ARMOEDE EN ELLENDE IN
MILJOENENSTAD BOMBAY
JU1
Jill
DE TOREN DER STILTE
Schaarste straks
nog erger
Artsenstaking
Italië
India heeft behoefte
aan melkpoeder"
Rantsoenering
op Sumatra
„Sowjetunie bij landen
die de vrede wensen"
Natuurzuivere
alles
goed/
en
wer
DINSDAG 22 MAART 1966
VAN ONZE
SPECIALE
M
VERSLAG
GEVER
LINK
VAN
BRUGGEN
m
ROME De artsen van de Itali
aanse staatsorganisaties voor ziekte
kosten en sociale verzekeringen zijn
gisteren weer in staking gegaan. De
ongeveer 5000 artsen willen vier da
gen staken en slechts voorzieningen
voor noodgevallen treffen. De sinds de
staking van eind 1965 gevoerde onder
handelingen met het doel te komen tot
betere arbeidsvoorwaarden vorderden
i naar het oordeel van de medici te
langzaam.
BOMBAY Met zii vijf miljoen inwoners is Bombay zo'n
uitgesterkte stad dat men er als Europeaan even stil van wordt.
Om van het ene eind van de metropool naar het andere eind te
komen is een taxirit van meer dan twee uur noodzakelijk. In het
als een bijenkorf zoemende centrum kan men weliswaar niet
altijd even vlot opschieten, maar de buitenwijken geven op dit
punt toch weinig last.
vraagd commentaar op z'n stadgeno
ten.
„Ze willen hier geld hebben", zei
hij, „zonder er voor te werken. Moet
u nou eens zien: het is half elf en
het is nog steeds spitsuur. De kanto
ren gaan nu pas open. Straks is er
een lange lunchpauze, en om half
vanavond gaat iedereen weer
naar huis. Zal ik u eens wat vertel
len? Ze zijn hier allemaal lui. Kijk
eens naar die horden lanterfanters-,
die al die opstoppingen veroorzaken.
Ze weten niet beter te doen dan
anderen voor de voeten lopen".
Geen tut
Ik kan niet onmiddellijk peilen of
's mans woorden zijn ingegeven
j door het oosterse jachtinstinct voor
de fooi. Ik geloof echter niet dat hij
1 helemaal gelijk heeft. Ofschoon ik
in India ondertussen wel heb ont
dekt dat luiheid 'bepaald niet als des
duivels oorkussen geldt waar
trouwens wel in het Midden en Ver
re Oosten? bezit de grote onder
laag van stedelingen nauwelijks de
fut eens echt de handen uit de
mouw te steken. Bovendien is er
zo'n ontstellend groot gebrek aan
werk dat eventueel aanwezige ener
gie niet ontladen kan worden.
Wat te denken van die slopende
volksziekten, die India's mensenpje-
len teisteren? En wat van de darm-
wormaandoening, die de Britse arts
Hook heeft ontdekt, en die iedereen,
die er door wordt aangetast slap en
initiatiefloos maakt? Wat tenslotte
van gevreesde kwalen als pokken,
cholera, typhus, tuberculose en le-
I Pra?
I Al deze ziekten komen in dit deel
van de wereld voor. In 't bijzonder
j natuurlijk onder die grote groep
J van het volk, die ook maar de ge
dej ringste medische zorg mist en onder
hygiënische omntandigheid leeft,
die met een slappe term ten
j hemel schreiend kunnen worden ge
noemd.
Recordhouder
Bombay is, evena's Calcutta, op
dit gebied een droeve rekordhouder.
Aan de ene kant is er rijkdom, god-
I deloze rijkdom zelfs, aan de andere
e| kant is de armoede met geen pen te
beschrijven. In al de ontwikke
lingslanden, die ik in Azië en Afrika
heb bezocht, ken ik geen gebied,
waar schrijnend leed meer zichtbaar
is dan het voormalige Brits Indië.
Tussen de wolkenkrabbers van
flatgebouwen, die appartementen be
zitten, waar de hoogste huursommen
van de wereld voor moeten worden
neergeteld, staan de lemen hutjes en
de rieten tenten van hen, die zo arm
zijn als Job. Op de trottoirs, waar
langs de luxe alto's-met-chauffeur
stoppen, liggen bundeltjes kleren
waarin mensen gewikkeld zijn. Met
holle ogen kijken ze de passerende
weelde aan. Misschien houden ze
aalmoes). Lang aanhouden doen ze
echter niet, want degenen die werke
lijk in de zak tasten, zijn op de
vingers van één hand te tellen.
Dat is het verbijsterende, het rade
loos makende, in een miljoenenstad
als Bombay. Men is, of men raakt
aan de ellende om zich heen ge
wend. Wie hulpeloos is, blijft hulpe
loos.
Probleem
Wat aan die grauwe massa van
paupers moet worden gedaan, weet
niemand in deze metropool. In heel
India vormen ze trouwens hèt pro
bleem, omdat er tientallen miljoe
nen van zijn.
„Die mensen een aalmoes geven",
verklaart een Europeaan, aan wiens
zijde ik een duur restaurant binnen
ga, „is een onbegonnen zaak. Het is
een zinkputje, waar je binnen een
half uur je hele jaarsalaris in kan
gooien. En als je er eenmaal aan
begint, ben je nog niet gelukkig. Je
bent meteen omringd door een hor
de van bedelaars, die naar je grij
pen en klauwen, en als je niet op
past je bestelen. Over de ziekten, ai
ze kunnen overbrengen, praat ik dan
nog niet eens".
Na de kreeft en de sauce tartare g*1
loop ik met diezelfde Europeaan
met een grote boog om al die onge-
lukkigen heen, die al tevreden zou,-
den zijn met een handje ongare
rijst. We stappen in een grote Dod
ge, en rijden In de beslotenheid vari
een luxe wagen als pasja's verder.
In de namiddag waag ik me alleen
in de steegjes en straatjes, die door
de stank bijna niet te betreden zijn.
M'n camera heb ik in m'n hotelka
mer achtergelaten. Wie stumpers
wil fotograferen, moet in Bombay
(terecht) een kapitaal betalen.
Luxe naast ellende
Ellende
In hoeken en gaten van vervallen
huizen hokken mannen, vrouwen en
kinderen als beesten bij elkaar. Ze
zijn zo vies en smerig dat alleen
hun aanblik me bijna tot walgen
brengt. Grote, vette ratten rennen
heen en weer. of snuffelen hebberig
aan afval dat ondefinieerbaar is.
Geen wonder dat er met zoveel ziek
teoverbrengers zoveel ziekten zijn!
De nood is hoog in een stad als
Bombay. Ook zonder een dreigende
hongersnood, ook zonder voedsel
schaarste.
Wat dat straks allemaal zal moe
ten worden, als deze paria's van hun
toch al zo armzalige voedselbronnen
worden afgesneden, is gemakkelijk
te raden. Als ze nog minder krijgen
dan nu, omdat het sterk gestegen
prijspeil op de vrije, of zwarte
markt een onoverkomelijk beletsel
vormt, zullen ze kreperen. Van uit
putting en gebrek aan weerstand en
reserve weliswaar, maar behoort dit
alles niet tot hel beste arbeidster
rein van de honger?
's Avonds bij een Nederlander in
een comfortabele flat in de buurt
van de hangende tuinen. Ik kijk op
de haven en de rede van Bombay
met zijn internationale vloot van
handelsschepen. Een indrukwek
kend gezicht, vooral als het moment
van de zonsondergang aanbreekt en
de hele omgeving gehuld wordt in
een tropische-rose gloed.
Gieren
de
Minister-president an 1woordt:
Boven, tegen het koper
hemel, cirkelen de buizerds nog. Be
neden in de palmbomen zitten grote
gieren met kale halzen. Ze zijn er
altijd. Ze wachten namelijk op hun
prooi, die in de vlakbij staande To
ren der Stilte worden gelegd.
Wat zijn dat?
M'n gastheer vertelt het verhaal,
zoals hij dit vele malen eerder heeft
gedaan.
„Het aas, waarmee die afschuwe
lijke beesten gevoed worden, is
mensenvlees. Nee, niet van de Hin
does, want die cremeren hun doden.
Het zijn de gestorvenen van de
Parsi's, die in die open toren worden
neergelegd, de overledenen van een
oorspronkelijk uit Perzië stammen
de bevolkingsgroep, die op vele
plaatsen in India en Pakistan tot
grote rijkdom gekomen zijn. Sinds
eeuwen gebeurt dit al: sinds eeuwen
houden de gieren in deze omgeving
de wacht. Zodra er een begrafe
nisstoet in aantocht is, worden ze
onrustig. Ze beginnen er boven te
wieken en vallen meteen op het lijk
aan. als dit door de begeleiders is
verlaten".
BRUSSEL De Belgische ex-mi
nister van buitenlandse zaken Spaak
heeft geweigerd in te gaan op een
verzoek van premier Van den Boey-
nants om als „technicus" op zijn post
te blijven. Het verzoek werd gedaan
voordat de regering definitief werd sa
mengesteld. Spaak, die de socialisten
onhandigheid heeft verweten, meende
dit aanbod evenwel niet te kunnen
accepteren.
Moskou: Peking
houdt levering
wapens tegen
BONN Het Hamburgse blad Die
Welt zegt van betrouwbare zijde een
vertrouwelijke brief ter inzage te heb
ben gehad die de Russische commu
nistische partij heeft gestuurd aan an
dere communistische partijen. Moskou
beschuldigt daarin China van
heersersneigingen en van het belemme
ren van de Russische wapenleveran
ties aan Noord-Vietnam. China zou
aansturen op een openlijk conflict
tussen Rusland en de VS, opdat hel
„op een heuvel gezeten de tijgers zou|
kunnen zien vechten".
Rusland zou twee keer een topconfe
rentie met China en Noord-Vietnam
hebben voorgesteld, maar Peking had
steeds geweigerd. China zou de oorlog
in Vietnam zo lang mogelijk willen
rekken ten einde zich te kunnen voor
doen als een „belegerde vesting".
Socialisten winnen
in Finland
HELSINKI De in de afgelopen
i twee dagen gehouden parlementsver-
kiezingen in Finland zijn een duide
lijke overwinning geworden voor de
sociaal-democraten en de kleine
I links-socialistische splintergroep. Van
I de verliezende partijen kreeg agra
risch centrum 49 zetels, dat is vier
zetels minder dan in het oude parle-
j ment. Verwacht wordt dat de beide
i grote partijen de sociaal-democraten
en het agrarisch centrum) een nieuwe
regering zullen vormen. Samen heb
ben zij 104 zetels in het 200 zetels
tellende Finse parlement.
Peking worstelt met
ernstige crisis
WASHINGTON - Prof. Zagoria
van de Columbla-universiteit heeft
gisteren tegenover de commissie voor
de betrekkingen met het buitenland
van de Amerikaanse Senaat verklaard
dat communistisch China op het ogen
blik worstelt met de ernstigste crisis
in de buitenlandse politiek uit de
geschiedenis van het land. Hij acht
het waarschijnlijk dat Peking onder
druk van de Verenigde Staten zijn
politieke koers ten slotte zal verzach
ten. Hij meende te weten dat in China
het „protesterend gemompel van het
volk over de politiek van Mao te ho-
Doodstraf tegen
Fischer geëist
BERLIJN De openbare aanklager in
het proces tegen dr. Horst Fischer heeft
gisteren in Oost-Berlijn de doodstraf te
gen de voormalige kamparts van Ausch
witz geëist.
Fischer heeft toegegeven 55.000 tot
75.000 mensen voor de gaskamer te heb
ben geselecteerd. De openbare aanklager
verklaarde dat de kamparts tenminste
70.000 mensen de dood had ingejaagd.
Vrijdag doet de rechtbank uitspraak.
SINGAPORE De overheid in
Oost-Sumatra heeft rantsoenering in
gesteld voor de eerste levensbehoef
ten. Eenzelfde systeem wordt beoogd
voor midden- en Oost-Java. Het leger
neemt in bepaalde gebieden voorraden
in beslag van handelaren, in het bij
zonder Chinese. Vijf Chinese kooplie
den die zouden hebben gehamsterd,
zouden door het leger zijn gear
resteerd.
Adenauer in politiek testament:
BONN De voormalige West-
duitse bondskanselier Adenauer
heeft gisteren in een afscheidsrede
verklaard dat de Sowjetunie zich
heeft aangesloten bij de landen die
de vrede willen. Hij had deze over.
tuiging gekregen door de interven
tie van de Russen in het conflict
tussen India en Pakistan.
De 90-jarige Adenauer, die zijn „po-
meenschappelijke buitenlandse poli
tiek, had men nog niet.
Wat de huidige crisis in de NAVO
betreft zei Adenauer dat wat dat be
treft onderhandeld moest worden en
niet zonder meer besluiten genomen.
Hij had overigens uit zijn gesprek met
De Gaulle de overtuiging gekregen
dat een voor allen aanvaardbare op
lossing mogelijk was.
Na de oorlog was het in de Duitse
buitenlandse politiek met name ge
gaan om het terugwinnen van het
litiek testament" uitsprak, heeft met trouwen van de voormalige tegenstan-
grote nadruk gesproken over de nood
zaak van het scheppen van een vere
nigd Europa. De staten van Europa
kunnen hun politieke onafhankelijk
heid slechts behonden als zij zich aan
eensluiten, zo betoogde hij. Adenauer,
die afscheid nam van de partij die hij
vijftien jaar als voorzitter heeft ge
diend, onthield zich van kritiek op de
huidige regering en zijn opvolger, Lud-
wig Erhard.
Adenauer noemde politieke onafhan
kelijkheid een grondvereiste voor eco
nomische vrijheid en culturele ontwik
keling. De uitstekende atmosfeer voor
Europese aaneensluiting van na de oor
log had men echter slechts gedeelte
lijk benut. Men maakte een begin,
maar bleef steken. Daar waren nu wel
de EEG, de Europese Raad en Eura
tom, maar het absoluut noodzakelijke,
de politieke vereniging en een ge-
ders. Adenauer benadrukte verder het
recht van het Duitse volk op hereni
ging, welke volgens hem ook in het
belang van de Sowjetunie zou zijn.
frisse King Pepermunt,
het beste dagelijkse middel
ter opwekking en verkwikking.
DEN HAAG De stroom van goe
deren Hie binnen een kort tijdsbestek
in India aankomt stelt dit land voor
grote vervoersnroblemen. Dit is een
van de redenen dat de regering van
India meer priis stelt on toezending
van geconcentreerde voedingsmidde
len dan bijvoorbeeld tarwe. Volgens
de laatste gegevens beschikt India ech
ter over voldoende transportmiddelen
de distributie van de voedselhulp
de omvang waarin deze thans
plaats vindt te verzekeren.
Dit heeft minister-president Cals ge
antwoord op schriftelijke vragen van
het Tweede-Kamerlid Lankhorst (pac.
soc.). De regering onderhoudt een
voortdurend contact. 7.0 zei mr. Cals
met de regering van India en met de
andere in hulp aan India geïnteresseer
de landen en organisaties over de
besteding van de Nederlandse bijdra
ge. Door deze contacten is duidelijk
naar voren gekomen dat India er de
voorkeur aan geeft dat de Neder
landse hulp wordt besteed aan gecon-
centreerde voedingsmiddelen, met na-
e melkpoeder. Daarbij is ook overwo
gen dat deze voedingsmiddelen minder
beslag leggen op transportmiddelen.
minister-president acht het niet
nodig dat de Nederlandse regering de
Verenigde Naties zou wijzen op bepaal
de aspecten van het voedselprobleem
daar de secretaris-generaal van deze
organisatie nauw voeling houdt met
«ie regering van India.
het de grote rond zijn twintigste toch eigenlijk schreef. Alleen heeft premier Cals ge.
dag. Mogen we allemaal eens degelijk een beschimmeld denkend stelletje zegd, dat hij de bewijzen in handen
ons zegje met het rode potlood duide- vond. waar slechts enkele ideaal figu- - -
lijk maken. En nog heerlijker over- ren boven uitstaken. Maar in die tijd
morgen, want dan zullen alle belof- moest je
ten. alles hetzes, alle boute uitspraken om aar.
(die ras weer ingetrokken moeten heid van een redelijk bestaan te ko- die van dergelijk middelen om in
enige weken
erstommen. Voor de verkiezing van
1 de feller- De relletjes zijn namelijk in'
heel het uiteindelijk treffen met de politie sen
wel fel, maar in oorsprong niets
de gemeenteraden is de strijd
stemmen bovendien toch van
ander niveau.
Misschien komt er in ons goede
land dar een periode, waarin we
weer rustig kunnen gaan denken zon
der meteen in ruzietoon te vervallen.
Actie wekt reactie en het lijkt er
wel wat op. dat ons volk politiek niet
meer op te winden is. maar fanatiek
ronddwarrelt op een stel stokpaard
jes, die moeilijk koers kunnen hou
den. Of het niet meer de principes
maar de prikkels zijn. die gezocht
worden
Natuurlijk zijn
bewust en zeer beredeneerd een
ders dan e
ge--—-—--———.-—.
nonderden andere persmen
onder elk koren schuilt kaf.
Waar het mij nu om gaat is. dat
premier Cals gauw gezegd heeft,
dat die verslaggever in de zaal het
toch niet best verstaan heeft. Het
is hetzelfde grapje als met de cause
rie van mevrouw Helb in Zuid-Afri-
ka. waar ze vertelde van microfoons
verborgen in haar Moskouse woning
(de Nederlandse ambassade). Er
kwam een verslag van in een krant.
Er kwamen vragen in de Kamer Ant
woord: „De verslaggever heef het ver
keerd verstaan." Maar mevrouw Helb
had tijdens haar verblijf in Neder-
duf hordewezen. Met ziji. JPH^. ..J9P
duizenden, die allen optrekken, sarren, honen. Het land precies hetzelfde verteld En er
eredeneerd een gaat nergens om. Er is geen ander
lolitieke partij zijn toegedaan. Zij zijn doel dat het doelloos sensatiezoeken.
En dan worden er in het parlement
vragen gesteld. Slordig geformuleerde nister daar attent op gemaakt,
vragen dikwijls. Vragen ontstaan
lid. ze bezoeken zelfs trouw vergade
ringen, ze vormen studieclubs en
schragen financieel. Maar waar vin-
den we nog grote debatavonden? De berichten, niet uit het weten
bijeenkomsten waar politieke
gcnstur.dcrs de degens kruisten'
ja voor de televisie proberen ernstige te vaak kluitjes
lieren elkaar wel eens af te troeven, in_het riet te sturen,
maar in de huiskamersfeer
beleven toch maar flau'
toen Kamerleden onder haar
gehoor.
Maar geen Kamerlid heeft de mi-
En al die slappe kost vermindert de
politieke belangstelling. Verhoogt de
neiging buiten-parlementair te dis-
De antwoorden op die vragen zijn cuseiëren in het wilde weg. Waaruit
Morgen kunnen we politiek alle-
Ik vraag me wel eens af of de gebeuren, het politiek meeleven wordt maal meespreken. Onze zegje zeggen
walgelijke relïetjesmakerij.
het zaterdagse spel lijkt te worden,
niet een typische uiting is van een Cals
onmachtgevoel. De jeugd is altijd een
opstandig element geweest. Wie nu
vijftig is weet «als hij wil) ook nog
wel. dat men de oudere generatie zo
bepaald niet groter door.
Nu
met één rode stip. Daarom
t ae uiuating van premier gen eer. grote dag. En kan overraor-
de buitenlandse pers. Dat er gen een heerlijke dag zijn. Niet al-
op 10 maart zo het een en ander leen het begin van een periode van
geënsceneerd is om bepaalde bladen afkoeling, maar ook een begin van
aan „mooie" plaatjes te helpen. Dat is zich opnieuw bezinnen op het begrip
precies wat ik hier op 14 maart ook „politiek meeleven".
Oranjebal
bij de lijdensweg van Jezus, die Hij
moest gaan tot wegneming van de
vloek der zonden. In dit verband is
het voor mij onbegrij, olijk, dat men
er hier in een Gercf. wijkgemëente
toe over kon gaan op 11 maart een
Oranjebal uit te schrijven. Welke ou
ders, die waarlijk geloven en intens
de prediking van Jezus' lijder, weg in
zijn volle rijkdom en diepte trachten
te verstaan, konden daar hun kinde
ren heensturen?
Den Haag W. Laanstra
10 maart (12)
Dat juist ..intellectuelen" zich ge
drongen voelen te ageren tegen poli
tie. Wat weten die provo's van het
geen er in de jaren 1940 tot 1945 heeft
plaats gehad? Het ging toch alleen
maar om bravour. Het politiële optre
den was m.i. veel te soepel. Naar
werkkampen met die langharige
nietsnutten. Misschien komt er dan
nog iets van hen terecht. Hadden de
heren intellectuele ondertekenaars
dan gewild dat de politie voor elke
charge eerst ging vragen wie er wel
en niet bij de horden hoorde? Komt,
heren professoren, meesters in de
rechten en wat ge maar verder zijl,
gebruikt toch uw nuchter verstand.
10 maart (13)
Als het vele lezers zo verging als
mij, dan moeten zij op 11 maart bij
het lezen van uw krant, een koude
douche hebben gehad. Had uw
verslaggever van de relletjes dan lie
ver gehad dat de gouden koeta ever
de rijwielen en brommers die over de
weg waren gegooid was heengereden
of dat het bruidspaar uitgerookt was
thuisgekomen? Eén woord voor de
chr. nationale verslaggever van krant
11 maart 1966, pag. 17. Misselijk.
Rotterdam J. Blok
10 maart (IJ)
God ziet niet graag de kale armoe-
mensen Maar liever hen in rijke over
vloed Ik dacht: het zijn misschien de
vrome wensen. Als iemand is verrijkt
met geld en goed. Dit woord werd in
de Wcsterkerk gesproken. En wel
door zekere ds. Sillevis. Ik denk dat
hem de waarheid heeft ontbroken. En
God niet slechts een vriend der rijk
dom is. Bekoort Hem soms verspilling
van miljoenen Slechts pracht en
praal wat God waarderen kan?
Misschien dat Hij met minder wil
verzoenen. Gena o God. ook voor de
Nederhemert P. van Kooten
10 maart (13)
Dhr. Ringoir schreef over provo's,
postzegel, brief-Nederhorst enz. Billij
ker zou hij oordelen, wanneer hij re
kening hield met het late bekendma
ken van het huwelijk. Had de PvdA
hier in 1964 al van geweten, dan zou
ze waarschijnlijk niet aan de regering
hebben deelgenomen, en zich nu van
stemming hebben kunnen onthouden.
Nu hebben zij een onherstelbare fout
gemaakt. Voorts: als de chr. partijen
bereid zijn de man van onze Prinses
als geschenk voor Nederland te aan
vaarden, dan is dat haar recht. Omge
keerd hebben tegenstanders het recht
misnoegen kenbaar te maken. Het is
een feit: rood kan geen oranje zijn in
zijn consequenties. Er is wel Oranje
bitter en dat bitter komt voor de
PvdA de 23-ste maart. Verliest zij
toch niet, dan is dat een teken aan de
wand.
Leiden I. v. d. Reijden
