Vondeling: Somberste
avond van m'n leven
mn
Mannen kijken meer naar
televisie dan vrouwen
Coaster in nood
door explosie
'•L„ I"""-
UITSLAG DRUKT
ONBEHAGEN UIT
i
f
V*J
CBS-rapport over vrije-tijdsbesteding
Uitgaanspatroon van
ouderen cultuur-arm
Radio en tv
gaven goede
informatie
Harde klap
voor PvdA
Perscommentaren
Ir *P
1
Uitslagen Amsterdam
DONDERDAG 24 MAART 196«
Toeringcars botsen:
4 zes gewonden
WOERDEN Op de rijksweg van Den
laag naar Utrecht, even onder de ge-
leente Linschoten, zjjn vannacht om half
pi, zes personen gewond als gevolg van
jn kettingbotsing die was ontstaan na
jn andere botsing, enige kilometers ver-
er, waarbU echter niemand werd ge-
Lod.
Bij de kettingbotsing waren twee tou-
bgcars uit West - Du ttsland betrokken
rt supporters van de interlandwedstrijd
Rotteöxiam. die gisteravond tussen N*e-
erland en Wesrt-Dudtsland is gespeeld,
ports werden nog vier personenauto's
tsohadigd.
De zes gewonden, waarvan vijf uit de
Uitse busseri, werden naar de twee
ekenhuizen van Woerden overgebracht,
jjigen van ben zijn vrij ernstig ge-
end. De anderen liepen vooral ver
ondingen op door het rondvliegend glas.
e bestuurder van een der bussen moest
orden uitgezaagd. Hij kreeg onder meer
li beenbreuk en inwendige kneuzingen.
Het vrij drukke verkeer er waxen
I el Duitse auto's met supporters op weg
er huis ondervond geruime tijc
Wiatie.
I )nbekende vrouw
verongelukt
BAARN Een tot nu toe onbekende
ouw stak gisteren op de rijksweg
otseling over en werd door een auto
ingereden. Zij was op slag dood. Uit
ets kon de identiteit worden vastgesteld.
(oor de verminkingen is er slechts een
mg signalement: 30 tot 45 jaar oud, 1,65
lang, enigszins bijziend, brildragend,
jkleed in driekwart donkergrijze man-
1, donkerbruine rok, bruin truitje, lage
léde schoeinen. De politie te Baarn ver-
ekt inlichtingen.
Sociaal-democraten
wonnen in Finland
HELSINKI De sociaal-democra-
n hebben bij de zondag en maandag
i Finland gehouden parlementsver-
lezingen 18 zetels gewonnen, waar-
lor ze 56 zetels in het 200 leden tel-
r nde parlement zullen bezetten.
De communisten en de socialistische
ssidenten krijgen 49 zetets, de centrum-
jrtij (landbouwers) eveneens, de con-
rvatieven 25, de Zweedse volkspartij
de liberale volkspartij 8 en de kleine
lerenpartij 1 zetel.
DEN HAAG De mannelijke bevolking van ons land besteedt haar
vrije tijd voor een deel anders dan de vrouwelijke. De mannen kijken meer
televisie en doen meer aan sport of hobby's, terwijl de vrouwen bijvoor
beeld meer lezen en wat meer tijd steken in het afleggen van bezoeken e.d.
In het algemeen heeft de man een grotere verscheidenheid in zijn vrije
tijdsbesteding dan de vrouw. Deze verschillen zijn wellicht mede een ge
volg van het verschil in vrije tijd, waarover de sexen beschikken. De man
nen hebben per week gemiddeld, gerekend over de avonduren en het
weekeinde, 7 uur meer vrije tijd tot hun beschikking dan de vrouwen.
Deze laatsten hebben bovendien veel minder vaak een paar uur aaneen
gesloten vrij.
lager onderwijs niet meer dan een
procent naar een concertuitvoering door
beroepsorkest, en dit geldt zowel
voor mannen als vrouwen Maar voor
de bevolking met middelbaar en hoger
onderwijs vinden wij hier bij de mannen
10 pet en voor de vrouwen niet minder
dan 31 pet.
Voetbal
Deze conclusies zijn ontleend aan het
afsluitend rapport van het Centraal
Bureau voor Statistiek over een onder
zoek naar de vrije-tijdsbesteding, inge
steld in de herfst van 1962 en de zomer
van 1963 onder de bevolking van 12 jaar
en ouder. In dit laatste rapport komen
met name de samenhangen en Datronen
in vrijetijdsbesteding aan de orde.
Uitgaanspatroon
Tussen de jongeren tot ca. 25 jaar,
de leeftijd waarop de meesten in het
huwelijk zijn getreden, en de ouderen
bestaat een groot verschil in recreatie
stijl. Het patroon van de ouderen is
armer aan cultuur": men gaat min
der naar concerten, musea of toneel
voorstellingen en men is ook lichame
lijk minder actief.
Bij de mannelijke bevolking is er
voorts een duidelijk verschil in uitgaans-
structuur Bij de jongeren is bioscoop
bezoek het meest geliefd, bij de ge
huwden staat het bezoeken van voetbal
wedstrijden bovenaan. Het aantal be
zoekers van voetbalwedstrijden is onder
géhuwden van 1839 jaar zelfs bijna
tweemaal zo groot (38 pet) als het aantal
bioscoopbezoekers (21 pet).
Een zeer geringe activiteit ontplooit
de bevolking van 60 jaar en ouder.
Zo is bijvoorbeeld in drie maanden
tijd ruim 90 pet niet naar een toneel
voorstelling of bioscoop geweest.
JJMUIDEN De Nederlandse kust
arder Trito is vannacht in ernstige
leilijkheden geraakt door een ont-
jffing van enkele gasflessen in de
i achinekamer. In de machinekamer
n de Groningse kustvaarder, die
ch 7 mijl ten zuiden van het licht-
hip Texel bevond, drong water bin-
>|n, terwijl het roer werd ontzet en
gehele bovenbouw en de brug
raar beschadigd werden. Omstreeks
s uur vanmorgen heeft de zeesleep-
iot Titan in stormweer een ver-
fiding tot stand weten te brengen
et de Trito.
Minder wind
DE BILT Een depressie met een
chtdrukwaarde van 973 mb boven
mmid-Noorwegen gelegen, trekt nog
^mgzaam verder in zuidoostelijke
Bhfinp en zal vrijdag boven de Oost-
liggen. Om deze depressie wordt
Bt stormachtige noordwestelijke
den zeer koude lucht aangevoerd
Iarin gemakkelijk sneeuw en hagel'
«en ontstaan.
De depressieactiviteit boven de At-
Oceaan is weer iets toege-
men, maar aangezien zich een gor-
I van hoge luchtdruk uitstrekt van
tot de Azoren, blijft ons
vooralsnog in de noordelijke
troming.
zal de wind geleidelijk in kracht
en. terwijl de temperatuur
zodat de kans op nachtvorst bij
ringen toeneemt.
Zon en maan
^Hriidae: zon 6.3219.01; maan op 7.51,
Ier 22.53 uur: E.K. op 29 maart.
HOOGWATER SCHEVENINGEN
125 maart: 5.01 v.m.; 17.16 n.m.
C%T WEER IN EUROPA
Ijfpporten hedenmorgen zeven uur
I tertcldh E
h. bew(
leen sneeuwbui
ri hagelbui
mb. sneeuwbui
i regen
jaux 1. bew.
oble regen
De 400 ton metende Groningse kust
vaarder kwam omstreeks drie uur in
nood en de gezagvoerder vroeg onmiddel
lijk om assistentie. Aanvankelijk werd
één opvarende vermist en lange tijd
heeft men vermoed dat de man door de
luchtdruk overboord geslagen is, Later
is hij echter teruggevonden; hij behoort
tot een der vier opvarenden die ernstig
gewond zijn. De sloep van de Trito, die
meestal als reddingmiddel wordt ge
bruikt, werd door de explosie overboord
geslagen. De motorreddiingboot Prins
Hendrik was als eerste tier plaatse
heeft een dokter aan boord weten te
brengen. Enkele Westduitse vracht
schepen zijn voortdurend in de nabijheid
gebleven om te assisteren als het schip
mocht zinken.
Vanmorgen is de Trito op volle kracht
door de sleper Titan naar LTinudden
gesleept. Omstreeks half tien is
zwaar aohteroverhellende schip de haven
van IJmuiden binnengesleept. De vier
zwaar gewonden zijn onmiddellijk van
boord gehaald.
windstil i« 3
Tipgever inbraak
bij Siebel
aangehouden
ROTTERDAM De Rotterdamse po
litie heeft gisteravond de man gearres
teerd, die er bU velen voor doorgaat de
daders van de sensationele inbraak bi
de juwelierszaak Siebel aangegeven te
hebben.
De inbraak bij Siebel, in mei van het
vorig jaar, dreigt hierdoor een nasleep
te krijgen' om al omdat de arrestant
op de hoogte zou zijn van de plaats
De arrestant, de 29-jarige koopman J.
de G. is tijden6 de berechting van de
zaak vele malen ais tipgever genoemd.
De politie kon hem aanhouden, nadat hij
in de Rotterdamse Herman Kosterstraat
t een pistool een kogel door een ruit
het huis van de familie B„ die in
de G. de man ziet d« kraak heeft
verraden, schoot
Opmerkelijk is voorts dat het recre
atiepatroon in hoge mate samenhangt
met de aard en de duur van het ge
volgde onderwijs. Zo nemen personen
die niet meer dan lager onderwijs ge
noten (54 pet van de niet-schoolgaande
bevolking) aan vele vrije-tijdsbezigheden
veel minder deel dan de gemiddelde
Nederlander: zij gaan vrijwel niet ïr
de sahouwburg of naar een concert,
werken zelden in hun vrije tijd
cursus, zijn niet vaak lid van een
vereniging, doen minder aan sport en
zoeken minder ontspanning in de vrüe
De personen die middelbaar en hoger
onderwijs gevolgd hebben, vertonen in
vele opzichten een tegenovergesteld
beeld: hun vrije-tijdsbesteding kenmerkt
zioh door een grof activiteit. Zij kijken
voorts minder televisie en gaan minder
voetbalwedstrijden. Het contrast
tussen de lagere en hogere opleidings
niveaus is, voorzever de „culturele sec
tor" (toneel, concert e.d.) betreft, veelal
bij de vrouwen sterker dan bii do
Zo gaat van de bevolking met alleen
Dat er steeds beter gebruik wordt ge
maakt van de mogelijkheden die de te
levisie biedt, bleek gisteravond bij de
wijze waarop de activiteiten van de ver
kiezingsavond in beeld werden gebracht.
Niet eerder heeft men de kans om de
politieke partijen zo bij elkaar te laten
binnenkijken op een dergelijke manier
aangegrepen.
De contacten, via beeld en geluid ge
legd tussen de vergadercentra waren nog
niet helemaal af omdat op een enkel punt
een ontvangapparaat ontbrak, maar over
het geheel kon men toch over en weer
vernemen wat er werd gezegd en voor
de vooraanstaande politici was het niet
nodig, zich van het ene punt naar het
andere te spoeden.
Op deze manier ook kreeg men, naaat
minister Diepenhorst de spits had afge
beten, veel meer bewindslieden en ka
merleden in beeld, zodat de kijker-luiste-
r bepcuHd geen gebrek had aan visies
uitgesproken meninaen over de ver
kiezingsuitslag.
COMMENTAREN
Nieuw was ook de tijdrvulling met een
groepje televisiecommenitatorc.i in de
studio elk van de vier omroepen ver
tegenwoordigd dat leemten in de ac
tuele berichtgeving aardig overbrugde.
Kon de radio nog eens uit de weg met
een stukje muziek, de televisie moest
het bij gepraat houden, al trachtte men
in het begin van de avond, toen er wei
nig te vertellen was, af en toe een stukje
muziekfilm in te voegen, overigens met
minder succes dan het plaatje bij de
radio heeft.
Met dit alles was de televisieuiitzen-
ding bij heel behoorlijke regie drukker
bezet en geanimeerder dan ooit tevoren:
men kreeg nu een indruk hoe het kan
gaan wanneer er een goed net van ver
bindingen is ingericht
Zachtjes aan verdween voor de NCRV
de glorie van het gehouden drievoudige
Nipo-onderzoek in het begin bleek
iedereen er nog druk mee te rekenen,
toen de uitslagen een ander beeld
begonnen te geven kwam even gretig de
kritiek los: het Nipo werd onvolledig
heid verweten vanwege een te beperkt
aantal steekproeven.
NCRV's Henk Houwaart verdroot het
niet al te zeer; opgewekt merkte hij op
dat hert toch aardige spannende uitzen
dingen waren geweest en dat sprak nie
mand hem tesen.
RADIO
De radio was over beide zenders niet
minder in aotie. Even werd het een wed
loop welk van de twee media het eerst
boer Koekoek te pakken zou krijgen en
was een boeiend bijverschijnsel.
Merkwaardig was het, dat de radio over
Hilversum 1 laat op de avond net even
achterliep bij de televisie, wat de offi
ciële interviews met de partij-groten öe-
trof: prettig was het trouwens ook. want
wie het gesprokene nog eens even wilde
horen, kon bij de radio terecht. Om half
een was de NCRV trouwens eerder uit
de lucht van de VARA, maar in feite
toen de kas reeds opgemaakt en de
spanning over de uitslagen er ruim
schoots uil.
Alle uitzendingen tezamen gaven de
toehoorders thuis een royaal beeld van
de diverse politieke inzichten en de al
gemene reacties op de verkiezingsresul
taten. En aangezien het voornamelijk
daarom ging, mogen wij zeggen dat de
omroep zijn taak naar behoren heeft
verricht. Zelfs de rommeligheid welke in
de programma's tot uiting kwam, gaf
alleen maar de juiste impressie van he
landsgebeuren: zulk een verkiezings
avond munt immers uit door spontane
discussies, re- en duplieken, snelle korte
betogen en hert politiek voortdurend :n
de verdediging staan.
Alzo een heel lange en vermoeiende,
maar aan informaties rijke kijk- en luis
teravond.
Ook met betrekking tot de ultgaans-
structuur komen er tussen de lagere en
hogere opleidingsniveaus opmerkelijke
verschillen voor. Zo staat bij de manne
lijke bevolking met lager onderwijs het
bezoeken van voetbalwedstrijden (32
pet) bovenaan en in het hoogste op
leidingsniveau bioscoopbezoek (30 pet).
De betekenis van het opleidingsniveau
blijkt voorts duidelijk bij het bezien
van de combinatie museum-toneel-con
cert. Dit openbaart zich al bij de jonge
ren: van de niet-schoolgaande jeugd van
1517 jaar met alleen lager onderwijs
bezoekt slechts een procent een museum,
toneelvoorstelling of concert. Bij hun
eveneens niet-schoolgaande leeftijdge
noten met lager nijverheidsonderwijs
bedraagt dit percentage reeds 19.
Middenstand
Bij de indeling der onderzochte be
volking naar sociale structuur trekt de
aandaoht, dat de risicodragende midden
stand slechts in beperkte mate in het
culturele" leven is geïntegreerd. Inzake
de eerdergenoemde „culturele sector"
(waaronder ook lezen) laat deze be
volkingsgroep een beeld zien dat slechts
weinig verschilt van het arbeidersmilieu
(lagere deelneming) en zeer sterk ver
schilt van dat van de loontrekkende
middenstand (hogere deelneming). Het
is voorts opmerkelijk dat het aantal
leden van een Jeugdvereniging of
een politieke partij onder de mannnelijke
bevolking van dit miliei geringer
dan bij de totale mannelijke bevolking.
Gezien de grote en nog steeds toe.
nemende plaats welke de televisie in
onze samenleving inneemt is ook onder
zocht welke verschillen er tussen de
recreatie van de televisie en niet-tel,e-
visiebezitter bestaan.
Gebleken is, dat de televisiebezit-
ter zich onderscheidt doordat zijn
vrije-tijdsbesteding is gecentreerd
om televisie kijken (61 pet op een
gemiddelde avond in 1963) en het
bezoeken van voetbalwedstrijden.
De niet-tv-bezitter echter gaat i
naar een toneelvoorstelling of een
concert, leest meer en gaat meer
naar de bioscoop, zodat de verschei
denheid in vrije-tijdsbesteding van
de niet-tv-bezitter groter is.
(Vervolg van pagina 1)
In het zuiden van het land is de ont
wikkeling voor de protestant christelijke
partijen eveneens gunstig. De winst voor
de combinatie AR-CHU in Limburg was
duidelijk en in Noord-Brabant wist men
de vierde zetel te veroveren, die men
zich vier jaar geleden net zag ontglippen
Wat de ARP betreft kan nog opgemerkt
worden, dat deze regeringspartij zich in
het algemeen in de grotere gemeenten
niet alleen heeft weten te handhaven,
maar ook is vooruitgegaan Zo werden
de verliezen, die hier en daar in platte
landsgemeenten genoteerd moesten wor
den. weer goed gemaakt. (Toch stemmen
verlies aan de Boerenpartij).
Men kan trouwens de voorzichtige con
clusie trekken, dat op het platteland min
der trouw op de ARP is gestemd, getuige
de uitslagen in verschillende dorpen Dit
geldt trouwens ook voor de SGP. Zou
men tot de voorzichtige conclusie moeten
komen, dat het bij de SGP onder de jonge
kiezers hapert? Het landelijk totaal gaf
voor de SGP een kleine teruggang te
Dat moet ook gezegd worden van het
GPV. Een duidelijker verlies voor deze
partij trad aan het licht in de steden
KamDen en Groningen.
Enerverend
Was de uitslag van de verkiezingen sen
sationeel. het verloop van de verkiezings
avond was bepaald enerverend. De ver
liezen voor de twee regeringspartijen
PvdA en KVP tekenden zich al vrij direct
af. En de winst van de Boerenpartij
sprong eveneens in het oog De CHU nam
een duidelijke voorsprong en de ARP zat
tegen een verlies aan te kijken. De ste
delijke uitslagen vertoonden voor de twee
protestants christelijke partijen een nivel
lerende tendens. En de einduitslag le
verde voor de ARP een minimaal verlies
op, vergeleken met de Kamerverkiezin
gen in 1963 van 0.1 pet en voor de CHU
de verheugende winst 1.11 pet.
Intussen had zich echter de poli
tieke aardbeving voltrokken met
filke verschuivingen naar links en
vooral naar rechts. En vele ge
schrokken politici hadden reeds hun
visie voor de televisie gegeven,
speurend naar de nog niet duidelijke
achtergronden van dit voor Neder
land unieke gebeuren.
Gmyters vindt
navolging
DIEMEN De heer J. H. Sampiemon,
die lijsttrekker van de WD voor de
raadsverkiezingen in Diemen zou zijn,
heeft zich teruggetrokken als kandidaat
en bedankt als lid van de WD, wegens
de houding van het hoofdbestuur tegen
over het Amsterdamse raadslid Gruyters.
Het dagblad Trouw schrijft over de
opzienbarende verkiezingsuitslag o.m.:
„Het resultaat van de verkiezingen voor
PvdA en KVP komt niet of nagenoeg niet
terecht bij democratische oppositiepar
tijen, ook niet bij de communisten die
zelfg achteruit gaan, maar bij de PSP en
in overgrote mate bij de Boerenpartij.
We staan hier voor het verschijnsel dat
deze uitslag wel onbehagen uitdrukt,
maar zich niet speciaal richt tegen het
beleid of het bestaan van het kabinet
Cals. Er is nl. geen enkele aanwijzing
voor een alternatief uit de uitslag te ha
len. De winst voor de Boerenpartij is het
verschijnsel dat zich voor de oorlog ge
openbaard heeft in de NSB. De mensen
die toen op de NSB stemden hadden ook
geen politieke denkbeelden. Ze waren
alleen maar voor de democratie en had
den er niets voor in de plaats. Soortge
lijke verschijnselen hebben zich in Frank
rijk vertoond. Daar heeft De Gaulle het
gat gevuld, De toekomstige leegte is daar
nu al voelbaar".
Het socialistische V r (j e V o 1 k schrijft:
„De uitslag is in tweeërlei opzicht een
bittere nederlaag. De PvdA heeft verlo
ren zoals zij sinds haar oprichting nog
niet verloren heeft. De enorme stemmen
winst voor de Boerenpartij is voor onze
democratie een nederlaag, zoals zij die na
de oorlog nog nooit geleden heeft. De
grote winst voor Boerenpartij en PSP
kan alleen worden verklaard uit weerzin
tegen de politiek, en met name in de
kiezersaanhang van de PvdA. Deze uit
r
slag verzwakt de positie van de PvdA
zeer gevoelig, zowel op korte als op lange
termijn. Met het scheppen van werke
lijke politieke belangstelling kunnen we
i Nederland gewoon opnieuw beginnen,
De r.k. Volkskrant merkt op: „De
Boerenpartij zal ook na deze grote winst
geen enkele invloed op de praktische po-
Beernink: Regeringsbeleid afgewezen
DEN HAAG De verkiezingsuitslag
heeft PvdA-man nummer 1, minister
Vondeling, de somberste avond van z'n
leven bezorgd. De bewindsman kwam
daar gisteravond rond voor uit tijdens
een vraaggesprek met journalisten in
de kelderruimte van het Ridderzaal
complex aan het Binnenhof, waar de
verkiezingsdienst van het Algemeen
Nederlands Persbureau zich had ge
ïnstalleerd. Het ANP trad er op als
(gulle) gastheer van ministers, staats
secretarissen. Kamerleden, statenlijst-
trekkers, commissaris van de Koningin
in Zuid-Holland, mr. Klaasesz. SER-
voorzitter De Pous, vertegenwoordi
gers van de schrijvende en visuele pers
en andere, minder definieerbare be
langstellenden-
De ruime kelderzaal, waarin een stuk
of vijf tv-toestellen stonden opgesteld en
een vernuftig apparaat de onafgebroken
ratelende ANP-telex op een groot scherm
projecteerde, gaf het beeld te zien van
wandelend buffet. De drankjes vloei
den er even rijkelijk als de emoties. Een
zichtbaar ontmoedigde en hevig transpi
rerende dr. Vondeling complimenteerde
•en voldane, maar overigens vol
strekt onbewogen mr. Beernink alsmede
een niet geheel ontevreden minister
Smallenbroek. Boerenpartij-voorman P.
Voogd flaneerde er als breedplimlachende
winnaar langs de groepjes KVP-promi-
nenten, die de schrik over de winst van
de Vrije Boeren haastig met een paar
hartige hapjes en een slok whiskey-soda
wegslikten.
Rekenen
Boven de hoofden van de gaaten, rn de
Rolzaal en De Lairessezaal. werkte d«
eigenlijke ANP-verkiezangsdienet (een
reken- en administratiecentrum) op vol
le toeren. Een college van wijze man-
berekende er de zetelverdeling oven-
de kieskringen, droeg zorg voor de aan
wijzing van de gekozen kandidaten en
becijferde de tussenstanden en prognoses.
Dat gebeurde met behulp van de meest
moderne communicatiemiddelen, zoals
in het IBM-refcencerttrum te Rijswijk
opgestelde IBM-<1401-camputetr. De op
het Binnenhof ontvangen gegevens wer
den per telex naar Rijswijk gezonden,
daar verwerkt in de computer en ver
volgens geretourneerd naar Deo Haag.
waar de inmiddels aangevulde gegevens
verder werden verwerkt en tenslotte ge
publiceerd. De operatie hield ongeveer
tweehonderd mensen ruim viif uur aan
het werk.
Analvses
In de kelderzaal was het een en al
commentaar en analyse wart de klok sloeg.
Het kortst was minister De Jong (de
fensie): „Als ik alleen naar de KVP
kijk, ben ik niet zo somber". Wél som
ber was, zoals gezegd, minister Von
deling, die zonder meer toegaf, dart de
PvdA de grote verliezer vam deze ver
kiezingen is.
Analyses op het
Binnenhof
(Van onze parlementsredactie)
Het meest saillante >6 naar zijn m
ning het enorme verschil tussen deze
uitslag en de NIPO-enquête van 15 fe
bruari Kennelijk heeft zich de afgelo
pen v(jf weken in de oordeelsvorming
van de kiezers een aardverschuiving
voorgedaan, die z'n oorzaak vindt in de
emotionele gebeurtenissen rond het hu
welijk van prinses Beatrix. Met andere
woorden: van het oordeel der kiezers
over het a 1 g e m e n e regeringsbe
leid geeft de uitslag waarschijnlijk geen
zuiver beeld.
Beernink
CH-fractieleider mr. Beernink
zag in de verkiezingsuitslag „een
delijke afwijzing van het regeringsbe
leid". „Van deze afwijzing heeft de Boe
renpartij in zeer sterke mate geprofi
teerd. Deze partij heeft veel stemmen
gekregen van mensen die bezwaar
hebbn tegen de verambtelijking
van het maatschappelijk leven en ook
van meniten, die menen dat ze niet vol
doende aandeel hebben in de gestegen
welvaart Dit uit zich in gevoelens
wrevel en onbehagen bij do verkiezin
gen".
,,Ik ben blij", aldus mr. Beernink, ..dat
de CHU ondanks het opdringen van de
Boerenpartij een behoorlijke winst heeft
geboekt. Het laat zich aanzien, dat ze
groter zal worden dan de ARP. Dit heefi
zich in de Nederlandse parlementaire
geschiedenis nog nooit eerder voorge
daan. Rustig temidden der woelige ba
rn zijn wij als CHU eruit gekomen".
De A.R.-minister van binnenlandse za
len Smallenbroek vond de
uitslag te ingewikkeld om er nu maar
ineens een veroordeling van het rege
ringsbeleid uit te distilleren. Als dat zo
hadden de WD en ook de CHU
mear winst geboekt dan ze nu hebber,
gedaan. Het verlies van de PvdA meende
de minister ten dele te moeten wijten
het feit, dat de socialisten op be
paalde punten (bv. ten aanzien van „Zo
is hetgeen duidelijk standpunt
hebben ingenomen. De winst van de
Boerenpartij noemde hij „voor een ge
zonde democratie een hoogsternstige
zaak". Vele kiezen^ niet alleen op hert
platteland, maar ook in de steden, zoe
ken hun heil in rechts extremisme. Daar
naast ook links radicalisme, pacifisme en
marxisme, zoals dat door dc PSP wordi
•oorgestaan.
Hert resultaat voor de ARP vond mi
nister Smallenbroek bevredigend. On
danks de wisseling van regeringspart
ner zijn de A.R.-kdezers hun partij
trouw gebleven. Daaruit mag de con
clusie worden getrokken, dat zij het
op de toekomst gerichte program van
dit kabinet, onderschrijven. De minis
ter geloofde ndet, dat deze verkiezings
uitslag consequenties zal hebben voor
het regeringsbeleid. Hert kabinet kan
nog niet beoordeeld worden naar de
uitwerking van z'n program. Daarvoor
is hert nog te kort aam het bewind.
Als het regeringsprogram aam z'n uit
werking kan worden gebootst, zullen
de kiezers waarschijnlijk ook andere
reageren op de offers die van ben
worden gevraagd.
Waarschuwing
Gezien het verlies van de WD en de
niet te spectaculaire winst van de CHU
kon ook een andere A.R.-minister, mr.
Biesheuvel, in de verkiezingsuitslag
geen duidelijke veroordeling van het
regeringsbeleid zien. Gevraagd naar
eventuele gevolgen voor het regerings
beleid, zei mr. Biesheuvel: ,,Bij tegen
slag in de politiek moet je de moed heb
ben om verder te gaan. Ik vertrouw
dat het Nederlandse volk nu een duide
lijke waarschuwing heeft gehad". Er is
geen aanleiding om het landbouwbeleid
te wijzigen, want de ARP. de partij dus
van de minister van landbouw, heeft niet
alleen geen verlies geleden, maar in ty
pisch agrarische provincies zelfs winst
geboekt. Trouwens ook in Amsterdam.
KVP-minister Bot (ontwikkelings
hulp) meende, dat de verkiezingsuitslag
aantoont, dat de grote partijen hebben
gefaald in het over het voetlicht bren
gen van de werkelijke grote vraagstuk
ken in de democratie. Er is wel politieke
belangstelling, ook bij de jongeren, maar
die is niet voldoende uitgerust om het
essentiële van het bijkomstige te onder
scheiden.
(Voor vervolg zie pag. '9)
litiek kunnen uitoefenen. En dat is maar
gelukkig ook. Dat geldt in het bijzonder
voor de boeren, die hoogst onaangenaam
zouden opkijken als de vrijheidskreten
van de heer Koekoek in praktijk werden
gebracht. Hoe kan de winst van de PSP
verklaard worden? Het pacifisme kan. en
bij jonge en bij oude kiezers, hebben
aangeslagen onder invloed van de oorlog
in Vietnam. Ook het meer radicale so
cialism e trekt met name jonge kiezers
misschien aan. Het meest waarschijnlijks
is dat de PSP-winst vooral wart te maken
heeft met de gebeurtenissen rond het
vorstelijke huwelijk. Degenen bij wie re
publikeinse gevoelens wakker werden,
hebben hiervoor in de PSP een geschik
te uitlating gevonden. Alles bij elkaar
een nare uitslag omdat in de winst van
de Boerenpartij enkel politiek onverstand
en een toenemend rechts extremisme
moet worden gezien. Ook hebben tijde
lijke beroeringen een rol gespeeld. Veel
van wat nu de boventoon voert moet
eerst maar eens bezinken.
Het Algemeen Dagblad (on-
afh.) vindt dat de verkiezingen werden
bepaald door wantrouwen, dat meer
psychologisch dan politiek moet worden
geduid. Wat in 1962 en 1963 bij de stem
bus tot uiting kwam was wrevel, onbe
hagen: nu zit het allemaal dieper, is het
pijnlijker en gevaarlijker. Verder heeft
zich gewroken dat onze politici de laat
ste jaren steeds meer de gewoonte heb
ben over de hoofden van de kiezer heen
te praten.
De Telegraaf (onafh.) meent dat de
groep waaruit de KVP haar aanhangers
recruteert een duidelijke uitspraak ge
daan heeft, die stellig mede is te wijten
aan het besluit van de toenmalige rege
ringspartners CHU en WD te vervan
gen door de PvdA. Het beleid Vondeling
c.s. vindt kennelijk weinig waardering:
van de betweterige houding van diverse
leidende PvdA-politici kan hetzelfde
worden gezegd, terwijl de halfhartige
houding van deze partij t.o.v. het vor
stenhuis ongetwijfeld mede van invloed
geweest is. Deze conclusie vindt bevesti
ging in het verkiezingsresultaat van de
ARP, die zich, na een vrijwel ononder
broken reeks stemmenverliezen, ditmaal
vrijwel heeft gehandhaafd. De ondubbel
zinnige houding t.o.v. het Huis van Oran
je heeft waarschijnlijk haar geslonken
aanhang een hart onder de riem gesto
ken.
In De Waarheid (comm.) schrijft
de commentator: „In het verlies van de
regeringspartijen komt de ontevreden
heid over de regeringspolitiek tot uiting.
Oorzaak van de achteruitgang bij de
PvdA ligt bij haarzelf: de PvdA-ministers
zijn voortdurend teruggeweken voor de
eisen die de rechtse KVP-politici stelden.
Nu is de rekening gepresenteerd".
„Top hit wordt het niet"
Eerste plaat van
cabaret Pepijn
(Van een onzer verslaggeefsters)
DEN HAAG Een tweede stap op
weg naar de erkenning van de klein
kunst noemde directeur Paul van
Vliet van het cabaret Pepijn gister
middag de uitgave van de eerste plaat
die Phonogram van enkele nummers
van dit cabaret heeft gemaakt. De eer
ste stap werd volgens Paul van Vliet
gezet door Seth Gaaikema, die met
zijn vertalingen van musicals de cul
tuurprijs van de provincie Groningen
Maar een top hit zal het wel niet wor
den, want een top hit moet je heel an
ders schrijven, bijvoorbeeld de eerste re
gel van een bestaande top hit gecomple
teerd met de rest van de regels van een
andere. Aldus Paul van Vliet, die ver
volgens de uitslag van een test over het
waarom van de populariteit van de gram
mofoonplaat voorlas. Oorzaken waren
volgens deze test onder meer de ophef
fing van de irritante afhankelijkheid van
de buitenwereld en het accentueren van
de maatschappelijke status. Welke woor
den de minister van kunstzaken, mr. M.
Vrolijk, ter harte kon nemen, aan wie
Paul van Vliet de eerste grammofoon
plaat overhandigde. De minister pareerde
dit door mede te delen dat zijn ambte
naren alvorens hij de bijeenkomst zou
bezoeken, overwogen hadden of zijn aan
wezigheid niet te commercieel zou zijn.
„Maar", aldus de minister, „niet alleen
gesubsidieerde kunst is interessant".
De minister zinspeelde in zijn toe
spraak ook nog op de geslaagde confé
rence, die Paul van Vliet tijdens het
bruiloftsfeest in de Ridderzaal hield.
Vervolgens gaf het cabaret Pepijn, te
weten Liselore Gerritsen. Ferd Hugas,
Rob van Kreeveld en Paul van Vliet, een
voordracht van het eerste nummer van
de nlaat „Alle dijken zijn gedicht".
België weer open
voor varkens
UTRECHT België heeft gisteren
zijn grenzen weer opengesteld voor Ne
derlandse varkens uit mond- en klauw-
zeervrije gebieden.
Op de pagina waarop alle uitslagen zijn vermeld, is abusievelijk het staatje
can de uitslagen in Amsterdam weggevallen. Daarom volgen de Amsterdamse
uitslagen hieronder:
AMSTERDAM
PARTIJEN
PvdA
KVP
VVD
AR
CPN
PSP
CHU
CDU
Volkswil
GPV
SGP
Ov. part.
Totaal
25.6
15,3
11,2
stemmen
131.563
78.867
57.884
28.748
57.514
72.496
30.458
2.915
4.475
1.762
46.276
1.655
514.613
862.495 inwoners
573.448 kiezers
1962
33.6
17,5
12.8
