt doen als volwassen
vogels, je bent een ongehoor-
zaam beest. Je ouders hadden
gezegd, rustig te gaan slapen
En nu wil ik niets meer horen,
ik wil slapen!"
De vogeltjes in het nestje ke
ken verdrietig voor zich uit.
maar durfden zich haast niet
meer te verroeren.
En 't kleine onge
luksspreeuwtje hield ook stijf
z'n snaveltje dicht, want het
was erg geschrokken van die
boze denneboom.
Kwamen vader en moeder
maar thuis, dacht hij. die zou
den me wel helpen.
De hele nacht bleef hij stille
tjes liggen en als hij zich niet
bewoog, voelde hij geen pijn.
Waar zouden ze toch blij-
ven?, dacht hij, ik lig hier nu
al zo lang.
Ineens hoorde hij voetstap
pen zijn richting uitkomen en
verschrikt keek hij op.
Een kleine jongen kwam zijn
kant uit en doodstil bleef hij
liggen.
Want hij had gehoord, dat er
wel eens jongens waren, die
nestjes leeghaalden en kleine
vogeltjes verjaagden.
„Ach", hoorde hij zeggen,
„ach, kijk nou eens, een heel
klein vogeltje!"
„Piep, piep", zei het spreeuw
tje angstig.
„Stil maar, arm beest, kom|
maar, ik zal je wel helpen. Ben
je uit je nestje gevallen?"
„Piep", antwoordde hij ang
stig.
„Arme ziel, kom maar hier,
dan zal ik je er wel weer inzet
ten", en voorzichtig pakte de
jongen hem vast.
Hij keek naar omhoog en
zag 't nestje helemaal boven in
de boom.
Daar kan ik niet bij. ik zal
proberen of ik in de denne
boom kan klimmen.
De denneboom. slecht gehu
meurd, omdat hij haast niet
had geslapen, hoorde, wat de
jongen van plan was en nijdig
'i
zette hij z'n prikkelende naal
den rechtop.
„Eerst dat gezanik van die
vogels vannacht en nu weer
zo'n kwajongen, die al mijn
takken breekt als hij in mij
klimt. Ik heb er geen zin in".
Toen de jongen zich beet-
greep oni zich aan een tak
naar boven te hijsen, zei hij:
„Au, au, wat een gemene prik-
boom, au, daar kom ik nooit
in".
„Ha, ha, ha", lachte de denne
boom zachtjes, „het is gelukt,
hij zal me nu verder wel met
rust laten".
De jongen keek bedachtzaam
voor zich.
„Wat nu?" mompelde hij.
„Weet je wat? Ik zal hem
mee naar huis nemen en hem
wat te eten en te drinken ge
ven. anders gaat hij vast
dood".
Hij knoopte z'n blouse los en
trok hertf uit. Heel zachtjes en
voorzichtig legde hij 't vogeltje
erin en nam hem zo mee.
„Nou", sprak 't spreeuwtje
zachtjes voor zich heen. „dit is
helemaal geen onaardige jon
gen" en tevreden legde hij z'n
kopje neer.
„Stil maar, hoor, je hoeft
niet bang te zijn, ik doe je
geen kwaad. Strakjes krijg je
lekkere wormpjes en een beet
je water", zei de jongen.
Na een poosje kwam hij de
straat in, waar hij woonde en
van verre schreeuwde hij -
.Mam. mammie".
„Jongen toch, schreeuw niel
zo, 't lijkt wel of er brand is
Wees toch een beetje kalm".
„Ja, mam, maar er is iets
heel akeligs gebeurd", en toen
zag ze pas. dat hij z'n blouse in
z'n handen heild.
„Wat is er dan. en waarom
heb je je blouse uitgetrokken,
zo warm is 't nou warempel
toch niet".
„Nee mam, maar kijk, voor
zichtig hoor" en zachtjes tilde
hij een punt van z'n blouse
op.
„Een jonge spreeuw, heb je
die uit een nestje gehaald?"
vroeg ze verschrikt.
„Nee, natuurlijk niet, dat is
toch gemeen? Hij is er denk ik
uitgevallen, want hij lag op de
grond vlakbij de stam van een
dikke denneboom. En ik zag
boven in een nestje, maar daar
kon ik niet bij".
„Laat me eens kijken, heeft
hij niets gebroken?"
„Piep, piep", 't arme vogeltje
wilde zeggen, pas op mijn vleu
geltje, dat doet pijn.
Moeder bekeek 't kleine dier
tje en zag toen, dat 't vleugel
tje helemaal scheef stond.
„Ik geloof, dat 't beter is, als
je even met hem naar de die
renarts gaat, dan zal ik intus
sen de oude kooi van Piep, de
kanarie, van de zolder allia-
len".
Gelukkig woonde dokter
Van Leer vlak om de hoek en
toen de jongen even later aan
belde, deed de dokter zelf
open.
„Zo. jongeman, wat zijn de
moeilijkheden?"
„Ik heb geen moeilijkheden,
dokter, maar deze patient hier
is geioof ik gewond", sprak hij
gewichtig.
„Zo, een kleine spreeuw, ja,
ja, ik zie 't al, kom maar even
mee, dan zullen we hem weer
vlug in orde maken. Wil jij
mijn assistent zijn?"
„Graag, dokter", en de jon
gen groeide van trots.
„Zo, pak jij dan maar eens
mijn koffertje daar op die ta
fel, dan zullen we dat varken
tje eens gauw wassen".
De jongen lachte en zei: „Ha,
ha, U bent ook een malle dok
ter, 't is toch geen varkentje,
maar een spreeuw".
„Ja, ja, ik bedoel eigenlijk,
we zullen hem gauw weer op
knappen" en glimlachend ging
de dokter aan 't werk.
„Ziezo", zei hij even later,
„die vleugel zit weer op z'n
plaats".
„Dank U wel dokter, wat
moet ik verder met hem
doen?"
„Zoek straks flink wat wor
men en geef hem een bakje
water, dan knapt hij vanzelf
weer op".
„Fijn, dokter. dank U
wel".
„Dag assistent, het beste met
de patient en bedankt voor je
hulp".
De kleine spreeuw voelde
zich weer een stuk beter en
thuisgekomen zette de jongen
hem in de kooi. Na z'n buikje
te hebben volgepropt met de
heerlijkste wormpjes die er
bestonden, deed de spreeuw te
vreden z'n oogjes dicht en sliep
I heerlijk in.
Intussen hadden vader en
moeder spreeuw van 't nare
i avontuur gehoord en verdrietig
vlogen ze rond om hun kleine
kind te zoeken.
„Piep. piep".
„Beginnen jullie nu al weer
met dat gekrijs", mopperde de
denneboom verstoord.
„Hoe zou U 't vinden, als U'
Uw kind kwijt was?"
Tja, daar hadden de spreeu-l
wen wel gelijk in en een beet-i
je vriendelijker zei hij: „Ia
heb wel gezien, dat een kleina
jongen hem meenam, hij ging
die kant op".
Zvvvvt, weg vlogen d«
spreeuwen, nu met een klein
sprankje hoop in hun hart.
En ineens...... daar zagen z«
hun jongste in een kanarie-
kooi, die op een balkon stond.
„Ssssst, hij slaapt, gelukkig,
nu weten we tenminste waar
hij is. We zullen gauw wat
eten voor hem zoeken en toen
de jongen even later op zieken
bezoek ging, bleef hij stilletjes
op een afstand staan.
Vader en moeder spreeuw
waren z'n kleine vriendje om
I beurten aan 't voeren en de
jongen bleef geboeid staan kij
ken.
Iedere dag kreeg hij volop
wormpjes en na een poosje
was hij groot genoeg om voor
zichzelf te zorgen.
Af en toe vloog hij de kooi
uit en op een goede dag moest
hij afscheid nemen.
Hii fladderde een paar maal
'(oven z'n kooitje en ging even
>p de schouder van de jongen
•itten. alsof hij wilde zeggen:
Welbedankt voor de goede
•erpleging en beste zorgen" en
'■en klapte hij z'n vleugeltjes
vijd uit, om voortaan vrij in
de lucht bij de andere spreeu
wen te leven.
